_KPWKP_1ST-Q_MIDTERM-REVIEWER.pdf

B.) KONSTITUSYONNGREPUBLIKA1987 ARTIKULO 14 SECTION 7 KPWKP REVIEWER...

B.) KONSTITUSYONNGREPUBLIKA1987 ARTIKULO 14 SECTION 7 KPWKP REVIEWER - Layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at, hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles. WIKANG PANTURO - Wikang ginagamit sa edukasyon WIKA - Batay sa MTB-MLE, unang wika ang gagamitin - Isa sa pinakamahalagang instrumento ng para sa kindergarten hanggang baitang tatlo at sa Komunikasyon na ginagamit sa paghahatid ng susunod na baitang ang Filipino at Ingles ang mensahe. pangunahing wikang panturo o MEDIUM OF INSTRUCTION. HENRY GLEASON (LINGGUWISTA) - Batay sa Bilingual Education Policy, ginagamit ang Ayon sakanya na ang wika ay masistemang Ingles at Filipino sa pagtuturo ng mga asignatura balangkas na sinasalitang tunog at sinasaayos sa sa paaralan paraang arbitraryo na nabibilang sa kultura MGA KONSEPTO NG WIKA KATANGIAN NG WIKA NELSON MANDELA 1. NAGTATAGLAY NG MASISTEMANG BALANGKAS “Kapag kinausap mo ang tao sa wikang kanyang nauunawaan, ito’y patungo sa kanyang isip. Kapag Hal: Ang wika ay may sinusunod na alituntunin o estruktura na batayan upang makapaghatid ng mensahe. kinausap mo siya sa kanyang wika, ito’y patungo sa kanyang puso.” 2. SINASALITANG TUNOG Hal: Ang mga broadcaster o mamamahayag ay may maayos at klarong UNANG WIKA boses upang maunawaan sila ng mga tagapakinig. - Wikang kinagisnan 3. ARBITRARYO - Nangangahulugang napagkasunduan. - Tinatawag na katutubong wika Hal: Ang salitang baliktag sa Tagalog ay baliskad sa Aklan, balikad sa - wikang ito pinakamataas o pinakamahusay na Waray, at baliktar naman sa Pangasinan. ipinahahayag ng tao ang kanyang mga ideya, kaisipan, at damdamin. 4. KABUHOL NG KULTURA Hal: Ang mga pagkain (salita) tulad ng adobo at balut ay IKALAWANG WIKA nangangahulugang pagkaing Pilipino. - may bagong wika na paulit - ulit niyang naririnig o 5. Dinamiko - nagbabago ang wika gaya ng pagkakaroon ng mga nakikilala na kalauna’y natututuhan niya at umuusbong na bagong wika tulad ng gaylingo, conyo, slang, at jejemon. nagagamit na sa pakikipagtalastasan sa mga tao sa Hal. Mayroong mga bagong termino na nauuso at patok na patok sa social paligid niyang nagsasalita rin ng wikang ito. media. 6. Makapangyarihan IKATLONG WIKA Hal. Ang wika ay mapagpabago. - Habang lumalawak ang mundo mo, nadadagdagan ang mga wikang 7. Lahat ay pantay-pantay natututunan mo Hal: Walang superyor na wika. MONOLINGGWANISMO WIKANG PAMBANSA - Wikang nagbubuklod at pagkakakilanlan - Ito ang pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa bilang isang mamamayan tulad ng Pransya,South korea at Hapon A.) KONSTITUSYON NG REPUBLIKA 1987 ARTIKULO 14 SECTION 6 BILINGGWALISMO - Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino na - Pagkontrol ng tao sa dalawang wika na tila bang dapat pagyabungin at pagyamanin pa. itinuturing na itong katutubong wika - Masasabing BILINGWALISMO ito pag mas madalas na nagagamit ang pangalawang wikang sa pakikipag usap. WIKANG OPISYAL Matatas sa paggamit ng 2 wika VIRGILIO ALMARIO MULTILINGGWANISMO - Ang itinadhana ng batas na maging wika sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Wikang maaaring - Mayroong maraming wika sa isang bansa na gamitin sa anumang uri ng komunikasyon, lalo na sa tinatawag na “diyalekto” tulad ng PIlipinas anyong nakasulat , sa loob at labas ng alin mang sangay o ahensiya ng gobyerno.  ARALIN#3: MGA KONSEPTO NG WIKA CREOLE I. HOMOGENOUSNAWIKA - Naging unang wika ng batang isinilang ang umusbong wika (pidgin) - Ito ang pagkakatulad ng salita ngunit sa paraan ng pagbaybay at intonasyon o aksent nagiiba ang ibig ARALIN#4: GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN sabihin. M.A.K HALLIDAY II. HETEROGENOUS NA WIKA - Ayon sa kanya, ang wika ay maaaring magamit bilang - Salitang “heterous” na nangunghulugang magkaiba at “genous” uri o lahi instrumento na tutugon sa pangangailangan ng mga tao - wika mula sa iba-ibang lugar, grupo, at / o gaya ng pakikipag-ugnayan sa iba pangangailangan ng paggamit nito. Nagkakaroon ng maraming baryasyonangwika. INTERAKSYUNAL - Paraan ng pakikipag ugnayan sa pagitan ng BARAYTI NG WIKA dalawang tao. DAYALEK INSTRUMENTAL Ginagamit na wika ng pangkat ng tao sa isang - - Wika kung saan tumutugon sa pangangailangan ng partikular na lugar sa lalawigan,relihiyon o tao bayan. - Pakikipag ugnayan nang may pabor. IDYOLEK - Ito ang paraan ng pagsasalita ng bawat isa na mas REGULATORYO nakikilala sila dahil sa katangian at kakayahang natatangi ng taong nagsasalita - Wikang ginagamit upang makontrol ang ugali o asal ng isang tao sa bawat sitwasyon a.) hal: Ruffa Mae “Todo na toooo!!~~” - Tumutukoy sa tama o mali. SOSYOLEK PERSONAL - Nakabatay sa katayuan o antas panlipunan - Ayon kay Rubrico (2009), ang sosyolek ay isang - Personal na opinyon o damdamin ng isang tao mahusay na palatandaan ng istratipikasyon ng isang - PANLABAS lipunan nasiyang nagsasaad sa pagkakaiba ng paggamit ng wika ng mga tao na nakapaloob dito batay sa kanilang katayuan sa lipunan at sa mga HEURISTIKO grupo na kanilang kinabibilangan. - Pagkuha o pagkahahanap ng impormasyon o datos a.)Gaylingo c.)Jargon sa isang partikular na paksa - PANLABAS b.)Jejemon d.)Conyo ETNOLEK IMPORMATIBO - Salitang mula sa piangsamang ETNIKO at DIYALEK na nagiging bahagi ng pagkakakilanlan ng isang - Instrumento upang ipaalam ang iba’t ibang pangkat etniko kaalaman sa lipunan na ginagamit upang magbigay - Halimbawa: palangga, kalipay at vakkul ng impormasyon sa ibang tao mapa sulat man ito o pasalita. REGISTER IMAHINATIBO - Naiaangkop ang wikang ginagamit sa bawat sitwasyon o sa kausap - Wikang ginagamit sa malikhaing paraan upang makagawa ng obra,maestra at pahayag katulad ng PIDGIN paglikha ng kanta at paggawa ng akdang - Nobody’s “ native language” pampanitikan - Kapag may umusbong na bagong wika sa dalawang tao na magkaiba ang unang wika para magkaintindihan.  d. Naniniwala ang Espanyo na magiging mabisa ang PANAHON NG KATUTUBO paggamit ng katutubong wika ARALIN#5 A.) : BANAL NA PANINIWALA KASAYSAYAN NG SAWIKANG DIYOS e. Limang ordeng misyonerong Espanyol na PAMBANSA pagkaraa’y naging lima. ordeng ito ay Agustino, - Teologo na naniniwalang pinagmulan ng wika ay Pransiskano, Dominiko,Heswita, at Rekoleto para makikita sa banal na aklat mapalaganap ang kristiyanismo - ANG TORE NG BABEL: Genesis 11:1-9 Ang bagong magandang balita bibliya Nagsulat ang mga prayle ng diksiyonaryo at aklat - f. panggramatika,katekismo at mga kumpensyonal para mapabilis ang kanilang pagkatuto. IBA’T IBANG TEORYA NG WIKA DOCTRINA CHRISTIANA - Kauna unahang aklat na may laman na mga TEORYANGBOW-WOW dasal at nailimbag ito sa pamamagitan ng silograpiko - “TUNOG NG KALIKASAN” - Nailathala ito noong 1593 na itinakda ni TEORYANGDINGDONG Padre de Placencia at Padre Domingo Nieva - “TUNOG SA PALIGID NG TAO O SA BAGAY-BAGAY” NUESTRA SENORA DEL ROSARIO TEORYANG POOH - POOH - IkalawangaklatnanailimbagsaPilipinasnamay “NAKAKARAMDAM NG MASIDHING lamang mga talambuhay ng santo at mga - pangalan ng santo at mga tanong na may sagot DAMDAMIN” sa relihiyon TEORYANGYO-HE-HO - Nailathalanoong1602naitinakdaniPadre - “NABUBUO MULA SA PAGSAMA -SAMA O Blancas De Jose PAGPAPANGKAT” Naging usapan ang wikang panturong gagamitin sa f. BAYBAYIN mga Pilipino inutos ng hari na wikang tutubo ang gamitin sa pagturo ngunit hindi naman ito nasunod - Ito ang sinusunod ng mga katutubong alpabeto sa sistema ng pagsulat at pagbasa o GOBERNADOR FRANCISCO TELLO DE GUZMAN - Natagpuan ang mga ito sa biyas ng kawayang matatagpuan sa Museo ng Aklatang Pambansa - Nagmungkahi na turuan ang mga indio ng wikang espanyol. KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA SA ILALIM NG KORONANG KASTILA CARLOS I AT FELIPE II MIGUELLOPEZDELEGAZPI(1565) - Naniniwalang kailangan maging bilinggwal ng mga Filipino - Kauna unahang kastilang gobernado - heneral CARLOS VILLALOBOS - IminungkahinaituroangDoctrinaChristiana gamit ang wikang Espanyol - NagpangalannaFELIPINASbilangparangal sa HARING FELIPE II g. Napalapit ang mga katutubo sa prayle dahil sa ginagamit nilang wika at napalayo sila sa a Ayon sa Espanyol nasa kalagayang barbariko,di pamahallaan dahil wikang Espanyol ang hinagamit sibilisado at pagano ang katutubo noon.. doon. Nanganib ang wikang katutubo dahil nag watak Tinuro ng kastila ang Kritstiyanismo sa mga h. b. watak ang filipino at nagtagumpay silang sakupin katutubo para maging sibilisado diumano ang mga ang katutubo, Hindi nila itinamin sa isipan ng mga ito. nasakop ang mga Filipino ang kahalagahan ng isang wikang magbibikis ng kanilang damdamin. c. Sinunog nila ang mga baybayin dahil ito raw ay gawa ng diyablo, pero ang totoo naisip nilang makahahadlang ito sa pagpapalaganap ng Kristiyanismo.  MGA BATAS KAUTUSAN,PROKLAMASYON PINAIRAL SA REBOLUSYONG FILIPINO PAGPAPAUNLAD NG WIKANG PAMBANSA : a. Maraming Pilipino ang naging matindi ang damdaming Nasyonalismo at tumungo sila sa ibang bansa upang kumuha ng mga karunungan. » Kautusang Tagapagpaganap Blg 134 (1937) b. Nagkaroon ng kilusan noong 1873 ng mga propagandista para maghimasik dahil sa kamalaya - Tagalogangmagigingbatayanngwikang pambansa sa Pilipinas ANDRES BONIFACIO » Kautusang Tagapagpaganap Blg.263 (Abril 1, 1940) - ItinatagangKatipunan - WikangTagalogangginagamitsakanilangmga - “ATagalogEnglishVocabulary”at``AngBalarilang kautusan at pahayagan Wikang Pambansa”. Inihayag din ang pagtuturo ng wikang pambansa (Tagalog) sa mga paaralang Sinasabing unang hakbang tungo sa pagtataguyod pampubliko at pribado simula Hunyo 19, 1940. c. ng wikang tagalog » Kautusang Tagapagpaganap Blg 60 (1960) Ginamit ang tagalog para buhayin ang damdaming d makabayan. - NilagdaanngPangulongDiosdadoMacapagalna. nag-uutos na awitin ang Pambansang Awit sa titik Itinanghal ang Tagalog bilang opisyal na wikaayon nitong Filipino. e. sa pinagtibay na Konstitusiyong Biak-na- Bato noong 1899 bagamat walangisinasaad na ito ang magiging » Kautusang Tagapagpaganap Blg 96 (1967) wikang pambansa ng Republika. - Nilagdaan ng Pangulong Marcos at Unang Republika sa pamumuno ni Aguinaldo, nagtatadhana na ang lahat ng edisyon, f isinaad saKonstitusyon na ang Tagalog ay opsiyonal. gusali at tanggapan ng pamahalaan ay. Dahil sa pagmamayani ng mga ilustrado sa pangalanan sa Filipino Asembleang Konstitusiyonal » Kautusang Tagapagpaganap Blg 87 (1969) EMILIO AGUINALDO - Nilagdaan ni Pangulong Marcos at naguutos na lahat ng kagawaran o iba - Nais maakit ang mga hindi gumagamit ng pang sangay ng pamahalaan na gamitin tagalog ang wikang Filipino hanggat maari sa lahat - ng opisyal na komunikasyon at transaksyon Wikang tagalog ay naging biktima ng politika -. Nag-uumpisa lamang sana itong lumago ay » Kautusang Pangkagawaran Blg.7 napailalim na naman ito ng dayuhang wika PANAHON NG MGA AMERIKANO - Noong Agosto 13, 1959 ng noo`y kalihim ng kagawaran ng Edukasyon na Si Jose E. ALMIRANTEDEWEY Romero na nag-aatas na tawagin ang wikang pambansa na Pilipino. - Ang namumuno na pumunta sa Pilipinas » Kautusang Pangkagawaran Blg. 24 (1962) a. Naidagdagan ng wikang ingles na nagkaroon ng malaking ugnayan sa buhay ng tao - Nilagdaan ni Kalihim Alejandro Roces at nag-utos na simulan sa taong-aralan b. Naging Ingles angwika 1963-64 ang mga sertipiko at diploma ng magtatapos ay ipalimbag sa Wikang PANAHON NG HAPON Filipino. - Namayagpag ang wikang Tagalog at mg » Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 (1974) - panitikan Pag sulong ng wikang pambansa - Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel na itinagubilin sa mga guro ang mga bagong tuntunin na Ortograpiyang a Ipinagbawal ang paggamit ng Ingles. Pilipino. Maging ang paggamit ng lahat ng mga peryodiko tungkol sa Amerikano ay ipinagbawal  » Kautusang Pangkagawaran Blg. 203 (1978) - Paggamit ng katagang Filipino sa pagtukoy sa wikang pambansang Pilipino. Nilagdaan ni Lourdes Quisumbing ng Kagawaran ng Edukasyon, Kultura at Isports. » Kautusang Pangkagawaran Blg. 54 (1987) - Panuntunan ng implementasyon ng patakaran sa Edukasyong Bilinggwal 1987. » Batas ng Komonwelt Blg. 570 - ipinahayag na isa sa wikang opisyal ang wikang pambansa (Tagalog) simula Hulyo 4, 1946 » Proklamasyon Blg, 12 - Marso 26, 1954 ni Pang. Ramon Magsaysay ang pagkakaroon ng pagdiriwang ng Linggo ng Wika mula Marso 29- Abril 4 (kapanganakan ni Franciso Balagtas.) » Proklamasyon Blg. 186 (1955) - Inilahad ang paglilipat ng pagdiriwang ng Linggo ng Wika sa Agosto 13-19 kapanganakan ni Manuel L Quezon.) » Saligang-Batas ng 1987 Artikulo XIV Seksyon 6 - Filipino ang wikang pambansa ng Pilipinas. » Proklamasyon Blg. 1041 (1997) - Nilagdaan ni Fidel V, Ramos na Buwan ng agosto ang buwan ng wikang Filipino.