Business Law B LES 1-6 (2019-2020) PDF

Business Law B LES 1. BUSINESS LAW B Internationaal ondernemen: Oriëntatie. Internationaal ondernemen betekent een Internationale Omgeving ivm Omgevingsanalyse! AGENDA Programma lesweek 4 deel 1 Oriëntatie 1. Internationalisering Zakelijk & At home 2. Multi Nationale Ondernemingen en toepass...

Business Law B LES 1. BUSINESS LAW B Internationaal ondernemen: Oriëntatie. Internationaal ondernemen betekent een Internationale Omgeving ivm Omgevingsanalyse! AGENDA Programma lesweek 4 deel 1 Oriëntatie 1. Internationalisering Zakelijk & At home 2. Multi Nationale Ondernemingen en toepasselijk recht 3. Globaliseringsbarometer 4. Concepten Internationalisering 5. Internationalisering / globalisering 6. Motieven Internationaal ondernemen 7. Elementen Internationaal ondernemen  1 Internationalisering Zakelijk & At home Internationalisering At home: oa: literatuur, thema’s, modules Engels en modules in het Engels (F cluster). Verder vele internationale invloed op privésfeer (streamingdiensten, kleding, voeding, apparatuur etc.)  2 Multi Nationale Ondernemingen & recht Een buitenlandse onderneming die in NL een vestiging heeft (=MNO) valt onder de werking van het NL recht. Zara (Spanje) heeft vestigingen in NL. In NL is vt Ned. recht. (Verder Internationaal recht blijft buiten beschouwing). Stel AKZO opent een vestiging in Zweden. Van toepassing is het Zweedse recht. Risico / Kans, via ander rechtsstelsel?  3 Globaliseringsmeter Er zijn verschillende (internationale) instanties die een globaliseringsbarometer hebben ontwikkeld (proces /weg / route naar meer welvaart) Doel: meten van de globaliseringsgraad van een land. Indicatoren zijn de internationale stromen van: handel (goederen/diensten) en handelsintensiteit · kapitaal (directe investeringen) · informatie (internetdichtheid, kranten, tv, radio) · mensen (toerisme en zakelijke verkeer) · vestiging van ambassades en andere internationale organisaties · de mate van vrijhandel 4 Concepten Internationalisering 1. Import / Export (vanuit thuisland) 2. Buitenlandse Directe Investering of Directe BI (in Engels FDI = ?) 3. Buitenlandse samenwerking (binnen Europa of wereldwijd). Denk aan Fusie / Mededinging: ACM / EC! 5 Internationalisering / Globalisering Internationalisering: handels- en investeringsactiviteiten gaan over de nationale grenzen heen. Globalisering / mondialisering): Politieke systemen, economieën en culturen hebben steeds meer invloed op elkaar en gaan steeds meer (een beetje) op elkaar lijken. Integreren. ❑Oorzaak: Oa: Open grenzen, internet, handelsakkoorden. ❖( Vb: Ned. bedrijf bestelt / laat maken een product in China (goedkoop) en het Chinese bedrijf laat het in Afrika maken..! (nog goedkoper). ❖De vervoersroute (het logistieke deel) verschilt. Denk aan duurzaamheid. 6 Motieven Internationaal ondernemen. Omzet, winst, marktaandeel, concurrentiekracht etc. Pro- en reactieve motieven om te gaan internationaliseren. Zie Moodle. Een pro- actief motief is Inspelen op marktkansen in het buitenland. Wat zou voor Aviko de marktkans kunnen zijn voor een vestiging van een fabriek in China? Risico’s?  Elementen Internationaal ondernemen. Internationaal ondernemen omvat meerdere elementen: Globalisering (wereldintegratie) Internationale handel (im-/export) Internationale investering (DBI / FDI) Internationale risico’s (rechtsstelsel, cultuur, financieel/commercieel) Deelnemers (overheden, MNO/MNE, tussenpersonen, Internationale organisaties: NGO en IGO) Entree strategie (hoe het product of dienst in de markt wordt gezet) BUSINESS LAW B Internationaal ondernemen: Politieke en Juridische Omgeving Internationaal ondernemen betekent een Internationale Omgeving ivm Omgevingsanalyse! AGENDA Programma Politieke en Juridische Omgeving 1. Risico’s en Internationaal zaken doen 2. Landenrisico 3. Politieke systemen 4. Juridische systemen  1 Risico’s en Internationaal zaken doen Onbekendheid met buitenlandse markt: Risico’s voor de onderneming. 4 C Model = Country – Cultural – Commercial - Currency Country Risk / Landenrisico 4 C Model Risico’s in Internationaal zaken doen  2 Landenrisico Kans op negatieve effecten op bedrijfsactiviteiten en winstgevendheid Oorzaak: factoren in de politieke en / of juridische omgeving van een land. Inzicht krijgen in de overheidssector, het politieke klimaat en het juridische kader van het buitenland (land voor de export / investering etc). Kritieke indicatoren zijn oa.: wet- en regelgeving bijvoorbeeld bescherming van intellectuele eigendom (zoals octrooi, merkrecht), productaansprakelijkheid, fiscaal beleid, inflatie, staatsschuld. Bedenk een land met een hoog risico (mbt internationaal zaken doen?)  3 Politieke systemen Noem 2 politieke systemen? Relatie vrijheid burgers / organisaties (in dat politieke systeem) en welvaart Er zijn verschillende politieke systemen. Definities liggen niet strak vast Totalitaire systemen Noord Korea Socialistische / communistische systemen Cuba Sociaal democratische systemen Europese landen 4 Juridische systemen Een rechtsstaat (Rule of Law): het juridisch systeem waarin regels duidelijk zijn, openbaar worden gemaakt, eerlijk worden toegepast en algemeen worden gerespecteerd door individuen, organisaties en de overheid. 5 Juridische systemen (wereldwijd): common law - civil law - religieuze wetgeving - socialistische wetgeving - gemengde systemen  4 Vervolg Common law: Rechtssysteem met basis Engeland en via kolonisering ( Australië, Canada, VS, India). De basis van common law: traditie, eerdere uitspraken. Weinig / minder codificatie / grotere rol rechter (jury) dan civil law. Common law staat open voor interpretatie door rechters waardoor het wat flexibeler is dan andere rechtsstelsels.  4 Vervolg Civil law (burgerlijk recht of code of law) Rechtssysteem met oorsprong in Europa (het Romeinse- en Franse recht) Nu oa: Frankrijk, Duitsland, Nederland (Europa) en in Latijns-Amerika. Gebaseerd op een systeem van wetten Juridische spelregels die zijn vastgelegd = gecodificeerd als wetten die zijn opgesteld door een wetgevend orgaan.  4 Vervolg Religious Law Rechtssysteem met geloofs- / godsdienst invloeden Hindoeïstisch, joods (Thora) en islamitisch (Sharia) Vaak ook (toch) een gemengd of duaal systeem: Religieuze en overheidsrechtbanken Welk verband zou er kunnen zijn tussen bijv. het doen van een investering in een buitenland en het juridische systeem (daar)? Business Law B LES 2. BUSINESS LAW B Internationaal ondernemen: Overheid en Handelsblokken Internationaal ondernemen betekent een Internationale Omgeving ivm Omgevingsanalyse! AGENDA Programma Overheid en Handelsblokken 1. Protectionisme 2. Economische samenwerking tussen landen 3. Vormen van economische samenwerking  1 Protectionisme (WTO / WHO (onderdeel UN / VN) bevordert vrijhandel: relatie vrijhandel – ontwikkeling van landen – welvaart Vrijhandel is internationale handel zonder belemmeringen. Landen willen (delen van) economie beschermen (protectionisme) Waarom? Bevordering werkgelegenheid - Tegengaan van dumping - Behoud nationale cultuur / identiteit - Politiek boycot - Keuze nationale strategische prioriteiten. Inkomsten voor de overheid Bescherming : bedrijfstak - nationale veiligheid Welke bedrijfstak / sector zie jij als strategisch belangrijk (voor Ned) waardoor een buitenlandse investeerder niet of nauwelijks daarin mag/kan investeren?  1 Protectionisme De overheid van een land kan verschillende soorten van protectionistische middelen toepassen. ❖Tarifaire (geldkostende) maatregelen oa: Import (invoerrechten), belastingen Voorbeeld: Mexico ‘Sugartax’. Buitenlandse candy en softdrinks werden daardoor duurder / te duur voor Mexicanen. Middel om Obese te bestrijden. ❖Non tarifaire maatregelen oa: Quota, investeringsbelemmeringen. Voorbeeld:CHINA VOERT QUOTUM 'SCHONE' AUTO'S IN (BRON: WWW.AUTOWEEK.NL. INGEZIEN 12 SEPT. 2019)  1Protectionisme Strategie en Importrechten Stel een Ned. onderneming wil producten exporteren naar Mexico en in de toekomst misschien een vestiging starten / openen in Mexico. Probleem… Importheffing door Mexico van 25%......... Evt. oplossing: DBI in Mexico, want dan produceer je in Mexico en is er geen export / import, dus geen importheffing  2 Economische samenwerking tussen landen Bilaterale (bijv belastingverdrag)- en multilaterale samenwerking (bijv Vrijhandelszone). Wereldwijd: handelsblokken (economische samenwerkingsverbanden) tussen landen. Doel: verminderen van handels- en investeringsbelemmeringen Samenwerking leidt vaak tot voordelen voor de samenwerkende: landen ondernemingen burgers (welvaart, inkomen, belastingopbrengsten)  3 Vormen van economische samenwerking AB CD Vrijhandelszone Onderling geen tarieven (geen importheffingen) en iedere lidstaat (A- B-C-D) heeft een eigen buitentarief met landen buiten het blok.  3 Vormen van economische samenwerking Douane unie Onderling geen tarieven (geen importheffingen) en ten opzichte van niet- lidstaten geldt er een gemeenschappelijke buitentarief.  3 Vormen van economische samenwerking vrij verkeer van: personen diensten kapitaal goederen. Gemeenschappelijke markt Gelijk aan douane unie en met vrij verkeer van personen, diensten, kapitaal en goederen.  3 Economische samenwerking / Project Jouw projectbedrijf (bedrijven) zijn die gevestigd in een land / landen die deel uitmaken van een samenwerkingsverband (tussen landen)? Zoek dat (tzt) op en check de (juridische) vragen want er is niet alleen sprake van een nationale omgeving maar ook een internationale. BUSINESS LAW B Entree Strategie Internationaal ondernemen betekent een Internationale Omgeving ivm Omgevingsanalyse! AGENDA Programma Entree Strategie Entree strategie Import of export van product/dienst en eventueel ruilhandel Strategische alliantie Contractuele samenwerkingsvorm - Equity-based Directe buitenlandse investering Fusie en overname Greenfield investering  Entree strategie Les 1 behandeld: internationaliseringsmotieven. Nu Entree Strategie De Internationaliseringsmotieven staan niet los van de Entree Strategie en omgekeerd. Wat is ES? Hoe gaat de onderneming de internationale markt op? Op welke manier gaat de onderneming het eigen product of dienst in de markt zetten?  Import Export Import / Export: home based (thuisland) activiteiten. Het vinden van de leverancier (import) af afnemer (export) kan zelfstandig of via een middle man / tussenpersoon (vaak agent – distributeur) Zoek op wat dat is / zijn? (agent – distributeur) Waarom Import / Export? Prijs – kwaliteit – leveringsbetrouwbaarheid – duurzame keten/ vergroting afzetmarkt etc. Voorbeeld (keten duurzaam): Philips bekroond met 'Kristalprijs' voor duurzaamheid van de toeleveringsketen  Strategische alliantie (SA) Partnerschap: doel = optimaliseren van de bedrijfsvoering (beiden) en einddoel versterking marktpositie (beiden). De ondernemingen blijven in principe zelfstandig. Strategisch = samenwerking is tussen (1) directe concurrenten of (2) van niet concurrenten, maar de gestelde doelen zijn strategisch. Voorbeelden: (1) KLM Air France en (2): Rijnstate en Philips bouwen kliniek van de toekomst Erasmus MC en Philips gaan strategisch partnerschap aan voor totaaloplossing echografie 2 hoofdvormen van de SA: Contractuele samenwerking ‘Equity-based’ samenwerking  Contractuele samenwerking Joint Venture Contract Nieuwe onderneming (via NV/BV) Licentie ❑Licentiegever – Licentienemer – vergoeding Voorbeeld volgende slide of via deze link Franchising ❑Franchisegever – Franchisenemer – vergoeding  Voorbeeld Licentie https://fd.nl/ondernemen/1250830/oude- glorie-laat-kassa-bij-philips-lekker-rinkelen Oude Glorie laat kassa bij Philips lekker rinkelen ❑Franchisegever – Franchisenemer - vergoeding Philips profileert zich als puur medisch technologieconcern, maar televisies, verlichting en zelfs mobiele telefoons zijn nog steeds heel belangrijk. Ruim tien procent van de bedrijfswinst is afkomstig van royalty-inkomsten uit het uitlenen van het Philips-merk en patenten op technologie. TPV Technology heeft vier licentie-overeenkomsten met Philips. De belangrijkste daarvan betreft het gebruik van het Philips-merk voor televisieverkoop buiten China, India en de Verenigde Staten.  Directe Buitenlandse Investering ▪Een DBI / FDI Investering door een onderneming in het ene land (A) in een onderneming ander land (B). Doel: invloed krijgen op strategische beleid van de buitenlandse onderneming (B) ▪Een DBI / FDI kan ook een overname / fusie zijn: wat is de bedoeling van de partij(en)? ▪Een DBI / FDI kan ook een start up / Greenfield investering zijn: wat is de bedoeling van de partij(en)? Denk aan Mededingingscontrole in het buitenland (In NED = ACM,In Europa = EC!)  Fusie en Overname Verschillende fusie vormen Bedrijfs-, aandelen- en juridische fusie Is er sprake van gelijkwaardigheid (Fusie) of niet (Overname)? Merger & Aquisition (M&A) Via een internationale fusie / overname kan de onderneming gebruik maken van de buitenlandse markt, productieprocessen, distributiekanalen enz. Denk aan OVO! (Behandeld in Les 2 Business law A) Denk aan Mededingingscontrole in het buitenland (In NED = ACM,In Europa = EC!)  Greenfield investering Het (op)starten van een nieuwe onderneming in het buitenland = greenfield investering of internationale start-up De GI is dan in principe een dochtermaatschappij (van de moedermij = holding) Afhankelijk van het vestigingsland en de investerende onderneming: vestigingsfaciliteiten: Holding (subsidie, fiscaal etc) in NED GI in Mexico Voorbeeld: Mexico: Heineken opens largest greenfield brewery in its history  Verhouding Moeder Dochter Internationale verhouding Moeder dochter mbt Cultuur / Personeel / Managen van de dochter op de beleidsterreinen Holding in NED GI Dochter in Dochter in in Mexico Ned VS Structuur – Cultuur van leidinggeven – Beleidsvorming – Beleidsuitvoering -  Poly Centrisch Hoofdkantoor Internationale verhouding Moeder dochter mbt Cultuur / Personeel / Managen van de dochter Holding in NED GI in Mexico Polycentrisch hoofdkantoor: zoveel mogelijk door de dochtermaatschappij hoofdkantoor bemoeit zich weinig met de dochtermaatschappijen (in het buitenland).  Etno Centrisch Hoofdkantoor Internationale verhouding Moeder dochter mbt Cultuur / Personeel / Managen van de dochter Holding in NED GI in Mexico Etnocentrisch hoofdkantoor: zoveel aansturing door de holding (vaak via Expats)  Geocentrisch Hoofdkantoor Internationale verhouding Moeder dochter mbt Cultuur / Personeel / Managen van de dochter Holding in NED GI in Mexico Geocentrisch hoofdkantoor: combinatie van centrale aansturing (holding) en lokale vrijheid van de dochter. Vereist goede afstemming. Business Law B LES 3. BUSINESS LAW B Europa en Europees recht Internationaal ondernemen betekent een Internationale Omgeving ivm Omgevingsanalyse! AGENDA Programma Europa en Europees recht 1. Europa en doelstellingen 2. Samenwerking en bevoegdheden 3. EU instellingen 4. EU wetten 5. 4 vrijheden  1 Europa en doelstellingen Veel doelstellingen waaronder: Vrede, stabiliteit, welvaart. In deze module centraal: een sterk concurrerende markteconomie met volledige werkgelegenheid en sociale vooruitgang Praktische voorbeelden: Alle EU-burgers hebben het recht en de vrijheid om te kiezen in welk EU-land ze willen studeren, werken of pensioen ontvangen Zie video Vergelijking Aantal inwoners / burgers (Denk ook aan DESTEP!): EU 500 miljoen VS 320 miljoen Rusland 150 miljoen China 1.6 miljard India 1.3 miljard  2 Samenwerking en bevoegdheden Samenwerking door landen in een gemeenschappelijk Europa: Intergouvernementele samenwerking (IGO): de nationale overheden blijven soeverein (zelfstandig) en er wordt in principe geen besluitvormingsmacht afgestaan aan een Europees orgaan (instantie). Bijv: EP of EC Supranationale samenwerking: nationale overheden staan besluitvormingsmacht af aan een centraal Europees orgaan (instantie).  3 EU Instellingen Er zijn verschillende Europese instellingen / instanties 1. De Europese Commissie: vormt het dagelijks bestuur (DB) van de EU. 2. Europees Parlement: mn controlerende en wetgevings bevoegdheden. 3. Hof van Justitie: rechtspraak in het kader van de Europese wetgeving 4. Raad van de EU: Oa: Vertegenwoordigt de regeringen van de lidstaten. ❖Samenstelling: Eén minister uit elk EU-land, afhankelijk van het onderwerp. 5. Europese Raad: Oa: Bepalen alg. beleid en de prioriteiten van de EU ❖Samenstelling oa: staatshoofden en regeringsleiders van de EU-landen  4 EU Wetten Niet alleen de landen in de EU / lidstaten van de EU maken wetten Ook de EU maakt wetten die rechten en plichten bieden aan burgers, ondernemingen en de lidstaten: (als een onderneming wordt verkocht: personeel gaat mee over) (recht om bij koop online de koop te ontbinden (gratis) (Erasmusbeurs om in buitenland te kunnen studeren) ❑Verordeningen ❑Richtlijnen Verschil oa in (directe) binding (tijd en inhoud)  5 Vier Vrijheden Studiehandleiding op Moodle! Schengen gebied: Gebied zonder binnengrenzen voor consumenten en voor ondernemingen / organisaties (Schengen Verdrag. Plaats in Luxemburg) De interne markt van de Europese Unie (EU) is een gemeenschappelijke markt waarin: Vrij verkeer van: 1. Goederen 2. Diensten 3. Kapitaal Deze foto van Onbekende auteur is gelicentieerd onder CC BY-NC-ND 4. Personen Hoofdregel: Europese burgers en in EU gevestigde ondernemingen kunnen vrij wonen, werken, studeren of zakendoen.  5 Vrijheid van Personen Studiehandleiding op Moodle! Hoofdregel: Europese burgers en in EU gevestigde ondernemingen kunnen vrij wonen, werken, studeren of zakendoen. Dus een burger mag binnen de EU…… Geef een voorbeeld(en)? Dus een onderneming mag binnen de EU ‘altijd’ een vestiging opzetten? Geef een voorbeeld(en)? Heeft jullie projectbedrijf hier (vrijheid van …) ook mee te maken (gehad)? Business Law B Dit was les 3