Panunuring Pampanitikan (Tagalog) PDF

Ang **panunuring pampanitikan** o **literary criticism** ay isang sistematikong pag-aaral, pagsusuri, at interpretasyon ng mga akdang pampanitikan (mga akda ng panitikan). Layunin ng panunuring pampanitikan na pag-aralan ang mga **estilong pampanitikan**, **tema**, **struktura**, **nilalaman**, at i...

Ang **panunuring pampanitikan** o **literary criticism** ay isang sistematikong pag-aaral, pagsusuri, at interpretasyon ng mga akdang pampanitikan (mga akda ng panitikan). Layunin ng panunuring pampanitikan na pag-aralan ang mga **estilong pampanitikan**, **tema**, **struktura**, **nilalaman**, at iba pang aspeto ng isang akda upang maunawaan ang mensahe nito at ang epekto nito sa mga mambabasa. Maaari itong magsangkot ng mga pagsusuri sa mga **tula**, **nobela**, **maikling kwento**, **dula**, at iba pang anyo ng panitikan. **Layunin ng Panunuring Pampanitikan:** 1. **Pagkilala sa mga elemento ng akda**: Pagtukoy sa mga pangunahing bahagi ng akda tulad ng **tema**, **tauhan**, **tagpuan**, **aral**, at **estilo ng pagsulat**. 2. **Pagsusuri ng mga simbolismo at metapora**: Pag-unawa sa mga nakatagong kahulugan sa likod ng mga salita at simbolo na ginagamit sa akda. 3. **Pag-unawa sa mensahe**: Tinutukoy kung ano ang nais iparating ng may-akda sa kanyang akda at kung paano ito nakakaapekto sa mga mambabasa. 4. **Pagkilala sa estilo ng may-akda**: Pag-aaral kung paano ginagamit ng may-akda ang wika at estruktura ng kanyang akda upang mapahusay ang epekto nito sa mambabasa. 5. **Pagbibigay ng opinyon at interpretasyon**: Pagbibigay ng sariling pagsusuri at opinyon tungkol sa akda batay sa mga prinsipyo at teorya ng panunuring pampanitikan. **Mga Uri ng Panunuring Pampanitikan:** 1. **Formalismo (Formalism)**: 2. **Historikal na Panunuri (Historical Criticism)**: - Pagsusuri ng akda batay sa konteksto ng panahon, lipunan, at kultura kung kailan ito isinulat. Tinutukoy kung paano naka-apekto ang mga pangyayari sa kasaysayan at kultura sa akda. 3. **Marxistang Panunuri (Marxist Criticism)**: - Ang pagsusuri ay nakatuon sa mga ugnayan ng klase, kapangyarihan, at ekonomiya sa akda. Tinutukoy ang mga tema ng pagkakapantay-pantay, hindi pagkakapantay-pantay, at ang mga tunggalian ng mga uri sa lipunan. 4. **Feministang Panunuri (Feminist Criticism)**: - Pag-aaral ng papel ng mga kababaihan sa akda at kung paano ipinapakita ang mga isyu ng kasarian, pati na rin ang relasyon ng mga kababaihan sa mga lalaki at ang kanilang lugar sa lipunan. - 5. Ang **sosyolohikal na pagsusuri** o **sosyolohikal na panunuri** (sociological criticism) ay isang paraan ng pagsusuri ng mga akdang pampanitikan batay sa **konteksto ng lipunan** at mga **isyu ng klase, kapangyarihan, kasarian, etnisidad**, at iba pang mga aspeto ng **sosyal na istruktura**. Sa pamamaraang ito, binibigyang pansin ang ugnayan ng akda sa kalagayan ng lipunan kung kailan ito isinulat, pati na rin ang paraan kung paano tinatalakay ng akda ang mga isyu ng **kapangyarihan**, **di-pagkapantay-pantay**, **agham pangkalikasan**, at iba pang mga konsepto ng sosyolohiya. **Mga Hakbang sa Panunuring Pampanitikan:** 1. **Pagbasa ng Akda**: - Pagbasa ng akda nang buo upang magkaroon ng pangkalahatang pag-unawa sa nilalaman. 2. **Pagkilala sa mga Elemento**: - Pagkilala sa mga pangunahing bahagi ng akda tulad ng **tauhan**, **tagpuan**, **tema**, **konflikto**, at **moral**. 3. **Pagsusuri ng Estruktura**: - Pagtukoy kung paano inayos ng may-akda ang akda. Pagsusuri sa **pagsunod ng mga kabanata**, **chronology**, at **pacing** ng akda. 4. **Pagkilala sa mga Teknikal na Aspekto**: - Pagsusuri ng estilo ng wika, tulad ng **figurative language**, **symbolism**, at **tone** ng akda. 5. **Pagtukoy sa Tema**: - Alamin kung ano ang pangunahing mensahe o layunin ng akda, at kung paano ito ipinahayag sa pamamagitan ng mga tauhan, aksiyon, at simbolo. 6. **Pagbibigay ng Interpretasyon**: - Batay sa pagsusuri, magbigay ng sariling opinyon at interpretasyon tungkol sa kahulugan ng akda at epekto nito sa mga mambabasa.