FILIPINO REVIEWER (T2W19F) PDF

FILIPINO REVIEWER 10 minutes per page —————————————————————————————————————————— TOPICS: Nobela Buhay ni Rizal Kaligiran ng Noli Me Tangere Kabanata 1-8 ====================================================================== ARALIN 1: Nobela Nobela Ayon...

FILIPINO REVIEWER 10 minutes per page —————————————————————————————————————————— TOPICS: Nobela Buhay ni Rizal Kaligiran ng Noli Me Tangere Kabanata 1-8 ====================================================================== ARALIN 1: Nobela Nobela Ayon sa KWF Diksiyonaryo ng Wikang Filipino: Ito ay isang mahabang kathang pampanitikan na naglalahad ng isang kawil ng mga pangyayari, karaniwa’y nagtatalakay sa karanasan ng tao na pinaghabi-habi. Ayon kay Emralino: Itinuturing makulay, mayaman at makabuluhang anyo ng panitikang tuluyan na nagpapakita ng mga pangyayari ng buhay ng tao. Tanyag na Nobela sa Timog Asya 1. Twilight in Djakarta ni Mochtar Lubis ○ Nagpapahayag ng sitwasyon sa Indonesia nang sila ay makalaya sa mga mananakop. ○ Pag-uuri ng mga tao sa lipunan ay nagbubunga sa pang-aapi, pangaabuso st pagmamalupit ng mga opisyal. 2. The Sorrow of War ni Bao Ninh ○ Kalagayan ng Vietnam pagkatapos ng digmaan. ○ Digmaan dulot ng pagkakaiba ng ideolohiya sa pamamahala. 3. Noli Me Tangere at El Filibusterismo ni Dr. Rizal ○ Kalagayan ng Pilipinas sa ilalim ng pamumuno ng mga Kastila. ARALIN 2: Buhay ni Rizal Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda Hunyo 19, 1861 sa Calamba, Lagun 7th sa 11 na magkakapatid Mga Magulang ○ Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro ○ Teodora Morales Alonso Realonda y Quintos  Edukasyon ○ Ateneo Municipal de Manila Bachiller en Artes (1877) Land Surveying (1878) ○ Unibersidad ng Santo Tomas Filosofia y Letras (1878) Medisina ○ Universidad Central de Madrid (1882-1884) Philosophy of Arts and Letters Medicine (Opthalmology) ○ University of Paris (1885) Practice of Eye Specialization ○ University of Eye Hospital (1886) ○ University of Leipzig (1886) History and Psychology ○ University of Heidelberg (1887) 1892 — Itinapon si Rizal sa Dapitan dahil inakusahan siya bilang kasama ng isang galawang rebolusyon. 1896 — Si Rizal ay pumunta sa Cuba bilang maging doktor kung saan pinayagan siya ni Gobernador Heneral Ramon Blanco. Nang ipinabalik siya sa Pilipinas, nilagay siya sa presinto ng Fort Santiago kung saan papatayin siya ng military firing. Mi Ultimo Adios — “My Last Farewell”, ang huli niyang sulat. ARALIN 2: Kaligiran ng Noli Me Tangere Huwag Mo Akong Salingin (John 20:17, Latin) Ang kaniyang ina ay naging biktima ng kalupitan ng mga Espanyol (inakusahan na si Dona Teodora ay nagtangkang lasunin ang asawa ng sariling kapatid, pinalakad ito ng 50km at ipinakulong siya ng 2 taon.) Unang nobela na isinulat ni Rizal nang siya ay 24 na taong gulang at mag-aaral pa ng medisina. Mga aklat nagsilbing inspirasyon ○ The Wandering Jew ○ Uncle Tom’s Cabin 1884 — Sinimulang maisulat ang akda, natapos ang unang kalahati sa Madrid, at isangkapat nita ang natapos sa Paris. 1885 — Naisulat ang sangkapat nit ang natapos sa Paris. 1886 — Natapos ang huling sangkapat sa Alemanya.  1887 — Naipalimbag ito sa limbangan ng kapisanang itinatag ni Ginang Lette sa Berlin na may dalawang libong sipi sa tulong ni Maximo Viola na nagpahiram ng Php. 300. Umiwas si Rizal sa Pilipinas dahil sa galit ng mga Espanyol sa kaniya. Kahit na takot na takot siyang bumalik, umuwi pa rin ito sa Pilipinas: ○ Nais niyang operahan ang malalabong mga mata ng kaniyang ina. ○ Malaman kung bakit hindi sumasagot si Leonor Rivera (lover) sa kaniyang mga sulat. ○ Makita ang epekto ng nobela sa Pilipinas Prinotektahan siya ni Tenyente Jose Taviel de Andrade. Mga Layunin Matugunan ang paninirang puring ng mga Kastila sa mga Pilipino. Maiulat ang kalagayan ng panlipunan. Maihayag ang maling paggamit ng relihiyon. Mailantad ang masamang intensyon ng pamahalaan. Mailarawan ang kamalian at kahirapan sa buhay. Kahalagahan ng Pag-aaral ng Noli Me Tangere Magamit ang edukasyon sa pagkamit ng kalayaan. Sanayin ang mga mag-aaral ng mapanuring pag-iisip. Ipaalam na ang kabataan ay ang magiging pinuno at pag-asa ng bayan. ARALIN 2: Kabanata 1-10 Kabanata 1: Isang Pagtitipon Nagkaroon ng balita na magpapahapunan si Kap. Tiago sa tahanan sa Binundok. Nakahiwalay ang makapangyarihan, mayaman, and ilang Pilipino. Nagkaroon ng pagtatalo si Tinyente Guevarra at si Padre Damaso. Pagsusuri: ○ Isipang-alipin ng mga Pilipino. ○ ‘Di pagkakasundo ng pamahalaan at simbahan. ○ Pagdadalo ng mga Pilipino kahit walang imbitasyon. Kabanata 2: Si Crisostomo Ibarra Dumating si Ibarra na itim ang suot. Ipinakilala ni Kap. Tiago si Ibarra bilang anak ni Don Rafael na namatay. Nang nakipagkamay si Ibarra kay Padre Damaso, tumalikod ito dahil iba ang tradisyon sa Pilipinas Kabanata 3: Ang Hapunan Ang handa ay Pinoy na Tinola Nagkahiyaan sina Padre Damaso at Padre Sibyla kung sino uupo sa kabisera, sa huli ang naupo ay si Padre Sibyla. Nagalit si Padre Damaso sapagkat ang kaniyang pagkain ay leeg at pakpak lamang, habang ang kay Ibarra naman ay hita at pitso. Nagkaroon ng usapan sina Laruja at Ibarra kung saan sinabi ni Ibarra na inaral niya ang kasaysayan sa Espanya at nainis si Padre Damaso (ang maldita) Umalis ang binata dahil may dadalawin ito. Kabanata 4: Erehe at Pilibustero Erehe — isang Kristiyanong sumusuway sa ipag-uutos ng simbahan. Pilibustero — taong kalaban ng prayle. Nang paalis na si Ibarra, pinigilan ito ni Tinyente Guevarra at sinabi nito ang totoong nangyari sa ama niya. Nakita ni Don Rafael na sinasaktan ng artilyero ang mga bata kung kaya pinagalitan niya ito. Na aksidenteng tumama ang ulo ng artilyero sa malaking bato, nawalan ng malay at namatay. Ikinulong si Don Rafael dahil inakusahan siya ang pumatay sa artilyero at siya ay pilibustero at erehe. Nagkasakit at namatay si Don Rafael sa bilangguan. Kabanata 5: Pangarap sa Gabing Madilim Nakarating si Ibarra sa Fonda De Lala (isang panuluyan sa Maynila) Inisip ni Ibarra si Maria Clara, ang kaniyang ama, at ang kaniyang kasiyahan sa bahay ni Kap. Tiyago. Kabanata 6: Si Kapitan Tiyago Si Kap. Tiyago ay maliit, may kayumangging kutis, mabilog na mukha, at singkit na mata. Siya ay isang mayamang mangalakal sa Binondo. ○ Marami siyang ari-ariang lupa. ○ Nagbebenta siya ng opyo. Makadiyos siya at nagpapakita ng parangal sa mga santo. Nakilala niya si Pia Alba galing sa Santa Cruz. Sa anim nilang taon ng pagsasama, hindi sila nagkaroon ng anak. Sinabi ni Padre Damaso na sila ay sumayaw sa ubando. Nang isinilang si Maria Clara, namatay si Pia Alba dahil sa mataas na lagnat. Naging ninong si Padre Damaso at si Maria Clara ay inalagaan ni Tiya Isabel.  Nang pumasok sa beateryo si Maria, umalis si Ibarra (naging matapat ang dalawa). Kabanata 7: Pag-uulayaw sa Asotea Sabi ng doktor na magbakasyon muna si Maria sa San Diego. Nang pumasok si Ibarra, nagayos ng sarili si Maria at nagkita ang dalawa sa asotea. Nagkuwentuhan ang dalawa patungkol sa kanilang pagmamahalan at ang kanilang pagkabata. Ipinakita ni Ibarra ang dahon ng sambong at ipinakita rin ni Maria ang liham na binigay nito. Kailangan na umalis si Ibarra dahil madami pa siyang aasikasuhin. Kabanata 8: Mga Gunita Nang umalis na si Ibarra, nandoon pa rin ang ingay at gulo, at walang nagbago. Nakita niya ang kahirapan ng mga Pilipino at kayamanan ng mga Kastila sa Escolta. Kabanata 9: Mga Bagay-bagay ukol sa Bayan Nakasalubong ni Padre Damaso si Ibarra, nung papunta siya sa bahay nila Kapitan Tiyago. Nakita ni Padre Sibyla ang isang matandang pari at kinuwentuhan niya ito. Isinalaysay na ipapakasal si Ibarra kay Maria and ang tensyon kay Padre Damaso at Ibarra. Sinabi ng matanda na hindi nila dapat dagdagan ang kanilang mga kasalanan Nagusap sina Padre Damaso at Kapitan Tiyago at naiinis si Padre na lagi naghihingi ng payo si Maria. Sa silid-dasalan, sinindihan ni Kapitan Tiyago ang mga kandila para sa kapayapaan ni Ibarra. Kabanata 10: Ang Bayan ng San Diego Matatagpuan sa gitna ng palayan na malapit din sa lawa. Mayaman ito sa asukal, kape, prutas, at bigas at maganda rito. May umuugoy na tulay at mga mahiwaga. Ang alamat ○ May isang lalaking Kastila na bumili ng lupa gamit ang kaniyang damit, salapi, at mga alahas at nawala ito. ○ Nagkaroon ng amoy na parang may namatay. ○ Nakita ang katawan ng lalaki na nakatali sa puno ng balite at sinunog ng mga tao ang kaniyang mga damit at alahas. ○ Dumating si Don Saturnino, anak ng namatay upang magpatayo ng pinaglibingan ng kaniyang ama. ○ Si Don Saturnino ay kinasal sa isang Manilenya kung saan si Don Rafael ang anak