Woordenlijst Strafrecht en Strafprocesrecht 2017-2018 PDF

Woordenlijst strafrecht en strafprocesrecht A Term Definition Handeling waardoor iemand een misdrijf ter kennis brengt van de overheid. Voor iedere gestelde overheid, ieder openbaar officier of ambtenaar die in de...

Woordenlijst strafrecht en strafprocesrecht A Term Definition Handeling waardoor iemand een misdrijf ter kennis brengt van de overheid. Voor iedere gestelde overheid, ieder openbaar officier of ambtenaar die in de uitoefening van zijn ambt kennis krijgt van een misdaad of een wanbedrijf, is de Aangifte aangifte principieel een – weze het niet gesanctioneerde – verplichting. Zij wordt dan ook de ambtelijke aangifte genoemd. De private aangifte gaat uit van de burger of één van de voornoemde categorieën, handelend buiten hun aangifteplicht. De aangifte kan ook anoniem gebeuren. De vrijheidsberoving door de politie of het parket n.a.v. een strafrechtelijke inbreuk. De aanhouding mag men niet verwarren met het ‘bevel tot aanhouding’ of de ‘administratieve aanhouding’. Om begripsverwarring te vermijden verdient het aanbeveling voor de gerechtelijke vrijheidsberoving de term “arrestatie” te gebruiken. Het bevel tot aanhouding wordt uitgevaardigd door de onderzoeksrechter en betekent het eigenlijke begin van de voorlopige hechtenis. Om een verdachte regelmatig in voorlopige hechtenis te nemen dient binnen de Aanhouding/Arrestatie 24u na de arrestatie een bevel tot aanhouding uitgevaardigd te worden (eventueel verlengbaar met 24 uur na een bevel tot verlenging uitgevaardigd door de onderzoeksrechter). Is dit niet het geval, dan moet de verdachte worden vrijgelaten (art. 18 § 1 W.V.H.). De administratieve of bestuurlijke aanhouding wordt door de politie uitgevoerd in het kader van haar opdrachten van administratieve politie (bv. n.a.v. betogingen) (art. 1 en 2 W.V.H.). Zie ook: bevel tot aanhouding, bevel tot verlenging, voorlopige hechtenis Onontbeerlijke voorwaarde om iemand in voorlopige hechtenis te houden. Wordt Aanwijzingen van schuld een graad lichter geacht dan de bezwaren die geëist worden bij het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek. Zie ook: bezwaren, onderzoeksgerecht Misdrijf bestaande uit een handeling of nalaten op één bepaald moment. Als de handeling werd gesteld of de onthouding heeft plaatsgehad op het moment dat een handeling verplicht was, is het misdrijf 'voltooid'. Op dat moment begint de Aflopend/ ogenblikkelijk verjaring te lopen. Het is van geen enkel belang hoelang de gevolgen nog een misdrijf uitwerking hebben. Diefstal is bv. een aflopend misdrijf, voltooid op het moment van het (bedrieglijk) wegnemen van de zaak. Zie ook: voortdurend misdrijf, voortgezet of collectief misdrijf Rechtstreeks belanghebbenden kunnen een verzoek tot inzage en/of kopiename van het dossier richten tot het openbaar ministerie of de onderzoeksrechter, naargelang de stand van de procedure. Derden die geen rechtstreeks belang Afschrift hebben kunnen enkel aan het O.M. inzage en/of kopie van het dossier vragen. Bij de afsluiting van het gerechtelijk onderzoek ten slotte kunnen de rechtstreeks belanghebbenden in elk geval kennis nemen van het dossier en er een kopie van ontvangen. Zie ook: inzage Bijkomende criminele straf. Kan enkel uitgesproken worden door het hof van assisen. Door de afzetting verliest de veroordeelde de titels, graden, openbare Afzetting ambten, bedieningen en betrekkingen waarmee hij is bekleed. De afzetting werkt enkel voor het verleden en heeft geen invloed op de terugwinning ervan in de toekomst. Zie ook: ontzetting Schriftelijk document, opgesteld door de procureur-generaal ter inleiding van de debatten voor het hof van assisen. Deze akte bevat een samenvatting van de zaak Akte van beschuldiging en een precieze aanduiding van de tenlastegelegde feiten. De opstelling hiervan door de procureur-generaal is verplicht op straffe van nietigheid. Zie ook: akte van verdediging, nietigheid Geschrift, opgesteld door de beschuldigde of zijn raadsman waarin zijn verdediging tegen de beschuldigingen vervat in de akte van beschuldiging, Akte van verdediging worden uiteengezet. In tegenstelling tot de akte van beschuldiging is de akte van verdediging geen verplichting. Zie ook: akte van beschuldiging 1  De staat waarin een persoon zich bevindt nadat een ademanalyse een alcoholconcentratie van ten minste 0,22 milligram per liter uitgeademde alveolaire lucht aantoont of de bloedanalyse een alcoholconcentratie van ten Alcoholintoxicatie minste 0,5 gram per liter bloed aantoont. Alcoholintoxicatie is objectief meetbaar. Het is niet gelijk te schakelen aan de staat van dronkenschap waarin een persoon kan verkeren. Zie ook: dronkenschap Beslissing uitgevaardigd door een hogere rechtsmacht. De beslissingen van de Arrest volgende hoven worden arresten genoemd: hof van beroep, hof van assisen, Hof van Cassatie, Grondwettelijk Hof, Raad van State. Zie ook: beschikking, vonnis Arrestatie Vrijheidsberoving door politie of parket. Zie ook: aanhouding/arrestatie Een hoofdstraf ingevoerd in 2016 voor natuurlijke personen waarbij de veroordeelde wordt onderworpen aan bepaalde voorwaarden. Daarvoor was dit Autonome probatiestraf reeds mogelijk als modaliteit bij de opschorting of het uitstel. Deze modaliteiten blijven nog steeds mogelijk na de invoering van de op zich staande probatiestraf. De rechter kan de twee (autonome straf en modaliteit) wel niet combineren. B Term Definition De persoon die voor de politierechtbank, de correctionele rechtbank of het hof Beklaagde van beroep dient te verschijnen op betichting van een misdrijf. Synoniem: betichte. Zie ook: beschuldigde, inverdenkinggestelde, verdachte Bemiddeling door - door de minister van Justitie - erkende bemiddelaars, steunend op de vrijwillige deelneming van dader, slachtoffer en personen met een direct belang. Deze bemiddeling heeft bij een succesvolle beëindiging niet Bemiddeling (dader- het verval van de strafvordering tot gevolg. Dader-slachtofferbemiddeling kan slachtoffer) plaatsvinden in elke stand van het geding, zelfs tijdens de strafuitvoering. Ze is wel uitgesloten zolang er al een procedure tot strafbemiddeling loopt. Zie ook: strafbemiddeling, strafuitvoering, verval De persoon die, op de door de wet bepaalde wijze, verklaart schade te hebben geleden, die is veroorzaakt door een misdrijf. De “benadeelde persoon” heeft zich nog niet burgerlijke partij gesteld. Doel van dit statuut is toe te laten dat dit slachtoffer wordt geïnformeerd over het verloop van de strafprocedure. Deze info is drieledig: de seponering van het dossier en de reden daarvoor, de instelling van een gerechtelijk onderzoek en de bepaling van een rechtsdag voor het onderzoeks- en vonnisgerecht. Zijn statuut geeft de benadeelde persoon de kans Benadeelde persoon op elk moment in de strafprocedure de opportuniteit van een burgerlijke partijstelling te overwegen. Hij heeft het recht bijgestaan of vertegenwoordigd te worden door een advocaat, hij mag ieder document dat hij nuttig acht doen toevoegen aan het dossier en hij heeft zowel tijdens het opsporingsonderzoek als het gerechtelijk onderzoek het recht om inzage en kopie van het dossier te verzoeken. Tijdens de regeling van rechtspleging, na afloop van een gerechtelijk onderzoek, heeft hij automatisch recht op inzage en kopie van het dossier. Zie ook: afschrift, burgerlijke partij, inzage, slachtoffer Beslissing van een onderzoeksgerecht. Raadkamer en kamer van Beschikking inbeschuldigingstelling vaardigen geen vonnissen of arresten uit, maar beschikkingen. Zie ook: arrest, vonnis De titel van vrijheidsbeneming die nodig is met het oog op de verschijning van de beschuldigde voor het hof van assisen. Deze wordt afgeleverd door de raadkamer of de kamer van inbeschuldigingstelling. Om een voorlopig gehechte Beschikking tot na de doorverwijzing naar het hof van assisen gevangen te houden is een gevangenneming beschikking tot gevangenneming noodzakelijk (art. 26 § 5 W.V.H.). Het “bevel tot aanhouding” dat de voorlopige hechtenis tot stand bracht, verliest na de doorverwijzing naar het hof van assisen immers alle rechtsmacht. Zie ook: bevel tot aanhouding, inbeschuldigingstelling De persoon die voor het hof van assisen dient te verschijnen op betichting van Beschuldigde een misdaad. Zie ook: beklaagde, inverdenkinggestelde, verdachte 2  Is een sanctie maar geen straf. De maatregel heeft als rechtstreeks doel het beschermen van mensen of van de hele samenleving tegen personen, goederen of situaties die een gevaar kunnen opleveren voor strafrechtelijk beschermde rechtsgoederen. De maatregel kan soms vrijheids- of eigendomsberoving Beveiligingsmaatregel meebrengen en zo in feite leed veroorzaken, maar dat is een ongewild doch onvermijdelijk neveneffect, geen doel op zich. Vandaar dat beveiligingsmaatregelen niet noodzakelijk persoonlijke schuld vereisen. Bv. internering, verbeurdverklaring als beveiligingsmaatregel… Zie ook: straf, terbeschikkingstelling Het bevel tot aanhouding wordt uitgevaardigd door de onderzoeksrechter en betekent het eigenlijke begin van de voorlopige hechtenis. Om een verdachte regelmatig in voorlopige hechtenis te nemen dient binnen de 24u na de arrestatie Bevel tot aanhouding een bevel tot aanhouding uitgevaardigd te worden (eventueel verlengbaar met 24 uur na een bevel tot verlenging uitgevaardigd door de onderzoeksrechter). Is dit niet het geval, moet de verdachte worden vrijgelaten (art. 18 § 1 W.V.H). Zie ook: aanhouding, bevel tot verlenging, voorlopige hechtenis Sinds 2012 kan de oorspronkelijke termijn van 24 uur om een bevel tot aanhouding af te leveren één keer worden verlengd met een nieuwe termijn van 24 uur. De wetgever heeft het bevel tot verlenging ingevoerd uit vrees dat het Bevel tot verlenging recht op bijstand van een advocaat en de vertragingen die hiermee zouden kunnen gepaard gaan, in sommige gevallen ertoe zou kunnen leiden dat de termijn van 24 uur om een bevel tot aanhouding af te leveren, te kort zou zijn (art. 15bis W.V.H.). Zie ook: bevel tot aanhouding, Salduz-wet De bindende kracht van datgene wat in een akte is vastgelegd. Er is miskenning Bewijskracht van bewijskracht wanneer de rechter aan de akte een andere inhoud geeft. Zie ook: bewijswaarde De geloofwaardigheid die de rechter hecht aan bepaalde bewijsmiddelen. Hierin is de rechter volledig vrij (behalve voor de beoordeling van vragen van extra- Bewijswaarde penale aard, steunbewijzen en processen-verbaal met bijzondere bewijswaarde). Zie ook: bewijskracht Onder bezwaren van schuld die de verwijzingen van de inverdenkinggestelde naar het vonnisgerecht verantwoorden, worden de gegevens verstaan die, nadat ze na afloop van het gerechtelijk onderzoek zijn vergaard en getoetst, voldoende Bezwaren ernstig blijken, zodat een veroordeling waarschijnlijk lijkt. De onderzoeksgerechten verwijzen een persoon slechts naar het vonnisgerecht wanneer er ten aanzien van hem voldoende bezwaren bestaan. Zie ook: aanwijzingen van schuld, onderzoeksgerecht Undercoverpraktijken die door het wetboek van strafvordering wettelijk zijn omschreven. Tot de bijzondere opsporingsmethoden behoren: observatie, infiltratie en informantenwerking. De toepassing van deze BOM (bijzondere opsporingsmethoden) staat altijd onder toezicht van de procureur des Konings, ook al worden zij toegepast in het kader van een gerechtelijk onderzoek. Een Bijzondere gedeelte van het dossier – de gevoelige informatie m.b.t. de operatie, niet de opsporingsmethoden bewijselementen – moet geheim blijven ter bescherming van de betrokken politieambtenaren. Tijdens de uitvoering van de bijzondere opsporingsmethode moet de politieambtenaar beducht zijn voor provocatie en kan hij soms de toelating krijgen bepaalde misdrijven te plegen. Zie ook: procureur des Konings, politionele provocatie en strafverminderende provocatie Beschikking van de raadkamer of van de kamer van inbeschuldigingstelling waarin bepaald wordt dat er geen reden is tot vervolgen van de inverdenkinggestelde. Die redenen kunnen van verschillende aard zijn: omdat er geen of onvoldoende bezwaren zijn vastgesteld tegen de inverdenkinggestelde, omdat het feit geen misdrijf uitmaakt of omdat het bestaan van een grond van Buitenvervolgingstelling verval van de strafvordering wordt vastgesteld. De buitenvervolgingstelling kan ook wanneer de inverdenkinggestelde een geldige rechtvaardigingsgrond, schulduitsluitingsgrond of beslissende verschoningsgrond heeft ingeroepen. Deze buitenvervolgingstelling heeft echter slechts een precair gezag van gewijsde aangezien nieuwe bezwaren met betrekking tot het desbetreffende feit, m.a.w. nieuwe aanwijzingen van schuld, ertoe kunnen leiden dat het openbaar 3  ministerie aan de onderzoeksrechter zal vragen het onderzoek te heropenen. Zie ook: rechtvaardigingsgrond, schulduitsluitingsgrond, verschoningsgrond Slachtoffer dat heeft besloten zijn burgerlijke rechtsvordering voor de strafrechter te brengen met als doel het bekomen van een schadevergoeding. De Burgerlijke partij afhandeling van de burgerlijke rechtsvordering wordt beheerst door de regels van het strafprocesrecht. Zie ook: burgerlijke rechtsvordering, slachtoffer, strafvordering De vordering die een persoon die beweert door een misdrijf te zijn benadeeld, instelt om de vergoeding van de geleden schade te verkrijgen. Het slachtoffer van een misdrijf beschikt over een keuzerecht om de burgerlijke rechtsvordering te brengen voor de strafrechter of voor de niet-penale rechtsmachten. Deze keuze is niet noodzakelijk definitief en men kan ervoor opteren om zijn vordering te splitsen tussen strafrechter en niet-penale rechter. De instelling van de Burgerlijke rechtsvordering burgerlijke rechtsvordering voor de strafrechter gebeurt door middel van de burgerlijke partijstelling ten aanzien van de onderzoeksrechter. Wanneer op dat moment nog geen gerechtelijk onderzoek was opgestart, stelt de burgerlijke partijstelling zowel de burgerlijke vordering als de strafvordering in. In het andere geval is er sprake van burgerlijke partijstelling bij wijze van voeging. Zie ook: burgerlijke partij, consignatie, strafvordering C Term Definition Civielrechtelijk aansprakelijke partij. Dit is de persoon (vaak een rechtspersoon) die op grond van het burgerlijk recht mee aansprakelijk is voor de door de veroordeelde met het misdrijf veroorzaakte schade en de gerechtskosten, bv. de werkgever of de verzekeraar van de veroordeelde. Soms is de CAP op grond van een wettelijke bepaling ook hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de geldboete van de veroordeelde. Ook dat is geen strafrechtelijke, maar een CAP burgerlijke aansprakelijkheid. Deze aansprakelijkheid voor betaling van de geldboete is echter niet mogelijk als de rechtspersoon zelf ook als dader is veroordeeld (art.50bis Sw.). De CAP kan niet vrijwillig tussenkomen, noch door de beklaagde tot tussenkomst gedwongen worden. Enkel het O.M. of de burgerlijke partij kunnen de CAP tot tussenkomst in de strafprocedure dwingen. Dan wordt ze partij en beschikt ze over rechtsmiddelen op burgerlijk vlak in de strafprocedure. Beroep aangetekend door een partij tegen een beslissing die in hoger beroep werd gewezen. Het Hof van Cassatie zal enkel oordelen over de procedurele rechtsgeldigheid en over de interpretatie van de toegepaste rechtsregels. Niet over de feitelijke omstandigheden die soeverein door de rechtbanken en hoven Cassatieberoep van beroep zijn vastgesteld. Bij verbreking van de beslissing wordt de zaak teruggestuurd naar een andere rechtsinstantie van hetzelfde niveau als de instantie van de gecasseerde beslissing. Deze instantie is in beginsel niet verplicht het arrest van het Hof van Cassatie te volgen. Centraal Orgaan voor de Inbeslagneming en de Verbeurdverklaring. Is een gespecialiseerd orgaan binnen het openbaar ministerie dat zich bezighoudt met COIV aspecten van het beslag en een bijzondere rol heeft bij de uitvoering van de verbeurdverklaring van vermogensvoordelen die uit misdrijven werden verkregen. Zie ook: inbeslagname, verbeurdverklaring Misdrijf samengesteld uit verscheidene gedragingen van verschillende aard, die elk afzonderlijk strafbaar zijn maar die worden geacht slechts één (complex) misdrijf uit te maken. De band tussen de afzonderlijke strafbare gedragingen zit in de “eenheid van misdadig opzet”, d.w.z. dat de dader(s) eenzelfde doel voor ogen had(den) tijdens het plegen van deze reeks strafbare gedragingen. Ook Collectief misdrijf onopzettelijke misdrijven kunnen er deel van uitmaken (bv. een onopzettelijke doding tijdens het vluchten na een eerdere gewapende overval) en evenmin is het vereist dat vanaf het eerste misdrijf in de reeks de andere al zouden zijn gepland. De afzonderlijke misdrijven maken m.a.w. deel uit van eenzelfde 'crimineel project'. Als tussen twee opeenvolgende gedragingen in de reeks geen volledige 4  verjaringstermijn is verlopen, start de verjaring voor het gehele collectief misdrijf pas na voltooiing van dat collectief misdrijf, d.w.z. na de laatste als misdrijf omschreven gedraging die de rechter bewezen verklaart. Doordat de hele misdrijvenreeks als één enkel misdrijf wordt opgevat, kan de dader slechts één straf oplopen, namelijk de zwaarste van de straffen die de wet voorziet voor elk van de afzonderlijke feiten in de reeks. Daarop bestaat echter een dubbele uitzondering: de TBS en de verbeurdverklaring die hoorde bij een misdrijf uit de reeks dat niet het zwaarste misdrijf was, kan of moet soms toch worden opgelegd als onderdeel van de straf voor het collectief misdrijf. Het collectief misdrijf onderscheidt zich in beginsel van het voortgezet misdrijf doordat bij het eerste de misdrijven in de reeks verschillen (bv. twee diefstallen, een oplichting en een doodslag) terwijl bij het voortgezet misdrijf een reeks van hetzelfde misdrijftype (bv. een serie oplichtingen) als één misdrijf wordt beschouwd. In de praktijk wordt voortgezet misdrijf echter erg vaak als synoniem voor collectief misdrijf gehanteerd. Zie ook: voortgezet misdrijf Het stellen van een handeling die bij wet verboden is, het overtreden van een verbod. Het misdrijf bestaat uit een handeling. Staat tegenover het Commissiedelict ‘omissiedelict’ of verzuimsmisdrijf. Synoniem: handelingsmisdrijf. Zie ook: omissiedelict Bedrag dat het slachtoffer moet deponeren ter griffie bij zijn burgerlijke partijstelling, wanneer deze zowel de burgerlijke vordering als de strafvordering instelt. Deze consignatie is de som die voor de gerechtskosten vermoedelijk Consignatie nodig is en draagt ertoe bij roekeloze of lichtzinnige initiatieven te verhinderen. De consignatie is niet vereist wanneer de burgerlijke vordering bij voeging wordt ingesteld bij een reeds bestaande strafvordering. Zie ook: burgerlijke vordering Het DNA van elk afzonderlijk misdrijf, dat wat het concrete misdrijf omschrijft en zo ook het ene misdrijf van het andere onderscheidt. Het gaat om de objectieve bestanddelen (de gedraging) en de subjectieve bestanddelen (de mentale Constitutieve bestanddelen ingesteldheid t.a.v. die gedraging) die vereist zijn voor strafbaarheid, soms in van een misdrijf combinatie met een rechtsfeit (een juridisch relevant feit). Bij diefstal is bv. het objectief bestanddeel het 'wegnemen van een goed', het subjectief bestanddeel dat dit 'bedrieglijk' moet gebeuren en het rechtsfeit 'dat het goed de dader niet toebehoort', de eigendomssituatie dus. De voorwaarden die aan alle misdrijven gemeen zijn, ongeacht de specificiteit Constitutieve elementen van van het delict. De elementen die nodig zijn voor elk misdrijf, als abstract concept het misdrijf dat alle concrete misdrijven overkoepelt: (objectieve en subjectieve) delictstypiciteit, wederrechtelijkheid, schuld en strafwaardigheid. De omzetting van een wanbedrijf (misdrijf waaraan de tekst van de strafwet een correctionele straf verbindt en in beginsel behorend tot de bevoegdheid van de correctionele rechtbank) in een overtreding, omdat slechts een politiestraf wenselijk is. Het op het einde van het vooronderzoek gecontraventionaliseerde Contraventionalisering wanbedrijf zal behandeld worden door de politierechter. De contraventionalisering heeft terugwerkende kracht, wat betekent dat het misdrijf altijd geacht wordt een overtreding te zijn geweest. Dit is van belang voor onder meer de verjaring. Zie ook: denaturatie, correctionalisering De omzetting van een misdaad (misdrijf waaraan de tekst van de strafwet een criminele straf verbindt en in beginsel behorend tot de bevoegdheid van het hof van assisen) in een wanbedrijf, omdat verzachtende omstandigheden aanwezig zijn en slechts een correctionele straf wenselijk is. De op het einde van het vooronderzoek gecorrectionaliseerde misdaad zal behandeld worden door de correctionele rechtbank. Zo wordt de zware en dure assisenprocedure vermeden. Een misdaad die strafbaar was met 5 tot 10 jaar heeft na correctionalisering een Correctionalisering maximumstraf van 5 jaar. Een misdaad die strafbaar was met 10 tot 15 jaar heeft na correctionalisering een maximumstraf van 10 jaar. Een misdaad die strafbaar was met 15 tot 20 jaar heeft na correctionalisering een maximumstraf van 15 jaar. Een misdaad die strafbaar was met 20 tot 30 jaar heeft na correctionalisering een maximumstraf van 28 jaar. Een misdaad die strafbaar was met 30 tot 40 jaar heeft na correctionalisering een maximumstraf van 38 jaar. Misdaden strafbaar met levenslang kennen na correctionalisering een maximumstraf van 40 jaar (art.80 Sw.). Eens de correctionele straf wordt opgelegd, is de gecorrectionaliseerde 5  misdaad dus een wanbedrijf geworden, wat bv. van belang kan zijn voor verjaring of herhaling. Zie ook: denaturatie, gevangenisstraf, contraventionalisering, verzachtende omstandigheden D Term Definition De bijdrage die een persoon levert aan het plegen door iemand anders van bepaalde feiten die de wetgever als misdaad of wanbedrijf kwalificeert. Het hoofdfeit dient in concreto strafbaar te zijn om deelneming mogelijk te maken. Deelneming aan een gerechtvaardigde als misdrijf omschreven gedraging is dus onmogelijk. De afhankelijkheid van de strafbaarheid van het hoofdfeit bezorgt deelneming zijn relatief onzelfstandig statuut. Het is echter niet vereist dat de dader van het hoofdfeit effectief wordt vervolgd of gestraft. Deelneming veronderstelt deelnemingsopzet: de deelnemer moet wetens en willens medewerking verlenen tot het bereiken van een gemeenschappelijk strafbaar doel. Onopzettelijke strafbare deelneming bestaat niet. De deelnemer moet op de hoogte zijn van alle omstandigheden die aan het hoofdfeit het kenmerk geven Deelneming van een welbepaalde misdaad of een welbepaald wanbedrijf (de constitutieve bestanddelen van het misdrijf). De deelnemer aan een diefstal moet dus kennis hebben van het bijzonder opzet van de dader van het hoofdfeit (bedrieglijk wegnemen) en desondanks zijn eigen bijdrage aan het hoofdfeit willen. Zelf hoeft hij dat bedrieglijk opzet niet te hebben. De deelnemer dient ook geen kennis te hebben van alle (niet-constitutieve) details, eenvoudige wilsovereenstemming tussen hoofddader en deelnemer is voldoende. De deelnemers aan het misdrijf kunnen gekwalificeerd worden als mededaders of medeplichtigen, afhankelijk van hun aandeel in de feiten. Deelneming aan poging is mogelijk, terwijl poging tot deelneming niet strafbaar is. Zie ook: mededaders, medeplichtigen, deelnemingsopzet, constitutieve bestanddelen Het subjectief element dat aanwezig moet zijn in hoofde van de deelnemer op het moment dat de bijdrage aan het strafbare hoofdfeit wordt geleverd. Dit Deelnemingsopzet impliceert kennis van alle constitutieve bestanddelen van het strafbaar hoofdfeit en de wil tot de realisatie ervan bij te dragen. Zie: deelneming Delict Synoniem voor misdrijf Stellen van als misdrijf omschreven gedraging. Er is sprake van delictstypiciteit wanneer aan alle constitutieve bestanddelen van een misdrijf voldaan is en dus zowel de objectieve als subjectieve misdrijfbestanddelen verenigd zijn. Vanwege het legaliteitsbeginsel is delictstypiciteit (eerste constitutieve element) Delictstypiciteit noodzakelijk voor strafbaarheid, maar het volstaat niet. De gedraging moet ook wederrechtelijk zijn (tweede constitutieve element), de dader moet schuldig zijn (derde constitutieve element) en de gedraging strafwaardig (vierde constitutieve element). Zie ook: misdrijf Het van aard veranderen van een misdrijf, d.w.z. het in een wanbedrijf veranderen van een strafbare gedraging waaraan de strafwet een criminele straf koppelt of in overtreding veranderen van een strafbare gedraging waaraan de strafwet een correctionele straf koppelt, normalerwijze op grond van verzachtende omstandigheden. Er zijn dus twee vormen van denaturatie: de correctionalisering en de contraventionalisering. Meestal gebeurt denaturatie op het einde van het vooronderzoek. Het onderzoeksgerecht (raadkamer of kamer van inbeschuldigingstelling) zal dan verzachtende omstandigheden vaststellen en de zaak meteen verwijzen naar de rechtbank die bevoegd is voor de lagere Denaturatie misdrijfcategorie. Die lagere rechtbank is gebonden door de beslissing van het onderzoeksgerecht en kan dus niet meer beslissen dat er geen verzachtende omstandigheden waren. Denaturatie buiten het gerechtelijk onderzoek behoort tot de bevoegdheid van het openbaar ministerie, maar is niet bindend voor de vonnisrechter. Uiteindelijk kan ook het hof van assisen besluiten een correctionele straf op te leggen of de correctionele rechtbank besluiten om een politiestraf op te leggen. Technisch gezien is dat ook een denaturatie. In de praktijk is correctionalisering aan het einde van het vooronderzoek echter veruit de meest toegepaste vorm van denaturatie, omdat die toelaat de slopende 6  assisenprocedure te vermijden. Zie ook: contraventionalisering, correctionalisering, verzachtende omstandigheden De macht die de voorzitter van het hof van assisen bezit. Het is de macht die hij Discretionaire macht van de uitoefent ter terechtzitting tijdens de duur van de debatten om alles te doen wat voorzitter hij nuttig acht om de waarheid te vinden. Deze macht wordt enkel begrensd door de formele verbodsbepalingen van de wet en de algemene rechtsbeginselen. Het opzettelijk dan wel onopzettelijk veroorzaken van de dood van een andere mens. Onopzettelijke doding is strafbaar met maximum 2 jaar of – als het gaat om een verkeersongeval – 5 jaar. Opzettelijke doding is strafbaar met maximum Doodslag 30 jaar. Opzettelijke doding kan gepaard gaan met de verzwarende omstandigheid ‘voorbedachtheid’; dan is er de kwalificatie ‘moord’, strafbaar met levenslange opsluiting. Zie ook: kwalificatie, moord, opzet, voorbedachtheid Feitelijke lichamelijke toestand waarin een persoon zich bevindt en die hem ongeschikt maakt om een voertuig veilig te besturen. Dronkenschap kan ook bestaan wanneer er na meting nog geen sprake is van alcoholintoxicatie. Hij kan Dronkenschap (aan het stuur) ook veroorzaakt zijn door drugs of geneesmiddelen. Dronkenschap is een subjectief fenomeen en wordt afgeleid uit de houding en gedragingen van een persoon. Zie ook: alcoholintoxicatie Misdrijf dat bestaat in het misbruiken van het recht op vrije meningsuiting. Het drukpersmisdrijf is een misdrijf waarbij, in een geschrift of op een website, een mening wordt geuit die door de wetgever strafbaar wordt gesteld (bv. laster, eerroof, bedreiging,...). Aan dit document moet voldoende publiciteit gegeven zijn. Het misdrijf behoort tot de bevoegdheid van het hof van assisen, tenzij het Drukpersmisdrijf ingegeven werd door racisme of xenofobie, dan is de correctionele rechtbank bevoegd. Er wordt gewerkt met een cascadesysteem (schrijver, uitgever, drukker, verspreider) voor de vervolging. Dit misdrijf mag niet worden verward met het ‘drukkerijmisdrijf’ dat beantwoordt aan een strafbaar gestelde schending van de wettelijke verplichtingen die opgelegd worden aan de drukker. Een persoon dwaalt wanneer hij een misvatting heeft betreffende de feiten (dwaling in feite, bv. t.a.v. de identiteit van het slachtoffer of het voorwerp van het misdrijf) en/of rechtsnormen (dwaling in rechte, bv. t.a.v. het bestaan of de draagwijdte van een bepaalde rechtsnorm). Dwaling kan in sommige gevallen een schulduitsluitingsgrond uitmaken. Dat betekent dat de maatschappij de dader in kwestie niet schuldig acht, dat het feit hem persoonlijk niet wordt verweten, hem niet wordt aangewreven. De dwaling moet de constitutieve bestanddelen betreffen: dwaling betreffende bijkomstige omstandigheden of de gevolgen van Dwaling het misdrijf sluiten de schuld niet uit. Om te beoordelen of de dwaling een schulduitsluitend effect heeft, moet bekeken worden of deze dwaling onoverkomelijk was voor ieder redelijk en voorzichtig persoon, of m.a.w. ieder redelijk en voorzichtig persoon in dezelfde omstandigheden zich ook zou vergist hebben (bonus pater familias). Zelfs een overkomelijke dwaling kan volgens ons er soms toe leiden dat een strafbare gedraging niet meer opzettelijk gesteld is en het voor een misdrijf wettelijk vereiste opzet dus ontbreekt (opzetuitsluitende dwaling). Niet iedereen is het met die visie eens. Zie ook: schulduitsluitingsgrond Situatie die de schuld (maatschappelijke verwijtbaarheid) van een specifieke dader van een als misdrijf omschreven gedrag uitsluit, omdat de persoon in kwestie op het ogenblik van de feiten werd gedwongen door een macht die hij Dwang niet kon weerstaan. De dader was in de onmogelijkheid om een strafbaar feit te vermijden. Het is noodzakelijk dat de wilsvrijheid van de dader werd uitgeschakeld en dat de situatie niet aan zijn eigen voorafgaande fout te wijten is. Zie ook: schulduitsluitingsgrond E Term Definition De strafrechter is in politie- en correctionele zaken verplicht in één enkele uitspraak zijn oordeel te vellen over één feit t.a.v. één persoon. In zijn beslissing Eenheid van de uitspraak moet hij uitspraak doen over de schuldvraag en, bij schuld, de op te leggen straffen. In principe moet ook de uitspraak over de burgerlijke vordering samen 7  met de uitspraak over de strafvordering gebeuren, maar aangezien deze regel niet op straffe van nietigheid is voorgeschreven, mag de strafrechter zijn uitspraak over de burgerlijke vordering uitstellen, bv. in afwachting van een deskundigenonderzoek. De subjectieve lijm die een reeks afzonderlijke misdrijven verbindt tot één voortgezet of collectief misdrijf: het gezamenlijke crimineel project waarvan de afzonderlijke feiten deel uitmaken en die toelaten de reeks afzonderlijke misdrijven als één geheel te beschouwen. Opzet heeft hier de betekenis van 'het grotere crimineel project'. Dat betekent dat ook onopzettelijke misdrijven kunnen opgenomen worden (bv. een onopzettelijke slagen en verwondingen veroorzaakt door een ongeval met de vluchtwagen na een diefstal). Het is ook niet vereist dat Eenheid van opzet de daders bij het plegen van het eerste misdrijf in de reeks al de intentie hadden tot het plegen van alle volgende feiten. Belgische rechters zijn nogal vlug geneigd om eenheid van opzet aan te nemen, omdat dit de procedure en de straftoemeting aanzienlijk vereenvoudigt. Indien er sprake is van eenheid van opzet wordt slechts één straf opgelegd, namelijk de straf die hoort bij het zwaarste misdrijf. De verbeurdverklaringen en de TBS'n die horen bij de afzonderlijke misdrijven, kunnen wel worden uitgesproken. Zie ook: collectief misdrijf, voortgezet misdrijf Misdrijf bestaande uit één enkele strafbare gedraging (handeling of onthouding). Dit misdrijf kan zowel het karakter hebben van een aflopend misdrijf als van een Enkelvoudig misdrijf voortdurend misdrijf. Hierin verschilt het van een collectief of voortgezet misdrijf, maar ook van een gewoontemisdrijf. Zie ook: aflopend misdrijf, voortdurend misdrijf Betreft de extramurale aspecten van een detentie. Het zijn de rechten en plichten van gedetineerden (en geïnterneerden) wanneer ze rechtmatig de gevangenis mogen verlaten voor het einde van hun straf (voorwaardelijke invrijheidsstelling, Externe rechtspositie penitentiair verlof,...). De wetgeving beschrijft ook de voorwaarden waaraan voldaan moet zijn en de procedures die moeten gevolgd worden, evenals wat er moet gebeuren als er iets fout loopt of wijzigt. Zie ook: voorwaardelijke invrijheidstelling, interne rechtspositie, strafuitvoeringsrechtbank G Term Definition Algemene juridische term voor een tijdelijke of blijvende verstoring van de geestelijke vermogens van een persoon waardoor deze niet langer de controle heeft over zijn daden. De extreme vormen van geestesstoornis kunnen Geestesstoornis schulduitsluiting opleveren. In dat geval kan de dader niet veroordeeld worden tot een straf en, mits zij of hij gevaarlijk is voor de maatschappij, enkel tot de beveiligingsmaatregel ‘internering’. Zie ook: internering, schulduitsluitingsgrond, verschoningsgrond, krankzinnigheid De geldboete is een hoofdstraf indien ze niet samen met een andere hoofdstraf (vrijheidsstraf, straf onder elektronisch toezicht, werkstraf of autonome probatiestraf) wordt opgelegd. Het is een correctionele hoofdstraf als zij hoger is dan €26, elk bedrag tot en met €25 maakt van de geldboete een politiestraf. Als zij wordt uitgesproken samen met een vrijheidsstraf, een straf onder elektronisch toezicht, een werkstraf of een autonome probatiestraf, is de geldboete een bijkomende straf. Dat kan zowel bij misdaden, wanbedrijven als overtredingen. In dat geval zal de geldboete de aard hebben van het misdrijf, die bepaald wordt door de hoofdstraf, los van het precieze bedrag van de geldboete. De geldboete Geldboete kan ook een vervangend karakter hebben t.a.v. de niet-uitgevoerde straf onder elektronisch toezicht, de niet-uitgevoerde werkstraf of de niet-uitgevoerde autonome probatiestraf. De geldboete, die een persoonlijke betalingsplicht aan de overheid schept, mag niet verward worden met de schadevergoeding die toekomt aan de burgerlijke partij. Uitzonderlijk kan de wet wel voorzien dat een andere persoon (bv. de werkgever van de veroordeelde) mee aansprakelijk kan zijn voor de betaling van de geldboete. De geldboete is de standaardstraf voor rechtspersonen. Art.41bis Sw. bevat de precieze regels om deze te berekenen. Zie ook: schadevergoeding; vervangende geldboete, rechtspersoon, CAP 8  Onderzoek onder leiding en gezag van de onderzoeksrechter dat ertoe strekt daders van misdrijven op te sporen, de bewijzen te verzamelen en de maatregelen te nemen die de rechtscolleges in staat moeten stellen met kennis van zaken uitspraak te doen. Het openen van een gerechtelijk onderzoek impliceert de instelling van de strafvordering. De onderzoeksgerechten staan na afloop van het gerechtelijk onderzoek in voor de regeling van de rechtspleging. De controle over het gerechtelijk onderzoek komt toe aan de KI. Het gerechtelijk onderzoek Gerechtelijk onderzoek heeft als doel het zoeken naar de waarheid en verloopt dus zowel à charge (gegevens die bezwarend zijn) als à décharge (gegevens die voordelig zijn). De onderzoeksrechter kan tijdens het gerechtelijk onderzoek dwangmaatregelen nemen ten aanzien van verdachten, in tegenstelling tot de procureur des Konings die deze bevoegdheid in beginsel niet heeft tijdens het opsporingsonderzoek. Het gerechtelijk onderzoek verloopt in beginsel geheim. Zie ook: onderzoeksgerecht, onderzoeksrechter, opsporingsonderzoek, procureur des Konings, regeling van rechtspleging, strafvordering De gevangenisstraf kan zowel een politiestraf als een correctionele straf zijn. Als politiestraf duurt zij minimum 1 dag en maximum 7 dagen. Als correctionele straf duurt zij in beginsel minstens 8 dagen tot ten hoogste 5 jaar. Het maximum van 5 jaar kan opgetrokken worden tot 10, 15, 28, 38 en 40 jaar wanneer er sprake is van gecorrectionaliseerde misdaden waarop een opsluiting stond van resp. 10 tot 15 jaar, 15 tot 20 jaar, 20 tot 30 jaar, 30 tot 40 jaar, of levenslang (art.25 Sw.). Gevangenisstraf Dit normale maximum van de gevangenisstraf kan ook verhoogd worden door herhaling, samenloop en de verzwarende omstandigheden. De gevangenisstraf vormt ook de vervangende straf bij niet-betaling van geldboeten en kan de vervangende straf vormen bij niet-uitvoering van straffen onder elektronisch toezicht, werkstraffen of autonome probatiestraffen. Zie ook: correctionalisatie, herhaling, samenloop, verzwarende omstandigheden Misdrijf bestaande uit verscheidene handelingen die op zichzelf geen misdrijf uitmaken, maar vanwege hun herhaald karakter wel strafbaar worden wanneer ze een delictuele ingesteldheid van de dader openbaren. Niet het plegen van een Gewoontemisdrijf bepaald misdrijf uit gewoonte is strafbaar, wel het herhaaldelijk plegen van niet- strafbare maar door de maatschappij als gevaarlijk of hinderlijk beschouwde feiten. Bv. woeker. T.a.v. de veroordeelde vormt het een grond tot verval van de strafvordering. Ook wel ne bis in idem- beginsel genoemd. Verhindert dat een persoon tweemaal wordt veroordeeld voor dezelfde feiten of nog veroordeeld wordt als hij vroeger Gezag van gewijsde werd vrijgesproken. Om als grond tot verval te gelden dient de eerdere beslissing kracht van gewijsde te hebben, m.a.w. definitief zijn. Zie ook: kracht van gewijsde, ne bis in idem, verval H Term Definition De politieke criminele straf die te onderscheiden is van de gemeenrechtelijke criminele straf 'opsluiting'. Hechtenis wordt uitgesproken ten aanzien van Hechtenis politieke misdaden. Hechtenis kan levenslang of tijdelijk zijn, maar met een minimum van 5 jaar. Niet te verwarren met voorlopige hechtenis, de vrijheidsberoving voor de definitieve veroordeling. Zie: politiek misdrijf Synoniem: recidive. Persoonlijke verzwarende omstandigheid ten aanzien van de dader van een misdrijf die vroeger al eens definitief werd veroordeeld voor een ander misdrijf. Naar gelang de omstandigheden geeft herhaling aanleiding tot facultatieve of verplichte strafverzwaring. De veroordeelde kan in sommige gevallen een bijkomende straf oplopen: ‘terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank’. Bovendien kan herhaling belangrijke gevolgen Herhaling hebben voor de strafuitvoering, o.a. voor de datum waarop men vervroegd kan vrijkomen. Opdat er sprake kan zijn van herhaling moet aan enkele voorwaarden voldaan zijn: er moet een eerdere (Belgische of van andere lidstaat van de EU) veroordeling tot een straf zijn, die in kracht van gewijsde is gegaan en er moet een nieuw misdrijf worden gepleegd. Men spreekt van wettelijke herhaling als de wet specifieke gevolgen verbindt of mogelijk maakt voor de rechter die zich 9  over het nieuwe feit moet uitspreken. Soms is er feitelijk wel herhaling, maar verbindt de wet daar geen specifieke gevolgen aan, bijvoorbeeld omdat erg veel tijd is verstreken tussen de vroegere veroordeling en het nieuwe misdrijf. Dan kan de rechter daar bij straftoemeting voor het nieuwe misdrijf wel rekening mee houden, maar - anders dan bij wettelijke herhaling - niet afwijken van de normale wettelijke grenzen voor bestraffing van het nieuwe misdrijf. Zie ook: terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank Ontdekking van een misdrijf terwijl het gepleegd wordt of vlak nadat het gepleegd werd. Heterdaad is eveneens aanwezig wanneer de verdachte door het openbaar geroep (m.a.w. getuigen…) wordt achtervolgd of wanneer hij kort na het misdrijf in het bezit wordt gevonden van objecten die doen vermoeden dat Heterdaad hij de dader of medeplichtige is. Met heterdaad worden gelijkgesteld de gevallen waarbij er een oproep is door het hoofd van het huis of door een slachtoffer van partnergeweld. De aan- of afwezigheid van heterdaad bepaalt de bevoegdheden van de verschillende gerechtelijke actoren. Niet permanente rechtsmacht, opgericht per provincie en bestaande uit een voorzitter, twee bijzitters en een twaalfkoppige lekenjury. Sinds de Potpourri II- wet is de mogelijkheid tot correctionaliseren veralgemeend voor alle misdaden. Bijgevolg kunnen in beginsel alle misdaden onttrokken worden aan het hof van assisen en verwezen worden naar de correctionele rechtbank. Het hof van assisen Hof van assisen blijft als instelling echter behouden en kan oordelen over correctionaliseerbare maar de facto niet gecorrectionaliseerde misdaden, wanbedrijven en overtredingen die samenhangen met zulke misdaad, politieke en drukpersmisdrijven met uitzondering van persmisdrijven die werden ingegeven door racisme of xenofobie. Zie ook: drukpersmisdrijf, misdaad, politiek misdrijf Beroep aangetekend door een partij ten aanzien van een beslissing die in eerste Hoger beroep aanleg werd gewezen waarbij men een belang kan doen gelden. De rechter in hoger beroep zal opnieuw oordelen over de feiten en de rechtsregels. Zoeking in een woning en op plaatsen die niet toegankelijk zijn voor het publiek. Tijdens de huiszoeking wordt gezocht naar papieren, zaken of voorwerpen die nodig zijn om de waarheid aan het licht te brengen. De voorwaarden voor Huiszoeking huiszoeking verschillen naargelang er heterdaad is en naargelang de huiszoeking plaatsvindt tijdens een opsporingsonderzoek of gerechtelijk onderzoek. Zie ook: heterdaad I Term Definition Algemeen rechtsbeginsel dat zegt: “twijfel over de schuld van de beklaagde speelt in zijn voordeel”. Deze regel geldt volgens de traditionele In dubio pro reo cassatierechtspraak niet voor twijfel over de interpretatie van een strafrechtsbepaling. Zie ook: vermoeden van onschuld Beslissing waarmee de kamer van inbeschuldigingstelling een zaak naar een hof van assisen verwijst en de feiten kwalificeert. Vooraleer de KI de zaak verwijst Inbeschuldigingstelling werd deze bij haar aanhangig gemaakt door de procureur-generaal op verzoek van de raadkamer. Zie ook: kamer van inbeschuldingstelling, raadkamer Synoniem: (strafrechtelijk) beslag. Onderzoeksmaatregel die een goed onttrekt aan zijn eigenaar. De beslagene blijft eigenaar van dat goed, maar zal er tijdelijk niet langer in het bezit van zijn en er niet vrij over kunnen beschikken. De Inbeslagname inbeslagname gebeurt met het oog op de bewijsvergaring of een toekomstige verbeurdverklaring. Van het beslag wordt kennis gegeven aan het COIV. Zie ook: verbeurdverklaring, strafrechtelijk kort geding, COIV Handelingen en beslissingen ten aanzien van gedetineerden als inwoner van de gevangenis; de rechten en plichten van gedetineerden intra muros. Met de Basiswet gevangeniswezen werd een modern kader uitgewerkt met als Interne rechtspositie uitgangspunt dat de gevangenisstraf enkel beperkingen aan de rechten mag kennen die voortvloeien uit de straf, geen andere beperkingen. Zie ook: externe rechtspositie 10  Strafvervangende beveiligingsmaatregel ten aanzien van een persoon die een misdaad of een wanbedrijf heeft gepleegd dat de fysieke of psychische integriteit van derden aantast of bedreigt en die sociaal gevaarlijk is. Deze persoon wordt geacht geen of onvoldoende controle te hebben over zijn daden omdat hij lijdt aan een geestesstoornis en de vrees bestaat dat hij wegens zijn geestesstoornis opnieuw wanbedrijven of misdaden zou plegen die de fysieke of psychische Internering integriteit aantasten. De beslissing tot internering is van onbepaalde duur en kan worden genomen door de onderzoeksgerechten en de vonnisgerechten, op voorwaarde dat de persoon op het moment van de beoordeling geestesgestoord en gevaarlijk is. Als dat niet (meer) het geval is, dringt vrijspraak zich op. Zie ook: geestesstoornis, krankzinnigheid, schulduitsluitingsgrond, toerekenbaarheid Statuut dat de verdachte verkrijgt na officiële kennisgeving door de onderzoeksrechter dat hij wordt verdacht van strafbare feiten waarvoor er ernstige aanwijzingen van schuld bestaan. Zij strekt ertoe dat een verdachte niet jaren in de onwetendheid verkeert over het feit dat hij het voorwerp uitmaakt van Inverdenkinggestelde een gerechtelijk onderzoek. Ze heeft als gevolg dat men na afloop van het onderzoek voor de raadkamer moet verschijnen alsook dat men bepaalde rechten van verdediging verwerft (art.61ter en 61 quinquies Sv.). Dit is een van de redenen waarom de inverdenkingstelling niet deloyaal mag worden uitgesteld. Zie ook: beklaagde, beschuldigde, gerechtelijk onderzoek, raadkamer, verdachte Vindt plaats wanneer een beklaagde wordt vrijgesproken, enkel een geldboete krijgt, uitstel of opschorting verkrijgt of wanneer de uitgesproken vrijheidsstraf korter is dan de reeds ondergane voorlopige hechtenis. Beslissing waarbij een (voorlopig) einde wordt gemaakt aan een voorlopige hechtenis of de tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf, hoewel deze nog niet volledig was uitgezeten. De invrijheidstelling van een voorlopig gehechte geeft geen waardeoordeel over de schuld van de inverdenkinggestelde. Deze persoon moet achteraf nog steeds voor de vonnisrechter verschijnen. De invrijheidstelling kan Invrijheidstelling geschieden door de onderzoeksrechter, n.a.v. de controle door de raadkamer of de kamer van inbeschuldigingstelling of – na verwijzing naar de rechtbank – worden gevraagd door middel van een verzoekschrift tot invrijheidstelling. Een invrijheidstelling kan steeds onderworpen worden aan bepaalde voorwaarden. De voorwaardelijke invrijheidsstelling van veroordeelden wordt nu geregeld door de wet op de externe rechtspositie van gedetineerden. Voor langgestraften blijft de strafuitvoeringsrechtbank toezicht uitoefenen gedurende de proeftijd. Zie ook: vrijspraak, externe rechtspositie, voorwaardelijke invrijheidstelling, strafuitvoeringsrechtbank Mogelijkheid tot inkijken van het dossier tijdens het opsporingsonderzoek of het gerechtelijk onderzoek. Alle rechtstreeks belanghebbenden kunnen een verzoek tot inzage en/of kopiename van het dossier richten tot het openbaar ministerie of de onderzoeksrechter, naargelang de stand van de procedure. Derden die geen rechtstreeks belang hebben kunnen aan het O.M. inzage en/of kopie van het Inzage dossier vragen. De aangehouden inverdenkinggestelde heeft daarnaast een onvoorwaardelijk recht om tijdens het onderzoek kennis te nemen van het dossier en dit naar aanleiding van zijn verschijning voor het onderzoeksgerecht of samenvattende ondervraging. Bij de afsluiting van het gerechtelijk onderzoek ten slotte kunnen de rechtstreeks belanghebbenden in elk geval kennis nemen van het dossier. Zie ook: afschrift J Term Definition Twaalf door het lot aangewezen gezworenen bij het hof van assisen. Eerst beoordelen zij de schuldvraag. Voor de inwerkingtreding van de Potpourri II-wet gebeurde deze beoordeling zonder de beroepsrechters. Nu nemen de Jury beroepsrechters deel aan de beraadslaging over de schuldvraag, maar zonder stemrecht. Om tot schuld te besluiten, moet de beschuldigde boven elke redelijke twijfel schuldig zijn. Indien er tot schuld besloten wordt, bepalen ze in een tweede fase samen met de beroepsrechters de strafmaat. Het belang van de jury 11  en het hof van assisen in het algemeen neemt evenwel af, aangezien de Potpourri II-wet van 5 februari 2016 de mogelijkheid tot correctionalisering heeft veralgemeend voor alle misdaden. K Term Definition Onderzoeksgerecht, onderdeel van een hof van beroep. De KI houdt toezicht over het verloop en de regelmatigheid van het gerechtelijk onderzoek en over de voorlopige hechtenis. Zij treedt op als appelrechter t.a.v. de raadkamer bij de Kamer van regeling van rechtspleging, als verwijzende instantie bij de inbeschuldingstelling inbeschuldigingstelling en als vonnisgerecht bij de beslissingen over internering en opschorting. Zie ook: inbeschuldigingstelling, internering, onderzoeksgerecht, opschorting, raadkamer, regeling van rechtspleging, zuivering Kamer van de strafuitvoeringsrechtbank die exclusief bevoegd is voor de Kamer voor Bescherming tenuitvoerlegging van de internering. De voorzitter is een rechter, de bijzitters van de Maatschappij hebben specialisatie in maatschappelijke integratie en in de forensische psychologie. Zie ook: strafuitvoeringsrechtbank, internering De aangifte aan de overheid door de persoon die beweert door een misdrijf te Klacht zijn benadeeld, waarbij hij te kennen geeft dat hij de strafrechtelijke vervolging van de dader van het misdrijf wenst. Zie ook: aangifte Misdrijf dat enkel kan vervolgd worden na een officiële klacht van het slachtoffer Klachtmisdrijf of een bevoegde persoon (bv. laster). Statuut van een beslissing die niet meer vatbaar is voor verzet, hoger beroep en Kracht van gewijsde cassatieberoep. De beslissing is dan definitief. Toestand van ernstige geestesstoornis bij een persoon die de controle over zijn Krankzinnigheid daden tenietdoet of aantast. Actueel spreekt men meer algemeen over ‘geestesstoornis’. Zie ook: geestesstoornis De feiten onder de noemer van een bepaald wetsartikel met een specifieke Kwalificatie misdrijfomschrijving brengen. Een rechter dient steeds te oordelen over welbepaalde feiten. Hij kan de specifieke kwalificatie wijzigen. M Term Definition (Jeugdbeschermings)maatregel opgelegd door de jeugdrechtbank ten aanzien van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd. Jongeren onder 16 jaar zijn strafrechtelijk schuldonbekwaam en kunnen niet gestraft worden. Minderjarigen vanaf 16 jaar kunnen in beginsel evenmin Maatregel van bewaring, gestraft worden, maar hierop bestaan belangrijke uitzonderingen. Als een behoeding en opvoeding maatregel niet meer passend wordt bevonden, zal de jeugdrechter de minderjarige uit handen geven en dient deze voor de gewone strafrechtsmachten te verschijnen, al gelden ook dan een aantal afwijkende regels. Zie ook: schulduitsluitingsgrond Wordt opgedeeld in staande en zittende magistratuur. De staande magistratuur is de vervolgende instantie, het openbaar ministerie of parket. De zittende Magistratuur magistratuur is de rechtsprekende instantie, het rechterskorps. Zie ook: openbaar ministerie De persoon die noodzakelijke hulp verleent aan het plegen van het misdrijf. Zonder zijn hulp zou het misdrijf niet kunnen gepleegd worden. Mededaders Mededader krijgen de straf die door de wet voor de daders van het misdrijf is bepaald. Zie ook: deelneming, medeplichtige De persoon die hulp verleent aan het plegen van het misdrijf. Zijn hulp weegt minder zwaar door in het geheel. De geboden hulp zal voor het plegen van het Medeplichtige misdrijf nuttig zijn of de uitvoering vergemakkelijken. De medeplichtige riskeert normaal een lagere straf dan de mededader aan het misdrijf of de dader van het 12  hoofdfeit. Bij een misdaad wordt de medeplichtige gestraft met een straf die volgens de schaal van de wetgever (art.80) één trapje lager staat dan de straf van toepassing op de dader (bv. bij doodslag krijgt de dader 20-30 jaar opsluiting, de medeplichtige slechts 15-20 jaar opsluiting). De straf voor de medeplichtige aan een wanbedrijf mag niet hoger zijn dan twee derde van de straf die de daders van het wanbedrijf riskeren (bv. bij eenvoudige diefstal krijgt de dader 1 maand – 5 jaar gevangenisstraf, de medeplichtige slechts maximum 40 maanden). Synoniem: VSBG. Voorstel tot betaling van een bepaalde geldsom en tot eventuele afstand van goederen gedaan door het openbaar ministerie aan de verdachte van een bepaald misdrijf. Na betaling vervalt de strafvordering. Het O.M. is niet verplicht om een minnelijke schikking voor te stellen en de verdachte is niet verplicht om erop in te gaan. Een minnelijke schikking is geen straf, maar de rechterlijke beslissing tot vaststelling van het verval van de strafvordering na verruimde minnelijke schikking wordt in het Strafregister ingeschreven. Door de hervorming van de minnelijke schikking in 2011 was een V.S.B.G. mogelijk zolang er geen vonnis of arrest bestond met kracht van Minnelijke schikking gewijsde. Een minnelijke schikking was dus mogelijk tijdens de hele onderzoeks- en vonnisfase (met inbegrip van de cassatieprocedure). De wetgever heeft met de Potpourri II-wet het toepassingsgebied van de minnelijke schikking enigszins beperkt. De verruimde minnelijke schikking is nu mogelijk voor procedures waar nog geen eindvonnis of eindarrest is uitgesproken. Bovendien is de minnelijke schikking slechts mogelijk als het O.M. meent dat het een feit betreft dat, indien het voor de strafrechter zou worden gebracht, niet van aard is dat het moet worden bestraft met een hoofdstraf van meer dan twee jaar correctionele gevangenisstraf of een zwaardere straf en dat geen zware aantasting inhoudt van de lichamelijke integriteit. Ten slotte moet de schade (gedeeltelijk) zijn vergoed. Procedure uit artikel 28septies Sv., waarbij de procureur des Konings via een ‘mini-instructie’ aan de onderzoeksrechter vraagt om bepaalde onderzoeksmaatregelen te stellen, waarvoor enkel de onderzoeksrechter bevoegd is. Een mini-instructie kan niet gelijkgesteld worden met het instellen van een Mini-instructie gerechtelijk onderzoek, al heeft de onderzoeksrechter wel een facultatief evocatierecht. Een mini-instructie is uitgesloten voor een beperkte lijst onderzoeksmaatregelen (bv. een bevel tot aanhouding). Zie ook: procureur des Konings, onderzoeksrechter, opsporingsonderzoek, gerechtelijk onderzoek. Misdrijf dat door het hof van assisen wordt bestraft met een criminele straf. Zie Misdaad ook: hechtenis, misdrijf, opsluiting Feiten die door de strafwetgever strafbaar worden gesteld. Het strafwetboek hanteert een driedeling van de misdrijven: misdaden, wanbedrijven en overtredingen. Deze indeling wordt gemaakt aan de hand van de straffen die door Misdrijf de wetgever voor elk misdrijf afzonderlijk werden bepaald. Misdaden worden strafbaar gesteld met een criminele straf, wanbedrijven met een correctionele straf en overtredingen met een politiestraf. Synoniem: delict. Zie ook: misdaad, overtreding, wanbedrijf Opzettelijke doodslag met de verzwarende omstandigheid ‘met voorbedachten Moord rade’. Zie ook: doodslag, voorbedachtheid N Term Definition Ook wel non bis in idem of gezag van gewijsde. Definitieve uitspraak over de Ne bis in idem strafzaak die nieuwe vervolging en dus zeker veroordeling onmogelijk maakt. Zie ook: gezag van gewijsde Een bepaalde akte of handeling is aan geldigheidsvoorwaarden onderworpen. Het verzuim of de incorrecte vervulling van deze voorwaarden brengt de Nietigheid verwijdering van dit stuk of deze handeling met zich mee. Alle bewijselementen en handelingen gebaseerd op de nietige handeling of akte, zijn hetzelfde lot beschoren. Bv. huiszoeking bij nacht buiten heterdaad en zonder toestemming. 13  De strafwetgever stelt dat de huiszoeking buiten heterdaad verboden is tussen 21u en 5u. Dergelijke huiszoeking is bijgevolg nietig. De bezwarende stukken, gevonden tijdens de huiszoeking, zullen ook onbruikbaar worden. Zie ook: zuivering Rechtvaardigingsgrond voor een als misdrijf omschreven gedrag dat is gepleegd ter vrijwaring van een goed of belang dat men verplicht of gerechtigd is te behartigen. In hoofde van de dader is er een belangenconflict waarbij het te verdedigen belang of goed hoger ingeschat wordt dan datgene wat beschermd Noodtoestand wordt door de strafwet waarop hij een inbreuk maakt. Het is de weg van het minste kwaad. De bedreiging dient ernstig en actueel te zijn en de reactie moet evenredig zijn aan de ernst van de aanval. Zie ook: rechtvaardigingsgrond, wederrechtelijkheid Noodweer zie: wettige verdediging O Term Definition Synoniem voor verzuimsmisdrijf of onthoudingsmisdrijf. Een persoon pleegt een misdrijf door niets te doen, stil te zitten, terwijl zij of hij een strafrechtelijk Omissiedelict gesanctioneerde handelingsplicht had. Passiviteit is dus het objectieve misdrijfbestanddeel. Zie ook: schuldig verzuim Gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg waardoor een persoon een handeling stelt of verzuimt zonder zich te realiseren wat de gevolgen daarvan zijn en waarbij zij of hij deze gevolgen had kunnen en moeten vermijden. Onachtzaamheid bestaat eveneens wanneer deze persoon wel beseft dat er Onachtzaamheid gevolgen kunnen optreden, maar hij een volledige verkeerde voorstelling daarvan heeft of verkeerdelijk denkt dat zij of hij die gevolgen kan vermijden. Staat in tegenstelling tot ‘opzet’ waar de persoon de handeling of het verzuim ‘wetens en willens’ stelt. Zie ook: opzet Algemene term voor de raadkamer en de kamer van inbeschuldigingstelling. Het onderzoeksgerecht beoordeelt of ten aanzien van een persoon voldoende bezwaren aanwezig zijn om hem door te verwijzen naar de vonnisrechter. Aldus is het onderzoeksgerecht de onmisbare schakel tussen het gerechtelijk onderzoek en de vonnisfase. Het onderzoeksgerecht controleert eveneens de voorlopige Onderzoeksgerecht hechtenis. Haar taak bij een voorlopige hechtenis bestaat erin te beslissen of deze al dan niet verlengd moet worden. Als vonnisgerecht beslist het onderzoeksgerecht over de internering en de opschorting. Zie ook: bezwaren, gerechtelijk onderzoek, internering, kamer van inbeschuldigingstelling, opschorting, raadkamer, voorlopige hechtenis Rechter die het gerechtelijk onderzoek leidt en er de verantwoordelijkheid over heeft. Hij onderzoekt als rechter de strafvordering à charge en à décharge van de verdachte. De onderzoeksrechter moet zowel alle bezwarende als bevrijdende elementen in het onderzoek verwerken. De onderzoeksrechter is bij uitstek Onderzoeksrechter gehouden aan de onafhankelijkheids- en onpartijdigheidsplicht. Hij is bevoegd t.a.v. iedere persoon die ervan verdacht wordt een misdaad of wanbedrijf te hebben gepleegd. De onderzoeksrechter heeft een principiële onderzoeksverplichting. Zie ook: gerechtelijk onderzoek Vorm van voorlopige hechtenis na een veroordeling die nog niet definitief is. De onmiddellijke aanhouding moet gevraagd worden door het openbaar ministerie. Onmiddellijke aanhouding Zij kan enkel uitgesproken worden, na een afzonderlijk debat, in het geval de beklaagde veroordeeld werd tot een hoofdgevangenisstraf van minstens één jaar zonder uitstel en er vluchtgevaar bestaat. Zie ook: kracht van gewijsde Vergissing die ieder normaal voorzichtig en vooruitziend persoon ook gemaakt zou hebben. Daarbij zal wel rekening gehouden worden met de specifieke situatie: als het om een fout in het kader van de beroepsuitoefening gaat, neemt Onoverkomelijke dwaling men een normale voorzichtige en vooruitziende persoon met hetzelfde beroep als referentiepersoon. Ook wel 'onoverwinnelijke' dwaling genoemd. Zij kan soms schulduitsluitend werken. Zie: dwaling. 14  Bijkomende straf, bovenop een hoofdstraf (vrijheidsstraf, straf onder elektronisch toezicht, werkstraf, autonome probatiestraf of geldboete). De ontzetting houdt in dat de veroordeelde levenslang of tijdelijk bepaalde burgerlijke en politieke rechten niet meer mag uitoefenen. Bv. het recht om Ontzetting uit rechten verkozen te worden en het recht om een openbaar ambt te vervullen. Sinds de Potpourri II-wet is levenslange ontzetting verplicht bij een veroordeling tot een gevangenisstraf van twintig jaar of meer. Niet te verwarren met afzetting, die geldt voor het verleden. Zie ook: afzetting Voorlopige hechtenis van minimum 8 dagen die niet te wijten was aan het gedrag van de verdachte zelf en later wanneer een buitenvervolgingstelling of vrijspraak tussenkomt, onnodig blijkt te zijn geweest. De voorlopige hechtenis werd correct Onwerkdadige hechtenis toegepast, maar bleek achteraf gezien niet nodig te zijn geweest. Onwerkdadige hechtenis kan aanleiding geven tot schadevergoeding. Zie ook: voorlopige hechtenis Voorlopige hechtenis steunend op een onwettige beslissing. Onwettige hechtenis Onwettige hechtenis kan aanleiding geven tot schadevergoeding. Zie ook: voorlopige hechtenis Verhoging van de bedragen van de geldboetes die in de strafwetten bepaald zijn om ze te beschermen tegen muntontwaarding. Voor feiten die thans worden Opdeciemen gepleegd, bedragen de opdeciemen 70 en dient de boete in de wet voorziet, te worden verhoogd met 7,0 euro per geldboete, of m.a.w. vermenigvuldigd te worden met 8. Zie ook: geldboete Onafhankelijk korps van magistraten dat in strafzaken de strafvordering uitoefent en het vonnis of arrest tenuitvoerlegt. Dit houdt in dat het openbaar ministerie de vervolging instelt, in het belang van de maatschappij de rol van openbare Openbaar Ministerie aanklager vervult en ervoor zorgt dat opgelegde straffen ook effectief uitgevoerd worden. Synoniem: parket, staande magistratuur. Zie ook: strafvordering, tenuitvoerlegging Wijze van op de proef stellen van de delinquent, waarbij de feiten wel bewezen worden verklaard, maar geen veroordeling wordt uitgesproken. Indien de delinquent gedurende een bepaalde proeftijd geen nieuw misdrijf pleegt, worden de feiten niet bestraft. Indien hij deze voorwaarde schendt, kan de opschorting Opschorting worden herroepen en zal hij toch veroordeeld worden. De opschorting kan verbonden worden met een aantal voorwaarden, de probatievoorwaarden. De dader moet instemmen met opschorting, omdat hij daarmee het recht om de feiten nog te betwisten verliest. Zie ook: probatie, uitstel De gemeenrechtelijke criminele vrijheidsstraf. De opsluiting kan levenslang of Opsluiting tijdelijk zijn, met een minimum van 5 jaar. Zie ook: misdaad, vrijheidsstraf, hof van assisen Strafonderzoek door of onder leiding van het Openbaar Ministerie, met als doel de misdrijven, de daders en de bewijzen op te sporen en alle gegevens te verzamelen die nodig zijn om een strafvordering uit te oefenen. Het openbaar ministerie kent geen vervolgingsplicht en zal in concreto de opportuniteit van een opsporingsonderzoek beoordelen. Tijdens het opsporingsonderzoek mogen Opsporingsonderzoek er in beginsel geen dwangmaatregelen (bv. huiszoeking, DNA-onderzoek zonder toestemming…) genomen worden. Dwangmaatregelen behoren tot de bevoegdheid van de onderzoeksrechter. Het opsporingsonderzoek is in beginsel geheim, maar er zijn talrijke uitzonderingen. Zie ook: gerechtelijk onderzoek, onderzoeksrechter, strafvordering Willens en wetens iets doen wat door de strafwet verboden is of nalaten een handeling te stellen die geboden is. ‘Willens en wetens’ houdt in dat de delinquent zowel weet wat verboden of geboden is, als de intentie heeft dit verbod of gebod te schenden. Opzet moet aanwezig zijn om schuldig te zijn aan opzettelijke misdrijven. Opzet in deze betekenis is te onderscheiden van de Opzet persoonlijke motieven van de dader. De wetgever kan een bijkomende beweegreden eisen in hoofde van de dader van het misdrijf, we spreken dan van bijzonder opzet (bv. 'bedrieglijk opzet' bij diefstal is het bijzonder opzet). Indien deze bijzondere beweegreden niet vereist wordt, spreken we van algemeen opzet. Zie ook: onachtzaamheid 15  Schulduitsluitingsgrond die erin bestaat dat de dader, omwille van omstandigheden buiten zijn wil om, niet in staat is een verboden gedraging te vermijden of een geboden gedraging te stellen. Er is een uitschakeling van de wil Overmacht die niet aan de dader te wijten is. Zij of hij kon niets anders dan delictstypisch handelen en daarom kan het gedrag haar of hem persoonlijk niet worden verweten (maar eventueel wel aan anderen). Zie ook: schulduitsluitingsgrond Lichtste soort misdrijf, bestraft met een politiestraf bestaande uit een gevangenisstraf en/of geldboete. Ook kan een straf onder elektronisch toezicht, Overtreding een werkstraf of een autonome probatiestraf worden opgelegd. Zie ook: geldboete, gevangenisstraf, misdrijf, straf onder elektronisch toezicht, werkstraf, autonome probatiestraf P Term Definition Parket Synoniem: openbaar ministerie, staande magistratuur Een beoogd misdrijf is mislukt of blijft onvoltooid, maar de gedraging is toch strafbaar omdat de dader al handelingen heeft gesteld die als “begin van uitvoering van het misdrijf” kunnen worden beschouwd en het misdrijf enkel mislukt of onvoltooid is omwille van omstandigheden buiten haar of zijn wil om. Poging Op poging staat doorgaans een straf die net iets lichter is dan de straf voor het voltooide/geslaagde misdrijf. Poging tot een misdaad is steeds strafbaar; poging tot een wanbedrijf enkel als de wet het voorschrijft. In sommige gevallen wordt poging gelijkgesteld met het voltooid misdrijf. Zie 51-53 Sw. Misdrijf behorend tot de bevoegdheid van het hof van assisen, ongeacht de zwaarte. Er zijn drie soorten politieke misdrijven: het politiek misdrijf dat door de wetgever werd aangeduid als politiek misdrijf doordat het bestraft wordt met Politiek misdrijf hechtenis, het zuiver politieke misdrijf dat een rechtstreekse aanslag inhoudt tegen de politieke instellingen en het gemengd politiek misdrijf dat een gemeenrechtelijk misdrijf is maar gepleegd werd met een politieke bedoeling. Het recht van de minister van Justitie om het Openbaar Ministerie te bevelen een strafvordering in te stellen of om een rechtsmiddel aan te wenden (art. 274 Sv. Positief injunctierecht en 151 G.W.). De minister heeft géén negatief injunctierecht, hij kan het O.M. nooit beletten de strafvordering in te stellen of een rechtsmiddel aan te wenden. Opsporingsonderzoek dat wordt gevoerd wanneer een redelijk vermoeden bestaat dat in het kader van een criminele organisatie een misdrijf zal plaatsvinden of heeft plaatsgevonden of dat er misdaden of wanbedrijven zoals Proactieve recherche bedoeld in artikel 90ter, §§2, 3 en 4 Sv. gepleegd zijn of kunnen gepleegd worden zonder dat de feiten al aan het licht zijn gekomen en met het doel om te komen tot een vervolging van daders van misdrijven. Bijkomend element bij de opschorting van de veroordeling of het uitstel van de straf, waarbij de veroordeelde gedurende zijn proefperiode aan bepaalde voorwaarden moet voldoen, zoals het volgen van een opleiding, om hem beter te ondersteunen en te begeleiden. De beklaagde moet hierin toestemmen. Met de Probatie invoering van de Potpourri II-wet heeft de wetgever beslist om dit bestaande systeem onverkort te laten voortbestaan, maar daarbovenop nog een nieuwe hoofdstraf te scheppen, de autonome probatiestraf genaamd. Zie ook: opschorting en uitstel Lid van het openbaar ministerie op het niveau van de politierechtbanken en de correctionele rechtbanken. Bij de hoven van beroep is de procureur-generaal het hoofd van het openbaar ministerie. De procureur des Konings heeft de leiding over het opsporingsonderzoek, stelt de strafvordering in en vordert in de Procureur des Konings vonnisfase. De procureur des Konings kan in beginsel geen dwangmaatregelen gebruiken ten aanzien van verdachten, in tegenstelling tot de onderzoeksrechter die dat wel kan in het gerechtelijk onderzoek. Zie ook: gerechtelijk onderzoek, onderzoeksrechter, opsporingsonderzoek, strafvordering 16  Enerzijds is er de politionele provocatie. Dit is de aanwending door een politieambtenaar van een bedrieglijk middel om een persoon een misdrijf te laten plegen of om zijn delictueel voornemen te versterken. Er is geen provocatie wanneer het opzet tot het plegen van het misdrijf al aanwezig was en enkel een constructie werd opgezet om de vaststelling van het misdrijf mogelijk te maken. Politionele provocatie en Sanctie hier is de onontvankelijkheid van de strafvordering (artikel 30 VTSv.). strafverminderende Anderzijds is er de strafverminderende provocatie, die een persoonlijk karakter provocatie heeft en enkel kan worden ingeroepen voor bepaalde misdrijven, waaronder doodslag en opzettelijke slagen en verwondingen. Er moet ook voldaan zijn aan een onmiddellijkheidsvereiste. Bij een bewezen provocatie is er een verplichte strafvermindering (artikelen 411 tot 415 SW). Synoniem: uitlokking. Zie ook: bijzondere opsporingsmethoden, opzet R Term Definition Onderzoeksgerecht in eerste aanleg, onderdeel van de correctionele rechtbank. De raadkamer als onderzoeksgerecht vormt een filter tussen het gerechtelijk Raadkamer onderzoek en de vonnisfase. De raadkamer als vonnisgerecht beslist soms over opschorting of internering. Zie ook: onderzoeksgerecht Onderscheiden van de natuurlijke of fysieke personen. Instelling met een afgescheiden vermogen, rechtsbevoegdheid en handelingsbevoegdheid. De rechtspersoon kan strafrechtelijk verantwoordelijk zijn als misdrijven in zijn Rechtspersoon belang of voor zijn doel of rekening worden gepleegd. De rechtspersoon kan geen gevangenisstraf oplopen. Elke vrijheidsstraf wordt bijgevolg omgevormd naar een geldboete. Omstandigheid, waardoor de gepleegde feiten die weliswaar door de wet als misdrijf omschreven zijn (delictstypiciteit) toch geen misdrijf uitmaken. Het bestaan van een rechtvaardigingsgrond heft immers de wederrechtelijkheid van Rechtvaardigingsgrond de delictstypische gedraging op. De rechtvaardigingsgrond werkt voor elke deelnemer aan de feiten (werking in rem). Vb. overheidsbevel, wettige verdediging, noodtoestand. Zie ook: noodtoestand, wettige verdediging, wederrechtelijkheid Recidive Zie: herhaling De tijd die redelijkerwijze nodig is om een verdachte te laten veroordelen voor zijn daden. Een vervolgde persoon mag niet overdreven lang in de onzekerheid worden gelaten over de uitspraak en zijn lot. De duur van de redelijke termijn Redelijke termijn moet bij elke zaak in concreto beoordeeld worden. Werd de redelijke termijn overschreden, dan kan de rechter de wettelijke straf verminderen of een eenvoudige schuldigverklaring uitspreken. Procedure op het einde van een gerechtelijk onderzoek. De regeling van rechtspleging is de onmisbare schakel tussen het gerechtelijk onderzoek en de Regeling van rechtspleging vonnisfase. De onderzoeksgerechten bepalen op dat moment of er voldoende bezwaren bestaan om een inverdenkinggestelde door te verwijzen naar de rechter. Zie ook: gerechtelijk onderzoek, onderzoeksgerecht Diefstal die door het plegen van een doodslag wordt vergemakkelijkt. De Roofmoord doodslag maakt volgens de traditionele rechtspraak een verzwarende omstandigheid uit bij de diefstal. Zie ook: verzwarende omstandigheden S Term Definition In een eerste fase verkreeg de verdachte na de inwerkingtreding van de zgn. Salduz-wet op 1 januari 2012 recht op de aanwezigheid en bijstand van een advocaat zowel tijdens het politieverhoor als tijdens het verhoor door de Salduz-wet onderzoeksrechter dat vooraf ging aan het bevel tot aanhouding (art. 16, §2, lid 2 WVH). Tijdens het verhoor door de onderzoeksrechter kon de advocaat van de verdachte bovendien eveneens opmerkingen maken over de ten laste gelegde 17  feiten en de mogelijkheid van een bevel tot aanhouding (art. 16, §2, lid 5 WVH). In een tweede fase – in werking getreden op 27 november 2016 – kwam er de Salduz bis-wet, die het Belgische recht in overeenstemming moest brengen met de Europese regelgeving. Sinds Salduz bis kan de advocaat elk verhoor van een verdachte die een vrijheidsstraf riskeert bijwonen en ook actiever participeren aan het verhoor dan voorheen. Verband tussen twee of meer strafvorderingen dat maakt dat deze het best gelijktijdig door eenzelfde rechter worden behandeld om tegenstrijdige Samenhang eindbeslissingen te voorkomen. Samenhang kan ook aanvaard worden tussen misdrijven van verschillende aard, het lagere misdrijf volgt dan het parcours van het hogere misdrijf. Ontstaat wanneer dezelfde dader vervolgd wordt voor twee of meer misdrijven. Als één gedraging tegelijkertijd voldoet aan verschillende misdrijfomschrijvingen (m.a.w. multi-delictstypisch is), spreekt men van eendaadse samenloop. De straf is dan die van de zwaarste kwalificatie (art.65 Sw.) Gaat het om afzonderlijke feiten verspreid in de tijd, zonder dat er al een veroordeling bestaat, dan spreekt men over meerdaadse samenloop. De straffen Samenloop voor de afzonderlijke misdrijven kunnen dan eventueel afgetopt worden. In de praktijk zullen rechters zelden meerdaadse samenloop vaststellen en eerder menen dat er eenheid van opzet bestaat, zodat de regels van het collectief of voortgezet misdrijf gelden (art.65 Sw.) Bestaat er een eerdere veroordeling, dan spreken we in bepaalde gevallen van herhaling. Zie ook: collectief of voortgezet misdrijf, herhaling Bedrag toegekend aan de burgerlijke partij ter vergoeding van de geleden schade. Een schadevergoeding wordt slechts toegekend wanneer de dader van het Schadevergoeding misdrijf veroordeeld werd en het slachtoffer zich burgerlijke partij stelde. De schadevergoeding is geen straf en dient duidelijk onderscheiden te worden van de geldboete. Zie ook: geldboete, straf Het bevriezen, stilzetten van de reeds verlopen tijd van een verjaringstermijn. De Schorsing van de chronometer wordt niet op nul gezet, maar blijft stilstaan om vanop dat punt verjaringstermijn verder te gaan wanneer de reden voor de schorsing verdwenen is. In de eerste plaats is er schuld in de zin van verwijtbaarheid: de persoonlijke ingesteldheid van de dader, waardoor het haar of hem in de concrete situatie kwalijk kan worden genomen dat zij of hij een wederrechtelijke als misdrijf omschreven gedraging heeft gesteld. Soms wordt ‘schuld’ gebruikt in de betekenis van onachtzaamheid, als tegenpool van opzet. Een derde betekenis van Schuld schuld is dat er een causale relatie is tussen feit en rechtssubject; men heeft een feit gepleegd dat aan een wettelijke delictsomschrijving beantwoordt. Wij gebruiken deze betekenis niet maar hanteren daarvoor het begrip (objectieve) delictstypiciteit. De schuld is in het Belgisch strafrecht heel belangrijk omdat ons strafre