Osmanlı Devleti'nde Islahatlar ve Milli Mücadele 19. ve 20. Yüzyıl PDF

## 19. Yüzyıl ve 20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti'nde İslahatlar **Giriş** * Osmanlı Devleti, 19. yüzyılın başlarında Batı'nın yükselişiyle birlikte gerilemeye başladı. * Batı'nın teknolojik ve ekonomik üstünlüğü Osmanlı Devleti'ni zor durumda bıraktı. * Dışarıdan gelen baskılar ve içerideki...

## 19. Yüzyıl ve 20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti'nde İslahatlar **Giriş** * Osmanlı Devleti, 19. yüzyılın başlarında Batı'nın yükselişiyle birlikte gerilemeye başladı. * Batı'nın teknolojik ve ekonomik üstünlüğü Osmanlı Devleti'ni zor durumda bıraktı. * Dışarıdan gelen baskılar ve içerideki ayaklanmalar Osmanlı Devleti'ni zayıflattı. * Bu zor durum, Osmanlı aydınlarının devletin ıslah edilmesi gerektiği konusunda hemfikir olmalarına yol açtı. * 19. yüzyılın ikinci yarısında başlayan Tanzimat Dönemi ve 20. yüzyılın başlarında gerçekleşen Meşrutiyet Dönemi, bu ıslahat hareketlerinin en önemli örnekleridir. **Tanzimat Dönemi (1839-1876)** * **Nedenleri:** * Avrupa'nın yükselişi ve Osmanlı Devleti'nin gerilemesi * Batı'nın Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışması * Osmanlı Devleti'nin batılaşma ihtiyacı * Azınlıkların haklarının korunması * Ordu ve yönetim sisteminin modernize edilmesi * **Islahatçı Padişahlar:** * II. Mahmut (1808-1839) * Abdülmecit (1839-1861) * Abdulaziz (1861-1876) * **Tanzimat Fermanı (1839):** Tanrı'nın kanunları herkese eşit uygulanacak, hayat, mal ve namus güvenliği sağlanacak, vergiler herkesin gelirine göre alınacak. * **Nizamı Cedit (Yeni Düzen):** Batı tarzı ordu kurulması * **Eğitim Alanında Islahatlar:** İlk öğretim zorunlu hale getirildi, Avrupa tarzı eğitim veren rüştiyeler ve mektebi ulumu edebiyeler kuruldu. * **Eğitim Alanında Islahatlar:** İlk resmi gazete ve takvimi vakai çıkarıldı. * **Yönetim Alanında İslahartlar:** Divanı hümayün kaldırılarak bakanlıklar (nazırlıklar) kuruldu, meşveret kuruldu, fes ve ceket giyme zorunluluğu getirildi, ilk nüfus sayımı yapıldı, pasaport kullanımı başlatıldı. * **Ekonomi Alanında İslahartlar:** Yerli kumaş kullanımı zorunlu hale getirildi, ilk fabrikalar kuruldu, gümrük vergileri yeniden düzenlendi. **Tanzimat Döneminin Önemi** * Osmanlı Devleti'nde modernleşme süreci başladı. * Batı ile ilişkiler geliştirildi. * Azınlıkların hakları korunmaya başlandı. * İlk adımların atıldığını görmek değerli olsa da, uygulamada pek çok sorun yaşandı. **Meşrutiyet Dönemi (1876-1908)** * **Nedenleri:** * Tanzimat döneminde gerçekleştirilen islahatların yetersiz kalması * Avrupa'nın dış politikasında Osmanlı Devleti'ne karşı artan baskılar * İttihat ve Terakki gibi liberal hareketlerin güçlenmesi * **Islahatçı Padişah:** II. Abdülhamit (1876-1909). * **Birinci Meşrutiyet (1876):** * Kanuni Esasi yayınlandı * Meclis-i Mebusan (Millet Meclisi) açıldı. * **İkinci Meşrutiyet (1908):** 31 Mart İsyanı ile Abdülhamit'in saltanatı sona erdi, anayasa yeniden yürürlüğe girdi, yönetim yine meclise devredildi. * **Meşrutiyet Döneminin Önemi:** * Osmanlı Devleti'nde demokrasi ve özgürlükler yaygınlaştı. * Batılı devletlerle ilişkiler geliştirildi. * Ancak II. Abdülhamit meşrutiyet sisteminin uygulanmasına engel oldu. **Milli Mücadele** * **Kurtuluş Savaşının Sebepleri:** * Mondros Ateşkes Antlaşması'yla Osmanlı Devleti topraklarının işgal edilmesi * Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleriyle yaptığı Sevr Antlaşması * **Kurtuluş Savaşının Önemli Olayları:** * Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı (19 Mayıs 1919) * Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919) * Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919) * Sivas Kongresi (4 - 11 Eylül 1919) * TBMM'nin açılışı (23 Nisan 1920) * İstanbul'un işgali (16 Mart 1920) * Misak-ı Millî Kararları'nın çıkarılması (28 Ocak 1920) * Başkomutanlık Yasası'nın çıkarılması (1921) * Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos - 13 Eylül 1921) * Büyük Taarruz (26 Ağustos - 1 Eylül 1922) * Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) Lozan Antlaşması'nı imzalaması (24 Temmuz 1923) * **Kurtuluş Savaşının Sonuçları:** * Osmanlı Devleti yıkıldı ve Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. * Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırları belirlendi. * Türkiye Cumhuriyeti bağımsız bir devlet olarak kabul edildi. * Türk halkı milli birlik ve beraberlik ruhu içerisinde savaşarak büyük bir zafer kazandı. **Sonuç** 19. ve 20. yüzyılların başlarında Osmanlı Devleti'nde gerçekleşen islahatlar, devletin çöküşünün önüne geçilememesine rağmen önemli birer dönüm noktasıdır. **İslahartların Uygulamada Yaşanan Sorunları** * İslahartların uygulanmasında istikrar eksikliği * Batı'yı taklit etme çabası * İslahartları uygulamada halk desteğinin alınmaması * İslahartların yarattığı toplumsal ve ekonomik sorunların çözülememesi * İslahartların yetersiz kalması * Osmanlı Devleti'nde milliyetçiliğin güçlenmesi * Dışarıdan gelen baskıların artması **Osmanlı Devleti'nin Yıkılışı** * I. Dünya Savaşı'nda yenilgi * Mondros Ateşkes Antlaşması ile topraklarının işgal edilmesi * Sevr Antlaşması ile parçalanma tehlikesi * Milli Mücadele ile Kurtuluş Savaşı'nın başlaması **Türkiye Cumhuriyeti** * Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması **Bu belgede yer alan bilgi ve fikirler, Osmanlı Devleti'ndeki islahatları ve Milli Mücadeleyi anlamak için değerli bir kaynak oluşturmaktadır.**