Noli Me Tangere (PDF)

NOLI ME TANGERE 1 MGA GABAY NA KATANUNGAN Ano ang konteksto kung saan isinulat ni Rizal ang Noli me tangere? 1. Anong mga estratehiyang pampanitikan ang ginamit ni Rizal sa 2. pagsusulat ng nobelang ito? Anong ipinapakita ng nobela ukol sa pambansang kamalayan? 3....

NOLI ME TANGERE 1 MGA GABAY NA KATANUNGAN Ano ang konteksto kung saan isinulat ni Rizal ang Noli me tangere? 1. Anong mga estratehiyang pampanitikan ang ginamit ni Rizal sa 2. pagsusulat ng nobelang ito? Anong ipinapakita ng nobela ukol sa pambansang kamalayan? 3. 2 NOLI ME TANGERE ✓Ito ang kauna unahang nobelang isinulat ni Rizal. ✓ Magdadalawampu't apat na taon pa lamang siya nang isulat niya ito. 3 NOLI ME TANGERE Ayon kay DR. BLUMENTRITT, ang Noli Me Tangere ay isinlat sa dugo ng puso. Ngunit ano ba ang tunay na layunin ni Rizal sa pagsulat niya ng nobelang ito/ 4  ANG IDEYA NG PAGSULAT 5 TATLONG AKLAT NA NAGBIGAY NG INSPIRASYON: 1. BIBLIA 2. THE WANDERING JEW 3. UNCLE TOM’S CABIN 6 BIBLIA Ang pamagat na "NOLI ME TANGERE" salitang Latin na ang ibig sabihin sa wikang Filipino ay "HUWAG MO AKONG SALINGIN"na hango sa Bibliya sa Ebanghelyo ni San Juan 20:13-17 7 THE WANDERING JEW tungkol sa isang lalaking kumutya kay Hesus habang siya ay patungo sa Golgota. Ang lalaking ito ngayon ay pinarusahan na maglakad sa buong mundo nang walang tigil. 8 UNCLE TOM’S CABIN Tungkol ito sa pagmamalupit ng mga puting Amerikano sa mga Negro. Tumindi ang pagnanais ni Rizal na makabuo ng aklat na tumatalakay sa pagmamalupit ng Kastila sa mga Pilipino. 9 ENERO 2, 1884 Ipinanukala niya ang ideya ng pagsulat ng Noli Me Tangere sa kaibigan niyang propagandista.Lahat ay sumang-ayon kaya'y hinati-hati na agad ang mga kabanata upang isulat ng kaniyang mga kasama. 10 PAGSULAT SA NOBELA 11  Sinimulang sulatin ni Dr. Jose P. Rizal ang mga unang bahagi ng "Noli Me Tangere" noong 1884 sa Madrid noong siya ay nag-aaral pa ng medisina. Ipinagpatuloy niya ang pagsulat nito sa Paris noong 1885 Sa Alemanya - natapos nya ang huling sangkapat ng nobela. Natapos naman niyang sulatin ang huling ikaapat na bahagi ng nobela sa Alemanya noong Pebrero 21, 1887. 12  Natapos niya ang Noli Me Tangere ngunit wala siyang sapat na halaga upang maipalimbag ito. 13 WIKANG KASTILA isinulat ni Dr. Jose Rizal ang nobela sa Kastila upang lubusang maunawaan ng mga Kastila ang mensahe nito PLUMA ballpen sa wikang Ingles, ay ginagamit bilang panulat. 14 Bago pa man naimprenta ang Libro, gipit na sa pera si Rizal nabalam pa ang kanyang pensyon. Dalawang beses kumakain maghapon lang buong maghapon Nawalan ng pag-asa si Rizal na maimprenta ang Nobela 15 ANG PAGLILIMBAG 16 MAXIMO VIOLA ➤ kaibigan ni Rizal ➤ Tagapagligtas ng Noli Me Tangere ➤ Pinahiram niya ng 300 pesos si Rizal para maipalimbag ang kaniyang nobela. 17 Pebrero 21, 1887 o Sa Imprenta Lette sa Berlin, Germany naipalimbag ni Rizal ang Noli Me Tangere o 2,000 sipi ang nailimbag Marso 21, 1887 o lumabas ang mga sipi ng Noli Me Tangere. 18 UNANG NAKATANGAP o Dr.Ferdinand Blumentritt, Dr.Antonio Ma. Regidor, Graciano Lopez- Jaena, Mariano Ponce at Felix Hidalgo. Marso 29, 1887 o natanggap ni Maximo Viola ang mapagpahalagang nota mula kay Rizal. Kasama rin sa ibinigay ni Rizal sa kanya ay ang 'golley droof' ng Noli, panulat na ginamit at isang komplimenlaryong sinipi kung saan isinulat ni Rizal ang nota. 19 Pabalat ng Noli Me Tangere ✓Si Rizal mismo ang nagdisenyo ng pabalat ng nobela. ✓Pinili ni Rizal ang mga elemento na ipapaloob niya rito, hindi lamang ang aspektong astetiko ang kanyang naging konsiderasyon- higit sa lahat ay ang aspekto ng simbolismo. 20 21 22 EPEKTO NG NOLI ME TANGERE 23 1. Nakasama sa pamilya ni Rizal 2. Higit na sumikat ang nobela sa kabila ng paggipit ng mga prayle. 3. Tumaas ang presyo ng nobela mula sa piso patungo sa halagang limampu 4. Nagising ang kamalayan ng mga Pilipino. (lalo na si Bonifacio) 5. Nagpalitan ng pasaring at pagtatalo ang mga prayle at mga kaibigan ni Rizal. 24 PRO- NOLI 1. Mga propagandista at repormista sa loob at labas ng bansa (Marcelo H. del Pilar, Dr.Antonio Ma. Regidor, Graciano Lopez-Jaena, Mariano Ponce ) 2. Edukador ( Padre Sanchez, Don Segismundo Moret - mananalaysay at Propesor Ferdinand Blumentritt) 3. Mga Pilipinong Pari (Rev. Vicente Garcia-Pilipinong katolikong Pari at iskolar ng katedral ng Maynila.) 25 ANTI- NOLI 1. Mga paring regular 2. Mga senador sa Cortes Y Espanya 3. Mga opisyal sa Akademya ng Madrid 26 LAYUNIN SA PAGSULAT SA NOBELA 27 1. Maisakatuparan ang mithiin na magamit ang edukasyon sa pagkakamit ng kalayaan at kaunlaran para sa bansang Pilipinas. 2. Sanayin sa kakayahan at interes ang mga mag-aaral upang ang pagkatuto ay maging integratibo, makabuluhan, napapanahon, kawili- wili, nakalilinang ng kritikal at mapanuring pag-iisip, at nakapaghahanda sa mga mag-aaral sa mga pagsubok at realidad ng totoong buhay. 28 3. Mahubog sa kabutihan ang mga kabataang susunod at maging sa kasalukuyang henerasyon na maging lider ng ating bansa at magiging pag asa ng ating bayan. 29 PARA KANINO ANG NOBELANG ITO? 30 Isinulat niya ang Noli Me Tangere upang mabuksan ang mga mata ng Pilipino sa kanser ng lipunan na nangyayari sa bansa. Ito ay ang pananakop ng mga Kastila sa Pilipinas. 31 Nawa ay mabuksan din ang inyong isipan sa kung paano tayo nabuhay noon at ang naging epekto nito sa kasalukuyan 32 Pagsusuri sa nobelang Noli Me Tangere “Sinabi sa kaniya ni Jesus, huwag mo akong hipuin; sapagka’t hindi pa ako nakakaakyat sa Ama, nguni’t pumaroon ka sa aking mga kapatid, at sabihin mo sa kanila, aakyat ako sa aking Ama at inyong Ama, at aking Dios at inyong Dios.” San Juan 20:17 Nilalaman ❖ Mga saling pamagat ❖ Layunin ❖ Kabanata ❖ Tema/paksa ❖ Buod (Kabuuan, saan umiikot) ❖ Tauhan ❖ Kulturang masasalamin ❖ Pagsusuring Pangkaisipan ❖ Kahalagahan Pamagat Noli Me Tangere Filipino – Huwag Mo akong Salingin (Hawakan) Ingles – Touch Me Not Ingles – The Social Cancer Layunin  01 Layunin Matugon 02 ang paninirang- Maipakita puringipinaratang mga kastila ang maling paggamit ng relihiyon sa mga Pilipino at sa bansa. na ginagawang dahilan sa paggawa ng masama ngmga Kastila noong 03 unang panahon. Maipaliwanag 05 ang pagkakaiba ng tunayat sa mapagpanggap na Mailarawan relihiyon. 04 ang mga kamaliaankalapastanganan, masamang hilig, kapintasan at kahirapan sa buhay nadinanas ng Mailantad mga Pilipino sa panahon ng mga ang kasamaang nakakubli Kastila. sapagpapanggap ng pamahalaan Kabanata  Talaan ng mga Kabanata sa Noli Me Tangere 1: Isang Pagtitipon 23: Ang Pangingisda 45: Mga Inuusig 2: Si Crisostomo Ibarra 24: Sa Gubat 46: Ang Sabungan sa San Diego 3: Ang Hapunan KnK: Elias at Salome 47: Ang Dalawang Senyora 4: Erehe at Pilibustero 25: Sa Bahay ng Pilosopo 48: Hiwaga 5: Pangarap sa Gabing Madilim 26: Bisperas ng Pista 49: Tinig ng mga Inuusig 6: Si Kapitan Tiyago 27: Sa Takipsilim 50: Ugat ni Elias 7: Suyuan sa Isang Asotea 28: Mga Liham 51: Mga Palitan at Pagbabago 8: Mga Alaala 29: Kinaumagahan 52: Baraha ng mga Patay at ang mga 9: Mga Bagay-bagay sa Paligid 30: Sa Loob ng Simbahan Anino 10: Ang Bayan ng San Diego 31: Ang Sermon 53: Ang Mabuting Araw Ay Nakikilala sa 11: Mga Hari-harian 32: Ang Kabriya Umaga 12: Todos Los Santos (Araw ng mga 33: Malayang Pag-iisip 54: (Pagbubunyag) Patay) 34: Ang Tanghalian 55: Malaking Sakuna 13: Mga Babala ng Bagyo 35: Usap-usapan 56: Sabi-sabi at Kuro-kuro 14: Si Tasyo: Pilosopo o Baliw? 36: Unang Ulap 57: Vae Victis! (Ay, ang mga Natalo!) 15: Ang mga Sakristan 37: Ang Kaniyang Kataas-taasan 58: Isinumpa 16: Si Sisa 38: Ang Prusisyon 59: Pambayan at mga Pansariling 17: Si Basilio 39: Si Donya Consolacion Kapakanan 18: Mga Kaluluwang Naghihirap 40: Karapatan at Kapangyarihan 60: Ikakasal Si Maria Clara 19: Mga Kapalaran ng Isang Guro 41: Dalawang Panauhin 61: Pagtakas Hanggang Lawa 20: Ang Pulong sa Tribunal 42: Ang Mag-asawang de Espadaña 62: Nagpaliwanag si Padre Damaso 21: Kwento ng Isang Ina 43: Mga Balak 63: Noche Buena 22: Mga Liwanag at mga Anino 44: Pagsusuri ng Budhi 64: Epilogo KnK: Elias at Salome  Elias at Salome (Kabanata X) ~ ay ang dating nawawalang kabanata ng Noli Me Tangere ni Jose Rizal. ~ kinulang si Rizal ng pambayad sa pagpapalimbag, kaya't kinailangang bawasan ang mga kabanata ng nobela. ~ nakita ang kabanatang ito na may malaking ekis, kung kaya't binansagan itong "Kabanata X" ("Kabanatang ekis“) Tema/Paksa  Tema ng Noli ~ hindi katanggap-tanggap na gawainng mga kinauukulan katulad na lamang ng mga prayle sa simbahan omaging sa pamahalaan at noong panahon ng mga kastila sa Pilipinas. Dahilsa pagmumulat ng nobela hinggil sa mga kanser na ito ng lipunan,nagagawang palakasin ang inspirasyong ng mga kabataan na baguhin angsistema sa lipunang ginagalawan at umaklas sa mga mapang apingmananakop gaya na lamang ng mga Kastila. Kabuuan  Saan nga ba umiikot ang nobelang ito? Umiinog ang kabuoan ng nobela sa isang binatang Pilipinong intelektuwal na kababalík lámang sa Pilipinas buhat sa pag-aaral niya sa Europa. Siya ay nakatakdang magpakasal sa kaniyang kababatang si Maria Clara. Nang bumalik siya sa Pilipinas ay nalaman niya ang tunay na dahilan ng pagkamatay ng kaniyang ama na pakana ni Padre Damaso. Pinagtuonan ng pansin ni Crisostomo Ibarra ang pagpapatayô ng eskuwelahan ngunit nang mainsulto siya sa mga pagpaparinig ni Padre Damaso ay halos mapatay niya ito. Nagdulot ng malaking eskandalo ang nangyari na siyáng dahilan ng pagtutol ng marami sa pagpapakasal nila ni Maria Clara. Lalo pang naging komplikado ang mga pangyayari nang malaman ni Maria Clara na ang tunay niyang ama ay si Padre Damaso. Pinagplanuhan ni Padre Damaso na sirain si Crisostomo Ibarra sa pamamagitan ng pagpapakalat na nagsimula ang binata ng isang rebolusyon. Nang huhulihin na si Crisostomo Ibarra ay tinulungan siya ni Elias. Siya ang sumalo ng bala para kay Ibarra upang makatakas ang hulí (Demeterio 4). Tauhan Mga Pangunahing Tauhan Juan Crisostomo Ibarra Elias Kumakatawan sa masang Pilipino Simbolismo ng mga Pilipinong nag-aaral sa Naghahangad palayain Europa (Ilustrado) ang mga Pilipino sa kamay ng mga malulupit na Naghahangad ng Kastila edukasyon para sa mga Pilipino Kumakatawan sa katauhan ni Rizal  Mga Pangunahing Tauhan Maria Clara Salome Katulad ni Maria Clara, Ang babaeng sinisinta ni nagpapakita ng Crisostomo Ibarra pagkababae sa kanilang katapatan, pagkamahihiyain at Pumasok sa kumbento kahinhinan at sumailalim sa marelihiyosong pag- Kumakatawan sa aaral katauhan ni Leonor Rivera  Mga Pangunahing Tauhan Padre Damaso Pilosopo Tasyo Isang tipikal na dominanteng prayle pinaghihinalaang pantas noong panahon ni Rizal ng mga edukado at baliw o kakaiba ng mga hindi Arogante, imoral at nakakakilala sa kanya kontra-Filipino Kumakatawan sa Kadalasang katauhan ng napagkakamalang nakatatandang kapatid ni Paring Dominican Rizal, si Paciano  Mga Pangunahing Tauhan Kapitan Tiago Sisa Mas kilala rin sa tawag na Don Sumasagisag sa mga Anastacio de los Santos Pilipinong walang malasakit sa pagharap at pagresolba Asawa ni Pia Alba sa mga suliraning Galing sa mga illegal na opium kinakaharap ng lipunan trade ang yaman n’ya Naglalarawan ng tipikal na taga sunod ng mga Kastilang Pilipinong Ina na handang awtoridad para sa proteksiyon at ipagtanggol ang mga anak seguridad n’ya sa kawalang- Kapitan Juan Sunico ng San katarungan at maling Nicolas paratang  Mga Pangunahing Tauhan Basilio at Crispin Padre Salvi Kumakatawan sa mga immoral at duwag na mga prayle Kumakatawan sa katauhan ng mga Pinaniniwalaang siya ay si kapatid ni Crisostomo Padre Antonio Piernavieja, ang kinasusuklamang sa Bulacan Agustinian friar na pinatay ng mga Makabayan noong panahon ng rebolusyon  Mga Pangunahing Tauhan Doña Victorina Doña Consolacion Isang manggagamit Indio na gustong Kabit ni Alferez tratuhin bilang isang sinisimbolo ang kaisipan espanyol dahil lang sa ng Guardia Civil: bulgar, kanyang asawa ay malupit at palaaway isang mamamayan ng Espanya  Kulturang Masasalamin  Kulturang Masasalamin sa Nobela Nasyonalismo, hustisya, at integridad napapakita ang kalapastanganang ginagawa ng mga Kastila sa mga Pilipino Dito rin ay pinapakita na ang mga Pilipino ay may integridad na tao at nararapatlamang na ituring na kapantay ng mga Kastila pagdating sa mga karapatang pantao. Ito rin ay nagsisilbing gabay upang makamit ng mga Pilipino anghustisya patungo sa pag aklas sa mga mapang api at mapanakop na mgaKastila Pagsusuring Pangkaisipan  Tema ng Noli Sa nobelang ito ay walang pag-aatubiling inilantad ni Rizal angkasamaang naghahari sa pamumuno ng mga Espanyol sa Pilipinas. Ang Noli Me Tangere ay isang nobela na uri ng kwento. Ang nobelangito ay sumasalaysay sa problemang “Man vs. Society” o “tao laban salipunan”. Isinalaysay ni Rizal ang kahirapan sinapit ng mga Pilipino sa gobyerno ng kastila. Kahalagahan Bakit mahalaga itong pag-aralan? Pagmithi ng ating kalayaan mula sa mga dayuhang Espanyol. Mararamdaman mo bilang mambabasa ang sakit at hirap na dinaranas ng mga tauhan sa nobela ni Rizal. Dito, makikita kung paano gusto ng mga bayani na makakuha ng kalayaan ang Pilipinas laban sa ma pang-aping mga prayle at Kastila. Bakit mahalaga itong pag-aralan? Pagiging deboto ng mga Pilipino at iba pang tauhan sa pamilya. Nakikita rin sa nobelang ito kung paano binibigyan ng importansya ang ang pamilya at ang kanilang mga minamahal sa buhay. Isang halimbawa nito ay ang kuwento ni Sisa at ang kanyang mga anak. Bakit mahalaga itong pag-aralan? Pagiging makabayan. Si Elias at Crisostomo Ibarra ang ilan sa mga tauhan ng Noli na naghanap ng daan upang makipaglaban sa mga mapang- aping kastila upang makalaya sila sa mga ito.  Mga Pinagkunan Mga website Mga litrato https://philarchive.org/archive/PARPMS https://spydawnarcher.tumblr.com/post/ https://www.studocu.com/ph/document/ 171266201457/my-crammed-noli-me- lyceum-of-the-philippines- tangere-book-cover-for-my-rizal university/panitikan-ng- https://wincey15.wordpress.com/2014/0 pilipinas/pagsusuri-ng-akda-this-is-the- 2/02/noli-me-tangere-original-book- evaluation-of-noli-me-tangere-you-can- cover/ use-this-as-a-guide-if-your/18512003 https://www.facebook.com/lpumassoc/p https://www.slideserve.com/flavio/noli- hotos/a.624415960969297/328210421 me-tangere 5200445/ https://tl.wikipedia.org/wiki/Kinaltas_na_ Kabanata_ng_Noli_me_Tangere Iniulat nina: https://philnews.ph/2021/03/19/kahalag Celemen, Kyla ahan-ng-noli-sa-mga-estudyante- Solis, Merca Rizza halimbawa-at-kahulugan/