Rizal Lecture 3.2 PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
"Lahi ni Rizal (Rizal Mercado)" details the ancestry and influences in Rizal's early life. There's information about family and education, including early exposure to learning and personal tutors. The text also provides insight into Rizal's childhood and early years of learning.
Full Transcript
Lahi ni Rizal (Rizal Mercado) 5. Padre Leoncio Lopez- Cura ng Calamba, tumulong sa pagpapayaman ng kanyang Si Domingo Lamco ay isang imigranteng pagmamahal sa pag-aaral at katapatang Tsino na dumating...
Lahi ni Rizal (Rizal Mercado) 5. Padre Leoncio Lopez- Cura ng Calamba, tumulong sa pagpapayaman ng kanyang Si Domingo Lamco ay isang imigranteng pagmamahal sa pag-aaral at katapatang Tsino na dumating sa Maynila noong intelektuwal. 1690. Naging Kristiyano at napangasawa si Ines de la Rosa na isa ring Tsinong PAG-AARAL SA CALAMBA AT BIÑAN Kristiyano sa Manila. Ginawa niyang mercado ang kanyang apelyido na 1. Pag-aaral sa Calamba akmang-akma dahil isa siyang Ang unang guro ni Rizal ay ang mangangalakal. kanyang ina, si Teodora. Sa edad na 3, natutunan niya ang alpabeto at Nagka-anak sila at pinangalanan itong pagdarasal. Habang lumalaki ay umupa Francisco Mercado. Si Francisco ay ang kanyang mga magulang ng gurong nanirahan sa Biñan at nakapangasawa ng magtuturo sa kanya sa kanilang bahay isang mestisang tsinong Pilipino na si (private tutors). Una rito si Maestro Cirila Bernacha. Nahalal na Celestino. Sumunod si Maestro Lucas Gobernadorcillo si Francisco. Padua. Pangatlo at huli ay si Maestro Leon Monroy na dating kaklase ni Don Naging anak niya si Juan Mercado na Francisco. Tinuruan siya nito ng Espanyol napangasawa ni Cirila Alejandro. Naging at Latin. Namatay ang gurong ito gobernadorcillo rin si Juan. Nagkaroon pagkaraan ng limang buwan. siya ng labintatlong anak at ang pinaka bunso dito ay si Francisco Mercado, ang 2. Pag-aaral sa Biñan ama ng Pambansang Bayani. Matapos mamatay ni Monroy, nagpasya ang mga magulang ni Rizal na Lahi ni Rizal (Alonso Realonda) ipadala siya sa isang pribadong paaralan sa Biñan. Sinamahan siya ni Paciano. Sinasabing mula kay Lakandula ang lahi Sumakay sila ng Carromata Nagtungo siya nina Teodora. Ang kanunu-nunuan ni sa kanyang tiyahin upang doon Teodora ay si Eugenio Urusa (may lahing mangupahan Hapon) at napangasawa nito si Benigna. Unang Araw Ang kanilang anak na si Regina ay ikinasal kay Manuel de Quintos. Naging anak nila Kinaumagahan, dinala ni Paciano si Rizal si Brigida na napangasawa ni Lorenzo sa paaralan ni Maestro Justiniano Aquino Alberto Alonso. Ang kanilang anak ay sina Cruz. Ang paaralan ay nasa bahay ng Narcisa, Teodora, Gregorio, Manuel, at guro. Jose. Sa unang araw pa lamang ay naging Mga Impluwensiya sa Kabataan ni Rizal tampulan na ng pang-aasar si Rizal; kinahapunan, habang nagsisiesta ang 1. Tiyo Jose Alberto- inspirasyon upang guro, nagkaharap si Rizal at si Pedro na mapanday ang kanilang talino sa sining. nang -aasar sa kanya. Nagkaroon ng pagbubuno at nanalo si Rizal. Nakuha niya 2. Tiyo Manuel- humikayat sa kanya upang ang respeto ng mga kapwa-mag-aaral. magpalakas at magpalaki ng katawan sa pamamagitan ng ehersisyo, pangangabayo, at pagbubuno. Pagkatapos ng klase sa hapon, hinamon naman siya ng isa pa niyang kamag-aaral na si Andres Salandanan ng 3. Tiyo Gregorio- nagpatingkad sa hilig niya sa pagbabasa ng magagandang aklat pagbubunong-braso. Dahil mahina ang braso ni Rizal, natalo siya at muntik nang 4. Paciano- nagkintal sa kanyang isip na mabasag ang kanyang ulo sa bangketa. magmahal sa kalayaan at katarungan. Pagpipinta Audiencia de Manila (Korte Suprema noong panahong iyon) Malapit sa paaralan ay ang bahay ng isang pintor na nagngangalang Juancho, na PAG-AARAL NG SEKUNDARYA SA ATENEO biyenan ni Justiniano. Dahil mahilig sa pagpipinta, naglalagi si Jose sa studio ng Pa-Letran kami! pintor. Binigyan siya nito ng libreng aralin sa pagguhit at pagpipinta. Apat na buwan matapos ang pagbitay sa GomBurza, at habang napipiit si Teodora, si Pagtatapos Rizal, na wala pang 11 taong gulang, ay ipinadala sa Sekundarya. (10 Hunyo 1872). Disyembre 1870 nang makatanggap si Maynila para mag-aral ng Jose ng liham mula kay Saturnina na pinauuwi na ito sa Calamba. Matapos ang Kumuha siya ng pagsusulit para isa't kalahating taon ng pag-aaral sa makapasok sa Colegio de San Juan de Letran. Binan, sumakay siya sa barkong Talim Naipasa niya ang examen. Nagbalik siya sa kasama ni Arturo Camps, isang Pranses Calamba para makibahagi sa pistang-bayan sa na kaibigan ng kanyang ama, na nag-alaga ika-24 ng Hunyo. sa kanya sa biyahe. Eh nagbagong-isip IBA PANG MGA KAGANAPAN SA PAGITAN Ang kanyang ama, na siyang talagang GOMBURZA nagpasya na mag-aral si Rizal sa Letran ay Enero 1872 nang bitayin ang nagbago ng isip at nagdesisyong papag-aralin GOMBURZA matapos silang idawit sa Pag- na lamang ito Ateneo. sa aalasa sa Cavite. Ito ay sa ilalim ng pamumuno ni Gob. Heneral Izquierdo. Bumalik sila ni Paciano sa Maynila at Galit na galit si Paciano sa pagbitay kay nagmatrikula sa Ateneo Municipal. Noong Padre Burgos na kanyang kaibigan at una, ayaw siyang tanggapin ni Padre Magin guro. Sa kanyang pagkadismaya, tumigil Ferrando, tagapagtala ng kolehiyo dahil sa siya sa pag-aaral sa Colegio de San Jose at mga sumusunod na rason; umuwi sa Calamba. Ikinuwento niya ang Rason ng 'di pagtanggap kay Rizal mga pangyayari sa kanyang nakababatang kapatid na si Jose. 1. Huli na si Rizal sa pagpapatala; Pagkakakulong ni Teodora 2. Masakitin siya at maliit ang pigura para sa kanyang edad na labing-isa Bago ang Hunyo 1872, dinakip si Subalit sa tulong ni Manuel Xerez Dona Teodora dahil pinagbintangan siyang Burgos, pamangkin ni Padre Burgos, nanlason ng kanyang hipag. Ipinadakip si tinanggap siya sa Ateneo. Teodora sa tulong ng gobernadorcillo ng Calamba, si Antonio Vivencio del Rosario. Siya Apelyido't Tirahan ay madalas na panauhin sa tahanan ng mga Rizal. Sa Ateneo, ginamit ni Jose ang apelyidong Rizal dahil ang apelyidong Pagkaraang dakpin, pinaglakad si Mercado ay konektado na kay Paciano at Teodora mula Calamba hanggang Santa Cruz, pinagsususpetsahan ng mga Espanyol. Kilala si Laguna, na may distansyang limampung Paciano bilang pinakamalapit na estudyante ni kilometro. Ikinulong siya sa piitang probinsyal. Padre Burgos. Kinuhang mga abogado sina Francisco de Marcaida at Manuel Marzan, pinakabantog Noong una, tumira si Rizal sa Sta. na Abogado sa Maynila. Cruz, sa labas ng Intramuros. Dalawampu't limang minutong lakad ito papunta sa Ateneo. Nakulong si Teodora sa loob ng Ang bahay na kanyang tinuluyan ay pag-aari dalawang taon bago mapawalang-sala ng Real ng matandang dalaga na nagngangalang Titay, Sa ikalawang bahagi ng unang taon sa na may utang na P300 sa pamilya Rizal. Ateneo, hindi siya masyadong nagpursigi upang mapanatili ang kanyang Sistema ng Edukasyon pangunguna sa klase. Ang sistema ng edukasyon sa Ateneo Matapos ang taon, nakuha niya ang ang pinaka makabago noong panahong iyon. ikalawang puwesto bagaman ang marka Narito ang ilang sistema: niya ay Pinakamahusay. Ang mga estudyante ay nahahati sa Bakasyon sa Tag-araw dalawang paksyon: ang a) Imperyo Romano na binubuo ng mga mag-aaral na Umuwi si Rizal sa Calamba subalit 'di siya nangangasera sa loob ng Intramuros, at b) naging masaya dahil nakapiit pa rin ang Imperyo Kartigano, na mga mag- aaral na kanyang ina. Upang maibsan ang kanyang naninirahan sa labas ng Intramuros. lungkot, isinama siya ni Neneng sa Tanawan. Gayun pa man, 'di pa rin ito Sa bawat imperyo ay mayroon ding naibsan ang lungkot ni Rizal at palihim mga ranggo: siyang pumunta sa Sta Cruz upang 1. Emperador dalawin ang kanyang ina. 2. Tribuna 3. Dekuryon Pagtapos ng bakasyon, lumipat si Rizal sa 4. Senturyon loob ng Intramuros. Ang kanyang kasera 5. Tagapagdala ng Bandila ay isang matandang biyuda na nagngangalang Doña Pepay. Sa mismong imperyo, naglalaban- laban ang mga mag- aaral para sa posisyon. Ikalawang Taon (1873-1874) Naaalis sa posisyon ang isang opisyal kapag Walang matingkad na nangyari sa tatlong beses siyang nagkamali ng sagot sa pangalawang taon ni Rizal sa Ateneo mga tanong. maliban sa pagbabawi niya sa pag- aaral. Unang Taon (1872-1873) Naging emperador siyang muli. Matapos ng taong ito, nakatanggap siya Ang unang naging guro ni Rizal sa Ateneo ng gintong medalya. ay si Padre Jose Bech. Bakasyon (1874) Dahil siya ay bago sa paaralan at 'di pa Dinalaw ni Jose ang kanyang Ina at gaanong mahusay sa Espanyol, inilagay hinulaan nitong makakalaya na ito sa loob siya sa dulo ng klase. Isa siyang externo ng tatlong buwan. kaya't kabilang siya sa Imperyo Kartigano. Nahilig rin siya lalo sa pagbabasa. Sa pagtatapos ng buwan, naging emperador siya. Siya ang Sa bakasyong ito, nakahiligan ni Rizal ang pinakamatalinong mag-aaral sa klase pagbabasa ng mga nobelang romantiko. kaya't binigyan siya ng gantimpala: isang Ang una niyang naging paborito ay ang estampita o isang larawang relihiyoso na Conde ng Monte Cristo ni Alexandre kanyang ikinatuwa. Dumas. Binasa rin niya ang Travels in the Kumuha rin siya ng pribadong aralin sa Philippines ni Dr. Feodor Jagor. wikang Español sa Colegio de Sta. Isabel tuwing bakanteng oras niya sa tanghali. Ang ibinabayad niya para sa mga pribadong aralin ay nagkakahalaga ng tatlong piso. Pangatlong Taon (1874-1875) Padre Jose Vilaclara Kasisimula pa lamang ng klase ay Pinayuhan ni Padre Vilaclara si Rizal dumating ang ina ni Rizal mula sa na magtuon ng pansin sa mga pagkakakulong. Labis itong ikinatuwa ni asignaturang praktikal, gaya ng pilosopiya Pepe nang mabalitaan niya ito. at likas na agham. Hindi naging maganda ang ipinakita ni Mi Primera Inspiracion Rizal sa Kanyang pag-aaral. Isang medalya lamang ang makamit ni Rizal para sa wikang Latin. Ang unang Ikaapat na Taon (1875-1876) tula na naisulat ni Rizal sa Ateneo ay Naging propesor ni Rizal si Padre ang Mi Primera Francisco de Paula Sanchez, isang Inspiracion (Aking mahusay na edukador at iskolar. Naging Unang inspirasyon siya ni Rizal sa maraming Inspirasyon) na bagay, ngunit lalo na sa pag-aaral at inihandog niya sa paglinang ng kanyang husay. kanyang ina sa kaarawan nito. Nanguna siya sa mga kaklase niya at nanalo ng limang medalya Por la Educación Recibe Lustre la Patria Huling Taon (1876-1877) Sa Pamamagitan ng Edukasyon Naging mabuti siya sa pag-aaral. Dahil Nakapagtatamo ang Bayan ng Liwanag (1876) dito'y linilala siya bilang mag-aaral na Sa tulang ito, ipinakikita ni Rizal ang tunay na "ipinagmamalaki ng mga kahalagahan ng edukasyon at ang kakayanan Jesuita". nitong tanglawan at ilawan ang Inang Bayan. Itinataas nito ang antas ng sangkatauhan gaya Nagtapos si Rizal noong 23 Marso 1877 ng mayuming pagdampi ng hanging Labing-anim na taon na si Rizal, at kahapunan sa mga bulaklak sa parang. Kung nagkamit ng digri ng Batsilyer sa Sining saan may edukasyon, naroroon rin ang (Bachiller en Artes) at may pinakamataas kapayapaan na siyang nagtataas sa atin sa na karangalan. dakilang karangalan. Extracurricular Sagrado Corazon de Jesus Congregacion de Maria- Kasali siya sa Inukit ni Rizal para Congregacion de Maria, isang samahan ng kay Padre Lleonart na mga deboto ng Inmaculada Concepcion, planong iuwi ito sa Espanya patrona ng kolehiyo. subalit nalimutan niya ito. Inilagay ito sa may pintuan Panitikan o Agham? ng dormitoryo ng mga internos. Padre Francisco de Paula Sanchez Hinasa ni Rizal ang kanyang talino sa panitikan sa patnubay ni Padre Sanchez. "Kung saan naghahari ang edukasyon, Nagpatuloy siya sa pagpapahusay ng namumukadkad, sumisigla ang kabataan" kanyang pagkatha ng tula sa tulong ni Padre Sanchez. ~Jose Rizal, Por la Educacion Recibe Lustre la Patria