İK Temin ve Seçim - İnsan Kaynakları Yönetimi PDF

26.12.2024 İK Temin İnsan Kaynakları Yönetimi Prof. Dr. K. Övgü Çakmak Otluoğlu İK Seçim 1...

26.12.2024 İK Temin İnsan Kaynakları Yönetimi Prof. Dr. K. Övgü Çakmak Otluoğlu İK Seçim 1 2 İK Temin q Aday araştırma ve bulma Genel q Aday havuzunun oluşturulması q Aday havuzu; boş işler için uygun kişilerin seçilebileceği bir liste Sorumluluklar q Temel Amaç; uygun büyüklük ve bileşimde bir aday havuzu oluşturmak. q Boş işler doldurulamayabilir. q İşin gerektirdiği niteliklere sahip olmayan kişiler işe Nitelikler alınabilir. q Seçim süreci maliyetli olabilir. q Aday havuzunun oluşturulabilmesi için boş işlerin Genel duyurulması gerekmektedir. 3 4 1  26.12.2024 İşveren Markası Pazarlama Aracı 5 6 İşveren Markası Marka İşveren markası, pazarlama ilkelerinin, özellikle de “markalaşmanın” mevcut İnsan ve potansiyel çalışanlarla ilgili İK Kaynakları İşveren Pazarlama faaliyetlerine uygulandığı bir süreçtir. Yönetimi Markası 7 8 2  26.12.2024 Marka Ürün Markası – İşveren Markası Ürün İşveren Fonksiyon Yan haklar Prestij Görevler Kalite Şirketin kendisi Tasarım Çalışanlar İnovasyon Değerler Misyon Neden bu ürünü satın Neden burada çalışmalıyım? almalıyım? 9 10 İşveren Markası q Bir şirketin, işveren olarak özelliklerinin rakiplerinden farklılaşması. Çalışan Değer Önermesi Şirketin çalışanlarına sunduklarının gerçek bir temsili İşveren markasının ilettiği ana mesaj Dış Pazarlama İç Pazarlama Hangi kanallar kullanılabilir? Sosyal medya (LinkedIn, Facebook, Instagram, X, YouTube vb.) Şirketin kariyer web sitesi Kariyer günleri Çalışanların konuşmaları İş ilanları 11 12 3  26.12.2024 İşveren Markası q Bir şirketin, işveren olarak özelliklerinin rakiplerinden farklılaşması. Çalışan Değer Önermesi 1 st Step People HR Context Şirketin çalışanlarına sunduklarının gerçek bir temsili İşveren markasının ilettiği ana mesaj Dış Pazarlama İç Pazarlama Hangi kanallar kullanılabilir? Sosyal medya (LinkedIn, Facebook, Instagram, X, YouTube vb.) Şirketin kariyer web sitesi Kariyer günleri Çalışanların konuşmaları İş ilanları 13 14 İşletme Dışındaki Adaylar Aktif Adaylar Yarı Pasif/Pasif Adaylar q LinkedIn’de adayların taranması q İş ilanları Aktif adaylar, iş arama (kariyer geçmişi, özellikler, sürecinde aktif olan Pasif adaylar, q Kariyer günleri recommendations) adaylardır. halihazırda Pasif çalışmakta olan ve q Sosyal medyada var olmak Yarı pasif adaylar farklı bir pozisyon (Facebook, Instagram, X, LinkedIn, adaylar aramayan adaylardır. YouTube vb.de ayrı kariyer sayfası) Aktif q Danışmanlık şirketleri Adaylar q Yetenek keşfi Yeni bir pozisyonla ilgilenen ancak q Çalışan referans programları yeni iş arama sürecine aktif olarak dahil olmayan adaylar 15 16 4  26.12.2024 Çalışan Referans Programları Yetenek Keşfi q Şirketlerin mevcut çalışanları ödüller yoluyla işler için nitelikli adayları yönlendirmeye teşvik ettiği bir işe alma stratejisidir. q Etkin mi? q Kimi referans gösterebilirim? q Referans gösteren q Arkadaşlar şirketi bilir q Önceki çalışma q Referans gösteren arkadaşları adayı tanır q Önceki yöneticiler q Referans gösteren q Sınıf arkadaşları… kendi güvenilirliğini düşünür. 17 18 İK SEÇİM Kişi-İş Uyumu Kişi İş Kişi-İş Uygun Kişi-Örgüt Adayın İş Tanımı ve İş ü Görev ve Uyumu aday Uyumu ü Bilgi Özellikleri Gereklilikleri sorumluluklar ü Beceri ü Yetenekler ü İş gerekleri ü Kişilik ü Eğitim Sonuçlar ü Deneyim ü Daha yüksek iş performansı ü Daha yüksek iş tatmini ü Daha iyi bir sağlık ü Düşen işgücü devir oranı 19 20 5  26.12.2024 Kişi-İş Uyumu Kişi-Örgüt Uyumu q Kişi < İş q Her ikisi de işe uygun olan 2 potansiyel adayınız olduğunu ancak doldurmanız gereken yalnızca bir pozisyonunuz olduğunu varsayalım. q Kişi > İş q İkisinden hangisini seçeceğinize nasıl karar vereceksiniz? 21 22 Kişi-Örgüt Uyumu Kişi-Örgüt Uyumu q İki kişi tamamen aynı CV'ye sahip olabilir ama bu aynı çalışma ortamında aynı derecede mutlu olacakları anlamına gelmez... Kişi Örgüt Adayın Örgüt Kültürü ü Örgütün q Bu olumsuz bir şey değildir, sadece farklı insanlar olduğunu gösterir… ü Kişinin değer ve Değerleri değerleri inanç sistemi ü Misyonu ü Kişinin beklentileri ü Etik anlayışı q Farklı kişilere uygun belirli kültürler vardır… ü Kişinin çalışma ü Çalışma ortamı tarzı Sonuçlar ü Azalan İKtemin bütçesi ü Daha yüksek düzeyde bağlılık ü Düşen işgücü devir oranı 23 24 6  26.12.2024 Kişi-İş Uyumu Kişi-İş Uyumu 25 26 Kişi-Örgüt Uyumu açısından Mülakatlar q Değerlere dayalı sorular, örgütün değerleriyle ilişkili olarak belirli durumlarda nasıl ve neden davrandığınızı araştırır. q Soru örnekleri: q Yüksek performans göstermenizi sağlayan çalışma ortamını tarif eder misiniz? q Hayatta sizin için en önemli değerler nelerdir? q İşyerinde en iyi anlaştığınız kişiler, nasıl kişilerdir? Kişi-Örgüt q İşyeri kültüründe ne gibi özellikler ararsınız? Uyumu q Şirketimizin temel değerlerinden hangisiyle en çok/en az özdeşleşiyorsunuz? 27 28 7  26.12.2024 İK SEÇİM Özgeçmişlerin İncelenmesi Adayların özgeçmişlerinin filtrelenmesi Özgeçmişlerin İncelenmesi Mülakatlar Kişi-iş uyumunun araştırıldığı ilk 1 Mülakatlar, seçim aşamasında en sık Adayların özgeçmişlerinin filtrelenmesi aşama kullanılan yöntemlerden biridir. 1 2 Anahtar kelimelerin taranması zi e q ke irm er d İşle ilgili seçilen anahtar kelimeler, 3-5 anahtar kelimeden oluşur. M r le n q Referans Kontrolü ğe Test Uygulaması Bir yazılım sistemi programı kullanılarak özgeçmişte anahtar kelimelerin De q Adayların bilgi, beceri ve diğer Adayların verdiği bilgilerin özelliklerinin işe uygunluğu açısından 3 4 doğruluğunu belirlemeye ve yeni bulunup bulunmadığının belirlenmesi sağlanır. incelenmesi bilgiler edinmeye yöneliktir. q Uygun adaylar, ön mülakata davet edilir. q Bilgi testleri q Şimdiki/eski yöneticiler q Beceri testleri q Müşteriler q Kişilik envanterleri q İş arkadaşları 29 30 q Potansiyel adaylar hakkında ilk izlenimi edinmek q Kişilerarası becerilerini öğrenmek q İş gereklerinin üzerinden geçmek q Maaş beklentilerini öğrenmek q Ön Mülakatlar Mülakatlar q Adayları, kapsamlı bir mülakata Mülakatlar, seçim aşamasında en sık almadan önce yapılan nispeten 2 kullanılan yöntemlerden biridir. q Olası sorular daha kısa süreli mülakatlardır q Kendinizden kısaca bahseder misiniz? ü İş ilanını incelemek q İş geçmişinizi anlatır mısınız? q Neden bu şirkette çalışmak istiyorsunuz? ü Şirketi araştırmak q …. konusunda deneyiminiz var mı? 03 04 ü Maaş aralığını q Bu pozisyon için hangi maaş aralığını düşünüyorsunuz? araştırmak q Şu anda görüştüğünüz başka bir şirket var mı? ü Özgeçmişinizi bilmek q İşe alınırsanız ne zaman başlayabilirsiniz? 31 32 8  26.12.2024 Mülakatlar İK Seçim Mülakatlarının Türleri Mülakatlar, seçim aşamasında en sık Yapılandırılmış Mülakatın Unsurları q Yapılandırılmış ve kullanılan yöntemlerden biridir. Yapılandırılmamış 2 Adayların Mülakatlar Sorular Puanlama Görüşmeciler Soracağı Sorular q Sorular açısından q Yapılandırılmamış (plansız) mülakatlarda, görüşmeyi qÇok iyi Ø Her adaya aynı mülakatlar yapan kişi önceden belirlenmiş bir plan izlemez. soruyu sormak q Değer Yönelimli qBeklentilerin q Yetkinlik Temelli q Yapılandırılmış (planlı) mülakatlarda görüşmeyi yapan kişi üstünde Ø Aynı soruları q Davranışsal soruları önceden listeler. Hatta uygunluk açısından olası aynı sırayla q Durumsal cevapları listeleyebilir ve puanlayabilir. qBeklentileri sormak q Stres Mülakatları Karşılıyor q Yapılandırılmış mülakatlarda, tüm görüşmeciler genellikle tüm adaylara aynı soruları sorar. qBeklentilerin Altında 33 34 Puanlama ve Olası Yanıtlar Puanlama ve Olası Yanıtlar Şimdiye kadar bir çalışma arkadaşınızla Çatışma yönetimi ve sorunların Çatışma yönetimi ve sorunların yaşadığınız en büyük fikir ayrılığı neydi? birlikte çözümü birlikte çözümü Bu fikir ayrılığını nasıl çözdünüz? (5) En iyi cevap (3) İyi cevap (1) Vasat cevap 35 36 9  26.12.2024 Puanlama ve Olası Yanıtlar Şimdiye kadar bir çalışma arkadaşınızla Puanlama ve Olası Yanıtlar Şimdiye kadar bir çalışma arkadaşınızla Çatışma yönetimi ve sorunların yaşadığınız en büyük fikir ayrılığı neydi? Çatışma yönetimi ve sorunların yaşadığınız en büyük fikir ayrılığı neydi? birlikte çözümü Bu fikir ayrılığını nasıl çözdünüz? birlikte çözümü Bu fikir ayrılığını nasıl çözdünüz? (5) En iyi cevap: Fikir ayrılığımız üzerine Kaliteyi artırmak için iş prosedüründe bir (5) En iyi cevap: Fikir ayrılığımız üzerine konuştuk ve ikimizin de faydasına olacak değişiklik yapma fikriniz olduğunu varsayalım. konuştuk ve ikimizin de faydasına olacak şekilde birlikte çözdük. Ancak ekibinizin bazı üyeleri, bu değişikliğe karşı şekilde birlikte çözdük. çıkıyor. Bu durumu nasıl çözersiniz? (3) İyi cevap: Kendi bakış açımı çalışma (5) En iyi cevap (3) İyi cevap: Kendi bakış açımı çalışma arkadaşıma anlattım. Onu kendi bakış arkadaşıma anlattım. Onu kendi bakış açıma ikna etmeye çalıştım. açıma ikna etmeye çalıştım. (1) Vasat cevap: Hiç kimseyle fikir (3) İyi cevap (1) Vasat cevap: Hiç kimseyle fikir ayrılığım olmadı ya da sinirlendim ya da ayrılığım olmadı ya da sinirlendim ya da sorunu çözmesi için yöneticimize gittik. sorunu çözmesi için yöneticimize gittik. (1) Vasat cevap 37 38 Puanlama ve Olası Yanıtlar Şimdiye kadar bir çalışma arkadaşınızla Yapılandırılmış Mülakatın Unsurları Çatışma yönetimi ve sorunların yaşadığınız en büyük fikir ayrılığı neydi? birlikte çözümü Bu fikir ayrılığını nasıl çözdünüz? Adayların Sorular Puanlama Görüşmeciler Kaliteyi artırmak için iş prosedüründe bir (5) En iyi cevap: Fikir ayrılığımız üzerine Soracağı Sorular değişiklik yapma fikriniz olduğunu varsayalım. konuştuk ve birlikte ikimizin de faydasına Ancak ekibinizin bazı üyeleri, bu değişikliğe karşı olacak şekilde çözdük. qÇok iyi Ø Birden fazla Ø Her adaya aynı çıkıyor. Bu durumu nasıl çözersiniz? görüşmeci soruyu sormak Ø Yalnızca birkaç (3) İyi cevap: Kendi bakış açımı çalışma qBeklentilerin soruya izin (5) En iyi cevap: Değişikliğin olumlu yanlarını arkadaşıma anlattım. Onu kendi bakış üstünde vermek Ø Tüm adaylarda Ø Aynı soruları onlara açıklar, onların bakış açılarını anlamaya açıma ikna etmeye çalıştım. aynı aynı sırayla çalışır ve onların fikirlerindeki olumlu yanlar qBeklentileri Ø Eklemek görüşmeciyi/gö sormak varsa bunları dinlemeye çalışırım. (1) Vasat cevap: Hiç kimseyle fikir rüşmecileri Karşılıyor istediğiniz bir ayrılığım olmadı ya da sinirlendim ya da kullanmak şey var mı? (3) İyi cevap: Değişikliğe neden karşı olduklarını sorunu çözmesi için yöneticimize gittik. qBeklentilerin sorar, onları ikna etmeye çalışırım. Altında (1) Vasat cevap: Çalışma arkadaşlarımı değişiklik yapmaya ikna edemediğimi yöneticime söyler, onun sorunu çözmesini beklerim. 39 40 10  26.12.2024 Yetkinlik Temelli Mülakatlar Yetkinlik Temelli Mülakatlar q Davranışsal mülakat soruları, adayın farklı Önemli durumlardaki geçmiş davranışlarını değerlendirir. q Yetkinlik, kişinin üstün iş performansı yetkinlikleri Yetkinlik Temelli gösterebilmesi için gereken bilgi, Soruları q Soru örnekleri: belirlemek beceri ve kişisel tutumlar kümesi Hazırlamak q Son zamanlarda iş yerinde karşılaştığınız zor bir Gelecekteki davranış ve olarak tanımlanır. q İşbirliği durumu ve bununla nasıl başa çıktığınızı açıklar performansı en iyi geçmiş q Hesap Ø Davranışsal mısınız? davranışa dayanarak verebilirlik Mülakat Bir hata yaptığınız veya geri dönüp düzeltmeler Yetkinlik temelli mülakatlar, adayın q öngörebiliriz q q Karar verme Soruları yapmanızın istendiği bir zamanı anlatır mısınız? Bu görevde başarılı olmak için gerekli q Kritik düşünce durumun nasıl üstesinden geldiniz? yetkinlikleri gösterip göstermediğini q İletişim Ø Durumsal ortaya çıkarmak için tasarlanmıştır. q Liderlik… Mülakat q Çok az bilgiyle karar vermek zorunda kaldığınız bir Soruları durumu anlatır mısınız? 41 42 Yetkinlik Temelli Mülakatlar Stres Mülakatı q Durumsal görüşme soruları, işteki bir duruma nasıl n Adayların strese dayanıklılıklarının saptanmaya çalışıldığı mülakattır. tepki vereceğinize ilişkin varsayımsal sorulardır. n Mülakat bilinçli (yapay) olarak stresli bir havada gerçekleştirilir. q Soru örnekleri: q Sizden çok farklı görüşlere sahip bir çalışma n Görüşmeci; rahatsız edici, kızdırıcı, beklenmedik ve ardarda sorulara ve arkadaşınızla birlikte çalışmayı nasıl başarırsınız? davranışlara adayın ne tür ve nasıl tepkide bulunduğunu değerler. q«Olsaydı, ne q Bir çalışma arkadaşınızın tamamlamasını beklediğiniz yapardınız?» için üzerinde çalışmaya başlayamadığınız önemli bir n Bu yöntem, soğukkanlılık ve strese dayanıklılığın önem taşıdığı işler için projede nasıl bir yol izlersiniz? kullanılabilir. q İşinizle ilgili önemli bir karar vermek için hangi q Soru örnekleri: adımları atarsınız? q Kariyerinizde neden daha fazlasını başaramadınız? q Önceki işinizden neden kovuldunuz? q Bu pozisyon için yeterli tecrübeniz yok. Sizi neden işe alalım? 43 44 11  26.12.2024 İK Seçim Mülakatlarının Türleri Grup mülakatı q Görüşmeci/aday sayısına göre İkiden fazla adayla bir ya da birden q Birebir mülakatlar fazla görüşmecinin gerçekleştirdiği q Grup mülakatı mülakat. Aynı anda çok fazla adayın işe alımının q Panel tipi mülakat yapıldığı durumlarda kullanılır. Kişiler arası dinamikleri ölçmede kullanılır. Grup Mülakatı Grup mülakatları, yapılandırılmış Örneğin; takım çalışmasına yatkınlık, Birebir Mülakatlar İkiden fazla adayla bir ya da birden mülakatlardır. iletişim becerileri, liderlik becerileri gibi Bir adayla bir görüşmecinin fazla görüşmecinin gerçekleştirdiği gerçekleştirdiği mülakat mülakat. Takım çalışması ve örnek olay Panel Tipi Mülakat tartışması içerebilir. Birden fazla görüşmecinin tek bir adayla görüştüğü mülakat 45 46 Mülakatlar Panel Tipi Mülakat Birden fazla görüşmecinin tek bir adayla Olası Sorular Mülakatlar, seçim aşamasında en sık görüştüğü mülakat kullanılan yöntemlerden biridir. 2 q Güçlü yanlarınız nelerdir? q Zayıf yanlarınız nelerdir? Mülakattan sonra görüşmecilerin adayın işe Görüşmeciler kimler olabilir? ve örgüte uygunluğu konusunda görüşlerini İş ilanını gözden Yönetici Yanınıtınızı şekillendirin ü İşinizden neden paylaşarak ortak bir karara varmaya çalışırlar. geçirmek q İK uzmanı Spesifik ayrılmak istiyorsunuz? Departman yöneticisi Gerçek deneyimler q Olumlu konuşmak Adayın uygunluğunu farklı açılardan Çapraz departman yöneticisi ü Şirketi araştırmak q Yöneticinizi şikayet değerlendirerek adayla ilgili daha ayrıntılı bir etmekten kaçınmak değerlendirmeye ulaşılmaya çalışılır. ü CV’inizi çok iyi bilmek 47 48 12  26.12.2024 Mülakatlar q Bilgi Testleri Adayların Soracağı Sorular q Adayın belirli bir iş için gerekli olan q Beceri Testleri Mülakatlar, seçim aşamasında en sık q Eklemek istediğiniz bir şey kullanılan yöntemlerden biridir. teorik ve teknik bilgisini ölçer. q Sözel becerilere, matematik var mı? 2 becerilerine, sunum ve yazma q Bir adayın işe alınacak uzmanlık ve Sormak istediğiniz bir şey becerilerine, veri kontrolüne vb. q bilgi düzeyini belirler. odaklanabilir. var mı? ü İyi bir izlenim Adaylar soru bırakmak Nasıl sorular qKişilik Envanterleri sorulabilir? Test Uygulaması sormalı mı? Adayların bilgi, beceri ve diğer qKişiliği ölçer ve belirli bir ü İş ve şirket hakkında özelliklerinin işe uygunluğu açısından 04 pozisyondaki iş performansıyla merak ettiği şeyleri incelenmesi 3 ilişkilendirilir. öğrenmek q Bilgi testleri q Beceri testleri q Kişilik envanterleri 49 50 İK SEÇİM Değerlendirme Merkezi Sadece uygulama, gerçek durumu gösterebilir. Özgeçmişlerin İncelenmesi Mülakatlar Mülakatlar, seçim aşamasında en sık Adayların özgeçmişlerinin filtrelenmesi Değerlendirme merkezi, bir grup adayın çok çeşitli seçim yöntemleri kullanılan yöntemlerden biridir. q 1 2 kullanılarak aynı anda ve aynı yerde değerlendirildiği bir seçim sürecidir. zi e ke irm er d M r le n Referans Kontrolü ğe Test Uygulaması De Bir grup aday Değerlendiriciler Kriter Uygulamalar Adayların bilgi, beceri ve diğer Adayların verdiği bilgilerin özelliklerinin işe uygunluğu açısından 3 4 doğruluğunu belirlemeye ve yeni incelenmesi bilgiler edinmeye yöneliktir. q Bilgi testleri q Şimdiki/eski yöneticiler Psikolog veya İş tanımı ve iş Testler, sunumlar, q Beceri testleri q Müşteriler davranış gereklerine dayanır grup görüşmeleri, q Kişilik envanterleri q İş arkadaşları analistleri vaka çalışmaları, rol oynama, sepette bekleyen işler… 51 52 13  26.12.2024 Değerlendirme Merkezi Uygulamaları q Son Mülakatlar Tanışma q Son mülakatlar, adayın Mülakatlar Değerlendiriciler veya İK uzmanları adaylara günün nasıl geçeceğini ve ne karşılaşacağı son mülakatlardır. 2 Mülakatlar, seçim aşamasında en sık bekleyebileceklerini açıklarlar. kullanılan yöntemlerden biridir. Bekleyen Psikometrik Yazılı Analiz Sunumlar Grup Rol Oynama İşler Mülakatları Testler Kişiler ü Kişilik Yazılı bir ü Mailbox Bir sorunu varsayımsal q İstekli olduğunu göstermek problemi Verilen bir ortamda, q Maaşın gözden geçirilmesi envanterleri Uygulaması grup halinde ü Beceri analiz ederek konuyla ilgili tartışmak gerçekte q Hangi adayın takıma en uygun olduğunu etkili ve net bir sunum testleri olmadıkları belirlemek q Profesyonel kalmak bir yazılı yapmak roller üstlenir. q 03ile Kariyer hedefleri şirketin hedefleri 04 çözüm sunmak. örtüşen adayların belirlenmesi q İlişkili sorular sormak q Adayların soru sormasını sağlamak 53 54 q İşverenler adaylardan referanslarının İK SEÇİM iletişim bilgilerini ister. q Geçmiş iş deneyimine ilişkin işle ilgili sorular sormak için referansla iletişime geçebilir. Kişi-İş Uygun Kişi-Örgüt Uyumu aday Uyumu q Referans kontrollerinin olası Referans Kontrolü nedenleri Adayların verdiği bilgilerin q Aday hakkında toplanan diğer bilgileri 02 doğruluğunu belirlemeye ve doğrulamak 4 yeni bilgiler edinmeye İşe ve örgüte %100 uyum sağlayan bir kişinin seçilmesi yöneliktir. q Ek bilgileri ortaya çıkarmak q Şimdiki/eski yöneticiler mümkün müdür? q Müşteriler q İş arkadaşları 55 56 14  26.12.2024 Kişi-Örgüt Uyumunun Önemi Kişi-Örgüt Uyumunun Önemi ¨ Örgüte uyum sağlayan bir çalışan; ¨ İşe yeni giren çalışanlar üzerinde yapılan bir araştırmada; ¨ Örgüte yüksek bağlılık gösterir. ¨ İşe yeni giren bir çalışanın işi kısa ¨ Örgütte kalma isteği daha yüksektir. sürede bırakmasının en önemli nedeni örgüt kültürüne uyum ¨ Motivasyonu daha yüksektir. sağlayamaması olduğu tespit ¨ İş performansı daha yüksektir. edilmiştir. ¤ Yabancılık hissi ¤ Kendini ait hissedememe 57 58 Kişi-Örgüt Uyumunun Sağlanması Sosyalizasyon ¨ Sosyalizasyon ¨ Örgüte yeni gelen bir çalışanın, yöneticileri, çalışma arkadaşları ve çalışma ortamıyla ilgili birtakım kaygıları olabilir. ¨ Oryantasyon (İşe Alıştırma) Eğitimi ¨ Bu kaygıların önüne geçilmesi için sosyalizasyona ihtiyaç ¨ Birbirleriyle karıştırılan ancak birbirlerinden farklı duyulur. kavramları ifade ederler. ¨ Örgüte yeni gelen çalışanların örgüt kültürüne uyum sağlaması sürecidir. ¨ Sosyalizasyon, oryantasyona göre daha geniş kapsamlı ve daha uzun sürelidir. ¨ Eski çalışanlar, yeni çalışanlara tutum, değer ve kültür transferi gerçekleştirir. 59 60 15  26.12.2024 Sosyalizasyon Ön Sosyalizasyon ¨ Örgüte yeni gelen bir çalışanın, örgütün bir üyesi ¨ Bu aşamada kişi, henüz örgütte çalışmaya olabilmesi için gerekli davranışları, değerleri, işe ve başlamamıştır. örgüte ilişkin bilgileri öğrendiği etkileşim sürecidir. ¨ İşe başlamadan önce örgütle ilgili yaptığı ¨ Aşamaları araştırmalara dayanır. ¨ Ön sosyalizasyon ¨ Böylelikle kişi, örgütle ilgili bir izlenime sahip olur. ¨ Karşılaşma ¨ Benimseme (Metamorfoz) ¨ İK Seçim süreci, ön sosyalizasyona katkıda bulunur. 61 62 Ön Sosyalizasyon Karşılaşma ¨ Kişi, örgütte çalışmaya başlar. ¨ Mümkün olduğunca örgüte uygun kişilerin seçimine dikkat edilmeli ¨ Çalışma arkadaşları ve yöneticileriyle tanışır. ¨ Mülakatta kişi-örgüt uyumunun değerlendirilmesi ¨ Yapılacak işi ve kişiden beklenen rollerin ¨ Mülakata yöneticinin katılması öğrenilmesi, çalışma ortamının tanınması, örgütün işgörme usullerinin ve örgüt ¨ Gerçekçi iş ve örgüt bilgilendirmesinin yapılması kültürünün öğrenilmeye başladığı aşamadır. Sosyalizasyonun Gerçeklik Şoku Hızlanması 63 64 16  26.12.2024 Karşılaşma Karşılaşma ¨ Sosyalizasyonun Hızlanması: Kişinin ön sosyalizasyon aşamasında edindiği bilgiler doğrultusundaki beklentileriyle, karşılaşma aşamasında ¨ Karşılaşma aşamasında işten ayrılanlar için; tecrübe ettikleri arasında uyum varsa ortaya çıkar. ¨ İşten ayrılma mülakatı ¨ Gerçeklik Şoku: Uyum yoksa ortaya çıkar. ¨ İşten ayrılma nedeni; örgüte uyum sağlayamamak mı? ¨ Öyleyse ne gibi önlemler alınabilir. ¨ Önceki varsayım ve beklentilerinden vazgeçip yeni standart ve normları benimser. (Sosyalizasyona devam eder) ¨ Şok fazlaysa bu durumu kaldıramayıp sosyalizasyonu sonlandırır. (İşten ayrılır) 65 66 Karşılaşma Benimseme (Metamorfoz) ¨ Karşılaşma aşamasında sosyalizasyonun ¨ Kişi, örgütün norm ve değerlerini hızlanması için İK departmanı bu süreci benimsemeye başlayarak örgütün kültürü ile etkin bir şekilde yönetmeli. uyumlu tutum, değer ve davranışları göstermeye başlar. ¨ Karşılaşma aşamasında; oryantasyon eğitimine önem verilmesi ¨ Örgütün resmi prosedürlerini ve resmi olmayan ancak kabul gören uygulamalarını anlar. ¨ Örgütün diğer üyeleri tarafından da örgütün bir üyesi olarak algılanmaya ve kabul görmeye başlar. 67 68 17