Pagsusuri at Pagbabasa Notes PDF

ANG PAGBASA KAHALAGAHAN NG PAGBABASA ➤ Ayon Kay Villafuerte et al (2005), Ang pagbasa ay susi sa pagbubukas ng pinto sa 1. Nakapagdaragdag ng mga butil ng kaalaman daigdig ng karunungan at kasayahan. sanhi ng mga bagong impormasyong...

ANG PAGBASA KAHALAGAHAN NG PAGBABASA ➤ Ayon Kay Villafuerte et al (2005), Ang pagbasa ay susi sa pagbubukas ng pinto sa 1. Nakapagdaragdag ng mga butil ng kaalaman daigdig ng karunungan at kasayahan. sanhi ng mga bagong impormasyong natututuhan. ➤ Ayon Kay Anderson et al (1985), Ang pagbasa ay proseso ng pagbubuo ng kahulugan 2. Nakatutulong sa pagpapasiya tungkol sa isang Mula sa mga nakasulat o nakalimbag sa teksto. sitwasyon. ➤ Ayon Kay Bernales et al (2001), Ang pagbasa 3. Ang pagbabasa ay nakalilibang na gawain ay may mahalagang papel na ginagampanan sa paghasa ng karunungan, kabatiran at kahusayan. 4. Gabay sa mga pagpapasiya at batayan sa mga moral na pangangatwiran at pananaw. ➤ Ayon Kay Kenneth Goodman, Ang pagbasa ay itinuturing na psycholinguistic guessing game. 5. Patnubay sa pagbalik sa kasaysayan ➤ Ayon kay Urquhart at Weir (1998), "Ang 6. Nakatutulong sa pagbuo ng mga bagong pagbasa ay isang proseso ng pagtanggap at imbensiyon para sa kapakinabangan ng mga tao. pagpapakahulugan sa mga nakakodang impormasyon sa anyo ng wika pamamagitan ng 7. Nagiging pamilyar tayo sa mga lugar na hindi limbag na midyum." sa pa naman nararating. ➤ Ayon naman kay William S. Gray, may apat MGA TEORYA SA PAGBASA na hakbang ang proseso ng pagbasa. 1. Persepsiyon o pagkilala sa mga salitang 1. BOTTOM-UP - tinatawag din itong nakalimbag. "outside-in" o "data driven”, nagmumula sa 2. Komprehensiyon o pag-unawa sa mga teksto ang pagpapakahulugan patungo sa nabuong mga konsepto mula sa mga nakalimbag pagkatuto ng mga mambabasa sa pamamagitan na salita. ng yugto-yugtong pagkilala sa mga letra sa salita, 3. Aplikasyon, reyalisasyon, paghuhusga at sa parirala, sa pangungusap, at sa buong teksto emotional na paghuhusga. bago pa man ang pagpapakahulugan dito. 4. Integrasiyon o pagsasama ng bagong ideya sa personal na karanasa. 2. TOP-DOWN - tinatawag ding itong "inside- out" o "conceptually driven”, nagsisimula sa ➤ Sa pananaw ni Stewart at Teir (1983), ang mambabasa ang pag-unawa patungo sa teksto. KOGNISYON ay tumutukoy sa pagkakaroon ng Ayon kay Goodman, kaunting panahon at oras mga mental na kasanayan. Sa kabilang dako, lamang ang ginugugol sa pagpili ng mga ang METAKOGNISYON naman ay ang makahulugang hudyat sa pag-unawa at kamalayan sa angking kasanayan at ang pagpapakahulugan sa teksto sa tulong ng pagkontrol sa mga kasanayang ito. Sa impormasyong semantiks, sintaks, grapophonic. pamamagitan ng pagbabasa ay napalalawak natin ang ating kaalaman at napapataas ang 3. INTERACTIVE - sinusukat dito ang kakayahan antas ng ating pang-unawa. ng pag-unawa ng mambabasa sa pamamagitan ng ng makapukaw-isip na mga tanong (comprehension questions). Ito ay ang kombinasyon ng teoryang bottom-up at top-down. 4. SCHEMA / ISKEMA - pangunahing batayan ng ng Teoryang Iskema ang ginampanan ng dating kaalaman ayon kina Barlett (1972) at Rumelhart (1980). Batay sa teorya, walang kahulugang taglay sa sarili ang teksto. Nagbibigay lamang ito ng direksiyon sa mga kakayahan ng mag- aaral sa pag-unawa sa mga mababasa kung paano gagamitin at teorya, simulain, o prinsipyong nabasa sa nabibigyang-kahulugan ang teksto mula sa dating tekstong itinakda ng guro. kaalaman. Ang balangkas ng dating kaalaman (prior knowledge) ay tinatawag na iskemata. 5. Pamumunang Pagbasa. Binibigyang-puna sa ganitong gawain ng pagbabasa ang loob at labas ng tekstong binasa mula sa mga elemento nito tulad ng pamagat, simula, katawan, wakas ng akda, estilo ng may-akda, at ang wastong PAGBASA paggamit ng balarila at ng bantas. ​ aspektong mental o memorya, ​ kaalamang pangwika Sa ibang pagkakataon, ang pamamaraan sa ​ pinagdaanang karanasan pagbasa ay tinatawag din sa pamamagitan ng ​ persepsiyon sumusunod: ​ komprehensiyon 1. Iskiming - Madaliang pagbabasa na ginagamit ​ aplikasyon upang magkaroon ng impresyon kung dapat o ​ integrasyon di-dapat basahing mabuti ang teksto. ​ nagpapalawak ng kaalaman at Paghahanap din ito ng mga mahahalagang datos nagpapataasng antas ng pag-unawa na maaaring gamitin sa mga pamanahong papel ​ proseso ng pagtanggap pananaliksik. Nakatuon ito sa pagbasa sa ​ pagpapaka-hulugan pangunahing detalye. 2. Iskaning - Hinahanap sa ganitong pagbabasa Uri ng Pagbasa ayon sa Pamamaraan ang mga tiyak na impormasyon na madaling nagagawa sa mga tekstong maiikli, may 1. Pahapyaw na Pagbasa. Bahagyang pagtingin malalaking tipo ng pagkakalimbag, at pamilyar ito o pagbasa sa mga impormasyong ang teksto. Ginagalugad lamang nito ang mga natatagpuan habang nagbabasa. Paghahanap ito susing salita at subtitles. ng mga tiyak na datos sa isang pahina ng aklat o kabuuan ng teksto. Layunin nitong madaliang 3. Kaswal - Pansamantalang pagbasa ito makita ang anumang hinahanap na datos tulad sapagkat pampalipas-oras ang layunin ng ng numero sa telepono, kahulugan ng salita sa ganitong teknik kung kaya't magaan lamang diksiyonaryo, o ng mga pangalan ng nakapasa sa gawin. pagsusulit. 4. Komprehensibo - Iniisa-isa rito ang bawat 2. Mabilis na Pagbasa. Pinaraanang pagbabasa detalye at inuunawa ang bawat kaisipan. ito na may layuning nabatid ang pangkalahatang Epektibo ito para sa akademikong pagbabasa pananaw na matatagpuan sa isang tekstong dahil sinusuri, binibigyang-opinyon, tinataya, binabasa. Malimit itong gamitin sa mabilis na binubuod, binabalangkas, sinusukat, at hinihimay pagtingin at at pagbabasa pagb sa kabuuang ang mga detalye ng teksto. Layunin nito ang nilalaman ng aklat. lubos na pagkatuto mula sa masinsinang pagbabasa. 3. Paaral na Pagbasa. Ginagawa ito sa pagkuha ng mahahalagang detalye o pagsasama-sama ng 5. Kritikal - Tinitingnan sa teknik na ito ang maliliit na kaisipan upang magkaroon ng kawastuhan at katotohanan ng tekstong binabasa mahusay at wastong pagkaunawa sa na magagamit nang personal upang maiangkop pangunahing kaisipan ng isang teksto. sa mga pag- uugali at maisasabuhay nang may Isinasagawa rin ito kung kailangang kabisaduhin pananagutan. ang aralin para sa isang itinalagang pagsusulit. 6. Pamuling-Basa - Hindi nahihinto ang mga aral 4. Pagsusuring Pagbasa. Mapanuring pag-iisip na dulot nito habang paulit-ulit na binabasa. ang ginagawa sa ganitong uri ng pagbabasa. Halimbawa nito ang mga klasikong teksto tulad Kalimitan itong ginagawa upang masukat ang ng Bibliya, mga akda nina Jose Rizal, William Gabay sa Maayos na Pagbabasa Shakespeare, at ng iba pang dakilang manunulat. 1. Pagbibigay ng pag-unawang literal sa mga 7. Basang-Tala - Teknik ito ng pagbabasa tekstong binasa kasabay ng pagsusulat. Itinatala ang mga nasusumpungang kaisipan o idea upang ​ Pagpuna sa mga detalyeng binasa madaling makita kung sakaling kailanganin muli ​ Pagbubuod ang impormasyong itinala. Gumagamit din ng ​ Pagkuha ng pangunahing diwa o kaisipan highlighter at marker ang mambabasa (kung ​ Paghanap ng mga kasagutan para sa pagmamay-ari ang aklat) para madaling makita at mga tiyak na katanungan balikan ang mga impormasyong nais ​ Paghanap ng mga kasagutan para tiyakin bigyang-diin. ang nabuong kongklusyon Mga Proseso ng Pagbasa 2. Ganap na pag-unawa sa kaisipang nais ipadama ng may-akda 1. Prosesong Salubungan. Komunikasyon ito ng ​ Pagkilatis sa katangian ng tauhan mambabasa at may-akda. Ito rin ang saligan ng ​ Pagbibigay ng sariling opinyon tinatawag na reader-response theory sa pagbasa. ​ Pagbibigay ng solusyon ​ Pagkuha ng pangkalahatang kahulugan 2. Prosesong Biswal. Nangangahulugan ito na ​ Pagbibigay ng iba pang pamagat na akma ang malinaw na paningin ay malinaw na sa tekstong binasa pagbabasa. 3. Pagkilatis sa kahalagahan ng kaisipan 3. Aktibong Proseso. Isa itong prosesong ​ Pagbibigay ng reaksiyon pangkaisipan na kumikilos ayon sa siglang ​ Pagpapalawak ng sariling kaisipan ibinibigay ng katawan, emosyon, at kakayahan na ​ Paghahambing at pagbibigay ng kailangan sa masiglang pagbabasa. pagkakaiba ​ Pagdama sa pananaw at kaisipan ng 4. Sistemang Panlingguwistik. Nakatutulong may-akda ang pagbasa ng sistemang panglingguwistika ​ Pagtatalakay ukol sa iba pang katangian o para maging magaan at mabisa ang paggamit ng kapintasan ng kuwento mga nakalimbag na kaisipan ng may-akda. 4. Pagsasanib ng kaisipang nabasa at karanasan 5. Iskema o Dating Kaalaman. Ang mga upang magbunga ng bagong pananaw at nakaraang kaalaman ay salalayan din ng pag-unawa mabisang pagbasa. Nakasalig din ito sa ​ Pagbibigay ng sariling pananaw kakayahan, kahusayan, at kasanayan sa aspekto ​ Pag-uugnay ng sariling karanasan sa ng mga salik na pampisikal, pangkaisipan, totoong buhay pangkapaligiran, panlipunan, at kaalamang ​ Pagbibigay ng katotohanan para pangwika. dagdagan ang kaalaman sa bagong pag-unawa sa teksto Karaniwang Suliranin sa Pagbabasa 1. Malabong paningin 5. Paglikha ng sariling kaisipan ayon sa 2. Kakulangan sa kaalamang pangwika kasanayang ibig bigyan-diin sa binasang 3. Kakulangan sa kaalamang kultural ​ seleksiyon Pagbigay ng pokus sa 4. Kakulangan sa kaalaman, impormasyon, at paniniwala sa talata, sanaysay, o kuwento karanasan na may kaugnayan sa impluwensiyang ​ Pagbabago ng tunggalian at katangian ng pampisikal, pangkapaligiran, at panlipunan tauhan ​ Pagbabago ng kasukdulan at wakas ​ Pagsulat ng sariling kuwento Pagbasa ng Iba't ibang Uri ng Teksto Kung mayroong komyunal, moral at A. Tekstong Pang-agham Panlipunan at panlipunang dimensyon, samakatuwid mayroon Pangkasaysayan ding biolohikal na dimensyon ang loob na Isang disiplina ang agham panlipunan na matatagpuan maging sa mga daliri sa kamay. nagsusuri sa ugnayan ng mga tao sa lipunanat Ayon sa saliksik ni Jocano, ang iba't ibang daliri ang kanilang ugnayan sa isa't isa. Kabilang dito ay may katumbas na bahagi ng katawan. ang mga larang ng ekonomiks, antropolohiya, Halimbawa, ang hinlalaki beurt, bead, others, arkeolohiya, agham pampolitika o pamahalaan, hintuturo external link is bead and neck, dato sikolohiya, at sosyolohiya. Sa larang na ito, external link form chest, upper stomach; nagtitipon ng datos ang mga propesyonal gamit dumalaga or galamay -external link stomach to ang eksperimentasyon na isinasagawa ang lower limbe, ut kalingkingan balance with the obserbasyon at sarbey, nagsusuri ng mga datos, hinlalaki. bumubuo ng mga kongklusyon mula sa mga sinuri; at muling pinagtutuunan ng ibayong B. Tekstong Pangmatematika at Pang-agham pag-aaral matapos maiharap ang resulta ng Ang mga babasahin na pangmatematika at pagsusuri. pang-agham ay bunga ng pag-aaral sa mga tanong na hinahanapan ng kasagutan. Sa mga Ang Pagkataong Filipino ayon kay F. Landa teksbuk o manwal na panlaboratoryo, nakapaloob Jocano ang mga pagsasanay, buod ng paksa, ni Daphne Nobleza impormasyon direksiyon, at mga impormasyon na gagamitin sa pagsasagawa ng mga Naging malaking ambag sa pagsasakatutubo ng eksperimento. Kinapapalooban din ito ng mga disiplinang agham pantao ang mga akda ni F. grapikong pantulong, ilustrasyon, at mga Landa Jocano mula sa Filipino Worldview at pagpapaliwanag sa teksto. Filipino Value System. Gamit ang antropolohiya bilang giya at pamamaraan, nakabuo si Jocano Pinggang Pinoy ng mga empirikal na batayan ng Pagkataong Pilipino. Ayon sa resulta ng National Nutrition Buhat sa komyunal na dimensyon, Survey (NNS) noong 1993-2014, kahit pa maaaring makabuo ng limang lupon ng bumaba ang bilang ng matatandang edad 20 sentimyentong moral at panlipunan: taong gulang pataas na mayroong Chronic pakikipagkapwa/ interpersonal values, Energy Deficient (CED), hindi pa rin ito karangalan/ moral values, kawanggawa/ nababawasan bumanitarian values, kaunlaran/ values on Ang taong may CED ay yaong mayroong progress, at kinabukasan/ values on the future. mababang nakaimbak na enerhiya dahil sa Sapagkat mayroong tuntungan ang kapwa sa kawalan ng wastong nutrisyon. Noong 2013, lupong nabanggit, mahalaga ang konstruksyon ng ipinakikita ng resulta sa sarbey na isinagawa na sarili. Makakabuo si Jocano ng iba-ibang bawat isa sa 10 Pilipino ay mayroong CED. dimensyon ng sarili na nagsisimula sa konsepto Tinatayang mas may kakulangan sa enerhiya ang ng kalooban. Pinag aralan niya ang kalikasan ng kababaihan kaysa sa kalalakihan. loob, elemento nito at mga manipestasyon nito Samantala, ang paglala ng kaso ng kagaya ng isip, dama, at ugali. obesity sa matatandang Filipino noong 2013 na ​ Kawing kawing ang nuga nabuo ni Jocano tatlo sa bawat sampung katao ay mga konsepto, kaugnay nito ang konsepto ng maikokonsiderang obes. Tinitingnan bilang balanse kapaligiran. Hindi lamang simpleng panganib sa kalusugan ang abnormal na pagsasalin o paimbabaw na paglalapat ang pagdagdag ng taba, pangunahing dahilan sa pagkakatugma ng "mncept of balance or maling uri ng pagkain na siyang nagdudulot ng equilibrium." Sa kabilang banda, gayundin hindi obesity. kabaligtaran nito ang di pagkakatugma o pagkakasalungatan ng "rontradiction." Hindi ito mga salungatang hot/ init o cold/ lamig, maging takbo at kairalan ng tao sa mundo. C. Tekstong Pambatas paglalatag niya ng mga patunay upang Ang mga babasahing ito ay ang mga isinulat na pangatwiranan ang kaniyang mga katwiran. batas na ipinasa at ipinapatupad ng pamahalaan. Ito rin ay ang mga babasahing pinapaliwanag ang Globalisasyon at "Borderless World" mga naturang batas upang maunawaan ng mga ordinaryong mamamayan. Ang kawalan ng hangganan sa pagitan ng mga bansa ang sinasabingnagbibigay ng Mga Dapat Malaman sa Republic Act 9262 (O kapangyarihan sa kahit na anong bansa o estado Ang Anti-Violence Against Women and Their na makalampas sa mga teritoryong maaaring Children Act of 2004) di-abot ng kanilang tanaw. Subalit ang parehong konsepto ng globalisasyon bilang "borderlen Ano ba ang Anti-Violence Against Women and world ang sasamantalahin din ng mga Their Children Act? industriyalisadong bansa upang maging Ang Anti-Violence Against Women and Their sangkalan sa pagpapalaganap ng information Children Act ay batas na nagsasaad ng mga capitalism at sa huli'y makapagpasok ng kanilang karahasan laban sa kababaihan at kanilang mga mga kalakal o commodity tulad ng anime anak, nagbibigay-lunas at proteksiyon sa mga Ayon sa papel ni Prof. Ramilito Correa, biktima nito, at nagtatalaga ng mga kaukulang mula sa komiks na manga, naging popular ang parusa sa mga lumalabag dito. animé sa pagsasatelebisyon nito. At nang mailako ang commodity na ito sa iba pang bansa, Mga Proteksiyong Ibinibigay ng R.A. 9262 kinailangan ang wikang Ingles sa pagsasalin sa Bukod sa pagdedemanda o paghahabla, pamamagitan ng subtitling at dubbing. Mabilis na ang biktima ng karahasan ay maaaring humingi tinanggap ng mga manonood ang anime dahil ng Protection Order sa mga awtoridad upang lumalagpas ito sa mga restriksiyon o itinakda ng mapigilan ang anumang karahasan o cartons. Para kay Prof. Correa, maaaring hindi pang-aabuso na maaari pa nitong danasin. lamang tayo malay sa distinksiyon sa pagitan ng anime at cartoons. Ngunit makikita na ito noon pa Ano ang Protection Order? mang huling taon ng dekada 80 hanggang sa Ang Protection Order ay pag-uutos na mga unang taon ng dekada '90. Patunay ang mangalaga at magbigay- proteksiyon sa mga Dragonball Z sa RPN 9 ng kaibahan ng anime sa biktima at magbibigay ng iba pang kaukulang cartoons. lunas upang siya ay hindi na muling makaranas Mula sa wikang Nihonggo na orihinal na ng karahasan. Ang mga probisyon ng Protection wika ng animé, nagkaroon ito ng mga subtitle sa Order ay ipatutupad ng mga ahensiya ng wikang Ingles. Sa Pilipinas, upang mas mapataas pamahalaan na may kapangyarihang pa ang rating at kumita ang ilan pang produkto o magpatupad ng batas. Ang mga uri ng Protection negosyong iluluwal nito, isinalin ng mga to Order na maaaring ibigay sa ilalim ng batas na ito networé sa wikang Filipino ang mga subtitle na ay ang: nasa wikang Ingles at ginamit ito sa dubbing ng ​ Barangay Protection Order (BPO); mga naturang anime. Dahil dito, mas lalo itong ​ Temporary Protection Order (TPO); at naging popular sa target nitong kabataang ​ Permanent Protection Order (PPO). manonood sa hanay ng masa. Sa tantiya ni Correa, ang ganitong hakbang ng pagsasalin sa pamamagitan ng dubbing ay nagbibigay ng D. Tekstong Panghumanidades kapangyarihan sa wikang Filipino sa larang ng May kinalaman sa pag-iisip ng tao at kultura nito media upang buwagin ang wikang global at wika ang disiplinang humanidades. Kinakatawan ng ng kapangyarihan (Ingles). kultura ang panitikan, pilosopiya, at iba't ibang sining. Mahalagang makilala ang layunin ng E. Tekstong Pangmedisina may-akda sa binasang teksto gayundin ang Ito ang mga babasahing may kinalaman sa kaniyang paninindigan. Karamihan sa mga medisina. Kaiba ito sa tekstong pangmatematika nasusulat slito ay nangangailangan ng at pang-agham dahil nakapokus ito sa kalusugan interpretasyon. Mainam na maging kritikal sa ng tao Nagbibigay ito ng mahahalagang pagtataya sa kaisipan ng may- akda at ang impormasyon ukol sa mga sakit at karamdaman Tekstong Nagbibigay Impormasyon at mga bagong pananaliksik sa gamot at iba pa. (Impormatibo) Pangamba at Depresyon Impormasyon Ito ay ang sistematikong pagbubuo, paghahanay, Ang pangamba at depresyon marahil ay at pag uugnay ng mga idea upang magkaroon ng dalawang mukha sa iisang barya. Ipinakikita na malinaw na ugnayan sa pagbabalangkas ng mga noon pa man ng mga sarbey na 60% - 70% ng kaisipan, idea, saloobin, katotohanan, at mga mga tao na mayroong malalang depresyon ay impormasyon. Sa lahat ng pagkakataon, dapat nakararanas din ng pangamba o anxiety disorder, maihatid sa tao ang mga impormasyon na samantalang ang kalahati naman na nakararanas kailangan niyang malaman upang magamit niya ng anxiety disorder ay mayroon ding mga sa pang-araw-araw na pamumuhay. Karapatan sintomas ng klinikal na depresyon. niyang malaman ang mga impormasyon tungkol Naniniwala ang mga mananaliksik na ang sa kaniyang sarili, pamilya, komunidad, at ilang tao ay nagbibigay ng kanilang reaksiyon pamayanan. nang may pangamba dahil sa nakaka-stress na pangyayari sa buhay, na nakikita nilang may Mga Pangunahing Impormasyon na maaaring panganib na naghihintay saanman-sa pag-aaplay malaman sa iyo at sa iyong kapwa: ng trabaho, sa paghingi ng pabor, maging sa 1. Pangalan pag-anyaya para sa isang date. Ang ilan ay 2. Edad lumalagpas pa rito at tuluyan nang nakararanas 3. Tirahan ng depresyon, isang uri ng pagsasara ng 4. Paaralan pagtugon sa nakikinitang panganib. 5. Pisikal na kaanyuan Tipikal na pinalalaki ng mga taong 6. Katangian nakararanas ng depresyon ang panganib ng isang sitwasyon at minamalit ang sariling At marami pang iba. Tiyak at tumpak ang mga kakayahan na malagpasan ito. Ang mga impormasyong ito. nakararanas nito ay umiiwas dahil sa takot sa halip na bumuo ng mga kasanayan upang lubos TEKSTONG IMPORMATIBO na maunawaan ang sitwasyon na nagdudulot sa kanila ng takot at pangamba. Kadalasang ang Ito ay may layuning maging daluyan ng kawalan ng kakayahang panghawakan ang makatotohanang impormasyon sa mambabasa. sitwasyong kinasusuotan ang ugat ng pangamba. Binabaklas nito ang mga di- maunawaang May kinalaman din sa depresyon ang kaisipan sa isang paksa. Obhetibo ito kaya sumusunod: anxiety obsessive-compulsive limitado lamang ang pagkiling o paglapat ng disorder, panic disorder, at social phobia. damdamin ng may-akda sa paksa. Sa kadahilanang ang pangamba ang Sa bawat tekstong impormatibo na binabasa, naghuhudyat ng depresyon, nagbibigay ito sa atin kailangan magkaroon ng tamang pagsusuri ang ng malaking pagkakataon upang labanan ang mambabasa sa mga impormasyon sapagkat depresyon. Ang kabataan, lalo na yaong hindi nagbibigay ito ng sensitibong paghahanay ng napaglabanan ang sariling pangamba ay mga kaisipan na madaling paniwalaan ng kinakailangang maturuan ng mga espisipikong mambabasa kasanayan sa pag-iisip. Bagaman epektibo ang mga medikasyon Mga Halimbawa ng Tekstong Impormatibo: at cognitive-behavioral therapy o CBT sa 1. Pahayagan o Dyaryo pagbawas ng pangamba/depresyon, mas 2. Mga Patalastas mainam ang CBT upang hindi na muling 3. Ensiklopedya maranasan ang karamdaman. Mas nais din ito ng 4. Diksiyonaryo, atbp mga pasyente dahil nararanasan nilang maging responsable para sa sarili nilang tagumpay. Sa pamamagitan din ng CBT ay nakalilikha ng mga bagong brain circuiti na dumadaloy sa di-maayos na daanan ng mga pagtugon. Ang emosyon, damdamin, saloobin, kaisipan, Naglalaman ng impormasyong makatotohanan at opinyon, at sarili ng may-akda ay maaaring hindi gawa- gawa lamang. mabigyan ng pagkakataong isiwalat kung Nagbibigay ng impormasyon o paliwanag na napangingibabawan pa rin ito ng samot-saring makatotohanan ayon sa pananaliksik o masusing kaalaman o impormasyon tungkol sa paksa. pag-aaral. Sa pagkuha ng datos mula sa isang tekstong impormatibo, napakahalagang malaman kung sino ang may-akda o ang taong pinanggalingan Tekstong Nanghihikayat (Persweysib) ng isang impormasyon o datos upang malaman kung ang mga ito ay kongkreto, tiyak, tama, at Ang panghihikayat sa payak na kahulugan ay mapagkakatiwalaan tumutukoy sa paghimok tungo sa pagtanggap ng isang pananaw na nakita, narinig, at nabasa. Ito Mga Hanguan ng Impormasyon o Datos ay nakaiimpluwensiya sa kaisipan, saloobin, Hanguang Primarya damdamin, paniniwala, motibasyon, naisin, at ​ Mga indibidwal o awtoridad pag-uugali ng isang tao. Karaniwan itong ​ Mga grupo o organisasyon "pagbebenta ng mga impormasyon na maaaring ​ Mga kaugalian bilhin o kaya naman ay hindi pansinin ng mga ​ Mga pampublikong kasulatan o mambabasa. dokumento. Ang tekstong persweysib ay ginagamit ng isang Hanguang Elektroniko may-akda upang kumbinsihin ang mga ​ Internet sa pamamagitan ng e-mail mambabasa na tama o tiyak ang kaniyang ​ Telepono o cellphone isinulat. Ito ay literal na pagtutulay at pagpasa ng paniniwala ng may-akda sa kaniyang mga Hanguang Sekondarya mambabasa. Naglalahad ang tekstong ito ng mga ​ Mga aklat tulad ng diksyonaryo, pahayag na nakasakit at nakahihikayat sa ensiklopedya, taunang-aklat o yearbook, damdamin at isipan ng mga mambabasa almanac, at atlas sapagkat may sapat na ebidensiya o katibayan sa ​ Mga nalathalang artikulo sa journal, paglalahad ng paksa. Layunin dito ng may-akda magasin, pahayagan, at newsletter na maglahad ng isang paksa na kayang ​ Mga tesis, disertasyon, at pag-aaral sa mapanindigan at maipagtanggol sa tulong ng feasibility, nailathala man ang mga ito o mga patnubay at totoong datos upang tanggapin, hindi makumbinsi, at mapaniwala ang mga ​ Mga monograp, manwal, polyeto, mambabasa. Ang tekstong ito ay may manuskripte atbp. pagkasubhetibo dahil ang tuon ng paksa ay sariling paniniwala ng may-akda na lohikal na Katangian ng Tekstong Impormatibo ipinaliwanag. Ang tono ng isang tekstong Naglalahad ito ng mga mahahalagang bagong nanghihikayat ay maaaring: impormasyon, kaalaman, pangyayari, paniniwala, ​ nangangaral at tiyak na detalye para sa kabatiran ng mga ​ nag -uuyam mambabasa. ​ naghahamon Ang mga kaalaman ay nakaayos nang may ​ nagagalit pagkakasunod-sunod at inilalahad nang buong ​ nambabatikos linaw at kaisahan. ​ natatakot Karamihan sa mga impormasyon ay patungkol sa ​ Nasisiyahan mga bagay at paksang pinag-uusapan. ​ nalulukot Nagbibigay ito ng mga impormasyong ​ nagpaparinig nakapagpapalawak ng kaalaman at nagbibigay-linaw sa mga paksang inilalahad upang mawala ang alinlangan. Naglalahad ng mga datos na nakatutulong sa paglilinaw ng mga konsepto. Paraan ng Manunulat upang Makahikayat Mga Hakbang sa Pagsulat ng Tekstong ayon kay Aristotle Nanghihikayat 1. Ethos. Ito ay tumutukoy sa kredibilidad ng 1. Piliin ang iyong posisyon. Aling mga bahagi ng manunulat. Ang kaniyang sariling paniniwala, isyu o problema ang nais mong isulat at anong saloobin, damdamin, pag-uugali, ar ideolohiya sa posibleng solusyon ang nais mong gawin? Alamin kaniyang paksang isinulat ay impluwensiya ng ang layunin ng iyong isusulat. kaniyang karakter. Ito ay ginagamit upang makapagganyak o makahikayat ng mga kaisipan 2. Pag-aralan ang iyong mga mambabasa. at kaugalian. Sa paraang ito, limitado ang Alamin kung ang iyong mambabasa ay pananaw sapagkat umaasa lamang ito sa kung sasang-ayon sa iyo, walang kinikilingan, o hindi ano ang sinasabi ng may-akda. Kaya ang sasang ayon sa iyong posisyon. manunulat o may-akda ay kinakailangang magsulat nang may kalinawan sa mga 3. Saliksikin ang iyong paksa. Ang nagsasalungatang idea upang hindi makabuo ng mapanghikayat na teksto ay naglalahad ng tiyak kalabuan sa mga mambabasa. at kongkretong ebidensiya. Maaari kang pumunta sa aklatan o kapanayamin ang mga taong 2. Logos, Pagiging rasyonal ng isang manunulat eksperto sa lyong paksa. ang paraang ito. Nangangailangan ito ng tiyak at rasyonal na katibayan upang makahikayat. Ayon 4. Buuin mo ang iyong teksto. Alamin kung ano kay Aristotle, nauugnay ang legos sa mismong ang dapat mong isamang ebidensiya at ang ginagamit na salita ng manunulat na tila may nais pagkakasunod-sunod ng mga ito Kailangang patunayan. Gumagamit ang may-akda ng mga isaalang-alang ang iyong layunin, mambabasa, at piling-piling salita na nagtataglay ng paksa. kapangyarihang mapaniwala ang bawat mambabasa. Sa pangkalahatang panuntunan sa pagsulat ng tekstong nanghihikayat, ang may-akda ay 3. Pathos. Ang emosyon o damdamin tungkol sa kailangang: (1) magkaroon ng isang matatag na isang paksa ay ang paraan na ginagamit ng opinyon na madaling matanggap ng mga may-akda upang mahikayat ang mga mambabasa, (2) simulan ang pagsulat ng teksto mambabasa. Nagagawa ng may-akda na sa mapanghikayat na panimula upang mahikayat ang kaniyang mga mambabasa sa bigyang-pansin ng mga mambabasa, (3) pamamagitan ng paglalapat ng kaniyang maglahad ng mga ebidensiya na susuporta sa saloobin, maging ito man ay galit, masaya, isiniwalat na opinyon, at (4) pagtibayin ang nangungutya, at iba pa sa teksto o paksang pahayag sa kung ano ang nais na paniwalaan ng isinulat. mga mambabasa. Mga Elemento sa Pagbuo ng isang Mahusay na Tekstong Nanghihikayat Mga Katangian sa Tekstong Nanghihikayat 1. Pagbuo ng mga makatotohanang kaisipan (Persweysib) 2. Pagtukoy ng damdamin, saloobin na may ​ May personal na karanasan kaugnayan sa interes ng mga mambabasa ​ May humor o katatawanan 3. Pagkakasunod-sunod ng mga kaisipang may ​ May katotohanan at mga estadistika katotohanan at damdamin ​ Sumasagot sa argumento 4. Pagbuo at pagpahayag ng kongklusyon ​ May hamon 5. Pagpapaniwala sa mambabasa na ang ​ May panimula, katawan, at konklusyon kongklusyon ay mula sa napagkasunduang katotohanan 6. Pagkakaroon ng tiwala sa sarili Tekstong Naglalahad (Ekspositori) Ang Hulwaran at Organisasyon ng Tekstong Naglalahad/Nag-papaliwanag Katulad ng ibang mga teksto, ang tekstong naglalahad/nagpapaliwanag ay nagbibigay rin ng 1. Depinisyon - Nagbibigay ng kahulugan sa mga impormasyon. Naglalahad ito sa saloobin, mga salitang di-pamilyar na terminoo mga haka-haka, opinyon, o pananaw ng manunulat. salitang bago sa pandinig. SInasagot nito ang tanong na paano. 2. Pag-iisa-isa o Enumerasyon - Nauuri ito sa Ipinaliliwanag nito ang mga payak na konsepto, dalawa: simple at komplikadong pag-iisa-isa na kaisipan, at palagay sa pamamagitan ng tumatalakay sa pangunahing paksa at pagtalakay paglalahad ng sariling pananaw. Ang tekstong sa paraang patalata. inilalahad/ipinaliliwanag ng uring ito ng teksto ang 3. Pagsusunod-sunod o Order - Ang paraang mga impormasyon hinggil sa anumang paksang ito ay ang pagsusunod-sunod ngmga pangyayari pasaklaw na may kaugnayan sa kaalaman ng sa isang paksa upang higit na maunawaan ng mga mambabasa. Nalilinaw ang mga katanungan mga mambabasa. sa babasahing ito sapagkat tinutugunan nito ang 4. Paghahambing - Teksto na nagbibigay-diin sa pangangailangan ng mga mambabasa na pagkakatulad at pagkakaiba ngdalawa o higit malaman ang mga kaugnay na idea o isyu. pang tao, bagay, kaisipan, o idea a ng isang Naglalahad ng masusing pagpapaliwanag kung pangyayari. paano ang isang abstrak na konsepto na nasa 5. Problema at Solusyon - Tumatalakay itos sa isip ng tao ay inuugnay sa isang tiyak na termino. o ilang suliranin at paglalapat ng isa o kalutasan Layunin ng tekstong ito na magpaliwanag, ang binibigyang-diin ng hulwarang ito. maglarawan, at magbigay ng impormasyon ukol 6. Sanhi at Bunga - Tumatalakay ito sa sa paksa. Ang manunulat ng isang tekstong kadahilanan ng isang bagay o pangyayari at mga naglalahad/ nagpapaliwanag ay hindi maaaring epekto nito. ipinapalagay na ang mga mambabasa ay may naunang kaalaman o bago ang pag-unawa sa mga paksa na tinatalakay. Dahil ang kaliwanagan ay nangangailangan ng malakas na organisasyon, ang isa sa pinakamahalagang mekanismo upang mapabuti ang mga kasanayan sa pagsulat ng tekstong naglalahad/nagpapaliwanag ay mapabuti ang organisasyon ng mga kaisipan sa teksto. Ang uri ng tekstong ito ay gumagamit ng alinman sa sumusunod na paraan: pagbibigay-depinisyon, klasipikasyon o dibisyon, paghahambing, sanhi at bunga, at analisis ng proseso. Katangian ng Isang Manunulat ng Tekstong Naglalahad/Nagpapaliwanag 1. Obhetibong nagtatalakay sa paksa 2. Sapat na mga kaalaman sa paglalahad sa teksto 3. Malinaw na pagkakahanay ng mga kaisipan o idea 4. Lohikal na pagsusuri ng mga kaisipan