Współczesny Bank: Definicja i Czynności

Współczesny Bank

• Bank współczesny – definicja, czynności i rodzaje.
• Bank, zgodnie z ustawą z 29.08.1997 r. art. 2 Prawa Bankowego, to osoba prawna utworzona zgodnie z przepisami ustaw, działająca na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych.
• Banki obciążające ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
• Używanie nazwy „bank” (oraz „kasa”) jest zastrzeżone, zgodnie z art. 2 Prawa bankowego. Tylko podmioty spełniające kryteria zdefiniowane w ustawie mogą używać tych określeń w nazwie.
• W art.3 określono 2 przypadki w których podmiot niemający statusu banku w rozumieniu prawa bankowego może używać nazwy bank lub kasa.

Czynności Bankowe

• Czynności bankowe zdefiniowane w art. 5 Prawa bankowego dzielą się na:

  • czynności zastrzeżone wyłącznie dla banków (sensu stricte).
  • czynności dozwolone także dla niektórych podmiotów niebankowych (sensu largo).

• Przykłady czynności zastrzeżonych (sensu stricte):

  • przyjmowanie wkładów pieniężnych.
  • prowadzenie rachunków wkładów.
  • prowadzenie innych rachunków bankowych.
  • udzielanie kredytów.
  • udzielanie i potwierdzanie gwarancji oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw.
  • emitowanie bankowych papierów wartościowych.
  • przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych.
  • wykonywanie innych czynności przewidzianych ustawowo dla banków.

• Przykłady czynności dozwolonych dla niektórych podmiotów niebankowych (sensu largo):

  • udzielanie pożyczek pieniężnych.
  • operacje czekowe i wekslowe.
  • prowadzenie usług płatniczych.
  • operacje finansowe.
  • finansowe nabywanie/zbywanie wierzytelności.
  • przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych.
  • udostępnianie skrytek sejowych.
  • prowadzenia skupu i sprzedaży wartości dewizowych.
  • udzielanie i potwierdzanie poręczeń.
  • wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych.
  • pośrednictwo w obrocie dewizowym.

Rodzaje Banków

• Podstawowe rodzaje banków (dwuszczeblowym systemie bankowym):
  • bank centralny.
  • banki operacyjne (świadczące usługi klientom).
• Banki operacyjne:
  • banki uniwersalne.
  • banki specjalistyczne (np. detaliczne, hipoteczne, inwestycyjne, rolne).
• Struktura właścicielska banków:
  • banki państwowe (np. Bank Gospodarstwa Krajowego).
  • banki w formie spółek akcyjnych.
  • banki spółdzielcze.
• Bank państwowy – może być powołany przez Radę Ministrów dla realizacji określonych celów, nie wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.
• Bank komercyjny – przedsiębiorstwo nastawione na maksymalizację zysku przy minimalnym ryzyku, ma formę spółki akcyjnej.
• Bank spółdzielczy – tworzony na gruncie prawa spółdzielczego, na bazie zrzeszenia osób fizycznych (min. 10).

Etyka

• Etyka – nauka o obowiązkach moralnych lub ocenie ich w zależności od czasu i miejsca oraz norm.
• Etyka banku – dla banku etycznego szczególne znaczenie ma używanie nazwy „bank” oraz odpowiedzialność społeczna.

Bank Centralny

• Bank centralny – bank państwowy, który spełnia wiele ról, w tym banku emisyjnego, banku banków, banku gospodarki narodowej i banku państwa.
• Obowiązki banku centralnego:
  • dbanie o stabilność waluty narodowej.
  • oddziaływanie na gospodarkę narodową, w kierunku stałego rozwoju i wzrostu dochodu narodowego.
• Funkcje banku banków:
  • regulacja obiegu emitowanego pieniądza (gotówkowego i żyrowego).
  • regulacja wolumenu pieniądza bankowego.
  • regulacja płynności całego systemu bankowego.
  • regulacja potencjału kreytowego banków operacyjnych.
• Funkcja banku gospodarki narodowej:
  • regulacja całego obiegu pieniężnego wewnątrz kraju.
  • zapewnienie równowagi bilansu płatniczego.
  • bankier państwa w zakresie udzielania kredytów dla rządu, obsługi długu państwowego oraz kasowej obsługi budżetu.
  • obsługa i organizacja płatności zagranicznych.
  • realizacja polityki państwa w odniesieniu do kursu walut.
  • pośredniczenie w kupnie złota i dewiz.
  • utrzymaniem rezerw międzynarodowych środków pieniężnych.

Nadzór nad rynkiem finansowym

• Cel nadzoru nad rynkiem finansowym:
  • zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku.
  • jego stabilności.
  • bezpieczeństwa oraz przejrzystości.
  • zaufania do rynku finansowego.
• Ochrona interesów uczestników tego rynku finansowego

Zadania KNF

• Nadzór nad sektorem bankowym.
• rynkiem kapitałowym.
• sektorem ubezpieczeniowym.
• sektorem emerytalnym.
• instytucjami płatniczymi.
• instytucjami pieniądza elektronicznego.
• sektorem spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

Funkcje Nadzoru Bankowego

• Funkcja licencyjna – dopuszczanie do działalności bankowej odpowiednich osób i kapitału.
• Funkcja regulacyjna – określanie zasad funkcjonowania banków.

System Gwarantowania Depozytów

• Zorganizowany zespół rozwiązań, służący ochronie deponentów w sytuacji, gdy instytucja finansowa nie jest w stanie wypłacić przyjętych depozytów.
• Zakres uprawnień instytucji – może być wąski (pay box – jedynie funkcje gwarancyjne) lub szeroki (risk minimizer – także akcje sanacyjne i finansowe wsparcie)
• Bankowy Fundusz Gwarancyjny – działania na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, gwarantuje depozyty, odpowiada za restrukturyzacje instytucji zagrożonych bankructwem.

Ministerstwo Finansów

• Wykonuje zadania dotyczące funkcjonowania rynku finansowego, w tym banków, zakładów ubezpieczeń i funduszy inwestycyjnych.
• Inicjuje politykę rządu odnośnie rynku papierów wartościowych.

Komitet Stabilności Finansowej

• Reprezentowane są 4 główne instytucje bezpieczeństwa finansowego.
• Odpowiedzialność za kształtowanie polityki makroostrożnościowej oraz za koordynację działań w ramach zarządzania kryzysowego.

Omówienie definicji współczesnego banku zgodnie z Prawem Bankowym. Wyjaśnienie, jakie podmioty mogą używać nazwy 'bank'. Przedstawienie podziału czynności bankowych na zastrzeżone i dozwolone dla podmiotów niebankowych.