Idiograficzne vs. Nomotetyczne: Kluczowe Różnice
49 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Który z poniższych czynników najmniej wpływa na rozwój przemysłu w danym regionie, biorąc pod uwagę lokalizację w kraju o rozwiniętej gospodarce rynkowej?

  • Potrzeba aktywizacji terenów słabiej rozwiniętych przez rząd centralny, niezależnie od ich potencjału ekonomicznego. (correct)
  • Bliskość bazy surowcowej, takiej jak złoża mineralne lub lasy, redukująca koszty transportu.
  • Pomoc publiczna w postaci ulg podatkowych i zwolnień dla nowych inwestycji przemysłowych.
  • Dostęp do taniej energii elektrycznej, szczególnie istotny dla energochłonnych gałęzi przemysłu.

Thunenizacja rolnictwa to proces polegający na:

  • Przekształcaniu obszarów rolniczych w tereny zabudowy miejskiej i przemysłowej.
  • Rozwoju specjalistycznych upraw przemysłowych na obszarach oddalonych od miast.
  • Ekstensyfikacji produkcji rolnej na obszarach o niskiej jakości gleb.
  • Utrwalaniu się dotychczasowego układu rolnego poprzez rozwój rolnictwa wokół aglomeracji miejskich. (correct)

Który z poniższych scenariuszy najlepiej ilustruje relokację przemysłu związaną z oszczędnościami ekologicznymi?

  • Przeniesienie fabryki odzieży z Europy Zachodniej do Azji Południowo-Wschodniej ze względu na niższe koszty pracy.
  • Otwarcie nowego zakładu produkcyjnego w Specjalnej Strefie Ekonomicznej oferującej ulgi podatkowe.
  • Przeniesienie huty miedzi z kraju o surowych normach emisji zanieczyszczeń do kraju o mniej restrykcyjnych regulacjach. (correct)
  • Budowa fabryki samochodów w kraju o dużym i chłonnym rynku zbytu.

Który z wymienionych czynników najmniej sprzyja rozwojowi przemysłu w byłych krajach bloku socjalistycznego po transformacji ustrojowej?

<p>Niepokoje polityczne i groźba nacjonalizacji majątku. (B)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych państw najprawdopodobniej wykorzystują dostęp do taniej energii elektrycznej do produkcji aluminium?

<p>Norwegia, ze względu na obfitość zasobów hydroenergetycznych. (C)</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych funkcji surowców mineralnych najmniej wpływa na tworzenie nowych osiedli?

<p>Funkcja zatrudnieniowa (D)</p> Signup and view all the answers

Krzywa Lorenza służy do:

<p>Opisu stopnia nierównomierności podziału globalnego zasobu cechy. (B)</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych surowców mineralnych zaliczamy do surowców energetycznych?

<p>Węgiel kamienny (D)</p> Signup and view all the answers

Wzrost popularności metody odkrywkowej w wydobyciu surowców mineralnych w XX wieku był spowodowany głównie:

<p>Rozwojem technologii i konstrukcji odpowiednich urządzeń. (A)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych działań nie jest bezpośrednią reakcją na kryzysy naftowe?

<p>Zwiększenie inwestycji w odnawialne źródła energii. (A)</p> Signup and view all the answers

Która funkcja surowców mineralnych ma największe znaczenie dla budżetów państw takich jak Arabia Saudyjska czy Kuwejt?

<p>Funkcja dochodowa (A)</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych surowców skalnych zaliczamy do surowców okruchowych?

<p>Piasek (C)</p> Signup and view all the answers

Biorąc pod uwagę koszty wydobycia, w jakim typie wydobycia Polska specjalizuje się ze względu na posiadane zasoby węgla kamiennego i brunatnego?

<p>Polska wydobywa węgiel kamienny metodą głębinową, a brunatny odkrywkową. (B)</p> Signup and view all the answers

Jak zmienia się udział wydatków na żywność w ogólnych wydatkach konsumenta wraz ze wzrostem dochodów, zgodnie z prawem Engla?

<p>Udział wydatków na żywność maleje, pomimo wzrostu kwoty wydawanej na żywność. (C)</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych cech nie jest typowa dla dóbr wyższego rzędu w kontekście elastyczności dochodowej popytu?

<p>Wydatki na te dobra rosną wolniej niż dochody. (B)</p> Signup and view all the answers

Jaki jest główny argument za tym, że indywidualna przedsiębiorczość przyczynia się do nierównego podziału dochodów?

<p>Przedsiębiorczy ludzie podejmują ryzyko i wykazują się umiejętnościami, a wyższy dochód jest premią za te cechy. (D)</p> Signup and view all the answers

W jaki sposób własność czynników produkcji wpływa na nierówny podział dochodów?

<p>Własność czynników produkcji, takich jak kapitał, generuje dochody dla właścicieli, co przyczynia się do nierówności. (D)</p> Signup and view all the answers

Który z poniższych czynników najmniej wpływa na różnice w wynagrodzeniach za wykonywaną pracę?

<p>Równy dostęp do zasobów i możliwości rozwoju dla każdego. (A)</p> Signup and view all the answers

Jak poziom wykształcenia może wpływać na nierówności w dochodach?

<p>Poziom wykształcenia wpływa na kwalifikacje zawodowe oraz może wpływać na przedsiębiorczość i zarządzanie majątkiem. (D)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza wartość współczynnika Giniego bliska 1?

<p>Skrajną nierównomierność w rozkładzie dochodów. (B)</p> Signup and view all the answers

Jak interpretować wzrost współczynnika Giniego w kontekście nierówności społecznych?

<p>Wzrost współczynnika Giniego oznacza wzrost nierówności społecznych. (C)</p> Signup and view all the answers

Który z czynników nie decyduje o tempie wzrostu gospodarczego w krótkim okresie?

<p>Postęp techniczny i organizacyjny (A)</p> Signup and view all the answers

Które stwierdzenie najlepiej opisuje rozwój gospodarczy?

<p>Długofalowy proces przemian ilościowych i jakościowych prowadzący do podniesienia poziomu życia ludności (A)</p> Signup and view all the answers

Który rodzaj wzrostu gospodarczego charakteryzuje się przewagą konkurencyjną opartą na wykształceniu, pracach badawczo-rozwojowych i nowoczesnych metodach zarządzania?

<p>Innowacyjny (A)</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych opcji najlepiej opisuje tendencję koncentracji ludności nad brzegami mórz?

<p>Jest spowodowana strategicznym znaczeniem transportu morskiego w handlu, turystyką oraz lokalizacją działalności w portach. (A)</p> Signup and view all the answers

Wzrost gospodarczy oparty na zasobach naturalnych charakteryzuje się przede wszystkim:

<p>Konkurencyjnością cenową dzięki dostępowi do taniej siły roboczej i bogactw naturalnych (C)</p> Signup and view all the answers

W której fazie modelu przejścia demograficznego obserwuje się największy przyrost naturalny ludności?

<p>W fazie drugiej, zwanej 'eksplozją demograficzną', gdzie wskaźnik urodzeń jest wysoki, a wskaźnik zgonów szybko spada. (B)</p> Signup and view all the answers

Który z poniższych czynników jest kluczowy w koncepcji drugiego przejścia demograficznego?

<p>Egoizm, indywidualizm i dążenie do samorealizacji zawodowej obojga rodziców. (D)</p> Signup and view all the answers

Który rodzaj wzrostu gospodarczego może okazać się niekorzystny w dłuższej perspektywie ze względu na obniżającą się skłonność do inwestowania i zmniejszającą się przedsiębiorczość?

<p>Dobrobytowy (A)</p> Signup and view all the answers

Który z poniższych czynników nie charakteryzuje innowacyjnego wzrostu gospodarczego?

<p>Dostępność dużej i taniej siły roboczej. (C)</p> Signup and view all the answers

Jak mikroekonomiczne ujęcie migracji tłumaczy decyzje o migracji?

<p>Jako racjonalną kalkulację korzyści i strat, opartą na subiektywnej percepcji migrantów. (B)</p> Signup and view all the answers

W kontekście kapitału ludzkiego, co NIE jest jego elementem?

<p>Budynki fabryk i maszyny produkcyjne. (C)</p> Signup and view all the answers

Kraje, które doświadczają odpływu kapitału po wzroście kosztów pracy, mogą utknąć w tzw. „pułapce średniego rozwoju”. Który rodzaj wzrostu gospodarczego jest z tym związany najczęściej?

<p>Inwestycyjny wzrost gospodarczy (A)</p> Signup and view all the answers

Które kraje najczęściej charakteryzują się zasobowym wzrostem gospodarczym?

<p>Kraje słabo rozwinięte (B)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych aktywów zaliczamy do dóbr kapitałowych?

<p>Nieruchomości, maszyny i instalacje produkcyjne. (B)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych źródeł zalicza się do kapitału finansowego pochodzącego z zagranicy?

<p>Inwestycje portfelowe i bezpośrednie inwestycje zagraniczne. (B)</p> Signup and view all the answers

Cykle Kondratiewa są związane z:

<p>Postępem technologicznym (A)</p> Signup and view all the answers

W jaki sposób bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) wpływają na handel międzynarodowy, zgodnie z teorią ekonomii?

<p>BIZ są substytutem handlu, ponieważ produkcja przenoszona jest do kraju importera. (C)</p> Signup and view all the answers

Transfer technologii z krajów rozwiniętych jest charakterystyczny dla:

<p>Inwestycyjnego wzrostu gospodarczego (A)</p> Signup and view all the answers

Jaki potencjalny negatywny wpływ mogą mieć bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) na kraj goszczący?

<p>Wzrost importu i wypieranie rodzimej produkcji. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są dwa główne znaczenia terminu 'instytucja' w kontekście ekonomicznym i społecznym?

<p>Zbiór zasad regulujących relacje w grupie podmiotów oraz konkretna organizacja działająca w danym obszarze. (C)</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych czynników najmniej wpływa na rozwój rolnictwa w danym regionie?

<p>Dostępność nowoczesnych technologii komunikacyjnych. (B)</p> Signup and view all the answers

Jaki wpływ na środowisko naturalne miało wprowadzenie technologii odsiarczania ropy naftowej i gazu ziemnego?

<p>Uwolnienie środowiska od kwaśnych deszczów i obniżenie emisji dwutlenku siarki. (C)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych stwierdzeń najtrafniej opisuje istotę implozji przestrzennej w rolnictwie?

<p>Intensyfikacja produkcji rolnej na już zagospodarowanych terenach, zamiast rozszerzania areału upraw. (B)</p> Signup and view all the answers

W jaki sposób rozwój dróg wpływa na kręgi Thunena?

<p>Powoduje, że kręgi mogą przyjąć postać gwiazdy (rozety). (A)</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych sektorów gospodarki najprawdopodobniej funkcjonuje w warunkach konkurencji monopolistycznej?

<p>Rynek odzieży i obuwia. (B)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych działań najskuteczniej wspiera ochronę zasobów wodnych i glebowych?

<p>Utrzymywanie i powiększanie obszarów leśnych. (D)</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych procesów bezpośrednio wiąże się ze zmniejszeniem znaczenia ekonomicznego rolnictwa w gospodarce kraju?

<p>Dezagraryzacja. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie zmiany zaszły w kręgach Thunena na przestrzeni lat?

<p>Uległy modyfikacji, np. poprzez rozwój ogrodnictwa blisko miast. (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Model przejścia demograficznego

Przejście od wysokiego przyrostu naturalnego do niskiego przyrostu naturalnego.

Fazy przejścia demograficznego

Cztery fazy przejścia z różnymi wskaźnikami urodzeń i zgonów.

Koncepcja drugiego przejścia demograficznego

Teoria wskazująca na spadek liczby ludności z egoizmu i indywidualizmu rodziców.

Mikroekonomiczne ujęcie migracji

Ocena korzyści i niekorzyści, które migrant zdobywa z migracji.

Signup and view all the flashcards

Makroekonomiczne ujęcie migracji

Migracje jako wynik nierównowagi między centrum a peryferiami.

Signup and view all the flashcards

Kapitał ludzki

Zbiór kompetencji, umiejętności i wiedzy, głównie przez edukację.

Signup and view all the flashcards

Rodzaje kapitału

Kapitał dzieli się na dobra kapitałowe i kapitał finansowy.

Signup and view all the flashcards

BIZ a handel międzynarodowy

BIZ jako substytut handlu – przeniesienie produkcji zamiast eksportu.

Signup and view all the flashcards

Wpływ BIZ na kraj goszczący

Pozyskanie inwestycji i technologi, ale także wzrost importu uprzywilejowujący zagraniczną konkurencję.

Signup and view all the flashcards

Instytucja

Zbiór trwałych zasad regulujących relacje w grupie podmiotów.

Signup and view all the flashcards

Dobra zwykłe

Dobra, których wydatki rosną proporcjonalnie do wzrostu dochodów.

Signup and view all the flashcards

Dobra wyższego rzędu

Dobra, których wydatki rosną szybciej niż dochody, np. samochody.

Signup and view all the flashcards

Przyczyny nierównego podziału dochodów

Czynniki wpływające na różnice w dochodach między ludźmi.

Signup and view all the flashcards

Własność czynników produkcji

Możliwość dysponowania kapitałem, co wpływa na dochody.

Signup and view all the flashcards

Rodzaj wykonywanej pracy

Praca o wyższych kwalifikacjach zazwyczaj lepiej opłacana.

Signup and view all the flashcards

Poziom wykształcenia

Wyższe wykształcenie wpływa na kwalifikacje i przedsiębiorczość.

Signup and view all the flashcards

Współczynnik Giniego

Miara nierówności rozkładu dochodów, w przedziale [0; 1].

Signup and view all the flashcards

Wzrost współczynnika Giniego

Wzrost wartości wskazuje na wzrost nierówności w dochodach.

Signup and view all the flashcards

Thunenizacja rolnictwa

Utrwalenie dotychczasowego układu rolnictwa wokół aglomeracji miejskich.

Signup and view all the flashcards

Baza surowcowa

Surowce, takie jak drewno w krajach tajgi, wspierają przemysł.

Signup and view all the flashcards

Dostęp do taniej energii

Tania energia elektryczna wspiera produkcję w przemyśle aluminium.

Signup and view all the flashcards

Dezindustrializacja

Przemiany gospodarki z przemysłowej na usługową od lat 60. XX wieku.

Signup and view all the flashcards

Krzywa Lorenza

Krzywa opisująca nierównomierność podziału cechy w rozkładzie.

Signup and view all the flashcards

Surowce energetyczne

Surowce o dominującym udziale ekonomicznym, np. węgiel czy ropa.

Signup and view all the flashcards

Surowce chemiczne

Substancje wykorzystywane w chemii, np. sól i siarka.

Signup and view all the flashcards

Surowce metaliczne

Metale pozyskiwane z rud, np. żelazo.

Signup and view all the flashcards

Metody wydobycia

Głębinowa i odkrywkowa to główne metody wydobycia surowców.

Signup and view all the flashcards

Funkcje surowców mineralnych

Lokalizacyjna, zatrudnieniowa, akceleracyjna, miastotwórcza, dochodowa.

Signup and view all the flashcards

Kryzysy naftowe

Reakcja świata na kryzysy to rozwój nowych technologii i zasobów.

Signup and view all the flashcards

Udział surowców w dochodzie

Kraje naftowe zarabiają głównie na eksporcie ropy.

Signup and view all the flashcards

Wydobycie gazu ziemnego

Zwiększenie zainteresowania w sektorze energetycznym USA.

Signup and view all the flashcards

Rozwój energetyki odnawialnej

Wzrost zastosowania źródeł energii odnawialnej.

Signup and view all the flashcards

Dezagraryzacja

Proces zmniejszania roli rolnictwa w gospodarce kraju.

Signup and view all the flashcards

Uzależnienie rolnictwa

Wpływ warunków przyrodniczych na produkcję rolną.

Signup and view all the flashcards

Konkurencja doskonała

Typ rynku z brakiem zysków nadzwyczajnych.

Signup and view all the flashcards

Kręgi Thunena

Teoria lokalizacji produkcji w rolnictwie w zależności od wagi produktów.

Signup and view all the flashcards

Implozja przestrzenna

Zjawisko inwestowania w już zagospodarowane tereny.

Signup and view all the flashcards

Deforestacja

Problem globalny związany z utratą lasów.

Signup and view all the flashcards

Czynniki wzrostu gospodarczego

Sposób, w jaki podaż pracy, kapitału oraz technologia wpływają na tempo wzrostu gospodarczego.

Signup and view all the flashcards

Wzrost gospodarczy

Zwiększenie produkcji towarów i usług w gospodarce.

Signup and view all the flashcards

Rozwój gospodarczy

Długofalowe zmiany jakościowe i ilościowe w gospodarce, które prowadzą do podniesienia poziomu życia.

Signup and view all the flashcards

Inwestycyjny wzrost gospodarczy

Rodzaj wzrostu związany z transferem technologii i zwiększeniem kapitału w krajach rozwijających się.

Signup and view all the flashcards

Innowacyjny wzrost gospodarczy

Wzrost oparty na nowoczesnych technologiach i badaniach, który pomaga krajom uniknąć stagnacji.

Signup and view all the flashcards

Dobrobytowy wzrost gospodarczy

Wzrost oparty na skumulowanym kapitale, gdzie konsumuje się dotychczasowe bogactwo.

Signup and view all the flashcards

Zasobowy wzrost gospodarczy

Wzrost oparty na dostępności naturalnych zasobów, takich jak tania siła robocza.

Signup and view all the flashcards

Fluktuacje gospodarcze

Wahania w gospodarce związane z cyklami koniunkturalnymi.

Signup and view all the flashcards

Cykl Kondratiewa

Długoterminowe cykle wzrostu i spadku związane z postępem technologicznym.

Signup and view all the flashcards

Popyt konsumpcyjny

Zapotrzebowanie na dobra i usługi w gospodarce, wpływające na wzrost gospodarczy.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Różnice między ujęciem idiograficznym a nomotetycznym

  • Ujęcie idiograficzne skupia się na szczegółowym wyjaśnieniu pojedynczych przypadków.
  • Ujęcie nomotetyczne poszukuje ogólnych zasad i praw rządzących klasą zjawisk lub sytuacji.

Czynniki produkcji

  • Praca: mierzona w godzinach przepracowanych, to świadome działanie człowieka mające na celu osiągnięcie założonego celu, obejmujące czynności umysłowe i fizyczne.
  • Kapitał: stan środków trwałych (materialnych i finansowych), zasobów pieniężnych, środków produkcji i zasobów intelektualnych, używane do produkcji.

Zależność od ścieżki

  • Teraźniejsze wybory i decyzje są ograniczone przez uprzednie instytucje i struktury.
  • Instytucje mogą opierać się na zmianach, wymagając wprowadzenia nowych rozwiązań.
  • Aktualny układ instytucjonalny jest rezultatem przeszłych, odległych przyczyn.

Antropogenizacja

  • Wpływ działalności człowieka na przekształcanie i kształtowanie środowiska przyrodniczego.

Ekumena, Anekumena, Subekumena

  • Ekumena: stale zamieszkana i zagospodarowana przestrzeń.
  • Anekumena: przestrzeń niezamieszkana i niezagospodarowana.
  • Subekumena: przestrzeń z okresową działalnością człowieka.

Regiony strefowe i węzłowe

  • Regiony strefowe: charakteryzują się jednorodnością, wyraźnymi granicami i brakiem wyraźnego centrum.
  • Regiony węzłowe: posiadają wyraźne centrum gospodarcze i brak wyraźnych granic.

Ubikwitety i dobra rzadkie

  • Ubikwitety: dobra wolne, występujące w ilościach nadmiarowych, nie mają ceny.
  • Dobra rzadkie: dobra ekonomiczne o ograniczonej ilości, posiadające cenę.

Katastrofa maltuzjańska

  • Thomas Malthus: przyrost żywności wzrasta w tempie arytmetycznym, a ludności w tempie geometrycznym.
  • Prowadzi to do klęsk głodu, gdy liczba ludzi przekroczy zasoby żywności.

Dynamiczna teoria zasobów

  • Zasoby nie są statyczne, ale dynamicznie zmieniają się w czasie.
  • Odkrycie nowych złóż i technologii zwiększa dostępność zasobów.

Pigu - "zanieczyszczający płaci"

  • Dodatkowa opłata za wyrządzone szkody środowisku oprócz kosztów samej produkcji.

Willingness to pay (WTP)

  • Maksymalna suma pieniędzy, którą jednostka jest skłonna zapłacić, aby osiągnąć określony poziom jakości środowiska.

Modele przejścia demograficznego

  • Poziomy urodzeń i zgonów kształtują przyrost naturalny populacji.
  • Wraz ze wzrostem rozwoju gospodarki spada przyrost naturalny.

Koncepcja drugiego przejścia demograficznego

  • Egoizm, indywidualizm i pragnienie samorealizacji przyczyniają się do spadku liczby ludności.

Mikroekonomiczne ujęcie migracji

  • Korzyści i niekorzyści migracji dla migrantów.
  • Subiektywna percepcja korzyści i strat wynikających z migracji.

Źródła kapitału finansowego

  • Akumulacja (oszczędności)
  • Banki
  • Fundusze emerytalne
  • Giełdy
  • Venture capital

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Pytania pomocnicze z geografii PDF

Description

Lekcja omawia różnice między podejściem idiograficznym, skupiającym się na szczegółach pojedynczych przypadków, a nomotetycznym, poszukującym ogólnych praw. Wyjaśnia czynniki produkcji, zależność od ścieżki, antropogenizację oraz koncepcje ekumeny i anekumeny.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser