Araling Panlipunan 10 Ikalawang Markahan Modyul 2 PDF

**10**  **Ikalawang Markahan -- Modyul 2:** **Araling Panlipunan -- Ikasampung Baitang** **Alternative Delivery Mode** **Ikalawang Markahan -- Modyul 2: Mga Isyu sa Paggawa** **Unang Edisyon, 2020** ======================= Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Le...

**10**  **Ikalawang Markahan -- Modyul 2:** **Araling Panlipunan -- Ikasampung Baitang** **Alternative Delivery Mode** **Ikalawang Markahan -- Modyul 2: Mga Isyu sa Paggawa** **Unang Edisyon, 2020** ======================= Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Leonor Magtolis Briones Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio +-----------------------------------------------------------------------+ | **Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul** | | | | **Manunulat:** Norman R. Battulayan John Jefferson I. Pacariem | | | | **Editor:** Jhon Rey D. Ortal Susan M. Aspili | | | | Marlene C. Castillo Blesilda B. Antiporda | | | | Mhea Kathrine M. Acdan Marilou P. Omotoy | | | | **Tagasuri:** Editha T. Giron Gina A. Amoyen | | | | Aubrhey Marie R. Oasay Eric O.Cariño I | | | | Joselito M. Daguison Melchora N.Viduya | | | | Allan S. Macaraeg Mary Ann Grace Dulay | | | | **Tagaguhit:** Eimie Aicytel G. Ramos Clarence Manarpaac | | | | **Tagalapat:** John Jefferson I. Pacariem | | | | **Tagapamahala:** Tolentino G. Aquino | | | | Arlene A. Niro Marilou B. Sales | | | | Gina A. Amoyen Aubrhey Marie R. Oasay | | | | Editha T. Giron Jhon Rey D. Ortal | +-----------------------------------------------------------------------+ Inilimbag sa Pilipinas Department of Educa tion -- DepEd-Region I Office Address: Flores., Catbangen, City of San Fernando, La Union Telefax: (072) 682-2324; (072) 607-8137 E-mail Address: [region1\@deped.gov.ph] Alamin ====== Pinakamahalagang Kasanayang Pampagkatuto ---------------------------------------- - Naipaliliwanag ang kalagayan, suliranin at pagtugon sa isyu ng paggawa sa bansa. ***(MELC 2)*** - nailalahad ang kalagayan ng mga manggagawa sa iba't ibang sektor; - natutukoy ang mga suliranin sa paggawa; - naipapaliwanag ang mga epekto ng iba't ibang suliranin sa paggawa; - nabibigyang halaga ang mga batas na kumakalinga sa mga manggagawang Pilipino; at - nakapagmumungkahi ng mga solusyun sa mga suliranin sa pamamagitan ng malikhaing paraan gaya ng *brochure/poster slogan* o *video clip.* - ---------- -- Aralin 2 ---------- --  Balikan ============================== Tuklasin ======== Gawain 2. Iguhit Mo, Kapalaran Mo --------------------------------- 1. 2. 3.  Suriin ============================= GLOBALISASYON AT ANG MGA ISYU SA PAGGAWA ---------------------------------------- 1. Pangangailangan ng bansa para sa iba't ibang kakayahan o kasanayan sa paggawa ng *Global Standard.* 2. Mabibigyan ng pagkakataon ang mga lokal na produkto na makilala sa pandaigidigang pamilihan. 3. Binago ng globalisasyon ang bahay-pagawaan at mga salik ng produksiyon tulad ng pagpasok ng iba't ibang *gadget, computer/IT programs, complex machines* at iba pang makabagong kagamitan sa paggawa. 4. Dahil sa mura at mababa ang pasahod sa mga manggagawa kaya't madali lang sa mga namumuhunan na magpresyo ng mura o mababa laban sa mga dayuhang produkto o mahal na serbisyo at pareho ang kalidad sa mga produktong lokal. Kakayahan na Makaangkop sa *Global Standard* na Paggawa ------------------------------------------------------- ------------------------------------------ -- *Basic writing, reading, arithmetic* *Health and hygiene* *Practical knowledge and skills of work* *Human relations skills* *Work Habits* *Will to work* *Sense of responsibility* *Social responsibility* *Ethics and morals* *Theoretical knowledge and work skills* ------------------------------------------ -- **Haligi ng** malaya at pantay na oportunidad sa paggawa, at **Empleyo** maayos na bahay-pagawaan para sa mga **Haligi ng**. **Haligi ng** Hikayatin ang mga kompanya, pamahalaan, at mga **Panlipunanang** kasama sa paggawa na lumikha ng mga mekanismo **Kaligtasan** para sa proteksyon ng manggagawa, katanggap **Haligi ng** Palakasin ang laging bukas na pagpupulong sa pagitan ng **Kasunduang** pamahalaan, mga manggagawa, at kompanya sa **Panlipunan** pamamagitan ng paglikha ng mga *collective bargaining* 1. 2. 3. Kalagayan ng mga Manggagawa sa Iba't Ibang Sektor ------------------------------------------------- ### A. Sektor ng Agrikultura ### B. Sektor ng Industriya #### C. Sektor ng Serbisyo +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Sector/Subsector/Ho | **January 2019** | **January 2018** | | urs | | | | Worked** | | | +=======================+=======================+=======================+ | EMPLOYED PERSON | **41,368** | **41,755** | | | | | | Number (in thousands) | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **SECTOR** | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Agriculture** | 22.1 | 26.0 | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Agriculture, hunting | 87.0 | 90.5 | | and forestry | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Fishing and | 13.0 | 9.5 | | aquaculture | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Total** | **100.0** | **100.0** | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Industry** | 19.7 | 18.1 | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Mining and quarrying | 2.3 | 2.9 | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Manufacturing | 44.9 | 47.0 | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Electricity, gas, | 1.2 | 1.4 | | steam, and air | | | | conditioning supply | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Water supply; | 1.0 | O.6 | | sewerage, waste | | | | management and | | | | remediation | | | | | | | | Activities | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Construction | 50.6 | 48.2 | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Total** | **100.0** | **100.0** | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Services** | 58.1 | 55.9 | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Wholesale and retail | 33.6 | 35.5 | | trade; repair of | | | | motor vehicles and | | | | Motorcycles | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Transportation and | 14.2 | 14.2 | | storage | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Accommodation and | 7.5 | 7.4 | | food service | | | | activities | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Information and | 1.7 | 1.6 | | communication | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Financial and | 2.4 | 2.1 | | insurance activities | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Real estate | 1.0 | 0.9 | | activities | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Professional, | 1.3 | 1.0 | | scientific, and | | | | technical activities | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Administrative and | 6.5 | 6.8 | | support service | | | | activities | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Public administration | 11.1 | 10.3 | | and defense; | | | | compulsory social | | | | security | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Education | 5.3 | 5.1 | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Human health and | 2.2 | 2.1 | | social work | | | | activities | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Arts, entertainment, | 1.6 | 1.5 | | and recreation | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Other service | 11.6 | 11.6 | | activities | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Activities of | 0.0 | 0.0 | | extraterritorial | | | | organizations and | | | | bodies | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Total** | **100.0** | **100.0** | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | HOURS WORKED | 100.0 | 100.0 | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Less than 40 hours | 27.7 | 35.2 | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Worked 40 hours and | 71.7 | 63.6 | | over | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | With a job, not at | 0.6 | 1.2 | | work | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | Mean hours worked in | 43.2 | 40.6 | | one week | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ ### *Subcontracting Scheme* - Ang *Labor-only Contracting -* ang *subcontractor* ay walang sapat na puhunan para gawin ang trabaho o serbisyo kaya ang pinipiling manggagawa ay may direktang kinalaman sa mga gawain ng kompanya. - Ang *job-contracting* naman ang *subcontrator* ay may sapat na puhunan para maisagawa ang trabaho at mga gawain ng mga manggagawang ipinasok ng *subcontractor*. Pagyamanin ========== **Sektor ng Industriya** **Sektor ng Serbisyo** -- -- -------------------------- -- ------------------------ 1. Ano ang natuklasan mo sa mga trabahong matatagpuan sa iyong komunidad? 2. Sa anong sektor mas maraming manggagawa? Bakit kaya mas maraming manggagawa ang nabibilang sa sektor na ito? Patunayan. 3. Pumili ng isang trabaho. Anong suliranin sa paggawa ang kinakaharap ng mga manggagawa nito? Ano ang maaaring dahilan ng mga suliranin sa paggawa?  Suriin ============================= Mga Suliranin sa Paggawa at Epekto Nito --------------------------------------- +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | - Isa sa mga iskema | | Ang mga manggagawa ay | | upang higit na | | hindi binabayaran ng | | pababain ang | | karampatang sahod at | | sahod, tanggalan | | mga benepisyo tulad | | ng benepisyo, at | | ng mga regular na | | tanggalan ng | | manggagawa. | | seguridad sa | | | | trabaho ang mga | | Naiiwasan ng mga | | manggagawa. Atake | | kapitalista ang | | rin ang | | pagbabayad ng | | kontraktuwalisasy | | *separation pay, SSS, | | on | | PhilHealth*, atbp. | | sa karapatang | | | | mag-organisa at | | indi natatamasa ng | | magtayo ng unyon. | | mga manggagawa ang | | Ang | | mga benepisyo ayon sa | | kontraktuwalisasy | | *Collective | | on | | Bargaining Agreement | | ay isa sa mga | | (CBA)* dahil hindi | | patakarang | | sila kasama sa | | *neo-liberal* na | | *bargaining unit*. | | ipinalaganap ng | | | | mga | | Hindi maaaring bumuo | | imperyalistang | | o sumapi sa unyon ang | | bansa simula | | mga manggagawa dahil | | noong huling | | walang katiyakan o | | bahagi ng | | pansamantala lamang | | dekadang '70 para | | ang kanilang | | mawasak ang | | seguridad sa paggawa. | | kilusang paggawa | | | | at makapagkamal | | Hindi kinikilala ng | | ng mas malaking | | *contracting company* | | tubo sa harap ng | | ang relasyong | | tumitinding | | "*employeeemployer"* | | krisis ng | | sa mga manggagawang | | pandaigdigang | | nasa empleyo ng isang | | kapitalismo. | | ahensya. | | | | | | - Ipinagkakait sa | | | | manggagawa ang | | | | katayuang | | | | "*regular | | | | employee*" ng | | | | kompanya o | | | | kapitalista. | | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | | 1. Patuloy na | | | | pagtaas ng bilang | | | | ng mga walang | | | | trabaho o mga | | | | *unemployed* | | | | | | | | 2. Patuloy na | | | | pagtaas ng mga | | | | *underemployed.* | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | | 1. Dahil sa mahabang | | | | oras ng trabaho | | | | ay nagkakasakit | | | | ang mga | | | | manggagawa. | | | | | | | | 2. Hindi na | | | | ibinibigay ang | | | | iba pang | | | | benepisyo ng | | | | manggagawa. | | +=======================+=======================+=======================+ | | 1. Maraming tao ang | | | | nakakaranas ng | | | | kahirapan sa | | | | ating bansa. | | | | | | | | 2. Maraming mga | | | | Pilipino rin ang | | | | pinipiling | | | | makipagsapalaran | | | | bilang *OFW | | | | (Overseas | | | | Filipino | | | | Workers)* sa | | | | ibang bansa. | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | | | Ito rin ang | | | | itinuturong dahilan | | | | kung bakit | | | | nagkakaroon ng | | | | \"*brain drain*\" sa | | | | Pilipinas kung saan | | | | nauubos ang mga | | | | manggagawa ng | | | | Pilipinas dahil mas | | | | pinipili nilang | | | | magtrabaho sa ibang | | | | bansa upang kumita ng | | | | mas malaki. | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | *Severe Acute | | Matindi ang naging | | Respiratory Syndrome* | | epekto ng COVID19 sa | | | | ating ekonomiya | | | | lalong lalo na ang | | | | pagbaba ng Gross | | | | Domestic Product | | | | growth at pagtaas ng | | | | budget deficit, | | | | | | | | Patuloy na pagtaas ng | | | | tanto ng kawalan ng | | | | empleyo sa iba't | | | | ibang panig ng | | | | daigdig na nakaapekto | | | | nang lubos sa | | | | ekonomiyang pambansa. | | | | | | | | Dahil sa COVID-19, | | | | pansamantalang | | | | itinigil ang pasukan | | | | ng mga paaralan upang | | | | mapangalagaan ang mga | | | | magaaral sa | | | | lumalalang pagdami ng | | | | mga nahahawa sa sakit | | | | na ito. | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ ### *Unemployment* - Ito ay nangyayari kapag ang mga tao ay walang trabaho ngunit aktibong naghahanap ng trabaho. - Ito ay isang kondisyon kung saan ang mga manggagawa ay walang makita o mapasukang trabaho. ### *Underemployment* +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | | | | | Unem ploy | | +===========+===========+===========+===========+===========+===========+ | | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | NCR-Natio | | | | | | | nal | | | | | | | Capital | | | | | | | Region | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | CAR-Cordi | | | | | | | llera | | | | | | | Administr | | | | | | | ative | | | | | | | Region | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | I-Ilocos | | | | | | | Region | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | II-- | | | | | | | Cagayan | | | | | | | Valley | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | III-Centr | | | | | | | al | | | | | | | Luzon | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | IVA-CALAB | | | | | | | ARZON | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | IVB-MIMAR | | | | | | | OPA | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Region V | | | | | | | (Bicol | | | | | | | Region) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Region VI | | | | | | | (Western | | | | | | | Visayas) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Region | | | | | | | VII | | | | | | | (Central | | | | | | | Visayas) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Region | | | | | | | VIII | | | | | | | (Eastern | | | | | | | Visayas) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Region IX | | | | | | | (Zamboang | | | | | | | a | | | | | | | Peninsula | | | | | | | ) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Region X | | | | | | | (Northern | | | | | | | Mindanao) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Region XI | | | | | | | (Davao | | | | | | | Region) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Region | | | | | | | XII | | | | | | | (SOCCSKSA | | | | | | | RGEN) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Region | | | | | | | XIII | | | | | | | (Caraga) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ | Bangsamor | | | | | | | o | | | | | | | Autonomou | | | | | | | s | | | | | | | Region in | | | | | | | Muslim | | | | | | | Mindanao | | | | | | | (BARMM) | | | | | | +-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+-----------+ ### Mga Karapatan ng mga Manggagawa 1. Ang mga manggagawa ay may karapatang sumali sa mga unyon na malaya mula sa paghihimasok ng pamahalaan at tagapangasiwa. 2. Ang mga manggagawa ay may karapatang makipagkasundo bilang bahagi ng grupo sa halip na mag-isa. 3. Bawal ang lahat ng mga anyo ng sapilitang trabaho, lalo na ang mapang-aliping trabaho at trabahong pangkulungan. Dagdag pa rito, bawal ang trabaho bunga ng pamimilit o *'duress'*. 4. Bawal ang mabibigat na anyo ng trabahong pangkabataan. Samakatuwid, mayroong nakatakdang edad at mga kalagayan pang --empleyo para sa mga kabataan. 5. Bawal ang lahat ng mga anyo ng diskrimasyon sa trabaho: pantay na suweldo para sa parehong trabaho. ### Mga Batas na Nagangalaga sa mga Karapatan ng mga Manggagawang Pilipino 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Pagyamanin ========== Gawain 4. Larawan-Suri ---------------------- 1. Ano ang mensahe ng larawan? 2. Sa iyong palagay, ano ang mga dahilan ng suliraning ito sa paggawa? 3. Bilang isang mag-aaral, ano ang iyong magagawa upang makatulong sa pagsugpo ang inilalarawang suliranin sa paggawa? 4. Paano ka makatutulong sa pag-angat ng kalidad ng paggawa sa ating bansa? Gawain 5. K-K-P-G Tsart ----------------------- +-------------+-------------+-------------+-------------+-------------+ | **(Kinakaha | **(Kasaluku | | **(Programa | | | rap | yang | | )** | | | na Isyu)** | Kalagayan)* | | | | | | * | | | | +=============+=============+=============+=============+=============+ | | | | | | +-------------+-------------+-------------+-------------+-------------+ | | | | | | +-------------+-------------+-------------+-------------+-------------+ | | | | | | +-------------+-------------+-------------+-------------+-------------+ | | | | | | +-------------+-------------+-------------+-------------+-------------+ | | | | | | +-------------+-------------+-------------+-------------+-------------+ 1. Ano-ano ang isyu na kinakaharap ng mga manggagawa sa kasalukuyan? 2. Paano nakaaapekto ang mga isyung ito sa kalagayan ng mga manggagawa sa kasalukuyan? 3. Sa mga naitalang programa ng pamahalaan sa kasalukuyan, alin sa mga ito ang nananatiling hamong panghinaharap sa mga manggagawang Pilipino?  Isaisip ============================== Isagawa ======= Gawain 6. Imbentaryo ng mga Manggagawa -------------------------------------- A. Natapos na Kurso Hanap buhay Status: Regular/Kontraktuwal -- -- -- -- ------------------ ------------- ------------------------------ B. SSS PhilHealth Iba pang benipisyo C. 1. 2.  Karagdagang Gawain ========================================= Gawain 8. Malikhaing Gawain (Tema: Mungkahi mo, ibahagi mo!) ------------------------------------------------------------ a. *brochure* b. *poster slogan* c. *video-clip* ### Rubrik sa Pagmamarka ng *brochure, poster slogan, at video clip* **Deskripsyon** **Puntos** **Nakuhang puntos** ---------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------ --------------------- Kawastuhan Ang mga inilagay/ginamit ay tumutugma sa paglalarawan at konsepto ng isyu. 5 Nilalaman Wasto at makatotohanan ang impormasyon. May pinagbabatayang pagaaral, artikulo o pagsasaliksik ang ginamit na datos. 5 Kumprehensibo at malinaw ang daloy ng kuwento/impormasyon. Maayos na naipahayag ang konsepto ng isyu. 5 Pagkamalikhain May sariling istilo sa pagsasaayos o pagpapakita ng ginawa. Gumamit ng angkop na paglalarawan upang maging kaaya-aya ang kaanyuan ng produkto. 5 Kabuuan 20 Sanggunian ========== Aklat ----- Website ------- Corona virus facts, Last Modified April 3, 2020 [https://www.sccgov.org/sites/covid19/Pages/coronavirus-facts-tl.aspx] Epekto ng Covid 19 sa ekonomiya, Last Modified April 10, 2020 [http://www.covid19.gov.ph/dof-epekto-ng-covid-19-sa-ekonomiya-ng-bansa-matindina/\#]