Wykład 2 PDF - Podstawy działalności gospodarczej i zarządzania

Podstawy działalności gospodarczej i zarządzania Dr hab. inż. Anna Szeląg-Sikora, prof. UR Katedra Inżynierii Rolniczej, Logistyki i Informatyki Stosowanej A) Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą – jednoosobowa działalność gospodarcza. B) Spółka cywilna. C) Spółki...

Podstawy działalności gospodarczej i zarządzania Dr hab. inż. Anna Szeląg-Sikora, prof. UR Katedra Inżynierii Rolniczej, Logistyki i Informatyki Stosowanej A) Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą – jednoosobowa działalność gospodarcza. B) Spółka cywilna. C) Spółki prawa handlowego – spółki osobowe – spółka jawna D) Spółki prawa handlowego – spółki osobowe – spółka partnerska E) Spółki prawa handlowego – spółki osobowe – spółka komandytowa F) Spółki prawa handlowego – spółki osobowe – spółka komandytowo-akcyjna G) Spółki kapitałowe – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością H) Spółki kapitałowe – spółka akcyjna  Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstwa Wyróżnia się cztery formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw: przedsiębiorstwa indywidualne, tzw. przedsiębiorstwa jednoosobowego właściciela – przedsiębiorcy, spółki, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe. Osobowość prawną posiadają spółki kapitałowe oraz spółdzielnie i przedsiębiorstwa państwowe. Spółki osobowe, spółki cywilne i przedsiębiorstwa indywidualne nie mają osobowości prawnej. W Rzeczypospolitej Polskiej obowiązują ustawy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej: kodeks spółek handlowych, o swobodzie działalności gospodarczej, ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym. Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstwa Zgodnie z definicją działalności gospodarczej musi być ona prowadzona w sposób zorganizowany, co oznacza: konieczność gromadzenia pewnych środków finansowych i rzeczowych, wybór formy organizacyjno – prawnej (prowadzenie działalności gospodarczej indywidualnie czy w spółkach), posiadanie miejsca (siedziby) wykonywania działalności gospodarczej. Każda forma prawna przedsiębiorstwa uregulowana jest w innym akcie prawnym.  Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwo indywidualne jest powołane do działalności gospodarczej na podstawie ustawy o działalności gospodarczej oraz odpowiednich przepisów kodeksu cywilnego. Właściwości przedsiębiorstwa indywidualnego właściciela są następujące: 1. Przedsiębiorca jest właścicielem kapitału zarówno pieniężnego, jak i produkcyjnego, ulokowanego w środkach produkcji (maszyny, budynki, surowce). 2. Przedsiębiorca jest właścicielem wytworzonego produktu, produkuje na sprzedaż. 3. Przedsiębiorca zatrudnia wolną siłę roboczą. Pozbawieni środków produkcji ludzie tworzą rynek pracy, zapewniający dopływ siły roboczej do przedsiębiorstw. 4. Przedsiębiorca jest jednocześnie kierownikiem produkcji, głównym księgowym i głównym inżynierem. Decyduje o tym, co ma być produkowane i za pomocą jakich metod. 5. Przedsiębiorca sam ponosi całe ryzyko prowadzenia działalności produkcyjnej. W razie niepowodzenia odpowiada całym swoim majątkiem. Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw Spółki to umowne związki co najmniej dwóch osób, działających w celu realizacji wspólnych przedsięwzięć gospodarczych, dzięki wniesionemu do spółki kapitałowi w formie pieniężnej i niepieniężnej. Spółki Spółka prawa Spółka handlowego cywilna Spółka osobowa Spółka kapitałowa - jawna - partnerska - akcyjna - komandytowa - z ograniczoną - komandytowo - akcyjna odpowiedzialnością Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw Spółka cywilna (s.c.) powstaje w drodze umowy zawieranej pomiędzy wspólnikami. Zobowiązuje wspólników do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Majątek spółki cywilnej składa się z wkładów wnoszonych przez poszczególnych wspólników w postaci kapitału, środków trwałych lub zapewnienia świadczenia jakiejś usługi. Wkłady w postaci kapitału lub majątku trwałego są określane pojęciem aportu (wkładu niepieniężnego) spółki. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej. Podmiotami prawa są wspólnicy, odpowiadający za zobowiązania spółki w sposób solidarny zarówno majątkiem spółki, jak i majątkiem indywidualnym. W przypadku, gdy przez dwa kolejne lata przychody przekraczają równowartość 800 tys. euro, spółka musi być wpisana do rejestru przedsiębiorców (Krajowego Rejestru Sądowego) i tym samym przestaje być spółka cywilną, a zaczyna być spółką jawną. Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania firmy solidarnie majątkiem firmy i osobistym. Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw Spółka jawna (sp.j.) należy do co najmniej dwóch osób i nie posiada osobowości prawnej. Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swym majątkiem. Zyski są dzielone proporcjonalnie do wkładu pracy i kapitału. Wspólnicy zwykle sami zarządzają firmą. Spółka osobowa jawna jest bardzo podobna do spółki cywilnej. Różni się jedynie skalą prowadzonej działalności. Spółka jawna zarezerwowana jest dla przedsiębiorstw większych rozmiarów, o przychodach rocznych powyżej 800 tys. euro i podlega obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. W nazwie musi mieć nazwisko przynajmniej jednego wspólnika oraz dopisek , że jest to firma. Wspólnicy mogą ustalić prokurenta czyli pełnomocnika. Każdy wspólnik może jednoosobowo prokurę odwołać. Wspólnicy spółki jawnej za zobowiązania spółki odpowiadają bez ograniczenia, majątkiem firmy i majątkiem osobistym. Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw Spółka partnerska (sp.p.) jest spółką osobową, utworzoną przez wspólników (partnerów), którzy chcą pracować na własny rachunek pod znakiem firmy. Partnerami mogą być: adwokaci, aptekarze, architekci, księgowi, biegli rewidenci, brokerzy ubezpieczeniowi, notariusze, położne, radcy prawni, rzecznicy patentowi, rzeczoznawcy majątkowi, tłumacze przysięgli, doradcy podatkowi, lekarze, stomatolodzy weterynarze i pielęgniarki. Za prace w niej pobierają honoraria indywidualne, z których część przekazują na utrzymanie spółki jawnej. Nie posiada osobowości prawnej. Spółka komandytowa (sp.k.) jest spółką osobową, w której za zobowiązania spółki odpowiada w sposób nieograniczony co najmniej jeden wspólnik - komplmentariusz - a jeden wspólnik – komandytariusz - odpowiada w sposób ograniczony, do wysokości sumy komandytowej jaką ustala. Wpływ na bieżące funkcjonowanie firmy oraz prawo do jej reprezentowania ma jedynie komplementariusz. Spółka powstaje przez zawarcie umowy notarialnej i wpisanie do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw Spółka komandytowo – akcyjna różni się od spółki komandytowej tym, że jeden ze wspólników jest akcjonariuszem spółki (posiada jej akcje a nie udziały). Kapitał zakładowy SKA powinien wynosić co najmniej 50 tys. pln. Spółka z ograniczona odpowiedzialnością (sp. z o.o.) jest obecnie dominującym typem spółek handlowych. Tworzy ją jedna lub kilka osób. Należy do spółek kapitałowych i posiada osobowość prawną. Właściciele odpowiadają za zobowiązania spółki jedynie do wysokości wniesionych wkładów (pieniężnych lub rzeczowych). Udziałowcy mogą także zarządzać spółką Jest to forma bezpieczniejsza niż spółka jawna. Musi mieć wpis do KRS. Umowa jest zawierana w formie aktu notarialnego. Organami władz spółki są: zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie wspólników. Wspólnicy muszą wnieść udziały w wysokości 100% wartości w momencie podpisania umowy. Spółka z o.o. jest wybierana najczęściej jako forma prawno –organizacyjna działalności gospodarczej o szerszym zakresie. Kapitał zakładowy w spółce z o.o. wynosi 50 tys. pln. i jest podzielony na udziały o wartości nominalnej nie niższej niż 500 pln.  Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw Spółka akcyjna (S.A.) należy do spółek kapitałowych i posiada osobowość prawną. Akcjonariusze wnosząc kapitał otrzymują akcje, które mogą być notowane na giełdzie. Przy zawarciu spółki wystarczy wpłacić 25% wartości akcji, a resztę dopłacić w ciągu roku. Posiadacze akcji ma ją prawo do udziału w zyskach (dywidendy) i decydowania o losach spółki na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Za bieżącą działalność spółki odpowiada jej zarząd, natomiast decyzje strategiczne podejmuje rada nadzorcza oraz walne zgromadzenie. Spółka akcyjna jest zawierana w formie aktu notarialnego. Może być założona przez jednego akcjonariusza. Podobnie jak w sp. z o.o. organami spółki akcyjnej są: zarząd, rada nadzorcza oraz walne zgromadzenie akcjonariuszy. Jest to forma zarezerwowana dla dużych firm, często międzynarodowych. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej wynosi co najmniej 500 tys pln. Spółdzielnia zrzesza osoby fizyczne lub osoby prawne. Posiada osobowość prawną. Jej członkowie nie odpowiadają majątkiem osobistym za zobowiązania spółdzielni. Organami spółdzielni są: walne zgromadzenie członków spółdzielni, rada nadzorcza oraz zarząd. Spółdzielnie charakteryzują się dużą liczbą członków o małej, indywidualnej sile ekonomicznej. Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw Przedsiębiorstwa państwowe - w każdym kraju, niezależnie od systemu funkcjonowania gospodarki, istnieje mniej lub bardziej rozbudowany sektor państwowy. Obejmuje on bowiem, obok dziedzin wyżej wymienionych, również liczne przedsiębiorstwa produkcyjne, a nawet całe znacjonalizowane gałęzie gospodarki narodowej. W każdym kraju sektor państwowy składa się z dwóch podstawowych części: niekomercyjnej i komercyjnej. Przedsiębiorstwa należące do pierwszej z tych grup świadczą usługi na zasadzie niekomercyjnej, tzn. dostarczają je za darmo albo po cenie pokrywającej tylko koszty ich świadczenia (a więc bez zysku) lub część tych kosztów. Są to usługi administracji państwowej centralnej i lokalnej, publicznej oświaty i służby zdrowia, pomocy społecznej, utrzymania publicznych środków rekreacji itp. Komercyjna część sektora państwowego dostarcza dóbr lub świadczy usługi na zasadzie komercyjnej, tj. po cenie pokrywającej koszty plus umiarkowany zysk (dotyczy to np. usług transportowych, telekomunikacyjnych, dostarczania niektórych produktów, np. energii elektrycznej, węgla, gazu). Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstw Organami przedsiębiorstwa państwowego są: ogólne zebranie pracowników, rada pracownicza, dyrektor Obecnie przedsiębiorstwa państwowe podlegają prywatyzacji. Utworzenie przedsiębiorstwa w określonych ramach prawno – organizacyjnych przesądza o: skali i rodzaju odpowiedzialności, uprawnieniach właścicieli i osób prowadzących, stopniu upublicznienia działalności, możliwości zmiany kapitału, korzyściach kosztowych i podatkowych, procedurze powołania, rozwiązania i likwidacji.  Struktura organizacyjna przedsiębiorstw Strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa tworzą: pracownicy, komórki organizacyjne, piony, wydziały, itp. Struktura jest opisana przez cztery cechy: specjalizację hierarchię centralizację formalizację Struktura organizacyjna przedsiębiorstw Specjalizacja określa podział pracy i rodzaj więzi wewnątrz przedsiębiorstwa. Wyróżnia się specjalizację funkcjonalną, produktową, według klienta, technologiczną oraz regionalną. Specjalizacja zachodzi na każdym szczeblu organizacyjnym. Kierownik przedsiębiorstwa Badania Zaopatrzenie Produkcja Marketing i rozwój Schemat prezentuje specjalizację według funkcji. Struktura organizacyjna przedsiębiorstw Hierarchia określa liczbę stanowisk organizacyjnych i kierowniczych oraz sposób ich powiązania. Hierarchia struktury może być zbudowana według zasady jednoliniowej lub wieloliniowej. Struktura jednoliniowa Struktura wieloliniowa Struktura organizacyjna przedsiębiorstw Centralizacja określa podział uprawnień decyzyjnych między poszczególnymi szczeblami organizacyjnymi i stanowiskami kierowniczymi, określając tym samym wewnętrzną strukturę władzy w organizacji. W strukturze scentralizowanej wszystkie decyzje zapadają na najwyższym szczeblu zarządzania. W strukturze zdecentralizowanej uprawnienia decyzyjne są delegowane na niższe szczeble zarządzania. Formalizacja polega na zapisaniu pożądanych standardów zarządzania w formie tekstu, rysunku czy filmu. Struktury organizacyjne mogą przyjmować postać modeli biurokratycznych lub modeli organicznych. *  Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w istotny sposób zmienia przepisy regulujące przeprowadzanie kontroli działalności gospodarczej, zmieniając pod tym kątem ok. 60 ustaw Obowiązek zawiadomienia o kontroli – wprowadza się obowiązek zawiadamiania o zamiarze przeprowadzenia kontroli na co najmniej 7 dni przed kontrolą. Kontrola ma się odbyć w ciągu tego terminu – tj. nie wcześniej, niż po 7 dniach od zawiadomienia i nie później niż w ciągu 30 dni. Obowiązek informowania o prawach przedsiębiorcy – przeprowadzający kontrolę będą musieli przed przystąpieniem do czynności kontrolnych poinformować przedsiębiorcę o jego prawach i obowiązkach. Kontrolujący będą musieli także uzasadniać podejmowanie niektórych czynności kontrolnych w książce kontroli, czego nie było do tej pory. Sprzeciw przedsiębiorcy - przedsiębiorca będzie miał prawo do sprzeciwu wobec miejsca, czasu, trybu i sposobu kontrolowania jego firmy. Sprzeciw będzie wstrzymywał kontrolę do czasu rozpatrzenia sprzeciwu przez wyższą instancję.  Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w istotny sposób zmienia przepisy regulujące przeprowadzanie kontroli działalności gospodarczej, zmieniając pod tym kątem ok. 60 ustaw Skrócenie czasu trwania - kontrole w przedsiębiorstwach zostają skrócone w zależności od wielkości firmy, Jednoznacznie określono, że chodzi o łączny czas kontroli tej samej instytucji kontrolnej w określonym przedsiębiorstwie w danym roku kalendarzowym Kontrole jednoczesne - ustawa zakazuje jednoczesnego prowadzenia więcej niż jednej kontroli u tego samego przedsiębiorcy przez różne instytucje kontrolne w tym samym czasie. Kontrola niezgodna z prawem - w przypadku bezprawnej kontroli, urząd będzie narażony na sankcje, m.in. odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa i samych kontrolerów, a zebrane podczas takiej kontroli dowody nie będą mogły być wykorzystane w żądnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karnoskarbowym przeciwko kontrolowanemu przedsiębiorczy. Zasada ta ma doprowadzić do profesjonalizacji procedur kontrolnych i zdyscyplinowania pracowników instytucji kontrolnych.  Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Podstawowe zasady kontroli przedsiębiorców Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach określonych w niniejszej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo z ratyfikowanych umów międzynarodowych. W zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się przepisy ustaw szczególnych. Zakres przedmiotowy kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy oraz organy upoważnione do jej przeprowadzenia określają odrębne ustawy. Przedsiębiorcy, który poniósł szkodę na skutek przeprowadzenia czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, przysługuje odszkodowanie. Dowody przeprowadzone w toku kontroli przez organ kontroli z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na wyniki kontroli, nie mogą stanowić dowodu w żadnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karno-skarbowym dotyczącym kontrolowanego przedsiębiorcy.  Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Czas trwania kontroli u przedsiębiorców Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać: 1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych; 2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych; 3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców - 24 dni roboczych; 4) w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 48 dni roboczych. Ustawa nie zawiera definicji organu kontroli zatem należy przyjąć, że dotyczy to każdego organy któremu ustawa daje określone uprawnienia kontrolne  Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Powiadomienie o kontroli Organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez pracowników organów kontroli po okazaniu przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli ( z wyjątkami określony mi w ustawie) W przypadku wszczęcia czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej, przed podjęciem pierwszej czynności kontrolnej, osoba podejmująca kontrolę ma obowiązek poinformować kontrolowanego przedsiębiorcę lub osobę, wobec której podjęto czynności kontrolne, o jego prawach i obowiązkach w trakcie kontroli.  Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Zasady prowadzenia kontroli Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej. W razie nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej czynności kontrolne mogą być wykonywane w obecności innego pracownika kontrolowanego, lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę Kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontrolowanego. Czynności kontrolne powinny być przeprowadzane w sposób sprawny i możliwie niezakłócający funkcjonowania kontrolowanego przedsiębiorcy. Przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organy kontroli czynności z naruszeniem przepisów ustawy  Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Książka kontroli Przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli. Książka kontroli służy przedsiębiorcy do dokumentowania liczby i czasu trwania kontroli jego działalności Książka kontroli może być prowadzona także w formie elektronicznej. Przedsiębiorca jest obowiązany dokonywać w książce kontroli wpisu informującego o wykonaniu zaleceń pokontrolnych bądź wpisu o ich uchyleniu przez organ kontroli lub jego organ nadrzędny albo sąd administracyjny. W przypadku wszczęcia kontroli, przedsiębiorca jest obowiązany niezwłocznie okazać kontrolującemu książkę kontroli,  Obowiązek wystawiania faktur i rachunków Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mają obowiązek na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi. Terminy wystawiania rachunków Żądanie zgłoszone przed Nie później niż w terminie siedmiu dni, licząc wykonaniem usługi lub od dnia wykonania usługi lub wydania wydaniem towaru towaru. Żądanie zgłoszone po wykonaniu usługi lub W terminie siedmiu dni od dnia zgłoszenia wydaniu towaru żądania. Żądanie zgłoszone po upływie 3 miesięcy od wykonania Brak obowiązku wystawienia rachunku usługi lub wydania towaru 26  obowiązek wystawiania faktur i rachunków Rachunek czy faktura Rachunki wystawiają Faktury VAT wystawiają osoby osoby nie będące będące podatnikami podatku VAT podatnikami podatku VAT Zakres danych Zakres danych określa Rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub ustawa o podatku od wykonanie usługi powinien zawierać co najmniej: towarów i usług imiona i nazwiska (nazwę albo firmę) oraz adresy sprzedawcy i kupującego bądź wykonawcy i odbiorcy usługi, datę wystawienia i kolejny numer rachunku, odpowiednio wyraz oryginał albo kopia, określenie rodzaju i ilości towarów lub wykonanych usług oraz ich ceny jednostkowe, ogólną sumę należności wyrażoną liczbowo i słownie, czytelny podpis wystawcy rachunku oraz odcisk pieczęci wystawcy rachunku, jeżeli się nią posługuje. 27  Obowiązek wystawiania faktur Ogólne zasady wystawiania i korygowania faktur Jeśli oryginał rachunku ulegnie zniszczeniu albo zaginie, podatnik może ponownie wystawić rachunek, który powinien zawierać wyraz duplikat oraz datę jego ponownego wystawienia W przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów, podatnik VAT udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą. Powinna ona zawierać wyraz korekta albo wyrazy faktura korygująca. Sprzedawca musi posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę, gdyż stanowi ono podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc lub kwartał, w którym sprzedawca otrzymał to potwierdzenie Fakturę korygującą wystawia się również, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury Podatnicy muszą przechowywać oryginały i kopie faktur oraz faktur korygujących, a także duplikaty tych dokumentów do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Faktury mogą być wystawiane i przesyłane w formie elektronicznej , pod warunkiem uprzedniej akceptacji tej formy przez odbiorcę faktury. Akceptacja może być wyrażona pisemnie lub elektronicznie Faktury korygujące oraz duplikaty faktur do faktur wystawianych i przesłanych w formie elektronicznej przesyła się, co do zasady, w tej samej formie. dr W.Wyrzykowski 28  Obowiązek wystawiania faktur Ogólne zasady wystawiania i korygowania faktur elektronicznych dla uznania danego dokumentu za fakturę elektroniczną w rozumieniu przepisów rozporządzania w sprawie faktur elektronicznych, konieczne jest zapewnienie autentyczności pochodzenia i integralności treści faktury, zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, a więc zagwarantowanie, iż faktura została wystawiona przez konkretnego podatnika oraz że treść dokumentu nie zmieniła się w trakcie przesyłu do odbiorcy. Zarówno bezpieczny podpis elektroniczny, jak i elektroniczna wymiana danych (EDI) zostały wskazane jedynie jako rozwiązania fakultatywne w celu zapewnienia autentyczności pochodzenia i integralności treści faktury. Zatem jest to katalog otwarty i dopuszczalne są wszelkie metody gwarantujące spełnienie powyższych wymogów Faktury otrzymane w formie elektronicznej nie spełniające w/w warunków a następnie wydrukowane - nie stanowią oryginału faktur, o którym mowa w art. 86 ust. 2 punkt 1 ustawy o VAT i nie spełniają warunków uprawniających do odliczenia podatku naliczonego w nich zawartego. 29  Obowiązek wystawiania faktur Ogólne zasady wystawiania i korygowania faktur elektronicznych faktury mogą być przesyłane, w tym udostępniane, w formie elektronicznej w dowolnym formacie elektronicznym, pod warunkiem uprzedniej akceptacji tego sposobu ich przesyłania przez odbiorcę faktury. Akceptacja ta (albo jej cofnięcie) może być wyrażona w formie pisemnej lub elektronicznej. faktury mogą być przesyłane w formie elektronicznej pod warunkiem zapewnienia ich autentyczności pochodzenia i integralności ich treści. Przez autentyczność pochodzenia faktury rozumie się pewność co do tożsamości dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury, natomiast przez integralność treści faktury rozumie się, że w fakturze nie zmieniono danych, które powinna ona zawierać. Mogą to być następujące formy 1) bezpieczny podpis elektroniczny, weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, 2) elektronicznej wymiany danych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych, 3) Inna bezpieczna metoda ( rozporządzenie zawiera sformułowanie „ w szczególności” w stosunku do metod, które wymienia 30  Wystawianie rachunków przez osoby nie wykonujące działalności gospodarczej Przepisy Ordynacji podatkowej nakazują podatnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający tę sprzedaż lub świadczenie usługi Przez działalność gospodarczą w rozumieniu Ordynacji podatkowej uważa się każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów prawa działalności gospodarczej, wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek. Dlatego też np. osoba wynajmująca lokal użytkowy a nie prowadząca działalności jest zobowiązana na żądanie wystawić rachunek 31  Obowiązek stosowania kas fiskalnych Obowiązek prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących dotyczy podatników, którzy prowadzą działalność określoną w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, czyli dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Jeśli więc część sprzedaży spółki kierowana będzie do osób fizycznych (nie ma znaczenia jaki to będzie procent ogólnej sprzedaży), to podmiot będzie podlegał obowiązkowi stosowania Kasy rejestrującej Ustawa przewiduje 2 rodzaje wyłączeń z obowiązku rejestracji prazy użyciu kas fiskalnych Podmiotowe Przedmiotowe 32  Obowiązek stosowania kas fiskalnych Kryteriów decydujących o tym czy podatnik dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych będzie zwolniony z obowiązku zainstalowania kasy rejestrującej jest bardzo wiele. Wśród tych podstawowych można wymienić: kwotę obrotu z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych osiągniętą w poprzednim roku podatkowym bądź w bieżącym roku podatkowym, przedmiot sprzedaży (załącznik do rozporządzenia); w takim przypadku nie jest istotne na czyją rzecz dokonywana jest sprzedaż jak i nieistotna jest jej wysokość, konieczność dokumentowania sprzedaży fakturami, liczbę świadczonych usług jak i też liczbę odbiorców, udział sprzedaży objętej zwolnieniem na podstawie załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień do sprzedaży ogółem. 33  Obowiązek stosowania kas fiskalnych Zwolnienie ze względu na liczbę usług i odbiorców W 2013 r. świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, może podlegać zwolnieniu z obowiązku rejestracji obrotu przy pomocy kasy rejestrującej, o ile łącznie będą spełnione następujące warunki: 1) każde świadczenie usługi dokonane przez podatnika będzie udokumentowane fakturą, w której są zawarte dane identyfikujące odbiorcę; 2) liczba świadczonych usług, o których mowa w pkt 1, w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców tych usług w tym okresie była mniejsza niż 20. 34  Wyłączenia Podmiotowe Od 1 stycznia 2013 weszło w życie rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zmianie uległa kwota limitu. Obecnie wynosi on 20 000 zł. Kwota ta dotyczy zarówno przedsiębiorców kontynuujących jak i rozpoczynających działalność. Dodatkowo w przypadku podatników rozpoczynających sprzedaż w trakcie roku, limit wyliczany jest proporcjonalnie. 35  Wyłączenia Przedmiotowe Usługi wymienione w załączniku do rozporządzenia m.in. Usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości na własny rachunek - których świadczenie przez podatnika w całym zakresie dokumentowane jest fakturą Usługi sprzątania i czyszczenia obiektów Usługi w zakresie edukacji Dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), z wyjątkiem dostawy paliw płynnych, gazowych oraz dostaw towarów wymienionych w § 4 rozporządzenia, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie dostawy zapłata dotyczyła ( sprzedaż internetowa) 36 Literatura: Małgorzata Skrzek-Lubasińska, Roman Sobiecki,2019. Samozatrudnienie. Konieczność czy wybór przedsiębiorczych? SGH, Warszawa https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-limit-zwolnienia-z-kasy-fiskalnej https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/obowiazki-przedsiebiorcy/chce-przygotowac-sie-do-kontroli-w- firmie/kontrole-w-firmie/ogolne-zasady-prowadzenia-kontroli-w-firmach Szypta P. (red) (2016). Indywidualna działalność gospodarcza: (Samozatrudnienie) Uproszczone formy ewidencji, Wyd.: CeDeWu Andrzejczyk P., Pawłowski K. (2013) Podstawy funkcjonowania przedsiębiorstw dla logistyków, wyd. Instytut Logistyki i Budownictwa Michalska E. (2014). Zarządzanie przedsiębiorstwem – podręcznik akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN Szeląg-Sikora A., Gródek-Szostak Z., Rorat J. (2017). Znaczenie instytucjonalnego systemu wsparcia przedsiębiorczości i samozatrudnienia wśród kobiet na terenach wiejskich (na przykładzie Punktów Konsultacyjnych Krajowego Systemu Usług), Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych Grodek-Szostak Z., Szeląg-Sikora A. Kajrunajtys D. (2016). Profesjonalizacja usług doradczych wspierających kreatywność i innowacje w organizacji. Zeszyty Naukowe nr 12. Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie. Sikora J., Niemiec M. ,Szeląg-Sikora A., Gródek-Szostek Z., (2017). Models and concepts of innovation in technology transfer and the regional conditions for development of entrepreneurship. Acta Scientiarum Polonorum &; Oeconomia.Warszawa Bojewska B. (2009) Zarządzanie innowacjami jako źródło przedsiębiorczości małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Handlowa 37