Studiewijzer Module 9: Mobiliteit PDF

# Studiewijzer Module 9: Mobiliteit ## 1. Introductie * **1.1 Introductie:** Lees de tekst of bekijk de video. * **1.2 Duurzame mobiliteit?:** Maak de oefening. * **1.3 Belangrijkste mobiliteitsuitdagingen:** * Wat zijn de twee grootste mobiliteitsuitdagingen? * De twee grootste mobi...

# Studiewijzer Module 9: Mobiliteit ## 1. Introductie * **1.1 Introductie:** Lees de tekst of bekijk de video. * **1.2 Duurzame mobiliteit?:** Maak de oefening. * **1.3 Belangrijkste mobiliteitsuitdagingen:** * Wat zijn de twee grootste mobiliteitsuitdagingen? * De twee grootste mobiliteitsuitdagingen zijn het beperkte beschikbare ruimte in België en veel steden wereldwijd, en de toenemende vraag naar mobiliteit en transport, mede door de groei van e-commerce en woon-werkverkeer. ## 2. Huidige acties * **2.1 Mobiliteit in uw regio:** Maak de oefening. * **2.2 Acties voor duurzame mobiliteit:** * Wat is het concept van 4S-framework? 1. suppress trips = reizen verminderen 2. shorten distances = afstanden verkorten 3. shift mode = schakelen tussen vervoerswijzen 4. smarter technology = slimmere technologie. * **2.3 Mobiliteit van personen:** * Hoe worden strategieën voor personenmobiliteit geclassificeerd volgens het 4S-framework? * Strategieën voor personenmobiliteit worden volgens het 4S-framework geclassificeerd in vier categorieën: * Sustainable (duurzaam) * Smart (slim) * Safe (veilig) * Social (sociaal). * Dit framework biedt een structuur om mobiliteitsstrategieën te ontwikkelen en te evalueren op basis van duurzaamheid, technologische innovatie, veiligheid, en sociale inclusie. * **2.4 Mobiliteit van goederen:** * Hoe worden strategieën voor goederenmobiliteit geclassificeerd volgens het 4S-framework? * In de tekst wordt niet expliciet vermeld hoe strategieën voor goederenmobiliteit worden geclassificeerd volgens het 4S-framework. Echter, vanuit de context kunnen we afleiden dat mogelijke oplossingen voor goederenmobiliteit, zoals consolidatie en modal shifts naar elektrische voertuigen en drones, bijdragen aan de duurzaamheid (Sustainable) en slimme technologieën (Smart) binnen het framework. * Wat houdt het concept van consolidatie in? * Consolidatie houdt in dat alle pakketten en goederen aan de rand van een stad worden verzameld, bijvoorbeeld bij een stedelijke hub, en daarna worden herverdeeld met kleinere, elektrische voertuigen. Dit vermindert het aantal gereden kilometers doordat voertuigen beter beladen zijn en routes efficiënter worden afgestemd op afleveradressen. Hierdoor wordt ook de modal shift bevorderd, doordat men overschakelt van grote vrachtwagens naar kleinere elektrische vrachtwagens en fietsen voor leveringen in het stadscentrum. * **2.5 Kenniscontrole:** * Wat houdt het concept van de 15-minutenstad in? * Het concept van de 15-minutenstad gaat over stedelijke planning waarbij de meeste dagelijkse activiteiten en benodigdheden, zoals werk, school, boodschappen en medische zorg, binnen 15 minuten te voet of per fiets bereikbaar zijn. * Wat wordt bedoeld met “Mobility as a Service”? * Mobility as a Service (MaaS) is een dienst die via een digitaal platform verschillende vervoerstypes combineert om mobiliteit te garanderen zonder dat de gebruiker eigenaar is van het vervoermiddel. Dit maakt het eenvoudiger en goedkoper voor de gebruiker om duurzamere vervoersopties te gebruiken. ## 3. Structurele oplossingen * **3.1 Raad:** Maak de oefeningen. * **3.2 Structurele oplossingen:** * Wat is de rol van de prijs van vervoer in het bevorderen van meer duurzame mobiliteitspatronen? * Verhogen van de vervoerskosten: Het verhogen van de prijs van mobiliteit kan ervoor zorgen dat mensen meer duurzame keuzes maken, zoals minder autorijden en het gebruik van openbaar vervoer of fietsen. * Betere afspiegeling van werkelijke kosten: Het verhogen van de kosten om de werkelijke impact van vervoer te weerspiegelen (bijvoorbeeld door CO2-prijzen) zorgt ervoor dat de maatschappelijke kosten (zoals vervuiling en congestie) worden meegenomen in de beslissing. * Veranderend gedrag: Hogere vervoerskosten kunnen leiden tot: * Dichtbij het werk wonen. * Meer thuiswerken. * Bundelen van leveringen voor efficiënter transport. * Gebruik van schonere en efficiëntere vervoermiddelen. * Beleidsimpact: Het aanpassen van subsidies (bijv. voor auto's of gratis pakketbezorging) kan de keuze voor duurzamere vervoersopties stimuleren. * Sociale overwegingen: Bij het verhogen van de vervoerskosten moeten de sociale gevolgen voor kwetsbare groepen in de samenleving worden meegenomen, bijvoorbeeld door financiële steun, in plaats van gratis openbaar vervoer of brandstof. * De concepten kunnen koppelen aan een echt voorbeeld * De concepten uit de tekst kunnen gekoppeld worden aan het echte voorbeeld van rekeningrijden. In steden zoals Londen en Stockholm wordt cordon tolling toegepast, waarbij automobilisten betalen om een bepaald gebied, zoals een stadscentrum, binnen te rijden. Dit systeem helpt de congestie te verminderen en moedigt mensen aan om alternatieve vervoerswijzen te kiezen, zoals openbaar vervoer, carpooling of het gebruik van kleinere en groenere auto's. Een ander voorbeeld van road pricing is het gebruik van GPS-gebaseerde betalingen, waarbij de prijs afhangt van de tijd en locatie van de rit, wat het voor bestuurders minder aantrekkelijk maakt om tijdens drukke uren te rijden. De opbrengsten van rekeningrijden kunnen gebruikt worden voor het verbeteren van het openbaar vervoer, zoals gesuggereerd in de tekst, om zo een duurzamere mobiliteit te bevorderen. * **3.3 De prijs van mobiliteit in Vlaanderen:** Maak de oefening. * Wat houdt het concept van rekeningrijden in? * Autobezitters betalen een prijs op basis van wanneer en waar ze rijden. * Verschillende vormen van rekeningrijden: * Tolheffing bij toegang tot specifieke gebieden (bijvoorbeeld in Londen of Stockholm). * GPS-gebaseerde betalingen afhankelijk van locatie en tijdstip van de rit. * Doelen van rekeningrijden: * Verminderen van congestie (verkeersdrukte). * Alternatieven aantrekkelijker maken, zoals openbaar vervoer of carpooling. * Stimuleren van duurzamere keuzes in mobiliteit. * Gebruik van opbrengsten: * De opbrengsten kunnen worden gebruikt voor verbetering van het openbaar vervoer of andere mobiliteitsmaatregelen. * **3.4 Kenniscontrole:** Maak de oefening. ## 4. De rol van technologie * **4.1 Raad eens:** Maak de oefeningen. * **4.2 Toekomstige technologische oplossingen:** Maak de oefeningen. * Welke rol speelt technologie in het creëren van een duurzamer mobiliteitspatroon? * Autonome voertuigen: * Voordelen: * Vermindert het aantal ongevallen, wat de veiligheid verhoogt. * Faciliteert samenwerking tussen auto's, wat verkeersdoorstroming bevordert. * Kan car- en ride-sharing stimuleren, mits sociale obstakels overwonnen worden. * Nadelen: * Maakt mobiliteit goedkoper en comfortabeler, wat mogelijk leidt tot meer gebruik en congestie. * Ouderen en kinderen kunnen gemakkelijker reizen, wat totale kilometers kan doen toenemen. * Grootschalige invoering kan nog decennia duren, mogelijk te laat om klimaatverandering te beïnvloeden. * Ride-sharing en Uber-achtige systemen: * Voordelen: * Kan het aantal voertuigen en afgelegde kilometers verminderen als het goed wordt toegepast. * Nadelen: * Wordt in de praktijk vaak gebruikt als goedkope taxi-service, wat openbaar vervoer of wandelen vervangt. * Vereist een grote kritische massa van gebruikers en aanbieders om echt impactvol te zijn. * Hyperloop: * Voordelen: * Hoge snelheid en weinig ruimtebeslag in theorie.. * Potentieel interessant voor vrachtvervoer. * Nadelen: * Beperkte passagierscapaciteit vergeleken met MAGLEV-treinen en vliegtuigen. * Infrastructuur is lastig in steden en vraagt veel ruimte voor stations. ## 5. Het grotere plaatje * **5.1 Verbanden met andere uitdagingen:** * Klimaat en biodiversiteit * Transport is verantwoordelijk voor ongeveer een vijfde van de wereldwijde CO2-uitstoot. Ongeveer 75% van deze uitstoot is afkomstig van wegvoertuigen voor zowel personen- als goederenvervoer. Naast koolstof stoten auto's ook NOx, SOx en zwevende deeltjes uit, wat niet alleen leidt tot klimaatverandering maar ook tot luchtvervuiling. * Grondstoffen en circulaire economie * Bij het aanpakken van mobiliteitsgerelateerde uitdagingen wordt veel verwacht van de verschuiving van de huidige voertuigen met verbrandingsmotoren naar elektrische voertuigen. Er moet echter worden opgemerkt dat deze elektrische voertuigen ook het gebruik van grondstoffen vereisen, die niet altijd gemakkelijk en duurzaam beschikbaar zijn. * Economie en bestuur * Een wereldwijde of Europese CO2-belasting zou een enorm positief effect hebben op de klimaatverandering, zeker ook met betrekking tot mobiliteitskwesties. Een meer gedetailleerde uitleg over CO2-belasting is te vinden in de module Economie van duurzame ontwikkeling. * Energie * Zelfs nadat we volledig zijn overgestapt op elektrische voertuigen in plaats van verbrandingsmotoren, hebben we nog steeds geen duurzaam mobiliteitssysteem. Zelfs dan zijn er bijvoorbeeld schaarse grondstoffen en duurzame elektriciteitsopwekking nodig. * Ongelijkheid * Zoals vermeld in de module over ongelijkheid, vereisen veel “duurzame” maatregelen of oplossingen voor de uitdagingen aanpassingen en speciale zorg om ze sociaal aanvaardbaar te maken. ## Conclusie * Technologische innovaties kunnen bijdragen aan duurzamere mobiliteit, maar vereisen zorgvuldig beheer. * Aanvullende maatregelen, zoals een verhoging van de mobiliteitskosten, zijn ook nodig om daadwerkelijk impact te hebben op duurzaamheid.