photo.jpg

## Wiązania peptydowe Aminokwasy białkowe mogą łączyć się ze sobą wiązaniami peptydowymi. Wiązania te tworzą się między grupą karboksylową połączoną z atomem węgla a jednego aminokwasu a grupą aminową połączoną z atomem węgla a drugiego aminokwasu. W efekcie powstaje polarny łańcuch peptydowy: n...

## Wiązania peptydowe Aminokwasy białkowe mogą łączyć się ze sobą wiązaniami peptydowymi. Wiązania te tworzą się między grupą karboksylową połączoną z atomem węgla a jednego aminokwasu a grupą aminową połączoną z atomem węgla a drugiego aminokwasu. W efekcie powstaje polarny łańcuch peptydowy: na jednym jego końcu (N) znajduje się wolna grupa aminowa, a na drugim końcu (C) - wolna grupa karboksylowa. Sekwencję aminokwasową łańcucha peptydowego zapisuje się od N-końca do C-końca. W zależności od liczby aminokwasów wchodzących w skład łańcucha wyróżnia się: - peptydy, zawierające od 2 do 50 aminokwasów, - białka (polipeptydy), zawierające ponad 50 aminokwasów. ### Poziomy struktury przestrzennej białek Większość białek to związki o dużych cząsteczkach i skomplikowanej strukturze przestrzennej. Wyróżnia się cztery poziomy tej struktury, przy czym najwyższym poziomem może być struktura trzeciorzędowa (np. mioglobina) lub struktura czwartorzędowa (np. hemoglobina). - **Struktura pierwszorzędowa (I-rzędowa)** to liczba, rodzaj i kolejność aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym. - **Struktura drugorzędowa (II-rzędowa)** to przestrzenne pofaldowanie odcinków łańcucha polipeptydowego w a-helisę lub β-harmonijkę. - **Struktura trzeciorzędowa (III-rzędowa)** to przestrzenne pofałdowanie całego lańcucha polipeptydowego o strukturze drugorzędowej. - **Struktura czwartorzędowa (IV-rzędowa)** to wzajemne ułożenie osobnych łańcuchów polipeptydowych (podjednostek) o strukturze trzeciorzędowej. ### Rodzaje białek Ze względu na kształt cząsteczki białka dzieli się na fibrylarne oraz globularne. - **Białka fibrylarne**, np. kolagen, składają się zwykle z kilku łańcuchów polipeptydowych połączonych w długie włókna. Nie rozpuszczają się one w wodzie, cechują się także znaczną wytrzymałością mechaniczną. Z tego powodu pełnią najczęściej funkcję budulcową lub ochronną. - **Białka globularne**, np. histony, mają kształt zbliżony do kulistego. Większość z nich dobrze rozpuszcza się w wodzie i swobodnie przemieszcza się w obrębie komórek oraz płynów ustrojowych. Białka globularne pełnią najczęsciej funkcje metaboliczne lub fizjologiczne. Ze względu na skład chemiczny białka dzieli się na proste oraz złożone. - **Białka proste**, np. albumina osocza krwi, są zbudowane wyłącznie z aminokwasów. - **Białka złożone** są zbudowane z aminokwasów i grup zawierających m.in. jony metali (np. żelazo w ferrytynie), małe cząsteczki związków nieorganicznych (np. hem w hemoglobinie) lub cząsteczki związków organicznych (np. cukier w fibrynogenie).