Tema 3º ESO Historia PDF

1) INTRODUCIÓN AO SECTOR AGRARIA EN EUROPA E ESPAÑA O sector agrario constitúe unha das actividades económicas máis antigas e imprescindibles, xa que asegura a produción de alimentos e materias primas necesarias para o desenvolvemento humano. Porén, a súa importancia foi diminuíndo en termos...

1) INTRODUCIÓN AO SECTOR AGRARIA EN EUROPA E ESPAÑA O sector agrario constitúe unha das actividades económicas máis antigas e imprescindibles, xa que asegura a produción de alimentos e materias primas necesarias para o desenvolvemento humano. Porén, a súa importancia foi diminuíndo en termos relativos nas economías modernas debido ao avance dos sectores industrial e terciario. En Europa e en España, o sector agrario segue a desempeñar un papel relevante, especialmente en materia de sustentabilidade, seguridade alimentaria e xestión territorial. a) O sector agrario en Europa No conxunto de Europa, o sector agrícola representa unha pequena parte do Produto Interior Bruto (PIB) debido ao aumento da mecanización e especialización, pero segue sendo clave en moitas rexións rurais. Aproximadamente o 4% da poboación activa traballa na agricultura, gandería, pesca e silvicultura, mentres que a súa contribución ao PIB europeo oscila entre o 1% e o 2% nos países máis industrializados. A agricultura europea destaca pola súa diversificación, dende as grandes explotacións cereais do Leste de Europa ata a agricultura intensiva en países como Holanda e España. Ademais, políticas como a Política Agraria Común (PAC) xogan un papel fundamental, apoiando a modernización do sector e garantindo ingresos aos produtores. España, como país membro da Unión Europea, está obrigada a seguir os obxectivos da Política Agraria Común (PAC); Entre eles destacarían os seguintes: -O fomento dun sector agrario intelixente, resiliente e diversificado, que garanta a seguridade alimentaria. -Intensificación da protección ambiental e do clima. -O fortalecemento do tecido socioeconómico do rural. b) O sector agrario en España En España aproximadamente o 4% da poboación activa está empregada en actividades relacionadas co sector agrario, unha cifra similar á media europea pero moi inferior á de décadas anteriores. España é un dos maiores exportadores de produtos agrícolas da Unión Europea, grazas ás súas modernas infraestruturas e ás vantaxes competitivas do seu clima. c) Paisaxes Agrarias en España España, pola súa diversidade xeográfica e climática, presenta unha gran variedade de paisaxes agrícolas. Cada un deles presenta unhas características específicas en canto a localización, clima, relevo, tipo de explotación e cultivos predominantes. A continuación descríbense as principais paisaxes agrícolas do país. 1. Paisaxe agrícola oceánica Localización: Atópase nas rexións do norte de España, como Galicia, Asturias, Cantabria e o País Vasco, así como nas zonas montañosas de León e o norte de Navarra. Relevo: Predominan as zonas montañosas e os vales estreitos. Os solos adoitan ser ácidos e pouco profundos. Clima: Atlántico, con temperaturas suaves todo o ano e precipitacións abundantes e regulares, o que favorece o desenvolvemento dos pastos naturais. Importancia económica e social: A paisaxe agrícola oceánica ten un peso considerable na economía rural, especialmente na produción gandeira. A cría extensiva de vacún de leite e carne é esencial para o sustento das comunidades locais, aínda que nas últimas décadas afrontou problemas de despoboamento e insuficiente modernización. Características da explotación: Pequeno tamaño e carácter familiar. Prácticas tradicionais, aínda que con avances na mecanización nalgúns ámbitos. Uso predominante de pastos e prados. Principais tipos de cultivos: Os cultivos son secundarios nesta paisaxe e céntranse na forraxe (millo, alfalfa) para a alimentación do gando. En Galicia tamén destaca o cultivo de produtos como a pataca e as hortas. 2. Paisaxe agraria mediterránea interior Localización: Esténdese pola Meseta (Castela e León, Castela-A Mancha) e o val do Ebro, así como polo interior de Aragón e Estremadura. Relevo: Predominan chairas, páramos e mesetas. Os solos adoitan ser pobres, con problemas de salinidade e erosión. Clima: Mediterráneo continental, con invernos fríos, veráns calorosos e precipitacións escasas e irregulares. Importancia económica e social: A agricultura é fundamental, aínda que a mecanización reduciu a ocupación do sector. As zonas rurais afrontan problemasdespoboamento, pero os cereais, viñedos e oliveiras son piares económicos nestas rexións. Características da explotación: Grandes extensións en réxime de monocultivo. Predomina a agricultura extensiva e seca. Parcelas de tamaño medio e grande, con avances na mecanización. Principais tipos de cultivos: Cereais (trigo, cebada), viñedo (Castela-A Mancha é o maior produtor de viño de España) e oliveiras nalgunhas zonas. O que se coñece como TRÍADA MEDITERRÁNEA Tamén destaca a gandería de ovellas. 3. Paisaxe agrícola costeira mediterránea Localización: Atópase nas rexións costeiras do Mediterráneo, desde Cataluña ata Andalucía, incluíndo a costa da Comunidade Valenciana e Murcia. Relevo: Terreo plano ou lixeiramente ondulado, como hortas e depresións costeiras. Clima: Mediterráneo marítimo, con temperaturas suaves no inverno e calorosas no verán, e chuvias escasas pero concentradas no outono. Importancia económica e social: É unha das paisaxes agrarias máis produtivas do país, cunha forte orientación á exportación. A agricultura intensiva xera emprego e riqueza, sendo clave para o desenvolvemento de moitas zonas rurais e urbanas do litoral. Características da explotación: Agricultura intensiva, moitas veces baixo rego. Parcelas de pequena ou mediana dimensión, con alta especialización. Uso de invernadoiros e técnicas modernas. Principais tipos de cultivos: Froitas e hortalizas (cítricos na Comunidade Valenciana, tomates e pementos en Almería e Murcia), arroz no delta do Ebro, e oliveiras en zonas próximas á costa. 4. Paisaxe agrícola de montaña Localización: Atópase nas principais cordilleiras do país, como os Pirineos, os Picos de Europa, a Cordilleira Cantábrica e Serra Nevada, así como nos sistemas montañosos da Meseta. Relevo: Zonas de forte pendente, con solos pouco profundos propensos á erosión. Clima: Varía segundo a altitude, con invernos fríos e longos, veráns frescos e precipitacións moderadas a abundantes. Importancia económica e social: A agricultura ten menos peso nestas comarcas, sendo máis relevante a gandaría extensiva, sobre todo o vacún e ovino. A paisaxe de montaña é fundamental para o turismo rural e actividades como o sendeirismo e o esquí. Características da explotación: Parcelas pequenas e adosadas, adaptadas ás ladeiras. Agricultura e gandaría de subsistencia, cunha modernización limitada en moitas zonas. Principais tipos de cultivos: Cultivos adaptados á altitude, como cereais (centeo), forraxes e hortas. Nas zonas baixas destaca o cultivo de viña (agricultura heroica) e oliveira. 5. Paisaxe agraria canaria Localización: Esténdese por todas as Illas Canarias, especialmente nas zonas baixas e medias, aínda que con variacións dependendo da illa e da súa altitude. Relevo: Zonas volcánicas con terreo accidentado. Os solos son fértiles pero difíciles de traballar pola súa orixe volcánica. Clima: Subtropical, con temperaturas suaves todo o ano, aínda que hai variacións entre o norte húmido e o sur árido das illas. Importancia económica e social: A agricultura é clave para a economía local, tanto para o autoconsumo como para a exportación, especialmente de produtos tropicais. Non obstante, enfróntase a retos como a escaseza de auga e a competencia turística polos recursos. Características da explotación: Predominio de pequenas explotacións en socalcos, con complexos sistemas de rega. Forte orientación cara a cultivos comerciais e especializados. Principais tipos de cultivos: Plátano, tomate e outros produtos tropicais e subtropicais, como aguacate, papaia e flores ornamentais. Nas zonas altas cultívanse patacas e cereais tradicionais. 2) MATERIAS PRIMAS E FONTES DE ENERXÍA a) Situación actual das materias primas As materias primas son a base da economía global, proporcionando recursos esenciais para a industria, a construción, a agricultura e o consumo humano. Desde minerais e metais ata produtos agrícolas e enerxéticos, estes materiais impulsan o comercio internacional e son fundamentais para o desenvolvemento tecnolóxico e a transición cara a economías máis sostibles. Hoxe, a crecente demanda de materias primas, especialmente metais raros e terras raras, está impulsada pola transición enerxética, o auxe das tecnoloxías dixitais e a electrificación da industria e do transporte. Non obstante, a extracción e o uso destes materiais xeran importantes retos ambientais e sociais. b) Evolución da situación -Crecemento da demanda: o desenvolvemento industrial en países emerxentes como China e India provocou a necesidade de materias primas.  -Cambio na produción: moitos países tradicionais reduciron a súa produción, mentres que outros, especialmente en Asia, África e América Latina, aumentaron a súa extracción. -Transición ecolóxica: a loita contra o cambio climático cambiou o foco cara a materiais clave para as enerxías renovables, como o litio (para baterías) e o cobre (para as infraestruturas eléctricas). -Conflitos xeopolíticos: a dependencia de certos países produtores de materias primas críticas (como o petróleo e o gas natural) xerou tensións internacionais. c) Situación das materias primas en Europa Europa é un gran consumidor pero un produtor limitado de materias primas, especialmente no campo da enerxía e dos minerais estratéxicos. A produción europea de metais e minerais é baixa, con excepcións como o cobre en Polonia ou o níquel en Finlandia. Por elo, Europa depende das importacións para a maior parte das súas materias primas, especialmente os combustibles fósiles, o litio e as terras raras. Ademáis a guerra de Ucraína puxo de manifesto a dependencia de Europa do gas ruso, acelerando as iniciativas para diversificar provedores e fontes de enerxía. d) Situación das materias primas en España España caracterízase pola súa diversidade xeolóxica e o seu potencial en determinados recursos, aínda que a súa produción é limitada en comparación co consumo. España posúe importantes xacementos de cobre, cinc e outros metais en rexións como Andalucía (minas de Riotinto) e Castela e León. En canto a enerxía,a produción de carbón diminuíu drasticamente e o país depende moito das importacións de petróleo e gas. Porén, España é líder na produción de enerxías renovables, como a solar e a eólica. e) Clasificación das materias primas segundo a súa orixe 1. Materias primas orgánicas Procedentes de seres vivos (animais ou vexetais), estes materiais empréganse principalmente na industria alimentaria, téxtil e enerxética. -De orixe animal: La, Seda, Coiro, Produtos de orixe pesqueira. -De orixe vexetal: Madeira e derivados (celulosa para papel). Algodón, liño, cáñamo (para téxtiles). Produtos alimentarios (trigo, millo, café, cacao). Aceites vexetais (oliva, palma, xirasol). 2. Materias primas minerais Extraídos da codia terrestre, son esenciais para a industria moderna. -Rochas: Granito, mármore e lousa (construción). Carbón (enerxía). -Minerais non metálicos: Yeso (construción). Fosfatos (fertilizantes). Sal (alimentación e química). -Minerais metálicos: Ferro, cobre, aluminio, ouro, prata (industria e tecnoloxía). Terras raras: lantano, neodimio, cerio (clave para a tecnoloxía avanzada). 3. Materias primas artificiais Producido polos humanos a partir de procesos químicos ou industriais, como a síntese de compostos. Plásticos (derivados do petróleo). Fibras sintéticas (poliéster, nailon). Aliaxes (aceiro, bronce). No século XXI, as materias primas críticas cambiaron drasticamente debido ao avance tecnolóxico, ás necesidades enerxéticas e ás preocupacións ambientais. A xestión sostible destes recursos é un dos grandes retos de futuro, dada a súa relación directa co desenvolvemento global e a estabilidade ambiental. f) Introdución ás fontes de enerxía Unha fonte de enerxía é calquera recurso, natural ou artificial, que se pode transformar en enerxía utilizable para satisfacer as necesidades humanas. Estas fontes constitúen a base das actividades económicas, sociais e industriais, xa que permiten o funcionamento de máquinas, a xeración de electricidade, o transporte e a calefacción, entre outros usos. As fontes de enerxía pódense clasificar en dúas grandes categorías: -Renovables: Son aqueles que se rexeneran de forma natural nun tempo relativamente curto e non se esgotan co seu uso, como a enerxía solar, eólica, hidroeléctrica e xeotérmica. -Non renovables: Son recursos limitados que se van esgotando a medida que se consumen, como os combustibles fósiles (carbón, petróleo, gas natural) e o uranio utilizados na enerxía nuclear. Tipos de enerxía obtidas das fontes: Enerxía mecánica, enerxía térmica enerxía química, enerxía nuclear, enerxía eléctrica, enerxía luminosa g) Enerxías non renovables e renovables, Presentación, Ventaxas e Inconvintes -Non renovables: As fontes de enerxía non renovables son aquelas que proveñen de recursos naturais finitos, formados ao longo de millóns de anos mediante procesos xeolóxicos ou biolóxicos, como os combustibles fósiles (carbón, petróleo e gas natural) e os materiais radioactivos (uranio). Cando se consumen, non poden rexenerarse a curto prazo, polo que son susceptibles de esgotamento. Estas fontes foron historicamente fundamentais para o desenvolvemento industrial pola súa alta densidade enerxética e facilidade de almacenamento. Vantaxes xerais: Alta densidade de enerxía: proporcionan unha gran cantidade de enerxía por unidade de masa. Dispoñibilidade continua: Non dependen de factores climáticos nin estacionais. Facilidade de almacenamento e transporte: pódense almacenar e transportar facilmente en forma líquida, sólida ou gasosa. Desvantaxes xerais: Impacto ambiental: a súa extracción e uso xeran emisións de gases de efecto invernadoiro e contaminación. Dependencia xeopolítica: a distribución desigual dos recursos xera tensións entre países. Risco de esgotamento: a medida que se extraen, a súa dispoñibilidade diminúe e os custos aumentan. -Renovables: As fontes de enerxía renovables son aquelas que se rexeneran de forma natural nun tempo relativamente curto, como a radiación solar, o vento, a auga en movemento ou a calor interna da Terra. Estas fontes son practicamente inesgotables e considéranse imprescindibles para acadar un modelo enerxético sustentable e loitar contra o cambio climático. Vantaxes xerais: Sostibilidade: Son inesgotables no tempo. Baixa pegada de carbono: o seu uso xera menos emisións de gases de efecto invernadoiro. Distribución máis ampla: moitas fontes renovables, como o sol ou o vento, están dispoñibles en varias partes do mundo. Desvantaxes xerais: Intermitencia: Dependen de factores climáticos (vento, sol) e horarios, o que limita a súa dispoñibilidade continua. Dificultades de almacenamento: a enerxía xerada moitas veces non se pode almacenar facilmente, polo que son necesarias tecnoloxías adicionais como baterías ou hidróxeno. Custos iniciais elevados: a infraestrutura necesaria pode ser cara de instalar, aínda que os custos operativos son baixos. h) Fontes de enerxía non renovables a) Petróleo: Características: Combustible fósil líquido utilizado principalmente para transporte, xeración de electricidade e produtos petroquímicos. Principais países produtores: Arabia Saudita, Estados Unidos, Rusia, Canadá, Irán. Vantaxes: Alta densidade enerxética, versatilidade, infraestrutura global desenvolvida. Desvantaxes: Altas emisións de CO₂, riscos de contaminación (mareas negras), esgotamento progresivo. b) Carbón: Características: Combustible fósil sólido, empregado na xeración de electricidade e procesos industriais. Principais países produtores: China, India, Estados Unidos, Indonesia, Australia. Vantaxes: Abundancia global, baixo custo de extracción. Inconvenientes: Altamente contaminante (emisións de CO₂ e SO₂), perigoso para a saúde humana e ambiental (minería, residuos). c) Gas natural: Características: Combustible fósil gasoso, máis limpo que o carbón ou o petróleo, utilizado para calefacción, xeración de electricidade e transporte. Principais países produtores: Estados Unidos, Rusia, Irán, Qatar, China. Vantaxes: Menores emisións contaminantes que outros fósiles, fácil transporte como gas natural licuado (GNL). Inconvenientes: Riscos de fugas de metano, dependencia de infraestruturas concretas. d) Enerxía nuclear: Características: Xerado pola fisión de átomos de uranio en reactores nucleares. Principais países produtores: Estados Unidos, Francia, China, Rusia, Xapón. Vantaxes: Baixas emisións de gases de efecto invernadoiro, alta eficiencia enerxética. Inconvenientes: Riscos de accidentes nucleares (Chernobyl, Fukushima), xestión de residuos radiactivos, altos custos iniciais. I)Fontes de Enerxía Renovables a) Enerxía solar: Características: Captación da radiación solar para xerar electricidade (fotovoltaica) ou calor (térmica). Principais países produtores: China, Estados Unidos, India, Xapón, Alemaña. Vantaxes: Dispoñible en todo o mundo, redución de emisións de CO₂. Inconvenientes: Intermitencia (dependencia do clima e da luz solar), require grandes superficies para as instalacións. b) Enerxía eólica: Características: Aproveitar a potencia do vento a través dos aeroxeradores para producir electricidade. Principais países produtores: China, Estados Unidos, Alemaña, India, España. Vantaxes: Non produce emisións contaminantes, baixos custos de explotación. Inconvenientes: Intermitencia do vento, impacto sobre a paisaxe e a fauna local. c) Hidráulica: Características: Xerados polo movemento da auga en presas ou correntes fluviais. Principais países produtores: China, Brasil, Canadá, Estados Unidos, India. Vantaxes: Estable e fiable, pode almacenar enerxía en encoros. Inconvenientes: Impacto ecolóxico nos ecosistemas acuáticos, risco de desprazamento de poboación. d) Enerxía Xeotérmica Características: Aproveita a calor do interior da Terra para xerar electricidade ou calefacción. Principais países produtores: Estados Unidos, Indonesia, Filipinas, Türkiye, Nova Zelanda. Vantaxes: Fonte estable e previsible, baixa emisión de gases contaminantes. Desvantaxes: Limitado a rexións con actividade xeotérmica, custos iniciais elevados. e) Biomasa: Características: Aproveitamento da materia orgánica (madeira, residuos agrícolas) para producir calor ou electricidade. Principais países produtores: Estados Unidos, Brasil, Alemaña, Suecia, China. Vantaxes: Reutilización de residuos, reduce a dependencia dos fósiles. Inconvenientes: Xeración de CO₂ durante a combustión, deforestación nalgúns casos. Conclusión O equilibrio entre fontes non renovables e renovables é clave para afrontar os retos enerxéticos do futuro. Mentres que as non renovables garanten estabilidade e almacenamento, as renovables son esenciais para un modelo sostible, aínda que se enfrontan a retos tecnolóxicos e de implantación. A transición enerxética será un proceso gradual pero esencial para garantir o acceso á enerxía e mitigar o impacto ambiental global. k) Minería global: situación actual, característ icas, tipos e perspectivas A minería é unha actividade económica esencial que fornece materias primas clave para diversas industrias, desde a construción e tecnoloxía ata enerxía e m e fabricación. Actualmente, o sector mineiro afronta un equilibrio entre satisfacer a crecente demanda, impulsada especialmente pola transición enerxética, e afrontar os retos ambientais, sociais e económicos asociados á súa actividade. Principais países produtores: Minerais metálicos: China (terras raras, aluminio), Australia (ferro, ouro), Chile (cobre, litio), Perú (zinc, prata). Minerais non metálicos: Marrocos (fosfatos), Canadá (potasa), India (carbón). Combustíbeis fósiles: Estados Unidos, Rusia, Arabia Saudita e Australia lideran o carbón e o petróleo. Demanda crecente: a transición cara a enerxías renovables e tecnoloxías avanzadas aumentou a demanda de minerais críticos como o litio, o cobalto e as terras raras. 1. Características xerais da minería Actividade intensiva: Require grandes investimentos de capital, tecnoloxía avanzada e man de obra especializada. Dependencia dos xacementos: a súa localización determina os custos de extracción e a viabilidade económica. Impacto ambiental: É unha das actividades económicas con maior pegada ecolóxica, pola deforestación, a contaminación das augas e do solo, e as emisións de gases de efecto invernadoiro. Volatilidade económica: os prezos dos minerais están suxeitos ás flutuacións do mercado global, o que afecta á estabilidade do sector. 2. Tipos de Minería: Ceo Aberto e Subterráneo Minería a ceo aberto -Características: Realízase en superficie, extraendo grandes cantidades de material para separar o mineral desexado. Emprégase en depósitos próximos á superficie, como na extracción de cobre, ferro, carbón e ouro. -Vantaxes: Máis económico e eficiente para grandes tanques. Maior seguridade para os traballadores. -Desvantaxes: Maior impacto ambiental, xa que supón a eliminación de capas superficiais de solo e vexetación. Xeración de grandes cantidades de residuos mineiros. Minería subterránea -Características: Faise escavando túneles e galerías para acceder aos xacementos. É común os minerais profundos como o zinc, o ouro e os diamantes. -Vantaxes: Menos impacto visual e superficial. Permite o acceso a depósitos profundos. -Desvantaxes: Máis caro e perigoso polo risco de colapsos, explosións e problemas de ventilación. Capacidade de extracción limitada. 3. Problemas do sector mineiro -Impacto ambiental:A minería xera deforestación, perda de biodiversidade, contaminación das augas superficiais e subterráneas e emisións de gases contaminantes. Os residuos mineiros (restos) presentan riscos de fugas tóxicas e desbordamentos catastróficos. -Conflitos sociais: En moitas rexións, as comunidades locais son desprazadas ou afectadas pola actividade mineira, o que provoca tensións sociais e conflitos con empresas e gobernos. -Condicións de traballo: Nalgúns países, os traballadores mineiros enfróntanse a condicións perigosas, longas xornadas e baixos salarios. A minería artesanal, común en África e Asia, adoita asociarse coa explotación infantil e laboral. 4. Perspectivas de futuro -Transición a minerais críticos: A transición enerxética e a dixitalización aumentan a demanda de minerais estratéxicos como o litio, o cobalto e o níquel. Isto podería reconfigurar o mapa mineiro mundial, favorecendo os países con grandes reservas destes recursos. -Minería sostible: Espérase un auxe das tecnoloxías que reducen o impacto ambiental, como a minería sen auga, o uso de enerxías renovables nas explotacións mineiras e a economía circular (reciclaxe de metais). -Automatización e dixitalización: A implantación de maquinaria autónoma e sensores intelixentes mellorará a eficiencia e a seguridade nas explotacións mineiras. 5. Conclusión A minería segue a ser un piar fundamental para a economía mundial, especialmente ante os retos da transición enerxética. Non obstante, a súa sustentabilidade a longo prazo depende da implantación de prácticas máis responsables, avances tecnolóxicos e unha xestión eficiente dos recursos, todo iso ante o reto de equilibrar o desenvolvemento económico e a preservación do medio ambiente. 3) A industria: definición, evolución histórica e factores de localización 1) Que é a Industria? A industria, integrada no sector secundario da economía, comprende todas as actividades relacionadas coa transformación de materias primas en produtos manufacturados ou semielaborados mediante procesos tecnolóxicos. Esta transformación, que pode incluír bens de consumo, maquinaria ou compoñentes intermedios, é fundamental para o desenvolvemento económico, xa que impulsa a creación de emprego, a innovación e o comercio internacional. 2) Factores de localización industrial A localización industrial responde á necesidade de buscar o lugar máis axeitado para maximizar os beneficios das fábricas ou empresas industriais. Os factores que inflúen nesta decisión pódense dividir en tradicionais e modernos. a) Factores de localización tradicionais 1- Dispoñibilidade de materia prima Característica: As industrias teñen que estar preto dos recursos que transforman, sobre todo cando os custos de transporte son elevados. Exemplo: A industria siderúrxica preto das minas de ferro e carbón. 2- Acceso a fontes de enerxía Característica: Antigamente, as fábricas estaban situadas preto dos ríos (energia hidráulica) ou das minas de carbón. Exemplo: a Revolución Industrial inglesa dependeu do carbón como fonte principal. 3- Transportes e comunicacións Característica: As industrias requiren conexións eficientes para mover materias primas e produtos acabados. Exemplo: moitas fábricas están situadas preto de portos, vías férreas ou estradas. 4- Dispoñibilidade laboral Característica: necesítanse traballadores cualificados e non cualificados dependendo do tipo de industria. Exemplo: Fábricas téxtiles en rexións con alta densidade de poboación. 5- Mercado Característica: As industrias orientadas ao consumidor deben estar preto dos mercados para reducir os custos de distribución. Exemplo: as industrias alimentarias están instaladas preto das grandes cidades. b) Factores de localización modernos ou actuais 1- Infraestrutura tecnolóxica e dixital Característica: a dispoñibilidade de redes de alta velocidade, centros de datos e avances tecnolóxicos son esenciais na Industria 4.0. Exemplo: as industrias tecnolóxicas tenden a concentrarse en rexións con acceso á innovación, como Silicon Valley. 2-Políticas gobernamentais Característica: as subvencións, os impostos baixos e as zonas económicas especiais (ZEE) son atractivos para a creación de empresas. Exemplo: A atracción de investimentos estranxeiros directos en países emerxentes. 3- Sostibilidade e enerxías renovables Característica: As empresas buscan reducir a súa pegada de carbono instalando preto de fontes de enerxía renovables. Exemplo: Plantas industriais alimentadas con enerxía eólica en Dinamarca. 4- Flexibilidade laboral e custo do traballo Característica: As industrias sitúanse en zonas con custos laborais competitivos e flexibilidade na normativa laboral. Exemplo: O traslado de fábricas téxtiles a países do sueste asiático. 5- Innovación e acceso ao coñecemento Característica: A proximidade a universidades, centros de investigación e ecosistemas innovadores é fundamental Os innovadores son fundamentais para as industrias tecnolóxicas. Exemplo: industrias de biotecnoloxía en Boston ou Alemaña. 6- Factores culturais e sociais Característica: a estabilidade social, a seguridade e a calidade de vida poden influír na localización das industrias, especialmente nos sectores de alta tecnoloxía. Exemplo: Empresas tecnolóxicas en países cun alto nivel educativo. Conclusión  A industria pasou de centrarse nos recursos e na enerxía a unha etapa na que a tecnoloxía, a sustentabilidade e a globalización son factores determinantes. Os factores de localización cambiaron co paso do tempo, reflectindo as novas demandas dun sector que busca equilibrar a eficiencia, a competitividade e a responsabilidade social. Este panorama mostra como a industria se adapta ás dinámicas do mundo contemporáneo, xogando un papel central no desenvolvemento económico global. 3) Situación actual da industria no mundo: deslocalización e factores ambientais 1. Deslocalización industrial A deslocalización implica trasladar a produción de países con custos elevados a aqueles con custos laborais máis baixos, como China ou India. Isto responde á procura dunha maior competitividade, menores custos de explotación e acceso a novos mercados. Porén, tivo consecuencias negativas, como a perda de postos de traballo industriais nos países desenvolvidos e a dependencia das economías emerxentes. A deslocalización tamén intensificou as desigualdades rexionais dentro dos países. 2. Factores ambientais O cambio climático e as regulacións ambientais están impulsando ás industrias a adoptar prácticas máis sostibles. A transición cara a enerxías renovables e tecnoloxías máis limpas, como a economía circular, estase a converter nunha prioridade. As industrias buscan reducir a súa pegada ecolóxica reciclando materiais, mellorando a eficiencia enerxética e adoptando enerxías renovables como a solar e a eólica. 3. Perspectivas de futuro A industria 4.0, que integra intelixencia artificial, automatización e big data, está a transformar os procesos produtivos. Aínda que a deslocalización segue sendo unha tendencia, a sustentabilidade e a eficiencia enerxética serán determinantes para o futuro da industria. A transición cara a unha industria verde será clave, impulsada polas políticas ambientais e a crecente demanda social de prácticas responsables. 4) Situación da industria en España 1. Principais Sectores Industriais En España, a industria experimentou unha notable diversificación. Os sectores máis relevantes inclúen: a) Industria manufacturera: É un dos sectores máis significativos, sendo a automoción un dos piares máis destacados, representando aproximadamente o 10% das exportacións españolas. Tamén teñen peso sectores como a química, a electrónica ou a maquinaria. b) Enerxía e recursos naturais: Inclúe a produción de enerxía, a minería e a industria metalúrxica. España destaca como un dos principais produtores de enerxía eólica a nivel mundial. c) Agroindustria e alimentación: Este sector ten unha gran importancia tanto a nivel nacional como internacional, destacando produtos como o aceite de oliva, o viño, as froitas e as hortalizas. Representa aproximadamente o 3% do PIB. d) Téxtil e confección: aínda que perdeu importancia, segue a ser un sector importante en rexións como Cataluña e Valencia. 2. Principais Rexións Industriais As principais rexións industriais de España son: Cataluña: É a rexión industrial máis destacada, sobre todo en sectores como a automoción, a química ou a electrónica. Barcelona,como capital económica, concentra gran parte da actividade industrial do país. País Vasco: A comarca destaca polas súas industrias siderúrxicas, metalúrxicas e de maquinaria. O sector industrial representa aproximadamente o 20% do PIB vasco. Comunidade Valenciana: Importante en sectores como o téxtil, o calzado e a cerámica. Tamén apostou polas enerxías renovables. Andalucía: O sector agroalimentario é clave, sobre todo na produción de aceite de oliva. Ademais, medrou en enerxías renovables, como a solar. Castela e León: rexión destacada polas súas industrias agroalimentaria, téxtil e automoción. 3. Man de obra ocupada na industria A pesar da crecente externalización da economía, a industria segue a ser unha parte importante do emprego en España. Aproximadamente o 14% da forza laboral está empregada no sector industrial, aínda que esta cifra diminuíu con respecto a décadas anteriores debido ao crecemento do sector servizos. 4. Importancia no PIB A industria española representa arredor do 14% do Produto Interior Bruto (PIB) do país, cunha importante contribución de sectores como a automoción, a enerxía e o agronegocio. Aínda que o sector servizos gañou peso, a industria segue a ser fundamental para a economía española, cunha gran repercusión nas exportacións. 5. Perspectivas de futuro O futuro da industria en España estará marcado por varios factores: -Industria 4.0: A dixitalización e a automatización serán fundamentais para mellorar a competitividade e a produtividade. -Enerxías renovables: espérase que o potencial de España en enerxías renovables, especialmente solar e eólica, impulse o desenvolvemento de novas industrias e oportunidades de emprego. -Sostibilidade: espérase un crecemento da economía circular e un aumento da eficiencia enerxética para cumprir coa normativa ambiental. -Reindustrialización: España podería experimentar a reindustrialización en sectores tecnolóxicos e sustentables, con políticas de investimento públicas e privadas. 5) Situación da Industria en Galicia 1. Principais Sectores Industriais En Galicia, os sectores industriais máis relevantes son: Industria naval: Galicia é un referente na construción e reparación naval, especialmente en zonas como Ferrol e Vigo, con grandes estaleiros e forte presenza na exportación de buques. Pesca e agronegocio: O sector pesqueiro representa o 8% do PIB galego, con produtos como conservas e produtos do mar. O agronegocio tamén é clave, destacando o viño e o marisco albariño. Enerxías renovables: Galicia é unha das rexións con maior capacidade de produción de enerxía eólica de España, con máis de 4.000 MW instalados. Téxtil e calzado: Aínda que de menor peso con respecto a outros sectores, segue sendo importante nalgunhas zonas como Ourense e A Coruña. 2. Principais Rexións Industriais Vigo: É a cidade industrial máis destacada, sobre todo no sector do automóbil (con PSA Peugeot-Citroën) e da construción naval. Ademais, ten unha gran capacidade na transformación dos produtos pesqueiros. A Coruña: Importante nas industrias téxtil, química e alimentaria. O porto da Coruña é un dos máis importantes da comarca. Ferrol: Tradicionalmente ligado á industria naval e á construción naval, cunha forte presenza do sector público na produción naval. 3. Man de obra ocupada na industria A industria en Galicia representa ao redor do 20% do emprego total, cunha forte dependencia de sectores tradicionalmente industriais, como a construción naval, a pesca e o agronegocio. Porén, a desindustrialización reduciu o número de postos de traballo nos últimos anos, especialmente na minería e na siderurxia. 4. Importancia no PIB A industria en Galicia representa aproximadamente o 22% do PIB autonómico. A pesar da crise industrial nalgunhas zonas, a comarca segue a ser un referente en sectores como o naval e o agroalimentario, fundamentais tanto a nivel económico como social. 5. Perspectivas de futuro Reestruturación do sector naval: A pesar dos retos, a industria naval en Galicia segue a ser un sector clave para a economía autonómica, con novos investimentos en innovación e sustentabilidade. Enerxías renovables: O sector das enerxías renovables, especialmente a eólica, será fundamental para o futuro crecemento industrial de Galicia. Diversificación: a dixitalización de sectores tradicionais como o agronegocio podería mellorar a competitividade da rexión. Conclusión Tanto en España como en Galicia, a industria segue a ser un piar fundamental da economía. A automatización, a dixitalización e a sustentabilidade están a transformar o panorama industrial. En Galicia, a industria naval, a pesca e a eólica seguirán sendo determinantes, mentres que en España a industria 4.0 e a aposta polas enerxías renovables marcarán a evolución do sector nas próximas décadas.