Sitoplazma, Hücre İskeleti ve Organeller Ders Notları PDF

SİTOPLAZMA, HÜCRE İSKELETİ VE ORGANELLER Dr. Venhar GÜRBÜZ CAN TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK  Sadece eğitim amaçlıdır. Eğitim amaçlı olarak kullanılabilir değiştirilebilir ve genişletilebilir. Ders esnasında ses kaydı ve görüntü almak ya da kaydetmek yasaktır....

SİTOPLAZMA, HÜCRE İSKELETİ VE ORGANELLER Dr. Venhar GÜRBÜZ CAN TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK  Sadece eğitim amaçlıdır. Eğitim amaçlı olarak kullanılabilir değiştirilebilir ve genişletilebilir. Ders esnasında ses kaydı ve görüntü almak ya da kaydetmek yasaktır. İzin alınmadan alınan her görüntü, ses kaydı, video veya adıma kullanılan her şey için kanuni yollara başvurulacaktır. Öğrenim HEDeFLERİ 1.hücre sitoplazmasını bilir 2.Hücre iskeleti kavramını bilir 3.Hücre iskeletini oluşturan flamentlerin (proteinlerin) (aktin, mikrotübüller ve intermediate flametler) yapı ve görevlerini bilir 4.Hücre iskelet elemanlarının hastalık tanısındaki önemi ve hücre iskeletine bağlı hastalıkları örnekleyebilmeli 5.Hücre organel yapı ve fonksiyonlarını bilmeli 6.Endoplazmik retikulum, ribozomlar, golgi cisimciğinin yapı, fonksiyon ve ilişkisini bilmeli 7.Lizozom ve peroksizomların yapı, enzimatik yapısı ve görevlerini bilmeli 8.Mitokondri yapısı, matriksi, zarı ve çoğalması hakkında bilgi sahibi olur 9.Sentrozom yapı ve fonksiyonlarını bilir 3  Hücre zarı ile nükleus arasında yer alan viskoz kısma sitoplazma adı verilir. Yoğunluğu suya göre yüksektir. Sitoplazma, sitozol adı verilen sıvı kısım ile sitozol içine dağılmış, bir zar ile kuşatılmış, organel adı verilen, şekilli elemanlardan meydana gelmiştir. Suyun yoğunluğundan daha yüksek bir yoğunluğa sahip olan sitoplazmada beslenme, sindirim, solunum, boşaltım gibi bütün yaşamsal olaylar gerçekleşmektedir.  HÜCRE İSKELETİ Ökaryotik hücre iskeletinin fibröz yapıdaki bileşenleri: Aktin flamentler: 7 nm çapında, Hücre iç yüzünü paralel olarak çevirir, mikrovilluslar.subunitleri aktin Mikrotübüller: 20-24 nm çapında, Kendini organize eden bir merkezden uzanırlar, sentrozom. subunitleri tübülin İntermediate flamentler: 10 nm çapında İki hücrenin yan yana ve bazal laminaya tutunduğu yerlerden uzanırlar. subunitleri keratin, vimentin ve lamin AKTİN FLAMENTLER (MİKROFLAMENTLER) Aktin monomerlerinin (G-aktin veya globüler aktin) biraraya gelerek polimerize olurlar (F aktin) Polar yapıda olup, karboksil (C) (-) ve amino (N) (+) uçlar ile ATP bağlama bölgelerine sahiptirler Mikrotübüllerden daha ince fakat daha esnek yapıdadırlar 8  Memeli dokularda 6 tip aktin bulunur ve bunlar α, β ve γ olmak üzere üç sınıfta toplanırlar α aktin değişik kas tiplerinde, β ve γ aktinler ise kas haricindeki diğer hücrelerde bulunurlar Aktin flamentler, dışardan gelen uyarıya cevap olarak hızlıca organize olurlar Hayvan hücrelerinin korteksinde, spektrin, α -aktinin, fimbrin gibi aktin bağlayıcı proteinler rol oynar. 10  Aktin bağlayıcı proteinler; aktin demetleri ve aktin ağı oluşturan proteinler olarak iki grupta incelenebilirler: 1. Aktin Demetleyici Proteinler a. Paralel Demetler Burada aktin flamentler Ca varlığında, aktin bağlayıcı proteinlerden fimbrinler ile paralel ve sık olarak birbirlerine bağlanırlar (bağlanan proteinler, küçük katı proteinler) 12  b. Kontraktil Demetler Kontraktil demetlerde aktin flamentler, aktin bağlayıcı proteinlerden α - aktininler ile birbirlerine paralel olarak bağlanırlar Fakat flamentler arası mesafe, paralel demetlere göre daha fazladır Kontraktil demetler mitoz bölünmenin telofaz evresinde görülen kontraktil halkada olduğu gibi bir motor protein olan miyozin-ll’yi de ihtiva ederler 13