พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ.2540 PDF

พระราชบัญญัติ ขอมูลขาวสารของราชการ พ.ศ.2540 --------------------------------------------- ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร....

พระราชบัญญัติ ขอมูลขาวสารของราชการ พ.ศ.2540 --------------------------------------------- ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วันที่ ๒ กันยายน พ.ศ.๒๕๔๐ เปนปที่ ๕๒ ในรัชกาลปจจุบัน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกลา ฯ ใหประกาศวา โดยที่เปนการสมควรใหมีกฎหมายวาดวยขอมูลขาวสารของราชการ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกลา ฯ ใหตราพระราชบัญญัติขึ้นไวโดยคําแนะนําและยินยอมของรัฐสภา ดังตอไปนี้ มาตรา ๑ พระราชบัญญัตินี้เรียกวา “พระราชบัญญัติขอมูลขาวสารของราชการ พ.ศ.๒๕๔๐” มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับเมื่อพนกําหนดเกาสิบวันนับแตวันประกาศในราชกิจจา นุเบกษาเปนตนไป มาตรา ๓ บรรดากฎหมาย กฎ ระเบียบ และขอบังคับอื่น ในสวนที่บัญญัติไวแลวใน พระราชบัญญัตินี้ หรือซึ่งขัดหรือแยงกับบทแหงพระราชบัญญัตินี้ใหใชพระราชบัญญัตินี้แทน มาตรา ๔ ในพระราชบัญญัตินี้ “ขอมูลขาวสาร” หมายความวา สิ่งที่สื่อความหมายใหรูเรื่องราวขอเท็จจริง ขอมูล หรือสิ่งใดๆ ไมวา การสื่อความหมายนั้นจะทําไดโดยสภาพของสิ่งนั้นเองหรือโดยผานวิธีการใดๆ และไมวาจะไดจัดทําไวในรูป ของเอกสาร แฟม รายงาน หนังสือ แผนผัง แผนที่ ภาพวาด ภาพถาย ฟลม การบันทึกภาพหรือเสียง การ บันทึกโดยเครื่องคอมพิวเตอร หรือวิธีอื่นใดที่ทําใหสิ่งที่บันทึกไวปรากฏได  “ขอมูลขาวสารของราชการ” หมายความวา ขอมูลขาวสารที่อยูในความครอบครองหรือควบคุมดูแลของ หนวยงานของรัฐ ไมวาจะเปนขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการดําเนินงานของรัฐหรือขอมูลขาวสารเกี่ยวกับ เอกชน “หนวยงานของรัฐ” หมายความวา ราชการสวนกลาง ราชการสวนภูมิภาค ราชการสวนทองถิ่น รัฐวิสาหกิจ สวนราชการสังกัดรัฐสภา ศาลเฉพาะในสวนที่ไมเกี่ยวกับการพิจารณาพิพากษาคดี องคกร ควบคุมการประกอบวิชาชีพ หนวยงานอิสระของรัฐและหนวยงานอื่นตามที่กําหนดในกฎกระทรวง “เจาหนาที่ของรัฐ” หมายความวา ผูซึ่งปฏิบัติงานใหแกหนวยงานของรัฐ “ขอมูลขาวสารสวนบุคคล” หมายความวา ขอมูลขาวสารเกี่ยวกับสิ่งเฉพาะตัวของบุคคล เชน การศึกษา ฐานะการเงิน ประวัติสุขภาพ ประวัติอาชญากรรม หรือประวัติการทํางาน บรรดาที่มีชื่อของผู นั้นหรือมีเลขหมาย รหัส หรือสิ่งบอกลักษณะอื่นที่ทําใหรูตัวผูนั้นได เชน ลายพิมพนิ้วมือ แผนบันทึก ลักษณะเสียงของคนหรือรูปถาย และใหหมายความรวมถึงขอมูลขาวสารเกี่ยวกับสิ่งเฉพาะตัวของผูที่ถึงแก กรรมแลวดวย “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการขอมูลขาวสารของราชการ “คนตางดาว” หมายความวา บุคคลธรรมดาที่ไมมีสัญชาติไทยและไมมีถิ่นที่อยู ในประเทศไทย และนิติบุคคลดังตอไปนี้ (๑) บริษัทหรือหางหุนสวนที่มีทุนเกินกึ่งหนึ่งเปนของคนตางดาว ใบหุนชนิดออกใหแกผูถือ ใหถือวา ใบหุนนั้นคนตางดาวเปนผูถือ (๒) สมาคมที่มีสมาชิกเกินกึ่งหนึ่งเปนคนตางดาว (๓) สมาคมหรือมูลนิธิที่มีวัตถุประสงคเพื่อประโยชนของคนตางดาว (๔) นิติบุคคลตาม (๑) (๒) (๓) หรือนิติบุคคลอื่นใดที่มีผูจัดการหรือกรรมการเกินกึ่งหนึ่งเปน คนตางดาว นิติบุคคลตามวรรคหนึ่ง ถาเขาไปเปนผูจัดการหรือกรรมการ สมาชิก หรือมีทุนในนิติบุคคลอื่น ให ถือวาผูจัดการหรือกรรมการ หรือสมาชิก หรือเจาของทุนดังกลาวเปนคนตางดาว มาตรา ๕ ใหนายกรัฐมนตรีรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ และมีอํานาจออกกฎกระทรวง เพื่อ ปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ กฎกระทรวงนั้น เมื่อประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลวใหใชบังคับได มาตรา ๖ ใหจัดตั้งสํานักงานคณะกรรมการขอมูลขาวสารของราชการขึ้นในสังกัดสํานักงานปลัด สํานักนายกรัฐมนตรี มีหนาที่ปฏิบัติงานเกี่ยวกับงานวิชาการและธุรการใหแกคณะกรรมการและ คณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสาร ประสานงานกับหนวยงานของรัฐ และใหคําปรึกษาแก เอกชนเกี่ยวกับการปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ หมวด ๑ การเปดเผยขอมูลขาวสาร _______________ มาตรา ๗ หนวยงานของรัฐตองสงขอมูลขาวสารของราชการอยางนอยดังตอไปนี้ลงพิมพในราชกิจจา นุเบกษา (๑) โครงสรางและการจัดองคกรในการดําเนินงาน (๒) สรุปอํานาจหนาที่ที่สําคัญและวิธีการดําเนินงาน (๓) สถานที่ติดตอเพื่อขอรับขอมูลขาวสาร หรือคําแนะนําในการติดตอกับหนวยงานของรัฐ (๔) กฎ มติคณะรัฐมนตรี ขอบังคับ คําสั่ง หนังสือเวียน ระเบียบ แบบแผน นโยบาย หรือการ ตีความ ทั้งนี้ เฉพาะที่จัดใหมีขึ้นโดยมีสภาพอยางกฎ เพื่อใหมีผลเปนการทั่วไปตอเอกชนที่เกี่ยวของ (๕) ขอมูลขาวสารอื่นตามที่คณะกรรมการกําหนด ขอมูลขาวสารใดที่ไดมีการจัดพิมพเพื่อใหแพรหลายตามจํานวนพอสมควรแลว ถามีการลงพิมพในราช กิจจานุเบกษาโดยอางอิงถึงสิ่งพิมพนั้นก็ใหถือวาเปนการปฏิบัติตามบทบัญญัติวรรคหนึ่งแลว ใหหนวยงานของรัฐรวบรวมและจัดใหมีขอมูลขาวสารตามวรรคหนึ่งไวเผยแพรเพื่อขายหรือจําหนาย จายแจก ณ ที่ทําการของหนวยงานของรัฐแหงนั้นตามที่เห็นสมควร มาตรา ๘ ขอมูลขาวสารที่ตองลงพิมพตามมาตรา ๗ (๔) ถายังไมไดลงพิมพในราชกิจจานุเบกษา จะนํามาใชบังคับในทางที่ไมเปนคุณแกผูใดไมได เวนแตผูนั้นจะไดรูถึงขอมูลขาวสารนั้นตามความเปนจริงมา กอนแลวเปนเวลาพอสมควร มาตรา ๙ ภายใตบังคับมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๕ หนวยงานของรัฐตองจัดใหมีขอมูลขาวสาร ของราชการอยางนอยดังตอไปนี้ไวใหประชาชนเขาตรวจดูได ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑและวิธีการที่ คณะกรรมการกําหนด (๑) ผลการพิจารณาหรือคําวินิจฉัยที่มีผลโดยตรงตอเอกชน รวมทั้งความเห็นแยงและคําสั่งที่ เกี่ยวของในการพิจารณาวินิจฉัยดังกลาว (๒) นโยบายหรือการตีความที่ไมเขาขายตองลงพิมพในราชกิจจานุเบกษา ตามมาตรา ๗ (๔)  (๓) แผนงาน โครงการ และงบประมาณรายจายประจําปของปที่กําลังดําเนินการ (๔) คูมือหรือคําสั่งเกี่ยวกับวิธีปฏิบัติงานของเจาหนาที่ของรัฐ ซึ่งมีผลกระทบถึงสิทธิหนาที่ของเอกชน (๕) สิ่งพิมพที่ไดมีการอางอิงถึงตามมาตรา ๗ วรรคสอง (๖) สัญญาสัมปทาน สัญญาที่มีลักษณะเปนการผูกขาดตัดตอนหรือสัญญารวมทุนกับเอกชนในการ จัดทําบริการสาธารณะ (๗) มติคณะรัฐมนตรี หรือมติคณะกรรมการที่แตงตั้งโดยกฎหมาย หรือโดยมติคณะรัฐมนตรี ทั้งนี้ ใหระบุรายชื่อรายงานทางวิชาการ รายงานขอเท็จจริง หรือขอมูลขาวสารที่นํามาใชในการพิจารณาไวดวย (๘) ขอมูลขาวสารอื่นตามที่คณะกรรมการกําหนด ขอมูลขาวสารที่จัดใหประชาชนเขาตรวจดูไดตามวรรคหนึ่ง ถามีสวนที่ตองหามมิใหเปดเผยตามมาตรา ๑๔ หรือมาตรา ๑๕ อยูดวย ใหลบหรือตัดทอนหรือทําโดยประการอื่นใดที่ไมเปนการเปดเผยขอมูลขาวสาร นั้น บุคคลไมวาจะมีสวนไดเสียเกี่ยวของหรือไมก็ตาม ยอมมีสิทธิเขาตรวจดู ขอสําเนาหรือขอสําเนาที่มีคํา รับรองถูกตองของขอมูลขาวสารตามวรรคหนึ่งได ในกรณีที่สมควรหนวยงานของรัฐโดยความเห็นชอบของ คณะกรรมการ จะวางหลักเกณฑเรียกคาธรรมเนียมในการนั้นก็ได ในการนี้ใหคํานึงถึงการชวยเหลือผูมี รายไดนอยประกอบดวย ทั้งนี้ เวนแตจะมีกฎหมายเฉพาะบัญญัติไวเปนอยางอื่น คนตางดาวจะมีสิทธิตามมาตรานี้เพียงใดใหเปนไปตามที่กําหนดโดยกฎกระทรวง มาตรา ๑๐ บทบัญญัติมาตรา ๗ และมาตรา ๙ ไมกระทบถึงขอมูลขาวสารของราชการที่มี กฎหมายเฉพาะกําหนดใหมีการเผยแพรหรือเปดเผย ดวยวิธีการอยางอื่น มาตรา ๑๑ นอกจากขอมูลขาวสารของราชการที่ลงพิมพในราชกิจจานุเบกษาแลว หรือที่จัดไวให ประชาชนเขาตรวจดูไดแลว หรือที่มีการจัดใหประชาชนไดคนควาตามมาตรา ๒๖ แลว ถาบุคคลใดขอขอมูล ขาวสารอื่นใดของราชการและคําขอของผูนั้นระบุขอมูลขาวสารที่ตองการในลักษณะที่อาจเขาใจไดตามควร ให หนวยงานของรัฐผูรับผิดชอบจัดหาขอมูลขาวสารนั้นใหแกผูขอภายในเวลาอันสมควร เวนแตผูนั้นขอจํานวน มากหรือบอยครั้งโดยไมมีเหตุผลอันสมควร ขอมูลขาวสารของราชการใดมีสภาพที่อาจบุบสลายงาย หนวยงานของรัฐจะขอขยายเวลาในการจัดหา ใหหรือจะจัดทําสําเนาใหในสภาพอยางหนึ่งอยางใด เพื่อมิใหเกิดความเสียหายแกขอมูลขาวสารนั้นก็ได ขอมูลขาวสารของราชการที่หนวยงานของรัฐจัดหาใหตามวรรคหนึ่งตองเปนขอมูลขาวสารที่มีอยูแลวใน สภาพที่พรอมจะใหได มิใชเปนการตองไปจัดทํา วิเคราะห จําแนก รวบรวม หรือจัดใหมีขี้นใหม เวนแต เปนการแปรสภาพเปนเอกสารจากขอมูลขาวสารที่บันทึกไวในระบบการบันทึกภาพหรือเสียง ระบบ คอมพิวเตอร หรือระบบอื่นใด ทั้งนี้ ตามที่คณะกรรมการกําหนด แตถาหนวยงานของรัฐเห็นวากรณีที่ขอ นั้นมิใชการแสวงหาผลประโยชนทางการคา และเปนเรื่องที่จําเปนเพื่อปกปองสิทธิเสรีภาพสําหรับผูนั้นหรือ เปนเรื่องที่จะเปนประโยชนแกสาธารณะ หนวยงานของรัฐจะจัดหาขอมูลขาวสารนั้นใหก็ได บทบัญญัติวรรคสามไมเปนการหามหนวยงานของรัฐที่จะจัดใหมีขอมูลขาวสารของราชการใดขึ้นใหม ใหแกผูรองขอ หากเปนการสอดคลองดวยอํานาจหนาที่ตามปกติของหนวยงานของรัฐนั้นอยูแลว ใหนําความในมาตรา ๙ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคสี่ มาใชบังคับแกการจัดหาขอมูลขาวสารให ตามมาตรานี้ โดยอนุโลม มาตรา ๑๒ ในกรณีที่มีผูยื่นคําขอขอมูลขาวสารของราชการตามมาตรา ๑๑ แมวาขอมูลขาวสารที่ ขอจะอยูในความควบคุมดูแลของหนวยงานสวนกลาง หรือสวนสาขาของหนวยงานแหงนั้นหรือจะอยูในความ ควบคุมดูแลของหนวยงานของรัฐแหงอื่นก็ตาม ใหหนวยงานของรัฐที่รับคําขอใหคําแนะนํา เพื่อไปยื่นคําขอ ตอหนวยงานของรัฐที่ควบคุมดูแลขอมูลขาวสารนั้นโดยไมชักชา ถาหนวยงานของรัฐผูรับคําขอเห็นวาขอมูลขาวสารที่มีคําขอเปนขอมูลขาวสารที่จัดทําโดยหนวยงานของ รัฐแหงอื่น และไดระบุหามการเปดเผยไวตามระเบียบที่กําหนดตามมาตรา ๑๖ ใหสงคําขอนั้นใหหนวยงาน ของรัฐผูจัดทําขอมูลขาวสารนั้นพิจารณาเพื่อมีคําสั่งตอไป  มาตรา ๑๓ ผูใดเห็นวาหนวยงานของรัฐไมจัดพิมพขอมูลขาวสารตามมาตรา ๗ หรือไมจัดขอมูล ขาวสารไวใหประชาชนตรวจดูไดตามมาตรา ๙ หรือไมจัดหาขอมูลขาวสารใหแกตนตามมาตรา ๑๑ หรือฝา ฝน หรือไมปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ หรือปฏิบัติหนาที่ลาชาหรือเห็นวาตนไมไดรับความสะดวกโดยไมมี เหตุอันสมควร ผูนั้นมีสิทธิรองเรียนตอคณะกรรมการ เวนแตเปนเรื่องเกี่ยวกับการมีคําสั่งมิใหเปดเผยขอมูล ขาวสารตามมาตรา ๑๕ หรือคําสั่งไมรับฟงคําคัดคานตามมาตรา ๑๗ หรือคําสั่งไมแกไขเปลี่ยนแปลงหรือ ลบขอมูลขาวสารสวนบุคคลตามมาตรา ๒๕ ในกรณีที่มีการรองเรียนตอคณะกรรมการตามวรรคหนึ่ง คณะกรรมการตองพิจารณาใหแลวเสร็จ ภายในสามสิบวันนับแตวันที่ไดรับคํารองเรียน ในกรณีที่มีเหตุจําเปนใหขยายเวลาออกไปได แตตองแสดง เหตุผลและรวมเวลาทั้งหมดแลวตองไมเกินหกสิบวัน หมวด ๒ ขอมูลขาวสารที่ไมตองเปดเผย _______________ มาตรา ๑๔ ขอมูลขาวสารของราชการที่อาจกอใหเกิดความเสียหายตอสถาบันพระมหากษัตริยจะ เปดเผยมิได มาตรา ๑๕ ขอมูลขาวสารของราชการที่มีลักษณะอยางหนึ่งอยางใดดังตอไปนี้ หนวยงานของรัฐหรือ เจาหนาที่ของรัฐอาจมีคําสั่งมิใหเปดเผยก็ได โดยคํานึงถึงการปฏิบัติหนาที่ตามกฎหมายของหนวยงานของรัฐ ประโยชนสาธารณะ และประโยชนของเอกชนที่เกี่ยวของประกอบกัน (๑) การเปดเผยจะกอใหเกิดความเสียหายตอความมั่นคงของประเทศ ความสัมพันธระหวางประเทศ และความมั่นคงในทางเศรษฐกิจหรือการคลังของประเทศ (๒) การเปดเผยจะทําใหการบังคับใชกฎหมายเสื่อมประสิทธิภาพ หรือไมอาจสําเร็จตามวัตถุประสงค ได ไมวาจะเกี่ยวกับการฟองคดี การปองกัน การปราบปราม การทดสอบ การตรวจสอบ หรือการรู แหลงที่มาของขอมูลขาวสารหรือไมก็ตาม (๓) ความเห็นหรือคําแนะนําภายในหนวยงานของรัฐในการดําเนินการเรื่องหนึ่งเรื่องใด แตทั้งนี้ไม รวมถึงรายงานทางวิชาการ รายงานขอเท็จจริง หรือขอมูลขาวสารที่นํามาใชในการทําความเห็นหรือ คําแนะนําภายในดังกลาว (๔) การเปดเผยจะกอใหเกิดอันตรายตอชีวิตหรือความปลอดภัยของบุคคลหนึ่งบุคคลใด  (๕) รายงานการแพทยหรือขอมูลขาวสารสวนบุคคลซึ่งการเปดเผยจะเปนการรุกล้ําสิทธิสวนบุคคล โดยไมสมควร (๖) ขอมูลขาวสารของราชการที่มีกฎหมายคุมครองมิใหเปดเผย หรือขอมูลขาวสารที่มีผูใหมาโดยไม ประสงคใหทางราชการนําไปเปดเผยตอผูอื่น (๗) กรณีอื่นตามที่กําหนดใหพระราชกฤษฎีกา คําสั่งมิใหเปดเผยขอมูลขาวสารของราชการจะกําหนดเงื่อนไขอยางใดก็ได แตตองระบุไวดวยวาที่ เปดเผยไมไดเพราะเปขอมูลขาวสารประเภทใดและเพราะเหตุใด และใหถือวาการมีคําสั่งเปดเผยขอมูล ขาวสารของราชการเปนดุลพินิจโดยเฉพาะของเจาหนาที่ของรัฐตามลําดับสายการบังคับบัญชา แตผูขออาจ อุทธรณตอคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสารไดตามที่กําหนดในพระราชบัญญัตินี้ มาตรา ๑๖ เพื่อใหเกิดความชัดเจนในทางปฏิบัติวาขอมูลขาวสารของราชการจะเปดเผยตอบุคคลใด ไดหรือไมภายใตเงื่อนไขเชนใด และสมควรมีวิธีรักษามิใหรั่วไหลใหหนวยงานของรัฐกําหนดวิธีการคุมครอง ขอมูลขาวสารนั้น ทั้งนี้ ตามระเบียบที่คณะรัฐมนตรีกําหนดวาดวยการรักษาความลับของทางราชการ มาตรา ๑๗ ในกรณีที่เจาหนาที่ของรัฐเห็นวา การเปดเผยขอมูลขาวสารของราชการใดอาจกระทบถึง ประโยชนไดเสียของผูใด ใหเจาหนาที่ของรัฐแจงใหผูนั้นเสนอ คําคัดคานภายในเวลาที่กําหนด แตตองใหเวลาอันสมควรที่ผูนั้นอาจเสนอคําคัดคานได ซึ่งตองไมนอยกวาสิบ หาวันนับแตวันที่ไดรับแจง ผูที่ไดรับแจงตามวรรคหนึ่ง หรือผูที่ทราบวาการเปดเผยขอมูลขาวสารของราชการใดอาจกระทบถึง ประโยชนไดเสียของตน มีสิทธิคัดคานการเปดเผยขอมูลขาวสารนั้นไดโดยทําเปนหนังสือถึงเจาหนาที่ของรัฐ ผูรับผิดชอบ ในกรณีที่มีการคัดคาน เจาหนาที่ของรัฐผูรับผิดชอบตองพิจารณาคําคัดคานและแจงผลการพิจารณา ใหผูคัดคานทราบโดยไมชักชา ในกรณีที่มีคําสั่งไมรับฟงคําคัดคาน เจาหนาที่ของรัฐจะเปดเผยขอมูลขาวสาร นั้นมิไดจนกวาจะลวงพนกําหนดเวลาอุทธรณตามมาตรา ๑๘ หรือจนกวาคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผย ขอมูลขาวสารไดมีคําวินิจฉัยใหเปดเผยขอมูลขาวสารนั้นได แลวแตกรณี  มาตรา ๑๘ ในกรณีที่เจาหนาที่ของรัฐมีคําสั่งมิใหเปดเผยขอมูลขาวสารใดตามมาตรา ๑๔ หรือ มาตรา ๑๕ หรือมีคําสั่งไมรับฟงคําคัดคานของผูมีประโยชนไดเสียตามมาตรา ๑๗ ผูนั้นอาจอุทธรณตอ คณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสารภายในสิบหาวันนับแตวันที่ไดรับแจงคําสั่งนั้นโดยยื่นคํา อุทธรณตอคณะกรรมการ มาตรา ๑๙ การพิจารณาเกี่ยวกับขอมูลขาวสารที่มีคําสั่งมิใหเปดเผยนั้นไมวาจะเปนการพิจารณาของ คณะกรรมการ คณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสารหรือศาลก็ได จะตองดําเนินกระบวนการ พิจารณาโดยมิใหขอมูลขาวสารนั้นเปดเผยแกบุคคลอื่นใดที่ไมจําเปนแกการพิจารณาและในกรณีที่จําเปนจะ พิจารณาลับหลังคูกรณีหรือคูความฝายใดก็ได มาตรา ๒๐ การเปดเผยขอมูลขาวสารใด แมจะเขาขายตองมีความรับผิดชอบตามกฎหมายใด ให ถือวาเจาหนาที่ของรัฐไมตองรับผิดหากเปนการกระทําโดยสุจริตในกรณีดังตอไปนี้ (๑) ขอมูลขาวสารตามมาตรา ๑๕ ถาเจาหนาที่ของรัฐไดดําเนินการโดยถูกตองตามระเบียบตาม มาตรา ๑๖ (๒) ขอมูลขาวสารตามมาตรา ๑๕ ถาเจาหนาที่ของรัฐในระดับตามที่กําหนดในกฎกระทรวงมีคําสั่งให เปดเผยเปนการทั่วไปหรือเฉพาะแกบุคคลใด เพื่อประโยชนอันสําคัญยิ่งกวาที่เกี่ยวกับประโยชนสาธารณะ หรือชีวิต รางกาย สุขภาพ หรือประโยชนอื่นของบุคคล และคําสั่งนั้นไดกระทําโดยสมควรแกเหตุ ในการ นี้จะมีการกําหนดขอจํากัดหรือเงื่อนไขในการใชขอมูลขาวสารนั้นตามความเหมาะสมก็ได การเปดเผยขอมูลขาวสารตามวรรคหนึ่งไมเปนเหตุใหหนวยงานของรัฐพนจากความรับผิดตาม กฎหมายหากจะพึงมีในกรณีดังกลาว หมวด ๓ ขอมูลขาวสารสวนบุคคล ______________ มาตรา ๒๑ เพื่อประโยชนแหงหมวดนี้ “บุคคล” หมายความวา บุคคลธรรมดา ที่มีสัญชาติไทย และบุคคลธรรมดาที่ไมมีสัญชาติไทยแตมีถิ่นที่อยูในประเทศไทย  มาตรา ๒๒ สํานักขาวกรองแหงชาติ สํานักงานสภาความมั่นคงแหงชาติ และหนวยงานของรัฐแหง อื่นตามที่กําหนดในกฎกระทรวง อาจออกระเบียบโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการกําหนดหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขที่มิใหนําบทบัญญัติวรรคหนึ่ง (๓) ของมาตรา ๒๓ มาใชบังคับกับขอมูลขาวสารสวน บุคคลที่อยูในความควบคุมดูแลของหนวยงานดังกลาวก็ได หนวยงานของรัฐแหงอื่นที่จะกําหนดในกฎกระทรวงตามวรรคหนึ่งนั้น ตองเปนหนวยงานของรัฐซึ่งการ เปดเผยประเภทขอมูลขาวสารสวนบุคคลตามมาตรา ๒๓ วรรคหนึ่ง (๓) จะเปนอุปสรรครายแรงตอการ ดําเนินการของหนวยงานดังกลาว มาตรา ๒๓ หนวยงานของรัฐตองปฏิบัติเกี่ยวกับการจัดระบบขอมูลขาวสารสวนบุคคลดังตอไปนี้ (๑) ตองจัดใหมีระบบขอมูลขาวสารสวนบุคคลเพียงเทาที่เกี่ยวของ และจําเปนเพื่อการดําเนินงานของ หนวยงานของรัฐใหสําเร็จตามวัตถุประสงคเทานั้น และยกเลิกการจัดใหมีระบบดังกลาวเมื่อหมดความจําเปน (๒) พยายามเก็บขอมูลขาวสารโดยตรงจากเจาของขอมูล โดยเฉพาะอยางยิ่งในกรณีที่จะกระทบถึง ประโยชนไดเสียโดยตรงของบุคคลนั้น (๓) จัดใหมีการพิมพในราชกิจจานุเบกษา และตรวจสอบแกไขใหถูกตองอยูเสมอเกี่ยวกับสิ่ง ดังตอไปนี้ (ก) ประเภทของบุคคลที่มีการเก็บขอมูลไว (ข) ประเภทของระบบขอมูลขาวสารสวนบุคคล (ค) ลักษณะการใชขอมูลตามปกติ (ง) วิธีการขอตรวจดูขอมูลขาวสารของเจาของขอมูล (จ) วิธีการขอใหแกไขเปลี่ยนแปลงขอมูล (ฉ) แหลงที่มาของขอมูล (๔) ตรวจสอบแกไขขอมูลขาวสารสวนบุคคลในความรับผิดชอบใหถูกตองอยูเสมอ (๕) จัดระบบรักษาความปลอดภัยใหแกระบบขอมูลขาวสารสวนบุคคล ตามความเหมาะสม เพื่อ ปองกันมิใหมีการนําไปใชโดยไมเหมาะสมหรือเปนผลรายตอเจาของขอมูล ในกรณีที่เก็บขอมูลขาวสารโดยตรงจากเจาของขอมูล หนวยงานของรัฐตองแจงใหเจาของขอมูลทราบ ลวงหนาหรือพรอมกับการขอขอมูลถึงวัตถุประสงคที่จะนําขอมูลมาใช ลักษณะการใชขอมูลตามปกติ และ กรณีที่ขอขอมูลนั้นเปนกรณีที่อาจใหขอมูลไดโดยความสมัครใจหรือเปนกรณีมีกฎหมายบังคับ หนวยงานของรัฐตองแจงใหเจาของขอมูลทราบในกรณีมีการใหจัดสงขอมูลขาวสารสวนบุคคลไปยังที่ ใดซึ่งจะเปนผลใหบุคคลทั่วไปทราบขอมูลขาวสารนั้นได เวนแตเปนไปตามลักษณะการใชขอมูลตามปกติ  มาตรา ๒๔ หนวยงานของรัฐจะเปดเผยขอมูลขาวสารสวนบุคคลที่อยูในความควบคุมดูแลของตน ตอหนวยงานของรัฐแหงอื่นหรือผูอื่น โดยปราศจากความยินยอมเปนหนังสือของเจาของขอมูลที่ใหไวลวงหนา หรือในขณะนั้นมิได เวนแตเปนการเปดเผยดังตอไปนี้ (๑) ตอเจาหนาที่ของรัฐในหนวยงานของตน เพื่อการนําไปใชตามอํานาจหนาที่ของหนวยงานของรัฐ แหงนั้น (๒) เปนการใชขอมูลตามปกติภายในวัตถุประสงคของการจัดใหมีระบบขอมูลขาวสารสวนบุคคลนั้น (๓) ตอหนวยงานของรัฐที่ทํางานดวยการวางแผน หรือการสถิติ หรือสํามะโนตางๆ ซึ่งมีหนาที่ตอง รักษาขอมูลขาวสารสวนบุคคลไวไมใหเปดเผยตอไปยังผูอื่น (๔) เปนการใหเพื่อประโยชนในการศึกษาวิจัย โดยไมระบุชื่อหรือสวนที่ทําใหรูวาเปนขอมูลขาวสาร สวนบุคคลที่เกี่ยวกับบุคคลใด (๕) ตอหอจดหมายเหตุแหงชาติ กรมศิลปากร หรือหนวยงานอื่นของรัฐตามมาตรา ๒๖ วรรคหนึ่ง เพื่อการตรวจดูคุณคาในการเก็บรักษา (๖) ตอเจาหนาที่ของรัฐ เพื่อการปองกันการฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามกฎหมาย การสืบสวน การ สอบสวน หรือการฟองคดี ไมวาเปนคดีประเภทใดก็ตาม (๗) เปนการใหซึ่งจําเปน เพื่อการปองกันหรือระงับอันตรายตอชีวิตหรือสุขภาพของบุคคล (๘) ตอศาล และเจาหนาที่ของรัฐหรือหนวยงานของรัฐหรือบุคคลที่มีอํานาจตามกฎหมายที่จะขอ ขอเท็จจริงดังกลาว (๙) กรณีอื่นตามที่กําหนดในพระราชกฤษฎีกา การเปดเผยขอมูลขาวสารสวนบุคคลตามวรรคหนึ่ง (๓) (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) และ (๙) ใหมี การจัดทําบัญชีแสดงการเปดเผยกํากับไวกับขอมูลขาวสารนั้น ตามหลักเกณฑและวิธีการที่กําหนดใน กฎกระทรวง มาตรา ๒๕ ภายใตบังคับมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๕ บุคคลยอมมีสิทธิที่จะไดรูถึงขอมูลขาวสาร สวนบุคคลที่เกี่ยวกับตน และเมื่อบุคคลนั้นมีคําขอเปนหนังสือ หนวยงานของรัฐที่ควบคุมดูแลขอมูลขาวสาร นั้นจะตองใหบุคคลนั้นหรือผูกระทําการแทนบุคคลนั้นไดตรวจดูหรือไดรับสําเนาขอมูลขาวสารสวนบุคคลสวน ที่เกี่ยวกับบุคคลนั้น และใหนํามาตรา ๙ วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบังคับโดยอนุโลม การเปดเผยรายงานการแพทยที่เกี่ยวกับบุคคลใด ถากรณีมีเหตุอันควรเจาหนาที่ของรัฐจะเปดเผยตอ เฉพาะแพทยที่บุคคลนั้นมอบหมายก็ได  ถาบุคคลใดเห็นวาขอมูลขาวสารสวนบุคคลที่เกี่ยวกับตนสวนใดไมถูกตองตามที่เปนจริง ใหมีสิทธิยื่น คําขอเปนหนังสือใหหนวยงานของรัฐที่ควบคุมดูแลขอมูลขาวสารแกไขเปลี่ยนแปลงหรือลบขอมูลขาวสารสวน นั้นได ซึ่งหนวยงานของรัฐจะตองพิจารณาคําขอดังกลาว และแจงใหบุคคลนั้นทราบโดยไมชักชา ในกรณีที่หนวยงานของรัฐไมแกไขเปลี่ยนแปลงหรือลบขอมูลขาวสารใหตรงตามที่มีคําขอ ใหผูนั้นมี สิทธิอุทธรณตอคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสารภายในสามสิบวันนับแตวันไดรับแจงคําสั่งไม ยินยอมแกไขเปลี่ยนแปลงหรือลบขอมูลขาวสาร โดยยื่นคําอุทธรณตอคณะกรรมการ และไมวากรณีใดๆ ใหเจาของขอมูลมีสิทธิรองขอใหหนวยงานของรัฐหมายเหตุคําขอของตนแนบไวกับขอมูลขาวสารสวนบุคคลที่ เกี่ยวของได ใหบุคคลตามที่กําหนดในกฎกระทรวงมีสิทธิดําเนินการตามมาตรา ๒๓ มาตรา ๒๔ และมาตรานี้แทน ผูเยาว คนไรความสามารถ คนเสมือนไรความสามารถ หรือเจาของขอมูลที่ถึงแกกรรมแลวก็ได หมวด ๔ เอกสารประวัติศาสตร ___________ มาตรา ๒๖ ขอมูลขาวสารของราชการที่หนวยงานของรัฐไมประสงคจะเก็บรักษาหรือมีอายุครบ กําหนดตามวรรคสองนับแตวันที่เสร็จสิ้นการจัดใหมีขอมูลขาวสารนั้น ใหหนวยงานของรัฐสงมอบใหแกหอ จดหมายเหตุแหงชาติ กรมศิลปากรหรือหนวยงานอื่นของรัฐตามที่กําหนดในพระราชกฤษฎีกา เพื่อคัดเลือกไว ใหประชาชนไดศึกษาคนควา กําหนดเวลาตองสงขอมูลขาวสารของราชการตามวรรคหนึ่งใหแยกประเภท ดังนี้ (๑) ขอมูลขาวสารของราชการตามมาตรา ๑๔ เมื่อครบเจ็ดสิบหาป (๒) ขอมูลขาวสารของราชการตามมาตรา ๑๕ เมื่อครบยี่สิบป กําหนดเวลาตามวรรคสอง อาจขยายออกไปไดในกรณีดังตอไปนี้ (๑) หนวยงานของรัฐยังจําเปนตองเก็บรักษาขอมูลขาวสารของราชการไวเองเพื่อประโยชนในการใช สอย โดยตองจัดเก็บและจัดใหประชาชนไดศึกษาคนควาตามที่จะตกลงกับหอจดหมายเหตุแหงชาติ กรม ศิลปากร (๒) หนวยงานของรัฐเห็นวา ขอมูลขาวสารนั้นยังไมควรเปดเผย โดยมีคําสั่งขยายเวลากํากับไวเปน การเฉพาะราย คําสั่งการขยายเวลานั้นใหกําหนดระยะเวลาไวดวย แตจะกําหนดเกินคราวละหาปไมได  การตรวจสอบหรือทบทวนมิใหมีการขยายเวลาไมเปดเผยจนเกินความจําเปน ใหเปนไปตามหลักเกณฑ และวิธีการที่กําหนดในกฎกระทรวง บทบัญญัติตามมาตรานี้ มิใหใชบังคับกับขอมูลขาวสารของราชการตามที่คณะรัฐมนตรีออกระเบียบ กําหนดใหหนวยงานของรัฐหรือเจาหนาที่ของรัฐจะตองทําลายหรืออาจทําลายไดโดยไมตองเก็บรักษา หมวด ๕ คณะกรรมการขอมูลขาวสารของราชการ ______________ มาตรา ๒๗ ใหมีคณะกรรมการขอมูลขาวสารของราชการ ประกอบดวยรัฐมนตรี ซึ่ง นายกรัฐมนตรีมอบหมายเปนประธาน ปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี ปลัดกระทรวงกลาโหม ปลัดกระทรวง เกษตรและสหกรณ ปลัดกระทรวงการคลัง ปลัดกระทรวงการตางประเทศ ปลัดกระทรวงมหาดไทย ปลัดกระทรวงพาณิชย เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา เลขาธิการคณะกรรมการขาราชการพลเรือน เลขาธิการสภาความมั่นคงแหงชาติ เลขาธิการสภาผูแทนราษฎร ผูอํานวยการสํานักขาวกรองแหงชาติ ผูอํานวยการสํานักงบประมาณ และผูทรงคุณวุฒิอื่นจากภาครัฐและภาคเอกชน ซึ่งคณะรัฐมนตรีแตงตั้งอีก เกาคนเปนกรรมการ ใหปลัดสํานักนายกรัฐมนตรีแตงตั้งขาราชการของสํานักงานปลัดสํานักนายกรัฐมนตรีคนหนึ่งเปน เลขานุการ และอีกสองคนเปนผูชวยเลขานุการ มาตรา ๒๘ คณะกรรมการมีอํานาจหนาที่ ดังตอไปนี้ (๑) สอดสองดูแล และใหคําแนะนําเกี่ยวกับการดําเนินงานของเจาหนาที่ของรัฐและหนวยงานของรัฐ ในการปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ (๒) ใหคําปรึกษาแกเจาหนาที่ของรัฐหรือหนวยงานของรัฐ เกี่ยวกับการปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ ตามที่ไดรับคําขอ (๓) เสนอแนะในการตราพระราชกฤษฎีกา และการออกกฎกระทรวง หรือระเบียบของคณะรัฐมนตรี ตามพระราชบัญญัตินี้ (๔) พิจารณาและใหความเห็นเรื่องรองเรียนตามมาตรา ๑๓ (๕) จัดทํารายงานเกี่ยวกับการปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ เสนอคณะรัฐมนตรีเปนครั้งคราวตาม ความเหมาะสม แตอยางนอยปละหนึ่งครั้ง (๖) ปฏิบัติหนาที่อื่นตามที่กําหนดในพระราชบัญญัตินี้  (๗) ดําเนินการเรื่องอื่นตามที่คณะรัฐมนตรีหรือนายกรัฐมนตรีมอบหมาย มาตรา ๒๙ กรรมการผูทรงคุณวุฒิซึ่งไดรับแตงตั้งตามมาตรา ๒๗ มีวาระอยูในตําแหนงคราวละ สามปนับแตวันที่ไดรับแตงตั้ง ผูที่พนจากตําแหนงแลวอาจไดรับแตงตั้งใหมได มาตรา ๓๐ นอกจากการพนจากตําแหนงตามวาระ กรรมการผูทรงคุณวุฒิซึ่งไดรับแตงตั้งตาม มาตรา ๒๗ พนจากตําแหนง เมื่อ (๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) คณะรัฐมนตรีใหออกเพราะมีความประพฤติเสื่อมเสีย บกพรอง หรือไมสุจริตตอหนาที่ หรือ หยอนความสามารถ (๔) เปนบุคคลลมละลาย (๕) เปนคนไรความสามารถหรือคนเสมือนไรความสามารถ (๖) ไดรับโทษจําคุกโดยคําพิพากษาถึงที่สุดใหจําคุก เวนแตเปนโทษสําหรับความผิดที่ไดกระทําโดย ประมาทหรือความผิดลหุโทษ มาตรา ๓๑ การประชุมของคณะกรรมการ ตองมีกรรมการมาประชุมไมนอยกวากึ่งหนึ่งของจํานวน กรรมการทั้งหมดจึงจะเปนองคประชุม ใหประธานกรรมการเปนประธานในที่ประชุม ถาประธานกรรมการไมมาประชุมหรือไมอาจปฏิบัติ หนาที่ได ใหกรรมการที่มาประชุมเลือกกรรมการคนหนึ่งเปนประธานในที่ประชุม การวินิจฉัยชี้ขาดของที่ประชุมใหถือเสียงขางมาก กรรมการคนหนึ่งใหมีเสียงหนึ่งในการลงคะแนน ถาคะแนนเสียงเทากัน ใหประธานในที่ประชุมออกเสียงเพิ่มขึ้นอีกเสียงหนึ่งเปนเสียงชี้ขาด มาตรา ๓๒ ใหคณะกรรมการมีอํานาจเรียกใหบุคคลใดมาใหถอยคําหรือใหสงวัตถุ เอกสาร หรือ พยานหลักฐานมาประกอบการพิจารณาได มาตรา ๓๓ ในกรณีที่หนวยงานของรัฐปฏิเสธวาไมมีขอมูลขาวสารตามที่มีคําขอไมวาจะเปนกรณี มาตรา ๑๑ หรือมาตรา ๒๕ ถาผูมีคําขอไมเชื่อวาเปนความจริงและรองเรียนตอคณะกรรมการตามมาตรา ๑๓ ใหคณะกรรมการมีอํานาจเขาดําเนินการตรวจสอบขอมูลขาวสารของราชการที่เกี่ยวของได และแจงผล การตรวจสอบใหผูรองเรียนทราบ หนวยงานของรัฐหรือเจาหนาที่ของรัฐตองยินยอมใหคณะกรรมการหรือผูซึ่งคณะกรรมการมอบหมาย เขาตรวจสอบขอมูลขาวสารที่อยูในความครอบครองของตนได ไมวาจะเปนขอมูลขาวสารที่เปดเผยไดหรือไม ก็ตาม  มาตรา ๓๔ คณะกรรมการจะแตงตั้งคณะอนุกรรมการเพื่อพิจารณาหรือปฏิบัติงานอยางใดอยางหนึ่ง ตามที่คณะกรรมการมอบหมายก็ไดและใหนําความในมาตรา ๓๑ มาใชบังคับโดยอนุโลม หมวด ๖ คณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสาร ________________ มาตรา ๓๕ ใหมีคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสารสาขาตางๆ ตามความเหมาะสม ซึ่งคณะรัฐมนตรีแตงตั้งตามขอเสนอของคณะกรรมการ มีอํานาจหนาที่พิจารณาวินิจฉัยอุทธรณคําสั่งมิให เปดเผยขอมูลขาวสารตามมาตรา ๑๔ หรือมาตรา ๑๕ หรือคําสั่งไมรับฟงคําคัดคานตามมาตรา ๑๗ และ คําสั่งไมแกไขเปลี่ยนแปลงหรือลบขอมูลขาวสารสวนบุคคลตามมาตรา ๒๕ การแตงตั้งคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสารตามวรรคหนึ่ง ใหแตงตั้งตามสาขาความ เชี่ยวชาญเฉพาะดานของขอมูลขาวสารของราชการ เชน ความมั่นคงของประเทศ เศรษฐกิจและการคลัง ของประเทศ หรือการบังคับใชกฎหมาย มาตรา ๓๖ คณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสาร คณะหนึ่งๆ ประกอบดวยบุคคลตาม ความจําเปน แตตองไมนอยกวาสามคน และใหขาราชการที่คณะกรรมการแตงตั้งปฏิบัติหนาที่เปนเลขานุการ และผูชวยเลขานุการ ในกรณีพิจารณาเกี่ยวกับขอมูลขาวสารของหนวยงานของรัฐแหงใด กรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูล ขาวสารซึ่งมาจากหนวยงานของรัฐแหงนั้นจะเขารวมพิจารณาดวยไมได กรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสาร จะเปนเลขานุการหรือผูชวยเลขานุการไมได มาตรา ๓๗ ใหคณะกรรมการพิจารณาสงคําอุทธรณใหคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูล ขาวสาร โดยคํานึงถึงความเชี่ยวชาญเฉพาะดานของคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสารแตละ สาขาภายในเจ็ดวัน นับแตวันที่คณะกรรมการไดรับคําอุทธรณ คําวินิจฉัยของคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสารใหเปนที่สุด และในการมีคําวินิจฉัยจะมี ขอสังเกตเสนอตอคณะกรรมการเพื่อใหหนวยงานของรัฐที่เกี่ยวของปฏิบัติเกี่ยวกับกรณีใดตามที่เห็นสมควรก็ ได ใหนําความในมาตรา ๑๓ วรรคสอง มาใชบังคับแกการพิจารณาอุทธรณของคณะกรรมการวินิจฉัย การเปดเผยขอมูลขาวสารโดยอนุโลม  มาตรา ๓๘ อํานาจหนาที่ของคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสาร แตละสาขา วิธี พิจารณาและวินิจฉัย และองคคณะในการพิจารณาและวินิจฉัย ใหเปนไปตามระเบียบที่คณะกรรมการ กําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา มาตรา ๓๙ ใหนําบทบัญญัติมาตรา ๒๙ มาตรา ๓๐ มาตรา ๓๒ และบทกําหนดโทษที่ประกอบ กับบทบัญญัติดังกลาวมาใชบังคับกับคณะกรรมการวินิจฉัยการเปดเผยขอมูลขาวสารโดยอนุโลม หมวด ๗ บทกําหนดโทษ _______________ มาตรา ๔๐ ผูใดไมปฏิบัติตามคําสั่งของคณะกรรมการที่สั่งตามมาตรา ๓๒ ตองระวางโทษจําคุก ไมเกินสามเดือน หรือปรับไมเกินหาพันบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ มาตรา ๔๑ ผูใดฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามขอจํากัดหรือเงื่อนไขที่เจาหนาที่ของรัฐกําหนดตามมาตรา ๒๐ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งป หรือปรับไมเกินสองหมื่นบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ บทเฉพาะกาล _____________ มาตรา ๔๒ บทบัญญัติมาตรา ๗ มาตรา ๘ และมาตรา ๙ มิใหใชบังคับกับขอมูลขาวสารของ ราชการที่เกิดขึ้นกอนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใชบังคับ ใหหนวยงานของรัฐจัดพิมพขอมูลขาวสารตามวรรคหนึ่ง หรือจัดใหมีขอมูลขาวสารตามวรรคหนึ่งไว เพื่อใหประชาชนเขาตรวจดูได แลวแตกรณี ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑและวิธีการที่คณะกรรมการจะไดกําหนด มาตรา ๔๓ ใหระเบียบวาดวยการรักษาความปลอดภัยแหงชาติ พ.ศ.๒๕๑๗ ในสวนที่เกี่ยวกับ ขอมูลขาวสารของราชการ ยังคงใชบังคับตอไปไดเทาที่ไมขัดหรือแยงตอพระราชบัญญัตินี้ เวนแตระเบียบที่ คณะรัฐมนตรีกําหนดตามมาตรา ๑๖ จะไดกําหนดเปนอยางอื่น ผูรับสนองพระบรมราชโองการ พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ นายกรัฐมนตรี หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ ในระบอบประชาธิปไตย การให ประชาชนมีโอกาสกวางขวางในการไดรับขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการดําเนินการตางๆ ของรัฐเปนสิ่งจําเปน เพื่อที่ประชาชนจะสามารถแสดงความคิดเห็นและใชสิทธิทางการเมืองไดโดยถูกตองกับความเปนจริง อันเปน การสงเสริมใหมีความเปนรัฐบาลโดยประชาชนมากยิ่งขึ้น สมควรกําหนดใหประชาชนมีสิทธิไดรูขอมูล ขาวสารของราชการ โดยมีขอยกเวนอันไมตองเปดเผยที่แจงชัดและจํากัดเฉพาะขอมูลขาวสารที่หากเปดเผย แลวจะเกิดความเสียหายตอประเทศชาติหรือตอประโยชนที่สําคัญของเอกชน ทั้งนี้ เพื่อพัฒนาระบอบ ประชาธิปไตยใหมั่นคงและจะยังผลใหประชาชนมีโอกาสรูถึงสิทธิหนาที่ของตนอยางเต็มที่ เพื่อที่จะปกปก รักษาประโยชนของตนไดอีกประการหนึ่งดวย ประกอบกับสมควรคุมครองสิทธิสวนบุคคลในสวนที่ เกี่ยวของกับขอมูลขาวสารของราชการไปพรอมกัน จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัตินี้