FIL 9 REVIEWER PDF
Document Details
Tags
Summary
This document contains a review of Filipino literature, including Tankas, Haikus and excerpts from Noli Me Tangere. It presents a summary of key concepts, characters, and events.
Full Transcript
FILO REVIEWER - Habang naglalakad si Sisa nakatakip TANKA AT HAIKU ang mukha niya (PARA HINDI SIYA - HAPON: Silangang Asya at Pacific Ring MAKILALA) of Fire - Ma...
FILO REVIEWER - Habang naglalakad si Sisa nakatakip TANKA AT HAIKU ang mukha niya (PARA HINDI SIYA - HAPON: Silangang Asya at Pacific Ring MAKILALA) of Fire - May nakasalubong si Sisa: - TOKYO: kabisera nito (capital) TAGAPAGLUTO at UTUSAN - Binubuo ng APAT na isla: HOKKAIDO, - Sabi nila na nagmana ang mga anak SHIOKOU, KYUSHU, HONSHU niya sa AMA nila - NIHONGGO: ang kanilang wika KABANATA 19: KARANASAN NG ISANG GURO - SHINTOISMO at BUDDIHISMO: relihiyon - Naguusap si Ibarra at ang guro nila (tungkol sa EDUKASYON) - MANYOSHU: A collection of Ten - Pinapatawad ni Ibarra ang KURA at ang Thousand Leaves (4500 tula) BAYAN TANKA - Bayan = mangmang - Maigsing tula na may 31 NA PANTIG - Nais malaman ni Ibarra ang mga (5-7-5-7-7) suliranin sa pagtuturo - Limang taludtod - Maestro = tawag sa mga guro noon - Tungkol sa DAMDAMIN (KALALAKIHAN lang ang pwede HAIKU mag-aral at magturo) - 17 NA PANTIG (5-7-5) KABANATA 20: PULONG NG BAYAN - Tatlong taludtod - 2 PANIG = Liberal (bata) at - Tungkol sa KALIKASAN Conservador (matanda) NOLI ME TANGERE (Kabanata 17-25) - Nagkita upang mausapan ang PISTA KABANATA 17: SI BASILIO - May 3 tao na biglang dumating - Dumating si basilio na DUMUDUGO ang (IBARRA, GURO at ang KAPITAN) ulo - Kinakabahan ang kapitan kasi pinag - Naiwan si CRISPIN sa kumbento uusapan nila ang gusto ng KURA - Nanaginip si Basilio: - Nais ng kura na may 6 NA PRUSISYON, 3 1. Pinapalo si Crispin ng Kura SERMON, 3 MISA MAYOR gamit ang yantok - Sabi ni DON FILIPO LINO na MASAMA ang 2. Nasa bukid siya at may KURA kasamang mga babae KABANATA 21: KUWENTO NG ISANG INA - May mga hiling si Basilio: - Magulo ang isipan ni Sisa at nahuli siya 1. Nais niyang magtrabaho kay ng GUARDIA CIVIL Ibarra - Hinahanap nila ang kanyang anak niya 2. Manirahan na lang silang tatlo na si CRISPIN at BASILIO (“nagnakaw” na wala ang ama niya daw ng SALAPI) - Nalungkot si Sisa kasi wala ang AMA - Sabi ni Sisa na hindi niya alam kung niya sa LAHAT NG HILING niya nasaan sila kasi matagal na niyang KABANATA 18: NAGDURUSANG KALULUWA hindi nakikita ang kanyang mga anak - Sumama si Sisa sa mga GUARDIA CIVIL - Ipinaglaban ni RIZAL ang kanyang (para hindi masaktan/makita niya ang bayan sa mga ESPANYOL mga anak niya) KABANATA 24: SA GUBAT - DALAWANG ORAS (2) siya nakakulong - Sumisilip si Padre Salvi kina Maria Clara - Kinampihan ng ALPEREZ si Sisa (PAKANA - Dahil may pagtingin siya sa kanya raw nito ng KURA/gawa-gawa) - Nagpapawis si Padre Salvi = KABANATA 22: DILIM AT LIWANAG KINAKABAHAN siya kasi baka makita - Dumating si MARIA CLARA at TIYA ISABEL siya dahil malapit na ang pista - Nagsinungaling si Padre Salvi = naligaw - Wala ng GANA mag misa si PADRE SALVI daw siya (laging nagkakamali) - Dumating ang ALPERES at TAKOT si Sisa - Pero biglang lumiliwanag si Padre Salvi (baka mahuli siya/dahil ESPANYOL siya) kapag dumadaan sa BAHAY NI MARIA - “Gulong ng Kapalaran” ang binabasa CLARA ni na Ibarra - Sabi ni Maria Clara na wag - Galit si Padre Salvi (KASALANAN ito sa inanyayahan ni Ibarra si Padre Salvi: diyos) 1. Palagi siyang nakatitig kay - Si Padre Salvi ang may kasalanan dahil Maria Clara sa makialam sa gamit ng iba 2. Ano-ano ang kanyang sinasabi - Umalis si Padre Salvi at dumating ang - Inimbita pa rin ni Ibarra si Padre Salvi mga GUARDIA CIVIL (hinahanap si ELIAS (bilang respeto) = masama raw siya) - Dumating ang ASAWA NI SISA KABANATA 25: SA BAHAY NG PANTAS (hinahanap niya ang magina) - Pumunta si Ibarra sa bahay ni MANG 1. LIWANAG = pagtulong ni Ibarra sa TASYO asawa ni Sisa - Sumusulat si Mang tasyo ng 2. DILIM = ang mga problema HIEROGLYPHICS (para sa susunod na KABANATA 23: PANGINGISDA HENERASYON) - Kasama ni Maria Clara ang mga - Humihingi ng payo si Ibarra kung sino kaibigan niya (VICTORIA, NENENG, IDAY ang lalapitan niya (gagawa siya ng at SINANG) PAARALAN) - Papunta sila sa LAWAK - Sabi ni Mang Tasyo na SUMANGGUNI - Si ELIAS ang nagpipiloto sa kanila siya sa KURA - Nagluluto sila ng SINIGANG at para - Bayan = pipi (mga Pilipino) hindi sila MAINIP = umawit daw si Maria - Magkakaroon daw ng Clara LIWANAG/KAPAYAPAAN - ALPA (harp) ang gamit niya - Inihalintulad ni Mang Tasyo si Ibarra sa - Kumuha sila ng isda para ilagay sa isang puno sa gubat (KUPA) sinigang PONEMANG SUPRASEGMENTAL - BUWAYA ang hayop = kinuha ito ni - Ponema = yunit ng tunog Ibarra at Elias (gamit ang DAHAS) - 3 URI NG PONEMANG SUPRASEGMENTAL - BUWAYA = espanyol/pamahalaan 1. Diin: lakas ng bigkas sa pantig ng salita EX: (ba.GA) = tumor / (BA.ga) = lungs EX: (PU.no) = tree / (pu.NO) = full 2. Tono: taas-baba sa pagbigkas sa pantig - 1 = mababa, 2 = normal, 3 = mataas EX: KA(2)HA(1)PON(3) = nagtatanong 3. Antala: Saglit na pagtigil sa pagsasalita EX: Hindi ako mali (wala kang kasalanan) / Hindi, ako mali (ikaw ang may kasalanan)