2. Hafta Batı Uygarlığı PDF
Document Details
Uploaded by ConstructiveMint
Tags
Summary
Bu belge, Ortaçağ Avrupa Tarihi hakkında, Rönesans, Feodalizm ve Haçlı Seferleri gibi konuları kapsayan bir özet içerir. Belge, Batı Uygarlığı'nın erken döneminden bazı önemli olay ve kavramları özetler.
Full Transcript
ORTAÇAĞ AVRUPA TARİHİ Ortaçağ kavramı ilk kez Rönesans tarihçileri tarafından kullanılmıştır. Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılması ile başlar. (Kavimler Göçü) Batılı tarihçiler Rönesans’ın başlangıcını, Türk tarihçiler İstanbul’un fethini sona erme gelişmesi olarak kabul...
ORTAÇAĞ AVRUPA TARİHİ Ortaçağ kavramı ilk kez Rönesans tarihçileri tarafından kullanılmıştır. Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılması ile başlar. (Kavimler Göçü) Batılı tarihçiler Rönesans’ın başlangıcını, Türk tarihçiler İstanbul’un fethini sona erme gelişmesi olarak kabul etmektedir. Kavimler Göçü sonrasında Roma İmparatorluğu Doğu ve Batı olarak ikiye ayrıldı, Batı Roma 476 yılında yıkıldı. Feodalite (derebeylik) düzeni ortaya çıktı Katolik kilisesinin etkinliği arttı Ortaçağ; Erken (V-XI), Asıl (XI-XIV), Geç (XIV-XV) olarak üç dönemde ele alınmaktadır. ERKEN ORTAÇAĞ (V-XI yy.) Siyasi ve ekonomik bir anlayış ile Feodalizm ortaya çıkar. Lord, Vassal ve Serfler Lord yada Vasallık : Bir asilin kendisinden daha güçlü bir asile (Lord) itaat etmesi. Fief yada Tımar : Lord’a hizmet eden vasallara verilen toprak. Mevzuat : Lord ve vasalların toprak üzerindeki hakimiyet hakkını düzenleyen mevzuat. Ekonomik sistemde malikane sistemi vardır. Toprağın sahibi burada yaşayanların da sahibidir ASIL ORTAÇAĞ (XI-XIV yy.) Ulusal devletler ve kilise güçlenir. Magna Charta: İngiltere Kralı Yurtsuz John ve Fransa Kralı II.Philip Kral John ile soylular arasındaki bir şartnamedir. Buna göre: Kral halktan zorla vergi almayacak Haksız yere kimse cezalandırılmayacak Soylulardan oluşan bir kurul kralı denetleme yetkisine sahip olacak Askere alımlar düzene konulacak Avrupa’da parlamento sistemine ve demokrasiye geçişte ilk adımdır. Modern İngiliz hukukunun temelidir. Kanunların kralın üzerinde olduğu kabul edilmiştir. Anayasacılık faaliyetleri bu şartnama ile başlar. I. Edward 1295’de model parlamentoyu kurdu. Şövalye ve soylular parlamentoya girmiş, Halk meclislerine oy hakkıyla vergilerde söz hakkı verildi. Tanzimat Fermanı Magna Charta: İngiltere Kralı Yurtsuz John ve Fransa Kralı II.Philip Kral John ile soylular arasındaki bir şartnamedir. Buna göre: Kral halktan zorla vergi almayacak Haksız yere kimse cezalandırılmayacak Soylulardan oluşan bir kurul kralı denetleme yetkisine sahip olacak Askere alımlar düzene konulacak Avrupa’da parlamento sistemine ve demokrasiye geçişte ilk adımdır. Modern İngiliz hukukunun temelidir. Kanunların kralın üzerinde olduğu kabul edilmiştir. Anayasacılık faaliyetleri bu şartnama ile başlar. I. Edward 1295’de model parlamentoyu kurdu. Şövalye ve soylular parlamentoya girmiş, Halk meclislerine oy hakkıyla vergilerde söz hakkı verildi. Tanzimat Fermanı Değişim sürecinin baş aktörlüğünü yapan ve zaman içinde daha da büyüyen “burjuva sınıfı”dır. Feodal düzende toplumsal sınıflar, soylular, rahipler, köylüler ve serflerdir. Ancak yönetsel ve dini merkezler olan kentler, yavaş yavaş piyasaya dönük üretimin artması ile gelişmiştir. Fuar ve pazarların oluşturulması, para basımı gibi iktisadi gelişmeler kentlerin büyümesini sağlamıştır. Zanaatın ve ticaretin gelişmesi sonucunda şehirlerde yeni bir sınıf, burjuva sınıfı, ortaya çıkmıştır. Asıl Ortaçağ’ın en önemli gelişmesi Haçlı Seferleri’dir. 8 Haçlı Seferi. Sadece birincisinde başarılı olmuşlardır. Sonuçları: Kilise güç kaybetmeye başladı. Skolastik düşünce zayıfladı. Derebeylik güç kaybetmeye başladı. Merkezi krallıklar ilk kez güçlenmeye başladı. Anadolu’da Türk ilerleyişi bir süre durdu. Diğer yandan Anadolu’nun Türk yurdu olması kesinleşti Akdeniz limanlarının önemi arttı. Barut, pasula, kağıt, matbaa gibi teknik buluşlar Avrupa’ya taşındı. Burjuva sınıfı güçlendi. Avrupa’da dini konularda eserler veren hümanistler ortaya çıktı (Dante) Kudüs Müslümanlarda kaldı. Hristiyan dünyası ile İslam dünyası birbirini yakından tanıdı. Türklerin İslam dünyasındaki etkinliği arttı. Müslümanlar Moğollara karşı güç kaybetmiştir. Jan Dark Feodalite’nin Özellikleri: Senyör (Süzeren)-Serf-Vassal Önce Fransa’da. Siyasi bölünmüşlük ve sosyal eşitsizlik vardır. Senyörler toprakları üzerinde yaşayan insanlar üzerinde hak sahibidirler. İktidarın parçalanmışlığı ve halkın doğrudan devlete değil de toprakların sahibi olan senyörlere bağlı olması. Senyör ve vassal arasında “fief sözleşmesi” ile topraklar hiyerarşik bir düzene bağlanmıştır. Karşılıklı hak ve sorumlulukları belirleyen bu sözleşme ile hukuksal bir zemin hazırlanmış, uzun vadede hukuk normları ile birleşerek hukuk devleti anlayışını getirmiştir. Ayrı hukuk kuralları ve askeri birlikler İnsanlar arasında dil, davranış, ekonomik uğraşlar ve dünya görüşünde farklılıklar doğmuştur. Kapalı tarım ekonomisi vardır. Sosyal Sınıflaşma: Asiller Rahipler Burjuvalar Köylüler Serfler Kilise ve Papalık: Otorite boşluğu Skolastik felsefe Hristiyanlığın ikiye ayrılması Papa yetkileri ( Krallara taç giydirmek, Haçlı Seferleri, Aforoz, Enterdi, Endülijans) YENİÇAĞ AVRUPA TARİHİ 1453 İstanbul’un fethi ile 1789 Fransız Devrimi arasındaki dönemdir. Avrupa’da merkezi devletler güçlenir Coğrafi Keşifler, Rönesans, Reform; Aydınlanma Çağı, ekonomik, siyasal, toplumsal ve kültürel yapıyı tamamen değiştirir. MERKEZİ DEVLETLERİN GÜÇLENMESİ Kentleşme olgusu ve kapitalizm öncesi ekonomik değişimler Haçlı Seferleri sonrasında Avrupa’ya getirilen teknik buluşlarla birleşerek daha köktenci bir dönüşüm sürecini başlatmıştır. Haçlı Seferleri, Coğrafi Keşifler ve ateşli silahların kullanılması Avrupa’da merkezi otoriteleri güçlendirir. Avrupa’da monarşilerin (kralların) ekonomik açıdan güçlenmesi ve topraklarını genişletmesi. Ateşli silahların, özellikle topun kullanılmaya başlaması (Top ilk kez Avrupa’da Yüzyıl Savaşları’nda kullanılmıştır.) YENİ BULUŞLAR VE SONUÇLARI Talas Savaşı-Haçlı Seferleri Barut (ateşli silahlar ve top) İlk kez Çinliler kullanmış, Türkler aracılığıyla Araplar, Araplar aracılığıyla Avrupa’ya geçmiştir. Top ilk olarak Endülüs Müslümanları, İngilizler, İtalyanlar, Osmanlılar) Pusula (Kristof Kolomb) (Coğrafi Keşifler) İlk kez Çinliler kullanmış, Türkler aracılığıyla Araplar, Araplar aracılığıyla Avrupa’ya geçmiştir «Usturlap» ile yer belirleme, Kristop Kolomb’un sapma açısını hesaplama ile okyanuslara açılma. Kâğıt ve Matbaa İlkçağlarda Çinliler, Uygurlar ve Müslümanlar pamuk ve ipekli kumaşları, Mısırlılar papirüsü kâğıt olarak kullanmışlardır. Avrupa, Müslümanlar aracılığıyla kâğıt yapımını öğrenmişler, paçavradan kâğıt yapımını geliştirmişlerdir. (Kitabın ucuzlaması, okuma-yazma oranı, Rönesans ve Reform) Çinliler ve Uygurlar tarafından klişe sistemi çalışan matbaa Müslümanlar aracılığıyla Avrupa’ya götürülmüştür. Jan Koster tahtadan harfler, Jan Gutenberg kurşundan harf. Coğrafya Bilgisinin Gelişmesi İlkçağlarda Ptolemaos coğrafya eseri, Arap coğrafyacılarının kitapları ve haritalar. Gemicilik Bilgisinin Gelişmesi Haçlı seferleri sonucunda Avrupalılar, Müslümanlardan maden kullanımı ve gemi teknolojisinde kullanmayı uygulamışlardır. Okyanuslara uygun «Karavella» isimli gemiler. Jan Gutenberg Coğrafi Keşifler: 15. ve 16. yy’larda Avrupalılar tarafından yeni ticaret yollarının bulunması amacıyla başlatılan ve yeni yollar ve kıtaların bulunmasıyla sonuçlanan sürece denilmektedir Nedenleri: Keşiflerin en belirleyici nedeni, hammadde alanlarına doğrudan ulaşabilme amacıdır. (Bu hammaddeler içinde ilk akla gelenler özellikle Doğu Hint adalarından gelen baharat ve Çin’den gelen ipektir.) İpek ve Baharat yollarının Müslümanların elinde olması. (Süreci tetikleyen en önemli unsur, dönemin etkin ticaret yollarının (İpek ve Baharat Yolu) Osmanlı Devleti’nin kontrolünde bulunmasıdır) Coğrafya bilgisinin ilerlemesi Pusulanın kullanılması, Dünya’nın yuvarlak olduğunun öğrenilmesi Okyanusa dayanıklı gemilerin yapılması Cesur gemicilerin yetişmesi Marco Polo gibi seyyahların eserlerinin incelenmesi İstanbul’un fethi İspanya ve Portekiz Krallarının gemicileri desteklemesi Avrupalıların Hristiyanlığı yaymak istemeleri Hızlı nüfus artışı ile Avrupa’da ekonomik durumun daha da kötüleşmesi Marco Polo 1254-1324 Marco Polo'nun Il Milione isimli kitabının sayfalarından biri Marco Polo'nun, babası ve amcasıyla Çin'e ulaşması (1324) Yapılan Keşifler: Ümit Burnu’nun Keşfi (1487) (Bartelmi Diaz) Hint Deniz Yollarının Keşfi (1498) (Vasko Dö Gama) Amerika’nın Keşfi (1506) Kristof Kolomb (1492) Ameriko Vespuçi Coğrafi Keşiflerin Sonuçları: Avrupa’nın ekonomik seviyesi yükseldi. (Avrupalılar yeni ticaret yolları ile tüm dünyadaki hammaddeleri, Batı Avrupa’ya akıtmaya başlamışlardır) (Rönesans) Sömürge İmparatorlukları kuruldu. (Yeni kıtalara yayılarak onların zenginlik kaynaklarını ele geçirirken ticari amaçlarla sömürgeler oluşturmuşlardır. İlk denizaşırı sömürge imparatorluklarını Portekiz ve İspanya kurmuş, ardından Hollanda, İngiltere ve Fransa bunları takip etmişlerdir) Doğu ticaret yolları ve Akdeniz limanları önem kaybetti. (Yeni ticaret yollarının bulunması sonucunda Baharat ve İpek yolları, yani Akdeniz ticareti önemini kaybetmiş, buna mukabil, Bordeaux, Polos, Lizbon, Le Havr, Anvers, Rotterdam, Amsterdam, Londra gibi ticari merkezler öne çıkmıştır. Akdeniz limanlarının önem kaybetmesi Osmanlı Devleti’ni, İpek yolunun önem kaybetmesi Orta Asya’daki Türkistan Hanlıklarını, Baharat yolunun önem kaybetmesi İslam coğrafyasını olumsuz etkilemiştir). : Hristiyanlık yayıldı. Din adamlarına güven azaldı. Yeni bitki ve hayvan türleri Avrupa’ya taşındı. (Yeni türler, hayvanlar, bitkiler, ırklar ve kültürlerin keşfedilmesi, dünya ile ilgili bilimsel bilgilerin artması, düşünce dünyasında önemli kırılmaları ve dönüşümleri yaratmıştır) Dünyanın yuvarlak olduğu anlaşıldı. Burjuva zenginleşti. (Avrupa’da ulusal burjuvazinin güç kazanmasıyla siyasal ve toplumsal değişimi hız kazanacak ve ulus-devlet olgusu öne çıkacaktır) Sömürge ürünleri ve esirlerin en çok nakledilen ve satılan mallar olarak ilk sıralara geçmesi ile ticaret mallarının türü de değişmiştir. (Köle ticareti ile sömürü boyutu büyüyecektir. Tütün, kakao, vanilya, İran halıları ve atları, ceviz, biber, tarçın, Hindistan cevizi, karanfil, porselen ve köle ticareti yeni dönemin gözde ticaret ürünleri olarak dikkat çekmeye başlamışlardır. ) : Avrupalılar ulaştıkları bölgelerdeki değerli eşya ve madenleri (altın, gümüş) Avrupa’ya taşıdılar. Temel üretim aracı ve zenginlik kaynağı olan toprak, yerini daha karlılığı yüksek ürünlere bıraktı. (Sermayeye dayalı kapitalizm) Avrupa bir taraftan zenginleşirken bir taraftan da değerli madenlerin artması ile yüksek enflasyon ile yüzleşti. Fiyat artışının bir başka sonucu merkantilizmin ortaya çıkışı oldu. Merkantilist düşüncenin temelleri; yaşamsal olan hammaddelerin dışında ithalatı yasaklamak ve ticaret dengesini lehine çevirerek iç yatırımları ve piyasayı güçlendirmekti. : Keşfedilen bölgelere göçler ve yeni yerleşim merkezleri. Sanat ve edebiyatı destekleyen Mesen grubu, Rönesans’ın başlaması. Coğrafi Keşiflerin Osmanlı Devleti’ne Etkileri: Kapitülasyonların verilmesi Paranın değerinin düşmesi ve enflasyon Gümrük gelirlerinin düşmesi İpek ve baharat yolları, Akdeniz ve Karadeniz ticaretinin önem kaybetmesi Rönesans: (Yeniden Doğuş): Kelime anlamı “yeniden doğuş” olan Rönesans, Batı Avrupa’da edebiyat, sanat ve mimaride yeni bir yöneliştir İtalya’da başlamıştır. Hümanizma akımı ile başlar. (latince humanus eğitimli demektir.) (İnsanın bireyselleşmesi ve özgürleşmesi yaşamın merkezine oturdu). Hümanizm şair Petrarca ile edebiyat alanında başlamıştır. Rönesans kelimesi ilk defa Almanya’da kullanılmıştır. Nedenleri: Matbaa ve kâğıdın kullanılması. Sanatı önemseyen zengin bir sınıf «Mesen» Antik Çağ eserlerinin incelenmesi «Antikide» İstanbul’dan İtalya’ya giden bilginler Domenico di Michelino (1465): Dante ve kitabı, Floransa Rönesans Hareketlerinin Diğer Avrupa Ülkelerine Yayılması : İtalya’ da başlayan Hümanizma ve Rönesans hareketleri; İtalya’nın Din ve Kültür merkezi oluşundan ve İtalya’nın Fransa, İspanya ve Almanya arasında paylaşılamaması nedeniyle çıkan İtalya Savaşlarının etkisiyle, Batı Avrupa’ya yayılmıştır. Rönesansın Sonuçları: Bilim ve teknik alanında gelişmeler oldu. Hür düşünce ve yeni sanat anlayışları ortaya çıktı. İnsanın yüceltilmesi ile burjuvazinin kültür devrimi olarak da tanımlanan Rönesans ile skolastik düşünce yıkılmış, pozitif düşünce güçlenmeye başlamıştır. Avrupa’da gelişmenin ve ilerlemenin hız kazanmasına neden oldu. Kilise ve din adamlarına olan güven sarsılmış, Reform hareketine zemin hazırlanmıştır. Siyasetin ilahi kaynaklardan uzaklaşarak dünyevileşme yolu açılmıştır. Ulusal diller ve edebiyat gelişmiş, ulusal kültür ile ulus-devletin arka planı hazırlanmıştır. Avrupa’da soylular ve halk arasında çelişkiler arttı. Mimaride simetrik ve geometrik ağırlıklı tarz gelişir. Dünya’nın güneş etrafında döndüğü bulunmuştur. Reform: -1054- Vatikan – İstanbul -XVI. Yy. tekrar parçalanma -15 ve 16. yy’larda Avrupa’da din alanında ortaya çıkan değişikliklere, özellikle Katolik Kilisesi’nde yaşanan yeniden yapılanma sürecine Reform denilmektedir. -Almanya’da Martin Luther tarafından başlatılır. Martin Luther Nedenleri: Monarklara (kral, prens, kont) göre papalığın merkezi olan Roma’ya akan parayı durdurmak ve kendi toprakları üzerindeki ruhani otoriteye, eğitim sistemine ve Kilise’nin mal ve mülküne el koymak isteği Halka göre, Hıristiyanlığı zengin ve güçlü olanların haksızlık ve kötülüklerine karşı güçlü bir otorite haline getirmek amacı Kiliseye göre ise, bazı din adamlarının öncülük ettiği harekette Kilise’nin doğru yola çekilerek, gücünü arttırma beklentisi vardı. : Rönesans’ın etkisi, hümanizma ve skolastik düşüncenin yıkılması. Katolik Kilisesi’nin bozulması Endülijans sorunu Haçlı seferleri ve Coğrafi Keşifler’in etkisi, dünya ile ilgili yeni bilgiler. Kağıt ve matbaa, İncil’in basımı İncil’in değişik dillere çevrilmesi Gelişimi: İncil’i Almanca’ya çeviren Martin Luther, 1517’de Wittenberg Kilisesi’ne astığı 95 maddelik bir bildiri ile Alman kiliselerinin uygulamalarına ve Endülüjans satışına karşı çıkmıştır. Papalığın (Papa X. Leon) açtığı davada gıyabında yargılanan Luther, Saksonya Dükü III. Frederik’in himayesine girer. Şarlken tarafından çıkartılan Worms Fermanı ile Luthercilik yasaklanır. Luther’i destekleyen Alman prensleri ile Şarlken arasında iç savaş. 25 yıl süren savaş sonucunda Augsburg Anlaşması (1555) imzalanır. Anlaşma ile; Protestanlık mezhebi tanınır. Almanya’da mezhep seçme serbestisi Prenslerin din işlerini denetleme yetkisi Prenslerin seçtiği dini seçmeyenlerin göç etme hakkı. : Fransa’da Jean Calven-Calvenizm- Nant Fermanı ile (1598) mezhep özgürlüğü. İngiltere’de Kral VIII. Henri tarafından başlatılır- Anglikanizm Hollanda, İsviçre-Calvenizm İsveç, Danimarka, İskandinav ülkeleri ve Baltık kıyıları- Protestanlık İskoçlar Calvenizm mezhebini tanıyıp, Presbiteriyen ismini vermişlerdir. Sonuçları: Katolik mezhebi parçalandı ve yeni mezhepler ortaya çıktı. Mezhep Savaşları. Katolik Kilisesi kendisini düzeltmek zorunda kaldı (karşı reform) Avrupa’da ilk kez Laik devlet fikri ortaya çıktı. (Din kamusal yaşamdan çıkartılarak bireysel alanın konusu haline getirilmiştir) Okullar kiliseden alınarak halka verildi. Laik eğitim Papa siyasi gücünü kaybetti. Engizisyon mahkemeleri kuruldu. Cizvit Tarikatı (İsa cemiyeti) ile Katolik mezhebi yayma amacı. Avrupa «kutsal aile» düşüncesi yıkılmış, ulusal devletlerin kurulması Aydınlanma Çağı: XVII ve XVIII. Yy Akıl, bilim, düşünce, deney, gözlem Newton, Kopernik, Galile, Descartes, Mozart, Bach, J.J.Rousseau, Kant, Voltaire... Önce İngiltere’de başlayan Aydınlanma felsefesi oradan Fransa’ya geçmiş ve burada çok daha güçlü bir hale gelmiştir. Almanya’ya kısmen Fransa, kısmen İngiltere yoluyla gelen akım Avrupa’daki sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel dengeleri tamamen değiştirmiştir. Öyle ki Sanayi Devrimi ve Fransız Devrimi Aydınlanmanın radikal etkilerinin sonucunda oluşmuş süreçlerdir. Sonuçları: Akılcı düşünce sistemi Bilimsel ve teknik gelişmeler Sanayi Devrimi’nin temeli Avrupa’daki gelimeler Fransız İhtilali ve ABD’nin kurulmasında etkili olmuştur. AKIL ÇAĞI ve AYADINLANMA ÇAĞI: Sosyal, Ekonomik ve Bilimsel Bilimde akıl, deney ve gözlem yöntemi ön plana çıktı. Bilim ve teknoloji gelişti. Sanayi İnkılabı ortaya çıktı. Ham madde ve pazar arayışı ortaya çıktı. İşçi sınıf ortaya çıktı. Üretim arttı. Sağlık alanında gelişmeler oldu. Nüfusta artış oldu. Toplumsal hayatta ayrıcalıklar kaldırıldı. Yönetim ve Siyasi: Özgürlük, eşitlik, insan hakları, milliyetçilik kavramları ön plana çıktı. Fransız İhtilali çıktı. Mutlakiyet yönetimleri yıkıldı. Yönetimde demokrasi ve laiklik kavramları öne çıktı. Sömürgecilik, kapitalizm, liberalizm, komünizm, sosyalizm kavramları ortaya çıktı. 1830’da Milliyetçilik ve 1848’de İşçi hakları ile ilgili ihtilaller ortaya çıktı. Devletler arası bloklaşma ve rekabet oluştu. I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı çıktı. Sanayi İnkılabı: İlk İngiltere’de tekstil alanında başlar Alet-makine Buhar gücü Rönesans ve Reform, aydınlanma çağı ile özgür düşünce ortamı bilimsel gelişmelere ortam hazırladı, Coğrafi keşifler ile Avrupa’da sermaye birikimi (kapital birikimi) XVII. Yüzyılın sonunda Denis Papin ilk buhar makinesi yapar. İngiltere’de gemileri hareket ettirmek için kullanılır. James Watt’ın ateşli pompa sistemini bulması makineleşmeyi hızlandırır. I. Sanayi Devrimi: Kömür, demir Demir yolları ve deniz yolları (buhar gücü) II. Sanayi Devrimi: İçten yanmalı motorun keşfi. Henry Ford. Çelik Elektirik, petrol Demir yolları ve kara yolları çok gelişti Bankacılık, sigortacılık gibi sektörler XVIII. Yüzyılda bazı buluşlar: Tohum makinesi Çıkrık makinesi Hidrojen Sülfürik asit Çiçek aşısı Samanyolu Galaksisi Buhara makinesi ve Buharlı gemi Cıvalı termometre Işık sapması keşfedildi Harman makinesi Pil üretildi Sonuçları: Alet-makine, seri üretim Refah düzeyi yükseldi Temizlik, konfor, sağlık anlayışında gelişme Nüfus artışı Uluslararası ticaret hızlandı Büyük sanayi kentleri ve büyük şirketler Fabrikalar kuruldu, işçi sınıfı Köyden kente göç- gecekondular İşçi sınıfı doğdu, işsizlik ortaya çıktı İşçi-işveren sorunları ve sendikaların kurulması. Hammadde ve Pazar arayışı, Emperyalizm-Sömürgecilik rekabeti Sosyalizm, Kapitalizm gibi yeni akımlar ortaya çıktı Sosyoloji (1820- Augueste Comte), psikoloji gibi bilim dalları Silah sanayii; savaş gemileri, makineli tüfekler. Osmanlı Devleti’ne Etkileri: Kapitülasyonlar etkisi sonucunda Avrupa mallarının gelmesi Küçük atölyeler kapanır, işsizlik artar, üretim azalır. İthalat arttı Osmanlı toprakları Avrupa’nın açık pazarı oldu Dış borçlanma arttı Duyun-u Umumiye (Genel Borçlar İdaresi) kuruldu. Denge Politikası Fransız İhtilali (1789) İhtilalin iç sebepleri: Krallık rejiminin istibdadı (Devlet Benim) Sınıfsal farklılıklar (Soylular, Rahipler, Burjuvalar, Köylüler) Fransız aydınlarının etkisi (Rousseau, Voltaire, Diderot, Montequieu) Mali zorluklar, vergilerin ağırlığı Eta Jenaro’nun(Genel Meclis) toplanması Burjuva sınıfının siyasi hak ve eşitlik talepleri Dış sebepler: Aydınlanma Çağı etkisi Amerika’nın bağımsızlığını kazanması İngiliz meşrutiyetinin etkisi İhtilalin Gelişimi: Anayasa’yı hazırlamakta kararlı olan Meclis, 7 Temmuz 1789’da, kendisini “Kurucu Meclis” olarak tanımlamaya başladı. Bu yeni durum karşısında kralın askeri önlemlere yönelmesi haberlerinin duyulması üzerine Paris’te halk komün adı verilen ihtilalci bir belediye yönetimi kurdu. 14 Temmuz’da İnvalides Kışlası’nı basan geniş halk kitleleri, elde ettikleri toplar ve binlerce silahla Bastille Kalesi’ne saldırarak burayı ele geçirmiş ve kral bu fiili durumu kabullenmek zorunda kalmıştır. 26 Ağustos 1789’da Kurucu Meclis, giriş bölümü ile 17 maddeden oluşan ve insanlık tarihi için önemli bir belge olarak kabul edilen “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”ni kabul etmiştir. “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”: İnsanlar özgür ve haklar bakımından birbirine eşit doğar ve öyle yaşarlar. Toplumsal ayrılıklar ancak ortaklaşa yarara dayanabilir. Siyasal her birleşmenin ereği, insanın doğal ve zamana bağlı olmayan haklarının korunmasıdır. Bunlar; özgürlük, mülkiyet, güvenlik ve zulme karşı direnme hakkıdır. Her türlü güvenlik haklarının kökeni niteliğinden ötürü halktadır. Halka dayanmayan hiçbir otorite kabul edilemez. Yasalar ancak toplumu oluşturan bireylerin veya temsilcilerinin iradeleriyle yapılabilir. Özgürlük, bir başkasına zarar vermeden her şeyi yapabilme gücüdür, bundan dolayı her insanın doğal haklarını kullanmasının sınırı, toplumun diğer üyelerine aynı haktan yararlanmayı sağlayan sınırdır; bu sınırlar ancak yasayla belirlenebilir. Toplumsal düzene zarar vermediği sürece her yurttaş siyasal veya dinsel düşünceyi benimseme, açıklama ve yayma özgürlüğüne sahiptir. Bu eylemlerinden dolayı hiçbir şekilde kınanamaz ya da suçlanamaz. Bir toplum içinde haklar güvence altına alınmamış, güçler ayrılığı ilkesi belirtilmemişse, o toplumda anayasa yoktur. Sonuçları: Soyluların ve rahiplerin ayrıcalıkları kaldırılarak eşitlik ilkesi getirildi Halk egemenliği Eşitlik, özgürlük, adalet, milliyetçilik, ulusal egemenlik, laiklik, cumhuriyet, halkçılık, liberalizm gibi kavramlar önem kazandı. Yazılı anayasa, hukuk devleti anlayışı İmparatorluklar dağılma sürecine girdi Merkezi otorite kabul edildi Çağ açıp kapatan olay Milli devletler kurulmaya başladı İnsan Hakları Evrensel Bildirisi kabul edildi. Laik hukuk kuralları uygulanmaya başladı Liberal ekonomi İhtilal savaşları başladı Siyasal ve toplumsal eşitlik yoktur. Burjuva sınıfı kazanımları- Burjuva Devrimi nitelemesi