Hoorcollege Week 4 Pensioenrecht PDF

Hoorcollege week 4 Pensioenrecht **Uitvoeringsovereenkomst** Pensioen - Liber Dock, your legal business partner. **Art 2 lid 2 PW** - Relatie tussen werkgever en werknemer wordt gelijkgesteld met pensioenovereenkomst als verplichte deelneming is met bedrijfstakpensioenfonds - Bi...

Hoorcollege week 4 Pensioenrecht **Uitvoeringsovereenkomst** Pensioen - Liber Dock, your legal business partner. **Art 2 lid 2 PW** - Relatie tussen werkgever en werknemer wordt gelijkgesteld met pensioenovereenkomst als verplichte deelneming is met bedrijfstakpensioenfonds - Bij verplichte bedrijfstakpensioenfonds hoeft er geen uitvoeringsovereenkomst gesloten te worden. Is door wetsduiding al ingeschakeld - 3 zijden, 3 partijen met 3 grondslagen zie afbeelding - Werknemer is niet rechtstreeks partij bij uitvoeringsovereenkomst bijv - Zijn allemaal verschillende overeenkomsten maar moeten wel in overeenstemming zijn met elkaar - **Definitie** - [Uitvoeringsovereenkomst (art. 1 Pw): ] - "*de overeenkomst tussen een werkgever en een pensioenuitvoerder over de uitvoering van een of meer pensioenovereenkomsten*" - Werknemer is niet rechtstreeks betrokken - Moet gaan over uitvoering van pensioenovk - Doel is om pensioen buiten vermogen van werkgever te houden; vgl. ook **art. 135 lid 1 sub b Pw** - Je mag dus niet beleggingen doen in onderneming die pensioengelden bij onderneming onderbrengt - **Soorten uitvoerder** - Pensioenuitvoerder conform **art.1 Pw**: OPF, BPF, APF, PPI of verzekeraar die zetel heeft in Nederland - Art 1 zegt wie uitvoerder mag zijn (zie artikel!) - En verder: de IORP (instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening in de zin van richtlijn 2016/234/EU) en de verzekeraar met zetel buiten Nederland - Die mogen ook Nederlands pensioen uitvoeren - Maar ze moeten zich dan wel aan het NLse pensioenrecht houden - Ook instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening in de zin van richtlijn 2016/234/EU - Regels voor de inrichting van de rechtspersoon zijn buitenlandse regels want is buitenlandse rechtspersoon - Valt onder buitenlandse recht - Ook voor het financiële toezicht recht - Veel ondernemers vinden nlse recht te streng, en wordt gedacht dat buitenlandse regels flexibeler zijn dus daarom brengen ze die daar onder - **Verschil pensioenfonds -- verzekeraar** -- -- -- -- - Pensioenfonds moet stichting zijn volgens PW. Voorgeschreven omdat pensioenfonds sociaaldoel stichting is. Rechtspersoon van stichting is daar passend bij. - **Onderbrengingsplicht -- 23 lid 1 PW** - "De [werkgever] brengt een pensioenovereenkomst, [uiterlijk] wanneer een werknemer [pensioenaanspraken verwerft], onder door onmiddellijk een **schriftelijke uitvoeringsovereenkomst** **te sluiten** met [en in stand te houden] bij \[een pensioenuitvoerder\]: - Vgl wetgeschiedenis: "zolang aanspraken worden verworven"; idem Euronext-arrest HR - Moet in stand blijven zolang aanspraken worden opgebouwd - 'Gesloten fondsen' hebben en hoeven niet altijd een UO - Want geen opbouw van pensioenaanspraken meer **Onderbrengingsplicht** - In beginsel keuzevrijheid werkgever (tenzij verplicht BPF of anders afgesproken) - Dus als werkgever afspreekt om met bepaalde uitvoerder overeenkomst te sluiten dan is hij daar wel verplicht toe - Let op formuleringen in de pensioenovereenkomst: - "U neemt deel in de Aegon pensioenregeling" - Hier is werkgever verplicht bij Aegon onder te brengen -- contractuele verplichting - "U neemt deel in onze pensioenregeling, die is ondergebracht bij Aegon" - Hier is werkgever verplicht bij Aegon onder te brengen -- contractuele verplichting - "U neemt deel in de pensioenregeling van de werkgever zoals die van tijd tot tijd geldt" - Hier kan werkgever zelf bepalen - **Casus** - Deliveroo wil graag haar fietskoeriers een pensioenregeling aanbieden. De koeriers hebben een arbeidsovereenkomst. Deliveroo biedt een pensioenregeling bestaande uit een ouderdomspensioen op basis van een middelloonregeling en een arbeidsongeschiktheidspensioen per 1 januari 2018. Ze wil een ondernemingspensioenfonds oprichten, maar dat duurt iets langer dan verwacht. Op 1 mei 2018 wordt het fonds opgericht en per die datum sluit Deliveroo een uitvoeringsovereenkomst met het fonds. - Marc krijgt op 1 maart 2018 een fietsongeluk tijdens het bezorgen van een maaltijd. Jegens wie heeft hij een aanspraak? Werkgever was verplicht het onder te brengen van af 1 januari. Was gehouden aan onderbrengingsverplichting ex art 23 lid 1 PW vanaf 1 januari. Werkgever heeft de contractuele verplichtingen uit de pensioenovereenkomst die voortvloeien uit de pensioenwet geschonden. Werkgever is hier daarom aan te spreken op het schenden van de onderbrengingsverplichting en kan daarom worden aangesproken om de schade op te verhalen. Pensioenfonds kan hier niet worden aangesproken. - In de loop van 2018 wordt duidelijk dat het fonds een erg hoge premie rekent voor het ouderdomspensioen. De verzekeraar Brand New Bike overtuigt Deliveroo ervan om naar haar over te stappen.  - 2\. Mag Deliveroo zonder instemming van de werknemers overstappen naar de verzekeraar? Ligt aan de formulering van de pensioenovereenkomst. Als in de pensioenovereenkomst is vastgelegd dat het bij bepaalde uitvoerder moet, dan kan het niet. Volgt hier niet uit de casus, dus hier mag het wel. - 3\. mag Deliveroo een lagere premie betalen dan ze aan het fonds deed? Zolang dat niet ten koste gaat van de pensioenaanspraken is het toegestaan. Als de pensioenovereenkomst maar volledig is ondergebracht. Als premie is vastgelegd in pensioenovereenkomst, dan kan het niet uiteraard. - **Niet volledig onderbrengen** Moet volledig ondergebracht zijn, mag niks achterblijven bij werkgever - Bij niet, niet tijdige of onvolledige onderbrenging door werkgever blijft hij aansprakelijk. - Maar wat als werkgever volledig heeft ondergebracht maar uitvoerder tekort heeft of failliet is? - Niet mogelijk om dan bij werkgever aan te kloppen, heeft altijd aan zijn verplichtingen voldaan. Kan niet een tweede keer worden aangesproken. - Pensioenfonds zal pensioen korten - Verzekeraar mag niet korten. Maar als ze failliet zijn dan houdt het op. De wet 134 Pw/Wet herstel en afwikkeling verzekeraars zorgt voor een vangnet - Zie: 134 Pw/Wet herstel en afwikkeling verzekeraars - **Uitvoeringsovereenkomst (UO) een verzekeringsovereenkomst** - **UO is een levensverzekering (behalve bij PPI)** - **Ook een vorm van levensverzekering overeenkomst** - **Behalve bij PPI** - **UO heeft ook alle kenmerken van een verzekeringsovereenkomst** - **Daarop is titel 7.17 van toepassing** - **Want UO is verzekeringsovereenkomst** - **Zie artikel 7:925 BW op volgende slide** - **Art 5 PW maakt enkele uitzonderingen op titel 7.17 voor de uitvoeringsovereenkomst** - **Bijv afkopen van de verzekering is verboden terwijl dat in titel 7.17 is toegestaan** - **Art 7:925 BW (verzekeringsovereenkomst)** - **Verzekering is een overeenkomst waarbij de ene partij, de verzekeraar, zich tegen het genot van premie jegens haar wederpartij, de verzekeringnemer, verbindt tot het doen van een of meer uitkeringen, en bij het sluiten der overeenkomst voor partijen geen zekerheid bestaat, dat, wanneer of tot welk bedrag enige uitkering moet worden gedaan, of ook hoe lang de overeengekomen premiebetaling zal duren. Zij is hetzij schadeverzekering, hetzij sommenverzekering.** - **Inhoud uitvoeringsovereenkomst** - Werkgever betaalt premie, in ruil waarvoor uitvoerder pensioenregeling uitvoert - In beginsel contractsvrijheid - Art 25 lid 1PW geeft opsomming van aantal bepalingen die in ieder geval geregeld moeten zijn in UO. - Art 25 lid 1 PW bevat aantal onderwerpen die aan de orde moeten komen. In lid 2 de ''alsdan-bepalingen'' - Lid 1: onderwerpen moeten in ieder geval geregeld zijn - Lid 2: onderwerpen die niet geregeld moeten zijn, maar als ze geregeld zijn moeten ze aan de voorschriften van lid 2 voldoen - Art 26 PW regelt premiebetaling en uiterlijke betalingstermijn - **Plaats in de pensioendriehoek** -  - Eén van de drie zijden van de driehoek - Pensioenovereenkomst is leidend (32 Pw); - Pensioenovereenkomst moet volledig worden ondergebracht - Conformiteitseis houdt in dat UO in lijn met PO moet zijn, artikel 35 Pensioenwet - UO moet volledig dekkend zijn voor wat in PO is afgesproken - Uitvoerder niet altijd gehouden tot aanpassing UO na wijziging PO. - Uitvoerder is niet gehouden wijziging van PO door werkgever en werknemer te accepteren - Werkgever en werknemer met nieuwe PO moeten dan andere uitvoerder zoeken - Uitvoerder kan bv premie willen aanpassen of menen dat Pensioenovereenkomst onrecht\-- of bovenmatig is. - Zie ook opdrachtaanvaarding cf. 102a Pw - **4 Hoge raad arresten** - ECLI:NL:HR:2022:162: ASR - ECLI:NL:HR:2022:1267: Euronext - ECLI:NL:HR:2022:1234: FrieslandCampina - ECLI:NL:HR:2023:661: AFM - **Werknemer partij bij UO?** - Wettelijke definitie noemt alleen 2 partijen - In de aard van de UO ligt besloten dat werknemers begunstigde zijn - Begunstiging is een derdenbeding cf. **6:253 BW** - Derde ontleent rechten aan die begunstiging - Aanvaarding begunstiging ligt in Pensioenovereenkomst besloten - Dan is hij via **art. 6:254 lid 1 BW** partij (Euronext 3.6.2-3) - Door dat derdenbeding wordt je geacht partij te zijn - Nadere aanvaardingshandeling is dus niet nodig - Automatische aanvaarding waardoor werknemer partij is - **Rechten als partij** - Begunstiging ziet op recht op een pensioenuitkering - Ziet niet op andere afspraken of verplichtingen van werkgever die zijn vastgelegd in UO - Er is dus geen recht op nakoming van andere verplichtingen door de werkgever, zoals de bijstortverplichting (Euronext, 3.6.3) - Wn is alleen partij bij begunstiging, maar niet bij andere afspraken zoals financiële afspraken. Dus geen bijstortverplichting - Wijziging UO kan niet leiden tot wijziging PO en dus is art 20 Pw nvt (AFM) - Dus wel checken of PO nog goed wordt ondergebracht - Conclusie: hoewel partij, is er wel/geen (?) akkoord van werknemer nodig bij wijziging UO - Wel bij wijziging begunstiging, niet bij andere onderdelen van uitvoeringsovereenkomst - **Rechten bij einde UO** - Hoewel alleen recht op nakoming uitkering - kunnen werknemers wel schadevergoeding bij einde vorderen (Euronext; 3.4.24) - werkgever kan op grond van goed werkgeverschap (**art 7:611 BW**) aansprakelijk zijn voor schade, omdat werkgever besluit om UO te beëindigen en naar andere uitvoerder te gaan. Als je niet voldoende rekening houdt met belangen dan kan je aansprakelijk zijn voor de schade. - **Beeindiging UO** - Bepaalde tijd: meestal 5 jaar - Ook opzegbaar indien duur ≥ 5 jaar (**7:940)** - Tussentijds opzegbaar indien afgesproken - Verzekeraar dient terughoudend te zijn - Vaak zijn tarieven aan vernieuwing toe - Verzekeraar grijpt einde vaak aan om prijzen te verhogen - **Alcatel arrest** - Voor opzegging gelden de (ongeschreven) regels bij duurovereenkomsten - [indien niets afgesproken over de tijd]: opzegbaar, tenzij R&B - R&B kan meebrengen dat opzegging steeds mogelijk is met in acht neming van termijn of niet mogelijk ivm ontoereikend van compensatie??? - [Indien wel iets afgesproken]: overeenkomst bepalend tenzij R&B - Ondanks opzegbaarheid, kan opzegging onrechtmatig zijn wegens ontbreken van voldoende 1. grond, 2. termijn of 3. compensatie. - [Bij opzegging uo's moet er aandacht zijn voor:] - Aard van de belangen - Maatregelen die aan fonds zijn opgelegd - Het gaat om pensioenaanspraken van (gewezen) werknemers tegenover wie de werkgever een zekere verantwoordelijkheid heeft behouden (goed werkgeverschap) - Ook al is de UO beeindigd - **Normen bij einde UO** - Aanvullende werking redelijkheid en billijkheid (Alcatel) - Goed werkgeverschap (Euronext) - Neven omstandigheden ex Alog/Vleesmeesters:ECLI:NL:HR:2004:AO9069 - **Einde -- arrest Vleesmeesters** - Wanneer iemand zich contractueel heeft gebonden, waardoor de contractsverhouding waarbij hij partij is in het rechtsverkeer een schakel is gaan vormen waarmee de belangen van derden, die aan dit verkeer deelnemen, in allerlei vormen kunnen worden verbonden, **staat het hem niet onder alle omstandigheden vrij de belangen te verwaarlozen die derden bij de behoorlijke nakoming van het contract kunnen hebben**. Indien de belangen van een derde zo nauw zijn betrokken bij de behoorlijke uitvoering van de overeenkomst dat hij schade of ander nadeel kan lijden als een contractant in die uitvoering tekortschiet, kunnen de normen van hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, meebrengen dat **die contractant deze belangen dient te ontzien door zijn gedrag mede door die belangen** te laten bepalen. Bij de beantwoording van de vraag of deze normen dit meebrengen, zal de rechter de terzake dienende omstandigheden van het geval in zijn beoordeling dienen te betrekken, zoals de hoedanigheid van alle betrokken partijen, de aard en strekking van de desbetreffende overeenkomst, de wijze waarop de belangen van de derde daarbij zijn betrokken, de vraag of deze betrokkenheid voor de contractant kenbaar was, **de vraag of de derde erop mocht vertrouwen dat zijn belangen zouden worden ontzien**, de vraag in hoeverre het voor de contractant bezwaarlijk was met de belangen van de derde rekening te houden, **de aard en omvang van het nadeel dat voor de derde dreigt** en de vraag of van hem kon worden gevergd dat hij zich daartegen had ingedekt, alsmede de redelijkheid van een eventueel aan de derde aangeboden schadeloosstelling. - **Casus** - Foodora heeft een haar pensioen ondergebracht bij het BPF Vervoer. Heeft ze een uitvoeringsovereenkomst gesloten? - Wat gebeurt er met het pensioen indien Foodora geen premie betaalt? - Mag Foodora de pensioenen ook onderbrengen bij haar in Engeland gevestigde pensioenfonds? - Mag Foodora de middelloonregeling onderbrengen in een PPI? - **Casus** - Ernest en Bert zijn een tweeling. Bert is werknemer; Ernest is zelfstandige. Bert heeft 40 jaar pensioen opgebouwd in het BPF voor de media. De totale actuariele waarde daarvan bedraagt op zijn 67 ste € 500.000. Ernest heeft altijd als zelfstandige zijn brood verdient in dezelfde bedrijfstak. Hij heeft op zijn 67^ste^ : zijn woonhuis in het Gooi (hypotheekvrij), € 50.000 aan cameraspullen en € 50.000 aan beleggingen. Op hun 68^ste^ verjaardag maken Bert en Ernest een motortochtje waarbij zijn allebei komen te overlijden. Wat gebeurt er met hun pensioen? - **Casus** - Het BPF voor de horeca beleeft zware tijden. Veel werkgevers kunnen de premie niet opbrengen en ook door de rente heeft het fonds een te lage dekkingsgraad. Het gevolg is dat er gekort moet worden. De werknemers en gepensioneerden van Restaurant De Vrolijke Vegetariër zien dit met afgrijzen aan. Hun werkgever draait wel goed en heeft altijd de premie op tijd voldaan en het voelt raar dat zij nu toch gekort gaan worden. Naast hen ligt snackbar Plofkip. De Plofkip is failliet en heeft nooit premie betaald aan het BPF, maar de werknemers bouwen toch pensioenaanspraken op. Dat maakt het nog oneerlijker in de ogen van de Vegetariërs. Hebben zij een punt?