Samenvatting Godsdienst Kerst PDF

Samenvatting godsdienst kerst Lied under pressure: Druk= stress: om op een bepaalde manier te verschijnen, werk, verslavingen Mensen aan de rand van de nacht= mensen die zich gaan overgeven aan de nacht ‘de druk’ vb. mensen in armoede, zieke mensen Het goede, het ware en het schone in het lied= d...

Samenvatting godsdienst kerst Lied under pressure: Druk= stress: om op een bepaalde manier te verschijnen, werk, verslavingen Mensen aan de rand van de nacht= mensen die zich gaan overgeven aan de nacht ‘de druk’ vb. mensen in armoede, zieke mensen Het goede, het ware en het schone in het lied= de naastenliefde en zelfliefde = liefde die de oplossing is. ▪ Het goede= ethiek ▪ Het schone= esthetiek ▪ Het ware= religie, filosofie en wetenschap Killer robots: autonome wapens die functioneren zonder mensen Nadelen: -wie is schuldig als iemand onschuldig vermoord wordt? ( fabrikant, opdrachtgever of robot zelf) Jezus was revolutionair omdat hij totaal vernieuwend was, (niet in gewelddadige betekenis), heb u vijanden lief Franse filosoof en godsdienst historicus Frédéric Lenoir -> zet enkele ethische principes uit Jezus’ onderricht op een rijtje Sociale rechtvaardigheid= er zullen altijd arme en rijken zijn, maar de kloof mag nooit te groot worden. Als het geloof zich niet omzet in daden dan is het dood. Delen is een plicht voor iedereen Vrijheid= gelijkheid, iedereen mag zelf keuzes maken Geweldloosheid= verzet je niet tegen iemand die jou kwaad doet = enige manier om geweld te stoppen, als iemand je wang slaat bied je je andere wang aan. (!?) De ethische intentie= bezit doet er niet toe, hoe men er mee omgaat wel. De intentie van een daad, de omstandigheden ‘Jezus is een praktische idealist’ ▪ zei Martin Luther King ▪ heb je vijand lief Optiek= manier waarop je naar de werkelijkheid kijkt. Verschillende perspectieven= verschillende optieken: vb. economisch, ethisch, medisch, liefde Empathisch vermogen = vermogen om je in anderen te verplaatsen, openstaan ▪ We mogen wel verwachten dat mensen in een beleidsfunctie (politicus) dezelfde standaarden hanteren in de evaluatie van menselijk of dierlijk leed. Apathie= onverschilligheid Sympathie= meeleven Empathie= ten diepste meeleven, het is een vaardigheid die je kan ontwikkelen Ethische vragen als leidraad= politici moeten de hele maatschappij ontspannen. Godsdienst= je behandelt anderen zoals je zelf behandeld wil worden Lees het verhaal van Trisha Marshall !!! De meeste Amerikaanse ziekenhuizen hebben medisch- ethische commissies ingesteld die zich over probleemgevallen buigen -> vragen zich af: wat zou Trisha Marshall gewild hebben? Trisha Marshall roept de vraag op tot hoever de geneeskunde kan en mag gaan. ‘bridge-over-de-river-Kwai’ = Toen de Britten in Japanese gevangenschap de brug over de Kwai bouwden, leverden ze zonder het door te hebben een bijdrage aan de Japanese oorlog. Hoe is Trisha Marshall een brug-over-de-rivier-Kwai-situatie? -> ongerust zijn over de toekomst. Zijn alle middelen goed in functie van een hoger doel? Wat in een ziekenhuisexperiment of uitdaging kan zijn is voor de mens misschien een ethisch probleem. - moreel-maatschappelijk dilemma: Is het leven van 1 baby het geld waard i.p.v. 10 000 kinderen kunnen vaccineren met dat geld. -> er ontstaan er steeds meer omdat de medische wereld zich voortdurend verder ontwikkeld, elke uitdaging wordt aangenomen. Is er ergens een grens? Is er een grens nodig? Dilemma tussen ethiek en technologie: ▪ Als we het medisch kunnen moeten we het dan ook doen? -ethisch ▪ Elke evolutie is interessant om aan te gaan. - technologie Prenatale testen Voordelen : Nadelen: ▪ Afwijkingen optijd op ▪ Niet 100% zekerheid kunnen merken ▪ Prenatale testen kunnen miskraam veroorzaken ▪ De gezondheid van je baby weten Wanneer is je kind goed genoeg om geboren te worden? Franse filosoof Jean Paul Sartre De mens is tot vrijheid veroordeeld en moet dus dit soort keuzes maken. Elk mens heeft een 3-voudige verantwoordelijkheid 1. Zichzelf = wie wil ik zijn 2. De medemens 3. Levensruimte= schepping, verleden heden en toekomst, idealen en visioenen voor de mensheid = rechtvaardigheid, vrede, hoop, gelijkheid = rijk gods Elk mens wordt uitgedaagd op deze 3 domeinen zijn verantwoordelijk op te nemen Juist door deze uitdaging worden problemen ethische problemen Gevolg van de Handeling: Utilitarisme Jeremy Bentham Deze benadering focust op de uitkomsten van de handelingen. Een belangrijk principe binnen het utilitarisme is dat de morele waarde van een handeling wordt bepaald door het maximaliseren van het welzijn (geluk) voor de meeste mensen. Handeling Zelf: Plichtsethiek of Deontologie Immanuel Kant Vanuit deze ethiek ligt de nadruk op de handeling zelf, onafhankelijk van de gevolgen. Plichtsethiek stelt dat bepaalde gedragingen intrinsiek moreel goed of fout zijn, ongeacht de gevolgen die ze met zich meebrengen. =universeel Handelende Persoon: Deugdenethiek Aristoteles Deze theorie legt de focus op de karaktereigenschappen en intenties van de handelende persoon. Het stelt dat moreel handelen voortkomt uit goede deugden, zoals moed, rechtvaardigheid en wijsheid. Omstandigheden en Eigenheid van de Betrokkenen: Betrokkenheidsethiek Kohlberg Bij betrokkenheidsethiek wordt gekeken naar de context en de sociale relaties waarin de handeling plaatsvindt. Dit model benadrukt het belang van individuele omstandigheden en de specifieke geschiedenis van een persoon. Menswaardigheid= de toestand waarin aan de mens recht gedaan wordt. Kwalitatief leven op basis van respect, gelijkheid en vrijheid waarin ook aan basisbehoeften wordt voldaan vb. rusthuizen, asielzoekers, ziekenhuizen Waarom is ethiek belangrijk? - om bewust te zijn van bepaalde problemen -in elk beroep en in elk omgaan met de medemens proberen we goed te handelen -omdat je in een democratie kan gaan stemmen. Emmanuel Levinas ( 20ste eeuw) Hoe wordt iemand filosoof? Filosoferen start wanneer iemand begint na te denken over de zin en de betekenis van het leven. Traumatische ervaringen die Levinas aan het denken bracht: -tijdens de 2e wereldoorlog zag Levinas de gruwel die mensen elkaar kunnen aandoen, ook de methodes die werden gebruikt om de joden uit te roeien deden hem huiveren. In dit denken worden medemensen als beesten gezien De ander is een vreemde= de ander waar je geen vat op krijgt, hij komt binnen in je leven en verstoort je wereld, er kan ongemak ontstaan, de ander is een vraag De gewijde kracht van het gelaat= de vraag naar mij gericht om goed te willen handelen. Tekst1: een kleuter die meermaals overreden wordt kan geen kreet meer roepen. Het is een roep in stilte Tekst 2: god toont zich in elk mens Tekst 3: het gelaat toont zich bovendien ook in de zwakste Zie iedereen als een volwaardig mens Het appèl (oproep) dat van de menselijke blik kan uitgaan: het gaat om de daden van naastenliefde of de werken van barmhartigheid, het christelijke gebod tot naastenliefde is vandaag moderner dan ooit. Goddelijke deugden: -geloof, -hoop, -liefde ▪ Daden tegenover de naaste = werken van barmhartigheid 1. Hongerige spijzen 2. Dorstige laven 3. Naakten kleden 4. Vreemdelingen herbergen 5. Zieken verzorgen 6. Gevangenen bezoeken 7. Doden begraven Waarden (subjectief) –> is een langdurige en stabiele overtuiging die iemand kiest in verband met een bepaalde gedragswijze of levensdoel. Normen (concreet) -> een gebod of verbod om op een bepaalde manier te handelen in een bepaalde situatie, ten einde een waarde beveiligen of realiseren Waardeschaal= uitdrukking van wat je nastreeft in het leven: wie je bent, hoe je evolueert doorheen de tijd, mensen willen tot het uiterste gaan om hun zaak te verdedigen christelijke waarden= rechtvaardigheid en gerechtigheid rechtvaardigheid= een celstraf, een boete, een verbod. Drukt uit dat iedereen in de maatschappij het belangrijk vindt, wettelijk geregeld gerechtigheid: niet meer drinken en rijden, bezoek aan verkeersslachtoffers, cursus defensief rijden, meer doen wat de wet van je vraagt. ->eigen initiatief, maakt deel uit van fout rechtzetten, niet door de wet bepaald ▪ straf= onaangename sanctie, begin en eind, daarna kan iemand verder leven ▪ schuld: objectieve (straf) en subjectieve kant = iemand kan zich schuldig voelen ▪ boetedoening= als gevolg van zich schuldig voelen, persoonlijk willen goedmaken Jan De Cock Je moet genade hebben voor andere als je dat zelf ook wilt. sacrament van boete (biecht) en verzoening -> was eerst sacrament van de biecht, maakt ons klein, gaat om autentischiteit. sacrament= ritueel waarin overgang word gemaakt van ene fase naar andere, godsdienst gaat daar vorm aan geven -doopsel, vormsel, huwelijk, ziekenzalving eucharistie, priesterwijding, boete en verzoening De 10 geboden decaloog= ander woord voor 10 geboden bio-ethische kwesties= ethische vragen rond onderwerpen als DNA-manipulatie, klonen van dieren of gewassen en prenatale testen negatieve verboden= 10 geboden, gij zult niet, gij doet niet vindplaats 10 geboden= oude testament: exodus en deuternomium 1. Bovenal bemin één God 2. Zweer niet ijdel, vloek noch spot 3. Heilig steeds de dag des Heren 4. Vader moeder zult gij eren 5. Dood niet, geef geen ergernis 6. Doe niets wat onkuisheid is 7. Vlucht het stelen en bedriegen 8. Ook de achterklap en het liegen 9. Wees steeds kuis in uw gemoed 10. Begeer nooit iemands goed besluit= de 10 geboden legden aan de Joden beperkingen op, maar slechts voor datgene waarvan ze beseften dat het een bedreiging was voor hun vrijheid: je kan niet vrij zijn als je gedood of bestolen kan worden. Met een minimum van regels is de vrijheid van de mens gegarandeerd, zo is er geen chaos, machtsmisbruik en agressie. Het is een mensenrechtenverklaring van meer dan 2000 jaar geleden jongeren herschreven de 10 geboden, gebruikten do’s i.p.v. dont’s herkenbaar voor deze tijd en taal voor vandaag geboden 2 en 3 vallen weg -> verwijzingen naar god, en 5 en 7 vallen weg want in de wet staat al dat je niet mag stelen en doden