Girişimcilik - Birleştirli PDF
Document Details
Uploaded by InnovativeMoldavite4295
Elif Bakkal Öztokatlı
Tags
Summary
Bu belge, yönetim kavramını ve girişimcilik prensiplerini ele alıyor. İşletme yönetimi ve temel kavramları, girişimcilerin özellikleri ve görevleri gibi konuları içeriyor. Farklı girişimcilik türleri, etmenler, ve yanlış inanışlar da açıklanmaktadır.
Full Transcript
Yönetim kavramı, insanlık tarihi boyunca toplumsal düzenin temel unsuru olmuştur. Modern toplumlar örgütlü yapıdadır ve bu örgütlerin yönetimi kaçınılmazdır. İşletme yönetimi, özellikle bireylerin tek başına gerçekleştiremeyeceği hedeflere ulaşmayı sağlayan bir süreç olarak ayrı bir bilim dalı halin...
Yönetim kavramı, insanlık tarihi boyunca toplumsal düzenin temel unsuru olmuştur. Modern toplumlar örgütlü yapıdadır ve bu örgütlerin yönetimi kaçınılmazdır. İşletme yönetimi, özellikle bireylerin tek başına gerçekleştiremeyeceği hedeflere ulaşmayı sağlayan bir süreç olarak ayrı bir bilim dalı haline gelmiştir. by Elif B akkal ÖZTOKATLI Temel Kavramlar İşletme Yönetimi Girişimci (Müteşebbis) Üretim Faktörleri İnsanların bir araya gelerek hedeflerini İşletmenin temel taşı olup yenilikçi İş gücü, sermaye, doğal kaynaklar, gerçekleştirmesi için faaliyetlerin fikirlerle ekonomik değer yaratır. teknoloji ve girişimciden oluşur. koordine edilmesidir. İşletme Nedir? 1 Ekonomik Kuruluş 2 Sosyal Boyut İşletme, sınırlı kaynakları kullanarak mal ve hizmet Nicklicsh, işletmeyi sosyal bir kuruluş olarak tanımlar. üreten bir kuruluştur. 3 Sürekli Yapı 4 Finansal Denge Mellerowicz, işletmeyi ekonomik ilkelere göre Gutenberg, işletmeyi finansal denge ve ekonomiklik düzenlenen sürekli bir yapı olarak tanımlar. ilkesi üzerine kurulu bir yapı olarak tanımlar. İşletmecilik Tanımı Amaç Odaklı Fayda Sağlama İşletmecilik, bir işletmenin amaçlarına ulaşması için üretim İşletmeler, tüketicilere zaman, yer ve mülkiyet değişikliği faktörlerinin bir araya getirilmesi ve bu sürecin gibi faydalar sunar. yönetilmesidir. Girişimcilerin Özellikleri Vizyon sahibi Risk almaya istekli Motive Girişimciler, geleceği görebilir ve yeni Yeni fikirleri denemek ve başarısızlık Girişimciler, hedeflerine ulaşmak için fırsatlar yaratabilirler. korkusuyla hareket etmekten güçlü bir iç motivasyona sahiptirler. çekinmezler. Girişimcinin Özellikleri İnisiyatif Alma Kaynakları Etkin Girişimciler, yeni fikirler ve Kullanma fırsatlar yaratmak için Girişimciler, kaynakları etkin inisiyatif alırlar. bir şekilde kullanarak değer yaratırlar. Risk Üstlenme Yenilikçilik ve Değişime Girişimciler, yeni işletmeler Öncülük kurmak ve yeni fikirleri Girişimciler, yenilikçi fikirler hayata geçirmek için risk geliştirir ve değişime öncülük alırlar. ederler. Girişimcinin Görevleri Strateji Geliştirme 1 İş planları oluşturma ve uygulama. Yönetim Politikaları 2 İşletme hedeflerini belirleme ve yönetme. Üretim Faktörleri 3 Emek, sermaye ve hammadde gibi kaynakları bir araya getirme. Yenilikçilik 4 Yeni ürünler ve hizmetler geliştirme. Cumhuriyet Öncesi Dönem 1 2 Osmanlı İmparatorluğu Ahilik Teşkilatı Osmanlı İmparatorluğu'nda girişimcilik genellikle Ahilik teşkilatı girişimciliğin ilk örneklerindendir. azınlıklar tarafından yapılmıştır. Cumhuriyet Dönemi Gelişmeleri 1923-1930 1930-1950 İzmir İktisat Kongresi ile Devletçilik dönemi; Sümerbank, girişimciliğin önemi Etibank gibi kurumlar vurgulanmıştır. kurulmuştur. 1950-1980 1980 ve Sonrası Liberal ekonomiyle birlikte özel Dışa açık ekonomi ve KOBİ sektör desteklenmiştir. destekleri girişimciliği artırmıştır. Güncel Gelişmeler Genç ve Kadın Destek Programları Girişimciler Kalkınma Ajansları ve 2001'den sonra genç ve kadın KOSGEB destekleri ile girişimcilere yönelik teşvikler girişimcilik teşvik edilmiştir. artmıştır. Üretim Faktörleri Emek Sermaye Doğal Kaynaklar Girişimci İnsan gücünü ifade eder. Maddi kaynakları içerir. Üretim sürecinde Kaynakları organize kullanılan çevresel ederek ekonomik değer unsurlar. yaratan kişidir. Girişimcilik Türleri Yenilikçi Girişimcilik: Pazar ihtiyaçlarına uygun ürün geliştirme. Fırsatçı Girişimcilik: Doğru zamanda doğru adımları atma becerisi. Girişimcilik Türleri Yenilikçi Girişimci Fırsatçı Girişimci Elon Musk'ın Tesla ile elektrikli Airbnb'nin seyahat sektöründe araç devrimi yaratması. uygun konaklama ihtiyacını karşılaması. GİRİŞİMCİLİĞİ ŞEKİLLENDİREN ETMENLER Girişimciliği şekillendiren etmenler üç ana başlıkta incelenebilir: Geçmişten Gelen Etmenler Aile Etkisi Eğitim Rolü Deneyim Kazanımı Aileden gelen değerler, destek ve girişimci Girişimcilik becerileri kazandıran eğitim Çalışma hayatında edinilen tecrübeler ve ebeveynler. programları. beceriler. Örgütsel E tmenler Coğ rafi K onum İliş kiler Bölgenin ekonomik fırsatları ve İş arkadaşları, işbirlikleri ve girişimcilik destek programları. bağlantıların girişimciliğe etkisi. Motivasyon Özgürlük, başarı ve kendi işini yönetme arzusu. Çevresel F aktörler Ekonomik K oş ullar R isk Sermayesi Danış manlık Tüketici Gücü Hizmetleri Girişimlerin finansal olarak Pazar ihtiyaçlarının Piyasa yapısı, rekabet ve desteklenmesi ve yatırım Girişimcilerin profesyonel karşılanması ve tüketici ekonomik krizlerin olanakları. rehberlikten yararlanma talebinin etkisi. girişimcilik üzerindeki etkisi. fırsatı. Örneklerle Etmenler Girişimciliği şekillendiren etmenler, çeşitli örneklerle daha iyi anlaşılabilir. Geçmiş Etkisi: Steve Jobs'un erken yaşta teknolojik yeniliklere olan ilgisi ve ailesinin desteği. Örgütsel Faktörler: Silikon Vadisi'nin girişimciler için sağladığı fırsatlar. Çevresel Faktörler: Türkiye'de KOSGEB desteklerinin girişimcilere sağladığı avantajlar. Girişimciliğin Önemi ve Temel Fonksiyonları Ekonomik kalkınmayı sağlayan, yeniliklere öncülük eden ve istihdam yaratan önemli bir süreçtir. Yeni Mal veya Hizmet Üretmek Ürün K alitesini Artırmak Yenilikçi Ürünler Örnek: Elon Musk’ın elektrikli Mevcut ürünlerin kalitesini araçlar (Tesla) ve uzay artırmak veya yeni ürünler teknolojileri (SpaceX). geliştirmek. Yeni Üretim Yöntemleri Geliştirmek 1 Maliyet Azaltma 2 Verimlilik Artırma Üretim süreçlerini iyileştirerek Üretim süreçlerini iyileştirerek maliyetleri düşürmek. verimliliği artırmak. 3 Örnek Henry Ford’un seri üretim hattını geliştirmesiyle otomobil üretim maliyetlerini düşürmesi. Yeni Organizasyonlar K urmak İş süreçlerini yeniden yapılandırmak Airbnb’nin konaklama sektöründe ve yeni iş modelleri oluşturmak. sunduğu yenilikçi platform. Yeni Pazarlara Ulaşmak Yerel ve Uluslararası Pazarlar Küresel Liderlik Yerel ve uluslararası pazarlara açılmak, pazar payını Amazon, e-ticaret ile küresel pazarlarda lider konuma gelmiştir. genişletmek için önemlidir. Yeni K aynaklar Bulmak Verimli K aynaklar Yerel K aynaklar Daha verimli hammadde Örnek: Coca-Cola’nın farklı kaynakları keşfetmek. ülkelerde yerel kaynaklarla üretim yapması. Temel Girişimcilik Özellikleri 1 Problemleri Tespit 2 Uzun Çalışma Etme Saatlerine Dayanma Piyasa ihtiyaçlarını anlamak ve çözümler üretmek. Yorulmadan ve motivasyonu kaybetmeden çalışma. 3 Risk Alma Eğilimi 4 Yaratıcılık ve Yenilikçilik Hesaplanabilir riskler alarak Mevcut ürünlere değer yeniliklere açık olmak. katmak veya yeni ürünler geliştirmek. Girişimcilik Türleri Fırsat Girişimciliği Yenilikçi Girişimcilik Piyasadaki boşlukları veya eksiklikleri değerlendirme. Yeni fikirlerin veya mevcut ürünlerin farklılaştırılarak piyasaya sunulması. Takipçi Girişimcilik Başarılı girişimcileri ve yenilikçi fikirleri takip ederek uygulama. Örnek: Xiaomi’nin Apple ve Samsung gibi markaların ürünlerini takip ederek uygun fiyatlı alternatifler sunması. Girişimcilikte Yanlış İnanışlar Girişimcilik, herkesin yapabileceği bir şey değil. Belirli yetenekler ve disiplin gerektirir. Örneğin, teknik bilgi eksikliği olan bir kişinin teknolojik girişimlerde başarısız olması muhtemeldir. Girişimci olmak için genç olmak şart değil. Girişimcilik deneyim ve uzmanlık gerektirir. Örneğin, KFC’nin kurucusu Harland Sanders 65 yaşında girişimcilik yapmaya başlamıştır. Ekonomi kötü olduğunda girişimci olunmaz diye bir şey yok. Kriz dönemleri fırsatları da beraberinde getirir. Örneğin, Airbnb 2008 ekonomik krizinde uygun konaklama ihtiyacını karşılamasıyla büyümüştür. E tkili CV Hazırlama R ehberi İş arama sürecinde başarılı olmanın ilk adımı, etkileyici bir CV hazırlamaktır. Bu sunum, yeni mezunlar ve iş arayanlar için CV hazırlama konusunda kapsamlı bir rehber sunacak. by elif bakkal CV Türleri Kronolojik CV Performans CV İş deneyimlerini ters Öne çıkan başarıları vurgular, kronolojik sırayla listeler, belirli bir alandaki uzmanlığı yeni mezunlar için idealdir. gösterir. İşlevsel CV Hedefe Yönelik CV İş deneyimlerinizi beceri Belirli bir pozisyona veya odaklı gruplandırır. Kariyer sektöre odaklanır. değişikliği yapanlar için uygundur. Alternatif CV Yaratıcılık gerektiren alanlarda başvuru yapanlar için uygundur. Temel B ilgiler Kiş is el B ilgiler Ad, soyad ve güncel bir profesyonel fotoğraf ekleyin. İletiş im Telefon numarası ve profesyonel e-posta adresi belirtin. Konum Adres yerine sadece şehir adı yeterlidir. Kariyer Hedefi Net Olun Uyumlu Olun Özelleştirin Başvurduğunuz pozisyona yönelik Hedeflerinizin başvurulan pozisyonla Her başvuru için kariyer hedefinizi kısa ve açık bir hedef belirleyin. uyumlu olmasına dikkat edin. güncelleyin. Eğitim Bilgileri 1 Ters Kronolojik Sıra En son mezun olduğunuz okuldan başlayarak sıralayın. 2 Önemli Detaylar Diploma notu, onur dereceleri ve önemli projeleri belirtin. 3 İlgili Kurslar Pozisyonla ilgili aldığınız özel kursları da ekleyin. İş ve S taj Deneyimi İş Deneyimi S taj Deneyimi Ters kronolojik sırayla yazın. Görev tanımları ve başarılarınızı Staj pozisyonlarınızı ve kazandığınız becerileri belirtin. vurgulayın. B eceriler Yabancı Dil B ilgis ayar B ec erileri Pozis yona Özel Dil becerilerinizi seviyesiyle birlikte Yazılım ve programlama bilginizi İş ilanında belirtilen becerilere belirtin (örn. İngilizce: İleri). seviyesiyle belirtin (örn. Excel: uygun olanları öne çıkarın. Uzman). İlgi Alanları ve Referanslar Referanslar 1 Önceki yöneticiler veya akademik danışmanlar İlgi Alanları 2 Pozisyona uygun aktiviteler Gönüllülük 3 Sosyal sorumluluk projeleri CV Yazımında Dikkat E dilecekler Uzunluk 1 Maksimum 2 sayfa olmalıdır. Dil 2 Profesyonel bir dil kullanın, hataları kontrol edin. Format 3 Okunabilir font ve 11-12 punto kullanın. Son Öneriler 1 Özelleştirme CV'nizi her pozisyon için özelleştirin. 2 Güncellik Bilgilerinizi düzenli olarak güncelleyin. 3 Dürüstlük Hatalı veya abartılı bilgi vermekten kaçının. 1. Özel Sektörün Tanımı ve Önemi Özel sektör, bireyler veya tüzel kişiler tarafından sahip olunan, kar amacı güden kuruluşları ifade eder. Özel sektör, ekonomik büyüme, yenilik ve istihdam yaratmada önemli bir rol oynar. Türkiye’de özel sektör; sanayi, hizmet, ticaret, finans, teknoloji gibi çeşitli alanları kapsar. Öne Çıkan Özellikler: Rekabete dayalı çalışma ortamı. Yenilikçilik ve esneklik. Performansa dayalı yükselme olanakları. Çeşitlilik ve dinamik iş yapısı. 2. Özel Sektörde Kariyer Planlamasının Adımları A. Kendini Tanıma Beceri ve Yetenek Analizi: Hangi alanlarda yetenekli olduğunuzu keşfedin (teknik beceriler, iletişim, liderlik vb.). Değer ve İlgi Alanları: Hangi sektörler ve iş türleri sizin ilgi alanınıza giriyor? Güçlü ve Zayıf Yönler: Geliştirmeniz gereken yönlerinizi belirleyin. B. Araştırma Yapma Sektör Araştırması: Hangi sektörler büyüme gösteriyor? Şirket Kültürü ve Değerleri: Çalışmak istediğiniz şirketlerin değerlerini ve misyonlarını inceleyin. Pozisyon İncelemesi: İlgilendiğiniz pozisyonların gerekliliklerini öğrenin (ör. finans uzmanı, pazarlama yöneticisi). C. Hedef Belirleme Kısa Vadeli Hedefler: İlk iş deneyimi, uzmanlık kazanma. Uzun Vadeli Hedefler: Yönetici pozisyonlarına yükselmek veya girişimci olmak. D. Strateji Geliştirme Networking: Profesyonel bağlantılar kurun (LinkedIn, sektör etkinlikleri). Sertifikalar ve Eğitimler: Teknik beceriler için özel eğitim programlarına katılın. Mentorluk: Sektörde deneyimli kişilerden rehberlik alın. 3. Özel Sektörde Çalışmanın Avantajları ve Dezavantajları Avantajlar: Yüksek gelir ve performans ödülleri. Girişimcilik ve yaratıcılık imkânları. Hızlı kariyer yükselişi. Çeşitli sektörlerde ve şirketlerde iş bulma fırsatları. Dezavantajlar: Rekabetin yoğun olduğu bir ortam. Uzun çalışma saatleri ve iş yükü. İş güvencesinin kamu sektörüne göre daha az olması. Sürekli yeniliklere uyum sağlama zorunluluğu. 4. Özel Sektörde Öne Çıkmak İçin İpuçları Kişisel Marka Yaratma: Kendinizi profesyonel bir şekilde tanıtın. Sürekli Öğrenme: Teknolojik gelişmelere ve sektör trendlerine uyum sağlayın. Problem Çözme Yeteneği: Şirket için fark yaratacak çözümler sunun. Etkili İletişim: Hem ekip içinde hem de müşterilerle güçlü iletişim becerileri geliştirin. Zaman Yönetimi: İş süreçlerini etkili bir şekilde organize edin. Kariyer Nedir? Kariyer ve İlişkili Kavramlar KARİYER KAVRAMININ ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ Kariyer kavramı 16. yüzyıldan bu yana incelemekte 1956 yılında Anne Roe’nun “Meslekler Psikolojisi” adlı kitabında tanımlanmış Kariyer kavramı bu dönemde geleneksel bir bakış açısıyla değerlendirilmiş, zaman içinde kavramın tanımı ve kapsamı değişime uğramış Küreselleşmeyle birlikte kariyer kavramı sadece meslekte ilerleme olarak tanımlanmaktan çıkmış ve farklı boyutlarda ele alınmaya başlamış Hayat boyu eğitim ve öğrenmenin gündeme gelmesi ve artan rekabet karşısında kariyer kavramı önemli hale gelmiştir Geleneksel kariyerde örgüt merkeze alınırken, çok yönlü kariyerde birey merkeze alınmaktadır Yeni anlayış çok yönlü kariyerdir Kişinin kabiliyetleri ve ilgilerindeki değişmeler ile iş ortamındaki değişmeler ve değerlendirmelere göre değişen kariyer olarak tanımlanmakta Bireyin kariyerini yönetmede asıl sorumluluğu kendisinin aldığı görülmekte KARİYER NEDİR? Kariyer, Latince ‘Carrus’ (at arabası) ve ‘Carrera’ (yol), Fransızca ‘Carrierre’ (yarış yolu), İngilizce ‘Carreer’ (meslek) kelimelerinden gelmekte Geçmiş yy.’daat arabasının giderken arkasında bıraktığı yol anlamında kullanılmaktaydı Günümüzde ise bir kişinin herhengi bir iş alanında sürekli ilerlemesi anlamında kullanılmakta Kariyer, bir insanın çalışabileceği yıllar boyunca herhangi bir iş alanında adım adım ve sürekli olarak ilerlemesi, deneyim ve beceri kazanmasıdır Kariyer, kişinin yaşamı süresi içinde çalıştığı pozisyonların tümü!! Kariyer Kavramı İle İlgili Değişik Görüşler İlerleme, gelişme Yaşam süresince birbiri ardına girişilen işler Meslek - iş Kişisel olarak elde edilen işle ilgili davranış ve tutumlar Kariyer Tanımlarının Ortak Noktaları Çalışan kişinin başarı derecesini simgeleyen, işle ilgili pozisyonlardailerlemesi ve örgüt basamaklarında yukarıyadoğru çıkarak yükselmesini temel alan bir kavramdır Kariyer kavramısadece üst düzeyde ilerleme olanağıbulunan şahısları değil,tüm çalışanların işyaşamları boyunca yaptıklarıişleride kapsar Kariyer sadece dikeyanlamda yukarıtırmanma değil,yatayolarak kişinin hoşnut olabileceğiçalışmaalanlarınayönelmesinide kapsar Kariyer sadece örgütlerin çalışanüzerinde tek yönlü denetimine sahip bir olgu değil, çalışanınkendi kariyerindensorumlu olduğu bir uygulamalar serisidir Kariyer Planlaması Kariyer Yönetimi KARİYER İLE Kariyer Yolu İLİŞKİLİ Kariyer Gelişimi KAVRAMLAR Kariyer Dengeleri Kariyer Platosu Kariyer Durağanlığı Kariyer Hareketliliği Kariyer Planlaması Kişinin yaşamı boyunca yer alacağı işle ilgili görevi ve pozisyonlarının, hedeflerinin, geleceğinin planlanmasıdır. Kişinin kariyerini sürdüreceği mesleklerin, işyerlerinin ve yollarının seçimidir. Temelde kişisel bir süreçtir. Kariyer Yönetimi KIŞININ, KENDI KARIYER PLANLARINA ULAŞABILMESI KARIYER YÖNETIMI, KIŞILERIN KENDI KARIYER IÇIN ÖRGÜT TARAFINDAN DESTEKLENMESI HEDEFLERINE ULAŞMALARINA IZIN VERIRKEN, INSAN ANLAMINI TAŞIMAKTADIR. KAYNAĞI IHTIYACINI KARŞILAMAK ÜZERE HEDEFLER, PLANLAR VE STRATEJILER OLUŞTURUP BUNLARI YÜRÜRLÜĞE KOYAR. BÖYLECE KARIYER YÖNETIMI; KARIYER PLANLAMASI VE KARIYER GELIŞIMININ BIR BÜTÜN HALE GETIRILMESIDIR. Kariyer Yolu Kariyer yolu, bir çalışan tarafından kariyer yol ve kariyer gelişimine yönelik olarak bir organizasyonda bir rotanın çizilmesi için kullanılan süreçtir. Kariyer yolu, bir çalışanın kariyerini oluşturan işlerin sırasıyla dizinidir. Kariyer Gelişimi Kariyer gelişimi insanın yaşamı boyunca açığa çıkan bir süreçtir. Kariyer gelişimi aynı zamanda sürekli öğrenme süreci, Bireyin seçmiş olduğu meslekleri, iş çeşitlerini, ve aynı kendini keşfetme ile ilgili esnek adımlar atmak, iş zamanda boş zamanlarında yapmaktan hoşlandığı faaliyetleri fırsatlarının araştırılması, karar verme ve hedef belirleme kapsamaktadır. olarak da tanımlanmaktadır. Kariyer Dengeleri (Çapaları) Kariyer çapaları (kariyer dengeleri), bireyin kişisel değer ve tutumlarından oluşan, onun yaşamını dengeleyen, kendi algıladığı özellik ve yetenekleri, güdü, değer, tutum ve davranışları ile bunları dengeleyen ve yönlendiren unsurlardır. Kişisel Değer Kümesi olarak da adlandırılabilen kariyer çapaları, uygun kariyer seçimi ve yerleşiminde oldukça önemlidir. Örneğin; iş seçiminde ya da bir işten başka bir işe geçme kararını verirken denge unsurları devreye girmektedir. Kariyer Platosu Kariyer platosu ( kariyer düzleşmesi), bireyin kariyer yaşamında meydana gelen duraklama pozisyonlarını ifade eder. Durağanlık dönemleri bireyin kariyeri ile ilgili özelliklerinden veya kişisel sorunlardan kaynaklanabilmektedir. Kariyer durağanlığı gereğinden fazla uzarsa bireyin ve dolaylı olarak da örgütün fonksiyonlarını yerine getiremez konuma geleceği açıktır. Plato sırasında görevler arası geçiş veya yükselme söz konusu olamaz. KARİYER İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR ÇALIŞMA KAVRAMI Çalışma;‘‘yaşamımızı sürdürebilmek için yapmamız gereken ve karşılığında ücreti hak ettiğimiz, başkalarının yararlanabileceği mal ve hizmet üretimini ifade eden bedensel ve zihinsel aktiviteler bütünüdür.’’ şeklinde tanımlanabilir. Ekonomik yaklaşıma göre çalışma, insanın fiziksel ve zihinsel gücünün belli bir üretimin gerçekleşmesi için sarf edilmesi anlamında kullanılmaktadır. Çalışma bir geçim kaynağıdır. Ekonomik varlığın temelidir. Ekonomistler iş ve çalışma kavramlarını aynı terimle ifade etmişlerdir. Psikolojik açıdan ‘‘çalışma’’ kavramı birey ile görevi arasındaki ilişkidir. Burada önemli olan çalışma koşulları ile bireysel özelliklerin birbirine uyum sağlaması ve bir denge noktasına ulaşması sonucu ortaya çıkan psikolojik doyumdur. Sosyolojik açıdan çalışma ise, insanın bir iş ortaya koyabilmesi için diğer bireylerle olan etkileşimi ve hiyerarşik bir düzen içinde belli bir statüye ulaşmasıdır. Bir diğer ifade ile çalışma, grup dayanışmasını sağlayan grup faaliyeti olarak düşünülebilir. Psiko-sosyal açıdan çalışma, bireyin büyük ölçüde ilgi duyduğu, yeterli yetki ve sorumluluk duygusu içinde iyi bir ücretle özel bir yetenek ve yaratıcılığını geliştirme fırsatı verebilen, gelecek açısından güven duyulan ve çalışanın yaptığı işten sonuçta memnun olacağı bir faaliyettir. ÇALIŞMA YAŞAMI KAVRAMI Genellikle bireyin işiyleuğraşırken geçen zamanı ifade etmek için kullanılır. Bireyin çalışma isteği ve kapasitesinde bir iş bulup çalışmasıyla başlar, aktif olarak çalışma yaşamının sona ermesiyle biter. Çalışma yaşamında eğitim düzeyi,bireyin kariyerini planlamasında veya geliştirmesinde ve kariyerini biçimlendirmesinde en önemli etkenlerden biridir. Çalışma yaşamını etkileyen diğer unsurlar ise bireyin yaşam dönemlerinde karşılaştığı olaylar, bunları psikolojik ve sosyolojik açıdan değerlendirmesi ve çalışma ortamıdır. MESLEK İnsanlara yararlı bir hizmet ya da ürün sağlamaya yönelik olan, kişinin hayatını kazanmak için yaptığı, kuralları toplumca belirlenmiş ve belli bir eğitimle kazanılan sistematik bilgi ve becerilere dayalı etkinlikler bütünüdür. Bu anlamda değerlendirildiğinde örneğin ayakkabıcılık, öğretmenlik ya da aşçılık bir meslek olarak kabul edilirken yankesicilik bir meslek olarak kabul edilmez. Çünkü bazı uğraşıların meslek kabul edilebilmesi için toplumun zorunlu olan ihtiyaçlarını karşılaması, bireyin yararına olduğu gibi aynı zamanda toplumun yararına da olması, sistemli bir eğitimle kazanılmış olması, bir takım standartlarının olması, toplumca kabul edilmiş etik değerlerinin olması ve yasal olarak kabul edilmiş olması gibi bir takım özelliklere sahip olması gerekmektedir. İŞ İş belli bir süre boyunca kişinin sahip olduğu belli bir çalışma pozisyonu olarak nitelendirilmekte olup belli bir meslek alanında sürdürülen benzer etkinlikler ve görevler grubudur. Doktorluk bir meslektir ama ameliyat yapmak bir iştir.Öğretmenlik bir meslektir ancak ders anlatmak, sınav yapmakve ders planı hazırlamak gibi görevler iştir.Bu anlamda insanlar mesleki yaşamları boyunca icra ettikleri mesleklerinde birçok farklı iş yapabilirler.Bir kimsenin mesleğinin olabileceğini ama bunun yanında işlerinin olamayabileceğinide unutmamak gerekir.Ama bir kimsenin işivarsa onun mesleğinin de olduğu düşünülebilir. KARİYERİN ÖNEMİ VE KAPSAMI Bireyin kimliği ve toplumsal durumunu, statüsünü oluşturmasına yardım eder. Sosyal bir anlam taşır Maddi güç İş doyumu ve kişiliğin gelişmesinde etkilidir Kariyerin psikolojik (kendini gerçekleştirme güdüsü, yükselmek, sorumluluk üstlenmek) ve sosyal boyutu (güç, prestij) vardır Kariyerin odak noktasını ihtiyaçların giderilmesi ve beklentiler oluşturur Kariyerin iki yönü vardır: Nesnel (açıkça görülebilir ve objektif olarak ölçülebilir iş başarısını tanımlar) Öznel yönü (kişinin kariyerini, işini bireysel olarak değerlendirmesidir). Her iki kavram da bireyin geleceği hakkında bilgi verir, kariyerinden elde edeceği başarı ve doyumu en üst düzeye çıkarmayı ve kariyerini yönetmede çeşitli faaliyetlerde bulunabileceğini açıklar!! Kariyer Merkezi Kariyer Merkezi Tanıtımı ve Faaliyetleri Üniversitemizde 10 tane eğitimi destekleyen uygulama bulunmaktadır: BirDeha BirAkAr BirBilginOl BirDüş Eğit BirBirEt BirBirİl eri BireBir BirSemSer BirBilPar BirKarDan BirKarDan faaliyetleri üniversitemiz Kariyer Merkezi tarafından yürütülmektedir. İpek DUYMAZ Kariyer Merkezi Uzman Yardımcısı Nazan BALDAN Kariyer Merkezi Müdürü İbrahim ÇAKIR Kariyer Merkezi Uzmanı BirKarDan Eğitim Uygulaması Sadece Bu Dönem Değil Her zaman Birlikte Olacağız Eğitim süreciniz ve hatta mezun olduktan sonra bile sürekli sizinle iletiąimde kalmak istiyoruz. Çünkü Üniversitemiz Kariyer Merkezi aynı zamanda mezunların bağlı olduğu birimdir. BirDeHa Sisteminde Kariyer Merkezi 1. Sınıftan son sınıfa kadar tüm öğrencilerimizin BirDeHa sisteminde tıpkı bir ders gibi Kariyer Merkezi adı altında online bir sınıf tanımlanmıştır, duyurular, etkinlikler, söyleşiler bu sınıflardan yapılacaktır. Sizlerin kendinizi geliştirmeniz için burayıda hem bu yıl hem de mezun olana kadar her yıl takip etmenizi istiyoruz. CV Hazırlama Sizlere CV Hazırlama konusunda yardımcı oluyoruz. Mezun Bilgi Sisteminden otomatik CV’lerinizi de alabilirsiniz. Ücretsiz Sertifika Programları İŞKUR Liderlik Eğitimleri Online sistem üzerinden (Kariyer Merkezi tarafından planlanacak) Geleneksel KOSGEB Girişimcilik Eğitimleri E- Devlet üzerinden yapılacaktır. Mezun Buluş maları Mezun verdiğimiz her bölümün mezunları ile öğrencilerimizi buluşturmayı planlamaktayız. İlgili bölümün sorumlu hocası ile belirleyeceğimiz mezunlarımızın tecrübelerini öğrenciler için paylaşacak olup, Bu çalışmadaki temel hedefimiz öğrencilerin kendilerine özgüvenini kazandırmaktır. KARİY ER GÜNLERI Yılda 1 kere iş başvuruları yapabileceğiniz firmalar üniversitemize gelmektedir. 2024 Yılında 50 farklı kurum ile yapılan 9. Kariyer Günleri’ne katılım sağlamış tır. Bu yıl Mayıs ayı içerisinde yapılması planlanmaktadır. BirKariyer SMS’leri Yıl içerisinde merkezimize ulaşan iş ve staj ilanları Birkariyer SMS’leri ile öğrencilerimiz ve mezunlarımıza gönderilmektedir. Eğer part-time çalışmak istiyorsanız bu mesajlara dikkat etmenizi öneriyoruz. Mezun Kart İsteyen tüm mezunlara mezun kart merkezimiz tarafından verilmektedir. Hastanelerimizden, Sürekli Eğitim Merkezi programlarından indirim, Kampüse giriş- çıkış kolaylığı, Kütüphaneden yararlanma hakkı. Mezuniyet Sonrası Eğitim Programları Türkiye’deki bütün üniversitelerden farklı olarak Biruni Üniversitesi Mezunlarına yılda 1 kere güncelleme eğitimi vermektedir. Bu sayede mezunlarımız mezun olduktan sonra kendi alanlarıyla ilgili yeni çıkan bilgileri kendi hocalarından öğrenme fırsatı yakalamaktadır. Mezun ve Öğrenci Memnuniyet Anketleri Kariyer merkezi web sitesinde yer alan Link üzerinden öğrenci ve mezunlara anket yapılmaktadır. Dilediğiniz zaman bu anketleri doldurabilirsiniz. Mezun İstihdam Durumları Her yıl mezunlarımız Haziran-Ekim ayında aranarak istihdam durumları araştırılmaktadır. Bu istihdam durumlarına göre öğrencilerimiz için yapılabilecek çalışmalar planlanmaktadır. Ulusal Staj Programı Kamu’da gönüllü staj yapmak isteyen son sınıf yada son sınıfa geçecek olan öğrenciler yetenek kapısı platformundan başvuru yapması gerekmektedir. Staj seferberliği Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından açılmaktadır. Başvuru tarihlerini sosyal medya hesaplarımızdan takip edebilirsiniz. Sosyal Transkript Mezuniyet aşamasında özgeçmişlerinin arkalarına ekleyebilecekleri, üniversite eğitimleri boyunca katıldıkları faaliyetler ve etkinlikleri gösterebilecekleri Kariyer Merkezi tarafından verilen bir belge olup, Biruni Üniversitesi eğitimi boyunca kurum içi ya da kurum dışı belgelendirebilecekleri etkinlik, sertifika, proje vb. ilgili belgeleri öğrenci mailleri ve şifreleri ile giriş yaparak bu sistem üzerinden yükleyebilirsiniz. Sosyal Transkripti eğitiminizin tüm aşamaları boyunca güncelleyebilirsiniz. sosyaltranskript.biruni.edu.tr Sosyal Transkript Kulüp faaliyetleri Sertifika programları Katılım Belgeleri Makale, Bildiri, Proje Sosyal sorumluluk projeleri … vb. FACEBOOK, INSTAGRAM VE TWITTER HESAPLARIMIZI TAKİP ETMEYI UNUTMAYIN! Biruni Üniversitesi Kariyer Merkezi @Birunikariyermerkezi @BiruniKariyer Detaylar için; [email protected] Kariyer Seçimi Sürecinde Zeka ve Kişilik Kariyer Seçiminde Zeka ve Kişilik Kariyer seçimi hayatımızın büyük bir bölümünü etkileyen bir karardır Bu süreçte zeka ve kişilik özellikleri hakkında fikir sahibi olmak, uygun kariyer yollarını seçmek için oldukça avantajlıdır ZEKA NE DEĞİLDİR? ZEKA NEDİR? Akademik başarı Bilişsel yeteneklerin toplamıdır Bilgi birikimi Farklı alanlarda farklı şekillerde ifade edilebilir Sabit ve değiştirilemez olma Yalnızca entelektüel faaliyetlerle Öğrenme kapasitesi değerlendirilmek Problem çözme yeteneği IQ testi ölçümleri Esneklik Zeka Nedir? TDK’ye göre zekâ; “İnsanın düşünme, akıl yürütme, objektif gerçekleri algılama, yargılama ve sonuç çıkarma yeteneklerinin tamamı” anlamına gelir Zeka birçok bilim insanı tarafından araştırılmış ve bunun sonucunda zamanla farklı teoriler ortaya çıkmıştır Zekaya ilişkin kuramların tümü zekanın geliştirilebilecek bir kapasite ya da potansiyel olduğu ve biyolojik temellerinin bulunduğu noktalarında birleşir. Bireyin doğuştan sahip olduğu, kalıtımla kuşaktan kuşağa geçen ve merkez sinir sisteminin işlevlerini kapsayan; deneyim, öğrenme ve çevreden kaynaklanan etkenlerle biçimlenen bir bileşimdir ÇOKLU ZEKA KURAMI Howard Gardner, 1983 İnsanlar farklı zeka türlerine sahiptirler. Her insanın kendine özgü bir zeka profili vardır. Bütün zekalar dinamiktir. İnsandaki zekalar tanımlanabilir ve geliştirilebilir. Her insanın kendi zeka türlerini tanıyabilme ve geliştirebilme olanağı vardır. Her bir zeka; bellek, dikkat, algı ve sorun çözme açısından farklıdır. Bir zekânın kullanımı sırasında, diğer zekalardan da yararlanılabilir. Çoklu Zeka Kuramına Göre Farklı Zeka Türleri Dilsel – Mantıksal – Görsel – Bedensel – Sözel Matematiksel Uzaysal Kinestetik Müziksel – Sosyal – Kişisel – Doğa Ritmik Kişilerarası İçsel Mantıksal- Görsel- Dilsel-Sözel Kişisel-İçsel Matematiksel Uzaysal Şekil, renk ve resim Bireysel ya da öze dönük zekâsı olarak ifade edilen Dili kullanmaya ilişkin Sayılarla düşünme, zekâ olarak da ifade görsel-uzaysal zekâ, çok yeteneği ve potansiyelini sayıları kullanabilme ve edilen içsel zekâ, ben, boyutlu görselleri ifade eder anlamlandırabilme karakter ve kişilik zekâsı algılama ve düşünme olarak tanımlanabilir. biçimidir İnsanın kendi duygularını, olaylar ve olgular düşüncelerini, tepkilerini ana dilini yazılı ve sözlü arasındaki neden-sonuç Dünyadaki nesne ve tanıma ve olarak etkili kullanmayı ilişkilerini kolaylıkla olayları doğru olarak değerlendirebilme içerir kurabilir ve mantık kaydetme ve algılama becerisini gösteren zekâ yürütebilme alanıdır. Bedensel- Müziksel- Sosyal- Doğa Kinestezik Ritmik Kişilerarası Beden, hareket ve denge zekâsı olarak tanımlanabilir. Koordinasyon, denge, güç, Doğa, çevre ve canlı zekâsı olarak Ses, ritim, melodi ve müzik zekâsı İnsanlarla ilişki, iletişim ve uyum esneklik ve hız gibi bazı fiziksel tanımlanabilir. Gardner tarafından olarak ifade edilebilir. zekâsı olarak ele alınabilir. özelliklerin yanı sıra, dokunsak açıklanan son zekâ alanıdır nitelikteki bazı becerileri de içermektedir Bireylerin içinde bulunduğu grubun Hareketler, jest ve mimiklerle doğal bir üyesi olarak grup içi insanların çevresindeki bitki ve Sesler, notalar, ritimler, melodilerle kendini ifade etme, bir artist ya da çalışma, grupla sözlü ya da sözsüz hayvanları fark ederek onlarla ilgili düşünme, farklı sesleri tanıma ve aktirist gibi rolünü ustalıkla yapma, iletişim kurabilme, insanları sınıflamaları yapabilme, duygu ve ayırt etme yeteneği ile ilgili bir zekâ zihin ve kaslarını koordineli olarak anlayabilme ve empatik bir iletişim düşüncelerini ortaya koyabilme boyutudur kullana kurabilme bilgi ve becerisini zekâ alanıdır gerektiren zekâ türüdür IQ (INTELLIGENT QUOTIENT) Zeka Katsayısı, zekayı ölçme amaçlı birkaç farklı standartlaştırılmış testlerden çıkarılan değerdir IQ= (Zeka Yaşı / Gerçek yaş) x 100 Duygusal Zeka (EQ) Duygusal zeka veya EQ, duygusal farkındalık, empati, kişisel ilişkilerin yönetimi ve duygusal tepkileri kontrol etme yeteneklerini içerir. EQ, insanların kendi ve başkalarının duygusal durumlarını anlama ve bu duygusal farkındalığı kullanma yeteneği olarak tanımlanır. Kişiler arası ilişkilerde, iş yerinde ve kişisel yaşamda başarılı olmak için EQ çok önemlidir. Duygusal zorluklarla başa çıkma, stresi yönetme ve başkalarının ihtiyaçlarına daha iyi yanıt verme yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olur. Kendini Tanıma (Özbilinç) Özbilinç kısaca bireyin ruh halinin ve o ruh hali hakkındaki düşüncelerinin farkında olabilmesidir. Özbilinçli birey, duygusal hayatı hakkında belli bir anlayışa sahiptir. Özerk, kendi sınırından emin, hayata olumlu bir gözle bakabilen, kötü bir ruh haline girdiğinde bile bunu dert edinip kafasına takmayan ve kısa bir süre içinde kendini bu durumdan kurtarabilen bir yapıya sahiptir. Kişisel bütünlük kavramı özbilincin kalesi olarak adlandırılmaktadır. Duyguları Yönetebilme (Özdenetim) Bunun anlamı bireylerin ne tutkularının kölesi olmaları ne de duygularını bastırmalarıdır. Yani duyguları dengeli ve uyumlu biçimde ortaya koyabilmektir. Özdenetim, duyguları yapılan işi engellemek yerine kolaylaştıracak şekilde idare etmek, vicdanlı olmak ve hedeflere ulaşmak için bir zevkin tatminini erteleyebilmektir. Başkalarının Duygularını Anlayabilme Kişinin karşısındaki bireylerin duygu ve düşüncelerini sözlü veya sözsüz iletişimle anlayabilme, ihtiyacı olan kişilere duygusal anlamda destek olabilme ve başkalarının duyguları/davranışları arasındaki bağlantıyı kurabilme becerisidir. Empati becerisine sahip bireyler, başkalarının bakış açılarını kavrayabilen iyi bir dinleyici olmanın yanı sıra, dile getirilemeyen duyguları da sezebilen, ne zaman, nerede ve ne kadar konuşmaları gerektiğini bilen ve kendilerini başkalarının yerine koyarak onları anlayabilen bireylerdir. Motivasyon Bireyin kendini motive edebilmesi dışarıdan yapılan bir etkinin ürünü değil, yapabileceğine inanç ve başarma isteği ile kendi içinde yarattığı doğal bir güdüdür. Birey içindeki başarı güdüsünü ortaya çıkarabilir, olumlu düşünebilir, insiyatif kullanabilir ve sorumluluk alabilirse yani olumlu duygularını harekete geçirebilirse içsel motivasyonunu sağlayabilecektir. Sosyal Beceriler Sosyal beceriler, bireylerin karşılıklı ilişkilerini etkili bir şekilde yönetebilme becerisi olarak tanımlanabilmektedir. Bu bir anlamda diğer duygusal zeka yeteneklerinin bir sonucudur. Zira kendi duygu ve düşüncelerini bilen ve aynı zamanda başkalarının duygularını da anlayabilen bireyler, insan ilişkilerinde de başarılı ve etkili olacaklardır. Sosyal becerileri yüksek olan bireyler, çevrelerindeki kişilerle rahat bağlantı kurabilmekte, onların tepkilerini ve hislerini akıllıca okuyabilmekte, onları yönlendirebilmekte ve ortaya çıkan tartışmaların yönetbilmektedir. Kişilik kavramı Latince “persona-maske” sözcüğünden türemiştir ve kişinin bireysel özelliklerinin toplamının oluşturduğu görüntü anlamına gelmektedir. Kişilik, bireyin doğuştan getirdiği ve yaşantı sonucu kazandığı, onu diğer bireylerden ayıran özelliklerin tamamı olarak tanımlanabilir. McCrae ve Costa (1989), kişiliği, bireyin farklı durumlarda Kişilik nedir? ortaya koyduğu davranışları açıklayan, sürekliliği olan, kişilerarası, duygusal, motivasyonel, deneyime dayalı etkileşim tarzı olarak tanımlamıştır. Kişiliğin tanımlanmasına ve ölçülmesine yönelik olarak pek çok kuramcının farklı görüşleri bulunmaktadır. Beş faktör kişilik modeli kişiliğin değerlendirilmesinde sıklıkla kullanılan bir yaklaşımdır. Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin BoyutlarI Dışa Nevrotiklik Sorumluluk dönüklük Deneyime Yumuşak açıklık başlılık Dışadönüklük Alt Boyutu Enerjik, konuşkan, sıcakkanlı, heyecanlı ve coşkulu ve sosyal olma gibi özelliklerden oluşmaktadır. Dışadönüklük düzeyi yüksek bireyler insanlarla kolay ilişki kurabilen, insanlarla olmayı seven, işbirliğine yatkın, sempatik bireyler olarak değerlendirilmektedir. Dışadönüklük düzeyi düşük olan, bir başka deyişle, içe dönük olan bireyler ise içine kapanık, sosyalleşmeyi sevmeyen, insanlara karşı mesafeli duran, sessiz kalmaya eğilimli, utangaç ve tutuk bireyler olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca dışadönük kişilik özelliği yüksek bireylerin ödüle karşı duyarlı oldukları belirtilmiştir Depresif ve hüzünlü olma, gerginlik, kaygılı olma, sıklıkla duygusal iniş çıkışlar yaşama, tedirginlik, huzursuzluk, ve sabırsızlık gibi kişilik özelliklerini kapsamaktadır (Nevrotiklik boyutu duygusal dengesizlik olarak da adlandırılmaktadır.) Nevrotiklik Alt Nevrotiklik düzeyi yüksek bireyler endişeli, güvensiz, Boyutu öfkeli, alıngan bireyler olarak değerlendirilmektedir. Nevrotiklik düzeyi düşük olan bireylerin ise rahat, duygusal olarak dengeli, stresli durumlarda sakin kalabilen, kolay kolay öfkelenmeyen, kendine güvenleri yüksek ve olumlu duygular yaşamaya eğilimli bireyler olduğu belirtilmektedir Sorumluluk Alt Boyutu Disiplinli olma, görev bilinci, sorumluluk sahibi olma, düzenlilik, özenli ve dikkatli olma gibi özelliklerden oluşmaktadır. Sorumluluk düzeyi yüksek bireyler, başarılı olmaya eğilimli, azimli, planlı ve hareket etmeden önce düşünen bireyler olarak değerlendirilmektedir. Sorumluluk düzeyi düşük bireyler ise dağınık, disiplinsiz, tembelliğe meyilli, görev bilincinden uzak bireyler olarak değerlendirilmektedir Deneyime Açıklık Alt Boyutu Deneyime açıklık alt boyutu, ilgili olma, meraklılık, yeniliklere açık olma, bağımsızlık, yaratıcılık, değişime açık olma gibi kişilik özelliklerinden oluşmaktadır. Deneyime açıklık düzeyi yüksek olan bireyler, yeni fikirler üretmekten, hoşlanan, maceracı, sanata karşı ilgili, üretken bireyler olarak değerlendirilmektedir. Deneyime açıklık düzeyi düşük olan bireyler ise tutucu, geleneksel, sabit fikirli ve yeniliklere kapalı bireyler olarak tanımlanmaktadır. Yumuşak Başlılık Alt Boyutu Bu boyutu oluşturan kişilik özellikleri olarak ise yardımseverlik, bağışlayıcılık, nazik, hoşgörülü, saygılı ve esneklik gibi özellikler sıralanabilir. Yumuşak başlılık düzeyi yüksek olan bireyler diğer insanları seven, verici ve merhametli bireyler olarak değerlendirilmektedir. Yumuşak başlılık düzeyi düşük olan bireyler ise kindar, kibirli, inatçı, rekabetçi, geçimsiz, uzlaşması zor bireyler olarak değerlendirilmektedir. Kişilik ve Zekanın Kariyer Seçimindeki Rolü Uygunluk ve Tatmin Uyumsuzluk ve Stres: Kişilik ile uyumsuz bir iş seçimi, iş stresini artırabilir. İş Performansı: Bazı meslekler, belirli kişilik özelliklerini gerektirir. Örneğin, liderlik pozisyonları için dışa dönük ve kararlı kişiler daha başarılı olabilirler. Ayrıca, öz disiplin, düşünce sorumluluğu ve planlama yetenekleri gibi kişilik özellikleri, iş performansını etkileyebilir. Duygular ve duygusal zeka kullanımı örgüt kültüründe de oldukça etkili olmaktadır. Örgüt kültürü içerisinde bireylerin olumlu bir duygu durumuna sahip olması, kariyerini geliştirmesinde ve iş performansını artırmasında etkidir. Duygusal zekası yüksek bireyler duyguları doğru bir şekilde tanımlayıp anlayabildikleri için iş yaşamı içerisinde kariyer hedeflerine daha rahat bir şekilde ulaşma fırsatı yakalar. Sonuç Kişilik ve zeka, kariyer seçimini büyük ölçüde etkiler. İyi bir kariyer seçimi, kişinin kişiliği ve zeka seviyesini dikkate alırken aynı zamanda kişinin ilgi alanlarına ve hedeflerine uygun bir işi içerir. İşte bu denge, kişinin iş yaşamında başarı ve tatmin elde etmesine yardımcı olur.