ÖĞRETİM TEKNİKLERİ (1) PDF

Öğretim Teknikleri Hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Sedat KANADLI aniyayincilik.com.tr  Kazanımlar 1. Öğretim tekniklerini gruplar, 2. Öğretim tekniklerinin özelliklerini sayar, 3. Öğretim yöntem ve teknikleri arasında ilişki kurar, 4. Öğretim tekniklerinin kulla...

Öğretim Teknikleri Hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Sedat KANADLI aniyayincilik.com.tr  Kazanımlar 1. Öğretim tekniklerini gruplar, 2. Öğretim tekniklerinin özelliklerini sayar, 3. Öğretim yöntem ve teknikleri arasında ilişki kurar, 4. Öğretim tekniklerinin kullanım amacını açıklar, 5. Öğretim tekniklerinin uygulamalarına örnekler verir. Kavram Haritası  Grupla Öğretim Teknikleri 1. Soru-Cevap Tekniği: Öğretmenin konuyla ilgili sorular sorarak, öğrencilerin de bu sorulara cevap vererek gerçekleştirdiği bir tekniktir. Bu tekniğin etkili kullanılması için soru sıklığı, adil dağılım, teşvik etme, vurguyu tekrarlama ve bekleme süresine dikkat edilmelidir.  Grupla Öğretim Teknikleri 2. Beyin Fırtınası: Her hangi bir soruna çözüm getirmek ya da bir konuda yaratıcı fikirler üretmek amacıyla kullanılan bir tekniktir. Bu tekniğin etkililiğini arttırmak için  Oturumun amacı açıklanmalı, süre sınırı belirlenmeli  Üretilen fikirler analiz edilmeli, değerlendirilmeli ve düzenlenmeli,  Elde edilen sonuca göre oturumun tekrarlanıp tekrarlanmayacağına karar verilmelidir.  Grupla Öğretim Teknikleri 3. Balık Kılçığı Tekniği: Bir olaya ya da probleme sebep olan temel ve alt nedenleri organize ederek göstermeye yarayan bir problem çözme tekniğidir. Bu teknikte sorgulanan nedenler 6 kategoriden oluşmaktadır: 1. İnsanlar 2. Yöntemler 3. Makineler 4. Materyaller 5. Çevre  Grupla Öğretim Teknikleri 4. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği: Öğrencilerin bir konu ya da problemi yanlı düşünerek farklı bakış açılarıyla değerlendirmelerine ve karar vermelerine olanak sağlayan bir tekniktir. Bu teknikte kullanılan şapkalarının işlevleri:  Beyaz şapka: Tarafsız  Kırmızı şapka: Duygusal  Sarı şapka: İyimser  Siyah şapka: Kötümser  Yeşil şapka: Yaratıcı  Mavi şapka: Değerlendirici ve toparlayıcı  Grupla Öğretim Teknikleri 5. Altı Ayakkabılı Düşünme: Bu teknik, kişilerin herhangi bir durum karşısında nasıl davranmaları gerektiğine yardımcı olmayı ve problem çözme becerisinin geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu teknikte kullanılan ayakkabıların işlevleri şöyledir:  Turuncu Lastik Çizmeler: Tehlikeyi azaltmak ve güvenliği sağlamak  Pembe Ev Terliği: İnsanlara karşı duyarlı olmak  Gri Spor Ayakkabı: Problemle ilgili bilgi toplamak  Mor Binici Çizmeleri: Yetkinin gereğini yerine getirmek  Lacivert Resmi Ayakkabı: Rutin işleri yaparak hayatı kolaylaştırmak  Kahverengi Yürüyüş Ayakkabısı: Pratik ve esnek davranarak soruna çözüm bulmasıdır.  Grupla Öğretim Teknikleri 6. İstasyon Tekniği: Tüm sınıfın, farklı aşamalardan oluşan öğrenme sürecindeki her aşamaya katkı sağlayarak, bir önceki grubun yaptıklarını ileri götürmeyi öğreten öğrenci merkezli bir tekniktir. Bu teknikte öğrenciler 4-5 gruba ayrılır ve grup sayısı kadar sınıfta çalışma masası (istasyon) oluşturulur. Belirli bir problem ya da konu seçilir ve bu konuyla ilgili her bir istasyonda kompozisyon, poster, şiir, akrostiş, resim, deney, model vb. hazırlanması istenir. Her grup her bir istasyonda belirli bir süre çalışır ve süre bitiminde yer değiştirir. Gelen her grup bir önceki grubun çalışmasını analiz ederek tamamlamaya çalışır.  Grupla Öğretim Teknikleri 7. Eğitsel Oyunlar: Konunun kazanımlarına ulaşmak için oyunların eğitsel amaçlı kullanılmasıdır. Eğitsel oyunların; 1. Kazanımlara uygun, 2. Öğrencilerin yaşına ve cinsiyetine uygun, 3. Sınıfta oynanmaya uygun, açık ve anlaşılır olmalı, 4. Uzun zaman almamalı ve tehlikeli olmamalıdır. Eğitsel amaçlı kullanılabilecek oyunlar “nesi var?”, “siz olsaydınız ne yapardınız?”, “Ben kimim?” oyunudur.  Grupla Öğretim Teknikleri 9. Bilişsel Çıraklık: Öğretmenin öğrencilere bilişsel bir beceriyi kazandırmak için önce tam bir destekle öğretime başladığı, daha sonra kademe kademe desteğini azaltarak öğrencinin beceriyi yalnız başına yerine getirinceye kadar süren bir tekniktir. Bilişsel çıraklığın dört boyutu; 1. İçerik: Uzmanlık için gerekli olan bilgi türleridir. 2. Metot: Uzmanlığın geliştirilmesini destekleyen yöntemlerdir. 3. Sıralama: Öğrenme etkinliklerini düzenleme yaklaşımıdır. 4. Sosyoloji: Öğrenme çevresini oluşturan sosyal özellikleridir.  Grupla Öğretim Teknikleri 10. Ekiple Öğretim: Bir grup öğretmenin herhangi bir konuyu bir grup öğrenciye öğretmek amacıyla çeşitli tekniklerden yararlanarak öğretimi gerçekleştirdiği bir tekniktir. Bu tanıma göre ekiple öğretim şu özelliklere sahiptir: 1. Ekiple öğretim bir konuyu ya da konuları öğretmek ve öğrenmek için yapılan bir öğretim süreci düzenlemesidir. 2. Ekiple öğretimde sadece öğretmenler değil onların yardımcıları (asistanlar) da bulunur. 3. Ekiple öğretimde büyük grupla öğretim, küçük grup tartışmaları ve bağımsız çalışmalar yapılır. 4. Ekiple öğretimde öğrenci sayısı geleneksel sınıfların iki ya da daha fazla katı sayıda öğrenci bulunabilir.  Grupla Öğretim Teknikleri 11. Mikro öğretim: Bir öğretmenin sınıf içi uygulamalarından bir kesitin videoya kaydedilerek bir uzman ve öğretmenlerden oluşan bir grup tarafından izlenmesi, değerlendirilmesi ve geri dönüt verilmesi yoluyla öğretmenin mesleki bilgi ve becerisini arttırmayı amaçlayan bir tekniktir. Mikro öğretim tekniğinin uygulanması temel olarak dört aşaması: 1. Brifing: Öğretmen anlatacağı konu, kullanacağı yöntem ve beceriler konusunda bilgilendirilir. 2. Öğretim: Öğretmen brifing aşamasında öğrendiklerini uygulamaya koyar ve bu sırada videoya kaydedilir. 3. Analiz ve Tartışma: Bu aşamasında öğretmenin videoya kaydedilen uygulamasının bir kısmı izlenir, tartışılarak değerlendirilir ve geri dönüt verilir. 4. Tekrar Öğretim: Bu aşamada öğretmen, tartışma ve analiz aşamasında verilen geri dönütler doğrultusunda planlama yapar ve uygulamayı tekrarlar.  Grupla Öğretim Teknikleri 12. Benzetim: Gerçek öğretim ortamlarının oluşturulmasının pahalı ve ya tehlikeli olduğu durumlarda yapay ortamlar yaratılarak öğretimin gerçekleştirildiği bir tekniktir. Bu teknik sağlık (hemşirelik ve doktor eğitimi), mühendislik, havacılık (pilot eğitimi), savunma (askeri eğitim) alanlarında ve sürücü eğitiminde yaygın olarak kullanılmaktadır.  Grupla Öğretim Teknikleri 13. Deney Tekniği: Bilimsel bir kanunun doğruluğunu göstermek ya da bir hipotezi test etmek amacıyla kontrollü olarak yapılan bir gözlemdir. Deney Çeşitleri: 1. Kapalı uçlu deneyler: Daha önceden bilinen bilgilerin doğruluğunu ispatlamak amacıyla düzenlenmiş deneylerdir. 2. Açık uçlu deneyler: Kapalı uçlu deneylerden farklı olarak öğrenciler deneyin bütün işlemleri kendileri uygular ve genellemelere kendileri ulaşırlar; ancak öğrenciye problem durumu ve deneyin amacı söylenir. 3. Hipotez sınama deneyleri: Bu deney türünde öğrenciler hipotezleri kendileri belirleyebilecekleri gibi öğretmen tarafından da belirlenerek öğrenciye verilebilir.  Bireysel Öğretim Teknikleri 1. Bireyselleştirilmiş Öğretim: Öğrencilerin bağımsız olarak öğrenmelerine ve böylece öğretmenin en fazla yardıma ihtiyacı olan öğrencilerle etkileşmesine olanak veren bir tekniktir. Bireyselleştirilmiş öğretim sisteminin beş temel bileşeni vardır : 1. Bireysel hız, 2. Tam öğrenme, 3. Öğretmen uyarıları ve gösterdiklerini motivasyonun aracı olarak kullanma, 4. Çalışma materyallerinde yazılı kelimelere vurgu, 5. Öğrenci gözetmeni  Bireysel Öğretim Teknikleri 2. Programlı Öğretim: Programlı öğretim dayandığı altı temel ilke vardır: Küçük Adımlar İlkesi: Bu ilkeye göre öğretilecek konu kendi içinde anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde içerik birimlere ayrılır. Kademeli İlerleme İlkesi: Burada küçük içerik birimlerine ayrılan konu, öğretimin aşamalılık ilkelerine bağlı olarak kolaydan zora, basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene doğru sıralanır. Etkin Katılım İlkesi: Öğrenci her içerik birimini kendi kendine çalışarak öğrenmeye çalışır. Başarı İlkesi: Öğrencinin bir içerik birimin tam olarak öğrenmeden diğer birime geçememesidir. Bu nedenle öğrencinin başarabileceği birimlerle başlaması öğrenme güdüsünü sürdürmesi açısından önemlidir. Anında Düzeltme İlkesi: Burada öğrenciye sorulan soruya verdiği cevabın doğruluğuna bağlı olarak geri dönüt verilir. Bireysel Hız İlkesi: Öğrencinin kendi öğrenme hızına bağlı olarak içerik birimlerini öğrenmesidir.  Bireysel Öğretim Teknikleri 3. Bilgisayar Destekli Öğretim: Bireyin kendi kendine öğrenmesini sağlayan bireyselleştirilmiş öğretimin bilgisayar teknolojisi ile birleştirilmesinden oluşmuş ve bilgisayarın öğrenmenin meydana geldiği ortamın oluşturulmasında yardımcı ve tamamlayıcı bir araç olarak kullanıldığı bir tekniktir. Bilgisayar destekli öğretimde kullanılan programlar: 1. Alıştırma ve uygulama, 2. Bire bir öğretim, 3. Oyun, 4. Benzetim, 5. Keşif, 6. Problem çözme  Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri 1. Gezi: Okulda ve sınıfta yapılan öğretimi tamamlamak ve gündelik yaşamla bağlantısını kurmak amacıyla yapılan planlı ziyaretlerdir. 2. Gözlem: Belirli bir ortamda ya da kurumda ortaya çıkan davranışları ayrıntılı olarak araştırmak istenildiğinde kullanılan bir veri toplama tekniğidir. 3. Görüşme: Kişilerin belirli bir amaç için bir konudaki bilgilerini, bakış açısını, duygu ve düşüncelerini onlara sorarak öğrenmeye dayalı bir veri toplama tekniğidir.  Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri 4. Sergi: Belirli amaçlar doğrultusunda üretilmiş ya da toplanmış olan çeşitli nesnelerin bir düzen içinde birleştirilerek gösterime sunulması için kullanılan bir tekniktir. 5. Ev Ödevi: Okulda yapılan öğretimin sınıf dışındaki uzantısı olup okulda geçirilen öğrenme yaşantılarının önem ve anlam kazanmasında ve yeni öğrenme yaşantılarının edinilmesinde kullanılan bir öğretim tekniğidir.  Kavram Öğretim Teknikleri 1. Kavram Haritaları: Farklı kavramlar ya da ifadeler arasındaki ilişkileri göstermeye yarayan ve bilgiyi organize eden bir araçtır. 2. Zihin Haritası: bilgiyi, kolaylıkla işlenecek ve uzun süre hafızada tutulmasını sağlayacak bir yöntemle kaydeden ve düzenleyen görsel bir diyagramdır. 3. Tanılayıcı Dallanmış Ağaç: Bu tekniğin amacı öğrencilerin problemi çözerken nasıl bir yol izlediklerini görmek ve zihinlerinde var olan kavram yanılgılarını belirlemektir.  Kavram Öğretim Teknikleri 4. Yapılandırılmış Grid: Herhangi bir konu ile ilgili öğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgılarını belirlemeye yarayan ve anlamlı öğrenmeyi ölçmeye yönelik bir tekniktir. 5. Kelime İlişkilendirme Testleri: Öğrencinin bilişsel yapısını ve bu yapıyı oluşturan kavramlar arasındaki bağları ortaya çıkararak kavramlar arası ilişkilerin yeterlik ve anlamlılık düzeyini belirlenmesine yarayan bir tekniktir. 6. Kavram Karikatürleri: Konuşma balonları içinde bilimsel konuşmaların sunulması amacıyla karikatür benzeri bir tarzda tasarlanan bilişsel çizimler ya da görsel uyuşmazlıklardır