Algemeen boekhouden Hoofdstuk 1-3 PDF

Algemeen boekhouden Prof. Jan Rimbaut / Prof. dr. Joël Branson Assistenten: Britt De Neve & Filip Sans Sem Van Lancker (student-assistent) 1 Praktische organisatie Hoorcolleges: 1 x 2 uur per week Prof. Jan Rimbaut (of...

Algemeen boekhouden Prof. Jan Rimbaut / Prof. dr. Joël Branson Assistenten: Britt De Neve & Filip Sans Sem Van Lancker (student-assistent) 1 Praktische organisatie Hoorcolleges: 1 x 2 uur per week Prof. Jan Rimbaut (of uitzonderlijk prof.dr. Joël Branson) Oefeningen: 1 x 2 uur per week Spreekuren (online of fysiek) op afspraak: [email protected] en [email protected] Handboek boekhouden, 4e editie (die Keure) deel 1: Theorie deel 2: Vragen en oefeningen Elektronisch leerplatform canvas.vub.be online colleges / oefeningen (hfdst.1->11) & kennisclips (hfdst.1->4) slides theorie / oefeningen oplossingen vragen en oefeningen (later) voorbeeldexamens (later) Tussentijdse testen week 7 (dinsdag 29/10 8-9u) en week 10 (dinsdag 19/11 8-9u) bonus max 2 x 1 punt feed forward en feedback sessies Examen: 2 volledig schriftelijk, 50% theorie, 50% oefeningen Handboek en oefeningenboek 3 Doelstelling van het boekhouden Info over financiële positie en vermogen onderneming  BALANS Info over resultaten onderneming  RESULTATENREKENING 4 Boekhoudperiode Meestal: Soms: Duur = 1 jaar (boekjaar) Duur < of > 1 jaar bv. na oprichting of Samenvallend met herstructurering, kalenderjaar harmonisatie binnen groep, vereffening Verschillend van Publicatie binnen 30 dagen na goedkeuring algemene kalenderjaar vergadering bv. bij Algemene vergadering seizoensactiviteiten moet jaarrekening Tussentijdse rapportering goedkeuren uiterlijk 6 bv. semestrieel, per maand na afsluiting kwartaal, maandelijks 5 Boekhoudkundige proces Gebeurtenis Boeking Financiële Gebruikers staten 6 Boekhoudkundige domeinen Algemeen boekhouden Analytisch boekhouden (financial accounting) (management accounting) Informatie aan externen Informatie voor internen Aandeelhouders Management Beleggers Leveranciers Banken Fiscus … 7  Boekhoudkundige beroepen Zelfstandig In dienstverband In ruil voor honorarium Met ontvangst salaris Beschermde titels bedrijfsrevisoren gecertificeerd accountants gecertificeerd belastingadviseurs (fiscaal) accountants 8 Algemeen aanvaarde boekhoudkundige beginselen Boekhoudkundige entiteit Boekhoudkundige entiteit Boekhoudkundige Afzonderlijke transactie economische eenheid Realisatie Voorbeelden: Overeenstemming Rechtspersoon (matching) Groep van Continuïteit vennootschappen Materialiteit Technische eenheid Consistentie Handelaar … Boekhoudkundige transactie Gebeurtenis die: financiële toestand beïnvloedt betrouwbaar in geld is uit te drukken 9 Cooking the books (De Tijd, 23-9-14) 10 Tesco‘boekhoudfout’ De Tijd 23-9-14 11 Juridische kader Wetboek van Economisch Recht (WER) bepaalt o.a. dat elke onderneming een passende boekhouding moet voeren volgens de regels van het dubbelboekhouden KB tot uitvoering van de artikelen III.82 tot en met III.95 van het WER met o.a. de regels over het houden en bewaren van boeken en de minimumindeling van het algemeen rekeningenstelsel Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) met o.a. bepalingen over de jaarrekening van vennootschappen KB tot uitvoering van het WVV met o.a. meer gedetailleerde regels over de structuur van de jaarrekening en de waardering van de verschillende rubrieken Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) Verstrekt o.a. adviezen over de interpretatie van de boekhoud- en jaarrekeningwetgeving 12 Internationale invloeden Europese bepalingen richtlijn 2013/34/EU over jaarlijkse financiële overzichten verordening (EG) 1606/2002 over internationale standaarden voor jaarrekeningen (IAS/IFRS) International Accounting Standards Board (IASB)  IAS / IFRS Financial Accounting Standards Board (FASB)  Accounting Standards Codification International Federation of Accountants (IFAC)  ISA Accountancy Europe 13  Onderworpen ondernemingen Vereenvoudigde boekhouding (enkel mogelijk als omzet 1 jaar Aanpassing mogelijk aan 3 Voorraden en bestellingen in bijzondere aard bedrijf uitvoering Onderverdeling in 8 klassen 4 Vorderingen en schulden ≤ 1 jaar Lengte rekeningnummers vrij 5 Geldbeleggingen en liquide In handboek: steeds 4 middelen Bijvoorbeeld: 6 Kosten 1119 Inbreng 7 Opbrengsten 5500 Bank 0 Niet in balans opgenomen rechten en verplichtingen 37 Boeking in journaal bv Groentje (2) 5 Dt 4000 Handelsvorderingen 5.000 Ct 7000 Omzet 5.000 Dt 6041 Kostprijs verkochte goederen 1.000 Ct 3400 Voorraad 1.000 6 Dt 4900 Vooruitbetaalde huur 4.000 Ct 5500 Bank 4.000 Dt 6100 Huur 1.000 Ct 4900 Vooruitbetaalde huur 1.000 7 Dt 4400 Handelsschulden 1.000 Ct 5500 Bank 1.000 8 Dt 5500 Bank 2.000 Ct 4000 Handelsvorderingen 2.000 9 Dt 6302 Afschrijvingen 1.000 38 Ct 2409 Auto – gecumuleerde afschrijvingen 1.000 Schematische voorstelling Dt & Ct Dt Ct B+ B- S- S+ EV- EV+ O- O+ K+ K- 39 Transfer naar grootboek bv Groentje (2) 1119 Inbreng 4000 Handelsvorderingen 6041 Kostprijs verkochte goederen 20.000 (1) (5) 5.000 2.000 (8) (5) 1.000 1730 Lening 4400 Handelsschulden 6100 Huur 25.000 (2) (7) 1.000 1.000 (4) (6) 1.000 2400 Auto 4900 Vooruitbetaalde huur 6302 Afschrijvingen (3) 12.000 (6) 4.000 1.000 (6) (9) 1.000 2409 Auto 5500 Bank 7000 Omzet 1.000 (9) (1) 20.000 12.000 (3) 5.000 (5) (2) 25.000 1.000 (4) 3400 Voorraad (8) 2.000 4.000 (6) (4) 2.000 1.000 (5) 1.000 (7) 40 Algemeen aanvaarde boekhoudkundige beginselen Boekhoudkundige entiteit Continuïteit (going concern) Boekhoudkundige transactie Waardering is gebaseerd op Realisatie hypothese dat onderneming Overeenstemming (matching) blijft voortbestaan Continuïteit Indien hypothese vervalt → Materialiteit waardering in discontinuïteit Consistentie vereffening … dreigend faillissement Materialiteit Gegevens in jaarrekening zijn enkel materieel indien hun weglating of verkeerde voorstelling de doorsnee gebruiker van die jaarrekening zou misleiden 41 Boekhoudkundige proces Boeking in Gebeurtenis journaal Transfer naar Gebruikers grootboek Proef- en Jaarrekening saldibalans 42 Proef- en saldibalans bv Groentje 30/09 Proefbalans Saldibalans Rek.nr. Omschrijving Dt Ct Dt Ct 1119 Inbreng 20.000 20.000 1730 Lening 25.000 25.000 2400 Auto 12.000 12.000 2409 Auto – gecumul.afschrijvingen 1.000 1.000 3400 Voorraad 2.000 1.000 1.000 4000 Handelsvorderingen 5.000 2.000 3.000 4400 Handelsschulden 1.000 1.000 4900 Vooruitbetaalde huur 4.000 1.000 3.000 5500 Bank 47.000 18.000 29.000 6041 Kostprijs verkochte goederen 1.000 1.000 6100 Huur 1.000 1.000 6302 Afschrijvingen 1.000 1.000 7000 Omzet 5.000 5.000 Totaal 74.000 74.000 51.000 51.000 Officiële jaarrekening Drie modellen Microvennootschappen: micro model (MIC) Kleine vennootschappen: verkort model (VKT) Grote vennootschappen: volledig model (VOL) Jaarrekening bestaat uit: Balans Resultatenrekening Toelichting Onderverdeling in rubrieken en onderrubrieken: Voorbeeld rubrieken: Voorraden en bestellingen in uitvoering Geldbeleggingen Voorbeeld onderrubrieken: Voorraden en bestellingen in uitvoering – Voorraden – Handelsgoederen Balans wordt voorgesteld na resultaatverwerking Resultatenrekening wordt voorgesteld met subresultaten 44 Schema van de balans Activa Passiva I. Oprichtingskosten Eigen vermogen Vaste Activa I. Inbreng II. Immateriële vaste activa II. Herwaarderingsmeerwaarden III. Materiële vaste activa III. Reserves IV. Financiële vaste activa IV. Overgedragen resultaat V. Kapitaalsubsidies Vlottende activa VI. Voorschot aan vennoten op verdeling V. Vorderingen > 1 jaar netto-actief VI. Voorraden en bestellingen in Voorzieningen en uitgestelde belastingen uitvoering VII.A. Voorzieningen VII. Vorderingen ≤ 1 jaar VII.B. Uitgestelde belastingen VIII. Geldbeleggingen Schulden IX. Liquide middelen VIII.Schulden > 1 jaar X. Overlopende rekeningen IX. Schulden ≤ 1 jaar Totaal der activa X. Overlopende rekeningen Totaal der passiva 45 Schema van de resultatenrekening I. Bedrijfsopbrengsten II. Bedrijfskosten III. Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) IV. Financiële opbrengsten V. Financiële kosten VI. Winst (verlies) van het boekjaar voor belasting VII. Onttrekking aan (overboeking naar) de uitgestelde belastingen VIII. Belastingen op het resultaat IX. Winst (verlies) van het boekjaar X. Onttrekking aan (overboeking naar) de belastingvrije reserves XI. Te bestemmen winst (te verwerken verlies) van het boekjaar 46  Balans bv Groentje op 30/09 (voor resultaatverwerking) Activa Passiva Auto 11 Inbreng 20 Voorraad 1 Totaal eigen vermogen 20 Handelsvordering 3 Lening 25 Bank 29 Totaal schulden 25 Vooruitbetaalde huur 3 Totaal 45 Totaal 47 Resultatenrekening bv Groentje voor september Opbrengsten 5 Kosten -3 Kostprijs verkochte goederen 1 Huurkosten 1 Afschrijvingen 1 47 Resultaat (winst) 2 Afsluiting van de boekhoudperiode Onderscheid tussen: Permanente rekeningen Balansrekeningen (klasse 1 → 5) Saldo op einde laatste dag boekhoudperiode = saldo bij begin eerste dag volgende boekhoudperiode Tijdelijke rekeningen Kosten, opbrengsten (klasse 6 → 7) Saldo bij begin eerste dag volgende periode = 0 Saldo op einde laatste dag boekhoudperiode moet op 0 worden gebracht → resultaatverwerking Resultaatverwerking: Vereenvoudigde werkwijze: direct via 7990 Samenvatting resultaat Gedetailleerde werkwijze (volgens boekhoudwetgeving): indirect via rekeningen 69xx en 79xx 48  Resultaatverwerking bv Groentje (vereenvoudigde werkwijze) Dt 7000 Omzet 5.000 Ct 7990 Samenvatting resultaat 5.000 Dt 7990 Samenvatting resultaat 3.000 Ct 6041 Kostprijs verkochte goederen 1.000 6100 Huur 1.000 6302 Afschrijvingen 1.000 Dt 7990 Samenvatting resultaat 2.000 Ct 1400 Overgedragen resultaat 2.000 49  Proef- en saldibalans bv Groentje 30/09 Proefbalans Saldibalans Rek.nr. Omschrijving Dt Ct Dt Ct 1119 Inbreng 20.000 20.000 P 1400 Overgedragen resultaat 2.000 2.000 e 1730 Lening 25.000 25.000 r 2400 Auto 12.000 12.000 m 2409 Auto – gecumul.afschrijvingen 1.000 1.000 a 3400 Voorraad 2.000 1.000 1.000 n 4000 Handelsvorderingen 5.000 2.000 3.000 e 4400 Handelsschulden 1.000 1.000 n 4900 Vooruitbetaalde huur 4.000 1.000 3.000 t 5500 Bank 47.000 18.000 29.000 T 6041 Kostprijs verkochte goederen 1.000 1.000 ij 6100 Huur 1.000 1.000 d 6302 Afschrijvingen 1.000 1.000 e 7000 Omzet 5.000 5.000 l 7990 Samenvatting resultaat 5.000 5.000 ij Totaal 84.000 84.000 48.000 48.000 k