Pagsulat sa Filipino sa Piling Larangan REVIEWER PDF

PAGSULAT SA FILIPINO SA PILING LARANGAN Akademikong Pagsulat - isang masinop at hanggang sa wakas na maayos, organisado, sistematikong pagsulat ukol sa isang karanasang obhetibo, at masining na pamamaraan ang isang panliipuuna...

PAGSULAT SA FILIPINO SA PILING LARANGAN Akademikong Pagsulat - isang masinop at hanggang sa wakas na maayos, organisado, sistematikong pagsulat ukol sa isang karanasang obhetibo, at masining na pamamaraan ang isang panliipuunan. May katangian itong pormal, komposisyon. obhetibo, may paninindigan, may pananagutan, at may kalinawan. Mga Uri ng Pagsulat: Pagsulat - isang pagpapahayag ng kaalamang Malikhaing Pagsulat (Creative Writing) - kailanman ay hindi maglalaho sa isipan ng mga Pangunahing layunin nito ay mahatid ng aliw, bumasa at babasa sapagkat ito ay maaaring makapukaw ng damdamin, at makaantig sa pasalin-salin sa bawat panahon. imahinasyon at isipan ng mga mambabasa. Halimbawa: Maikling kwento, dula, Mga Gamit o Pangangailanganm sa Pagsulat: nobela, komiks, iskrip ng teleserye, Wika- Nagsisilbing behikulo para maisatitik ang pelikula, musika, at iba pa. mga kaisipan, kaalaman, damdamin, karanasan, Teknikal na Pagsulat (Technical Writing) - Layuning impormasyon, at iba pang nais ipabatid ng taong pag-aralan ang isang proyekto o kaya naman ay nais sumulat. bumuo ng isang pag-aaral na kailangan lutasin ang Paksa- Ang pagkakaroon ng isang tiyak at maganda isang problema o suliranin. na tema ng isusulat ay isang magandang simula Halimbawa: Feasibility Study on the dahil dito iikot ang buong sulatin. Construction o Platinum Towers in Makati, Layunin- Ang layunin ang magsisilbing gabay sa Project on the Renovation o Royal Theatre paghabi ng mga datos o nilalaman ng isusulat. in Caloocan City, Proyekto sa Pagsasaayos Pamaraan ng Pagsusulat: ng Ilog ng Marikina. Paraang Impormatibo- Ang pangunahing Propesyonal na Pagsulat (Professional Writing) - layunin nito ay magbigay ng bagong Ito ay kaugnay sa mga sulating may kinalaman sa impormasyon o kabatiran sa mga mambabasa. isang tiyak na larangang natutuhan sa paaralan lalo Paraang Ekspresibo – naglalayong magbahagi na sa pagawa ng mga sulatin o pag-aaral tungkol sa ng sariling opinyon, paniniwala, ideya, napiling propesyon o bokasyon ng isang tao. obserbasyon, at kaalaman hingil sa isang tiyak Halimbawa: Guro- lesson plan; doktor at na paksa batay sa kanyang sariling karanasan o nars- medical report, narrative report pag-aaral. Dyornalistik na Pagsulat (Journalistic Writing) – Ito Pamaraang Naratibo - pangunahing layunin nito ay tungkol sa sulating may kaugnayan sa ay magkuwento o magsalaysay ng mga pamamahayag. Mahalagang ang mga taong pangyayari batay sa magkakaugnay at tiyak na sumusulat nito ay maging bihasa sa pangangalap ng pagkakasunod-sunod. mga totoo, obhetibo, at makabuluhang mga balita Pamaraang Deskriptibo - pangunahing pakay ng at isyung nagaganap sa kasalukuyan na kanyang pagsulat ay maglarawan ng katangian, anyo, isusulat sa pahayagan, magasin, o kaya naman ay hugis ng mga bagay o pangyayari batay sa mga iuulat sa ardyo at telebisyon. nakikita, naririnig, natunghayan, naranasan at Halimbawa: balita, editoryal, lathalain, nasaksihan. artikulo, at iba pa. Pamaraang Argumentatibo - Naglalayong Reperensiyal na Pagsulat (Referential Writing) - manghikayat o mangumbinsi sa mga Layunin ng sulatin na mabigyang pagkilala ang mga mambabasa. pinagkunang kaalaman o impormasyon sa paggawa Kasanayang Pampag-iisip - Taglay ng manunulat ng koseptong papel, tesis, at disertasyon. ang kakayahang maganalisa upang masuri ang mga Halimbawa: RLL, Sanggunian datos na mahalaga o hindi na impormasyon na Akademikong Pagsulat (Academic Writing) - Ito ay ilalapat sa pagsulat. isang intelektuwal na pagsulat. Ang gawaing ito ay Kaalaman sa Wastong Pamamaraan ng Pagsulat- naktutulong sa pagpapataas ng kaalaman ng isang Dapat ding isaalangalang sa pagsulat ang indibidwal sa iba’t ibang larang. Ito ay may pagkakaroon ng sapat na kaalaman sa wika at sinusunod na partikular na kumbensiyon tulad ng retorika partikular sa wastong paggamit ng malaki pagbibigay ng suporta sa mga ideyang at maliit na titik, wastong pagbaybay, paggamit ng pangangatuwiran. Layunin nitong maipakita ang batas, pagbuo ng talata, at masining at obhetibong resulta ng pagsisiyasat o ginagawang pananaliksik. paghabi ng mga kasipan upang makabuo ng isang mahusay na sulatin. Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Akademikong Pagsulat: Kasanayan sa Paghahabi ng Buong Sulatin- Ito ay Obhetibo- Mahalaga ang tunay at pawang tumutukoy sa kakayahang mailatag ang mga katotohanan ng mga impormasyon. Iwasan ang kaisipan at impormasyon mula sa panimula mga pahayag na batay sa aking pananaw o ayon sa  haka-haka o opinyon. - maaring buuin ng isang talata o higit pa o Pormal- Iwasan ang paggamit ng mga salitang maging ng ilang pangungusap lamang. kolokyal o balbal. Sa halip, gumamit ng mga - Sa pagsulat ng sinopsis, mahalagang maibuod salitang pormal na madali ng maunawaan ng mga ang nilalaman ng binasang akda gamit ang mambabasa. Ang tono o ang himig ng sariling salita. impormasyon ay dapat maging pormal din. - Layunin din nitong maisulat ang pangunahing May Paninindigan- Mahalagang mapanindigan ng kaisipang taglay ng akda sa pamamagitan ng 17 sumusulat ang paksang nais niyang bigyang-pansin pagtukoy sa pahayag ng tesis nito. o pag-aralan, ibig sabihin hindi maganda ang - Layunin din nitong maisulat ang pangunahing mapagbago-bago ng paksa. Ang layunin nito ay kaisipang taglay ng akda sa pamamagitan ng 17 mahalagang mapanindigan hanggang sa matapos pagtukoy sa pahayag ng tesis nito. ang isusulat. Maging matiyaga sa pagsasagawa ng - Sa pagbubuod naman ng mga piksyon, tula, pananaliksik at pagsisiyasat ng mga datos para kanta at iba pa, maaring gumawa muna ng matapos ang pagsulat ng napiling paksa. story map o graphic organizer upang May Pananagutan- Ang mga sanggunian na malinawan ang daloy ng pangyayari. ginamit sa mga nakalap na datos o impormasyon ay dapat na bigyan ng nararapat na pagkilala. Ito ay Bionote isang etika at pagbibigay galang sa awturidad na Bionote - maituturing ding isang uri ng lagom na ginamit bilang sanggunian. ginagamit sa pagsulat ng personal profile ng isang tao. Marahil ay nakasulat ka na ng iyong Abstrak talambuhay o tinatawag sa Ingles na Abstrak - isang buod ng pananaliksik, artikulo, autobiography o kaya ng kathambuhay o katha sa tesis, disertasyon, rebyu, proceedings at papel buhay ng isang tao o biography. pananaliksik na naisumite sa komperensiya at iba pang gawain na may kaugnay sa disiplina upang Pagsulat ng Talumpati: mabilis na matukoy ang layunin ng teksto. Pagtatalumpati - isang uri ng sining. Ipinapakita ang - Kadalasang makikita ito sa simula pa lang ng kahusayan ng mananalumpati sa panghihikayat manuskrito upang paniwalaan ang kaniyang pananaw at - layuning magpabatid, mang-aliw at pangangatwiran sa isang partikular na paksan. Ito ay manghikayat. pinaghahandaan bago bigkasin sa harapan ng tao Ayon kay Philip Koopman (1997), bagamat ang kahit pa man ito ay biglaan. abstrak ay maikli lamang, tinataglay nito ang - isang paraan ng pagpapahayag ng ideya sa mahalagang elemento o bahagi ng sulating paraang pasalitang tumatalakay sa isang uri ng akademiko tulad ng; partikular na paksa. Pamagat - Pinakapaksa o tema ng isang - hindi magiging ganap na talumpati kung ito ay akda/sulatin. hindi mabibigkas o maibabahagi sa harap ng Introduksyon o Panimula - nagpapakita madla. ng malinaw na pakay o layunin at mapanghikayat ang bahaging ito upang Mga Uri ng Talumpati batay sa Layunin: makapukaw ng interes sa mambabasa at Talumpating Panghikayat - Talumpati itong sa manunulat. nagmamatuwid na angkop sa sermon sa simbahan, Kaugnay na literatura - Batayan upang sa pangangampanya sa panahon ng halalan, o sa makapagbibigay ng malinaw nakasagutan talumpati ng abogado sa harap ng hukuman. o tugon para sa mga mambabasa. Talumpating Pampasigla - Ito ay pumupukaw ng Metodolohiya - Isang plano sistema para damdamin at impresyon. matapos ang isang gawain. Talumpating Parangal - Inihahanda upang kilalanin Resulta - Sagot o tugon para mapunan ang isang tao dahil sa kanyang angking galling ang kabuuan ng nasabing sulatin. Konklusyon - Panapos na pahayag na Huwaran sa Pagbuo ng Talumpati: naglalaman ng ideya o opinyon na mag- Kronolohikal na Huwaran - Wastong iiwan ng palaisipan kaugnay sa paksa. pagkakasunod-sunod ng pangyayari. Topikal na Huwaran – Ang paghahanay ng mga Sinopsi o Buod materyales ay nakabatay sa pangunahing paksa. Sinopsis o Buod - isang uri ng lagom na kalimitang Huwarang Problema-Solusyon – Kalimitang ginagamit sa mga akdang nasa tekstong naratibo nahahati sa dalawang bahagi ang pagkakahabi ng tulad ng kuwento, salaysay, nobela, dula, parabola, talumpati gamit ang huwarang ito. talumpati, at iba pang anyo ng panitikan.  Kasanayan sa paghabi ng mga bahagi ng Talumpati - Ang pagsulat ng nilalaman nhg talumpati mula sa umpisa hanggang sa matapos ito ay napakahalaga ring isaalanalang upang higit na mahusay, komprehensibo at organisado ang bibigkasing talumpati. Introduksiyon – Ito ay naghahanda sa mga nakikinig para sa nilalaman ng talumpati kaya naman dapat angkop ang pambungad sa katawan ng talumpati. Ang mga sumusunod ay katangian ng isang mahusay na panimula: - Mapukaw ang damdamin ng mga makikinig. - Maipaliwanag ang paksa Diskusyon o Katawan – pinakamahalagang bahagi ng talumpati sapagkat dito tinatalakay ang mahahalagang puntong nais ibahagi sa mga tagapakinig. Ito ang pinakakaluluwa ng talumpati. Mga Katangiang Taglayin ng Katawan sa Talumpati Kawastuhan – tiyaking wasto ang nilalaman ng talumpati. Kailangang totoo at maipaliwanag nang mabisa ang lahat ng detalye. Kalinawan – siguraduhing maliwanag ang pagkakabigkas ng talumpati upang maunawaan ng mga nakikinig. Kaakit – akit – gawing kawili-wili ang paglalahad ng mga paliwanag para sa paksa Katapusan o Kongklusyon – dito nakasaad ang pinaka kongklusyon ng talumpati. Dito kalimitang binibigyan ng buod ang mga patunay at argumentong inilahad sa katawan ng talumpati Haba ng Talumpati - minuto o oras ang inilaan para sa pagbigkas. Malaking tulong sa pagbuo ng nilalaman nito ang tiyak na oras.