Yumuşak Doku Patolojisi I - Artritler PDF

YUMUŞAK DOKU PATOLOJİSİ I  EKLEMLER ARTRİTLER -OSTEOARTRİT -ROMATOİD ARTRİT -JUVENİL ROMATOİD ARTRİT -SERONEGATİF ARTROPATİLER -GUT -PSÖDOGUT -ENFEKSİYÖZ ARTRİT -SÜPÜRATİF ARTRİT -LYME ARTRİTİ EKLEM TÜMÖRLERİ VE TÜMÖR BENZERİ LEZYONLARI GANGLİON VE SİNOVİYAL KİSTLER TENOSİNOVİYAL DEV...

YUMUŞAK DOKU PATOLOJİSİ I  EKLEMLER ARTRİTLER -OSTEOARTRİT -ROMATOİD ARTRİT -JUVENİL ROMATOİD ARTRİT -SERONEGATİF ARTROPATİLER -GUT -PSÖDOGUT -ENFEKSİYÖZ ARTRİT -SÜPÜRATİF ARTRİT -LYME ARTRİTİ EKLEM TÜMÖRLERİ VE TÜMÖR BENZERİ LEZYONLARI GANGLİON VE SİNOVİYAL KİSTLER TENOSİNOVİYAL DEV HÜCRELİ TÜMÖR  ARTRİT OSTEOARTRİT-DEGENERATİF EKLEM HASTALIĞI -65 yaş üzeri -kıkırdak degeneresyonu Primer osteoartrit-oligoartiküler- el,diz,kalça,omurga eklemleri Genç yaşta olursa %5-travma-gelişimsel deformite-okronoz,hematokromatoz-obesite- sekonder osteoartrit Kadınlarda eller-diz Erkeklerde kalça  OSTEOARTRİT-DEGENERATİF EKLEM HASTALIĞI Morfoloji Erken dönem-matriks bileşimi ve yapısında değişiklik Kıkırdağın yüzeyel tabakaları yıkılır-matrikste horizontal ve vertikal çatlamalar olur-KONDROMALAZİ Kıkırdak harabiyeti- kemik yüzey ortaya çıkar-parlak- KEMİK EBURNASYONU Küçük kırıklar-kıkırdak veya subkondral kemik-- eklem boşluğuna kaçar-EKLEM FARELERİ Eklem sıvısı kırık hatları boyunca subkondral bölgelere sızar-fibröz duvarlı kistler Eklem yüzeyi kenarlarında kemiksi çıkıntılar-osteofitler Eklem yüzeyi dış kesimleri-fibröz sinoviyal PANNUS  OSTEOARTRİT-DEGENERATİF EKLEM HASTALIĞI PATOGENEZ Normal eklem kıkırdağının görevleri: Sinoviyal sıvıyla eklemin sürtünmesiz hareketi Ağırlık taşıyan eklemlerde yükü dağıtır (preteoglikan-tipII kollojen) Kıkırdak sentez ve yıkımının dengesi önemli-dengede bozukluk osteoartrit Mekanik stresler-yaşlanma-matriks proteinlerini kodlayan genlerde polimorfizm, mutasyon OA riski kemik yoğunluğun atması ve –yüksek östrojen düzeyiyle artar Sitokinler-büyüme faktörleri-matriks yıkım-kaybı-su artar- proteoglikan azalır Tip II kollojen azalır Kondrositler ölür  OSTEOARTRİT-DEGENERATİF EKLEM HASTALIĞI KLİNİK SEYİR 50-60 YAŞ Kullanımla artan sızlayıcı ağrı,sabah sertliği, kreepitasyon,hareket kısıtlılığı Spinal foramenler-osteofitler tıkar-kas atrofisi- nörolojik defisit Kalça, diz, alt lomber, servikal vertebralar, eller- proksimal-distal interfalangial eklemler-ayaklar Ellerde-heberden nodülleri(distal interfalengeal) Eklemlerde füzyon gelişmez  ROMATOİD ARTRİT En çok eklemleri tutan kronik inflamatuar, sistemik, otoimmun hastalık Eklem kıkırdağı ve altındaki kemik, artrit, non- süpüratif proliferatif sinovit Deri, kalp, kan damarları, kas ve akciğerler tutulur. Kadınlarda sıktır 2. ve 4. dekad  ROMATOİD ARTRİT PATOGENEZ Otoimmun hastalık Sitokin aracılı inflamasyon-CD4-T lenfositleri CCP-siklik sitrulinlenmiş peptitlere karşı antikorlar (fibrinojen, tip II kollojen, alfa-enolaz ve vimentin ) Bunlar eklemlerde biriken immun komleks oluştururlar Genetik faktörler: %50-HLADRB1, tirozin fosfatazı kodlayan PTPN22 gen polimorfizmi-T hücre aktivasyonunu inhibe eder Çevresel faktörler: enfeksiyonlar, sigara, otoimmun reaksiyonu tetiklerler Ag-CD4+ T lenfositler-aktive B lenf, plazma hüc, makrofajlar-lenfoid folliküler Sitokinler-makrofaj ve lökositleri toplar-sinoviyal hücre aktivasyonu, eklem, kıkırdak, bağ ve tendonları yıkan kolajenaz, Osteoklast aktivasyonu-kemik yıkımı (TNF-RANKL) (TNF antagonistleri) %80 serumda otoantikor bulunur-anti CCP, Romatoid faktör  ROMATOİD ARTRİT PATOLOJİ El, ayak, ve bilekler, diz, dirsek, omuz Proksimal interfalangial, metakarpofalangial eklemler tutulur Distal interfalangial eklem-korunur Aksiyel tutulum-üst servikal omurga 1- sinoviyal hücre hiperplazisi-proliferasyonu 2-sinoviyumda CD4 pozitif T hüc, plazma hüc, makrofajlar, lenfoid folliküller,perivasküler iltihabi hücre infiltrasyonu 3-vaskülarizasyonda artış (anjiyogeneze bağlı) 4-sinoviyal yüzey eklem boşluğu nötrofiller, organize fibrin 5-sinoviya penetrasyonu, kemik degenerasyonu, -kronik papiller sinovit----pannus oluşumu Pannus:eklem kıkırdağı üzerinde büyüyerek kıkırdak erozyonuna neden olan, sinovya, inflamatuar hücreler, granülasyon dokusu ve fibroblastlardan oluşan bir kitle  ROMATOİD ARTRİT PATOLOJİ PANNUS: prolifere sinoviyal hücreler, iltihap hücreleri, granulasyon dokusu oluşumu, fibröz bağ dokusu oluşumu Zamanla pannusa komşu eklem kıkırdağı aşınır- tahrip olur,fibrozis- kemikleşme-kalıcı ANKİLOZ- deformiteler Ön kolun ekstensor yüzeyinde-romatoid subkutan noduller-akciğer, kalp, aort ve diğer iç organlar-2 cm. –merkezinde fibrinoid nekroz-makrofajlar- granulasyon dokusu-lenfositler Akut nekrotizan vaskülit, küçük veya büyük arterler fibrinöz plörit, perikardit, akciğerde intersitisyel fibrozis Üveit-keratokonjonktivit  ROMATOİD ARTRİT KLİNİK Simetrik poliartiküler artrit Güçsüzlük, bitkinlik, ateş Sabahları ağrı, eklemlerde sertlik, hareket kısıtlılığı, ankiloz Vaskülitte-ülserler 1- karakteristik radyoloji: eklem aralığı daralması ve kemik erozyonu, bileğin radyal, parmakların ulnar deviyasyonu, parmakların fleksiyon-hiperekstansiyonu 2-steril bulanık eklem sıvsısı 3- anti CCP ve RF Klinik seyir- değişken  JUVENİL ROMATOİD ARTRİT Multifaktöryel bir hastalık Oligoartrit, poliartrit-sistemik-still hast Büyük eklemler daha fazla tutulur 16 yaşından önce başlar, en az 6 hafta sürer Üveit olur Patogenezde-TH1, H17 aktivasyonu RF genellikle yok ANA(anti-nükleer antikor) pozitifliği yaygın  SERONEGATİF ARTROPATİLER Sinoviyum değil, kemiğin ligamentöz bağlantılarında patoloji--spondiloartropati Periferik eklem tutulumu olsun olmasın sakroiliak eklemin tutulması RF bulunmaz- HLAB27 ile ilişkili Ankilozan spondilit Reiter sendromu Psöriatik artrit İnflamatuar barsak hastalığı ile ilişkili spondilit Enfeksiyon sonrası gelişen reaktif artritler Patogenezleri net değil  GUT %1, E Pürin metabolizması-ürik asit birikimi Monosodyum ürat kristalleri çöker- inflamatuar yanıt Tofüs-artrit Primer-sekonder Primer gut: hipersürisemi, doğumsal metabolik defekt, olguların %90’ı primer gut Sekonder gut-nedeni bilinen: lösemi—artmış nükleik asit yıkımı, KBY—azalmış atılım  GUT PATOGENEZ Artmış ürik asit düzeyi-üretimden veya atılımın azalmasından Ürik asit sentezi-pürin katabolizmasının son ürünü-pürin nükleotidlerinin sentezi-iki farklı yolak-de novo ve kurtarma yolakları(pürin olmayan öncüllerden-pürin katabolizması) Ürik asidin atılması-glomeruller- proksimal tubul geri em- distal nefrondan küçük bir kısmı tekrar salgılanıp idrarla atılır Primer gut:azalmış ekskresyon, pürin sentezinde enzimatik defektler-HGPRT-eksikliği-Lesch-Nyhan sendromu---- Sekonder Gut: artmış ürat üretimi-lenfoma-lösemi veya azalmış atılım-KRY-tiazid grubu diüretikler Ürik asid düzeyi artar-monosodyum ürat kristalleri- çöker- eklem zedelenmesi-kompleman sistemi aktivasyonu- monosit aktivasyonu-nötrofiller fagosite eder- lizozomal enzimler-doku hasarı inf- IL1-TNF-IL6 salınması-proteazlar- doku hasarı-artrit- kronik tofüs artrit- kalıcı hasar  PATOLOJİ Akut artrit-kronik tofüslü artrit-gut nefropatisi Akut artrit-sinoviumda yoğun PNL infiltrasyonu monosodyum ürat kristalleri-nötrofil sitoplazmasında- sinoviumda ince, uzun iğne şeklinde Kronik tofüslü artrit:akut ataklarla ürat kristalleri çöker- üratlar eklem yüzeyini kaplar-sinoviyumda birikimler oluşur-sinoviyum yapışıklıklar-fibrotik- kemik hasarı- eklem kıkırdağını yıkan pannus oluşumu--ankiloz Tofüsler tanı koydurucu: ürat kristali çökeltileri- lenfositler, makrofajlar, yabancı cisim dev hücreleri eklem, tendon, yumuşak doku-ülserasyon Gut nefropatisi: ürat birikimine bağlı böbrek komplikasyonu: medüller, interstisyum, tubullerde tofüs- intratubuler ürat kristalleri-- pyelonefrit  KLİNİK E sıktır 30 yaşından önce semptom genellikle vermez Obesite, aşırı alkol, pürinden zengin gıdalar Diabet, metabolik sendrom, 1- asemptomatik evre 2-akut gut artriti 3-kritik ara dönem 4- kronik tofüslü gut  PSÖDOGUT Kondrokalsinozis-kalsiyum pirofosfat birikim hastalığı:idyopatik, herediter ve sekonder tip 50 y üzeri Menisküs, intervertebral disk, eklem yüzeyi , diz, el bileği, dirsek, omuz. Eklemde pirofosfat birkimi ve inflamatuar yanıt guta benzer  ENFEKSİYÖZ ARTRİT Hematojen yayılım, doğrudan ekim, OM, ymuşak doku absesi—komşuluk yoluyla yayılım SÜPÜRATİF ARTRİT Bakteriler bakteriyemi-eklemlere yayılır-süpüratif artrit H. Influenza-2 yaş altı küçük çocuklarda baskın etken Erişkinler-staph aureus Genç erişkin-gonokok asıl etken Ani başlayan ağrı, kızarıklık, şişme, hareket kısıtlanması Ateş, lökositoz, sedimantasyon yüksekliği Pürülan eklem sıvısı –ponksiyonla tanı koydurucu LYME ARTRİTİ Eklemlerdeki proteinlerle çapraz reaksiyona giren Borrelia antijeni( artropod kökenli spiroket enfeksiyonu)