APP6A-FILIPINO-REVIEWER S.pdf

APP6A: PAGSULAT SA FILIPINO SA PILING LARANGAN (AKADEMIKO) MODULE 1| Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ARALIN 1: BATAYANG - Pagbuo ng pangungusap at KAALAMAN SA PAGSULAT talata | Kahulugan ng Pagsulat - Paghahabi ng salita An...

APP6A: PAGSULAT SA FILIPINO SA PILING LARANGAN (AKADEMIKO) MODULE 1| Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ARALIN 1: BATAYANG - Pagbuo ng pangungusap at KAALAMAN SA PAGSULAT talata | Kahulugan ng Pagsulat - Paghahabi ng salita Ang pagsulat ay sistema ng - Pinakamahirap sa lahat ng komuniskasyong interpersonal na bahagi gumagamit ng mga simbolo at inuukit/isinusulat sa isang makinis Pag-e-edit (PE) - Pagwawasto sa kamalian sa na bagat tulad ng papel, tela, o malapad at makapal na tipak na pagbabantas at sa pababalarila bato. (Badayos, 1999) - Pagtukoy sa wasting gamit ng napiling salita Isang pambihirang gawaing pisikal Pagrerebisa (PR) at mental dahil sa pamamagitan nito ay naipapahayag ng tao ang - Kaukulang pagbabago at pag- nais niyang ipahayag sa aayos ng naunang sulatin pamamagitan ng paglilipat ng - Pagsusuri sa istruktura ng pangungusap at lohika ng kaalaman sa papel o anumang presentasyon kagamitang maaaring pagsulatan. (Mabilin et al., 2012) Pinal na Sulatin (PS) “Walang misteryong taglay ang - Komposisyong maayos at malinis ang pagkakasulat mabuting panulat, ito ay kasanayang natutuhan”. (Gonzalez, 2005) | Kahulugan ng Sanaysay Etimolohiya | Proseso ng Pagsulat “essais” (pamagat ng personal at paglalakbay na karanasan Bago Sumulat (BS) ni Michel de Montaigne - Pagpili ng paksa (1500s)) - Pagbuo ng balangkas “Pagtatangka o eksplorasyon” - Pangangalap ng datos - Pagsusuri ng datos Kahulugan Pagsasalaysay ng isang sanay. Pagsulat ng Burador (PB) (Alejandro G. Abadilla) - Pagsunod sa balangkas  Anyong patuluyan na salita o parirala kung saan pumapaksa kaisipan at mga isinisiwalat ang isang paksa bagay-bagay na kapupulutan ng aral. (Arrogante) Talata lipon ng mga pangungusap na | Bahagi ng Sulatin naglalahad ng isang bahagi ng buong pagkukuro, palagay o Simula paksang diwa - > nagsisilbing introduksyon BS > salawikain o pahayag Punto > isang katanungan tumutukoy sa kahulugan o > pagsalaysay pinakamahalagang bahagi ng > pangungusap na pinag-uusapan nakakatawag pansin Gitna Balangkas/Outline > paglalahad sa pinapaksa ng maayos na paghahanda ng ulat sa PR sulatin pamamagitan ng pagsulat ng mga > organisasyon at ugnayan ng mahahalagang punto hingil sa paksa mga ideya > pagtalakay sa Simula, Gitna, at Wakas mahahalagang datos Tono Wakas pagpapahayag ng saloobin ng > nagsisilbing kongklusyon > pagbubuod ng ideya manunulat sa paksa, madla, at PS sarili > pag-uulit sa ideyang inihayag sa introduksyon Tamang balarila o | Isinasaalang sa Pagsulat ng gramatika at Pananda Sanaysay Tapusin ang Sanaysay Paksa/Tema pangkalahatang kaisipan o lagom ARALIN 2: IBA’T IBANG ANYO AT KATANGIAN NG PAGSULAT & GAWAING PAMPAG-IISIP SA AKADEMIYA na nais palutangin | Akademiya Pamagat Etimolohiya  - ACADEMIE (Pranses) Tumutukoy sa Gawain - ACADEMIQUE (Pranses) - Akademikong Aktibidad - ACADEMICUS (Medieval Latin) - ACADEMIA (Latin) Tumutukoy sa Bagay - ACADEMEIA (Griyego) - Akademikong usapan at - ACADEMOS (Griyego) institusyon Linga = Wika | Nalilinang sa Akademiya Kasanayan at kaalaman sa Kahulugan larangang Isinasagawa sa isang pinagkakadalubhasaan akademikong institusyon Kasanayan sa makrong Kinakailangan ang mataas na kasanayan (pagbasa, pakikinig, antas ng kasanayan sa pagsulat pagsasalita, panonood, at Layunin nito ang magbigay ng pagsulat) makabuluhang impormasyon sa Isinasagawa ang analisis, halip na manlibang lamang panunuring kritikal, pananaliksik at eksperimentasyon Iskolar, Artista, & Siyentista Isulong, paunlarin, palalimin, at | Akademiko VS Di-Akademiko palawakin ang kaalaman at kasanayang pangkaisipan Mapanatili ang mataas na pamantayan ng partikular na larangan Tumutukoy sa larangan ng pag- aaral na nagbibigay-tuon sa pagbasa, pagsulat, at pag-aaral Kaiba sa praktikal (skill) at teknikal (kaisipan) na gawain. | Katumbas ng Akademiya Tumutukoy sa Tao - Nagmiting ang mga akademik. (akademisyon) | Uri ng Akademikong Sulatin  1. Abstrak 2. Bionote ➔ Malilinang ang mga kasanayan sa 3. Sintesis pagsusuri ng mga datos na 4. Memorandum kakailanganin sa isinasagawang 5. Agenda imbestigayson o pananaliksik. 6. Posisyong Papel 7. Katitikan ng Pulong ➔ Mahubog ang isipan ng mgs mag- 8. Talumpati aaral sa mapanuring pagbasa sa 9. Panukalang Sanaysay pamamagitan ng pagiging 10. Replektibong Sanaysay obhetibo sa paglatag ng mga 11. Larawang Sanaysay kaisipang isusulat batay sa mga 12. Lakbay-Sanaysay nakalap na impormasyon. | Ang Akademikong Sulatin ➔ Mahikayat at mapaunlad ang Kahulugan kakayahan sa matalinong ➔ Isang sulatin na naglalayong paggamit ng aklatan sa linangin ang mga kaalaman ang paghahanap ng materyales at mga mag-aaral mahahalagang dataos nakakailanganin sa pagsulat. ➔ May sinusunod na pamantayan. Naipakita ang bunga ng mga ➔ Magdudulot ito ng kasiyahan sa pagsisiyasat na ginawa. pagtuklas ng mga bagong kaalaman at pagkakaroon ng ➔ Ginagawa ng mga iskolar para sa pagkakataon makapag-ambag ng mga iskolar. kaalaman sa lipunan. ➔ Malinang at mapaunlad ang ➔ Mahuhubog ang kasanayan sa kritikal na pag-iisip, pagsusuri, at pangangalap ng impormasyon pagsusulat. mula sa iba’t ibang batis ng kaalaman para sa akademikong Kahalagahan pagsulat. ➔ Masasanay ang kakahayang mag- organisa ng mga kaisipan at | Katangian ng Akademikong maisulat ito sa pamamagitan ng Sulatin obhetibong paraan. Obhetibo - tiyak na pagbibigay ng na kaalaman sa wika, retorika, at detalye sa isang tao, bagay, lugar balarila. ayon sa totoong buhay Kasanayan sa Paghabi ng Buong Pormal - gumagamit ng Sulatin - kakayahang mailatag ng bokabularyong mas komplikado maayo, organisado, obhetibo, at kaysa ginagamit sa araw-araw na masini na ideya. usapan. | Iba’t Ibang Anyo ng Pagsulat May Paninindigan - saloobin hinggil sa isang isyu o isang Akademikong Pagsulat usapin/panig hinggil sa isang Isang intelektwal na pagsulat. argumento o pagtatalo. Nakakatulong sa pagpapataas ng kaalaman ng isang Gamit at Pangangailangan sa indibidwal sa iba’t ibang Pagsulat larangan. Ayon kay Carmelita Alejo et al., Wika - behikulo upang maisatitik layunin nitong ipakita ang ang mga kaisipan o kaalaman. resulta sa pagsisiyasat ng isang ginawang pananaliksik. Paksa - dito iikot ang buong sulatin. Malikhaing Pagsulat Layunin nitong maghatid ng May Pananagutan - gumagabay sa aliw, magpukaw ng damdamin, paghahabi ng mga datos. at makaantig sa imahinasyon at isipan ng mga mambabasa. Pamamaraan ng Pagsulat - Hal: maikiling kwento, dula, impormatibo, ekspresibo, naratibo, tula, malikhaing sanaysay, deskriptibo, at argumentibo. komiks, iskrip ng teleserye, kalyeserye, musika, pelikula, at Kasanayang Pampag-iisip - pag- iba pa. aanalisa ng datos Dyornalistik na Pagsulat Kaalaman sa Wastong Mga sulating may kaugnayan Pamamaraan ng Pagsulat - sapat sa pamamahayag tulad ng  pagsulat ng balita, editoryal, ang teknikal na impormasyon sa lathalain, artikulo, at iba pa. iba’t ibang uri ng mambabasa. Isinusulat ng mga mamamahayag, dyornalist, Referensiyal na Pagsulat reporterm at iba pang bihasa sa Bigyang-pagkilala ang mga pangangalap ng mga totoo, pinagkunang kaalaman o obhetibo, at makabuluhang mga impormasyon sa paggawa ng balita at isyung nagaganap sa konseptong papel, tesis, at lipunan sa kasalukuyan na disertasyon at mairekomenda sa kanilang isinusulat sa mga iba ang mga sangguniang pahayag, magasin, o kaya’y maaaring mapagkunan ng iniulat sa radyo at telebisyon. mayamang kaalaman hinggil sa isang tiyak na paksa. Propesyonal na Pagsulat Karaniwang makakita ito sa Sulating may kinalaman sa isang huling bahagi ng isinagawang tiyak na larangan natutuhan sa pananaliksik o sa kabanatang akademya o paaralan. Hinggil sa naglalaman ng Review of Related napiling propesyon o bokasyon Literature (RRL). ng isang tao. Hal: ARALIN 3: PAGSULAT NG ABSTRAK ○ Guro - lesson plan ○ Doktor - medikal report | Abstrak ○ Pulis - pulis report Ito ay mula sa salitang Latin na abstractus na Teknikal na Pagsulat nangangahulugang “drawn Layunin nitong pag-aralan ang away” o “extract from” isang proyekto o kayanaman (Harper, 2016). bumuo ng isang pag-aaral. Buod ng mga akademikong Lutasin ang isang problema o sulatin na kadalasang makikita suliranin sa isang tiyak na sa panimula o introduksiyon ng disiplina o larangan. pag-aaral. Ito ay naglalaman ng Isang praktikal na impormasyon tungkol sa komunikasyong ginagamit sa kaligiran ng pag-aaral, saklaw, pangangalakal at ng mga pamaraang ginamit, resulta, at propesyon na tao upang maihatid kongklusyon (Koopman, 1997).  Sa pamamagitan ng abstrak, - Bigyang-tuon ang layunin, sakop malalaman ng mambabasa ang at delimitasyon ng pag-aaral, kabuuang nilalaman ng teksto, pamamaraan, resulta, kaya nararapt magsagawa ng kongklusyon, at rekomendasyon, maingat na pagkuha ng at iba pang mga bahagi. mahahalagang impormasyon. - Mahalagang lagumin lamang ang | Dalawang Uri ng Abstrak pinakapaksa nito mula sa naging 1. Deskriptibo kahalagahan at naging Inilalarawan sa mambabasa ang implikasyon ng pag-aaral. mga pangunahing ideya ng teksto. Binibigyang-pansin ang kaligiran, - Kailangan na ang abstrak na layunin, at paksa ng papel at hindi isusulat ay binubuo Iamang ng pa ang pamamaraan, resulta, at 200 hanggang 500 salita. kongklusyon (The University of Adelaide 2014). ARALIN4: ETIKA AT PAGPAPAHALAGA SA 2. Impormatibo AKADEMIYA Ipinahahayag sa mambabasa ang mahahalagang punto ng teksto, | Etika at Pagpapahalaga nilalagom dito ang kaligiran, Ang etika at pagpapahalaga ay layunin, paksa, metodolohiya, kapwa gumagabay kung paano resulta, at kongklusyon ng papel natin ihaharap angating sarili sa/o (The University of Adelaide 2014). pakikiharapan ang atingkapwa. Gayundin, tumutulong ito upang Mga Hakbang na Dapat magkaroon ng kaayusan at Sundin: katahimikan sa isang lipunan. - Magtungo sa silid-aklatang panggradwado o dili kaya’y Etimolohiya manaliksik sa internet ng mga Ethos (Griyego) ang kahulugan ay papel-pananaliksik ayon sa “karakter”. kinawiwilihang mga paksa. katumbas ito ng salitang character sa Ingles o pagkatao o - Basahin nang may lubos na pag- karakter sa Filipino. unawa ang buong papel. Ang ethos ay mula sa salitang ugat na ethicos, na  nangangahulugang “moral, moral Pagpapahalaga na karakter”. Mga istandard o batayan—na Ginawa itong ethics sa Ingles at pinagbabatayan natin kung tama etika sa Filipino o mali ang ating mga desisyon. Tumutulong ito upang timbangin Kahulugan at balansehinang ating mga Ang etika para kay Chris Newton, desisyon. ay tumutugon sa mahalagang Isa itong paniniwala ng isang tao o tanong ng moralidad, konsepto grupo na may sangkot o ng tama at mali, mabuti at pinanggagalingang damdamin o masama, pagpapahalaga at emosyon ukol sa isang bagay na pagbabalewala, pagtanggap at di- dinedesisyunan. pagtanggap ng lipunan na siyang nagtatakda ng mgabatayan sa Copyright mga ito. Sa Pilipinas, nililinaw sa Ang mga batayang ito naman ang Intellectual Property Code of the nagdidikta kung ano ang dapat Philippines o ang Republic Act gawin ng tao bilang kaniyang No. 8293 ang mga karapatan at obligasyon, karapatan, katuwiran, obligasyon ng mga may-akda pati at halaga. na ang paggamit sa mga ginawa Ilan sa mga batayang inaasahan ng mga ito. ng alinmang lipunan bansa ang Mahalagang malinawan ang mga pagkamakatao, katapatan, at karapatan at obligasyong ito pagtitiwala. upang maiwasan ang anumang di-pagkakaintindihan para sa mga pagsipi at pagbubuod. Dapat tukuyin ang may-akda o kung saan nanggaling ang datos, petsa, naglimbag, at iba pang impormasyon. Plagiarism Ito ang maling paggamit, “pagnanakaw ng mga ideya, pananaliksik, lengguwahe, at pahayag” ng ibang tao  salayuning angkinin ito o ganitong problema.Malinaw na magmukhang sa kaniya. sinadyang pandaraya ito at Ayon kay Diana Hacker, malakiang kabayaran dito paris ng tatlong paglabag ang pagpapatalsik saunibersidad o maituturing na plagiarism: suspensiyon nang ilang semestero taon. 1. Hindi pagbanggit sa may-akda ng bahaging sinipi at kinuhanan ng 2. Sinasadyang di-paglalagay ng ideya; ilang datos 2. Hindi paglalagay ng panipi sa 3. Pagbabago o modipikasyon hiniram na direktang salita o ng datos pahayag; at Pagbili ng mga Papel o 3. Hindi ginamitan ng sariling mga pananalita ang mga akdang Pananaliksik ibinuod (summary) at hinalaw. Pagbili sa mga lugar gaya ng ilang tindahan sa Metro Manila at Kasama rin sa isyu ng plagiarism lagyan ng sariling pangalanupang ang “pagkopya sa sarili”, kung ipasa sa guro. saan ang dati nanginilathalang Hindi lamang ito di-etikal kundi akda ng mismong manunulat ng ilegal nagawain. sulatin ay kinopya nang hindi Pag-subscribe upang bumili ng binabanggit ang pinaglathalaan artikulo o pagkopya sa mga na nito. website upang gamitin at Kaugnay nito, ang muling angkinin bilang sariling papel na pagsusumite ng isang papel sa isusumite sa guro. iba-ibang asignatura ay Pagpapagawa o pagbabayad sa itinuturing ding plagiarism sa iba upang igawaang papel, tesis, sarili at di-etikal. disertasyon, report, at iba pa. Malinaw na pandaraya ito. Paghuhuwad ng Datos Kaugnay nito, ang gumagawa at nagpapabayad para gawin ang 1. Imbensiyon ng datos mga ito ay sangkot din sa Sa mga eksperimento, estadistika, at pandaraya. magingmga pag-aaral ng kaso, maaaringmaengkuwentro ang  A. Kababaang-loob makakuha ng mga datos sa legal at Huwag angkinin ang hindi sa iyo at matapat na paraan. aminin nahindi sa iyo ang ideya o datos. Magagawa ito F. Paniniwala sa katuwiran sapamamagitan ng pagtukoy kung Pinangangatuwiranan nang kanino galingang ginamit na ideya naaayon sa etika at pagpapahalaga o datos. ng komunidad na tagabasa ang anumang ideyang gustong B. Lakas ng loob patunayan. Kayang harapin at tanggapin ang ideyang humahamon sa sariling ideya at pangatuwiranan ito. C. Pakikiisa at pag-unawa sa karanasan at kalikasan ng iba Maisasakongkreto ito ng paggamit ng politically correct na mga salita upang maiwasan ang insulto at pananakit ng damdamin. Tinutukoy ng mga salitang ito ang mga may kaugnayan sa kasarian, kalusugan o pisikal na kaanyuan, laki, bigat, taas, grupong kinabibilangan, kalagayan ng pag-iisip. D. Integridad Pinahahalagahan ang katapatan kaugnay ng paraan ng pagkuha, paggamit, at interpretasyon ng mga datos, gayundin ang paraan ng pagpapahayag ng katuwiran. E. Pagsisikhay Hindi basta sumusuko sa gitna ng mga pagsubok. Gagamitin ang iba’t ibang pamamaraan upang  APP6A: PAGSULAT SA FILIPINO SA PILING LARANGAN (AKADEMIKO) MODULE 2 | Barayti ng Akademikong Sulatin maging ng mga nagawa o ARALIN 1: BIONOTE ginagawa sa buhay. | Pagsulat ng Bionote Dapat Tandaan: Kahulugan 1. Sikaping maisulat lamang ito nang ✓ Ginagamit sa pagsulat ng maikli. Kung ito ay gagamitin sa personal profile ng isang tao resume, kailangang maisulat ito gamit ang 200 salita. Kung ito naman ✓ Kawangis ng autobiography ay gagamitin para sa networking site, ngunit higit na maikli sikaping maisulat ito sa loob ng (5) hanggang (6) na pangungusap. ✓ Tala sa buhay ng isang tao na naglalaman ng buod ng kanyang 2. Magsimula sa pagbanggit ng mga academic career na madalas ay personal na impormasyon o detalye makikita o mababasa sa mga tungkol sa iyong buhay. Maglagay rin journal, aklat, abstrak ng mga ng mga detalye tungkol sa iyong mga sulating papel, websites, at iba interes. Itala rin ang iyong mga pa (Duenas at Sanz, 2012). tagumpay na nakamit, gayunman, kung ito ay marami, piliin lamang Kalikasan ang (2) o (3) na pinakamahalaga. ✓ Ginagamit sa paggawa ng biodata, resume, o anumang 3. Isulat ito gamit ang ikatlong kagaya ng mga ito upang panauhan upang maging litaw sa ipakilala ang sarili para sa isang obhetibo ang pagkakasulat nito. propesyonal na layunin. 4. Gawing simple ang pagkakasulat ✓ Ito rin ang madalas na mababasa nito. Gumamit ng mga payak na sa bahaging “Tungkol sa Iyong salita upang madali itong Sarili” na makikita sa mga social maunawaan at makamit ang totoong network o digital layunin nitong maipakilala ang iyong communication sites. sarili sa iba sa maikli at tuwirang paraan. ✓ Layunin na maipakilala ang sarili sa madla sa pamamagitan ng 5. May ibang gumagamit ng kaunting pagbanggit ng mga personal na pagpapatawa para sa higit na maging impormasyon tungkol sa sarili at kawili-wili ito sa mga babasa, gayunman iwasang maging labis sa Gumagamit ito ng baligtad na paggamit nito. Tandaan na ito ang tatsulok mismong maglalarawan kung ano at ✓ tulad sa pagsulat ng balita at iba sino ka. pang obhetibong sulatin, talagang inuuna ang 6. Basahing muli at muling isulat ang pinakamahalagang pinal na sipi ng iyong bionote. impormasyon sa bionote Maaaring ipabasa muna ito sa iba bago tuluyan itong gamitin upang Nakatuon lamang sa mga matiyak ang katumpakan at angkop na kasanayan o katangian kaayusan nito. ✓ mamili lamang ng mga kasanayan o katangian na Katangian angkop sa layunin ng bionote Maikli ang nilalaman ✓ sikaping paikliin ang iyong Binabanggit ang degree o bionote at isulat lamang ang tinapos kung kinakailangan mahahalagang impormasyon ✓ kung may PhD, mahalagang isulat sa bionote ang kredensyal na ito Gumagamit ng ikatlong panauhang pananaw Maging matapat sa ✓ laging gumagamit ng pagbabahagi ng impormasyon pangatlong panauhang ✓ walang masama kung pananaw kahit na ito pa ay paminsa-minsan ay tungkol sa sarili magbubuhat ka ng sariling bangko kung ito naman ay kailangan upang matanggap Kinikilala ang mga mambabasa o sa inaplayan o upang ipakit sa ang target market iba ang kakayahan. Siguruhin ✓ kailangang isaalang-alang ang lamang na tama o totoo ang mambabasa sa pagsulat ng impormasyon. bionote. Kung ang target na mambabasa ay mga administrador ng paaralan, ARALIN 2: MEMORANDUM kailangang hulmahin ang bionote ayon sa kung ano ang hinahanap | Pagsulat ng Memo nila Memo: Kahulugan ✓ Kung ang layunin nga pulong stationery para sa kanilang mga na nakatala sa memo ay memo tulad ng sumusunod: upang ipabatid lamang sa kanila ang isang mahalagang Puti – pangkalahatang kautusan, desisyon o proyekto ng direktiba, o impormasyon kompanya o organisasyon, magiging malinaw para sa Rosas – request o order na lahat na hindi na kailangan naggagaling sa purchasing ang ang kanilang ideya o department suhestiyon sapagkat pinal na ang nasabing desisyon o Dilaw o Luntian – mga memo na proyekto nanggagaling sa marketing at accounting department Memo: Kalikasan 1. Ang pagsulat ng memo ay Sa pangkalahatan, ayon din kay maituturing ding isang Bargo (2014) may tatlong uri ng sining memorandum ayon sa layunin nito: 2. Dapat tandan na ang memo ay hindi isang a. Memorandum para sa liham kahilingan b. Memorandum para sa 3. Ito ay maikli lamang na kabatiran ang pangunahing layunin c. Memorandum para sa ay pakilusin ang isang tao pagtugon sa isang tiyak na alituntunin na dapat Memo: Dapat Tandaan isakatuparan. Ito rin ay Ang isang maayos at malinaw na maaaring maglahad ng memo at dapat magtalay ng impormasyon tungkol sa sumusunod na mga isang mahalagang balita o impormasyon. Ang mga pangyayari at pagbabago. impormasyong ito ay hinango mula sa aklat ni Sudaprasert na Ayon kay Dr. Darwin Bargo sa English for the Workplace 3 kanyang aklat na Writing in The (2014). Discipline (2014), ang mga kilala at malalaking kompanya at mga ✓ Makikita sa letterhead ang institusyon ay kalimitang logo at pangalan ng gumagamit ng mga colored kompanya, institusyon o organisasyon gayundin ang  lugar kung saan matatagpuan gaya ng 11/25/15 o 30/09/15. ito at minsan maging ang Sa halip, isulat ang buong bilang numero ng telepono. pangalan ng buwan o ang dinaglat na salita nito. Tulad ✓ Ang bahaging “Para sa/Para halimbawa ng Nobyembre o kay/Kina” ay naglalaman ng Nob. Kasama ang araw at pangalan ng tao o mga tao, o taon upang maiwasan ang kaya naman ay grupong pagkalito. pinag-uukulan ng memo. Sa pormal na memo mahalagang ✓ Ang bahaging Paksa ay isulat ang buong pangalan mahalagang maisulat nang ng pinag-uukulan nito. Kung payak, malinaw, at tuwiran ang tatanggap na memo ay upang agad maunawaan ang kabilang sa ibang nais ipabatid nito. department, makatulong kung ilagay rin ang pangalan ng ✓ Kadalasan ang Mensahe ay department. Hindi na rin maikli lamang ngunit kung ito kailangang lagyan ng G., ay isang detalyadong memo Gng., Bb., at iba pa maliban kailangan ito ay magtaglay ng na lamang na napakapormal sumusunod: ng memong ginawa. A. Sitwasyon ✓ Ang bahaging “Mula kay” ay - dito makikita ang naglalaman ng pangalan ng panimula o layunin ng gumawa o nagpapadala ng memo. memo. Isulat ng buong pangalan ng nagpadala kung B. Problema pormal ang ginawang memo. - nakasaad ang suliraning Gayundin, mahalagang ilagay dapat pagtuonan ng ang pangalan ng pansin. Hindi lahat ng departamento kung ang memo memo ay nagatataglay ay galing sa ibang seksyon at nito. tanggapan. Hindi na rin kailangang lagyan ng G., C. Solusyon Gng., Bb., at iba pa maliban - nagsasaad ng na lamang na nakapapormal inaasahang dapat gawin ang memong ginawa. ng kinauukulan. ✓ Sa bahaging Petsa, iwasang D. Paggalang o ang paggamit ng numero Pasasalamat  - wakasan ang memo sa maging ng ilang pamamagitan ng pangungusap lamang. pagpapasalamat o pagpapakita ng paggalang. ✓ Maaaring 1/3 ng pahina lamang ng buong nabasang ✓ Ang huling bahagi ay ang teksto o mas maikli pa nito. “Lagda” ng nagpadala. Kadalasang inilalagay ito sa Sinopsis: Kalikasan ibabaw ng kanyang pangalan ✓ Naglalayong makatulong sa sa bahaging “Mula kay…”. madaling pag-unawa sa diwa ng seleksyon o akda, HALIMBAWA: kung kaya’t nararapat na maging payak ang mga salitang gagamitin. ✓ Layunin din nitong maisulat ang pangunahing kaisipang taglay ng akda sa pamamagitan ng pagtukoy sa pahayag ng tesis nito. ✓ Mahalagang matukoy ang sagot sa sumusunod: Sino? Ano? Kailan? Saan? Bakit? Paano? ARALIN 3: SINOPSIS ✓ Mahalagang maipakilala sa mga babasa nito kung anong | Pagsulat ng Sinopsis akda ang iyong ginawan ng buod ssa pamamagitan ng Sinopsis: Kahulugan pagbanggit sa pamagat at ✓ Kalimitang ginagamit sa mga pinanggalingan ng akda. akdang nasa tekstong naratibo tulad ng kwento, Sinopsis: Dapat Tandaan salaysay, at talumpati iba 1. Gumamit ng ikatatlong pang anyo ng panitikan. panauhang panghalip na (isahan o maramihang ✓ Ito ay maaaring buoin ng pagsulat nito). isang talata o higit pa o 2. Isulat ito batay sa tono ng 2. Suriin at hanapin ang pagkasulat ng orihinal na sipi panguhain at di nito. Kung ang damdaming pangunahing kaisipan. naghahari sa akda ay malungkot, dapat na 3. Habang nagbabasa, magtala maramdaman din ito sa buod kung maaaei at ng gawain. magbalangkas. 3. Kailangang mailahad o 4. Isulat sa sariling maisama rito ang mga pangungusap at huwag pangunahing tauhan maging lagyan ng sariling opinion o ang kanolang mga gampanin kuro-kuro ang isinusulat. at mga suliranin kanilang kinakaharap. 5. Ihanay ang ideya sang-ayon sa orihinal na 4. Gumamit ng mga angkop na pagkakasunod-sunod. pang-ugnay sa paghabi ng Lagging sa pangkasalukuyan mga panyayari sa kwentong ang gamit ng pandiwa. binubod lalo na kung synopsis Gamitan din ng malaking titik ay ginawa ay binubo ng ang pangalan ng karakter sa dalawa o higit pang talata. unang pagbanggit nito. Tiyakin ang pananaw o 5. Tiyaking wasto ang punto de vista kung sino gramatika, pagbabaybay, at ang nagkukwento. mga bantas na ginamit sa pagsulat. 6. Basahin ang unang ginawa, suriin at kung mapaikli pa ito 6. Huwag kalimutang isulat nang hindi mababawasan ang Sangguniang ginamit ang kaisipan ay lalong kung saan hinango o kinuha magiging mabisa ang ang orihinal na sipi ng akda. isinusulat na buod. Sinopsis: Hakbang sa Pagbuo ARALIN 4: SINTESIS 1. Basahin ang buong seleksyon o akda at unawaing mabuti Mula sa salitang Griyego na hanggang makuha ang buong syntithenai. kaisipan o paksa ng diwa nito. {syn = kasama; magkasama} {tithenai = ilagay; sama-samang ilagay}  Anyo ng pagsulat ng mga | Katawan impormasyon sa maikling pamamaraan upang ang Organisahin ang mga ideya upang sari-saring ideya o datos masuri kung magkakapareho mula sa iba’t ibang pinanggalingan ay Suriin ang koneksyon ng bawat isa magpagsama-sama at sa paksa at pangunahing ideya mapag-isa tungo sa isang malinaw na kabuuan o identidad. Simulan sa pangungusap kataga ang bawat talata Kabaligataran ng analisis. Ibigay ang mga impormasyon mula sa iba’t ibang batis o opinyon Gumamit ng angkop na transisyon at paksang pangungusap Banggitin ang pinagkunan Gawing impormatibo ang sintesis | Introduksyon Huwag maging masalita Simulan sa isang paksang pangungusap na magbubuod o magtutuon sa Maging matapat sa teksto, pinapaksa ng teksto. pakikipanayam, o pinagkunan ng Banggitin ang sumusunod: impormasyon o Pangalan ng may- akda o Pamagat | Kongklusyon o Impormasyon tungkol sa may-akda, teksto, Ibuod ang nakitang paksa impormasyon at pangkalahatang koneksiyon ng pinagsamang ideya.  Maaaring magbigay-komento o mungkahi. Isinasagawa ang sintesis para sa sumusunod: 1. Introduksyon ng koleksiyon ng mga artikulo sa libro o journal 2. Report na pinag-uusapan sa talk show, pulong, komperensiya, o panel discussion 3. Rebuy ng literaturang pinagkunan ng impormasyon o ideya 4. Report ng isang dokumento ukol sa isang paksa 5. Maikling rebuy ng mga sinulat ng isang may-akda