Retorika Review PDF

RETORIKA REVIEWER Sophist - Pangkat ng mga guro / Faculty Protagoras – Kauna-unahang Sophist, RETORIKA nagsagawa ng pag-aaral sa wika at itinuro sa - galing sa salitang Griyego na RHETOR...

RETORIKA REVIEWER Sophist - Pangkat ng mga guro / Faculty Protagoras – Kauna-unahang Sophist, RETORIKA nagsagawa ng pag-aaral sa wika at itinuro sa - galing sa salitang Griyego na RHETOR kanyang mga mag-aaral. na nangangahulugang guro o maestro Corax – sinasabing aktwal na tagapagtatag na mananalumpati o orador. ng Retorika bilang isang agham. - kaalaman sa mabisang pagpapahayag, Mga Iba pang Sophist ng Retorika: pasalita man o pasulat. TISIAS NG SYRACUSE- mag-aaral ng corax PLATO - “art of winning the soul”. GORGIAS NG LEONTINI- nagpunta sa Athens CICERO - ito ay pagpapahayag na dinisenyo noong 427 B.C. upang makapanghikayat. THRASYMACHUS NG CHALCEDON- nagturo ARISTOTLE - pagtuklas ng lahat ng abeylabol rin sa athens na paraan ng panghihikayat. ANTIPON- una sa itinuring na Ten Attic QUINTILLIAN - sining ng mahusay na Orators. pagsasalita. ISOCRATES- dakilang guro ng orotoryo noong ikaapat na siglo BC. KATANGIAN NG RETORIKA PLATO- isang pilosopong Griyego. Ang retorika ay simbolikal ARISTOTLE- isang pilosopong Griyego na - Ang mga simbolo ay kinakatawan ng tumutol sa teknikal na pagdulog sa retorika. mga letra, imahe o kaya’y kumpas na CICERO at QUINTILLIAN- ininuturing na mga may ipinararating na ideya o kaya dakilang maestro ng practikal na retorika. nama’y natatagong kahulugan. Ang retorika ay nagsasangkot ng mga IKALAWANG YUGTO tagapakinig GITNANG PANAHON/MIDYIBAL AT - Lumalabas lamang ang paggamit ng RENASIMYENTO retorika kapag nag-usap o nagkaroon - Retorika ay naging isang sabjek ng ng instensyon ang dalawang tao na trivium (3 preliminary subjects) ng magpalitan ng impormasyon. Pitong Liberal na Sining sa mga Ang retorika ay nakabatay sa panahon. unibersidad. - Ang gumagamit nito ay nangungusap sa - Pitong Liberal na Sining: Aritmitik, wika ng ngayon, hindi ng bukas o Astronomi, Retorika, Dyometri, Musika, kahapon. Gramar, Lohika. - Baguhin mo ang panahon at MGA PANGUNAHING AWTOR SA MIDYIBAL magbabago rin ang retorika. NA RETORIKA: Ang retorika ay nagpapatatag sa maaaring MARTIANUS CAPELLA - W\awtor ng isang maging katotohanan ensayklopidya ng ppitong liberal na sining. FLAVIUS MAGNUS AURELIUS Ang retorika ay mapagkunwari o CASSIODORUS- isang historyan na mapagmalabis na paggamit ng wika tagapagtatag ng mga monastery. - pahayag ang personipikasyon at SAN ISIDORE- mula sa Seville, isang hyperbole. Nilalayon nitong tumalon kastilang Arsobispo. mula sa realidad sa mapaglarong Tatlong nangungunag “Artes” sa ikalawang mundo ng imahinasyon ng awdyens. yugto: Ang retorika ay nagbibigay 1. Paggawa ng sulat lakas/kapangyarihan 2. Pagsesermon/ Tuwirang Pangangaral - Public speaking is power 3. Paglikha ng Tula Ang retorika ay malikhain at analitiko Panahon ng Renasimyento (ika-14 - mabigyan ng kongkretong imahe ang hanggang ika-17 na siglo) mga tagapakinig sa pamamagitan Mga Klasikal na Manunulat lamang ng mga salita Aristotle, Nagsusupling na Sining Cicero, - It creates art Quintillian Pahapyaw na Kasaysayan ng Retorika Sika-16 na siglo nakilala sina: KLASIKAL NA RETORIKA Pierre de Courcelles, Homer – Kinilala ng mga Griyego bilang Ama Andre de Tonquelin ng Oratoryo. 510 B.C. – Itinatag ang demokratikong institusyon sa Athens. IKATLONG YUGTO ginagamit na salita, at kalinawan ang MODERNONG RETORIKA bigkas Lectures on Rhetoric (1783) – ni Hugh Blair - Maliwanag na mapaintindi ang mga at Richard Whately sinasabi Semantiks – isang agham ng linguistika. - Maikintal sa isip at damdamin ng kausap ang diwa ng sinasabi; at Mga Modernong Edukador - Maiaplay sa sarili ng tagapakinig ang Hugh Blair- “the first great theorist of written nakuhang mensahe. discourse”. KAKAYAHAN SA PAGPAPAHAYAG Ang pinakamahalagang paaralan ng retorika Kakayahang Linggwistika - Ang bawat sa panahong ito ay ang university of Edinburgh aspektong pang wika (ponolohiya, morpolohiya na ang puno ng departamento ng retorika at ng at sintaksis) ay masusing pinag-aaralan, sa belles lettres ay ang paring presbiteryo. gayon, ang paggamit ng wika, ang BOOK- “SERMON” how to live practically and pinakainstrumento sa pagpapahayag, ay morally as a human. magiging matatas, masining at mabisa Kenneth Burke- Retorika ay ginagamit ng tao Kakayahang Komunikatibo- ang matalino, upang tugunan ang suliranin at tukuyin ang maguniguni at malikhaing pagsasabuhay magkatulad na katangian at interes ng mga nito sa bawat sitwasyong kinalalagyan ng tao bagay. ay napangyayaring matagumpay. Perelman, Chaim- “The New Rhetoric”. angrasyonal na nagpapaikot sa isang MGA KANON(components) NG argumento ay maaaring kunin sa ‘Rhetorical RETORIKA Theory’ at dapat isaalang-alangang Imbensyon- invenire o to find. Nakatuon sa tagapakinig at ang kanilang ‘values’. kung ANO ang sasabihin. Edwin Benjamin Black - Pilosopiya sa Pagsasaayos / Arrangement – Nakatuon sa University of Houston. Master of Arts in pagkakasunod-sunod ng isang akda. Rhetoric and Public Address sa Cornell - introduksyon (exordium) University. Minor in Philosophy and Social. - paglalahad (narration) Rhetorical Criticism. - dibisyon (partition) Francis Bacon- Binigyang-kritiko niya ang - patunay (confirmatio) mga panghihimok na higit ang pagpapahalaga - reputasyon (refutation) sa estilo kaysa sa bigat ng usapin, paksa ng - konklusyon (peroratio) talakay, kabutihan ng argumento, paglalahad Istayl – nauukol sa masining na ekspresyon ng ng paksa at ang lalim ng paghuhusga. Upang mga ideya. Nakatuon sa kung PAANO ito pagbutihin ang estilo ng pagpapahayag, Sasabihin. iminungkahi ang paggamit ng simpleng mga Memori– Nakatuon sa pagkakaroon at salita hangga't maaari. paggamit ng mnemonics o memory aids. “Language as symbolic Action” (1896) Deliberi – pampublikong presentasyon ng “A Rhetoric of Motives” (1945) diskurso, pasalita man o pasulat. Magiging “Counterstatement” (1931) matagumpay dahil sa pagkakaroon ng Marshall Mcluhan- Si Marshall McLuhan ay exertatio (practices/exercises). isang prominenteng Canadian philosopher na nag-ambag ng malaki sa larangan ng media SANGKAP NG MABISANG theory. Kilala siya sa kanyang mga PAGPAPAHAYAG makabagong ideya tungkol sa epekto ng media sa kultura at lipunan. ETHOS- Kung paanong ang “karakter” o I.A. Richards Stephen Toulmin- paglikha ng kredibilidad” ng tagapagsalita ay isang modelo na nagbibigay ng isang nakaiimpluwensya sa tagapakinig/awdyens sistematikong paraan upang ma-analisa ang para ikunsidera na kapani-paniwala ang mga argumento. kanyang sinasabi. PATHOS- ang paggamit ng emosyon ng ANG MGA LAYUNIN SA MARETORIKANG tagapagsalita upang mahikayat ang PAGPAPAHAYAG tagapakinig/awdyens na mabago ang kanilang - Maakit ang interes ng kausap na tutok desisyon. ang atensyong makinig sa sinasalita. LOGOS- ito ay ang paggamit ng - Masanay sa pagsasalitang may katwiran/rason upang bumuo ng mga kalakasang dating ang gilas, may argumento. Ang apela sa logos (logos appeal) mapamiling kaangkupan at panlasa ang ay maaaring maipakita sa paggamit ng istadistika/istatistiks, matematika, lohika KABANATA 2 (logic) at objectivity. The difference between the right word KAIROS- ito ay ang paggamit ng and the almost right word is the natatanging oras at panahon sa pagbibigay difference between lightning and a ng argumento para maging matagumpay. lightning bug. “Timeliness of an Argument”. - MARK TWAIN ANG SAKLAW(SCOPE) NG GRAMATIKA - Ang Gramatika ay bahagi ng RETORIKA Linggwistika na pinag-aaralan ang 1. TAO- Tumutukoy ito sa mga tao o hanay ng mga patakaran at alituntunin na lipunang makikinig o di- kaya’y babasa namamahala sa isang ng isinulat o ipinahayag ng manunulat. Wika. “TITIK, O NAKASULAT’ 2. KASANAYAN NG MANUNULAT- in TATLONG BAHAGI NG GRAMATIKA short be good at writing. 1. 1. Ponetika o Ponolohiya – pag-aaral sa 3. WIKa- Ang wika ay sadyang mga tunog ng bawat titik o ng salita at mnakapangyarihan. Nagagawa nitong ang organisasyong pangwika ayon sa maging kilala at hinahangaan ang isang pagkakabigkas. tao dahil sa kagalingan nitong gamitin 2. Morpolohiya - responsable para sa ang wika. pagtatasa ng istraktura ng mga salita; at 4. KULTURA- Malaki ang kinalaman ng kung paano ang pagkakabuo ng mga kultura sa pagpapaunlad ng sinabi o salita. ipinahayag dahil anumang gampanin ng 3. Syntax – pag-aaral sa pagkakabuo ng isang mamamayan, Tuwina ito’y saklaw mga pangungusap na may kahulugan ng kulturang kinabibilangan. gamit ang mga salita. 5. SINING- Kumakatawan ito sa taglay na galing o talino ng manunulat. NANG - WHEN Pumapasok dito ang taglay na NANG - REPEATING WORDS pagkamalikhain ng taong gumagawa ng NANG - ANSWERS TO “PAANO” masining na pahayag. NG - NG FOLLOWED BY “ANO” 6. IBA PANG LARANGAN- ALL NG - NG FOLLWED BY “SINO” NG - NG FOLLWED BY “KANINO” KUNG - IF ANG KAHALAGAHAN NG KONG - I or MY MARETORIKANG PAGPAPAHAYAG SUBUKIN - TRY SUBUKAN - WATCH/ OBSERVE KAHALAGAHANG PANGKOMUNIKATIBO DIN, DAW- CONSONANTS Ano man ang ating iniisip o nadarama ay RIN, RAW - VOWELS and Y, W maaari nating ipahayag sa pasalita o pasulat na paraan upang maunawaan ng iba pang tao. KAHALAGAHANG PANRELIHIYON Salita ang puhunan ng mga pari at ministro ng alin mang sekta ng relihiyon sa kanilang pagpapalaganap ng pananampalataya. KAHALAGAHANG PAMPANITIKAN Sa isang manunulat, ang kanyang tagumpay sa pagsusulat ay nasa paggamit niya ng mga salita. KAHALAGAHANG PANG-EKONOMIYA KAHALAGAHANG PANGMEDIA KAHALAGAHANG PAMPULITIKA MGA GAMPANIN NG RETORIKA NAGBIBIGAY-DAAN SA KOMUNIKASYON NAGDIDISTRAK NAGPAPALAWAK NG PANANAW NAGBIBIGAY-NGALAN NAGBIBIGAY-KAPANGYARIHAN