جزوه مقدمات تنفس - Session 9 PDF
Document Details
![CongenialFractal466](https://quizgecko.com/images/avatars/avatar-16.webp)
Uploaded by CongenialFractal466
Kermanshah University of Medical Sciences
اسوه مرادی، کوثر محمدیان، پگاه عبدلی
Tags
Summary
این جزوه درمورد مقدمات تنفس است و بیماری های بینابینی ریه را توضیح می دهد. جزوه شامل توضیحاتی در مورد انواع بیماری ها، درمان ها و روش های تشخیصی مرتبط با این موضوعات است.
Full Transcript
به نام خدا جزوه :مقدمات تنفس استاد :دکتر جاسمی جلسه 4 :...
به نام خدا جزوه :مقدمات تنفس استاد :دکتر جاسمی جلسه 4 : نویسندگان :اسوه مرادی ،کوثر محمدیان ،پگاه عبدلی بیماری های بینابینی) (Interstitial Lung Disease: ILD گروه وسیعی از بیماری ها هستند که به دلیل پیچیدگی ممکن است در بسیاری از موارد تشخیص داده نشوند؛ در حقیقت هر بیماری که درگیری اولیه یا ثانویه ی بافت بینابینی ریه را بدهد ،جز این گروه قرار میگیرد.این گروه از بیماری ها ،بسیار در بالین ناملموس هستند؛ که ممکن است به علت برخورد کم ما با این گونه بیماری ها باشد. تعریف علمی : ILDواکنش های التهابی فیبروتیکی )یعنی التهاب یا فیبروز (که ،درگیری بافت بینابینی ریه می دهد؛ یعنی دیواره ی آلوئول ها یا به صورت منتشر، بافت بینابینی ریه ،از جمله عروق ریوی و بافت همبند دچار التهاب یا فیبروز شوند. ILDتقسیم بندی های مختلفی دارد .یکی از معتبرترین تقسیم بندی ها مانند زیر است : ILD :Connective Tissue Disease.1هایی که ناشی از بیماری های بافت همبند هستند؛ یعنی بیماری های روماتیسمالی که یکی ازتظاهرات آن ها درگیری ریوی می باشد .مانند :بیماری لوپوس -اسکلرودرمی ) یک بیماری بافت همبند که اعضای مختلفی را درگیر میکند و یکی از ارگان هایی که ممکن است درگیر شود ریه می باشد) آرتریت روماتوئید ) ( RA 1|Page ILD : Treatment – Related or Drug Induced Diseases.2هایی که در ارتباط با دارو ها هستند؛ ممکن است عوارض برخی از دارو ها ،درگیری بافت بینابینی ریه باشد و سبب ILDشود .لیست بلند باالیی دارد ...اما چند مثال :آنتی بیوتیک ها مثل )- (nitrofurantoinدارو های قلبی مورد استفاده برای آریتمی ها مثل )- (amiodaronداروهای ضد التهابی) مثل - (penicillamineداروهای ضد تشنج و دارو های شیمی درمانی Occupational and Environmental Diseases.3 :بیماری های شغلی؛ یعنی شخص به علت کار در یک محیط خاص، درگیری ریه پیدامیکند و ILDها در اثر آن آسیب شغلی ایجاد می شوند؛ مثل :سیلیکوزیس ) کار در معدن سیلیس که از آن شیشه و چیزهای دیگری میگیرند(-آزبستوزیس -پنوموکونیوز کارگران معدن زغال سنگ)- (coal workers pneumoconiosisپنومونی ازدیاد حساسیت ) HPکه در رابطه با آن صحبت میکنیم(. :Primary (Unclassified) Diseases.4بیماری هایی که اولیه هستند و طبقه بندی خاصی ندارند و جزء بیماری های گروه خاصی دسته بندی نمیشوند و ریه را هم درگیر میکنند؛ یعنی تظاهرات منتشری دارد که ریه هم از جمله اعضای درگیر است .اینم لیست بلند باالیی داره ... :/مثل :سارکوئیدوز -آمیلوئیدوز -واسکولیت های درگیرکننده ی ریه -ایدز ) یکی از تظاهرات بیماری ایدز ،درگیری بینابینی بافت ریه می باشد( -بعد از برخی عفونت ها )ممکن است درگیری بینابینی ریه داشته باشیم( -بعد از پیوند مغز استخوان ) یعنی پروسه ای که به دنبال برخی از بدخیمی ها انجام می شود و افراد پیوند مغزاستخوان میگیرند تا بیماری مجددا برنگردد( -سایر بیماری ها نامأنوس بوده و درباره ی آن ها بحث نمی کنیم .آخیش ...بهتر(: 2|Page :Idiopathic Fibrotic Disorders.5یک سری بیماری های بینابینی ریه هستند که فقط ریه را بدون علت درگیرمیکنند و اختصاصا بیماری های خود ریه هستند؛ مثل _) IPF ( idiopathic pulmonary fibrosis RBILD پس 5گروه بیماری های بینابینی ریه داریم که در این میان ،فقط دسته ی آخر Idiopathic Fibrotic Disorderمیباشد که تنها ریه درگیر می شود و مختص ریه می باشد .سایر گروه ها در ارتباط با بیماری های دیگری هستند که یکی از تظاهرات آن ها ،درگیری ریوی می باشد. Hypersensitivity pneumonitisیا HPیا آلوئولیت آلرژیک برون زاد تعریفHP HPیا آلوئولیت آلرژیک برون زاد :یک پروسه التهابی با درگیری ریه که آلوئول ها و ترمینال برونشیول را درگیر می کند و به دلیل استنشاق مکرر موادی که حساسیت زا هستند ،میباشد .این مواد میتواننند ارگانیک و یا صنعتی باشند؛ ی جور دیگم میشه گفتش یعنی یک سری مواد استنشاقی که باعث یک سری واکنش های آلرژیک در فرد میشوند و در نهایت این آلرژی در دیواره آلوئول ها و مجاری ترمینال برونشیول ها خود را نشان میدهد؛ و بازم یعنی یک واکنش التهابی که در اثر افزایش حساسیت ایجاد میشود .اینم که دیگه یادتونه HPجزء بیماریهای شغلی و محیطیه. عوامل ایجاد کننده یHP 3|Page 4گروه سبب ایجاد HPمی شوند: .1باکتری ها Non Tuberclosis Micobacterium ( NTM ):ممکن است سبب HPشوند. .2قارچ ها :آسپرژیلوس .3پروتیین های حیوانی :مانند مواد حاصل از پرنده ها -افرادی که با پرنده ها کار میکنند ) ممکن است به دلیل گرد و غبار مدفوع یا پر آن ها دچار HPشوند( . .4مواد شیمیایی :مانند ایزو سیانات ها و سایر موادی که در صنعت استفاده می شوند. .5مشاغل خاص :مثال افرادی که در محیط های مرطوب کار میکنند؛ مثل استخر ها میدونیم که گفتیم چهار گروه ولی پنج تا نوشتیم :/چون استاد توی مباحثش به پنج تا اشاره میکنه اما تو اسالیدا چهار دسته هستند ،پس میتونیم مورد پنجم رو جز دسته های باال قرار بدیم:(. پاتوژنزHP یعنی ببینیم مراحل ایجاد بیماری چی هست. بیماری یک واکنش با واسطه ی ایمنی می باشد که باعث ایجاد کمپلکس ایمنی می شود .یعنی چهه؟ !یعنی یک سری مواد آلرژن هستند که هنگامی که افراد مستعد این بیماری با این مواد برخورد میکنند ،یک واکنش ایمنی ایجاد می شود و یک سری آنتی بادی ها علیه این مواد آلرژن تولید می شوند .به این آنتی بادی ها، precipitating antibodiesیا آنتی بادی های رسوب دهنده گفته می شود. هنگامی که تماس با آلرژن طوالنی مدت می باشد و یا فرد پس از برخورد اول ،مجددا با همان آلرژن مواجهه پیدا میکند ،آنتی بادی های تولید شده ،با این آلرژن ها کمپلکس ایمنی ایجاد می کنند و باعث ایجاد یک سری واکنش های التهابی شده که در نهایت سبب بروز التهاب در دیواره ی آلوئول ها و دیواره ی عروق و ایجاد عالئم HPمی شوند. مهمترین قسمت سیستم ایمنی که در ایجاد بیماری دخالت دارد ،افزایش حساسیت با واسطه ی سلول ) Cell ) Mediated Hypersensitivityاست. انواعHP HPبر اساس طول مدت تماس ،مواد محرک ،محیط تماس و اینکه میزان تماس چقدر باشد ،به 3دسته تقسیم میشوند: .1حاد .2تحت حاد 4|Page .3مزمن فرد دارای یک سری عالئم حاد می باشد که منطبق با HPمی باشد و یک سری واکنش ها و عالئم ریوی ایجاد می شود. معموال در فرم حاد اگر تماس طوالنی مدت نباشد و قطع شود ،عالئم خود به خود برطرف می شود .اگر این تماس طوالنی مدت تر باشد ،می تواند فرم تحت حاد یا مزمن ایجاد شود. در نوع حاد ،واکنش به وسیله ی افزایش تعداد پلی مورف ها ) ( PMN cellsدر آلوئول ها ایجاد می شود و به دنبال آن ،مونونوکلئاز ها بعد از مرحله ی حاد ،داخل بافت ریوی انتشار پیدا می کنند و در نهایت گرانولوم ایجاد می کنند .پس ، HPجز بیماری های گرانولوماتوز ریوی تقسیم بندی می شود .این واکنش با واسطه سلولی که باعث ایجاد یک کمپلکس ایمنی میشود ،در ابتدا در مرحله ی حاد ،پلی مورف ها داخل ریه تجمع می یابند و در حالت مزمن مونونوکلئاز ها ،و در نهایت در بافت ریه گرانولوم ایجاد میکنند. در HPمیزان T cellها در داخل آلوئول ها باال می رود. عالئم) HP ( clinical presentation بسته به میزان تماس ،میزان حساسیت فرد ،دوز تماس ،و طول مدت تماس و محیط تماس ،عالئم فرق می کند و ممکن است حاد ،تحت حاد یا مزمن باشد. .1عالئم حاد: سرفه -تب -لرز -درد بدن -بی حالی -تنگی نفس ساعت بعد از تماس با آنتی ژن ایجاد کننده ی حساسیت) آلرژن (ایجاد می شود .معموال8-6 اگر تماس برطرف شود ،بعد از چند روز عالئم به طور خود به خودی برطرف می شوند. برای تشخیص به چه چیزی نیاز داریم؟) چیزی که در شرح حال میخوایم(: حتما فرد باید سابقه ی تماس داشته باشد.یعنی مثال تو شرح حال مریض میگه در محیطی بوده که پرنده زیاد بوده یا محیط های مشکوک دیگه ای که آلرژن های مورد نظر رو داره. 8-6 ساعت بعد از تماس) یا مثال 12ساعت( ،عالئم ریوی )مثل تنگی نفس -سرفه (و عالئم دیگر )مثل تب و لرز ( پیدا کند. معموال سرفه این افراد بدون خلط است و میتوان آن را از پنومونی و برونشیت ها افتراق داد. فرد سابقه بیماری قلبی-ریوی نداشته باشد. بعد از قطع تماس ،عالئم فرد بهبود پیدا کرده باشد.مثال در افرادی که بعد از مدتی که از عالئم گذشت، برای پیگیری بیماری خود مراجعه کنند ،میتوان این قسمت را در شرح حال بیمار متوجه شد.عجب آدم پیگیریه اینم.... .2عالئم تحت حاد: عالئم فرم تحت حاد ممکن است به طرز مرموزی طی یک هفته بروز پیدا کند. ممکن است فرد نیاز مند بستری در بیمارستان باشد. 5|Page عالئم فرد به شدت فرم حاد نمی باشد و معموال عالئم به صورت سرفه های مزمن و تنگی نفس می باشد که در چندین هفته پیشرفت می کند و حتی اگر تماس زیاد باشد و عالئم شدید شوند ،سیانوز ،تنگی نفس های شدید و واکنش های غیرقابل برگشت ریوی در فرد ایجاد شود. .3عالئم مزمن: عالئم فرد طوالنی مدت تر می باشد؛ چون فرد به طور مکرر با آلرژن تماس دارد) .مثال فرد پرنده فروشه یا در محیط کشاورزی حضور داره و یا محیط های دیگه در تماس با آلرژن (و فرد طی هفته ها به صورت تدریجی عالمت دار می شود. عالئم شامل :کاهش وزن ،احساس ناخوشی ،سرفه ،تنگی نفس پشرونده ،شنیدن صدای crackleهنگام دم )که نشاندهنده درگیری بافت بینابینی ریه است (و کالبینگ انگشتان ) ( digital clubbingمیباشد. در نوع مزمن به علت زمان طوالنی آن ،یکسری تغییرات در بافت ریه ایجاد میشود که این تغییرات غیر غابل برگشت می باشند .ممکن است حتی در نوع مزمن ،فیبروز ریوی ایجاد شود که در این حالت از فیبروز های ریوی با علت نامشخص ) ( idiopathicغیر قابل افتراق میشود و فرد دچار درگیری ریوی مزمن میشود؛ و در افراد با تماس طوالنی مدت با آلرژن و عالئم طوالنی مدت ایجاد میشود. در نمای CTاسکن ممکن است عالئم فیبروز یا آمفیزم دیده شود. *در فرم حاد و گاهی تحت حاد ،اگر فرد تماس با آنتی ژن را قطع کند ،عالئم بیماری که خود محدود شونده است، معموال طی چند روز تا چند هفته برطرف میشود و ممکن است که حتی برای فرد مداخله درمانی هم انجام ندهیم و عالئم خود به خود برطرف شوند. تشخیصHP دقت کنید که با هیچ تست تشخیصی واحدی نمیشود HPرا تشخیص داد .حتی اگر از بافت ریوی فرد مبتال به HPنمونه پاتولوژی تهیه شود ،تغییرات مشاهده شده در نمونه مختص بیماری HPنمی باشد و در بیماری های دیگر هم دیده می شود؛به همین علت یک سری عالئم بالینی فرد ،شرح حال و تست های آزمایشگاهی و پاتولوژی را با هم جمع می کنند و احتمال بالینی می دهند که بیماری احتماال HPهست و یک تشخیص net.ندارد. (1تغییرات آزمایشگاهی ایجاد شده درHP افزایشESR CRPممکن است افزایش یابد. حتی ) RF ) Rheumatoid Factorکه در بیماری آرتریت روماتوئید باال میرود ،در HPهم ممکن است مقداری افزایش یابد. سطح LDHممکن است باال برود. 6|Page سطح ایمونوگلوبین ها ) ( IGنیز احتمال دارد باال رود .همانطور که گفتم HPیک واکنش ازدیاد حساسیت است که یک سری آنتی بادی ها علیه ماده حساسیت زا تولید میشود که به آنها آنتی بادی رسوب دهنده گفته می شود که عامل واکنش ایمنی ایجاد شده می باشد؛ به همین خاطر ممکن است در این بیماری ها سطح ایمونوگلوبین ها در خون باال برود. هم چنین در سرم این افراد ،آنتی بادی های رسوب دهنده افزایش پیدا میکند .در بیماران مشکوک به ، HP یکی از تست های آزمایشگاهی که باید انجام شود ،اندازه گیری سطح آنتی بادی رسوب دهنده می باشد. در افراد مبتال به ، HPائوزینوفیل افزایش پیدا نمی کند؛ برعکس بیماری هایی مثل آسم) که با افزایش ائوزینوفیل همراه است (و بیماری های ائوزینوفیک ریه .اگه سوالی به شما دادن که خواستن منحرفتون کنن به سمت HPولی ائوزنوفیل افزایش پیدا کرده بود ،به HPفکر نکنین...راه راست رو انتخاب کرده و منحرف نشین. (2تغییرات رادیوگرافی:HP گرافی این بیماران ممکن است نرمال باشد و یا یک سری تغییرات داشته باشد؛ گرافی بسته به این که بیماری در مرحله حاد،تحت حاد یا مزمن باشد ،متفاوت است. تغییراتی که ممکن است در گرافی دیده شود: اینفیلتریشن ) ( Infiltrationهای منتشر یا پچی ) ( patchyداخل بافت ریه کدورت های فضاهای هوایی ()ai r- space در فرم مزمن ممکن است این کدورت ها به صورت nodular ، roundو باحاشیه ی مشخص باشند. همچنین ممکن است این کدورت ها به صورت reticulonodularباشند ) reticular.به معنی خطی و nodulaRهم به معنی گرد است و این حالت ترکیبی از این دو است). در نهایت ممکن است این کدورت ها به صورت honey combingدر بیایند . Honey combing) : تغییراتی مثل النه ی زنبور و شش ضلعی که به صورت فیبروز در بافت ریه هستند ،نشان دهنده ی endstageبیماری است و معموال قابل برگشت نیست(. خب حاال که تا اینجا اومدیم انواع کدورت های گرافی قفسه سینه رو هم بخونیم ...:/که تشخیص افتراقی ها محدود بشن و راحت تر به تشخیص برسیم. به طور کلی در گرافی قفسه ی سینه کدورت ها را میتوان به سه دسته تقسیم کرد: :alveolar infiltration.1کدورتی که به صورت همگن و با حاشیه ی نامنظم پخش شده است. : reticular.2کدورت به صورت خطی. : nodular.3کدورت گرد با حاشیه منظم. از ترکیب خطی و نودوالر میتواند کدورت reticulonodularایجاد شود. (3تغییرات CTاسکن بیماران HP 7|Page CTاسکن ریه دقت تشخیصی باالتری نسبت به گرافی ساده دارد در فرم حاد: در CTاسکن تغییرات( ground glassشیشه ی مات (منتشر میبینیم. *فرق ground glassبا : infiltrationهر دو کدورت هستند اما در مورد اول مانند شیشه است و بافت زیرش پیداست اما در infiltrationبافت زیر کدورت ها دیده نمیشود. تغییراتreticulonodular. تغییرات درگیری آلوئول. معموال در CTافرادی که HPحاد دارند همه نوع تغییری میشه دید. در فرم تحت حاد: معموال تغییرات به صورت nodularاست و این نودول ها درگیری مرکزی-لوبولی )( centrolubular دارند).درنوع مزمن هم ممکن است دیده شود(. Ground glass گیر افتادن هوا ) ( Air trapping در فرم مزمن: تغییرات به صورت فیبروز )نوع حاد و تحت حاد در آخر باعث فیبروز میشوند (پس بیماری HPمزمن بیماری ای فیبروتیک است و در نهایت باعث فیبروز ریه می شود. حتی ممکن است بافت ریه حالت آمفیزم پیدا کند اگر این فیبروز خیلی پیشرفت کند حالت honey combingایجاد میشود. (4یافته های پاتولوژی HP در فرم حاد: Infiltrationهای آلوئوالر :یعنی ارتشاح سلول های التهابی) معموال مونوسیت ها (در دیواره ی آلوئول ها و بافت بینابینی داریم. گرانولوم :همانطور که گفتیم HPیک بیماری گرانولوماتوز است؛ پس گرانولوم های noncaseatingدر بافت بینابینی اطراف برونشیول وجود دارند. برونشیولیت) التهاب دیواره ی برونشیول ها( در فرم تحت حاد: گرانولوم ها واضح تر میشوند. برونشیولیت مونونوکلئار. 8|Page لنفوسیت ها در بافت بینابینی ریه منتشر میشوند. ممکن است در بافت ریه فیبروز هم دیده شود. *یک سری بیماری های گرانولوماتوز هستند که دیواره ی عروق راهم درگیر میکنند؛ یعنی واسکولیت یا التهاب دیواره عروق هم دارند؛ در HPواسکولیت نداریم و بیشتر بافت بینابینی و همبند اطراف برونشیول ها درگیر میشوند . پس HPجزء واسکولیت ها نیست. در فرم مزمن: گرانولوم ها پیشرفت می کنند و به صورت فیبروز در می آیند؛ پس یک بیماری فیبروتیک است. برا اینه یادتون نره جمله اول همین بخش رو دوباره تکرار میکنیم ... HPیک بیماری اختصاصی نیست ،حتی تغییر پاتولوژی هم که این بیماری دارد ،تغییرات اختصاصی این بیماری نیستند؛ به همین خاطر در تشخیص hypersensitive pneomuniمعموال از مجموعه عالئم بالینی آزمایشگاهی و پاتولوژی استفاده می کنند تا به تشخیص برسند؛ یعنی : از یک قانون پیشبینی یا prediction rulesاستفاده میکنند: شخص سابقه ی تماس دارد یا خیر.شرح حال میگیریم. آنتی بادی های رسوب دهنده در خون فرد وجود دارد یا خیر؛ چون این آنتی بادی ها نشان دهنده ی تماس فرد با آنتی ژن هستند ولی به تنهایی نشان دهنده ی بیماری نیست ).چون ممکن است یک فرد طبیعی هم در تماس با آنتی ژن ،آنتی بادی رسوب دهنده داشته باش اما عالئم بیماری ایجاد نشده است (.این آنتی بادی ها نشان دهنده ی واکنش آلرژیک است .حاال ممکن است این واکنش به ایجاد بیماری بیانجامد یا خیر. عالئم در حالت تحت حاد و مزمن ریه به صورت recurrentباشند؛ یعنی عالئم باید تکرار شوند. در معاینه ی ریه ممکن است craklesشنیده شوند. معموال باید بین تماس با آنتی ژن و ایجاد عالئم ریوی یک فاصله ی زمانی وجود داشته باشد).( 4-8 h کاهش وزن تغییرات گرافی ممکن است از فرد بیوپسی بگیریم و HPرا تشخیص دهیم. ممکن است در اسپیرومتری حجم های ریه تغییر پیدا کرده باشند. در خیلی از موارد ممکن است وجود این فاکتور ها و افتراق بیماری برای تشخیص بیماری کافی باشد و برای پاتولوژی بیوپسی از فرد دیگر نیاز نیست. درمان HP درنوع حاد :به خاطر اینکه HPخود محدود شونده است بهترین راه درمان قطع تماس است ،در این صورت معموال بعد از چند روز عالئم خود به خود برطرف می شوند. 9|Page در نوع تحت حاد :مهم ترین مداخله ای که برای بیماری میتوان انجام داد ،قطع تماس است و بعد دادن یک دارویی که بتواند واکنش التهابی را کنترل کند؛ مثال prednisoneبه فرد می دهیم به صورت 1 mg/kgروزانه؛ یعنی :مثال اگر فرد 60 kgاست روزانه 60 mgاز این دارو باید مصرف کند .معموال 14-7روز ادامه میدهیم .بعد از آن taperedمیکنیم یعنی دز دارو را کم میکنیم تا در نهایت طی 6-2هفته دارو را قطع کنیم. در نوع مزمن :چون تغییرات غیر قابل برگشت اند چون نمیشه فیبروز را برطرف کرد معموال نمی توان کار خاصی انجام داد.تنها کاری که میتوان کرد این است که اگر فرد همچنان تماس دارد ،تماس را قطع کنیم و از آسیب بیشتر ریه جلوگیری کنیم. Idiopathic Interstitial Pneumonias بیماری هایی که به صورت اولیه خود ریه را درگیر میکنند)بیماری های بینابینی که مختص خود ریه هستند (و در زمینه ی بیماری دیگری ایجاد نمی شود و خود ریه را اختصاصا درگیر می کند. .1فیبروز idiopathicریه :یکی از شایع ترین بیماری ها در این دسته است؛ که ریه بطو خود به خود دچار فیبروز میشود. :Acute interstitial pneumonitis.2نومونیت حاد ریه؛ یعنی التهاب در بافت ریه ایجاد می شود .این التهاب حاد و وسیع استو باعث سندروم دیسترس تنفسی میشود که سندرم دیسترس تنفسی Hamman_ richگفته میشود. . :Respiratory bronchiolitis/interstitial pneumonitis (RBIP/RDIP).3که در افراد سیگاری ایجاد می شود. Cryptogenic organizing pneumonia (COP).4 Non specific interstitial pneumonia (NSIP).5 این بیماری ها نایاب هستند و ممکن است عالئم آن ها برای تشخیص سخت باشد .فقط در مورد چند تا از شایع هاشون میگیم(... : یک سری کلید های تشخیصی برای بیمارانی که ILDدارند ،داریم) یعنی بیماری های که مختص نومونیت داخل ریوی هستند (بر اساس طول مدت ،سن فرد و عالئم آن یک سری تشخیص های افتراقی وجود دارد.: .1طول مدت اگر عالئم کوتاه مدت و به صورت حاد باشند)در بیماری های زیر بیشتر دیده میشود(: درگیری های آلرژیک مثل درگیری های چشمی یا HP AIPیا سندرمhammen-rich پنومونی ائوزینوفیلی Hypersensitivity pneumonitis 10 | P a g e اگر بیماری تحت حاد باشد: سارکوئیدوز بیماری های ناشی از دارو ها خونریزی آلوئوالر لوپوس بیماری های روماتیسمال COP عالئم مزمن بیشتر در: IPF ( Idiopathic Pulmonary fibrosis ) سارکوئیدوز Pulmunary Langerhans cell histocytosis (PLCH) Pneumoconiosis CTDs که بیماری های connective tissueهستند. .2سن: در سن 40-20سالگی : Sarcoidosis CTD (LAM) PLCH در باالی 60سالگی :بیشتر در بیماران فیروتیک مزمن ریوی ( ) IPFدیده میشود. سن: بعضی از بیماری ها فقط سن خاصی را درگیر می کنند؛ سارکوئیدوز ،بیماری های بافت همبند ،بیماری LAMو PLCHبیشتر در افراد جوان (بین 20تا 40سال) رخ می دهد.بیماری های فیبروتیک ریه ،به خاطر اینکه مزمن هستند و زمان الزم دارد تا فیبروز ایجاد شود ،در سن های باالتر(مثال باالی 66سال) ایجاد می شوند. جنس : 11 | P a g e بعضی از بیماری ها اختصاصا در یک جنس خاص وجود دارند؛ در خانم ها :بیماری ( LAMلنفانژیولیوماتوز) و توبروز اسکلروزیس ،مخصوص خانم هایی است که در سن باروری ) (premenopausalقرار دارند.یعنی اگر بیمار خانم نباشد و باردار نباشد ،تشخیص لنفانژیولیوماتوز و توبروز اسکلروزیس زیر سوال می رود. برخی از بیماری های ریوی در خانم ها بسیار شایع تر است؛ مثل بیماری های بافت همبند. در آقایان :روماتوئید آرتریت ) ( RAو بیماری های شغلی ( به خاطر تماس شغلی (در مردان بیشتر است. سابقه ی فامیلی: در برخی بیماری ها مثل توبروز اسکلروز و نوروفیبروماتوز ،سابقه ی فامیلی خیلی تاثیر دارد. کشیدن سیگار : دو سوم تا %75بیمارانی که دچار IPFهستند ،سیگاری هستند. بیماری PLCHدر آقایان است و مختص افراد سیگاری است. ،)desquamative interstitial pneumonitis( DIPسندرم گود پاسچر respiratory bronchiolitis ،و خونریزی های ریوی آلوئوالر بیماری های افراد سیگاری هستند. یک سری بیماری هایی هستند که در CT SCANو گرافی قفسه سینه ،درگیری های واضحی دارند؛ ولی عالئم بالینی متناسب با CT SCANو گرافی نیست.مثل: Sarcoidosis Silicosis PLCH Hypersensitivity pneumonitis Lipoid pneumonia Lymphangitis carcinomatosis در این بیماری ها عالئم رادیوگرافیکی آنها خیلی بارزتر از عالئم بالینی آنها است. :یا همان صداهای تنفسی سوت مانندی که به علت انسداد در مجاری هوایی ایجاد می شود و در برخی Wheezing بیماری ها این عالمت وجود دارد؛ مثل : 12 | P a g e Chronic Eosinophilic Pneumonia : Churg-Strauss syndrome این سندرم نوعی بیماری رماتیسمال هست. Respiratory Bronchiolitis ILD Sarcoidosis :ممکن است در Sarcoidosisو و افرادی که دچار پنوموتوراکس ( chest painدرد قفسه سینه ) خودبخودی هستند مانند PLCHو ، LAMتوبروز اسکلروز و نوروفیبروماتوز ،دیده شود. :در بیماری های زیر داریم : Hemoptysis Diffuse Alveolar Hemorrhage (DAH) Syndromes LAM Tuberous Sclerosis Granulomatous Vasculitides توی برخی از بیماری های ریه ممکن است crackleبشنویم Crackle.ها بیشتر نشان دهنده درگیری بافت بینابینی ریه هستند.در بیماری های ILDشایع است.در بیماری های granulomatous lungمعموال کمتر است.پس در بیماری ها التهابی و فیبروتیک ریه بیشتر است و در بیماری های گرانلوم در بافت ریه پیدا می شود ،احتمال شنیدن crackleخیلی کمتر است. در بیماری های ریوی ،ممکن است فشار خون ریوی در مراحل انتهایی باال رود و فرد دچار cor pulmonaleشود. ممکن است به دلیل هایپوکسی ،سیانوز و clubbingانگشتان نیز داشته باشیم. در تغییرات آزمایشگاهی بیماران : ILD RF باال می رود. LDH ممکن است باال رود. سطح آنتی بادی های رسوب دهنده در افرادی که hbمزمن دارند ،ممکن است باال رود. در گرافی یا CT SCANبیمارانی که دچار بیماری بینابینی ریه شده اند ،ممکن است تغییرات به صورت Reticularباشد؛ یعنی تغییرات به صورت کدورت های خطی باشد که بیشتر نشان دهنده فیبروز در بافت ریوی است. یا ممکن است تغییرات به صورت nodularباشد؛ یعنی تغییرات گرد و ندول مانندکه بیشتر نشان دهنده گرانولوم در بافت ریوی است. و یا ممکن است تغییرات به صورت ترکیبی از این دو ( )Reticolo nodularباشد؛ 13 | P a g e ممکن است برخی بیماری ها در ،CT SCANنمای اختصاصی داشته باشند: مثال بیماری هایی که بصورت ندوالر در قسمت های فوقانی ریه دیده میشوند : Sarcoidosis PLCH Chronic Hypersensitivity Pneumonitis Silicosis Berylliosis RA Ankylosing Spondylitis :یک سری تغییرات که بافت ریه شبیه النه زنبور می شود.معموال این تغییرات نشان دهنده HONEY COMBING فیبروز های پیش رونده در بافت ریه هستند و پروگنوز را بد می کنند. CT SCANریوی در تشخیص مراحل اولیه بیماری و بررسی دقیق تر بافت ریوی نسبت به گرافی قفسه سینه بسیار حساس تر است.در تشخیص میزان انتشار بیماری و میزان درگیری ریوی کمک کننده است.همچنین CT SCANدر تشخیص بیماری های همراه با درگیری بافت ریه ،کمک کننده است. یک سری از بیماری ها هستند که تغییرات گرافی و CT SCANآنها تقریبا اختصاصی است و تشخیص را می توان بر همین اساس گذاشت و نیازی به biopsyنیست.مثل : IPF Sarcoidosis hypersensitivity pneumonitis asbestosis lymphangitic carcinoma PLCH بیماری IPF یکی از بیماری های بینابینی ریه میباشد که بیمار دچار فیبروز ریه به صورت نامعلوم شده است و درگیری فقط مختص ریه هست. عالئم بالینی : IPF 14 | P a g e Exertional dyspnea Nonproductive cough Inspiratory crackles ( Digital clubbingکالبینگ انگشتان) تغییرات CTاسکن بیمارانIPF در این بیماران فیبروز دیده میشود؛ پس در CT Scanتغییرات رتیکوالر داریم؛ به صورت خطی هستند.به صورت دو طرفه و بیشتر با درگیری قسمت های محیطی ریه همراه است. patchy,predominantly basilar, subpleural reticular opacities * درگیری بیشتر در نواحی تحتانی ریه اتفاق می افتد. در CT Scanاین بیماران چه جیزهایی نمیبینیم (آنچه به ضرر تشخیص IPFاست!) : extensive ground-glass abnormality nodular opacities : upper or midzone predominance درگیری بیشتر در لوب های فوقانی و میانی به ضرر IPFاست. : prominent hilar or mediastinal lymphadenopathy اگر داخل ناف ریه لنفادنوپاتی دیده شود. 15 | P a g e در این CTکدورت های خطی دیده میشه که وقتی به هم میرسن حالت خطی پیدا میکنن و بیشتر قسمتای تحتانی و محیطی درگیر هستن.مراحل انتهایی فیبروز ریه که معموال درمان خاصی ندارد. یافته های پاتولوژی: IPF یافته های پاتولوژی از بررسی بافت بیوپسی بیمار : : UIP pattern یعنی ظاهر heterogeneousدارند.یکی از یافته های اصلی در گیری هتروژن ریه است؛ که یعنی یکنواخت نیست؛ قسمتی از ریه فیبروز دارد اما قسمت دیگر کامال سالم و نرمال دیده می شود.پس نتیجه می گیریم که در این بیماری ،درگیری به صورت غیریکنواخت انجام می شود. در قسمت هایی که درگیر هستند ،ممکن است التهاب وجود داشته باشد) interstitial inflammation(. : foci of proliferating fibroblasts نواحی کانونی که فیبرو بالست ها در آن رشد کرده اند.هرچه میزان رشد فیبرو بالستی بیشتر باشد ،احتمال پیشرفت بیماری بیشتر هست. dense collagen fibrosis honeycomb changes درمان بیماری : IPF در مان این بیماری بیشتر بصورت حمایتی هست؛ چون فیبروز ایجاد شده و احتمال برگشت آن خیلی کم استMortality. باالیی دارد.درمان موثری برای این بیماری وجود ندارد.در این افراد احتمال microaspirationبسیار زیاد است. اکسیژن تراپی :در افرادی که سطح اکسیژن بسیار کمی دارند (به صورت طوالنی مدت). 16 | P a g e در مان و جلوگیری از ایجاد عفونت ها ( pulmonary embolismو pneumothoraxکه باعث تشدید عالئم می شوند). حدود یک سوم از این بیماران بدلیل Heart failure and ischemic heart diseaseمیمیرند. بیماری )NSIP (Nonspecific Interstitial Pneumonia یکی دیگر از بیماری های بافت بینابینی ریوی است که درگیری ریوی ایجاد می کند.این بیماری ممکن است ایدیوپاتیک باشد یا ممکن است در زمینه بیماری دیگری ،در ریه ایجاد شود.معموال یک درگیری restrictiveایجاد می کند. عالئم آن شبیه IPFاست؛ در سن پایین تری نسبت به IPFایجاد می شود. بیشتر در افراد جوان (نسبت به )IPFو همین طور در خانوم هایی که سیگار نمیکشند و در افرادی که سابقه ی بیماری خاصی هم نداشتند ،دیده میشود. در CT Scanاین افراد : تغییرات ( sub pleural ground-glassبیشتر در نواحی نزدیک پلور)بصورت دوطرفه دیده میشود. Consolidation در فضاهای هوایی در این بیماران دیده میشود و همین طور گاهی فیبروز با تظاهر رتیکولر میتواند بصورت غیر نرمال بروز پیدا کند. دیدن honey combingدر این جا معمول نیست. تغییرات پاتولوژیک : درگیری هموژن و یکنواخت است (برخالف ) IPF اکثرا درگیری بصورت التهابی و سلوالر است ارتشاح سلول های التهابی را در بافت ریه به همراه التهاب در آلویول ها و مجاری انتهایی ریه است( که بصورت منتشر و یکنواخت ریه را درگیر میکند. little or no honeycombing 17 | P a g e کدورت ها بیشتر به صورت شیشه مات است؛ یعنی بافت زیرین هم از داخل این کدورت ها قابل رویت است.بیشتر نواحی peripheralدرگیر است.در برخی از نواحی نیز می توان کدورت های خطی را دید.ولی بیشتر درگیری ها به صورت شیشه مات ،دوطرفه و پریفرال وجود دارند. درمان : NSIP این بیماری دارای prognosisخوبی نسبت به IPFاست و میزان mortality rateپنج سال آن کمتر از 15درصد است.این بیماران به درمان با glucocorticoidsو بهمراه azathioprineاکثرا پاسخ میدهند. : بیماری )Acute Interstitial Pneumonia(Hamman-Rich Syndrome یکی از انواع سندرم دیسترس تنفسی در بالغین است که جزء بیماری های ILDحساب می شود. این سندرم یک بیماری نادر اینترسیتیال هست وعالیم آن شبیه سندرم زجر تنفسی حاد دیده میشود () ARDS؛ یعنی عالیم آن مانند تنگی نفس و عالیم تنفسی شدید ،بصورت حاد بروز پیدا میکند و ممکن است فرد بستری و یا حتی ممکن 18 | P a g e است فرد in tubeشود. معموال بیماران باالی 46سال هستند و اکثرا در افرادی که سابقه ی بیماری خاصی نداشتند ( previously healthy ) individualدیده میشود. عالئم : AIP معموال فرد 7تا 14روز قبل از شروع عالیم ،بیمار دچار یک سرماخوردگی یا ناخوشی ( ) prodromal illnessمیشود؛ که عالیم آن تنگی نفس ،سرفه ،خلط و عالیم دیسترس و نارسایی تنفسی هست. تغییرات CTاسکن : AIP در CT Scanآنها :کدورت بصورت ground-glassدو طرفه و منتشر و متقارن(of ground- ) glass attenuationدیده میشود که نشان دهنده ی تخریب و درگیری بافت ریه است. اندازه قلب طبیعی است و این کدورت منتشر دوطرفه ،یک بیماری ARDSرا تداعی می کند. تغییرات گرافی : AIP در chest radiographyاین بیماران ،کدورت منتشر دوطرفه ( )Diffuse, bilateral, air-space opacificationدیده میشود. تغییرات پاتولوژیک : AIP مشخصه ی اصلی آن آسیب منتشر به بافت ریه بصورت دو طرفه است و عالمت ) diffuse alveolar damage(DADدر بیوپسی این بیماران دیده میشود. درمان : AIPدر این بیماران mortality rateخیلی باال و حدود 66درصد است؛ درمان هم supportiveاست و درمان خاصی ندارند. 19 | P a g e بیماری : Cryptogenic Organizing Pneumonia یک بیماری بینابینی ریوی است که معموال اتیولوژی خاصی برای آن پیدا نشده است.در دهه پنجم و ششم زندگی معموال ایجاد می شود.یک بیماری شبه آنفوالنزا اول بیماری وجود دارد که به صورت سرفه ،تب ،خستگی و کاهش وزن وجود دارد.صدای Crackleشنیده می شود. در اسپیرومتری ،تغییرات به صورت Restrictiveهستند و هایپوکسی شریانی هم در آنها زیاد است. در گرافی قفسه سینه این بیماری ،معموال درگیری به صورت دو طرفه و patchyاست؛ یعنی تغییرات با حاشیه نامشخص و منتشر هستند و عالئم بالینی ایجاد می کند. در CT SCANاین بیماران ،تغییرات به صورت کدورت های مجاری هوایی ،کدورت های ،ground-glassندول های کوچک دیده می شوند و افزایش ضخامت دیواره آلویول ها ممکن است وجود داشته باشد. تغییرات بیشتر در نواحی محیطی ریه بیشتر از نواحی مرکزی است. بیوپسی ریه این بیماران :بافت granulationدر داخل مجاری هوایی کوچک ،فضاهای آلوئولی و آلوئول ها دیده می شود.التهاب مزمن نیز در آلوئول های اطراف دیده می شود. درمان با Glucocorticoidها معموال باعث بهبودی در دوسوم افراد می شود. ILD Associated with Cigarette Smoking این بیماری ها مرتبط با کشیدن سیگار هستند و با COPDکه تغییرات آنها در برونش ها و مجاری ناشی از کشیدن سیگاراست و نهایتا موجب انسداد مجاری میشود ،فرق دارد.در این بیماری ها تخریب در بافت بینابینی ریه اتفاق می افتد.از جمله این بیماری ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: ) DIP( Desquamative Interstitial Pneumonia 1. 20 | P a g e )RBILD (Respiratory Bronchiolitis–Associated Ild 2. ) PCLH( Pulmonary Langerhans Cell Histiocytosis 3. تعریف DIP مخصوص افراد سیگاری است که نهایتا سبب انسداد مجاری میشود. معموال در دهه ی چهارم و پنجم از زندگی افراد است. عالئم DIP عالیمی همچون تنگی نفس ،سرفه و نارسایی تنفسی دیده میشود. تشخیص DIP Hallmarkتشخیصی آن تجمع و رشد ماکروفاژها در داخل فضاهای آلوئولی () spaces intraalveolar * مقدار خفیفی از فیبروز والتهاب است. *معموال دارای نمای تحدیدی همراه با کاهش ظرفیت انتشاری کربن مونوکسید()DLco و هایپوکسمی است. *درگرافی این بیماران کدورت منتشر دو طرفه داریم ( )diffuse hazy opacities *در اسپیرومتری ان ها نمای restirictive patternدیده میشود. درمان DIP در پاسخ به قطع سیگار این بیماری دارای prognosisبسیار خوبی( حدود 70درصد 10 survivalساله ) است. * این بیماری با ترک سیگار و درمان حمایتی پیشرفت خوب و قابل مالحظه ای دارد. )Respiratory Bronchiolitis–Associated ILD (RBILD * زیر مجموعه ای از DIPهستند. *تجمع ماکروفاژ ها را در فضای اطراف برونشیول ها داریم ،عالوه بر ان التهاب دیواره برونشیول ها را داریم. *معموال عالئم بالینی شبیه به DIPاست،سرفه،تنکی نفس،کراکل. *افزایش ضخامت دیواره برونش ها را داریم. 21 | P a g e * ندول های سنتری لوبوالر و تغییرات glass gruondداریم در CTاسکن و ممکن است آمفیزم هم ببینیم. *پس تغییرات ماکروفاژی و ایجاد granulation tissueدر بافت ریه داریم ،دیواره برونش ها درگیر میشوند و ماکروفاژها در فضای الوئلی درمانRBILD با قطع مصرف سیگار این بیماری بهبود میابد. **یکسری بیماری های بینابینی ریه و درگیری بافت ریه وجود دارد که در زمینه بیماری های روماتیسمال است مانند:لوپوس،اسکلرودرمی در حقیقیت بیماری های بافت همبند هستند،یکی از اعضای درگیر در ان ها بافت ریه است. ) PNeumoconiosisبیماری های شغلی ) یکسری از بیماری های بینابینی ریه که در اثر کار درمحیط خاص و تماس با مواد خاصی ایجاد میشوند. بیماری های شغلی شامل: 1.آزبستوزیس 2.سیلکوزیس ( coal worker's pneumoconiosis 3.پنوموکونیوز کارگران معادن ذغال سنگ ) Berylliosis 4. آزبستوزیس( )Asbestosis در اثر تماس با مواد ازبستوز ایجاد میشوند ،که باعث واکنش های التهابی و فیبروتیک در بافت ریوی میشوند. ** chrystileها یا( 90 )white asbestosدرصد موارد تماس های ازیستوزیس را تشکیل میدهند. تماس با این مواد ازیستوز باعث یکسری بیماری های ریه: .1واکنش های فیبروتیک در بافت ریه (بیماری ازیستوزیس) .2ایجاد carcinoma of lung and larynx -منظور از بیماری ازبستوزیس،یک بیماری فیبروتیک بینابینی منتشر ریوی است ،این فیبروز ممکن است همراه با فیبروز درالیه های پلور نیز باشد.یا ممکن است وجود نداشته باشد. 22 | P a g e **برای بیماری ازیستوزیس زمان کافی الزم است20،سال تماس با مواد ازیستوزیس وحود داشته باشد که منجر به فیبروز ریه شود. پاتوژنز ازبستوزیس پس از تماس با فیبر های ازبستوزیس ،مقداری از انها توسط سیستم mucociliaryپاکسازی و دفع میشوند.اگر فیبرها به قسمت تحتانی سیستم تنفسی برسد،توسط ماکزوفاژ های ان ناحیه بلع میشوند درصورتیکه فاگوسیتوز انها به صورت کامل نباشد،آسیب و التهاب به بافت ریه وارد میشود ،در نهایت باعث پروسه فیبروتیک به صورت تیپیک بیشتر در لوب های تحتانی ریه و peripheralاست. ** باگسترس بیماری افراد معموال دچار تنگی نفس فعالیتی میشوند،کراکل در بازدم ،در فیروز پسشرونده بیمار دچار digital clubbingمیشود که prognoseبدی خواهد بود. گرافی ققسه سینه: کدورت های reticularیا خطی دیده میشود،بیشتر در نواحی محیطی و تحتانی ریه است و ممکنه همراه با درگیری های همزمان پلور به صورت پالک های کلسیفیه. تغییرات CTاسکن: نسبت به گرافی قفسه سینه حساس تر است،کدورت های خطی درقسمت های تحت پلور و تحتانی ریوی که ممکنه شبیه باند شود( )band-likeنشان دهنده فیبروز های ریوی و در نهایت نمای honeycombingدر ریه ها ممکنه دیده بشه تست های عملکردی ریه: به دلیل وجود نمای ،restrictiveدر این تست ها کاهش حجم های ریوی را داریم. تشخیص آزبستوزیس: برای تشخیص این بیماری شرح حال و گرافی و شرح تماس منطبق بسیار مهم است.معموالپاتولوژی و بیوپسی به صورت نادر برای تشخیص این بیماری استفاده میشود در بررسی خلط این بیماران ممکنه فیبرهای ازیستوز را مشاهده کنیم. 23 | P a g e **درمواردی که فیبروز ریه خیلی پیشرفت کند ،ایجاد نارسایی تنفسی و core pulmonaleمیکند. ** 40درصد از بیمارانی که مبتال به ازبستوزیس هستند :کارسینوم ریه ایجاد میشود. ** 10درصد از بیمارانی که مبتال به ازبستوزیس هستند:مزوتلیوما ایجاد میشود،تشخیص مزوتلیوما برابر است با تشخیص تماس با ازبستوز و بیماری ازبستوزیس. درمان آزبستوزیس معموال درمان خاصی ندارد ،روند بیماری بسیار کند است.ممکن است باعث ایجاد مشکالت تنفسی شود که ما باید مشکالت تنفسی را سریعا درمان کنیم و از روند پیشرفت بیماری جلوگیری کنیم. ( Coal Worker's Pneumoconiosisپنوموکونیوز کارگران معادنغال سنگ) بیماری بینابینی ریوی ناشی از کار در معد ن زغال سنگ ،تماس طوالنی مدت با غبار زغال سنگ باعث ایجاد واکنش های التهابی در لوبول های ثانویه ریه ،نقاط سیاه رنگ به صورت maculesایجاد میشود.به تدریج این نقاط و ماکول های مرکز لوبولی باعث ابجاد واکنش های فیبروتیک دران نواحی میشوند بیماری ایجاد میشود به نامsimple coal worker`s : )pneumoconiosis (scwp : Scwpبیماری است که به صورت ضایعات ندولر در قسمت میانی و فوقانی ریوی و اختالل عملکردی خاصی در وضعیت ریوی بیمار ایجاد نمیکنند. 24 | P a g e Complicated pneumoconiosis بیماری است که در نتیجه افزایش سایز ضایعات ندولر scwpو به هم پیوستن انها در لوب فوقانی ریه که به ان progressive massive fibrosisمیگویند. **ضایعات mass-likeباید از ضایعات دیگری افتراق داده شوند مانند lung cancer, TB :و granulomatosis wegner`s ** برخالف scwpکه عالئم بالینی واضحی ندارد PMF،عالئم بالینی سرفه،خلط فراوان و تنگی نفس حتی در مواقع فعالیت،در صورت مراحل پیشرفت بیماری تارسایی تنفسی،نیاز به اکسیژن و اختالل عملکرد تنفسی شدید. سندرم کاپالن :وجود ندول های روماتویید فیبروتیک به اندازه ی ./5تا 5سانتی متر در بیمارانی که coal worker pneumoconiosisدارند باعث میشود ریسک بیماری آرتریت روماتوئید بیشتر شود . سیلیکوزیس( )Silicosis در اثر تماس با سیلیکات ها به وجود می اید در معادن سنگ. عالئم بالینی و رادیوگرافی: این نظر شبیه بیماری coal worker`s pneumoconiosisاست.ضایعات ریوی به صورت ضایعات ندولر با اندازه 5-3 میلی مترمتعدد و دو طرفه،اغلب در لوب های فوقانی و میانی ریه. 25 | P a g e **در بعضی از این بیماران ادنوپاتی های ناف ریوی که قسمت محیطی ان دچار کلسیفیکاسیون شده مانند پوست تخم مرغegg- shell pattern : ** در این بیماران به دلیل اختاللی که سیلیکات ها در عملکرد ماکروفاژها ایجاد میکنند احتمال فعال شدن و ایجاد TBوجود داردsilicotuberclosis : سیلیکوزیس حاد: افرادی که تماس خیلی حاد وشدید با سیلیس دارند و بیشتر در کارخانه های سنگ بری ،که تماس خیلی زیاد با سیلیسوجود دارد ،کار میکنند ،درگیری های شدید ریوی بوجود می آید که به صورت کدورت هایی هستند که تمام بافت ریه رادرگیر می کنند و آلوئوالر ها از ماده ی پروتینوزی که لزج است پر میشوند.به دلیل اختالالت ماکروفاژی که ایجاد میشودتولید سورفاکتانت مشکل پیدا میکند و تجمع سورفاکتانتی داریم بیماری شبیه آلوئوالر پروتینوز که درگیری منتشر دوطرفه است ایجاد میکند و ریه ها شدیدا درگیر میشوند و باعث نارسایی تنفسی خیلی حاد میشود. درمان سلیکوزیس: شناسایی تماس شغلی و قطع ان که از پیشرفت بیماری جلوگیری میکند یا اگر در مراحل اول بیماری باشد بهبودی میابد. 26 | P a g e