Adat Istiadat, Terasul dan Bahasa Dalam PDF

Summary

This document explores aspects of Brunei's culture, heritage, and traditions, particularly the concepts of adat istiadat, terasul, and the Malay Islamic Monarchy (MIB). It details the historical context, principles, and practices associated with these elements.

Full Transcript

ADAT ISTIADAT, TERASUL DAN BAHASA BERTERASKAN KONSEP MELAYU ISLAM BERAJA Oleh Awang Haji Abdul Manaf @ Muhammad Zulfikri bin Haji Japar Penolong Yang Di-Pertua Adat Istiadat Negara [email protected] TITAH P...

ADAT ISTIADAT, TERASUL DAN BAHASA BERTERASKAN KONSEP MELAYU ISLAM BERAJA Oleh Awang Haji Abdul Manaf @ Muhammad Zulfikri bin Haji Japar Penolong Yang Di-Pertua Adat Istiadat Negara [email protected] TITAH PEMASYHURAN KEMERDEKAAN Negara Brunei Darussalam ada-lah dan dengan izin serta limpah kornia Allah Subhanahu Wata’ala, akan untok sa-lama2-nya kekal menjadi sa-buah Negara Melayu Islam Beraja yang Merdeka, Berdaulat dan Demokratik bersendikan kepada ajaran2 Ugama Islam menurut Ahlis Sunnah Waljamaah dan dengan berasaskan keadilan dan amanah dan kebebasan, dan dengan petunjok serta keredzaan Allah Subhanahu Wata’ala jua akan sentiasa berusaha pada memperolehi ketenteraman dan keselamatan, kebajikan serta kebahagiaan bagi ra’ayat Beta dan demikian juga pemeliharaan perhubongan persahabatan di-kalangan antarabangsa atas dasar saling menghormati terhadap kemerdekaan, kedaulatan, persamaan dan keutohan (kukoh) wilayah bagi semua negara yang bebas dari champur tangan dari luar negeri. Titah Pemasyhuran Kemerdekaan, Taman Sir Muda Omar ‘Ali Saifuddien 27 Rabiulawal 1404 / 01 Januari 1984 PETIKAN TITAH Negara Brunei Darussalam Kekal Sebuah Negara Melayu Islam Beraja  bersendikan ajaran Islam menurut Ahli Sunnah Waljamaah  berasaskan keadilan, amanah dan kebebasan  petunjuk dan keredhaan Allah  ketenteraman dan keselamatan  kebajikan dan kebahagiaan rakyat  pemeliharaan perhubongan persahabatan  bebas dari campur tangan luar negeri ISI TAKLIMAT 1. Definisi Melayu Islam Beraja (MIB) 2. Titah / Sabda Berkaitan Adat Istiadat 3. Pengertian Adat Istiadat 4. Ciri-Ciri Adat Istiadat 5. Pengenalan Terasul dan Tujuannya 6. Bahasa Dalam dan Kepentingannya 7. Kesimpulan MIB & ADAT ISTIADAT (1) DEFINSI MELAYU ISLAM BERAJA (MIB) DEFINISI MELAYU ISLAM BERAJA  Satu falsafah unggul mengenai cara hidup berbangsa dan bernegara  Asas dan sumber rujukan dalam menentukan matlamat negara  Mengekalkan nilai-nilai luhur untuk ketahanan negara  Dipraktikkan sejak pemerintahan Sultan Muhammad Shah(1363 – 1402)  Pengamalan bertambah jelas semasa pemerintahan Sultan Muhammad Hassan (1582 – 1598)  Melayu - Bahasa Melayu, jati diri bangsa Titah Pemasyhuran dan perpaduan rakyat 01 Januari 1984  Islam - asas kehidupan rakyat dan kepentingan suku kaum lain tetap terpelihara  Beraja - kerajaan bersultan yang wujud Perlembagaan Negeri Brunei sekian lama 29 September 1959 TITAH PERSIDANGAN KHAS Akhirnya, kepada semua termasuk pihak perhubungan, pelancongan, belia dan sukan serta luar negeri, luruskanlah tujuan masing-masing. Jangan bengkok- bengkok. Tidak ada gunanya memilih jalan lain dari jalan kita yang sedia ada. Jalan kita ini sudah cukup bagus, kalau ia diikut, Insya Allah kita selamat. Apakah jalan yang unik lagi hebat itu? Iaitu Melayu Islam Beraja (MIB). MIB adalah pakaian Brunei. Kita memakainya sejak lebih dari enam ratus tahun lagi. Jadi mengapa di dalam zaman yang dinamakan zaman moden ini ia mahu dipertikaikan? Yakinlah barangsiapa yang mempertikaikan MIB, mereka itu bukan purih Brunei atau tidak berjiwa Brunei. Untuk menjadi pemimpin, keperluan untuk menguatkan amalan konsep MIB sangatlah mustahak. Jangan sekali-kali cuba menganut ideologi atau sistem lain dari ideologi dan sistem MIB. Kalau mahu jadi pemimpin yang baik, maka peganglah kuat-kuat prinsip ini dan juga jangan jadi pemimpin mabuk kuasa melakukan apa saja untuk kepentingan diri sendiri, lebih daripada kepentingan untuk negara. Titah Sempena Persidangan Khas Majlis Mesyuarat Menteri-Menteri Kabinet, 21 Jamadilakhir 1439 / 07 Februari 2018, Istana Nurul Iman MIB & ADAT ISTIADAT (2) TITAH / SABDA BERKAITAN ADAT ISTIADAT TITAH & SABDA AL-MARHUM Adat Istiadat Diraja itu dari semasa ke semasa hendaklah dibisaikan, dielokkan dan diperbaiki untuk disesuaikan dengan keadaan zaman tanpa mengubah keasliannya. Adat Istiadat adalah mustahak dielokkan, dipermolekkan, laila Tokoh Adat Istiadat Sepanjang Zaman dikembangkan mengikut faedah dan untuk pada mengharumkan atau Diisytiharkan: 31 Mac 2014 Brunei (Hari Adat Istiadat) melailakan negeri istiadat ini. Arkitek Moden TITAH PEMASYHURAN TOKOH ADAT ISTIADAT SEPANJANG ZAMAN Dengan pegangan teguh kepada ajaran agama Islam, Al-Marhum mengadakan pembaharuan adat istiadat negara dengan mengikut landasan adat berasaskan hukum dan hukum bersendikan syara’. Dengan berkat kepimpinan Al-Marhum yang bijaksana lagi berwibawa dalam mengadakan pembaharuan adat, kita sekarang mewarisi adat istiadat Brunei yang cantik lagi dinamik. Titah Semasa Majlis Istiadat Permasyhuran Tokoh Adat Istiadat Sepanjang Zaman Sempena Sambutan Hari Adat Istiadat 29 Jamadilawal 1435 / 31 Mac 2014, Dewan Plenary ICC MIB & ADAT ISTIADAT (3) PENGERTIAN ADAT ISTIADAT DEFINISI ADAT & ISTIADAT  Perkataan adat berasal dari bahasa arab bererti: Peraturan yang diamalkan turun-temurun (sejak dahulu kala) di dalam sesuatu masyarakat (sehingga merupakan hukum dan peraturan yang harus dipatuhi). Cara yang sudah menjadi kebiasaan, sifat kebiasaan; seperti adat air cair, adat api panas.  Mengenai pengertian Istiadat pula: Adat kebiasaan, resam Upacara PEPATAH ADAT biar mati anak jangan mati adat MIB & ADAT ISTIADAT (4) CIRI-CIRI ADAT ISTIADAT CIRI-CIRI YANG MENJADI DASAR KEPADA ADAT ISTIADAT i. Asli turun temurun ii. Bersendikan Syara’ iii.Menurut kemampuan iv. Mengikut peredaran zaman v. Tidak menghalang kemajuan 1. ASLI TURUN TEMURUN  Masih mempunyai Adat Istiadat purbakala yang turun temurun dan dipelihara oleh masyarakat bangsanya.  Naubat Kebesaran Diraja diwarisi Sultan-Sultan Brunei sejak dahulu sehingga kini (mempunyai tiga jenis titir atau lagu: Naubat Biasa, Naubat Iskandar dan Naubat Ibrahim). Peralatan Naubat Nakara, 2 Gendang Labek dan Serunai 2. BERSENDIKAN SYARA’ Ugama merupakan salah satu unsur yang menjiwai Adat Istiadat dan Kebudayaan sesuatu bangsa. Istiadat Membuka Naubat diganti dengan bacaan doa tahlil dan solat fardhu maghrib berjemaah. Alat-Alat Kebesaran Diraja seperti Kuching Emas dan Tongkat Ajai tidak lagi diletakkan di Patarana / Singgahsana. 3. MENURUT KEMAMPUAN  Melaksanakan Adat Istiadat disesuaikan dengan kemampuan  “jangan basar pasak dari tiang” Contoh: Pada zaman dahulu Adat Berjaga-jaga atau Beurung-urung dari 12 hari sehingga ke 40 hari. Pada masa ini diubah tidak kurang dari 3 hari dan tidak lebih dari 14 hari. 4. MENGIKUT PEREDARAN ZAMAN  Adat Istiadat terus hidup subur dan berkembang mengikut keadaan tetapi keasliannya tetap terpelihara. Contoh: Istiadat Berpuspa Sultan Haji Omar ‘Ali Saifuddien Sa’adul Khairi Waddien pada 31 Mei 1951 menaiki Usungan yang diusung oleh pengusung-pengusung yang diaturkan. Semasa Istiadat Berpuspa Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah pada 01 Ogos 1968, Usungan Baginda mempunyai roda dan ditarik oleh yang ditentukan. 5. TIDAK MENGHALANG KEMAJUAN  Adat Istiadat tidak menghalang kemajuan.  Membentuk masyarkat yang bersopan, berdisplin dan hormat.  Mempertahankan adat menampakkan kemajuan. Negara Jepun berjaya dalam bidang Sains. Negara Brunei Darussalam berjaya berkembang maju dari segi fizikal, spiritual dan bidang pendidikan serta berpegang teguh kepada ajaran ugama Islam. Sebagai sebuah Negara Zikir. MIB & ADAT ISTIADAT (5) TERASUL DAN PENGERTIANNYA PENGERTIAN TERASUL Terasul adalah gabungan nama atau susunan perkataan yang indah dan mulia bunyinya yang dahulu disebut atau ditulis sebelum menyebut atau menulis nama gelaran/pangkat/bintang kebesaran (jika ada) kemudian diikuti dengan nama sebenar seseorang. CONTOH PENGGUNAAN TERASUL Jika menjemput individu menghadiri majlis (beristiadat/rasmi kerajaan /biasa) di dalam surat/kad jemputan akan dimulai, sebagai contoh: 1. Yang Mulia (terasul) Pengiran/Awang/Dayang (nama) 2. Yang Mulia (terasul) [Pengiran] Dato/Datin Paduka (Bintang-Bintang Kebesaran) Awang/Dayang (nama) 3. Yang Dimuliakan (terasul) Pehin Orang Kaya Jurulatih Adat Istiadat Diraja (gelaran) Dato Paduka (Bintang-Bintang Kebesaran) Awang (nama)  Penggunaan Terasul telah wujud berkurun lamanya.  Seringkali mengalami perubahan sesuai dengan pandangan Sultan.  Perubahan Terasul tidak dikira bertentangan dengan adat. PERINGKAT TERASUL Terasul mengandungi beberapa peringkat seperti berikut: Terasul Kebawah Duli Yang Maha Mulia Sultan dan Raja Isteri Paduka Seri Baginda Duli Yang Teramat Mulia Dimasyhurkan Menjadi Pengiran Muda Mahkota, Putera- Paduka Seri Putera Sultan, Putera Sultan Yang Diarak Menjadi Wazir Yang Teramat Mulia Paduka Seri Isteri DPMM dan Puteri-Puteri Sultan Yang Amat Mulia Pengiran-Pengiran Cheteria dan Cucunda Al-Marhum Yang Berhormat Menteri-Menteri Kabinet, Bertaraf Menteri, Ahli-Ahli Majlis Mesyuarat Diraja dan Ahli Majlis Mesyuarat Negara Yang Dimuliakan Pehin-Pehin Manteri Berchiri Yang Mulia Manteri Darat dan Manteri Pendalaman TUJUAN TERASUL  Tujuan meletakkan terasul di pangkal gelaran, pangkat atau bintang kebesaran atau nama adalah untuk memuliakan dan memberikan penghormatan kepada seseorang (jangan sampai nama mereka diracak atau terlalu luaran). PENGGUNAAN TERASUL  Terasul digunakan dalam keadaan rasmi atau semi-formal sahaja  Majlis Beristiadat  Majlis rasmi Kerajaan  Majlis Biasa  Terasul digunakan di dalam apa jua bentuk dan jenis persuratan. CONTOH PENGGUNAAN TERASUL Penggunaan Terasul dalam Persuratan Yang Mulia (*) – Terasul tertakluk kepada individu yang dialamatkan Setiausaha Tetap / Pengarah (jawatan) Nama Kementerian / Jabatan Alamat Kementerian / Jabatan Negara Brunei Darussalam Terasul di dalam Majlis-Majlis Keraian Memaklumkan Keberangkatan Keberangkatan Kebawah Duli Yang Maha Mulia Paduka Seri Baginda Sultan dan Yang Di-Pertuan Negara Brunei Darussalam berserta Kerabat Diraja. Dalam Majlis Forum Pada kebiasaannya Pengerusi Majlis memperkenalkan ahli-ahli panel (penceramah) kepada yang hadir. MIB & ADAT ISTIADAT (6) BAHASA DALAM DAN KEPENTINGANNYA KEINDAHAN BAHASA  Memainkan peranan penting dalam kehidupan.  Bahasa betul dan bersesuaian menimbulkan rasa mesra, persefahaman dan kerjasama.  Bahasa salah dan asing menimbulkan rasa tidak senang, salah faham dan permusuhan.  Komunikasi sempurna dan mesra penting bagi memudahkan urusan. BAHASA DALAM  Bahasa Istana atau Bahasa Raja-Raja.  Bahasa berstatus tinggi.  Jawatan tinggi (key post) terdiri daripada Kerabat Diraja, Wazir, Cheteria dan Pengiran-Pengiran.  Sesiapa yang bijak dan fasih Bahasa Dalam disebut: orang yang pandai beraja-raja golongan yang rapit (rapat hubungan) dengan Kerabat Diraja Bahasa Pengganti Diri Orang Pertama Orang Kedua Sultan & Raja Isteri Hamba Kebawah Duli Tuan Patik Kebawah Duli Tuan Patik Pengiran Muda Mahkota, Hamba Duli Tuanku Duli Tuanku Putera-Putera Sultan & Duli-Duli Wazir Puteri-Puteri Sultan Hamba Tuanku Tuanku Pengiran Anak Puteri Pengiran-Pengiran Peramba (Lelaki) Tuan Peramba (Lelaki) Kaola (Perempuan) Tuan Kaola(Perempuan) Pehin-Pehin Manteri Kaola Pehin Penglima, Orang Kaya, Hamba (penutur lelaki sahaja) Panggil pangkal gelaran Hulubalang, Pateh, Pengarah Saya, Kediaku atau Liau MIB & ADAT ISTIADAT (7) KESIMPULAN Adat Istiadat dan MIB Unsur KeMelayuan Unsur KeIslaman Mengadakan majlis Waktu majlis merujuk waktu kekeluargaan solat Pindah Rumah / Perkahwinan Adab Bersalaman Bertandang ke rumah Menghormati orang yang di’tua’kan Pakaian Memohon keberkatan Menjaga tatasusila Doa Selamat Terasul, Bahasa Dalam dan Konsep MIB Terasul Bahasa Dalam  Masyarakat Melayu Brunei  Keindahan Bahasa Dalam teradat memuliakan seseorang  Bahasa tingkat tinggi dan  Pangkal sebutan mengikut taraf simbol kemuliaan dan kedudukan  Penutur peka dengan keadaan  Mengucapkan dengan beradab  Sikap keMelayuan berhati-  mewujudkan rasa hormat hati mengeluarkan kata-kata  Mengutamakan kedudukan raja  Menutup keaiban ajaran  Digalakkan oleh Islam ugama Adat Istiadat, Terasul dan Bahasa Dalam Berteraskan MIB mewarnai budaya aturan bertertibkan sebagai benteng dan kehidupan kemelayuan pertahanan masyarakat Melayu nilai-nilai luhur Brunei perlaksanannya pengamalan Pengukuhan dan serentak dengan berdasarkan amalan hidup MIB keislaman berbudaya memiliki hubungan Kebisaiannya Idealisasi MIB sebati dengan mengutamakan menyekat unsur falsafah MIB kehormatan budaya lain yang Raja tidak sesuai KETERANGAN LANJUT Boleh dimuat turun Boleh dimuat turun Website: www.adat-istiadat.gov.bn Bahagian Pemberigaan Facebook : Jabatan Adat Istiadat Negara Jabatan Adat Istiadat Negara Telefon : 2243971 (3 talian) Bandar Seri Begawan BS8610 Telefaks : 2242291 / 2227548 Negara Brunei Darussalam Boleh dimuat turun SEKIAN & `T E R I M A K A S I H

Use Quizgecko on...
Browser
Browser