สิทธิมนุษยชน ในกระบวนการยุติธรรม PDF

สิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุตธิ รรม ผศ.ดร.เจนพล ทองยืน 1 2 3 วิธีพจิ ารณาความอาญา 4  ความม่ งุ หมาย : เพือ่ ให้ นายทหารนักเรียน มีความร้ ูในกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญาเฉพาะ หลักกฎหมายที่สาคัญพอสังเขป ขอบเขต : หลักทั่ว...

สิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุตธิ รรม ผศ.ดร.เจนพล ทองยืน 1 2 3 วิธีพจิ ารณาความอาญา 4  ความม่ งุ หมาย : เพือ่ ให้ นายทหารนักเรียน มีความร้ ูในกฎหมายวิธีพจิ ารณาความอาญาเฉพาะ หลักกฎหมายที่สาคัญพอสังเขป ขอบเขต : หลักทั่วไปทีส่ าคัญ , การ สอบสวน , การฟ้องคดี , การพิจารณาและ พิพากษา (อ.ณัฏฐ์พงษ สมศักดิ)์ ; การอภัยโทษ , อทุ ธรณ-ฎีกา , สรุปเค้ าโครง กระบวนพิจารณาความอาญา , ข้ อบัญญัติที่ มีปัญหา (อ.มนต์ชัย) 5 วิธีพจิ าณาความอาญา คืออะไร กฎหมายที่กาหนดขั้นตอนการดาเนินคดี เมื่อ มีการกระทาความผิดทางอาญาเกิดขึ้น (ตาม ป. อาญา + พ.ร.บ.อื่นที่มีโทษทางอาญา) เริ่ มแต่ การ (แจ้ งความ) กล่ าวโทษ / ร้ องทุกข / สั่งสานวนคดี / ฟ้องร้ องดาเนินการพิจารณาพิพากษาคดี เพื่อให้ ผู้กระทาผิดได้ รับโทษหรื อสภาพบังคับอื่นทาง อาญา 6  คดีอาญาคืออะไร --- ตัวอย่ างคดีอาญา : ความผิดเกีย่ วกับความมั่นคงแห่ งราชอาณาจักร (ตาม ประมวลกฎหมายอาญา ภาค ๒ ความผิด) ความผิดต่ อ พระราชบัญญัติจราจรทางบก ความผิดต่ อพระราชบัญญัติ ยาเสพติดให้ โทษ ความผิดต่ อพระราชบัญญัติการพนัน ความผิดต่ อพระราชบัญญัติอาวธุ ปื น ฯ → สถิตฯ ิ ปี ๒๕๖๒ มี ๑,๘๖๙,๓๑๖ คดี (คดีอาญา เสร็จไป ๕๔๗,๕๖๖ คดี) , ปี ๒๕๖๑ มี ๑,๘๘๓,๗๖๔ คดี (คดีอาญาเสร็จไป ๕๒๐,๙๘๒ คดี) : https://oppb.coj.go.th/th/file/get/file/2020090327b589ee173351d20df602ef02d0d999143037.pdf 7  คดีอาญา แตกต่ างจากคดีแพ่งอย่างไร (เมื่อถูกโต้ แย้ งสิ ทธิ / จาต้ องใช้ สิทธิทางศาล เพื่อ ฟ้องร้ องบังคับให้ อกี ฝ่ ายกระทาการ งดเว้ นกระทาการ หรื อใช้ ค่าสิ นไหมทดแทน) - กู้ยืมเงินแล้ วไม่ จ่าย แจ้ งความดาเนินคดีอาญา ได้ หรื อไม่ ? - ปัญหาการดาเนินคดีอาญาเพื่อให้ ชาระเงิน ค่ าปรับ - ค่ าสิ นไหมทดแทน / หนี้ ฯ (มีท้งั ที่เป็ นการ ใช้ สิทธิ ฯ / บีบให้ ชาระหนีใ้ นทางแพ่ง ) 8 กติการะหว่ างประเทศ ว่ าด้ วยสิ ทธิพลเมืองและ สิ ทธิทางการเมือง (International Covenant on Civil and Political Rights – ICCPR) ภาค ๓ บุคคลจะถูกจาคุกเพียงเพราะ ข้ อ ๑๑ เหตุว่าไม่ สามารถปฏิบัตกิ ารชาระหนี้ ตามสั ญญามิได้ 9 ศาลที่มีอานาจพิจารณาพิพากษาคดีอาญา ศาลอาญา ศาลอาญากรุงเทพใต้ ศาลอาญา ธนบรุ ี ศาลอาญามีนบุรี ศาลอาญาพระโขนง ศาล อาญาตลิ่งชัน ; (ตจว.) ศาลจังหวัด... ศาลแขวง... ศาลทหาร (ศาลทหารกรุงเทพ , ๓๖ ศาล มณฑลทหารบก , ศาลทหารกลาง , ศาลทหารสูงสุด) ศาลเยาวชนและครอบครั วกลาง , ศาลเยาวชนและครอบครั วจังหวัด................ 10  ศาลที่มีอานาจพิจารณาพิพากษาคดีอาญา (ต่ อ) ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้อารงตาแหน่ ง ทางการเมือง ศาลอาญาคดีทุจริ ตและประพฤติมิชอบกลาง , ศาลอาญาคดีทุจริ ตและประพฤติมิชอบภาค ๑ - ภาค ๙ ศาลทรั พยสินทางปัญญาและการค้ า ระหว่ างประเทศกลาง , ศาลล้ มละลายกลาง 7/5/2024 11  ความมุ่งหมาย : เพื่อให้ นักศึกษามีความรู้ ในกฎหมาย วิธีพจิ ารณาความอาญาเฉพาะหลักกฎหมายทีส่ าคัญพอ สั งเขป ขอบเขต : (อ.ณัฏฐ์ พงษ์ สมศักดิ์) หลักทัว่ ไปที่สาคัญ , การสอบสวน , การฟ้องคดี , การพิจารณาและพิพากษา , การอภัยโทษ , อุทธรณ์ -ฎีกา , สรุปเค้ าโครงกระบวนพิจารณาความอาญา , ข้ อบัญญัตทิ ี่มี ปัญหา 12  บทความ (รายละเอียด) กระบวนการยุตธิ รรม ทางอาญาโดยสั งเขป ค้ นหากฎหมาย : สนง.กฤษฎีกา ค้ นหาคาพิพากษาศาลฎีกา : ศาลฎีกา 7/5/2024 13  โครงสร้ างความรั บผิดทางอาญาของบุคคล ครบองค์ ประกอบ ครบองค์ ประกอบ ไม่ มีอานาจกระทาได้ / มีการกระทา ภายนอก ภายใน ไม่ มีเหตุยกเว้ นความผิด ผู้กระทา + เจตนา ประมาท ไม่ มีเหตุ คิด – ตกลงใจ การกระทา + ป.อาญา / ก.ม. - ตระเตรียม วัตถุแห่ ง เจตนาพิเศษ อื่น เช่ น ป้องกัน ยกเว้ นโทษ การ-ลงมือ การกระทา พลาด สาคัญผิด ยินยอม กระทา ไม่ เจตนา ไม่ จารีตประเพณี ประมาท ไม่ ใช่ การตรวจค้ น จาเป็ น สามี ความสั มพันธ์ เหตุสุดวิสัย ภริยา เด็ก / จับกุม เยาวชน ระหว่ างการ วิกลจริต กระทาและผล : ยับยั้งกลับใจฯ ผลโดยตรง - ผล ธรรมดา *เหตุบรรเทาโทษ เหตุลดโทษ รอการลงโทษฯ 14  โครงสร้ างขัน้ ตอนการดาเนินคดีอาญาโดยรัฐ มีการกระทา พนง. ฝ.ปกครอง พนักงาน พนักงานอัยการ ผิดอาญา / ตารวจ สอบสวน ฯ สั่ งสอบสวนเพิม่ เติมฯ ผสห. ร้ องทุกข์ สื บสวน สอบสวน ฟ้ อง / ไม่ ฟ้อง – / กล่าวโทษ ค้ น จับ ควบคุม ให้ พยายามเปรียบเทียบ ปล่อยชั่วคราว ผัดฟ้ องฝากขัง ขัง / ปล่อยชั่วคราว บังคับตามคาพิพากษา พิจารณา อภัยโทษ เปลี่ยนโทษหนัก อุทธรณ์ - ฎีกา พิพากษา ศาล เป็ นเบา - ลดโทษ ภายใน ๑ เดือน , ชั่งนา้ หนัก สอบ ต้ องไม่ ถูกห้ ามโดย พยานหลักฐาน คาให้ การ กฎหมาย ตรวจ พหฐ. 15  กระบวนพิจารณาความอาญา (เรื่ องเล่ า) จาก ประสบการณ์ ตุลาการ ผู้ช่วยผู้พพิ ากษา รุ่นที่ ๓๔ (๑๗ ส.ค. ๒๕๓๗) → ผู้พพิ ากษาประจากระทรวง → ผู้พพิ ากษาศาลชั้นต้ น → ผู้ พิพากษาหัวหน้ าคณะชั้นต้ น → ผู้พพิ ากษาหัวหน้ าศาล → ผู้พพิ ากษาหัวหน้ าคณะในศาลชั้นต้ น → ผู้พพ ิ ากษาศาล อุทธรณ์ ฯ (ตรวจร่ างฯ ปรับร่ างฯ) 16  ออกหมายค้น - หมายจับ , ปิ ด website , ดักฟัง Tel. , ฝากขัง / ผัดฟ้อง , สื บพยานล่วงหน้ า เวรชี้ (เวรสั่ ง) , ไต่สวนคดีวสิ ามัญฆาตกรรม นัดตรวจพยานหลักฐาน 17  นัดสืบพยานต่ อเนื่อง (สืบพยานโจทก - สืบพยานจาเลย) นัดฟังคาพิพากษา (ชั่งน้าหนัก พห์.) ; อทุ ธรณ - ฎีกา (ตรวจร่ างคาพิพากษา ฯ) บังคับตามคาพิพากษา อภัยโทษ ฯ 18  นธน. อานาจหน้ าที่ ตามข้ อบังคับ กระทรวงกลาโหม ว่ าด้ วยนายทหารพระ ธรรมนูญ พ.ศ.๒๔๙๙ / “ขธน.๙๙” กับ กระบวนการพิจารณาคดีอาญา ( ศาลทหาร - ศาลยุตธิ รรม ) 19  อานาจหน้ าที่ นธน. : สื บสวนและสอบสวนคดีตาม คาสั่ ง ผบ. (พระราชบัญญัตธิ รรมนูญศาลทหาร พ.ศ. ๒๔๙๘ มาตรา ๔๗) , เป็ นที่ปรึกษาทางกฎหมาย ผบ. , พิจารณาและเสนอความเห็นทางกฎหมาย ทาง ปกครอง และทางวินัย ตามที่ ผบ. มอบหมาย , ตรวจ ร่ างสั ญญา ฯ ,... (มี ๔ ข้ อบังคับ กห. ฯ) การสื บค้ นกฎหมาย :...กฤษฎีกา พระราชบัญญัติ... 20  https://www.youtube.com/watc h?v=EFetdkJkw0k : แผนฆ่าลวงโลก ชมภาพยนตร์ (สปอยหนัง–ย่อ)... แล้วให้สรุ ปเค้ าโครง กระบวนพิจารณาความอาญา + + + วิเคราะห์ข้อเท็จจริง & ข้อกฎหมายที่ได้จากการชม ภาพยนตร์ ดังต่อไปนี้... (= ทบทวนเชื่อมโยงวิชานี้ ) 21  การวางแผน (ลวงว่า) ฆ่าเพื่อให้เมียต้องรับโทษทางอาญา + แกล้งตายหนี คดี , การสร้างพยานหลักฐานเท็จที่แน่ นหนา: ข้อบกพร่องของ กระบวนการยุติธรรม (คราบเลือดสามี มีดที่ใช้ก่อเหตุฆ่าหันศพ ่ บันทึกเสียงสามีที่โทรศัพท์แจ้งเหตุว่าถูกแทง แรงจูงใจหวังเงิน ประกันชีวิตสามี ๒ ล้าน USD คดีที่กาลังถูกฟ้ องร้องยึดทรัพย์สินของ สามี+ภริยา) ข้อบกพร่องของกระบวนการยุติธรรม การปล่อยชัวคราว ่ / ประกันตัว (คดีนี้ศาลไม่ (ต่อ) 22 (ต่อ) ไม่อนุญาตให้ประกันตัว) ศาลไม่อนุญาตให้ปล่อยชัวคราว ่ (ประกันตัว) ได้ในคดีใดบ้าง ? (ประเด็นปัญหาใหญ่กรณี แกน นาคณะราษฎร - - ดูในตอนท้าย) สามีจะมีความผิดอาญาฐานใดบ้าง : แจ้งความ เท็จ สร้างพยานหลักฐานเท็จ ฉ้ อโกง บ.ประกัน ชีวิต (เมียคนที่ ๒ ก็ตายด้วยแก๊สระเบิด) พยายามฆ่าเมียโดยขังไว้ในโลงศพอีก ยิง พยายามฆ่าเมีย+จพง. ในท้ายเรื่อง 23  ขัน้ ตอนการดาเนินคดีอาญา , ข้อต่อสู้ในคดีอาญา (ต่อ) เพื่อพิสจู น์ ความบริสทุ ธ์ ิ ตนเอง ฯ การที่ยงั หาศพสามีไม่พบ ถ้าเป็ นเมืองไทยจะ สามารถลงโทษนางเอกฐานฆ่าคนตายได้หรือไม่ (ดู กรณี ทนายสมชาย นี ละไพจิตร , คดีฆ่าหันศพ ่ นศพ.เจน จิรา , พญ.ผัสพร ทิ้งชักโครก & ‘ร่ าง พ.ร.บ. ป้องกันและ ปราบปรามการทรมานและการกระทาให้ บุคคลสู ญหาย พ.ศ....’ (ร่ าง พ.ร.บ.ทรมานและอุ้มหาย) ที่ยงั ไม่ผา่ นสภา ฯ) 24  อนุสัญญาคุ้มครองบุคคลทุกคน จากการถูกบังคับให้ สูญหาย ค.ศ. 2006 (International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance - CED) “อุ้มหาย : ไม่ มีศพ ไม่ มีกฎหมาย ไม่ มีความรับผิด” กับ ปกป้อง ศรีสนิท : https://www.the101.world/pokpong-srisanit-and-enforced- disappearance/ 25  หลักห้ามลงโทษมากกว่า ๑ ครัง้ (ซา้ สอง) สาหรับ (ต่อ) ความผิดที่ได้กระทาเพียงครังเดี ้ ยว (ม. ๓๙ (๔)) นางเอก จึงสามารถตามล่า – ยิงฆ่าสามีอีกครังได้ ้ โดยไม่อาจถูก ดาเนินคดีซา้ สองได้อีก (มีความผิด /... !) → เทคนิค ทางกฎหมายประการหนึ่ ง ; สามีที่ถกู ตามฆ่า จะ สามารถอ้างสิทธิป้องกันตนโดยชอบด้วยกฎหมายได้ หรือไม่ ? วิธีการสืบสวนแสวงหาพยานหลักฐานจาก 26  จากในหนัง : เลขประกันสังคม การจ้างงาน – (ต่อ) เลิกจ้าง , การสืบสวนติดตามจับกุมนักโทษหนี คดี (ปกติมกั หนี ไปที่...) , เทปบันทึกเสียง (สามารถใช้ เป็ นพยานหลักฐานได้ : เสียงโทรแจ้งเหตุว่าถูกแทง... , การต่อรองติดสินบน , การหลอกให้พดู รับว่าได้ฆ่า นางเอกไปแล้วในท้ายเรื่อง) : มาตรา ๒๒๖ ดูปัญหาเรือ่ ง โทษประหารชีวิต / จาคุกตลอดชีวิต ในตอนท้าย 27  การลดวันต้องโทษจาคุก + พักการลงโทษ , พ.ร.ฎ. (ต่อ) พระราชทานอภัยโทษ (ในโอกาสต่างๆ) หากปฏิบตั ิ ตวั ดีไม่ฝ่าฝื นระเบียบ ฯ = เลื่อนชัน้ นักโทษ ฯ , พักการ ลงโทษ ปล่อยตัวออกมาก่อนพ้นโทษจริง แต่ห้ามทาผิดเงื่อนไขคุม ประพฤติ → พระราชบัญญัติการรื้ อฟื้ นคดีอาญาขึน ้ พิจารณาใหม่ พ.ศ. ๒๕๒๖ : หากปรากฏหลักฐานขึน้ ใหม่ ว่าบุคคลนั้นมิได้ เป็ นผู้กระทาความผิด และ กาหนดให้ สิทธิที่จะได้ รับค่ าทดแทนและบรรดาสิ ทธิที่เสี ยไปเพราะ 28  ผลแห่ งคาพิพากษานั้นคืน หากปรากฏตามคาพิพากษาของ (ต่อ) ศาลทีร่ ื้อฟื้ นคดีขนึ้ พิจารณาใหม่ ว่าบุคคลผู้น้ันมิได้ กระทา ความผิด → ต้องแสดงได้ว่าพยานหลักฐานในดคีที่ถึง ที่สดุ นัน้ เป็ นเท็จ / ไม่ถกู ต้อง - ปลอม + มีพยานหลักฐาน ใหม่อนั แจ้งชัดและสาคัญแก่คดี : http://web.krisdika.go.th/data/lawabout/lawdetail/lawdetail_007.htm (สรุ ปสาระสาคัญของพระราชบัญญัตก ิ ารรื้อฟื้ นคดีอาญาขึน้ พิจารณาใหม่ พ.ศ. ๒๕๒๖) → จากกรณีศึกษาและหลักกฎหมายข้ างต้ น (ให้ ทุกท่ าน ช่ วยกันตั้งคาถาม + คาตอบ) ? 29 → จากกรณีศึกษา Double Jeopardy (สปอยหนัง) - ให้ ทุก ท่ านช่ วยกันตั้งคาถาม + คาตอบ (ให้ ครบถ้ วนสมบูรณ์ ทุก ๆ ประเด็น → เชิญแสดงความคิดเห็น นางเอกต้ องโทษเด็ดขาดให้ จาคุกฐานใช้ มดี แทงฆ่ านายโท สามีถึงแก่ความตาย ต่ อมานางเอกประพฤติตัวดีจนได้ รับการลด วันต้ องโทษจาคุกและพักการลงโทษ จึงได้ ออกจากเรื อนจามา ก่อนกาหนดแต่ ต้องอยู่ภายใต้ เงื่อนไขคุมประพฤติ ฯ ดังนี้ (๑) หากต่ อมานางเอกทราบว่ านายโทเป็ นผู้ 30 (ต่อ)ผู้วางแผนให้ ร้ายตนเพื่อหวังเงินประกันชีวติ และ ทรัพย์ สิน นางเอกจึงออกตามล่ าแล้ วใช้ อาวุธปื นยิงนายโท จนถึงแก่ ความตาย เช่ นนี้ นางเอกจะมีความผิดฐาน ใดบ้ าง และสามารถดาเนินคดีอาญาแก่ นางเอกฐานใดได้ บ้ างหรื อไม่ (๒) หากศาลชั้นต้ นลงโทษนางเอกฐานฆ่ านายโทซ้า อีกครั้งหนึ่ง หากไม่ ได้ มีการยกเรื่ องตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๓๙ (๔) ขึน้ ต่ อสู้ ในศาลชั้นต้ นมาเลย 31 (ต่อ)ดังนี้ นางเอกจะสามารถอุทธรณ์ โดยอ้ างว่ าสิ ทธินา คดีอาญามาฟ้องย่ อมระงับไปแล้ วตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๓๙ (๔) อีกได้ หรื อไม่ (๓) หากนายโทถูกนางเอกยิงถึงแก่ ความตายแล้ ว เรา จะดาเนินคดีอาญาแก่ นายโท ทีไ่ ด้ ก่อเหตุมาแต่ แรกใน ความผิดฐานใดได้ บ้างหรื อไม่ แนวทางการตอบ )... อ้างหลักกฎหมายก่อน...... ตอบวินิจฉัยโดยอธิบายหลักกฎหมาย (หลัก ป.วิ.อ.) 32 (ต่อ) ม.๓๙ (๑) (๔) , ๑๙๕ ว.๒) ปรับเข้ ากับข้ อเท็จจริงตาม โจทย์ โดยให้ เหตุผลประกอบไปในตัว... (๑) ความรับผิดทางอาญาของนางเอก // ม.๓๙ (๔) (๒) โยงไปเรื่ องการอุทธรณ์ ตาม ม.๑๙๕ (๓) ความรับ ผิดทางอาญาของนายโท // ม.๓๙ (๑) สรุ ป (ตอบฟันธงตามประเด็นคาถามให้ ครบถ้ วน) → ให้ สรุ ป เค้ าโครงกระบวนพิจารณาความอาญาจาก กรณีศึกษาข้ างต้ น และตามโครงสร้ างขั้นตอนการ ดาเนินคดีอาญาฯ อีกครั้งหนึ่ง 33  โครงสร้ างขัน้ ตอนการดาเนินคดีอาญาโดยรัฐ มีการกระทา พนง. ฝ.ปกครอง พนักงาน พนักงานอัยการ ผิดอาญา / ตารวจ สอบสวน ฯ สั่ งสอบสวนเพิม่ เติมฯ ผสห. ร้ องทุกข์ สื บสวน สอบสวน ฟ้ อง / ไม่ ฟ้อง – / กล่าวโทษ ค้ น จับ ควบคุม ให้ พยายามเปรียบเทียบ ปล่อยชั่วคราว ผัดฟ้ องฝากขัง ขัง / ปล่อยชั่วคราว บังคับตามคาพิพากษา พิจารณา อภัยโทษ เปลี่ยนโทษหนัก อุทธรณ์ - ฎีกา พิพากษา ศาล เป็ นเบา - ลดโทษ ภายใน ๑ เดือน , สอบ ต้ องไม่ ถูกห้ ามโดย ชั่งนา้ หนัก คาให้ การ กฎหมาย พยานหลักฐาน ตรวจ พหฐ. 34 ความมุ่งหมาย : เพื่อให้ นายทหารนักเรียนมีความรู้ ในกฎหมาย วิธีพจิ ารณาความอาญาเฉพาะหลักกฎหมายทีส่ าคัญพอสั งเขป ขอบเขต : (อ.ณัฏฐ์ พงษ์ สมศักดิ์) หลักทัว่ ไปที่สาคัญ , การสอบสวน , การฟ้องคดี , การอภัยโทษ (ต่ อเนื่องจากสปอยหนัง ฯ) , การพิจารณาและ พิพากษา , อุทธรณ์ -ฎีกา , สรุ ปเค้ าโครงกระบวนพิจารณาความ อาญา , ข้ อบัญญัติทมี่ ีปัญหา (ข้ อสั งเกตบางเรื่ อง) 35  พระราชบัญญัติราชทัณฑ พ.ศ. ๒๕๖๐ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/021/1. PDF กฎกระทรวง กาหนดประโยชนของนักโทษ เด็ดขาด และเงื่อนไขทีน่ ักโทษเด็ดขาด ซึ่งได้ รับ การลดวันต้ องโทษจาคกุ หรื อการพักการลงโทษ และได้ รับการปล่ อยตัวต้ องปฏฐิบัติ พ.ศ. ๒๕๖๒ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/A/003/T_ 0001.PDF 36 7/5/2024 37  เมื่อคดีถึงทีส่ ุ ดแล้ว ผู้ต้องคาพิพากษาให้ รับโทษหรื อผู้มี ประโยชน์ เกีย่ วข้ อง อาจทูลเกล้า ฯ ถวายเรื่ องราวต่ อ พระมหากษัตริย์ขอรับพระราชทานอภัยโทษ (เฉพาะราย) โดยยื่นต่ อ รมว.ยุติธรรม หรื อยื่นเรื่ องราวต่ อพัศดีหรื อ ผบ.เรื อนจาเพื่อส่ งไป ยัง รมว.ยุติธรรม ก็ได้ และ รมว.ยุติธรรม มีหน้ าทีถ่ วายเรื่ องราวต่ อ พระมหากษัตริย์ พร้ อมทั้งความเห็นว่ าควรพระราชทานอภัยโทษ หรื อไม่ หรื อถ้ า รมว.ยุติธรรม หรื อคณะรัฐมนตรีเห็นเป็ นการควร จะถวายคาแนะนาต่ อพระมหากษัตริย์ให้ ตราพระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษแก่ผู้ต้องโทษก็ได้ (ป.วิ.อ. มาตรา ๒๕๙ - ๒๖๑ ทวิ) 38 → กฎกระทรวง กาหนดประโยชนข์ องนักโทษเด็ดขาดและ เงื่อนไขที่นักโทษเด็ดขาดซึ่งได้ รับการลดวันต้ องโทษจาคุก หรื อการพักการลงโทษและได้ รับการปล่ อยตัวต้ องปฏิบัติ พ.ศ. ๒๕๖๒ http://lad.correct.go.th/main/wp-content/uploads/2020/02/กฎกระทรวง กาหนดประโยชน์ ของนักโทษเด็ดขาด-และเงื่อนไขที่นักโทษเด็ดขาด.pdf → หลักกฎหมายทีเ่ กีย่ วข้ องกับการขอพระราชทาน อภัยโทษ : https://www.senate.go.th/assets/portals/93/fileups/272/files/ S่่ub_Jun/11all/all18.pdf 39 เช่ น พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษ พ.ศ.๒๕๖๔ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/A/050/T_0001.PDF พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษในโอกาสวันคล้ายวันพระบรม ราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลย เดชมหาราช บรมนาถบพิตร วันชาติ และวนัพ่อแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๖๓ : https://jag.mod.go.th/InformationNews/การปฏบตตาม-พรก-อภยโทษ-ป-๒๕๖๓-(1)/การปฏบต-พรก-อภยโทษ-63.aspx พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษ พ.ศ.๒๕๖๒ (ในโอกาสมหา มงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก) พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษเนื่องในโอกาสแรกนับแต่ ขึน้ ทรงราชย์ สืบราชสั นตติวงศ์ พ.ศ. ๒๕๕๙ 40  พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษ พ.ศ. ๒๕๕๘ (เนื่องใน โอกาสพระราชพิธีฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ ของ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุ ดาฯ สยามบรมราชกุมารี) พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษ พ.ศ. ๒๕๕๕ (เนื่องใน โอกาสพระราชพิธี มหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ฯ) พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษ พ.ศ. ๒๕๕๔ (เนื่องใน โอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ฯ) พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษ พ.ศ. ๒๕๕๓ (เนื่องใน โอกาสพระราชพิธีบรมราชาพิเศษปี ที่ ๖๐ ฯ) 41  พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษ พ.ศ. ๒๕๕๐ (เนื่องใน โอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ฯ) พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษ พ.ศ. ๒๕๔๙ (เนื่องใน งานฉลองสิ ริราชสมบัติครบ ๖๐ ปี ฯ) พระราชกฤษฎีกา พระราชทานอภัยโทษ พ.ศ. ๒๕๔๗ (เนื่องใน โอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ ของ สมเด็จพระนางเจ้ าสิ ริกติ ์ิ ฯ) : “กรรมการอภัยโทษ” เป็ นต้ น 42  โทษประหารชีวิต / จาคุกตลอด ชีวิต เมืองไทยติดคุกจริงกี่ปี (ให้ดโู ทษ ประหารชีวิต ในทางปฏิบตั ิ จริง : กรณี นพ.วิสท ุ ธ์ ิ , ผูพ้ นั ตึ๋ง , คิด เดอะริปเปอร์ ฯลฯ) 43  นพ.วิสทุ ธ์ ิ บุญเกษมสันติ ผูต้ ้องขังคดี ฆาตกรรม พญ.ผัสพร บุญเกษมสันติ ภรรยา... เรือนจากลางบางขวางปล่อยตัวหลังจาคุก มาแล้ว 10 ปี 7 เดือน 25 วัน เหลือโทษจาคุก อีก 3 ปี 1 เดือน 20 วัน ซึ่งเข้าข่ายได้รบั การพัก โทษเนื่ องจากเหลือโทษอีกไม่ถึง 5 ปี ได้รบั การอภัยโทษหลายครัง้ เนื่ องจากปฏิบตั ิ ตวั ดี : https://www.posttoday.com/social/general/310591 , https://mgronline.com/crime/detail/9570000088358 44  พันตรีเฉลิมชัย มัจฉากลา่ หรื อ "ผู้พนั ตึ๋ง" ถูกจับกุมตัวใน (ต่ อ) คดีฆาตกรรมนายปรีณะ ลีพฒ ั นะพันธ์ ผู้ว่าราชการจังหวัด ยโสธร ซึ่งศาลฎีกามีคาพิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์ ให้ ประหารชีวติ ในปี 2549 (คาพิพากษาศาลฎีกาที่ 5953/2549) เขาได้ รับพระราชทานอภัยโทษ ลดวันต้ องโทษหลายครั้ง และได้ รับการพักโทษเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2558 โดยระบุว่า เป็ นนักโทษชั้นเยีย่ มไม่ เคยทาผิดตลอดเวลา 14 ปี ที่ถูกคุมขัง โดยต้ องรายงานตัวกับเจ้ าหน้ าที่จนกว่ าจะพ้นโทษเป็ นเวลา 2 ปี 9 เดือน - แต่ ต่อมาในเดือนสิ งหาคม 2559 เขาถูกตารวจ จับกุมตัวอีกครั้งหลังจากกระทาผิดเงื่อนไขการพักโทษ : https://th.wikipedia.org/wiki/เฉลิมชัย_มัจฉากลา่ , https://www.thairath.co.th/news/local/529520 45  “สมคิด พุ่มพวง” หรือ “คิด เดอะริปเปอร์” (ต่อ) ฆาตรกรต่อเนื่ อง 5 ศพ ที่เพิ่งพ้นโทษจาคุก ตลอดชีวิตออกมาเพียง 6 เดือน ก็ได้ก่อคดีฆ่า แม่บา้ นในโรงแรมแห่งหนึ่ งอีกศพ ซึ่งล่าสุดศาล จังหวัดขอนแก่นได้พิพากษาประหารชีวิตนาย สมคิด พุ่มพวง อีกครัง้ : https://www.matichon.co.th/local/crime/news_2654166 , https://www.posttoday.com/social/general/649497 46 (ต่อ)? ปัญหาในทางปฏิบตั ิ ควรยกเลิกโทษ ประหารชีวิตหรือไม่ ? , หลักสิทธิมนุษยชน , สภาพการณ์ความ เป็ นจริงของไทย ประเด็นความศักดิส์ ิ ทธิข์ อง กฎหมาย กฎแห่งกรรม หลักทางศาสนา งานวิจยั เช่ น https://www.amnesty.or.th/our- ยุตโิ ทษประหารชีวติ ) , work/death-penalty/ ( https://www.amnesty.or.th/latest/news/750/ (เครื อข่ ายยุติ โทษประหารฯ เรียกร้ องใช้ โทษจาคุกตลอด 47 (ต่อ) จาคุกตลอดชีวติ แทนและหาทางเยียวยาผู้เสี ยหาย) , https://www.bbc.com/thai/thailand-44534477 (โทษประหาร ชีวติ ในไทย ยังจาเป็ นอยู่หรื อไม่ ) , https://prachatai.com/journal/2019/10/84740 (‘ยกเลิกโทษ ประหารชีวติ ’ เพราะทุกคนมีสิทธิทจี่ ะมีชีวติ กับ กระบวนการยุตธิ รรมทีบ่ กพร่ องของไทย) เป็ นต้ น (... ไม่ปรากฏว่านักโทษทีถ่ กู ประหาร ชีวิตจะกลับมากระทาความผิดได้อีกเลย !!) 48  The School of Athens โดย Raphael เพลโตกาลังชี้นิ้วขึ้นไปที่สวรรค อันได้ แก่โลกของแบบของสิ่ งต่ างๆ อันเป็ นนิรันดร เทีย่ งแท้ ถาวระ ไม่ มีเปลีย่ นแปลง (ถือหนังสื อเรื่ อง Timaeus... )  (เพลโตถือหนังสื อเรื่ อง Timaeus ทีเ่ ล่ า เรื่ องว่ าโลกกาเนิดมาได้ อย่ างไร และสิ่ง ต่ างๆในโลกเกิดจากแบบได้ อย่ างไร ซึ่ง เป็ นเรื่ องราวของโลกของแบบอดุ มคติ) ส่ วนอริสโตเติลกาลังทามือวางลงไป ยังพืน้ ดิน หมายความว่ า เราควรให้ ความ สนใจแก่เรื่ องราวต่ างๆในโลกนี้ มากกว่ าที่ จะเป็ นโลกของแบบ ฯ (ถือหนังสื อเรื่ อง Nicomachean Ethics ซึ่งว่ าด้ วย ชีวิตทีด่ ีสาหรั บโลกนี้) 7/5/2024 50 ความมุ่งหมาย : เพื่อให้ นักศึกษามีความรู้ในกฎหมายวิธีพจิ ารณา ความอาญาเฉพาะหลักกฎหมายทีส่ าคัญพอสังเขป ขอบเขต : (อ.ณัฏฐ์พงษ์ สมศักดิ์) หลักทั่วไปทีส่ าคัญ , การสอบสวน , การฟ้ องคดี , การอภัยโทษ , การพิจารณาและพิพากษา , อุทธรณ์ - ฎีกา , สรุปเค้ าโครง กระบวนพิจารณาความอาญา , ข้ อบัญญัติทมี่ ีปัญหา 51  ? มีกรณีใดทีแ่ ม้ คู่ความไม่ อุทธรณ์ ศาลชั้นต้ น ก็มีหน้ าที่ต้องส่ งสานวนคดีไปยังศาลอุทธรณ์ และศาลอุทธรณ์ กต็ ้ องพิจารณาและวินิจฉัยคดีอกี ครั้งหนึ่งเสี ยก่ อนว่ าจาเลยได้ กระทาความผิดจริง หรื อไม่ ? 52  เมื่อคดีถงึ ทีส่ ุ ดแล้ว ให้ บังคับคดีโดยไม่ ชักช้ า แต่ ในคดีที่ ศาลชั้นต้ นพิพากษาให้ ลงโทษประหารชีวติ หรือจาคกุ ตลอดชีวติ แม้ ไม่ มีการอุทธรณ์ คาพิพากษา = ศาลชั้นต้ นมีหน้ าที่ต้องส่ ง สานวนคดีไปยังศาลอทุ ธรณ และคาพิพากษาเช่ นว่ านีจ้ ะยังไม่ ถึงทีส่ ุ ด เว้ นแต่ ศาลอุทธรณ์ จะได้ พพิ ากษายืน (ม. ๒๔๕ ว.๒) ? ศาลอุทธรณ์ ต้องวินิจฉัย... อะไร ? 53  ม. ๒๔๕ ว.๒ --- กล่าวคือ แม้ ว่าจะไม่ มีการยื่นอุทธรณ์ / หรื อ ยื่นอุทธรณ์ ในปัญหาอื่น ๆ (เช่ น ขอให้ ลงโทษสถานเบา ลดโทษ หรื อ รอการลงโทษ) ศาลอุทธรณ์ กต็ ้ องพิจารณาและวินิจฉัยคดีอกี ครั้ง หนึ่งว่ าจาเลยได้ กระทาความผิดจริ งหรื อไม่ ตัวอย่ างเช่ น ศาลชั้นต้ นพิพากษาจาคุกจาเลยที่ ๒ ตลอดชีวติ แม้ จาเลยที่ ๒ อทุ ธรณเพียงขอให้ ลงโทษสถานเบา (หรื อขอให้ ลด โทษ) โดยมิได้ อทุ ธรณในปัญหาว่ าจาเลยที่ ๒ กระทาความผิด หรื อไม่ ศาลอุทธรณ์ กต็ ้ องวินิจฉัยปัญหานี้ 54  ปัญหานีอ้ กี ครั้งหนึ่ง ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๒๔๕ วรรค (ต่ อ) สอง เมื่อศาลอทุ ธรณยังมิได้ วนิ ิจฉัยปัญหาข้ อนี้ จึงถือได้ ว่า ศาลอุทธรณ์ มิได้ ปฏิบัตใิ ห้ ถูกต้ องตามกระบวนพิจารณาดังที่ บัญญัตไิ ว้ ในมาตรา ๒๔๕ วรรคสอง ศาลฎีกาย้ อนสานวน ให้ ศาลอุทธรณ์ วินิจฉัยปัญหานีก้ ่ อน (ฎ. ๒๙๓๑/๒๕๔๙) , ฎ. ๒๘๙๖/๒๕๔๘ , ๘๐๐๕/๒๕๔๖ , ๑๓๘/๒๕๓๘ , ๒๖๙๒/ ๒๕๓๗, ๑๘๔๖/๒๕๓๗ วินิจฉัยในทานองเดียวกัน 55  คู่ความมีสิทธิอุทธรณหรื อฎีกาคัดค้านคาพิพากษา หรื อคาสั่ งของศาลชั้นต้ นหรื อศาลอุทธรณ์ ไป ตามลาดับชั้นศาล ภายในกาหนด ๑ เดือน นับแต่ วัน อ่ านหรื อถือว่ าได้ อ่านคาพิพากษาหรื อคาสั่ งนั้น (มาตรา ๑๙๘) ? ถ้ามีเวลาไม่ พอ / ไม่ สามารถยื่นอุทธรณ์ไม่ ทนั เช่ น เพิง่ ได้ รับสาเนาคาพิพากษาที่ จนท.เพิง่ พิมพ์ เสร็จ จะต้ อง ทาอย่ างไร ? 56  ในกรณีทตี่ ามคาพิพากษาจาเลยต้ องรั บโทษ จาคกุ หรื อโทษสถานที่หนักกว่ านั้น และจาเลย ไม่ ได้ ถูกคมุ ขัง จาเลยจะยืน่ อุทธรณได้ ต่อเมื่อ แสดงตนต่ อเจ้ าพนักงานศาลในขณะยืน่ อทุ ธรณ (รวมทั้งกรณีอทุ ธรณคาสั่งทีไ่ ม่ อนุญาตให้ ขยาย ระยะเวลายื่นอุทธรณ์ หรื อฎีกา) มิฉะนั้น ให้ ศาลมีคาสั่ง ไม่ รับอทุ ธรณ (มาตรา ๑๙๘ วรรคสาม) → ประกันตัว - ล. อยู่ ตจว. / ต่ างประเทศ จะยื่นอุทธรณ์... 57 → ประกันตัว - จาเลยอยู่ ตจว. / ต่ างประเทศ จะยื่น อุทธรณ์ ได้ ไหม ? ข้ อบังคับของประธานศาลฎีกา ว่ าด้ วย ให้ ดู : หลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขการแสดงตนของ จาเลยต่ อเจ้ าพนักงานศาลในขณะยืน่ อุทธรณหรื อ ฎีกา พ.ศ. ๒๕๖๓ : http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/A/056/T_ 0026.PDF 58  อุทธรณ์หรือฎีกาต้องระบุข้อเท็จจริงโดยย่อหรือ ข้ อกฎหมายที่ยกขึ้นอ้ างอิงเป็ นลาดับ // อทุ ธรณต้ อง ชัดแจ้ ง (มาตรา ๑๙๓ วรรคสอง , ๒๒๕) ตัวอย่ างเช่ น จาเลยอทุ ธรณอ้ างเพียงว่ าพยานโจทก์ เบิก ความมีพริ ุธไม่ สมเหตุสมผล แต่ มิได้ กล่ าวโดยละเอียดว่ าเป็ น พยานปากใด มีพริ ุธไม่ ถูกต้ องตรงตามข้ อเท็จจริงอย่ างไร , ฎีกาว่ าเห็นชอบด้ วยคาพิพากษาศาลอุทธรณ์ แต่ ฎกี าเพือ่ ให้ ศาลฎีกาวินิจฉัยเป็ นเด็ดขาดเพือ่ เป็ นแบบอย่ างต่ อไป ,... 59  ??? ในกรณีที่ระหว่ างสื บพยาน / พิจารณาคดี ไม่ สามารถหาพยานหลักฐานสาคัญมาศาลเพื่อพิสูจน์ ความผิดหรื อความบริสุทธ์ ของจาเลย... แต่ เพิง่ มาหาได้ ในชั้นอุทธรณ์ หรื อฎีกาจะอ้ างส่ ง ศาลเพิม่ เติมได้ หรื อไม่ (ยกเว้ น : ปัญหาข้ อกฎหมายทีเ่ กีย่ วกับความสงบ เรียบร้ อย ฯ) ตาม ม. ๑๙๕ ว.๒ 60  อุทธรณ์ หรื อฎีกาต้ อง ยกขึน้ อ้ าง (ปัญหาข้ อเท็จจริง) ในข้ อทีไ่ ด้ ว่ากันมาแล้ วโดยชอบในศาลชั้นต้ น (ป.วิ.พ. มาตรา ๒๒๕, ๒๔๙ (เดิม) ประกอบ ป.วิ.อ. มาตรา ๑๕) อาทิ จาเลยอุทธรณ์ ฎกี าในทานองว่ าไม่ ได้ กระทาความผิด หรื อไม่ มีเจตนากระทาความผิดตามฟ้อง หรื อพยานหลักฐานโจทก์ ยังมีข้อสงสั ยตามสมควรฯ ซึ่งขัดกับคารับสารภาพของ จาเลย ศาลอุทธรณ์ หรื อศาลฎีกาไม่ รับวินิจฉัย (ฎ. ๘๓๓/ ๒๕๖๑ , ฎ. ๕๓๔๙/๒๕๕๙ , ๑๔๕๐๓/๒๕๕๘ , ๔๘๗๐/๒๕๔๗ , ๗๒๖๓/๒๕๔๑ วินิจฉัยในทานองเดียวกัน) 61  ??? ปัญหาอะไรที่แม้ จาเลยไม่ ได้ยกขึน้ ต่ อสู้ ในศาล ชั้นต้ น จาเลยยกขึน้ อุทธรณ์ ได้ → ปัญหาข้ อกฎหมายที่เกีย่ วกับความสงบเรียบร้ อย ฯ 62  ปัญหาข้ อกฎหมายที่เกีย่ วกับความสงบเรี ยบร้ อย แม้ จาเลย รั บสารภาพและไม่ ได้ ยกขึ้นต่ อสู้ ในศาลชั้นต้ น จาเลยยกขึ้นอทุ ธรณได้ ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๑๙๕ วรรคสอง (ประกอบมาตรา ๒๒๕) ตัวอย่ างเช่ น ปัญหาว่ าสิทธินาคดีอาญามาฟ้ อง (ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๓๙ (๑) – (๗)) ระงับไปหรื อไม่ (เช่ น ตามกรณีศึกษา สปอยหนัง Double Jeopardy ข้ างต้ น) , ศาลชั้นต้ นปรั บบทกฎหมายไม่ ถูกต้ อง และศาลอุทธรณ์ พพิ ากษายืนโดยมิได้ แก้ไข ฯ , ศาลชั้นต้ น พิพากษาลงโทษจาเลยตาม 63 (ต่ อ) ตาม ป.อ. มาตรา ๓๑๗ วรรคท้ าย ตามคาฟ้ อง โดยไม่ มีการ สืบพยานประกอบคารั บสารภาพของจาเลยก่อนฯ , ปัญหาว่ าการ กระทาของจาเลยทั้งสองเป็ นกรรมเดียวหรื อหลายกรรมต่ างกัน ฯ , อทุ ธรณในปัญหาข้ อเท็จจริ งโดยไม่ ปรากฏฐว่ ามีการอนุญาตหรื อ รั บรองให้ อทุ ธรณได้ ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๑๙๓ ตรี ฯ , ฟ้ องโจทก์ บรรยายว่ า...กลางคืน... วันเวลาใดไม่ ปรากฏฐชัด จาเลยลักทรัพย์... ต้ องยกประโยชนให้ แก่จาเลยโดยฟังว่ าจาเลยลักทรั พยในเวลา กลางวัน ฯ 64  อุทธรณ์ หรื อฎีกาต้ องไม่ ถูกห้ ามตามที่ ป.วิ.อ. มาตรา ๒๖ , ๘๗ , ๑๕๐ , ๑๗๐ , ๑๙๓ ทวิ , ๑๙๖ , ๑๙๘ ทวิ , ๒๑๘ วรรคหนึ่ง วรรคสอง , ๒๑๙ , ๒๒๐ บัญญัติไว้ อาทิ ห้ ามมิ ให้ อุทธรณ์ ในปัญหาข้ อเท็จจริ งในคดีซึ่งอัตราโทษอย่ างสู ง ตามทีก่ ฎหมายกาหนดไว้ ให้ จาคุกไม่ เกิน ๓ ปี หรื อปรับเกิน ๖๐,๐๐๐ บาท เว้ นแต่ (๑) จาเลยต้ องคาพิพากษาให้ ลงโทษ จาคกุ หรื อกักขังแทนโทษจาคกุ (ไม่ ใช่ กกั ขังแทนค่ าปรั บ) (๒)...  รอการลงโทษ (๓)...รอการกาหนดโทษ หรื อ (๔)... (ต่ อ) ปรับเกิน ๑,๐๐๐ บาท (ไม่ ได้ ดูจากอัตราโทษทีศ่ าลพิจารณาได้ ความ) (ม. ๑๙๓ ทวิ) ข้ อสั งเกต มาตรา ๑๙๓ ทวิ (๑) ข้ อยกเว้ น (๑) - (๔) “เฉพาะจาเลย” ทีอ่ ุทธรณ์ ได้ (๒) ให้ พจิ ารณาจากอัตราโทษฐานความผิดที่โจทก์ขอให้ ลงโทษเป็ น สาคัญ ไม่ ได้ ดูกาหนดโทษทีศ่ าลชั้นต้ นลงโทษแก่จาเลย (เช่ น ฎ. ๔๙๐๕/๒๕๓๖ ,๓๑๗๐/๒๕๔๙ ,...) (ต่ อ)(๓) กรณีต้องห้ ามอุทธรณ์ ตามมาตรา ๑๙๓ ทวิ ต้ องเป็ นการอุทธรณ์ โต้ แย้ งเนื้อหาแห่ งคาฟ้ องหรื อประเด็นแห่ งคดี ถ้ าเป็ นการโต้ แย้ งดุลพินิจ ของศาลที่ไม่ เกีย่ วกับประเด็นแห่ งคดี แม้ มีอตั ราโทษจาคุกอย่ างสู งไม่ เกิน ๓ ปี ก็ไม่ ต้องห้ ามอุทธรณ์ เช่ น อทุ ธรณโต้ แย้ งคาสั่ งศาลทีไ่ ม่ รับฟ้อง (ฎ. ๑๔/๒๕๓๗) , คาสั่ งศาลที่ให้ งดสืบพยาน (ฎ. ๑๙๒๗/๒๕๓๗) , คาสั่ งศาล ในลงโทษละเมิดอานาจศาล (คร. ๑๙๒๖/๒๕๔๘) , คาสั่ งศาลในการร้ อง ขอคืนของกลาง (ของบุคคลภายนอก) ตาม ป.อ. มาตรา ๓๖ (ฎ. ๑๐๒๕/ ๒๕๒๒ , ๒๑๑/๒๕๐๔  ปชญ. , แต่ ถ้าจาเลยร้ องขอคืนของกลางเองก็ยงั อยู่ (ต่ อ) ภายใต้ มาตรา ๑๙๓ ทวิ เช่ น ฎ. ๕๖๒/๒๕๓๘) , คาสั่ ง อนุญาตให้ ฝากขัง (ฎ. ๔๒๖๕/๒๕๖๑)  ในบางเรื่ องศาลฎีกาเห็นว่ าเป็ นเรื่ องทีก่ ฎหมายกาหนดให้ เป็ น อานาจของศาลชั้นต้ นโดยเฉพาะ จึงไม่ อาจอุทธรณ์ คาสั่ งของศาล ชั้นต้ นได้ เช่ น คาสั่ งในการออกหมายจับ - หมายค้น (ฎ. ๔๗๙๖/ ๒๕๕๙ , ๒๘๕๓/๒๕๕๙ , ๔๗๙/๒๕๕๕) คาสั่ งในการกาหนดเงิน รางวัลทนายความ (ฎ. ๑๖๔๐๘/๒๕๕๕) ดุลพินิจการรับรองอุทธรณ์ หรื อฎีกาตามมาตรา ๑๙๓ ตรี เป็ นดุลพินิจเด็ดขาด (ฎ. ๓๙๕๑/๒๕๓๒ , คร. ๑๘๗/๒๕๔๒) คาสั่ งไม่ อนุญาตให้ (ฝาก) ขังผู้ต้องหาต่ อไป (ฎ. ๑๑๒๕/๒๔๙๖ ปชญ.) คาสั่ งให้ ส่งตัวผู้ต้องหาไปควบคุมเพือ่ รับการ ตรวจพิสูจน์ การเสพหรื อติดยาเสพติด (ฎ. ๑๓๓๑๖/๒๕๕๗) 69  ตัวอย่ างเพิม่ เติม คดีทมี่ ีโทษจาคุกไม่ เกิน ๓ ปี หากศาลลงโทษจาคุก แต่ ให้ เปลีย่ นโทษ จาคุกเป็ นส่ งตัวจาเลย (เยาวชน) ไปฝึ กอบรม ถือว่ าจาเลยไม่ ได้ ต้องคา พิพากษาให้ ลงโทษจาคุก จาเลยจะอุทธรณ์ ว่าไม่ ได้ กระทาความผิดอันเป็ น ปัญหาข้ อเท็จจริงไม่ ได้ (ฎ. ๔๓๒/๒๕๒๐ , ๒๐๕๘/๒๕๕๑ , ๑๕๓/๒๕๕๕ , ๘๔๖๒/๒๕๕๕ , ๙๖๔๘/๒๕๕๙ , ๔๑๓/๒๕๖๐) (ต้ องแก้ไขโดยให้ ผู้พพิ ากษา...อนุญาต ฯ ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๑๙๓ ตรี)  ในคดีทตี่ ้ องห้ ามอุทธรณ์ หรื อฎีกาตามมาตรา ๑๙๓ ทวิ หรื อ มาตรา ๒๑๘ - ๒๒๐ ถ้ าผู้พพิ ากษาคนใดซึ่งพิจารณาหรื อลงชื่ อใน คาพิพากษาหรื อทาความเห็นแย้ งในศาลชั้นต้ นหรื อศาลอุทธรณ์ เห็นว่ าเป็ นปัญหาสาคัญอันควรสู่ ศาลอุทธรณ์ หรื อศาลสู งสุ ด และ อนุญาตให้ อุทธรณ์ หรื อฎีกา / หรื ออัยการสู งสุ ดหรื อพนักงาน อัยการซึ่งได้ รับมอบหมายลงลายมือชื่ อรับรองในอุทธรณ์ หรื อฎีกา ว่ ามีเหตุอนั ควรทีศ่ าลอุทธรณ์ หรื อศาลสู งสุ ดจะได้ วนิ ิจฉัย ก็ให้ รับ อุทธรณ์ หรื อฎีกานั้นไว้ พจิ ารณา (ม. ๒๒๑) 71 ตัวอย่ างคาถาม คดีเรื่ องหนึ่ง โจทก์ฟ้องขอให้ ลงโทษ ๒ กรรม จาเลยทั้งห้ าให้ การรับสารภาพ ศาล ชั้นต้ นลงโทษจาเลยทั้งห้ า์านร่ วมชุมนุมหรื อมัว่ สุ ม กันฝ่ าฝื น พ.ร.ก.การบริหารราชการในสถานการณ์ ฉุกเฉิน พ.ศ.๒๕๔๘ มาตรา ๙ (๒), ๑๘ จาคุกคนละ ๑ เดือน และปรับคนละ ๓,๐๐๐ บาท และ์านร่ วมกันเล่ น การพนัน (ไฮโลว์) ปรับคนละ ๑,๐๐๐ บาท โทษจาคุก (ต่อ) (ต่ อ) โทษจาคุกให้ รอการลงโทษไว้ ๑ ปี หากไม่ ชาระค่ าปรั บให้ กักขังแทนตาม ป.อาญา มาตรา ๒๙, ๓๐ ฯ (จาเลยทั้งห้ าได้ รับ อนุญาตให้ ปล่ อยชั่วคราวในระหว่ างอุทธรณ์ ฎกี า) ดังนี้ (๑) โจทก์ จะอุทธรณ์... ขอให้ ไม่ รอการลงโทษได้ หรื อไม่ (๒) จาเลยทั้งห้ าจะอุทธรณ์ ขอให้ ลงโทษปรับ สถานเดียว โดยปรับในสถาน  สถานเบา และไม่ กกั ขังแทนค่ าปรับโดยให้ รอการกาหนดโทษ (ต่ อ) แทนได้ หรื อไม่ (๓) หากเป็ นกรณีต้องห้ ามอุทธรณ์ โจทก์และจาเลยทั้งห้ ามี ทางแก้ไขอย่ างไร จึงจะสามารถอุทธรณ์ ตาม (๑) และ (๒) ต่ อไปได้ ? (๔) จาเลยบางคนจะอุทธรณ์ อ้างเหตุเป็ นบุคคลซึ่งได้ รับยกเว้ นจึง ไม่ ได้ กระทาผิดตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ได้ หรื อไม่ และ (๕) การที่ จาเลยทั้งห้ ายื่นอุทธรณ์ จะต้ องมาแสดงตนต่ อเจ้ าพนักงานศาลด้ วย หรื อไม่ 74 (อัตราโทษตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ม.๙ (๒), ๑๘) จาคุกไม่ เกิน ๒ ปี หรื อปรับไม่ เกิน ๔๐,๐๐๐ บาท ฯ , พ.ร.บ.การ พนันฯ ม.๔, ๑๒ (๑) จาคุกตั้งแต่ ๓ เดือน ขึน้ ไปจนถึง ๓ ปี และปรับตั้งแต่ ๕๐๐ บาท ขึน้ ไปจนถึง ๕,๐๐๐ บาท) แนวการตอบ : ยกหลัก ป.วิ.อ. มาตรา ๑๙๓ ทวิ (๑) อัตราโทษตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ม.๙ (๒), ๑๘) จาคุกไม่ เกิน ๓ ปี หรื อปรับไม่ เกิน ๖๐,๐๐๐ บาท จึงต้องห้ ามมิให้ อุทธรณ์ ในปัญหา ข้ อเท็จจริง (ดุลพินิจใน (ต่ อ) ในการลงโทษ / รอ - ไม่ รอฯ เป็ นปัญหาข้ อเท็จจริ ง) เว้ นแต่... ดังนั้นโจทก์ จึงอุทธรณ์ ขอให้ ไม่ รอการลงโทษไม่ ได้ ต้ องห้ ามตามมาตรา ๑๙๓ ทวิ (๒) จาเลยอุทธรณ์ ในปัญหาข้ อเท็จจริงเรื่ องดุลพินิจ ในการลงโทษ (ขอให้ ปรับสถานเดียวในความผิด (๑) ฐานร่ วมชุ มนุมหรื อมั่วสุ มกันฝ่ า ฝื น พ.ร.ก.การบริหารราชการในสถานการณ์ ฉุกเฉินได้) เนื่องจาก ศาลชั้นต้ นพิพากษาให้ ลงโทษจาคุก แต่ ศาลรอการลงโทษไว้ ตาม มาตรา ๑๙๓ ทวิ (๒) , แต่ อุทธรณ์ ขอให้ ไม่ กกั ขังแทน  ค่ าปรับโดยให้ รอการกาหนดโทษแทนไม่ ได้ เพราะไม่ ใช่ โทษกักขังแทน (ต่ อ) จาคุกตามมาตรา ๑๙๓ ทวิ (๑) ; แต่ ในความผิด (๒) ฐานร่ วมกันเล่นการพนัน ศาลชั้นต้ นพิพากษาให้ ลงโทษปรับไม่ เกิน ๑,๐๐๐ บาท จึงต้ องห้ ามมิให้ จาเลย อุทธรณ์ ตามมาตรา ๑๙๓ ทวิ (๔) (๓) สามารถยื่นคาร้ องขอให้ ผ้ พู พิ ากษาคนใดซึ่งพิจารณาหรื อ ลงชื่อในคาพิพากษาหรื อทาความเห็นแย้ งในศาลชั้นต้ น เห็นว่ าเป็ น ปัญหาสาคัญอันควรสู่ ศาลอุทธรณ์ และอนุญาตให้ อุทธรณ์ หรื อ อัยการสู ง  สู งสุ ดหรื อพนักงานอัยการซึ่งได้ รับมอบหมายลงลายมือชื่อรับรอง (ต่ อ) ในอุทธรณ์ ว่ ามีเหตุอันควรทีศ่ าลอุทธรณ์ จะได้ วนิ ิจฉัย ตามมาตรา ๒๒๑ และ (๔) จาเลยบางคนจะอุทธรณ์ อ้างเหตุเป็ นบุคคลซึ่งได้ รับยกเว้ นจึง ไม่ ได้ กระทาผิดตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ไม่ ได้ เพราะถือเป็ นการอุทธรณ์ ในปัญหาข้ อเท็จจริงซึ่งไม่ ได้ ปรากฏในชั้นพิจารณา (ที่รับสารภาพ) ถือ เป็ นการยกขึน้ อ้างในข้ อที่ไม่ ได้ ว่ากันมาแล้วโดยชอบใน  ศาลชั้นต้ น (ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๒๒๕ ประกอบ ป.วิ.อ. มาตรา ๑๕) (ต่ อ) (๕) การทีจ่ าเลยทั้งห้ ายื่นอุทธรณ์ จาเลยทั้งห้ า ไม่ จาต้ องมาแสดงตนต่ อเจ้ าพนักงานศาล เนื่องจากตามคาพิพากษา จาเลยทั้งห้ าไม่ ได้ ต้องรับโทษจาคุกและจาเลยไม่ ได้ ถูกคุมขัง (เพราะ รอการลงโทษจาคกุ และได้รับอนุญาตให้ ปล่อยชั่วคราว) ตามมาตรา ๑๙๘ วรรคสาม  ให้ สรุปย่ อ “กระบวนการยตุ ิธรรมทางอาญา” มา โดยสังเขป (ลายมือเขียนของตนเองไม่ น้อยกว่ า ๕๐ หน้ า / ลอกแบบย่ อให้ อ่านออกมีสาระสาคัญครบถ้ วน , ใช้ กระดาษ reuse ได้ ) 80 ฎีกา ห้ ามมิให้ คู่ความฎีกาในปัญหาข้ อเท็จจริ งในคดีที่ศาล อุทธรณ์ พพิ ากษายืนตามศาลล่ างหรื อเพียงแต่ แก้ ไขเล็กน้ อย และให้ ลงโทษจาคกุ จาเลยไม่ เกิน ๕ ปี ฯ (ม. ๒๑๘ ว.๑) ห้ ามมิให้ โจทก์ ฎกี าในปัญหาข้ อเท็จจริง ในคดีที่ศาล อุทธรณ์ พพิ ากษายืนตามศาลล่ างหรื อเพียงแต่ แก้ ไขเล็กน้ อย และให้ ลงโทษจาคุกจาเลยเกิน ๕ ปี ฯ (ม.๒๑๘ ว.๒) 81  ตัวอย่ างเช่ น ศาลชั้นต้ นพิพากษาว่ าจาเลยมีความผิดตาม ป.อ. มาตรา ๒๙๗ จาคุก ๒ ปี ศาลอุทธรณ์ พพิ ากษาแก้เป็ นว่ าให้ จาคุก ๓ ปี ดังนี้ ย่ อม ห้ ามทั้งโจทก์และจาเลยฎีกาในปัญหาข้ อเท็จจริงตามมาตรา ๒๑๘ วรรค หนึ่ง เพราะเป็ นการแก้ไขเล็กน้ อย และยังลงโทษจาคุกไม่ เกิน ๕ ปี ; แต่ ถ้าศาลอุทธรณ์ พพิ ากษาแก้เป็ นว่ าให้ จาคุก ๖ ปี เช่ นนี้ ห้ ามโจทกฎีกาใน ปัญหาข้ อเท็จจริ งตามมาตรา ๒๑๘ วรรคสอง แต่ ถึงแม้ จะแก้ไขเล็กน้ อยก็ ไม่ ห้ามจาเลยฎีกาในปัญหาข้ อเท็จจริง (ขอให้ ยกฟ้ องได้ ) 82  ห้ ามมิให้ คู่ความฎีกาในปัญหาข้ อเท็จจริ ง ในคดีที่ศาล ชั้นต้ นพิพากษาลงโทษจาคุกไม่ เกิน ๒ ปี หรื อปรับไม่ เกิน ๔๐,๐๐๐ บาท ถ้ าศาลอุทธรณ์ ยงั คงลงโทษจาเลยไม่ เกิน กาหนดที่ว่ามานี้ , แต่ มิให้ ใช้ แก่ จาเลยในกรณีทศี่ าลอุทธรณ์ พิพากษาแก้ ไขมากและเพิม่ เติมโทษจาเลย (ม.๒๑๙ ว.๒) “แก้ ไขมาก” หมายถึง การแก้ไขทั้งบทลงโทษและบท กาหนดความผิด (เช่ น แก้จากมาตรา ๓๓๔ จาคุก ๑ ปี เป็ น มาตรา ๓๓๕ จาคุก ๒ ปี , หรื อแก้ไขจากรอการลงโทษ เป็ นไม่ รอการลงโทษ) 83  ห้ ามมิให้ คู่ความฎีกาในคดีทศี่ าลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ พิพากษายกฟ้ องโจทก์ (ม.๒๒๐ - ไม่ว่าจะยกฟ้องด้วยข้ อเท็จจริงหรื อข้ อ กฎหมาย) ตัวอย่ างเช่ น โจทก์ฟ้องข้ อหาพยายามฆ่ า (ป.อ. มาตรา ๒๘๘, ๘๐) ศาลชั้นต้ นฟังว่ าไม่ มีเจตนาฆ่ า แต่ ทาร้ ายผู้อื่นเป็ นเหตุให้ ได้ รับ อันตรายสาหัส (ป.อ. มาตรา ๒๙๗) โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ ฟังว่ า ทาร้ ายผู้อื่นเป็ นเหตุให้ ได้ รับอันตรายแก่กาย (ป.อ. มาตรา ๒๙๕) เช่ นนี้ ย่ อมต้ องห้ ามโจทก์ฎกี าข้ อหาพยายามฆ่ าตามมมาตรา ๒๒๐ เพราะศาลล่างทั้งสองยกฟ้ องข้ อหานีไ้ ปแล้ว 84 ความม่ งุ หมาย : เพือ่ ให้ นายทหารนักเรียนมีความร้ ูในกฎหมายวิธี พิจารณาความอาญาเฉพาะหลักกฎหมายที่สาคัญพอสังเขป ขอบเขต : (อ.ณัฏฐ์พงษ สมศักดิ์) หลักทั่วไปทีส่ าคัญ , การสอบสวน , การ ฟ้ องคดี , การอภัยโทษ , การพิจารณาและพิพากษา , อทุ ธรณ-ฎีกา , สรุปเค้ าโครงกระบวน พิจารณาความอาญา , ข้ อบัญญัติทมี่ ีปัญหา (ประสิทธิภาพใน การบังคับใช้ กฎหมาย) 85  มาตรา ๑๘๒ วรรคสอง ให้ อ่านคาพิพากษาหรือคาสั่งในศาลโดยเปิ ดเผยใน วันเสร็ จการพิจารณา หรื อภายในเวลาสามวันนับแต่ เสร็ จคดี ถ้ ามีเหตุอันสมควร จะเลือ่ นไปอ่ านวันอื่นก็ได้ แต่ ต้องจดรายงานเหตุนั้นไว้ ระเบียบราชการฝ่ ายตุลาการศาลยุตธิ รรม ว่ าด้ วยการอ่ านคาพิพากษาหรื อ คาสั่ งของศาลสู งในลักษณะการประชุ มทงจอภาพ พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้ อ ๔ - ๑๐... ศาลต้ นทางอาจมีคาสั่ งให้ นัดฟังคาพิพากษาฯ ในลักษณะการประชุ มทางจอภาพ กับเรื อนจาหรื อศาลปลายทาง แล้วแต่ กรณีกไ็ ด้ : https://jla.coj.go.th/th/file/get/file/20190911a2c3a7ec29e72ecf9e3c8a87076de00d144115.pdf 86  ระเบียบราชการฝ่ ายตุลาการศาลยุติธรรม ว่ าด้ วยการอ่ านคาพิพากษาหรื อ คาสั่ งศาลสู งในคดีอาญาและคดีแพ่ งทีศ่ าลสู ง โดยจัดให้ มกี ารถ่ ายทอดภาพ และเสี ยงผ่านสื่ ออิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. ๒๕๖๔ : https://jla.coj.go.th/th/file/get/file/20210624 79dc473a2f8482545a1b59cd73f9494e1840 25.pdf 87 ความเป็ นธรรมนั่นแหละคือความเสมอภาค 7/5/2024 88  รายงานด้ านสิ ทธิมนุษยชนประจาปี พ.ศ. ๒๕๖๓ “ สิทธิมนุษยชนในกระบวนการยตุ ิธรรมทางอาญา” มีปัญหาร้ องเรียนสู่ คณะกรรมการสิ ทธิมนุษยชนแห่ งชาติ (กสม.) มากทีส่ ุ ด ประธาน กสม. เผยผลการดาเนินงานทีส่ าคัญในโอกาสครบรอบ ๑๙ ปี กสม. ชี้เรื่ องร้ องเรียนส่ วนใหญ่ เกีย่ วข้ องกับสิ ทธิของผู้ต้องขัง ชู ๑๑ ข้ อเสนอเด่ นนาสู่ การแก้ปัญหา : http://www.nhrc.or.th/News/Information-News/Conclusion.aspx?lang=th- TH 89  ตัวอย่ างเช่ น กระบวนการยตุ ิธรรมทีฉ่ ้ อฉลบิดเบือนการใช้ อานาจและ เลือกปฏฐิบัติ (กรณีบอส อยู่วทิ ยา) , ความรุนแรงต่ อเด็กในโรงเรียน , การ ทาร้ ายร่ างกายและการล่ วงละเมิดทางเพศ , ปฏฐิบัติการด้ านข่ าวสารของ รั ์และเอกชน (IO) ทีล่ ะเมิดสิทธิมนุษยชน , การลิดรอนเสรี ภาพในการ แสดงออก การแสดงความคิดเห็น และการชุมนุม เป็ นต้ น : http://ucl.or.th/wp- content/uploads/2020/12/รายงานสถานการณ์ ด้านสิ ทธิมนุษยชน-10-เด่ น-10-ด้.pdf.... ฯลฯ... 90  ท่ านผ้ ูสนใจสามารถศึกษารายละเอียดได้ จากการ “บรรยายเนติบัณฑิตออนไลน์ ” วิชา “สิ ทธิมนุษยชน ในกระบวนการยุตธิ รรม” ได้ ที่ : https://youtu.be/gH26pcVOCrY , https://www.youtube.com/watch?v=6g3tiElIR8Q 91  เอกสารวิชาการกลุ่ม ๒ (อินทรี) หลักสู ตร ประกาศนียบัตรสิทธิ มนุษยชนสาหรับนักบริหารระดับสู ง รุ่ นที่ ๒ (ปสม. 2) สิ ทธิมนุษยชนในการปล่ อยชั่วคราว จากการชุ มนุมสาธารณะอย่ างมีความรับผิดชอบตาม กฎหมาย : ศึกษาเฉพาะกรณีการปล่ อยชั่วคราวแกนนา คณะราษฎร 92 ? ? ? กรณีข้อเท็จจริงการดาเนินคดีกับแกนนาคณะราษฎรจากสือ่ ต่าง ๆ หากท่านได้รับมอบหมายจากผู้บังคับบัญชาหรือศาลให้ ตรวจสานวน และยกร่างคาสั่งคาร้องขอให้ปล่อยชั่วคราว (๑) ให้ท่านยกร่างเหตุผลที่ศาลจะสั่งไม่อนุญาตให้ปล่อย ชั่วคราวแกนนาคณะราษฎร ทั้งนี้ ให้อ้างหลักเกณฑ์ตาม กฎหมายโดยเฉพาะ ป.วิ.อ. มาตรา ๑๐๘ 93 ??? (๒) ให้ ท่านยกร่ างเหตุผลทีศ่ าลจะสั่ งไม่ อนุญาตให้ ปล่ อยชั่วคราวแกนนาคณะราษฎร ทั้งนี้ ให้ อ้าง หลักเกณฑ์ ตาม ป.วิ.อ. โดยเฉพาะ มาตรา ๑๐๘/๑ แนวคาตอบ... ให้ ตอบตามหลักเกณฑ์ ป.วิ.อ. มาตรา ๑๐๘ และ มาตรา ๑๐๘/๑ มาปรับเข้ ากับข้ อเท็จจริงจากสื่ อ ฯ ทั้งนี้ มีตัวอย่ างคาสั่ งศาลอาญาทีไ่ ม่ อนุญาตให้ ปล่อยชั่วคราว ดังต่ อไปนี้ 94 (ต่ อ) : พิเคราะห์ ความหนักเบาแห่ งข้ อหาและพฤติการณ์แห่ งคดีแล้ว เห็นว่ า คดีมีอตั ราโทษสู ง พฤติการณ์ แห่ งคดีเป็ นเรื่ องร้ ายแรง การ กระทาตามฟ้ องมีลกั ษณะเป็ นการร่ วมกันกระทาความผิดของกลุ่ม บุคคล อันอาจก่อให้ เกิดความเสี ยหายหรื อ ความวุ่นวายขึน้ และส่ งผลกระทบเป็ นวงกว้ าง... ชักนาให้ ประชาชน ล่วงละเมิดต่ อกฎหมายแผ่ นดิน โดยการบุกรุกทาลายทรัพย์ สินของ ทางราชการโดยไม่ เกรงกลัวต่ อกฎหมายบ้ านเมือง... โดยจาเลยขึน้ ปราศรัยด้ วยถ้ อยคาทีน่ ามาซึ่ง 95  ความเสื่ อมเสี ยมาสู่ สถาบันพระมหากษัตริย์อนั เป็ นทีเ่ ทิดทูนและ (ต่ อ) เคารพสั กการะ กระทบกระเทือนต่ อจิตใจของปวงชนชาวไทยผู้ จงรักภักดีอย่ างไม่ เกรงกลัวต่ อกฎหมาย นอกจากนีย้ งั ปรากฏ พฤติการณ์ ของจาเลยว่ าถูกกล่าวหาดาเนินคดีเกีย่ วกับความผิดใน ลักษณะทานองเดียวกันในคดีอื่นอีก เมื่อพิจารณาประกอบคาคัดค้ าน ของพนักงานอัยการโจทก์แล้ว... กรณีมีเหตุอนั ควรเชื่ อว่ า หากอนุญาต ให้ ปล่อยชั่วคราวจาเลยอาจไปก่อเหตุชุมนุมทาให้ เกิดความวุ่นวายใน ลักษณะเดียวกันกับความผิดทีก่ ล่าวหาอีก จึงไม่ อนุญาตให้ ปล่อย ชั่วคราว ให้ ยกคาร้ อง คืนหลักประกัน แจ้ งคาสั่ งให้ ผู้ต้องหา 96 ส่ วนตัวอย่ างคาสั่ งศาลที่ “อนุญาต” เช่ น อนุญาตให้ ปล่อยชั่วคราวจาเลยที่... โดยมีประกัน ในวงเงินคนละ ๓๕,๐๐๐ บาท ทาสั ญญาประกัน แจ้ งต้ นสั งกัด เมื่อสั ญญาประกัน สิ้นสุ ดให้ แจ้ งผู้บังคับบัญชาทราบ , น่ าเชื่ อว่ าจาเลยที่ ๓ (หมอลาแบงค์ ) จะไม่ ไปก่อเหตุอนั ตราย ประการอื่นได้ อกี จึงอนุญาตให้ ปล่อยตัวชั่วคราว ตีราคาประกัน ๒ แสนบาท โดยมีเงื่อนไขห้ ามมิให้ จาเลยที่ ๓ กระทาการในลักษณะ เช่ นเดียวกับที่จาเลยที่ ๓ ถูกกล่าวหาตามฟ้ องเกีย่ วกับสถาบัน พระมหากษัตริย์ซ้าอีก หรื อไปร่ วมกิจกรรมที่อาจทาให้ เสื่ อมเสี ยแก่ สถาบันฯ..." 97  กระบวนการยตุ ิธรรมทีฉ่ ้ อ ตัวอย่ างเช่ น ฉลบิดเบือนการใช้ อานาจและเลือก ปฏฐิบัติ (กรณีบอส อยู่วทิ ยา) , ความรุนแรงต่อเด็กใน โรงเรียน , การทาร้ ายร่ างกายและการล่ วงละเมิดทางเพศ , ปฏฐิบตั ิการด้านข่าวสารของรั ์และ เอกชน (IO) ทีล่ ะเมิดสิทธิมนุษยชน , การลิดรอนเสรีภาพในการแสดงออก การแสดงความ คิดเห็น และการชุมนุม เป็ นต้ น : http://ucl.or.th/wp-content/uploads/2020/12/รายงานสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชน-10-เด่น-10-ด้.pdf.... ฯลฯ... 98  ให้ วเิ คราะห์ กรณี “บอส อยู่วทิ ยา” ตาม สรุปเค้ าโครงการะบวนพิจารณาความอาญา → ข้ อคิด การแก้ ไขปัญหาให้ ถูกต้ องตามกระบวนการยุตธิ รรมที่ นานาอารยประเทศให้ การยอมรับ แม้ จะล่ าช้ า แต่ กจ็ ะไม่ ก่อให้ เกิด ปัญหาหรื อความรั บผิดอื่นให้ ย่ งุ ยากติดตามมา → ข้ อคิด ปัญหาการ "สั่ งไม่ ฟ้อง” คดียุตเิ ด็ดขาด 99  โครงสร้ างขัน้ ตอนการดาเนินคดีอาญาโดยรัฐ มีการกระทา พนง. ฝ.ปกครอง พนักงาน พนักงานอัยการ ผิดอาญา / ตารวจ สอบสวน ฯ สั่ งสอบสวนเพิม่ เติมฯ ผสห. ร้ องทุกข์ สื บสวน สอบสวน ฟ้ อง / ไม่ ฟ้อง – / กล่าวโทษ ค้ น จับ ควบคุม ให้ พยายามเปรียบเทียบ ปล่อยชั่วคราว ผัดฟ้ องฝากขัง ขัง / ปล่อยชั่วคราว บังคับตามคาพิพากษา พิจารณา อภัยโทษ เปลี่ยนโทษหนัก อุทธรณ์ - ฎีกา พิพากษา ศาล เป็ นเบา - ลดโทษ ภายใน ๑ เดือน , สอบ ต้ องไม่ ถูกห้ ามโดย ชั่งนา้ หนัก คาให้ การ กฎหมาย พยานหลักฐาน ตรวจ พหฐ. 100  อานาจฟ้องคดี ป.ป.ช. https://www.isranews.org/article/isranews-news/100727-invesisra-189.html “อัยการไม่ ฟ้อง ป.ป.ช.ฟ้ องเอง! คดีโรงพัก-แฟลต ตร.‘สุ เทพ- พล.ต.อ.ปทีป’โดนด้ วย” : https://www.isranews.org/article/isranews-news/100727-invesisra-189.html "ป.ป.ช."ลุยฟ้ องเอง"คดีโรงพัก-แฟลต ตร." -"สุ เทพ-พล.ต.อ. ปทีป "โดนด้ วย : https://www.komchadluek.net/news/politic/475410 101  บอส อยู่วทิ ยา: คณะกรรมการชุ ด “วิชา มหาคุณ” เสนอให้ เริ่มกระบวนการสอบสวนคดีทายาทกระทิงแดงใหม่ - BBC News ไทย https://www.bbc.com/thai/thailand-53984222 เปิ ดหน้ าชัดๆ ขบวนการล้มคดี “บอส อยู่วทิ ยา”