NOTE ภาค ก. PDF

THAI HISTORY 1 WORLD HISTORY 6 MFA 20 Government 23 THAI Policy 26 THAI...

THAI HISTORY 1 WORLD HISTORY 6 MFA 20 Government 23 THAI Policy 26 THAI ECON & Geography 30 CULTURE 36 ASEAN 43 UN 57 Sub-regional, Regional and International Cooperation 76 EU 90 NATO 94 Country Facts 96 Conferences/Treaties 104 Events 108 Definitions 110 Ranking 112 Miscellaneous 116 Ayutthaya - King 39 and 4175 - รวมระหว่าง ละโว ้-สุวรรณภูม ิ พระเจ ้าอูท ่ อง เป็ นกษั ตริยอ ์ งค์แรก - แข่งขันกับรัฐทีมีอํานาจทัดเทียมกัน สว่ นรัฐทีห่างไกล เน ้นการทูต การค ้าแลกเปลียน วัฒนธรรม ั พันธ์กบ ความสม ั หัวเมือง 1. มลายู : มะละกา ไทรบุรี ตรังกานู กลันตัน ปั ตตานี - ผ่านนครศรีธรรมราช 2. เขมร 3. พม่า : มอญเป็ นรัฐกันชน 4. จีน: จิมก ้อง จีนตีความว่าเป็ นเมืองขึน แต่ไทยได ้ประโยชน์จากการค ้า 5. ญีปุ่ น: เอกาทรศรส : โชกุนอิเอยาสุ 6. รัฐมุสลิม : แขกเทศ คือ นับถืออิสลาม - สมัยพระนเรศวรตําแหน่งจุฬาราขมนตรีสว่ นใหญ่ เป็ นชาวเปอร์เซย ี สบ ื ต่อกันมา ั พันธ์กบ ความสม ั ฝรังเศส - Sussmate misse "Gasm " shorting - พ.ศ.2228 ออกพระวิสต ์ ี 14 ุ รสุนทร โกษาปาน ไปเฝ้ าพระเจ ้าหลุยสท - ลาลูแบร์ เป็ นหัวหน ้าคณะเดินทางมาอยุธยา - ฝรังเศสสง่ กองทัพมา มะริดและบางกอก ไทยมีสงครามกับพม่า 24 ครัง คณะทูตไทยไปยุโรปครังแรกคือ สมัยสมเด็จพระเอกาทศรส ไป ฮอลันดา ่ วั บรมโกศ พระพุทธศาสนา ที ลังกาวงศ ์ พระเจ ้าอยูห โปรตุเกสมา รามาธิบดี ที 2 สถาปั ตยกรรมแบบยุโรป - พระนารายณ์นเิ วศน์ nanmen enanntna-watersinsiesaimston n - Rattanakosin ร.1 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช - สถาปนากรุงรัตนโกสน ิ ทร์ พ.ศ.2325 - ระบบการปกครองเหมือนอยุทธยาตอนปลาย คือมี สมุหนายก สมุหกลาโหม โกษาธิบดี จตุสดมภ์ - พระไตรปิ ฎก (ฉบับทอง) รามเกียรติ - กฎหมายตราสามดวง - ราชสห ี ์ คชสห ี ์ บัวแก ้ว (กรมคลังกรมท่า) - สงครามเก ้าทัพ - โปรตุเกส สง่ ทูต อันโตนิโอ หรือ องตนวีเสน ติดต่อกรุงเทพฯ ชาติแรก - อังกฤษยึดเกาะปี นัง ขณะที ทวาย มะริด ตะนาวศรี ห่างจากสยามไปเข ้ากับพม่า 1 ร.2 พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาล ัย - ยุคทองวรรณกรรม - อินจัน - สถานกงสุลแรกในสยามคือ โปรตุเกส - อังกฤษสง่ ทูตเข ้ามาเจรจา ยกเลิก การผูกขาดพระคลังสน ิ ค ้า Worldly : อังกฤษยึดอินเดีย ร.3 พระบาทพระนงเกล้ ั าเจ้าอยู่ (โอรส ร.2) - เจ ้าสวั - *สนธิสญ ั ญาเบอร์น*ี กับ UK เป็ นสญั ญาฉบับแรกในรัตนโกสน ิ ทร์ สยามได ้เปรียบ - ไทยชว่ ยอังกฤษรบพม่ายุคนี - *สนธิสญ ั ญาโรเบิรต ์ * กับ US ครังแรก !! btw US w/ Asian countries - คล ้ายกับเบอร์นี + หากมีชาติใด ได ้ตังกงสุล สหรัฐฯ ต ้องได ้ด ้วย - หมอบรัดเลย์ - ปฏิทน ิ นสพ.ภาษาไทย - สงครามอานามสยามยุทธ 14 ปี : TH vs VIET แย่งเขมร - ก่อตัง ธรรมยุกตนิกาย ที วัดบวรนิเวศวิหาร by ร.4 สมัยเป็ น เจ ้าฟ้ ามกุฏ ร.4 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยูห ่ ัว (โอรส ร.2) - มีกษั ตริย ์ 2 พระองค์ อีกคนคือ พระปิ นเกล ้า - ถือนํ าพิพัธสต ั ยาครังแรก - ราชกิจจานุเบกษา - โรงกษาปณ์ ผลิตเหรียญ - ั *สนธิสญญาเบาว์ รงิ * จอห์นเบาว์รงิ มาขอแก ้สญ ั ญาเบอร์นี → ไทยเสย ี เปรียบ ี ิ - 1. ไทยเสยสทธิสภาพนอกอาณาเขต : ไม่ปฏิบต ั ต ิ ามกฏหมายของปท.ทีพํานัก แต่ ั ตามต ้นสงกัด ขึนศาลกงสุล - 2. เก็บภาษี ได ้เพียงร ้อยละ 3 - 3. ไม่มก ี ําหนดสนสุ ิ ดสญ ั ญา - 4. ประเทศไหนได ้สท ิ ธิอะไร อังกฤษต ้องได ้ด ้วย - Keyword: “ชาติทได้ ี ร ับการอนุเคราะห์อย่างยิง” - +ผลดี+ - การค ้าขยายตัว การค ้าเสรี ไม่มก ี ารผูกขาดของกรมพระคลังสน ิ ค ้า - เศรษฐกิจไทย เข ้าสู่ ทุนนิยม การขยายตัวปลูกข ้าว - ระบบเศรษฐกิจแบบเงินตรา พึงพาต่างชาติมากขึน - US ปธน.แอนดรูว ์ แจ็คสน ั สง่ ผู ้แทน ทําการค ้า TH-US ครังแรก - Last War with พม่า @ เชย ี งตุง - สุรย ิ ป ุ ราคา หว ้ากอ จ.ประจวบคีรข ี น ั ธ์ > บิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย ร.5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูห ่ ัว - ิ วงศ ์ เป็ นผู ้สําเร็จราชการแทน พระยาศรีสรุ ย - ยกเลิกตําแหน่งกรมพระราชวังบวร ยกเลิกวังหน ้า >> สยามกุฏราชกุมาร 2  - คนแรกคือ เจ ้าฟ้ าวชริ น ิ ุ หิศ สนพระชนม์ เลยเป็ น เจ ้าฟ้ ามหาวชริ าวุธ - มีการสอบทุนเล่าเรียนหลวง - Facilities: โรงไฟฟ้ า โรงประปา กรมพยาบาล กรมรถไฟ แบ ้งสยามกัมมาจล หอรัชฎากร พิพัฒน์เก็บภาษี ศริ ริ าช รพ.แรกของไทย - เริมใช ้ ร.ศ. - ปฏิรปู การปกครอง ร.5 ยกเลิก จตุสดมภ์ เป็ นกระทรวง ทบวง กรม - อํานาจการปกครองย ้ายมารวมทีกษั ตริย ์ - ***ครังแรกทีมีการปกครอง “รัฐชาติ” มีอธิปไตย ดินแดนชด ั เจน เพือไม่ตะวันตกอ ้าง เหตุยด ึ ครอง - เสด็จประพาส สงิ คโปร์ ชวา อินเดีย → เสด็จประพาสยุโรป 2 ครัง - FIRST King from Asia เสด็จเยือนยุโรป - UK, France, Belgium, Germany, Italy, Austria-Hungary, Denmark, Czechoslovakia, Switzerland, Russia - สมเด็จพระนางเจ ้าเสาวภาผ่องศรี สําเร็จราชการแทน “สมเด็จรีเจนท์” - เลิกทาส 2448 - วิกฤตการณ์ ร.ศ.112 (วิกฤตการณ์ปากนํา พ.ศ.2436) : Thai vs France - ฝศ. อ ้างอธิปไตยเหนือดินแดน ฝั งซายแม่ ้ ้ นําโขง (ลาว) ใชนโยบายเรื อปื นปิ ดอ่าว ไทย - ฝรศ. ลงโทษทหารไทย คือ พระยอดเมืองขวาง - ไทยยอมยกลาวให ้ เสย ี ค่าปรับ 3 ล ้านฟรังก์ - ฝศ. ยึด จันทบุรี ไว ้ 10 ปี ไทย ต ้องยก ดินแดนฝั งขวาแม่นําโขงให ้ เพือแลกกับ จันทบุรี - ฝศ. ยึด ตราด ไทยต ้องยก พระตะบอง เสย ี มราฐ ศรีโสภณ แต่ ฝศ. ไม่คน ื ประจันคีรี เขต - ไทย เสย ี ดินแดนรัฐมลายู/สรัี ฐมาลัย ไทรบุร ี ปะลิส กล ันต ัน ตร ังกานู ให้ อ ังกฤษ → ยกเลิกเบาวริง กู ้เงิน 4 ล ้านปอนด์ เลิกใชเงิ ้ นพดด ้วง - ไทยเสย ี ดินแดน ฝั งซายแม่ ้ นําสาละวิน ให ้อังกฤษ - พระบรมรูปทรงม ้า ครบรอบ 40 ปี ชา่ งจากปารีส Worldly: อังกฤษยึดพม่าได ้ทังหมด นรม. ทีดํารงตําแหน่ง นานทีสุด คือ จอมพล ป. พิบล ู สงคราม (รวมระยะเวลา 15 ปี 11 เดือน 25 วัน) ั สุด คือ นายทวี บุณยเกตุ (17 days) นรม. ทีดํารงตําแหน่ง สนที ร.6 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยูห ่ ัว - จบจากตปท.องค์แรก - กบฏ ร.ศ.130 เลียนแบบจีน และเมืองจําลองดุสต ิ ธานี - พ.ร.บ. ประถมศก ึ ษา การศก ึ ษาภาคบังคับ & รร.ฝึ กหัดข ้าราชการพลเรือนเป็ นจุฬา - พ.ร.บ. คํานํ าหน ้า พ.ร.บ. นามสกุล - เปลียน ร.ศ. เป็ น พ.ศ. - สร ้างสนามบินดอนเมือง 3  - WORLD WAR I (1914) - เปลียนเป็ นธงไตรรงค์ - ฝ่ ายสม ั พันธมิตร คือ อังกฤษ ฝรศ. รัสเซย ี VS ฝ่ ายมหาอํานาจกลาง คือ เยอรมนี ออสเตรีย ฮงั การี อิตาลี - ไทยอยูฝ ่ ่ ายชนะ ได ้สท ิ ธิแก ้ สนธิสญ ั ญาสภาพนอกอาณาเขต - ไทยเป็ นสมาชก ิ สนั นิบาตชาติ - อนุเสาวรีย ์ ทหารอาสา วงเวียน 22 กรกฎา - แต่งตัง ดร.ฟรานซส ิ บี แชร์ ชาวอเมริกน ั เป็ น ทีปรึกษาราชการตปท. ตําแหน่ง พระยากัลยา ณไมตรี ร.7 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยูห ่ ัว - Great Depression > ปลด ขรก. - การเปลียนแปลงการปกครอง 24 มิ.ย. พ.ศ.2475 - เห็นตัวอย่างจาก ตุรกี ญีปุ่ น จีน - หล ัก 6 ประการ : ล ้มเลิกสมบูรณายาสท ิ ธิราชย์ แสดงความเป็ นประชาธิปไตย - เอกราช ความปลอดภัย เศรษฐกิจ การศก ึ ษา เสมอภาค เสรีภาพ - 10 ธ.ค. 2475 รัฐธรรมนูญฉบับถาวร ก่อนหน ้านี พระยากัลยาณไมตรี ร่างฉบับแรก - เปลียนคําว่า คณะกรรมการราษฎร เป็ น คณะรัฐมนตรี - นายปรีด ี พนมยงค์ เสนอ เค้าโครงเศรษฐกิจ สมุดปกเหลือง ถูกมองว่าสงั คมนิยม เกินไป ไม่ผา่ นรัฐสภา ถูกโจมตีวา่ เป็ นคอมมิวนิสต์ - พระยาพหลรัฐประหารครังแรก ปรีดก ี ลับมา - 4 days later - ประชุมสภาครังแรก - กบฏบวรเดช - จัดตัง ราชบัณฑิตยสภา - พระราชทานปริญญาบัตรครังแรก - Shortest reign ร.8 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห ่ ัวอาน ันทมหิดล - ร.7 สละพระราชสมบัต ิ ตอน ร.8 อายุเพียง 9 พรรษา - 24 มิ.ย. เป็ นวันชาติ ก่อนจะเปลียนเป็ น 5 ธ.ค. - จอมพล ป. เป็ น นรม. - รัฐนิยม 12 ประการ - เชอผูื ้นํ าชาติพ ้นภัย / ไทยทํา ไทยใช ้ ไทยเจริญ - เกิดรัฐวิสาหกิจ และ กระทรวงอุตสาหกรรม + แบ ้งชาติ - **SIAM → THAILAND by หลวงวิจต ิ รวารสาร - 2483 สงครามอินโดจีน - ไทยสง่ ทหาร ยึดดินแดนคืนจาก ฝรศ. - ยุทธนาวีเกาะชา้ ง ญีปุ่ นเข ้าไกล่เกลีย ฝรศ.ยอมคืน >> อนุสาวรียช ั สมรภูม ิ ์ ย - เป็ นการรบทางทะเลครังเดียวของกองทัพเรือไทย - 2484 WORLD WAR II มหาเอเชย ี บูรพา 4  - ญีปุ่ นยกพลขึนบก ขอทางผ่านไปพม่าอินเดีย อ ้างว่า จะชว่ ยเอาดินแดนคืนจาก อังกฤษ ฝรศ. - ขบวนการเสรีไทย นํ าโดย ม.ร.ว.เสนีย ์ ปราโมท และปรีด ี - สร ้างรถไฟสายมรณะ - เสรีไทย - ในไทย X.O Group โดยปรีด ี - ในอังกฤษ Force 136 โดย ม.จ.ศุภสวัสดิวงศส ์ นิท สวัสดิวต ั น์ - ในอเมริกา O.S.S โดย ม.ร.ว.เสนีย ์ ปราโมช - สญ ั ั ญาทีทําให ้ไทยไม่แพ ้ : สญญาความตกลงสมบู รณ์แบบ - จอมพล ป. ลาออก แพ ้เรืองย ้ายเมืองหลวงไปเพชรบูรณ์ - ปรีด ี เป็ นรัฐบุรษุ อาวุโส - ร.8 สวรรณคต ครองราชย์เพียง 12 ปี การเมืองสม ัยใหม่ในไทย - จอมพล ป.’s ร ัฐนิยม ประกาศ 12 ฉบ ับ ื 1. เปลียนชอจากสยาม > ไทย 2. 1 ม.ค. เป็ นวันขึนปี ใหม่ 3. แต่งกายแบบสากลนิยม 4. เคารพธงชาติ เพลงชาติ เพลงสรรเสริญพระบารมี 5. ปรับปรุงการเขียนภาษาไทย ตัดพยัญชนะ 6. สรรพนาม ฉั น ท่าน “สว ัสดี” โดย พระยาอุปกิตศล ิ ปสาร 7. ไทยทํา ไทยใช ้ ไทยเจริญ - นายทวี บุณยเกตุ เป็ น นรม. ทีอยูใ่ นตําแหน่งสนที ั สุด (18 วัน) - ไทยเข ้า UN ในยุค นรม. พลเรือตรี ถว ัลย์ ธํารงนาสว ัสดิ - นรม. พจน์ สารสน ิ เคยดํารงตําแหน่ง เลขา ส.ป.อ. (SEATO) - จอมพลถนอม กิตข ิ จร - ว ันเสย ี งปื นแตก การปะทะกับ พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย อ.นาแก จ. นครพนม ในยุคที ดําเนินนโยบายปราบคอมมิวนิสต์อย่างรุนแรง - แถลงการร่วมถน ัด-ร ัสก์ พ.ศ.2505 - สมัยจอมพลสฤษดิ - USA จะให ้ความชว่ ยเหลือถ ้าไทยถูกรุกราน โดยไม่ต ้องขอมติจาก องค์กาาร ั สนธิสญญาป ้ องก ันภูมภ ี ตอ.ต. (SEATO) -- สหรัฐอเมริกา สหราช ิ าค เอเชย อาณาจักร ฝรังเศส ออสเตรเลีย นิวซแ ี ลนด์ ปากีสถาน ไทย และฟิ ลป ิ ปิ นส ์ - ไทยอนุญาติให ้ USA ตังฐานทัพ เพือปฏิบต ั ก ิ ารในอินโดจีน - รมว.กต. ถนัด คอมันตร์ และ นาย ดีน รัสก์ - ั คําสงนายกร ัฐมนตรีท ี 66/2523 : นโยบายการต่อสูเ้ พือเอาชนะคอมมิวนิสต์ - By พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ - นโยบายการเมืองนํ าการทหาร ถ ้ามอบตัวจะไม่ถก ู ดําเนินคดี 5 World War I (1914-1918) Causes ึ ชาตินย 1. ความรู ้สก ิ มในยุโรป 2. เซอร์เบีย ต ้องการขับไล่อทิ ธิพลของ จักรวรรดิออสเตรีย-ฮงั การี ให ้ออกจากคาบสมุทรบอล ข่าน 3. รัสเซยี สนับสนุนเซอร์เบีย เพราะชนชาติ ั 4. สงสมอาวุ ื าสงครามจะเป็ นทางออก ธและกําลังทหาร ความเชอว่ 5. ***ชนวน*** มกุฏราชกุมาร ออสเตรีย-ฮงั การี ถูกลอบสงั หารที บอสเนีย ออสเตรีย-ฮงั การี ื าเซอร์เบียมีสว่ น เชอว่ ั ันธมิตร : อ ังกฤษ ฝรศ. ร ัสเซย ฝ่ายสมพ ี + อเมริกา ญีปุ่ น อิตาลี ไทย ฝ่ายมหาอํานาจกลาง : เยอรมนี ออสเตรีย-อ ังการี + บัลแกเรีย ออตโตมัน เป็ น total war Effects 1. ปธน. วูดโรว์ วิลสน ั ออกแถลงการณ์ 14 ประการ → สน ั นิบาตชาติ แต่ USA ไม่เข ้าร่วม 2. สนธิสญ ั ญาทีเป็ นปั ญหา a. สนธิสญ ั ญาแวร์ซายส ์ ทีทํากับเยอรมนี b. สนธิสญ ั ญาแชงต์แยร์แมง ทีทํากับ ออสเตรีย c. เนยยี ทํากับ ยัลแกเรีย 3. ยุโรปอ่อนแอ สหรัฐฯ ญีปุ่ น เข ้มแข็งขึน 4. เกิดประเทศใหม่ในยุโปรตะวันออก : เชคโกสโลวะเกีย โปแลนด์ ฮงั การี 5. ฝ่ ายแพ ้จ่ายค่าปฏิกรสงคราม World War II (1939-1945) Causes 1. ลัทธิจักรวรรดินยิ ม ชาตินย ิ ม แข่งขันทางเศรษฐกิจ - เศรษฐกิจตกตํา แต่ละประเทศเลยพยายามขยายอํานาจไปแอฟริกาและเอเชย ี เพือหา วัตถุดบ ิ และตลาด - ญีปุ่ น ยึด แมนจูเรีย - อิตาลี ยึด เอธิโอเปี ย - เยอรมนี ผนวก ออสเตรีย และ เชโกสโลวาเกีย 2. ลัทธินยิ มทางทหาร - พยายามสร ้างกองทัพ มหาอํานาจระแวงกันเอง 3. ความไม่เป็ นธรรมของสนธิสญ ั ญาแวร์ซายส ์ - ข ้อตกลงข ้อ 231 โบ ้ยเยอรมนีอย่างเดียว ให ้จ่ายค่าปฏิกรสงครามเยอะมาก 4. ความขัดแย ้งในอุดมการณ์การเมือง 6  - นิยมทางทหาร : Nazism by Hitler & Fascism by Mussolini ต่อต ้านแนวคิด เสรีนย ิ ม เน ้นชาตินย ิ ม 5. ความอ่อนแอขององค์การสน ั นิบาตชาติ - สหรัฐฯ ไม่เข ้าร่วม แต่สหรัฐฯ เป็ นมหาอํานาจทุกด ้าน เลยล ้มเหลว Events - 1939 : เยอรมนี บุก โปแลนด์ อังกฤษ กับ ฝศ. เป็ นพันธมิตรกับ โปแลนด์ เลยประกาศ สงครามกับ เยอรมนี - 1940 : เยอรมนี ยึดกรุงปารีสได ้ - ญีปุ่ น บุกเมืองท่าสําคัญ ๆ ของอินโดจีน → USA, UK, China, ฮอลันดา จัดตังแนวร่วม ABCD แต่ไม่ได ้ผล - A:America B:Great Britain C:China D:Dutch East Indies - ใชกํ้ าลังเศรษฐกิจต่อต ้านญีปุ่ น โดยไม่จําหน่ายสน ิ ค ้าทีเป็ นยุทธปั จจัย เชน ่ ยางพารา นํ ามัน - 1941 : turned to be global scale - ญป. พันธมิตรของ เยอรมนี โจมตีฐานทัพเรือ เพิรล ์ ฮาร์เบอร์ >> สหรัฐฯ ประกาศเข ้า สงคราม - 1944 : D-Day การยกพลขึนบกครังใหญ่ทนอร์ ี มงั ดี ฝรังเศส - 1945 : สหรัฐฯ โจมตี ฮโิ รชม ิ า กับ นางาซากิ ด ้วย ระเบิดปรมาณู Effects 1. ประเทศทีแพ ้ ได ้แก่ เยอรมนี อิตาลี ญป รวมทัง ออสเตรีย โรมาเนีย บัลกาเรีย ฮงั การีั ฟิ นแลนด์ ต ้องจ่ายค่าปฏิกรสงคราม 2. ประเทศทีแพ ้ สูญเสย ี ดินแดนและอาณานิคม 3. ปี 1945 พิจารณาคดีนเู ร็มเบิรก ์ (Nuremberg Trials) จัดโดยทหารฝ่ ายสม ั พันธมิตร พิพากษาคณะผู ้นํ าทางการเมือง ทหาร เศรษฐกิจ ของนาซเี ยอรมัน ฐานะ อาชญากรสงคราม >> leads to >> ปฏิญญาสากลว่าด้วยสทิ ธิมนุษยชน 1948 (Universal Declaration of Human Rights: UNDR) ทีไทยก็รว่ มสนับสนุน ิ ผู ้ก่อตัง สหประชาชาติ (United Nations: UN) More details below 4. สหรัฐฯเป็ นสมาชก - Originally: 51 member states; as of 2023 - Now: 193 member states ทีมาของ UN = กฏบ ัตรแอตแลนติก (Atlantic Charter) 1941 - ิ แถลงร่วมกันของสองผู ้นํ า ระหว่าง แฟรนคลิน รูสเวลท์ กับ เชอร์ชล - หลังประชุมบนเรือรบออกัสตา เพือแสวงหหาสน ั ติภาพของโลก 7  COLD WAR 1945-1991 ฝ่ ายโลกเสรี / USA ฝ่ ายโลกสงั คมนิยม / USSR ปธน.ทรูแมน (1945-1953) โจเสฟ สตาลิน (1920-1953) - สกัดกันลัทธิคอมมิวนิสต์ esp. ประเทศเอกราช - นโยบายขยายลัทธิคอมมิวนิสต์ไปยุโรป ตอ. ใหม่ - 1948 COMINFORM องค์กรด ้านข่าวสารของ - ชว่ ยเหลือ Greece & Turkey ประเทศกลุม่ คอมมิวนิสต์ - แผนการมาร์แชล (Marshall Plan) = - สหภาพโซเวียตปิ ดล ้อมกรุงเบอร์ลน ิ โครงการชว่ ยเหลือทางเศรษฐกิจของ - จีนปกครองแบบคอมมิวนิสต์ สหรัฐอเมริกาแก่ยโุ รปตะวันตก - 1949 COMECON = ความร่วมมือทาง ั - 1949 สนธิสญญาแอตแลนติ กเหนือ เศรษฐกิจของกลุม่ คอมมิวนิสต์ ในยุโรป ตอ. (NATO) รวมกลุม่ ทางทหาร ปธน.ไอเชนฮาวร์ (1953-1961) นิกต ิ า้ ครุสซอฟ (1953-1964) - ทฤษฎีโดมิโน ชว่ ยเหลือการขยายตัวของ - 1955 Warsaw Pact = การรวมกลุม ่ ทางทหาร คอมมิวนิสต์ในเอเชยี หลังจาก จีน กลน. ระหว่าง USSR, แอลแบเนีย, บัลแกเรีย, เชค ็ เวียดนาม กลายเป็ นคอมมี เลยมาป้ องกัน SEA โกสโลวาเกีย, เยอรมันตะวันออก, ฮงั การี, - 1955 สญญาปั ี ตะว ันออกเฉียง ้ องก ันเอเชย โปแลนด์,โรมาเนีย (Albania withdrew in ใต้ for USA, UK, FR, AUS, NAZ + Paki, 1968) Thai, PH ิ as → IRON CURTAIN Called by วินสตัน เชอร์ชล - CIA ม่านเหล็ก - EU - 1957 โครงการสปุกนิค ดาวเทียมดวงแรกทีขึน สูว่ งโคจร 8  ความข ัดแย้งในยุโรปตะว ันออก 1949: - ปฏิรป ู เงินตราในเขตยึดครองของตน > โซเวียตไม่พอใจ สงครามเกาหลี (1950-1953) - ก่อนหน ้านี เกาหลีเป็ นอาณานิคม ญป. - ถูกแบ่งเป็ นสองฝ่ ายโดยใชเส ้ ขนานที 38 องศา ้ น - มีการปะทะหลายครัง บางครังลุกลามเป็ นสงคราม จนลงนามสญ ึ เกาหลี ั ญา ความตกลงการสงบศก (1953 Korean Armistice Agreement) - ตังเขตปลอดทหารเป็ นแนวป้ องกันยาว 4 km. สงครามเวียดนาม (1955-1975) - WWII: นาซเยอรมันยึดครองฝรศ. รัฐบาลอินโดจีนจึงรับนโยบายจากนาซไี ปด ้วย ี - โฮจิมน ิ ห์รวบรวมชาวเวียดนาม ตังเป็ น ฝ่ายเวียดมินห์ - สงครามจบ จักรพรรดิบา๋ ว ดัย สละสมบัต ิ 1945 >> โฮจิมน ิ ห์ตงพรรคคอมมิ ั วนิสต์เวียดนาม - สู ้ รบ.ฝศ. ในการรบ “ยุทธการทีเดียนเบียนฟู” ปี 1954 >> โฮจิมน ิ ห์เป็ น ปธน. และ นรม.คนแรก ของ เวียดนาม - USSR & รบ.จีน รับรองเวียดนามของฝ่ ายเวียดมินห์ @ ฮานอย เป็ น รบ. - แต่ !!! USA & UK รับรองว่า รัฐเวียดนามในไซง่ อ ่ น ที ฝศ. หนุน เป็ น รบ.ทีชอบธรรม → ความขัดแย ้ง ระหว่าง เวียดนามเหนือ กับ เวียดนามใต ้ Geneva Concord (1954) แบ่งเวียดนามเป็น - เหนือ - สาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนาม (คอมมี) - ใต ้ - รัฐเวียดนาม (ประชาธิปไตย) แต่ ชาวเวียดนามใต ้ ไม่พอใจ รบ. จึงก่อตัง กองกําล ังเวียดกง (National Liberation Front) = แนวร่วม ปลดแอกแห่งชาติเวียดนามใต้ ซงก็ ึ คอื อดีตทหารเวียมินห์ เพือต่อต ้าน รบ. - เวียดนามเหนือ ตัดสน ิ ใจใชกํ้ าลังทหาร รวมประเทศ 9  - 1973 เจรจาสน ั ติภาพกรุงปารีส USA ยอมถอนทหาร - เวียดนามใต ้ เวียดกงชนะ ยึกไซง่ อ่ นได ้ 1975 > รวมประเทศ 1976 - ปกครองคอมมี เปลียนชอ ื ไซง่ อ ่ น เป็ น โฮจิมน ิ ห์ *ระหว่างการสูรบ้ เวียดกงต ้องบุกผ่าน Ho Chi Minh Trail = เสนทาง ้ ลาว ไป กพช. เพือเข ้าเวียดนามใต ้ เลย ลุกลามไปยังสองประเทศนี ใน กพช. มีเขมรแดง (Khmer Rouge) นํ าโดยพลพต จอมโหด เลยเกิดเป็ น การ ฆ่าล ้างเผ่าพันธุใ์ น กพช. ก่อนจะถูกขับไล่โดยเวียดนาม ปธน.เคนเนดี (1961-1963) - 1961 วิกฤตการณ์เบอร์ลน ิ USSR สร ้างกําแพง - โครงการยานอะพอลโล สง่ ยานอวกาศไปดวง - 1962 วิกฤตการณ์ควิ บา = USSR ติดตังฐาน จันทร์ อาวุธนิวเคลียร์ทคิ ี วบา ปธน. ฟิ เดล คัสโตร ภาย ใต ้การปกครองของ USSR ั - ปธน. เคนเนดี สงให ้คิวบาถอนจรวด ภายใน 24 ชม. และ USSR ยอมถอย เลยไม่เกิดสงคราม 1961 ขบวนการไม่ฝก ั ใฝ่ฝ่ายใด (Non-Aligned Movement: NAM) ปั จจุบน ั มี 120 ประเทศ ไม่เป็ นพันธมิตรหรือต่อต ้านฝ่ ายใด ปธน.จอห์นสนั (1963-1969) เบรสเนฟ (1964-1982) - เพิมกําลังทหารในเวียดนาม ปชช.เมกา ไม่ - การต่างประเทศผ่อนคลาย พอใจ - 1980 กําแพงเบอร์ลน ิ ดรัฐบาล ิ แตก *สนสุ คอมมิวนิสต์ในยุโรปตะวันออก* ปธน.นิกสน ั (1969-1974) - ลดบทบาททางทหาร ผ่อนคลายความ ตึงเครียด - ถอนทหารออกจากเวียดนาม - มีการเจรจาจํากัดอาวุธ - นิกสน ั เยือน USSR & China ปธน.เรแกน (1981-1989) กอร์บาชอฟ (1989-1990) - โครงการ Star War - นโยบายเปิ ดปรับประเทศ - กลาสนอสต์-เปเรสทรอยก ้า ปฏิรป ู ประเทศ - ยุโรปตะวันออกเริมแยกตัว ปธน.จอร์ช บุช (1989-1993) In 1991, บอริส เยลต์ซนิ - จบสงครามเย็น แต่มส ี งครามอ่าว = presidential power in Russia ี มาแทน เปอร์เซย - resignation of Soviet President Mikhail Gorbachev and the actual collapse of the USSR. - สหภาพโซเวียตล่มสลาย 10  >> 15 countries >> 1. Russia 2. Ukraine 3. เบียโลรัสเซย ี 4. อุซเบกิสถาน 5. คาซค ั สถาน 6. จอร์เจีย 7. อาเซอร์ไบจาน 8. ลิทวั เนีย 9. มอลเดเวีย 10. ลัตเวีย 11. เคอร์กซ ี สถาน 12. ทาจิกส ิ ถาน 13. อาร์เมนีย 14. เติรก ์ เมนิสถาน 15. เอสโตเนีย ิ ดสงครามเย็น 1989 Malta Summit: USSR & USA ลงนามทีเกาะมอลตา ประกาศสนสุ → สหรัฐฯ ประกาศ the New World Order ระเบียบโลกใหม่ 1. ค่านิยมประชาธิปไตย 2. ระบบการค ้าเสรี 3. สทิ ธิมนุษยชน ิ 4. มาตรฐานสงแวดล ้อม What about India? - หมูเ่ กาะเครืองเทศ = หมูเ่ กาะโมลุกกะ อินเดีย - ั สตยาเคราะห์ (Satayagraha) = วิธต ี อ่ ต ้านจักรวรรดินย ั ติวธิ ี ิ มด ้วยสน - มหาตมคานธี ยึดมันในสจ ั จะ เข ้มแข็งต่ออุปสรรค สุภาพอ่อนน ้อม ความข ัดแย้งในแคว้นแคชเมียร์ - อินเดีย กับ ปากี แย่งดินแดนแคชเมียร์ ตังแต่ได ้รับเอกราชจากอังกฤษในปี 1947 และเกิด การแบ่งประเทศ - แคชเมียร์เป็ นมุสลิม อยากแยกตัวเป็ นอิสระหรือรวมกับปากี อินเดียจึงปราบปราม - 1972 อินเดียและปากีสถานลงนามในข ้อตกลงซม ิ ลา กําหนดให ้เปลียนเสนหยุ ้ ดยิงเป็ นเขต การควบคุม - การทดลองนิวเคลียร์ เพือข่มขวัญกัน What about China? ้ ทางสายไหม เสน 11  - ้ เสนทางการค ี าน ผ่าน เอเชย ้าจากเมืองซอ ี กลาง เปอร์เซย ี เอเชย ี ตต. ถึงยุโรปแถว เมดิเตอร์เรเนียน - มาร์โคโปโล เจงกิสข่าน พระถังซาํ จัง Opium War (1839-1842) - ความขัดแย ้งทางการค ้าระหว่างอังกฤษกับจีน - พ่อค ้าต่างชาติต ้องการเปิ ดเสรีการค ้า จีนไม่ยอม อังกฤษเลยบุก ั → สนธิสญญานานกิ ง - จีนเปิ ดเมืองท่า ยกเลิกผูกขาดการค ้า - เสย ี สทิ ธิสภาพนอกอาณาเขต - ยก ฮอ ่ งกง ให ้อังกฤษเชา่ - สนธิสญ ั ญาแรกทีทํากับต่างชาติ - ต ้องทําแบบนีกับชาติอนอี ื ก US, Jap Chinese Revolution 1949 - ็ พรรคก๊กมินตังไปตังรัฐบาลพลัดถิน เกาะฟอร์โมซา หรือ ไต ้วัน ขับไล่เจียงไคเชค เหมา เจ๋อตุง - “Great Leap Forward” นโยบายก้าวกระโดดไกล - Cultural Revolution ปฏิว ัติว ัฒนธรรม - ให ้สงั คมเป็ นวัฒนธรรมคอมมี มี Red Guards ี เติงเสยวผิ ง (1978-1989) : นโยบาย 4 ท ันสม ัย (Four Modernizations) - เกษตรกรรม อุตสาหกรรม การป้ องกันประเทศ รวมถึงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี - สนับสนุนระบบเศรษฐกิจแบบผสม 1992 เจียงเจ๋อหมิน - ปฏิรป ู ต่อ เสรีมากขึน ฮูจน ิ เต่า (2002-2012) - เศรษฐกิจผงาด เติบโตสูงมาก GDP - สง่ ผลให ้จีนก ้าวขึนเป็ นประเทศทีมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็ นอันดับที 2 ของโลก รองจาก สหรัฐอเมริกา ส ี จินผิง - ้ สนับสนุนความริเริมเสนทางเศรษฐกิ จสายไหม ทังทางบกและทางทะเล (Belt and Road ้ Initiative) หรือยุทธศาสตร์หนึงแถบหนึงเสนทาง (One Belt One Road: OBOR) 12 ความข ัดแย้งในโลกปัจจุบ ัน สงครามอาหร ับ-อิสราเอล สงคราม 6 ว ัน (1967) = สงครามสูร้ บก ันระหว่างอิสราเอลและแนวร่วมร ัฐอาหร ับ (นําโดย ิ ต์ ซเี รีย และจอร์แดน) อียป - ค.ศ. 1956 อิสราเอลบุกครองคาบสมุทรไซนายของอียป ิ ต์ โดยมีวตั ถุประสงค์ข ้อหนึงเพือ เปิ ดชอ่ งแคบติรานทีอียป ั ้ามเรืออิสราเอลผ่านตังแต่ ค.ศ. 1950 ิ ต์สงห - สุดท ้ายอิสราเอลถูกบีบให ้ถอนกําลังออก แต่ได ้รับคํามันว่าชอ ่ งแคบติรานจะเปิ ดให ้เรือผ่าน ได ้ มีการวางกําลังฉุกเฉินของสหประชาชาติตามเสนเขตแดน้ แต่ไม่มคี วามตกลงลดกําลัง ทหาร - จนปี 1967 อิยป ิ ต์ปิดล ้อมอ่าวอคาบา ห ้ามเรืออิสราเอลผ่าน - ในวันที 5 มิถน ุ ายน อิสราเอลเปิ ดฉากโจมตีทางอากาศต่อสนามบินของอียป ิ ต์ - ออ. ชนะ ยึด - ฉนวนกาซาและคาบสมุทรไซนายจากอียป ิ ต์ - ยึดเวสต์แบงก์ รวมเยรูซาเล็มตะว ันออกจากจอร์แดน - และทีราบสูงโกล ันจากซเี รีย ี The First Gulf War สงครามอิร ัก-คูเวต (1990-91) → สงครามอ่าวเปอร์เซย - ั ดัม ฮุสเซน ของ อิรัก บุกยึดคูเวต ต ้นเหตุจากเรืองดินแดนและนํ ามัน ซด - อ ้างว่า คูเวตเจาะนํ ามันมาในดินแดนอิรัก เศรษฐกิจอิรักตกตํา ไม่ยอมรับการแบ่ง เขตแดนโดยอังกฤษ - สหรัฐฯ ใชวิ้ ธกี ารทูตก่อน แต่อริ ักไม่ยอม - UNSC ต ัดสน ิ ควําบาตรอิร ักทางเศรษฐกิจ และลงมติประณามการกระทําของ อิร ัก - !!! First time - UN ลงมติเพือลงโทษประเทศทีละเมิดกฎบ ัตร - สหรัฐฯ นํ ากองทหารเข ้าทําสงครามขับไล่อริ ักออกจากคูเวต - กองทัพผสมนํ าโดยสหรัฐฯ ชนะ >> อิรักถอนกําลังจากคูเวต 9/11 - AQ by Osama bin Laden attacked - ็ เตอร์ในนครนิวยอร์ก ตึกแฝดเวิลด์เทรดเซน - อาคารเพนตากอนในอาร์ลงิ ตัน รัฐเวอร์จเิ นีย - อาคารรัฐสภาสหรัฐ ในวอชงิ ตัน ดี.ซ.ี (ไม่สําเร็จ) 2001 บุกอ ัฟกานิสถาน - สงั หารบินลาเดน โค่นล ้างกลุม ่ ตอลิบน ั - สร ้าง รบ.ประชาธิปไตย ปธน. ฮามิด คาร์ไซ 13 2003 Iraq War สงครามอิร ัก (occupation of iraq until 2011) - US & UK บุกอิรักเพือล ้มระบอบ ซด ั ดัม โดยอ ้างว่า อิรักมีอาวุธเคมีร ้ายแรงไว ้ครอบครอง และจัดตัง รบ. ทีเป็ นมิตรกับ สหรัฐฯ สงครามอิร ัก-อิหร่าน (1980-1988) - ื สาเหตุ: ปั ญหาเชอชาติ ชาวอิรักสว่ นใหญ่เชอสายอาหรั ื ี รวมถึงผู ้นํ า บ อิหร่านเปอร์เซย ื ทําให ้เกิดการกีดกันทางเชอชาติ ระหว่างซุนนี ชอ ี ะห์ - อิรักบุกอิหร่านก่อน - ข ้อพิพาทชายแดน ซต ั อัล-อาหรับ แต่สดุ ท ้ายก็ไม่มใี ครได ้ไป - ิ ปั ญหาแย่งชง คูเชสถาน (Arab-majority) ของอิหร่าน แต่อริ ักต ้องการแย่ง เพราะมีนํามัน มาก - หยุดยิงด ้วย UNSC 598 - Iraq: ซดด ั ัม ฮุสเซน - Iran: อยาตุลลอฮ ์ โคไมนี -- first supreme leader of Iran Russia-Ukraine Background - Splited from USSR, ยูเครนก็พยายามปลีกตัวออกจากอิทธิพลของรัสเซย ี และเข ้าหา ตะวันตกมากขึน - ประธานาธิบดี วิกเตอร์ ยูชเชนโก ซงชู ึ นโยบายเข ้าหาสหภาพยุโรป (EU) รวมถึงพยายาม เข ้าเป็ นสมาชก ิ NATO ด ้วย แต่กไ็ ม่เป็ นผลสําเร็จ แน่นอนว่าเรืองนีเป็ นสงที ิ รัสเซย ี ต่อต ้าน มาโดยตลอด - 2014 ในสมัยของประธานาธิบดี วิกเตอร์ ยานูโควิช ค่อนไปทางเอาใจรัสเซย ี - ยานูโควิชพยายามล ้มเลิกข ้อตกลงทีทํากับ EU และฟื นสมพันธ์กบ ั ั รัสเซยมากยิงขึน จนสง่ ี ผลให ้ประชาชนรวมตัวประท ้วงในการชุมนุมทีมีชอเรี ื ยกว่า ‘ยูโรไมดาน’ (Euromaidan) จนกระทัง รัฐสภามีมติถอดถอนยานูโควิชในเดือนกุมภาพันธ์ปี 2014 - เหตุการณ์การโค่นล ้มรัฐบาลของยานูโควิชทังหมด มีชอเรี ื ยกรวมๆ ว่า การปฏิว ัติแห่ง ั ศรี (Revolution of Dignity) ซงมี ศกดิ ึ จดุ แตกหักเกิดขึนทีไครเมียเป็ นผลลัพธ์ตามมา - รัสเซย ี เคลือนทัพเข ้ายึดคาบสมุทรไครเมียของยูเครนทีมีประชากรสว่ นใหญ่เป็ นชาวรัสเซย ี - ไครเมียได ้จัดให ้มีการลงประชามติอย่างเป็ นทางการในวันที 16 มีนาคม 2014 โดยมีมติสว่ น ใหญ่ให ้รวมไครเมียเป็ นสว่ นหนึงของรัสเซย ั ี → สนธิสญญาผนวกรวมไครเมี ย - รัสเซย ี ให ้การสนับสนุนกลุม ่ แบ่งแยกดินแดนในภูมภ ิ าคดอนบัสทางตะวันออกของยูเครน - ไครเมียกลายเป็ นหลักฐานให ้ยูเครนชูประเด็นเพือผลักดันเรืองการเข ้าร่วม NATO มากกว่า เดิม - หากยูเครนได ้เป็ นสมาชก ิ สว่ นหนึงของ NATO ได ้จริงๆ ก็จะชว่ ยให ้ยูเครนป้ องกันการโจมตี ของรัสเซย ี ได ้อย่างมาก และจะชว่ ยดึงยูเครนออกจากอิทธิพลและการครอบงําของรัสเซย ี ได ้อย่างมี นัยสําคัญ หากถามว่ารัสเซยี ต ้องการอะไรในวิกฤตครังนี แม ้ปูตน ิ จะไม่แสดงเจตนาออกมาให ้เห็นอย่างชดั เจน แต่กพ ี ็ อบอกได ้ว่า เขาต ้องการหยุดยังการรุกคืบของ NATO เพือรักษาเขตอิทธิพลของรัสเซย และ 14 ต ้องการจะมีอํานาจควบคุมเหนือภูมภ ิ าคยุโรปตะวันออกอีกครัง โดยเฉพาะในยูเครนทีถือว่าเป็ นหลัง บ ้านของรัสเซยี 2022 (65) ความข ัดแย้งครงนี ํ ค ัญ ั ได้ขยายออกไปอย่างมีน ัยสา ี เปิ ดฉากการรุกรานยูเครนอย่างเต็มรูปแบบ เมือร ัสเซย - รุกรานชายแดนยูเครน - ิ ธิในการมีสถานะเป็ นมลรัฐของยูเครน ตังคําถามเกียวกับสท - ี รัสเซยได ้รับรองสาธารณร ัฐประชาชนดอแนตสก์และสาธารณร ัฐประชาชนลูฮนสก์ ั ซงึ เป็ นสองรัฐทีประกาศตนเองในดอนบัสทีควบคุมโดยกลุม ่ แบ่งแยกดินแดนทีสนับสนุนรัสเซยี - ขีปนาวุธและการโจมตีทางอากาศได ้โจมตีทวยู ั เครน รวมทังเคียฟ เมืองหลวง ตามมาด ้วย การโจมตีภาคพืนดินขนาดใหญ่จากหลายทิศทาง → วิกฤตผู ้ลีภัยครังใหญ่ทสุ ี ดของยุโรปนับตังแต่สงครามโลกครังทีสอง Arab Spring (2010/11) ื ของประชาชนเพือต่อต ้าน รบ. ใน ตอ.กลาง การลุกฮอ 1. การปฏิวตั ต ิ น ี 2010 : ดอกมะลิ ไม่พอใจ รบ. ู เิ ซย 2. การปฏิวต ั อ ิ ยี ป ิ ต์ 2011 : ขับไล่ รบ. นายฮอสนี มูบารัค 3. การปฏิวต ั เิ ยเมนน 2011-2012 : ประท ้วง รบ. ทุจริต 4. ประท ้วงในแอลจีเรีย 2011 : ค่าครองชพ ี สูง ดูตวั อย่างจากตูนเิ ซย ี และ อียป ิ ต์ 5. สงครามกลางเมืองในลิเบีย 2011 : เรียกร ้องในเลือกตังตามประชาธิปไตย ต่อต ้านการ ปกครองของ พันเอกอัมมาร์ กัดดาฟี ทีปกครองลิเบียมากกว่า 40 ปี 6. ประท ้วงจนเกิดสงครามกลางเมืองในซเี รีย นโยบายเหยียดผิว Apartheid - แอฟริกาใต ้ รวันดา โคโซโว - ทีอยูอ ั ของประชาชนจะต ้องจัดแบ่งแยกกันและถูกบังคับให ้โยกย ้าย ชนผิวดําถูกกีดกัน ่ าศย ออกจากสถานะความเป็ นพลเมือง - Solved by เนลสน ั มันเดลา ทะเลจีนใต้ South China Sea / Spratly Islands - ข ้อพิพาทหมูเ่ กาะสแปรตลี & พาราเซล & ั สนดอนสการ์ โบโรห์ (Scarborough shoal) เนืองจาก มีทรัพยากรธรรมชาติมาก ก๊าซ ธรรมชาติ นํ ามัน และการควบคุมเสนทาง้ เดินเรือในทะเลจีนใต ้ - ประเทศทีอ ้างสท ิ ธิทงหมด ั ได ้แก่ 1.จีน 2. ไต้หว ัน 3.เวียดนาม 4.ฟป. 5.มาเล 6.บรูไน - เป็ น diplomatic stalemate 15  - Ongoing territorial dispute between countries, concerning ownership of the islands and associated maritime features located in South China Sea ิ ธิ Territorial disputes ได ้กรรมสท 1. Diaoyu - Senkaku Islands : Japan vs China 2. Dokdo - Takeshima (all known as Liancourt Rocks): Republic of Korea vs Japan 3. Kuril Islands : Russia vs Japan 4. Nagorno - Karabakh : Azerbaijan vs Armenia a. นากอร์โน-คาราบัคเป็ นดินแดนทีมีข ้อพิพาทเกียวกับอํานาจอธิปไตย โดยนานาชาติ ิ าคนีเป็ นสว่ นหนึงของอาเซอร์ไบจาน ยอมรับว่าภูมภ b. แต่ในปั จจุบนั พืนทีสว่ นใหญ่ของภูมภ ิ าคอยูภ ่ ายใต ้การปกครองของ สาธารณรัฐอาร์ทซค ั รัฐเอกราช "โดยพฤตินัย" 5. Jammu and Kashmir : India vs Pakistan 6. Aksai Chin / Karakoram : China vs India 7. Crimea (annexation to Russia) : Russia vs Ukraine Financial Incidents 1. 1929-1939 The Great Depression (Black Tuesday) ตลาดหุ ้น US ร่วงหนัก 2. 1959 The Suez Crisis ิ ดบทบาทของบริเตนใหญ่ในฐานะหนึงในมหาอํานาจทีสําคัญ - "ได ้บ่งบอกถึงการสนสุ ของโลก" 3. 1982 The International Debt Crisis - began in Mexico 4. 1997 Asian Financial Crisis 5. 1998 The Russian Crisis/ Ruble Crisis - Russian Central Bank devaluing ruble 6. 2008 The Great Recession/Hamburger/Subprime Mortgage crisis (US) 7. 2010 The European Crisis วิกฤติหนีสาธารณะในยุโรป 8. Panama Papers (2016) - a giant leak of more than 11.5 million financial and legal records exposes a system that enables crime, corruption 9. 2021 El Salvador became the first country to adopt Bitcoin as a legal tender. Civilizations ย้อนแบบละเอียด 4000 B.C. เมโสโปเตเมีย - ระหว่างแม่นําไทกริสยูเฟรติส ใน ตอ.กลาง ปจบ.คือ อิรัก - สว่ นหนึงของ “ดินแดนวงพระจันทร์เสยว” ี (Fertile crescent) โค ้งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน- ี อ่าวเปอร์เซย - จบเมือ ไซปรัส แห่งเปอร์เซยี มายึด นครบาบิโลน กลายเป็ นสว่ นหนึงของ ี จักรวรรดิเปอร์เซย 3500 B.C. อียป ิ ต์ - ลุม ่ แม่นําไนล์ แอฟริกา 16  - เฮโรโดตัส “Egypt is the Gift of Nile” 750 B.C. กรีก - พืนฐานของอารยธรรมตะวันตก - เน ้นการใชเหตุ้ ผล ปรัชญา เสรีภาพ not much religious ทําให ้เจริญ - นักปราชญ์ - โซเครติส : สติปัญญาเหตุผล - เพลโต : นส. อมตร ัฐ The Republic ประเทศควรมีผู ้นํ าเป็ นนักปราช - อริสโตเติล : รัฐศาสตร์ - ทูซด ิ ด ิ ส ี : เขียนประวัตศิ าสตร์สงครามเพโลพอนนีเซย ี น (Peloponnesian) ซงึ เป็ น สงครามระหว่างชาวเอเธนสก ์ บ ั สปาร์ตา เอเธนสแ ์ พ ้เพราะโรคระบาด มาซโิ ดเนียได ้ครองดินแดน - เฮโรโตัส : บิดาแห่งประวัตศ ิ าสตร์ บันทึกสงครามกรีก-เปอร์เซย ี - วรรณกรรม - มหากาพย์อเี ลียตและโอดิสซย ี ์ ของ โฮเมอร์ 27 B.C. โรม ัน - คาบสมุทรอิตาลี ริมทะเลเมดิเตอร์เรเนียน - รับวัฒนธรรมจากกรีกและอิทร ัสค ัน ชนชาติดงเดิ ั ม - วางผังเมือง กําแพงเมืองประตู ท่อ ระบายนํ า การแพทย์ - เน ้นสถาปั ตยกรรมแข็งแรง ใหญ่โต ศล ิ ปะเน ้นความสมจริง - ึ ภาษาละติน ซงมาจากกรี ก รากภาษายุโรป อังกฤษ สเปน - ประมวลกฎหมายสบ ิ สองโต๊ะ - เน ้นสทิ ธิและความเสมอภาคแก่ประชาชน - ต่อมาแบ่งเป็ น… - โรมันตะวันตก : กรุงโรม บํารุงเมือง เฟื องนคร - ถนนพหลโยธิน - กม.0 ที อนุสาวรียช ั สมรภูม ิ วิงไปทิศเหนือ ทางหลวงหมายเลข 1 ของประเทศ ์ ย ไทย - ถนนมิตรภาพ - กม.0 ที อ.เมือง สระบุรี วิงไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ เป็ นทางหลวงหมายเลข 2 - ได ้รับเงินสนับสนุนการสร ้างจากสหรัฐฯ จอมพล ป. - ถนนสุขม ุ วิท - กม.0 ทีอนุสาวรียป ์ ระชาธิปไตย วิงไปทางตะวันออก เป็ นทางหลวงหมายเลข 3 - ถนนเพชรเกษม *ถนนทียาวทีสุดของไทย - กม.0 ทีอนุสาวรียป ์ ระชาธิปไตย ต่อมา ย ้ายมาอยูว่ งเวียนใหญ่ วิงไปทางใต ้เป็ น ทางหลวงหมายเลข 4 รถไฟฟ้า 1. สายสแ ี ดงเข ้ม บางซอ-รั ื งสต ิ 2. สายสแ ี ดงอ่อน บางซอ-ตลิ ื งชนั 3. แอร์พอร์ตลิงก์ พญาไท-สุวรรณภูม ิ 4. สายสเี ขียวเข ้ม (สุขม ุ วิท) คูคต-เคะหะ รวม 52 km. 5. สายสเี ขียวอ่อน สนามกีฬา-บางหว ้า 6. สายสน ี ํ าเงิน MRT (เฉลิมรัชมงคล) a. หัวลําโพง-บางซอ, ื หัวลําโพง-หลักสอง 7. สายสม ี ว่ ง MRT (ฉลงรัชธรรม) คลองบางไผ่-เตาปูน 8. สายสส ี ม้ กําลังสร ้าง ศูนย์วฒ ั นธรรม-มีนบุรี 9. สายสช ี มพู มีนบุร-ี ศูนย์ราชการนนทบุรี (สายล่าสุดทีเปิ ดให ้บริการ) 10. สายสเี หลือง ลาดพร ้าว-สําโรง 11. สายสเี ทา ยังไม่สร ้าง 12. สายสฟ ี ้ า ยังไม่สร ้าง 13. สายสน ี ํ าตาล ยังไม่สร ้าง 14. สายสท ี อง กรุงธนบุร-ี สนง.เขตคลองสาน 15. รฟฟ.รางเบา ยังไม่สร ้าง พรมแดนไทยทงหมด ั 5656 km. - เมียนมา 2401 km - ลาว 1810 km - กัมพูชา 789 km - มาเลเซยี 647 km. - ทหารประจํา 245,000 คน เฉลีย 23 เมตร/ 1 คน 33 การค้าชายแดน เขตเศรษฐกิจในไทย >> ยุทธศาสตร์การสร ้างความสามารถด ้านการแข่งขัน - พัฒนาและผลักดันให ้ประเทศไทยเป็ นศูนย์กลางในการกระจายสนิ ค ้าทางภูมภ ิ าค - ยกระดับต่อยอด เทคโนโลยี ต่อยอดทรัพยากรสร ้างโอกาส EEC: East Economic Corridor / เขตพ ัฒนาเศรษฐกิจพิเศษภาคตะว ันออก ○ 1.ฉะเชงิ เทรา 2.ระยอง 3.ชลบุรี SEC: Southern Economic Corridor ○ 1.ระนอง 2.ชุมพร 3.สุราษฎร์ธานี 4.นครศรีธรรมราช เขตเศรษฐกิจพิเศษบริเวณชายแดนของประเทศไทย 10 จ ังหว ัด ○ เกิดจากการผลักดันของ ADB ○ First phase: ตาก มุกดาหาร สระแก ้ว ตราด สงขลา ○ Second phase: เชย ี งราย หนองคาย นครพนม กาญจนบุรี และนราธิวาส โครงการจะยกฐานะเทศบาลนครแม่สอด จังหวัดตาก เป็ นท ้องถินรูปแบบเหมือนพัทยา ชาย ้ แดนติดเมียนมา บนเสนทาง ถนนสายเศรษฐกิตตะว ันออก-ตะว ันตก EWEC (East-West Economic Corridor) ผลิตภ ัณฑ์จ ังหว ัด (Gross Provincial Products : GPP) ทีมูลค่ามากทีสุด ในภาค ตะว ันออก 34  - ระยอง ชลบุรี ฉะเชงิ เทรา ปราจีนบุรี จันทบุรี สระแก ้ว แต่ถ ้า per capita ระยอง ชลบุรี ปราจีนบุรี ฉะเชงิ เทรา จันทบุรี ตราด สะพานมิตรภาพไทย-ลาว (เรียงลําด ับ) 0. สะพานมิตรภาพนํ าเหือง ไทย-ลาว - จังหวัดเลยเข ้ากับแขวงไชยบุรี 1. หนองคาย-นครหลวงเวียงจันทน์ 2. มุกดาหาร-แขวงสุวรรณเขต 3. นครพนม-แขวงคําม่วน 4. เชยี งราย-แขวงบ่อแก ้ว 1-4 สร ้างเสร็จแล ้ว 5. บึงกาฬ-แขวงบอลิคําไซ *นายกไปเปิ ด และคาดว่าจะเสร็จ พ.ย.67* 6. อุบลราชธานี-แขวงสาละวัน 7. เลย-แขวงเวียงจันทน์ 8. อุบลราชธานี-แขวงจําปาศก ั ดิ สามเหลียมทองคํา = ไทย ลาว พม่า ○ พืนทีรอยต่อตรงภาคเหนือของไทย สามเหลียมมรกต หรือ ชอ ่ งบก (Emerald Triangle)= ไทย ลาว ก ัมพูชา ○ ไทย คือ พืนทีอุทยานแห่งชาติภจ ู องนายอย อ.นํ ายืน จ.อุบล ○ ลาว คือ เมืองมูลประโมงข์ จําปาศก ั ดิ ○ กัมพูชา คือ เมืองจอมกระสานต์ จ.เขาพระวิหาร จ ังหว ัดปัตตานี ไม่ตด ิ ก ับมาเลเซย ี จังหวัดทีติดกับ 2 ประเทศ ได ้แก่ เชย ี งราย อุบล 4 แยกอินโดจีน อยู่ จ.พิษณุโลก 4 แยกอาเซย ี น อยู่ จ.เพชรบูรณ์ คลองคอดกระ (ระนอง-ชุมพร) สว่ นทีแคบทีสุดของแหลมมลายุ บริเวณแม่นํากระบุรี แนวกัน พรมแดน ไทย-พม่า คลัง DELSA: Disaster Emergency Logistics System for ASEAN อยู่ จ.ชยนาท ั เกาะ 1. หลีเป๊ ะ - สตูล 2. สมุย - สุราษฏร์ 3. พงัน - สุราษฏร์ เขาใหญ่ ครอบคลุม 4 จังหวัด ได ้แก่ นครนายก ปราจีนบุรี นครราชสม ี า สระบุรี Environment สําหรับประเทศไทยได ้ประกาศเป้ าหมายว่า ภายในปี 2030 จะต ้องลดการปล่อยก๊าซเรือน กระจกให ้ได ้ร ้อยละ 30-40 จากการดําเนินการตามปกติ จะเป็ นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutrality) ในปี 2050 EV 30% ภายใน 2030 ไทยจะเป็ น Net Zero 2065 35 เกษตรกรรมและพืชเศรษฐกิจ จันทบุรี ปลูก/สง่ ออก ทุเรียน มากทีสุด ○ พันธุ:์ นกกระจิบ กระดุมทอง พวงมณี หลงหลินลับแล ป่ าละอู กบชายนํ า กบรัศมี กบ สุวรรณภูม ิ ชมพูพาน ทองมล ยํามะหวาด แดงสาวน ้อย กําปั น ทองย ้อยฉั ตร มะม่วง ○ พันธุ:์ มะม่วงมันศาลายา มันขุนศรี พราหมณ์ขายเมีย ( Phram Khai Mai) อกร่อง พิกล ุ ทอง มะม่วงสามฤดู นํ าดอกไม ้มัน (Nam Dok Mai Man) มะม่วงมันเดือนเก ้า (ทะวายเดือนเก ้า) มันขายตึก พิมเสนมันทะวาย ทองคํา ฟ้ าลัน เขียวใหญ่ เขียวเสวย ลําไย - ปู่ มาตีนโค ้ง ชมพู่ - เพชรสายรุ ้ง (จ.เพชรบุร)ี ข ้าวสงั หยด จ.พัทลุง ทุง่ กุลาร ้องไห ้ ครอบคลุม 5 จังหวัด ได ้แก่ มหาสารคาม สุรน ิ ทร์ ร ้อยเอ็ด ศรีษะเกศ ยโสธร ข้าว - ประเทศทีสง่ ออกข ้าวมากทีสุด ปี 2566 ยังคงเป็ นอินเดีย สว่ นเวียดนาม แซงไทยแล ้ว - แม ้ว่า อินเดียประกาศระงับการสง่ ออกข ้าวทุกชนิด ยกเว ้นข ้าวบาสมาติ ในปี 2566 - ประเทศทีผลิตข ้าวเยอะทีสุด คือ จีน อินเดีย - เวียดนาม ประกวด ข ้าวโลก ชนะ ่ ออกข้าวของไทย 1) อินโดนีเซย ตลาดสง ี 2) แอฟริกาใต ้ 3) อิรัก 4) สหรัฐฯ 5) จีน Export-Import ปี 66 ไทยขาดดุล 36 THAI ECONOMY depends on tourism and export. ไทยอาจพิจารณาสง่ ออกอาหารฮาลาล เพราะตลาดสง่ ออกของไทย ซาอุ UAE ก็เวิค ่ ออก 10 อ ันด ับแรกในปี 2566 ตลาดสง (1) สหรัฐฯ (6) เวียดนาม (2) จีน ่ งกง (7) ฮอ (3) ญีปุ่ น (8) สงิ คโปร์ (4) ออสเตรเลีย (9) อินเดีย ี (5) มาเลเซย ี (10) อินโดนีเซย GSP ของไทย - ระบบสท ิ ธิพเิ ศษทางภาษี ศล ุ กากรเป็ นการทัวไป (Generalized System of Preference : GSP) - ไทยสามารถใชส้ ท ิ ธิ GSP ได ้ใน 4 กลุม ่ ประเทศ ได ้แก่ 1. สหรัฐอเมริกา 2. สวิตเซอร์แลนด์ 3. นอร์เวย์ และกลุม ่ ประเทศเครือรัฐเอกราช (CIS) 37  ี เบลารุส คาซค a. EAEU (Eurasian Economic Union) ได ้แก่ รัสเซย ั สถาน คีรก ์ ซ ี อาร์เมเนีย - ใชส้ ท ิ ธิสง่ ออกไปสหรัฐฯ มากสุด โดยเฉพาะถุงมือยาง ร ัฐวิสาหกิจ - รัฐวิสาหกิจทีเก่าแก่ทสุ ี ดคือ ธนาคารออมสน ิ - ทีทําเงินให ้มากสุดคือ สนง. สลากกินแบ่งรัฐบาล 38 Monarchy กรมราชเลขานุการในพระองค์ เดิมคือ สํานักราชเลขาธิการ ○ เป็ นหน่วยราชการในพระองค์ ระดับกรม สงั กัดสํานักพระราชวัง ซงมี ึ หน ้าทีเกียวกับ การเลขานุการในองค์พระมหากษั ตริย ์ ○ ราชเลขานุการ : พลอากาศเอกสถิตย์พงษ์ สุขวิมล Coronation ร.10 เมือ 13 ต.ค.59 แต่วน ั ฉั ตรมงคลคือ 4 พ.ค. - พระราชพิธบ ี รมราชาภิเษก ○ เครืองเบญจราชกกุธภัณฑ์ ฉั ตร มงกุฎ พระแสงขรรค์ ธารพระกร วาลวีชนี และฉลองพระบาท เครืองราชอิศริยาภรณ์ ○ ประธานให ้ประมุขรัฐต่างประเทศ = ราชมิตราภรณ์ (สายสะพายสเี หลือง แถบขาว) ผู ้ได ้รับคนล่าสุด คือ สมเด็จพระราชาธิบดีมซ ั ไซนัล อาบีดน ี น ี ิ แห่งมาเลเซย สถาปนาโดย ร.9 ○ ใหม่สด ุ = ดิเรกคุณาภรณ์ พระราชทานให ้กับผู ้บริจาคเงินในสาธารณะ สถาปนาโดย ร.9 ิ พีตูน อทิวราห์ คงมาลัย ได ้รับสงนี 16 มิ.ย.2567 สถาปนา พลเอก หม่อมเจ ้าเฉลิมศก ึ ยุคล พระโอรสใน พระเจ ้าวรวงศเ์ ธอ พระองค์เจ ้าเฉลิมพลทิฆม ั พร กับ หม่อมทองแถม ยุคล ณ อยุธยา เป็ น → พระวรวงศเ์ ธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศก ึ ยุคล ○ ประธานคณะกรรมการอนุสญ ั ญาห ้ามอาวุธชวี ภาพประเทศไทย ศูนย์พันธุวศ ิ วกรรม และเทคโนโลยีชวี ภาพแห่งชาติ ผู ้ตรวจสอบอาวุธเคมีของสํานักงานคณะกรรมการ พิเศษ แห่งสหประชาชาติ ศูนย์การศก ึ ษาตามพระราชดําริ 6 แห่ง 1. ห ้วยฮอ ่ งไคร ้ จ.เชย ี งใหม่ 2. พิกล ุ ทอง จ.นราธิวาส 3. ภูพาน จ.สกลนคร 4. อ่าวคุ ้งกระเบน จ.จันทบุรี 5. ห ้วยทราย จ.เพชรบุรี 6. เขาหินซอน ้ จ.ฉะเชงิ เทรา ดอกไม ้ประจํา ร.10 = รวงผึง กษ ัตรทีครองราชย์นานทีสุด - ร.9 → 2489-2559, 70 ปี - ร.5 → 2441-2453, 42 ปี - สมัยอยุทธยาคือ พระบรมไตรโลกนาถ 39  - ั ดคือ ร.7 สนสุ รางว ัลต่าง ๆ - รางวัลสมเด็จเจ ้าฟ้ ามหิดล ให ้กับ ผู ้บําเพ็ญประโยชน์ตอ ่ วงการแพทย์ - ร.9 พระราชทาน เป็ นพระราชานุสรณ์ แก่ สมเด็จพระบรมราชชนก - สมเด็จพระบรมราชชนก เป็ น บิดาแห่งสาสุข & แพทย์แผนปจบ. - มูลนิธส ิ มเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี - For ผู ้ประกอบวิชาชพ ี พยาบาล - รางวัลสมเด็จเจ ้าฟ้ ามหาจักรี - รางวัลที สมเด็จพระเทพ พระราชทานให ้แก่ ครูผู ้มีความทุม ี นและติมอร์ ่ เท ในอาเซย - SEA Write มอบให ้นักเขียนใน 10 ประเทศอาเซย ี น ื - ชอไทยคือ “รางวัลวรรณกรรมสร ้างสรรค์ยอดเยียมแห่งอาเซย ี น” - Double SEA Write -- อังคาร จันทาทิพย์, วีรพร นิตป ิ ระภา, ชาติ กอบจิตติ, วินทร์ เลียววารินทร์ - กุหลาบสายประดิษฐ์ คือ ศรีบรู ภา มรดกภูมป ิ ญ ั ญาไทยทีถูกขึนทะเบียนโดย UNESCO โขน (2561) นวดไทย (2562) รําโนรา (2563) สงกรานต์ (2566) ทีเตรียมขึนทะเบียน ได ้แก่ ต ้มยํากุ ้ง (พิจารณาในวันที 2–7 ธันวาคม พ.ศ. 2567) เกอบายา : ความรู ้ ทักษะ ประเพณี และแนวปฏิบต ั ิ (พิจารณาในวันที 2–7 ธันวาคม พ.ศ. 2567 โดยเสนอขึนทะเบียนร่วมกับประเทศอินโดนีเซย ี มาเลเซย ี สงิ คโปร์ และบรูไน) ผ ้าขาวม ้า (รอการพิจารณาอย่างเป็ นทางการของยูเนสโกใน พ.ศ. 2568) มวยไทย : การชกมวยไทยดังเดิม (รอการพิจารณาอย่างเป็ นทางการของยูเนสโกใน พ.ศ. 2569) ชุดไทย : ความรู ้ งานชา่ งฝี มือ และแนวปฏิบต ั ก