Summary

This document provides a review of Filipino composition, discussing different types of writing, purposes and characteristics. It examines topics like the elements of academic writing, style and structure. It's designed as a review material for Filipino students.

Full Transcript

FILIPINO SA PILING LARANG 6. Mahuhubog ang pagbibigay MIDTERM REVIEW MATERIAL pagpapahalaga ng paggalang at pagkilala sa mga gawa at akda. PANIMULA SA AKDEMIKONG P...

FILIPINO SA PILING LARANG 6. Mahuhubog ang pagbibigay MIDTERM REVIEW MATERIAL pagpapahalaga ng paggalang at pagkilala sa mga gawa at akda. PANIMULA SA AKDEMIKONG PAGSULAT 7. Malilinang ang kasanayan sa pagkalap ng mga impormasyon mula sa iba’t ibang batis PAGSULAT ng kaalaman para sa akademikong pagsulat. - Isa sa makrong kasanayang kailangang mahubog sa mga mag-aaral. MGA PANGANGAILANGAN NG PAGSULAT - Ayon kay Cecilia Austera (2009), ang 1. WIKA pagsulat ay isang kasanayang Nagsisilbing behikulo para maisatitik ang naglulundo ng kaisipan at damdaming mga kaisipan, kaalaman, damdamin, nais ipahayag ng tao gamit ang karanasan, impormasyon, at iba pang nais pinakaepektibong midyum ng paghahatid ipabatid ng taong nais sumulat. Dapat ng mensahe. matiyak kung anong uri ng wika ang - Ayon kay Edwin Mabilin (2012), ang gagamitin upang madaling maunawaan sa pagsulat ay isang pambihirang gawaing uri ng taong babasa ng akda. Nararapat pisikal at mental dahil sa pamamagitan magamit ang wika sa malinaw, masining, nito ay naipapahayag ng tao ang nais tiyak, at payak na paraan. niyang ipahayag sa pamamagitan ng paglilipat ng kaalaman sa papel o anumang 2. PAKSA kagamitang maaaring pagsulatan. Ang pagkakaroon ng isang tiyak at Maganda na tema ng isusulat ay isang Ang layunin ng pagsulat ay maaaring mahati magandang simula dahil dito iikot ang sa dalawa: buong sulatin. Kailangan na magkaroon ng 1. PERSONAL O EKSPRESIBO sapat na kaalaman sa paksang isusulat - Ang layunin ng pagsulat ay nakabatay sa upang maging makabuluhan, at wasto ang sa sariling pananaw, karanasan, naiisip, o mga datos na ilalagay sa akda o nadarama ng manunulat. komposisyong susulatin. 2. PANLIPUNAN O PANSOSYAL - Ang layunin ng pagsulat ay ang makipag- 3. LAYUNIN ugnayan sa ibang tao o sa lipunan na Ang layunin ang magsisilbing gabay sa ginagalawan. paghabi ng mga datos o nilalaman ng isusulat. KAHALAGAHAN NG PAGSULAT 1. Mahahasa ang kakayahang mag-organisa 4. PARAAN NG PAGSULAT ng mga kaisipan at maisulat ito sa Ito ay kinakailangan upang mailahad ang pamamagitan ng obhektibong paraan. kaalaman at kaisipan ng manunulat batay 2. Malilinang ang kasanayan sa pagsusuri ng na rin sa layunin o pakay sa pagsusulat. mga datos na kakailanganin sa LIMANG PARAAN NG PAGSULAT isinasagawang imbestigasyon o A. IMPORMATIBO pananaliksik. B. DESKRIPTIBO 3. Mahuhubog ang kaisipan sa pamamagitan C. EKSPRESIBO ng mapanuring pagbasa sa pamamagitan D. NARATIBO ng pagiging obhektibo sa paglatag ng mga E. ARGUMENTATIBO kaisipang isusulat batay sa mga nakalap na impormasyon. 5. KASANAYANG PAMPAG-IISIP 4. Mahihikayat at mapauunlad ang Kailangang makatuwiran ang paghahatol kakayahan ng mag-aral at makikilatis ang upang makabuo ng malinaw at mabisang mahahalagang datos na kakailanganin sa pagpapaliwanag at maging obhektibo sa pagsulat. sulating ilalahad. 5. Maaaliw sa pagtuklas ng mga bagong kaalaman at pagkakaroon ng 6. KAALAMAN SA WASTONG pagkakataong makapag-ambag ng PAMAMARAAN NG PAGSULAT kaalaman sa lipunan. Dapat ding isaalang-alang sa pagsulat ang pagkakaroon ng sapat na kaalaman sa wika at retorika partikular sa wastong 4. Dyornalistikong Pagsulat paggamit ng malaki at maliit na titik, Ito ay tumutukoy sa mga sulating may wastong pagbabaybay, paggamit ng kaugnayan sa pamamahayag. Madalas bantas, pagbuo ng talata, at masining at itong naisusulat sa mga pahayagan tulad obhektibong paghabi ng mga kaisipan ng broad sheet o tabloid. Kabilang dito ang upang makabuo ng isang mahusay na pagsulat ng balita, editoryal, tanging sulatin. lathalain at iba pa. 7. KASANAYAN SA PAGHAHABI NG 5. Reperensyal na Pagsulat SULATIN Layunin ng sulatin na mabigyang pagkilala Ito ay tumutukoy sa kakayahang mailatag ang mga pinagkunang kaalaman o ang mga kaisipan at impormasyon mula sa impormasyon sa paggawa ng konseptong panimula hanggang sa wakas na maayos, papel, tesis at disertasyon. organisado, obhektibo, at masining na pamamaraan ang isang komposisyon. Halimbawa: Paggawa ng Bibliograpiya, Mga Sanggunian, Mga kaugnay na pag- MGA URI NG PAGSULAT aaral at Literatura 1. Malikhaing Pagsulat Pangunahing layunin nito ay maghatid ng 6. Akademikong Pagsulat aliw, makapukaw ng damdamin at Ito ay isang intelektwal na pagsulat. Ang makaantig sa imahinasyon at isipan ng gawaing ito ay nakatutulong sa mga mambabasa. pagpapataas ng kaalaman ng isang indibidwal sa iba’t ibang larang. Ito ay isang Halimbawa: Maikling Kwento, Dula, masinop at sistematikong pagsulat ukol sa Nobela, Komiks, Iskrip ng teleserye, isang karanasang panlipunan na maaaring Pelikula, Musika, at iba pa. maging batayan ng marami pang pag-aaral na magagamit sa ikatataguyod ng lipunan. 2. Teknikal na Pagsulat Layunin ng akademikong pagsulat ang Layuning pag-aralan ang isang proyekto o magbigay ng makabuluhang impormasyon kaya naman ay bumuo ng isang pag-aaral sa halip na manlibang lamang. na kailangan lutasin ang isang problema o suliranin. Ito ay isang uri ng pagsusulat na Halimbawa: Memorandum, Sintesis at magbibigay impormasyon sa pagbuo ng Buod, Bionote, Talumpati destinasyon o pagbibigay solusyon sa isang komplikadong suliranin. Gumagamit ito ng mga teknikal na terminolohiya at AKADEMIKONG SULATIN paksain sa agham at teknolohiya. Ang salitang akademiko o academic ay mula sa mga wikang Europeo (Pranses: Halimbawa: Feasibility Study on the academique; Medieval Latin: academicus) Construction of Cement Factory in Legazpi noong gitnang bahagi ng ika-16 na siglo. City, Project on the Renovation of Tumutukoy ito o may kaugnayan sa Ancestral Houses in Camalig, Albay edukasyon, iskolarsyip, institusyon, o larangan ng pag-aaral na nagbibigay-tuon 3. Propesyonal na Pagsulat sa pagbasa, pagsulat, at pag-aaral, kaiba Ito ay kaugnay sa mga sulating may sa praktikal o teknikal na gawain. (Oxford kinalaman sa isang tiyak na propesyong Dictionary) natutunan sa paaralan lalo na sa paggawa Ang akademikong sulatin ay isang uri ng ng mga sulatin o pag-aaral tungkol sa pormal na sulating isinasagawa sa isang napiling propesyon o bokasyon ng isang akademikong institusyon na ginagamitan tao. ng matataas na pamamaraan ng kasanayan sa pagsulat. Halimbawa: Ulat ng Imbestigasyon, Ulat medikal, Banghay Aralin MGA DAPAT TAGLAYIN NG AKADEMIKONG SULATIN 1. Komprehensibong Paksa 2. Angkop na Layunin 3. Gabay na Balangkas rin ang mga programang Filipino sa Tsina sa 4. Wastong Datos pagtuturo ng Filipino sa iba pang dako ng mundo. 5. Epektibong Pagsusuri Sa ikalawang bahagi, ipinakilala ang kasaysayan 6. Tugon ng Kongklusiyon ng pananaliksik tungkol sa Pilipinas sa Tsina at ang mahahalagang bunga ng pananaliksik, LAGOM kabilang ang mga pananaliksik tungkol sa Pinaikli at pinasimpleng bersiyon ng isang kasaysayan ng Pilipinas, Pilipinong kultura, akda. ekonomiya, lipunan at politika ng Pilipinas. Sa huling bahagi, tinalakay ang mga kakulangan na MGA URI NG AKADEMIKONG SULATIN NA kailangan pang matugunan sa pagtuturo ng NAKAAYON SA PAGLALAGOM wikang Filipino at pananaliksik sa Tsina tungkol sa 1. ABSTRAK Pilipinas. 2. BUOD AT SINTESIS 3. BIONOTE 2. Impormatibo Ipinapahayag nito sa mga mambabasa ang ABSTRAK mahahalagang idea ng papel. Binubuod dito Ito ay isang buod ng pananaliksik, artikulo, tesis, ang kaligiran, layunin, tuon, metodolohiya o disertasyon, proceedings, at papel pananaliksik na pamamaraan, resulta at kongklusiyon ng isinumite sa komperensiya at iba pang gawain na may papel. Maikli lamang ito at kadalasang binubuo kaugnayan sa disiplina upang mabilis na matukoy ang lamang ng 150-300 na salita. Karaniwan itong layunin nito. Sa loob ng mga paaralan o unibersidad, ginagamit sa larang na agham at inhenyerya at ang abstrak ay tumutukoy sa buod ng pananaliksik. Ito sipnayan. ay may pormal na tono sapagkat ang Halimbawa: pinakamahahalagang punto ng pananaliksik ang itinatampok dito. Mga Hilig basahing literature ng mga Mag- aaral sa Grade 11 ng Paaralang Apolinario Apat na Uri ng Abstrak Mabini 1. Deskriptibo Inilalarawan nito sa mga mambabasa ang Mahalaga ang pananaliksik na ito upang malaman mga pangunahing ideya ng papel. ang susunod na mga aklat na bibilhin ng paaralan Nakapaloob dito ang kaligiran, layunin at para mas higit na makakuha ng impormasyon at tuon ng papel-pananaliksik o artikulo. Hindi karunungan ang mga mag-aaral sa Paaralang na binabanggit sa uri ng abstrak na ito ang Apolinario Mabini. Sa gayon, matutukoy ang mga kinalabasan at kongklusiyon ng pag-aaral. materyales na kailangan para sa sumusunod na Ito ay kadalasang ginagamit papel sa mga taon. Nakipanayam ang may-akda sa 300 humanidades (humanities) at sikolohiya mag-aaral at sinaliksik din ang mga inilalabas na (psychology). aklat sa aklatan. Nakita sa resulta ng pananaliksik na ang karaniwang binabasa ng mga mag-aaral sa Halimbawa: Grade 11 ay mga literaturang pantasya tulad na lamang ng serye ng graphic novel na Trese ni Ang Pagtatag at Pag-unlad ng Programang Filipino at Budjette Tan at Mythology Class ni Arnold Arre. Pananaliksik Tungkol sa Pilipinas sa mga Unibersidad Kasama rin sa kanilang mga binabasa ang ilang sa Tsina mga nobela sa mga seryeng Ingles na Twilight o Harry Potter. Sa pananaliksik na ito, napatunayang Itinatampok ng papel na ito ang programang ang mga mag-aaral sa Grade 11 ng paaralang Filipino sa mga Tsinong unibersidad at mga Apolinario Mabini ay mahilig magbasa ng pananaliksik tungkol sa Pilipinas sa Tsina. Inilahad literaturang pantasya. Inererekomenda ng sa unang bahagi ang mga unibersidad sa Tsina na mananaliksik na damihan ang mga ganoong uri ng nagtatag na o magtatatag ng programang Filipino akda sa aklatan at gamitin itong batayan ng pag- at ipaliliwanag ang dahilan kung bakit nagtatag aaral para sa malalim pang pagtingin sa kulturang ang mga unibersidad sa Tsina ng mga Pilipino. programang Filipino. Inilatag ang pagmamapa ng estratehiya ng pag unlad ng programang Filipino 3. Kritikal sa Tsina sa konteksto ng Internasyonalisasyon ng Maliban sa mga natuklasan at resulta ng Mas Mataas na Edukasyon. Dagdag pa, iniugnay pananaliksik, ang kritikal na abstrak ay nagbibigay rin ng puna o komento tungkol Layunin din nitong maisulat ang sa kaangkupan at kabuohan ng pangunahing kaisipang taglay ng akda sa pananaliksik. Maaari ring ikumpara ng pamamagitan ng pagtukoy sa pahayag ng tesis mananaliksik ang isinagawang pag-aaral nito. sa iba pang pananaliksik na may parehong paksa o tema. Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Sinopsis o Buod 4. Highlight Narito ang ilang mahahalagang bagay na dapat Nakadisenyo upang makuha ang atensyon tandaan sa pagsulat ng buod o sinopsis: ng mga mambabasa. Hindi itinatampok sa uri ng abrak na ito ang 1. Gumamit ng ikatlong panauhan sa pagsulat nito. pinakamahahalagang impormasyon na 2. Isulat ito batay sa tono ng pagkakasulat ng nakapaloob sa pananaliksik. Ito rin ay hindi orihinal na sipi nito. Kung ang damdaming gaanong gamitin sa mga akademikong naghahari sa akda ay malungkot, dapat na sulatin. maramdaman din ito sa buod na gagawin. 3. Kailangang mailahad o maisama na rito ang Ayon kay Philip Koopman (1997), bagamat ang mga pangunahing tauhan maging ang kanilang abstrak ay maikli lamang, tinataglay nito ang mga gampanin at mga suliraning kanilang mahalagang elemento o bahagi ng Abstrak: kinaharap. 1. Pamagat 4. Gumamit ng mga angkop na pang-ugnay sa 2. Rasyonal paghabi ng mga pangyayari sa kuwentong 3. Kaugnay na literatura binubuo ng dalawa o higit pang talata. 4. Pamamaraan/Metodolohiya 5. Tiyaking wasto ang gramatika, pagbabaybay at 5. Resulta mga bantas na ginamit sa pagsulat. 6. Kongklusiyon 6. Huwag kalimutang isulat ang sangguniang ginamit kung saan hinango o kinuha ang orihinal MGA KATANGIAN NG MAHUSAY NA na sipi ng akda. ABSTRAK 1. Maikli at siksik sa impormasyon. STORY MAP 2. Gumagamit ng mga payak na Sa pagbubuod naman ng mga akdang pangungusap. pampanitikan tulad ng tula, nobela, maikling 3. Walang impormasyon na hindi nabanggit kwento, awit at iba pa, maaaring gumamit ng story sa papel. map upang matukoy ang mahahalagang detalye o 4. Nauunawaan ng target na mambabasa. impormasyon tungkol sa akda. SINTESIS BUOD O SINOPSIS Syntithenai Ito ay isang uri ng lagom na kalimitang syn-sama-sama o magkasama, ginagamit sa mga akdang nasa tekstong naratibo tithenai -ilagay. Sama-samang ilagay. tulad ng kuwento, salaysay, nobela, dula, Ito ay malaman at pinaikling bersiyon ng parabula, talumpati, at iba pang anyo ng panitikan. iba’t ibang batis ng kaalaman at impormasyon Hindi ito nangangailangan ng bagong ideya, upang makabuo ng panibagong ideya. opinyon o tesis ukol sa nabasang akda. Inilalahad lamang nito ang mahahalagang punto ng nabasa. 2 ANYO NG SINTESIS Mahalaga na masagot sa buod o sinopsis 1. SINTESIS NA NAGPAPALIWANAG ang mga katanungang ano, sino, saan, kailan, (EXPLANATORY SYNTHESIS) bakit at paano. Isang sulating naglalayong tulungan ang mambabasa o nakikinig na lalong maunawaan ang LAYUNIN NG BUOD O SINOPSIS mga bagay na tinatalakay. Ang pagbubuod o pagsulat ng sinopsis ay naglalayong makatulong sa madaling pag-unawa 2. SINTESIS NA ARGUMENTATIBO sa diwa ng seleksiyon o akda, kung kaya’t (ARGUMENTATIVE SYNTHESIS) nararapat na maging payak ang mga salitang Ito ay may layuning maglahad ng pananaw o gagamitin. panig tungkol sa isang paksa. 3 URI NG SINTESIS Kadalasang laman ng uring ito ay ang mga sumusunod; 1. BACKGROUND SYNTHESIS 1. Pangalan Nangangailangang pagsama-samahin ang mga 2. Pangunahing trabaho ng may-akda sanligang impormasyon ukol sa isang paksa. 3. Edukasyong natanggap ng may-akda (antas batsilyer hanggang antas Halimbawa: Pagtalakay sa konsepto ng pagsulat gradwado) 4. Mga akademikong karangalan 2. THESIS -DRIVEN SYNTHESIS 5. Mga premyo o gantimpalang natamo na Hindi lamang pagpapakilala at paglalahad ng may kinalaman sa paksain ng paksa ang kailangan kundi ang malinaw na pag- dyornal o antolohiya uugnay ng mga punto sa sintesis ng sulatin. 6. Dagdag na trabaho ng may-akda. Ipinapaliwanag ang kahalagahan ng paksa at kung 7. Organisasyong kinabibilangan bakit mahalaga itong pag-aralan. 8. Mga tungkulin sa pamahalaan o komunidad Halimbawa: Rasyonal ng pananaliksik, 9. Kasalukuyang proyekto Kahalagahan ng pag-aaral. 10.Mga detalye sa pakikipag-ugnayan 3. SYNTHESIS FOR THE LITERATURE Halimbawa: Ginagamit ito sa mga sulating pananaliksik upang Si Carla M. Pacis ay manunulat ng mga aklat talakayin ang iba’t ibang kaugnay na literatura at pambata na ang ilang akda ay nagwagi sa National pananaliksik na nabanggit sa ikalawang kabanata. Book Award, Carlos Palanca Memorial Awards for Literature, at sa PBBY Salanga Prize. Siya rin ay Halimbawa: Lagom ng Sining full time na propesor sa Departamento ng panitikan sa De La Salle University-Manila, at MGA KATANGIAN NG MAHUSAY NA SINTESIS tagapagtatag ng Kwentista ng mga Tsikiting 1. Nag-uulat ng wastong impormasyon (KUTING). 2. May organisasyon ang pagkakaugnay-ugnay ng impormasyon. 2. Mahabang Uri --Kadalasan itong sinusulat 3. Napagtitibay ang paksa. bilang prosang bersiyon ng curriculum vitae. BIONOTE Ginagamit ito sa entri sa ensiklopedya, Ito ay pinaikling buod ng mga tagumpay, aklat ng impormasyon, tala sa aklat ng kakayahan, edukasyong natamo, publikasyon, at Pangunahing manunulat o editor, tala para mga pagsasanay na taglay ng isang may-akda. sa administrador ng paaralan. Karaniwan itong nakasulat sa ikatlong panauhan. Kadalasan itong hinihiling sa sumusunod na mga Mahaba lamang ang uring ito dahil nakatala pagkakataon: rito ang mga tiyak na impormasyon gaya ng: 1. Pagpasa ng artikulo o pananaliksik sa dyornal o 1. Kasalukuyang posisyon sa trabaho. antolohiya. 2. Mga tala ukol sa kasalukuyang trabaho 2. Pagpasa ng aplikasyon sa palihan o workshop. 3. Mga pamagat ng naisulat na aklat, artikulo, 3. Pagpakilala ng sarili sa website o sa isang blog. o kaugnay na akda tulad ng mga sining-biswal, 4. Panimulang pagpapakilala ng aplikante sa isang pelikula, pagtatanghal posisyon o scholarship. 4. Mga listahan ng parangal na natanggap 5. Tala ng emcee upang ipakilala ang isang 5. Tala sa pinag-aaralan o edukasyon gaya ng tagapagsalita o panauhing pandangal. digring natamo at kung saan ito natanggap 6. Pagpakilala ng may-akda, editor, o iskolar na 6. Mga natanggap na training at nasalihang ilalathala sa huling bahagi ng kaniyang aklat o palihan anumang publikasyon. 7. Mga posisyon o karanasan sa propesyon o 7. Bilang maikling impormasyon upang magsilbing trabaho gabay sa mga mananaliksik. 8. Mga gawain sa pamayanan o sa bayan 9. Mga gawain sa samahan o organisasyon. 2 URI NG BIONOTE 1. Maikling Uri -Ginagamit ito sa mga dyornal MGA DAPAT TANDAAN SA PAGBUO NG o antolohiya. BIONOTE 1. Kinakailangang siksik at malaman sa Inilalahad ang rasyonal o ang mga suliranin, o impormasyon ang isang bionote. motibasyon sa pagsagawa ng gawain. 2. Kinakailangang pangalan ang simula nito. Nagsisimula ang bionote sa pangalan ng taong 2. Pagsulat ng Katawan ng Panukalang tinutukoy nito. Proyekto 3. Nakasulat ito sa ikatlong panauhan. Tinatalakay ang detalye ng mga kailangang gawin 4. Mahalagang may kaugnayan ang nilalaman at ang iminumungkahing budget para sa mga ito. ng isang bionote sa paksain ng isang publikasyon. 3. Pagsulat ng Kongklusiyon ng Panukalang 5. Mahalagang piliin ng may-akda ang mga Proyekto pinakatumatak sa kaniyang karera upang Tinatalakay kung ano ang magiging impak o talab itampok sa kanyang bionote. ng proyekto sa target na komunidad o pangkat ng mga indibidwal. PANUKALANG PROYEKTO MGA URI NG PANUKALANG PROYEKTO Ayon kay Dr. Phil Bartle ng The AYON SA SAKLAW AT PROPONENT Communication Empowerment Collective, INTERNAL EXTERNAL isang samahang tumtulong sa mga non- -Ang proponent ng -Ang proponent ng governmental organization (NGO) sa paglikha proyekto ay kasapi ng proyekto ay hindi ng mga pag-aaral sa pangangalap ng pondo, organisasyon o kasapi ng target na ang panukalang proyekto ay isang proposal na samahang organisasyon. naglalayong ilatag ang mga plano o adhikain pinaglalaanan ng panukalang proyekto. -Ang panukalang para sa komunidad o samahan. proyekto ay nakalaan Nangangahulugang ito ay kasulatan ng -Ang panukalang para sa komunidad o mungkahing naglalaman ng mga plano ng proyekto ay nakatuon pangkat ng mga tao na gawaing ihaharap sa tao o samahang pag- sa komunidad o mga hindi direktang sakop uukulan nito na siyang tatanggap at kasapi ng samahan o ng organisasyon. magpapatibay nito. organisasyon. Kailangan nitong magbigay ng AYON SA KAHILINGAN impormasyon at makahikayat ng positibong SOLICITED UNSOLICITED/ pagtugon mula sa pinag-uukulan nito. Walang Kapag ang PROSPECTING lugar sa sulating ito ang pagsesermon, panukalang proyekto Kapag ang pagyayabang o panlilinlang, sa halip, ito ay ay inihanda dahil sa panukalang proyekto kailangang maging tapat at totoo sa layunin. pabatid ng ay inihanda para sa organisasyon sa anomang Ayon naman kay Besim Nebiu, may-akda kanilang organisasyong pangangailangan ng na nais at/o posibleng ng Developing Skills of NGO Project Proposal proposal. makibahagi sa writing, ang panukalang proyekto ay isang isasagawang detalyadong deskripsiyon ng mga inihahaing proyekto. gawaing naglalayong lumutas ng isang problema AYON SA HABA o suliranin. MAIKLI MAHABA Ayon kay Evasco at Ortiz, Ito ay Kapag ang proyekto ay Kapag ang proyekto ay inihahanda upang mabigyan ang guro ng mayroon lamang mayroong higit sa 10 pagkakataong masukat at masuri ang halaga at dalawa hanggang 10 pahina ay may pakinabang ng ihahandang proyekto ng isang pahina at walang sinusunod na mga mag-aaral o pangkat ng mag-aaral. sinusunod na tiyak na format o estruktura ng estruktura. Ang mga panukala. Ang mga Ayon kina Jeremy Miner at Lynn Miner sa bahagi ng panukalang bahagi ay itinalaga ng kanilang aklat na “A Guide to Proposal Planning proyekto ay samahan o and Writing,” sa pagsasagawa ng panukalang nakadepende sa organisasyon para sa proponent. kaisahan ng anyo at papel, ay kailangang magtalay ng tatlong estruktura ng mga mahahalagang bahagi at ito ay ang sumusunod: panukala. 1. Pagsulat ng Panimula ng Panukalang Proyekto. MAHAHALAGANG BAHAGI NG PANUKALANG pagsasakatuparan ng proyekto. PROYEKTO Kinakailangang nakadetalye sa tala ng pangangailangan ang target na 1. PAMAGAT pagkukunan o panggagalingan ng pondo. Ang pamagat ng panukalang proyekto ay ang unang bahagi na nag-iiwan ng 9. PAKINABANG NG PROYEKTO impresyon sa mga kasapi ng organisasyon Tinatalakay ang mga tiyak na o samahan na pinag-uukulan ng panukala. makikinabang na ahensiya o komunidad na pinag-uukulan ng project proposal. 2. PROPONENT Tumutukoy ito sa tao o organisasyong 10. PAHINA NG MGA LALAGDA nagmumungkahi ng proyekto. Maaari ring Nakatala ang mga pangalan o kinatawan isulat dito ang mga impormasyong ng kasangkot na organasasyon o samahan pangkomunikasyon ng proponent. sa pagsasakatuparan ng mga gawain ng mungkahing proyekto. 3. KATEGORYA NG PROYEKTO Nagsasaad ng kalikasan ng gagawing proyekto. Maaaring ang kategorya ay ADYENDA seminar, palihan, timpalak, konsiyerto, Ito ay listahan, plano, o balangkas ng mga tagisan ng talino o outreach program. pag-uusapan, dedesisyunan, o gagawin sa isang pulong. Nakasulat ito nang kronolohikal o ayon sa 4. TARGET NA PETSA AT GANAPAN pagkakasunod-sunod batay sa halaga nito sa mga Nagsasaad ng mungkahing petsa at lugar indibidwal, organisasyon, o institusyong o ganapan sa paglunsad o pagsagawa ng nagpupulong. proyekto. Ginagamit din ang adyenda sa pagtukoy sa mga gawaing dapat aksiyunan o bigyan ng 5. RASYONAL prayoridad tulad ng sosyo-ekonomikong adyenda Inalalahad ang mga dahilan sa na ginawa ng nakaraang administrasyon para sa pagsasagawa ng proyekto at mga bansa. suliraning umiiral na nais matugunan. 2 URI NG ADYENDA 6. LAYUNIN Inilalahad sa bahaging ito ang mga nais Pangkabatiran -Ang layunin ng adyenda ay matamo at maisagawa ng ipaalam o magbahagi lamang ng impormasyon sa minumungkahing proyekto. mga dumalo sa pulong tungkol sa isang paksa o usapin. Ayon kina Jeremy Miner at Lynn Miner (2008) ang layunin ay kailangang maging Kailangang Tugunan -Ang layunin ng adyenda ay SIMPLE: makabuo ng napagkasunduang desisyon o pasya mula sa mga opinyon o kaisipan SPECIFIC ng mga kalahok ng pulong. IMMEDIATE MEASURABLE MEMORANDUM PRACTICAL Ito ay kasulatang nagbibigay kabatiran tungkol sa LOGICAL gagawing pulong o paalala tungkol sa isang EVALUABLE mahalagang impormasyon, gawain, tungkulin o utos. 7. PLANO NG PAGKILOS Ito ay binubuo ng mga tala ng mga komite, Mga Katangian ng Memorandum petsa, at mga hakbang patungo sa 1. Organisado at malinaw pagsasakatuparan ng mga layunin at 2. Pormal ang tono hangarin ng proyekto. 3. Direkta at Komprehensibo 8. PANGANGAILANGANG PINANSIYAL MGA BAHAGI NG MEMORANDUM Nakasaad ang mga tiyak na kagamitan at 1. Memohead pangangailangan sa maayos na Ito ang nasa pinakataas na bahagi ng 2. Memorandum para sa Kabatiran dokumento na naglalaman ng logo, Ang memorandum na ito ay ginagamit bilang pangalan at address ng organisasyon o anunsiyo o pagpapaalam sa mga nasasakupan ng samahan. organisasyon tungkol sa gawain o proyektong may kinalaman o kaugnyan sa mga kasapi. 2. Pamagat Ito ang pamagat ng dokumento at kadalasang mayroong bilang at serye para 3. Memorandum para sa Pagtugon sa pagtatala ng mga ipinapalabas na Ang memorandum na ito ay ginagamit bilang memorandum ng samahan. kasagutan o tugon sa kahilingan o kaya naman tugon sa umiiral na suliranin na kailangan ng 3. Heading agarang solusiyon o hakbang upang maiwasan Naglalaman ng mga pangunahing ang paglala ng sitwasyon. Maaari ring gamitin ito impormasyon ng memorandum partikular bilang pagsuporta o tugon sa mga ipinapalabas na ang mga sumusunod: kautusan mula sa mas nakatataas na tanggapan o A. Para sa/Para kay/kina namumuno. B. Pagpapadaan kay/kina C. Mula kay D. Paksa E. Petsa 4. MENSAHE Naglalaman ng pinakakaisipang nais ipaabot ng memorandum. Maaari itong nakasulat sa estilong block, semi-block, modified block. 5. PAGGALANG/PASASALAMAT Ito ang panapos na mensahe at kinakailangang panatilihin ang pagiging pormal ng tono ng mensahe. 6. LAGDA Nagpapatatag ng bisa ng memorandum. 7. KALAKIP NA DOKUMENTO O ATTACHMENTS Mga dokumentong inilalakip sa memorandum para sa lubos na kabatiran ng mga tatanggap ng memo. 8. FOOTER Kadalasang inalalagay rito ang mga detalyeng pangkomunakasyon ng organisasyong naglabas ng memorandum TATLONG (3) URI NG MEMORANDUM 1. Memorandum para sa Kahilingan Ginagamit ang memorandum na ito para sa paghingi ng pabor o kahilingan sa isang indibidwal. Madalas itong gamitin bilang kahilingan sa paglahok ng mga kasapi para sa gagawing pulong o kaya naman sa paghingi ng mahahalagang dokumento ng organisasyon.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser