مبانی_اخلاق_حرفهای_در_کسبوکار (فصل 1) PDF
Document Details
Uploaded by AmusingObsidian6024
دانشگاه گیلان
1403
سیده مهدیه میرهاشمی
Tags
Summary
This document is a lecture or presentation on the subject of business ethics. The document covers various aspects of business ethics, including case studies, definitions, and the history of business ethics. It also addresses ethical dilemmas and ways to improve ethical conduct. The document seems to be from a graduate-level university in Iran, during the year 1403.
Full Transcript
مدیریت ،سازمان و اخالق فصل اول از کتابِ مبانی اخالق حرفهای در کسبوکار نویسنده :مهدی نداف استاد :دکتر نصرتی ارائهدهنده :سیده مهدیه میرهاشمی دانشجوی کارشناسیارشد مدیریت صنعتی گرای...
مدیریت ،سازمان و اخالق فصل اول از کتابِ مبانی اخالق حرفهای در کسبوکار نویسنده :مهدی نداف استاد :دکتر نصرتی ارائهدهنده :سیده مهدیه میرهاشمی دانشجوی کارشناسیارشد مدیریت صنعتی گرایش تولید و عملیات مهر 1403 مطالعه موردی :قضیه آزمون استخدامی نکات مهم پیشآیند برخی باورهای اشتباه درباره اخالق فهرست مطالب اخالق ،مدیریت و سازمان :بقای سازمان ،رسالتِ مدیریت بنگاه اخالق و تعاریف آن دوراهیهای(تنگناهای)اخالقی اهداف آموزش اخالق کسبوکار تاریخچه و سیر تکامل اخالق کسبوکار اهمیت اخالق در مدیریت کسبوکار علل بداخالقی و رفتارهای نادرست برخی توجیهات برای رفتار غیراخالقی اعالم برگزاری آزمون استخدامی یک سازمان جهت جذب افراد: متقاضیان از سراسر کشور ,با تهیه منابع آزمون ،بهه امیهب بهه سه آور ن شغل ،به مطالعه منابع میپر ازنب. مبلغ باالیی ,سواالت آزمون را از یکهی از مهبیران افرا ی با پر اخ ا اری تهیه میکننب. مههاکره بها مهبیر ا اری عبهای از طریق برگهااری للهههای لهه سازمان برای تهیه سواالت و با ضبط ویبیو و تهبیب او مبنهی بهر لهو مطالعه موردی :قضیه آزمون استخدامی ا نش ،ببون پر اخ پول ،سواالت را ریاف میکننب. چنب سال بعب ویبیوی مربوطه از شبکههای التماعی مطبوعهات سهر ر میآور .مشخص میشو که افرا ر ه باالی سازمان هم ر چنین اشته اس .بهرای اشته و تخلفات یگری هم ولو اقباماتی س لمع و لور کر ن این رسهوایی و فشهار مطبوعهات و لامعهه ،مهبیر ا اری که خو را لاء کوچکی از این شبکه می انب ،تح فشار همان هم حکهم اخهراا او دها ر مبیران ر ه باال قرار میگیر و ر نهای میشو . 5 بازه زمانی مورد نظر :این کتاب با رویکر ی معادر به اخالق پر اختهاس . ❑ دیدگاه فلسفی و علوم رفتاری :کتاب یبگاهی فلهفی(کاربری) به اخالق اشته و ❑ ر مواقع الزم از ستاور های علوم رفتاری بهره میگیر . دیدگاه مدیریت و سازمان :اخالقی که بیشتر مبنظر اس ،اخالق مهبیری ،اخهالق ❑ سازمانی یا اخالق کهبوکار اس . روند رو به پیشرفت علم اخالق :علم اخالق و به طور خاص علم اخالق کههبوکار، ❑ ر حال توسعه و تکامل اس .مهائل و وراهیهای اخالقی ر مهبیری و سهازمان بههیار متعب و متنوع ههتنب اما هبف آن اس که تا لایی که امکان ار ،بها رشهبی مههتمر، اقبامات رس تر انجام شونب و از تبعات سوء اقبامها و تصمیمها کاسته شو . آموزش اخالق و رفتار عملی :لحاظ اخالق ر تصمیمگیری ،یک مهارت اس و قابل ❑ نکات مهم پیشآیند آموزش و توسعه. بکارگیری اخالق در عمل :رعای اخالق ر تصمیمگیری ،بعضا بهیار مشکل اس و ❑ رگیری ذهنی به همهراه ار و بهین حهرف و عمهل ر املهب مهوار وگهانگی مشهاهبه میشو .رعای اخالق و تالش برای انتخاب راه رس ،ر بهیاری موار نیازمنب آگهاهی، هوشیاری ،درف زمان و انرژی و ..اس .همچنین موضوعات اخالقی بعضا ماهیتی مبهم و اقتضایی ارنب یعنی ممکن اس اقبام یا رفتاری از نظر یک فهر یها گروههی ،میراخالقهی باشب ،رحالی که از نظر فر یا گروه یگر چنین نباشب.اینها الیلی اس که برای ولهو وگانگی و شکاف بین حرف و رفتار. مقصد اخالق کسبوکار :مقصب ،ستیابی به سو ،ر یک چارچوب ادولی اس . ❑ اخالق و خویشتن خویش :رفتار اخالقی محصول 2عامل اس ،رونی سازی اخهالق ❑ توسط خو فر (فر بایب خو ش بخواهب که راه رس را انتخاب کنهب) و توسهعه سهازوکارهای حمایتی و مراقبتی از سوی لامعه. 6 برخی باورهای اشتباه درباره اخالق ❑ رعایت اخالق در کسبوکار به معنی عزلتنشینی ،زندگی محقر ،فقرپیشگی و درجا زدن است. ✓ (اخالق کهبوکار هیچ محبو یتی برای رشب و توسعه شرافتمنبانه نیه ). ❑ اخالق و کسبوکار ،ربطی به هم ندارند و کسبوکار هیچ نوع اخالقی ندارد. ✓ (این رک نا رس ،ناشی از تفکری اس که اخالق و اخالقگرایی را نوعی محرومی از ماایای لامعه می انب). ❑ افراد اخالقمدار ،انسانهای سادهلوحی هستند. ✓ ( افرا اخالقمبار ،افرا باهوش و سا های ههتنب که آگاهانه و شجاعانه تصمیم میگیرنب و با بلنبمبتنگری و مقیب کر ن خو به ادهول اخالقهی، رفتار رس را انجام می هنب). ❑ اخالق و مذهب یکی هستند. ✓ (اخالق عمبتا ،لهان شمول بو ه و الل هایی ارایه می هب که برای انهانها ،درف نظر از زمینه فرهنگیشان ،قابل بهرهگیری اس ). ❑ اخالق در کسبوکار اهمیتی ندارد. ✓ (اخالق یک ادل انکارناپهیر ر کهبوکار و رقاب اس و روزبهروز بر اهمی آن افاو ه میشو ). ❑ اخالق باعث تضعیف کسبوکار است. ✓ ( این ر حالی اس که شواهب ر کشورهای توسعه یافته نشان می هب که چگونه اخالق و مههوول التمهاعی سهبب رشهب پایهبار کههبوکار ر لامعه گشته و حتی به مای رقابتی تببیل شبهاس ). ❑ مسائل اخالقی ،همان مسائل جنسی و روابط جنسی است. ✓ ( مهائل اخالقی طیف وسیعی از موضوعات و مباحث مبیریتی نظیر امور مالی و اقتصا ی ،منهابع انههانی و ا اری ،امهور بازاریهابی و فهروش و ...را ربرمیگیر ). تحصدیالت ❑ رعایت اخالق مستلزم گذراندن دورههای بسیار طوالنی آموزش در دانشگاهها و اخذ مددار تکمیلی است. ✓ ( افرا برای رعای اخالق بایب تالش کننب آگاهیها و مطالعات خو را باال ببرنب و ر ورههای آموزشی سازمان شرک کننب و ر موار پیچیهبهتر نیا ار داحبنظران و خبرگان اخالق کهبوکار ،مشاوره و راهنمایی ریاف نماینب). 7 اخالق ،مدیریت و سازمان :بقای سازمان ،رسالتِ مدیریت بنگاه ✓ مدیریت تعاریف کارکردی مدیریت :در تعاریف کارکردی مدیریت ،مدیریت با کارکردها یا با اصول آن تبیین میشود. مبیری ،فعالیتی اس که کارکر های معینی را انجام می هب تا با لههب ،تخصهیص و بهرهگیهری ا هربخشِ .I تالشهای انهانی و منابع فیایکی ،برخی اهباف را محقق نمایب(.وِرن)1994 ، مشهخص شهبه اسه :برنامدهریزی، .IIر کتاب «مبیری :یک چشمانباز لهانی» پنج کارکر برای مبیری سازماندهی ،هدایت و رهبری ،نظارت و کنترل(.ویهریچ و کنتا)2003 ، .IIIمبیری عبارت اس از فرآینب برنامهریزی ،سازماندهی ،هدایت و رهبری ،نظارت و کنترل بهرهگیهری از منابع ،له ستیابی به اهباف عملکر ی(.شرمر هورن )2010 ،و مبیر شخصیتی حقیقی اس کهه بها الهرای کارکر های مبیری ،وظایف ضروری را له تحقق اهباف سازمانی انجام می هب. مدیریت عبارت است از برنامهریزی ،اجرا (سازماندهی، بسته مدیریت: هدایت و رهبری) و کنترل. 8 8 اخالق ،مدیریت و سازمان :بقای سازمان ،رسالتِ مدیریت بنگاه ✓ مدیریت فعاییتهشای اننشانی و اجتمشاعی تعاریف رفتاری مدیریت :در تعاریف رفتاری مدیریت ،به طور ویژه بر نقش مدیران در گروهها تاکید شدهاست. (کنیکی و کریتنا)2009 ، ستیابی به اهباف سازمانی به دورت کارا و اخالقی. مبیری ،فرآینب (انجام) کار با و از طریق افرا ،له نکات مهم تعریف: مدیریت ،ظرفیت و قابلیت انجام کارها و وظایف با و به وسیله افراد :مهبیری مههتلام یهک فعالیه ▪ گروهی و ستهلمعی اس . دستیابی به اهداف :ر ا بیات مبیری و سازمان ،عملکر ی که منجر به ستیابی به اهباف شو ،عملکهر ▪ ا ربخش یا ا ربخشی خوانبه میشو . کارایی :کارایی ،درفهلوییهای زمانی و هاینهای اس که ر عملیات دورت میگیر . ▪ اخالق :کارایی و ا ربخشی لنبه کوتاهمبت ستیابی به اهباف را ر بر میگیرنب و اضافه کر ن اخالق به این ▪ ترکیب بر لنبه بلنب مبت تحقق اهباف الل ار . اخالق و رقابت(پذیری) ،تفکیکناپذیرند(.لان ایکرز ،مبیر اسبق ای بی ام) بداخالقی ر کوتاه مبت ممکن اس ستاور هایی اشته باشب ،اما ر بلنب سازمان را نابو 9 میکنب.اگر هم سازمان وام آور ،قطعا پای زور و قبرت ر کار اس . 9 اخالق ،مدیریت و سازمان :بقای سازمان ،رسالتِ مدیریت بنگاه ✓ مدیریت حالت ( :)1حال ایبهآل مبیری اس و به آن بهرهوری گفته میشو (ترکیب ا ربخشی و کارایی). حالت( :)2حال کمتر مطلوب اس که مبیران به اهباف رسیبهانب اما هبررف هایی لایی ر زمان و هاینه اشتهانب. حالت( :)3میر معقول و ور از ذهن به نظر میرسب اما میتوان چنین وضعیتی را ر پروژههای بارگ ،عمومی و ولتی مالحظه نمو . حالت( :)4وخیمترین وضعی عملکر مبیری اس .ر این وضعی ،مبیران به اهباف نرسیبه ومنابع را هبر ا هانب. 10 اخالق ،مدیریت و سازمان :بقای سازمان ،رسالتِ مدیریت بنگاه ✓ مدیریت 1 1 11 اخالق ،مدیریت و سازمان :بقای سازمان ،رسالتِ مدیریت بنگاه ✓ سازمان 4ویژگی سازمان: نهاد اجتماعی است(.متشکل از دو یا چند اننان) هدفمند است(.به دنبال دستیابی به غایت و تحقق رسایت) ساختارمند است(.دارای تشکیالت خاص و مرزهای تقریبا مشخص) در ارتباط با محیط است(.یک سینتم باز) سازمان ،یک سیستم باز :سازمان ر بخش رونبا منابع را از محیط ریاف میکنب و با فراینب تببیل ،برونبا را ر قالب محصول به محیط عرضه میکنب. تفاوت سازمانها: انواع سازمانها از نظر اهدداف :سهازمانهای انتفهاعی (بها ههبف سهو تشهکیل میشهونب) ماننهب بانهک/ ▪ توجه: یکی از مهمتهرین علهل بهباخالقیها و میرانتفاعی (عموما فعالی های التماعی و فرهنگی انجام می هنب اما مبمه کهب رآمب هم ارنهب) ماننهب شکه های مبیریتی ر ایهران امهروز، انشگاه. عامل مالکی ،قوانین و مقررات مهبهم، انواع سازمان از نظدر فنداوری (محصدول) :سهازمانهایی کهه کهاال میسهازنب ،ماننهب شهرک اروگهر/ ▪ ناقص و عقبمانبه آن اس . سازمانهایی که خبم ارائه میکننب ،ماننب بانک. انواع سازمان از نظر مالکیت :شخصی (خصودی) ماننب شرک کاله /ولتی (.1سازمانهایی با ماهی انتفهاعی ▪ و تجاری ولی سهام ولتی ،ماننب بانک ملی ،بیمه ایران.2 ،سازمانهایی با ماهی میرانتفاعی کهه بو لهه ولتهی ریافه میکننهب و بهه سهبب قهانون ،ولتهی هههتنب ماننههب دهبا و سهیما ،وزارت بهباشه ) /عمهومی ماننهب شهههر اریهای کالنشهرها ،موسهه محک. انواع سازمانها از نظر اندازه :سازمانهای بارگ ( ارای حجم فروش ،پرسنل یا ارایی بهیار زیا ) ماننهب اپهل/ ▪ 12 سازمانهای کوچک و متوسط (سازمانهایی با حجم عملیات کمتر) معنی لغوی اخالق ( )Ethicsدر فرهنگ آکسفورد: اخالق مبناهای ادولی که رفتار فر را کنترل نمو ه یا بر آن نفوذ میکننب.سیهتمی از مبناهای ادولی و قواعب رفتار. تعریف اخالق از کنیکی و کریتنر: و تعاریف آن موضوعات ادولی و انتخابهای ادولی. تعریف اخالق از مکشین و وانگلینو: مبناها و ارزشهای ادولی که اقبامهای رس یا نا رس و این که پیامبها خوب یا بب ههتنب را تعیین میکنب. تعریف اخالق با دیدگاه مدیریت و سازمان از جرج و جونز: قواعب ،باورها و ارزشهایی که مبیران و کارکنان بایب براساس آنها رفتار نماینب ،هنگهامی کهه بها موقعی ههایی موالهه میشونب که اقباماتشان ممکن اس به یگران چه ر اخل و چه ر خارا سازمان ،کمک نمایب یا ضرر برسانب. تعریف اخالق کسبوکار از شاو: آنچه که رستی و نا رستی ،یا خوبی و ببی اقبام انهانی را ر یک زمینه تجاری تعیین میکنب. تعریف اخالق کسبوکار از گیلیر: اعمال استانبار های اخالقی ر رفتار کهبوکاری. تعریف اخالق سازمانی از جرج و جونز: ارزشها ،باورها و قواعب ادولی که روش مناسب برای سازمان و اعضای آن ،برای تعامهل بها همهبیگر و بها افهرا خهارا سازمان تعیین مینمایب. 13 دوراهیهای(تنگناهای) اخالقی تعاریف زیادی از دوراهیها یا ابهامات اخالقی آمدهاست: در موارد پیچیدهتر ،مندافع یدا حتدی ارزشدهای متعددارم مطددر میشددوند ،در ایددن راسددتا دایرهالمعارف اخالق کسبوکار ،دوراهی اخالقی را تعریفی ساده از دوراهی اخالقی: موقعیتی میداند که؛ اغلددب دوراهیهددای اخالقددی ،مدداهیتی یک موقعیت انتخاب است که در نوعی عدم اطمینان وجود دارد ،درباره انجام آنچه پیچیدهتر دارند که به اینصورت تعریف آن عمل ،منافع و عایداتی بدرای که مناسب یا درست است؛ این موقعیت هنگدامی میشوند: فرد یا سازمان وجود داشدته امدا رخ میدهد که یکی از شرایط زیرحاصدل شدود و اقددام ،نادرسددت نیددز محسددوب این مسئله مستلزم حل و فصل باشد: موقعیتی است که فرد باید اقدامی انجام میشود(.شرمرهورن)2010 ، دهد یا تصمیمی بگیرد ،اما اجمداعی بدر ماننههب تبعههیز ،آزار لنهههی ،تعههار -میان دو اصل یا ارزش اخالقدی معتبدر و برابدر، درسددتی و نادرسددتی عمددل نمییابددد. (شرمرهورن)2010 ، منههافع ،محرمههانگی مشههتری و منههابع تعارم رخ دهد. سازمان -در درون یک اصل یا ارزش اخالقی ،تعدارم رخ دهد(.وبر)2008 ، 14 اهداف آموزش اخالق کسبوکار ر کتاب حاضر ،اخالق به عنوان یک مهارت انهته میشو و بنابراین ماننب هر مهارت مبیریتی یگر ،قابل آموزش اس . .3تاثیرگذاری بر محیط بزرگتر در سدازمان و .2اقددددام و عمدددل بددده صدددورت .1ارتقا مهارتهای شناختی و جامعه اخالقمدارانه افزایش آگاهیها: افرا و بهویژه لوانان بایب ضمن اقبام بهرای بهبهو ر آموزش اخالق ،هبف مهم ،تغییر رفتار مطههههابق شههههواهب ،برخههههی از آگاهیهای اخالقی و سعی ر ارتقاء رفتارها ،تالش اس که البته به لیل چنهبولهی بهو ن بههباخالقیها ر سههازمان ناشههی از کننب به نمونههای عملی اخالقمباری تببیل شونب موضههوعات اخالقههی ،ایههن تغییههر بهههیار ناآگاهی و بیاطالعی اس . و از این طریق بر لامعه تا یر بگهارنب. مشکل و پیچیبه اس . 15 ر برخی منابع بیان میشو ،لنبشی برای وار کهر ن مطالعهه اخهالق بهه عنهوان بخهش o حیاتی از آموزش مبیری ،از هه 1970شروع شب ،ر هه 1980به شبت توسعه یافته و انتظار میرو ر قرن 21به رشب خو ا امه هب. لوتانا ( )2011معتقب اس شروع مطالعات لبی اخهالق ر کههبوکار ،بها فروپاشهی شهرک o تاریخچه و سیر تکامل اخالق کسبوکار Enronهمراه بو که به ورشکهتگی آن ر سال 2001منجر شهب و پها از آن بها مطهر شبن پرونبههای بارگ یگر نبال گر یب.موار ی چهون سهتگیری مهبیران باالرتبهه بهه اتهههام مههارت شرک هایشههان ،مقصههر انهههتن شههرک های حهههابباری عمههومی بههه عله مانعتراشی ر بررسی اسنا مالی و سپا به زنبان افتا ن کارآفرینان معروفی چهون مارتها استوارت برای اقبامات تجاری میرقانونی و ر نهای بحران مالی 2008بو نب که بههیاری از اقبامات سوالبرانگیا را آشکار کر . ر وران پا از اِنرون ،عصر مطر شبن اخالق بنگاهی (سهازمانی) پهیش آمهب و مطالعهه o اخالق برای آموزش کهبوکار ر کل و برای رفتار سازمانی و مبیری منهابع سهازمانی بهه طور خاص حیاتی شبهاس . لوتانا معتقب اس ر کنار مبمهههای اخالقهی واضها ماننهب حفاظه از محهیط زیهه ، o موضوعات سبا یا پایباری ،استفا ه از رشوه ،حههابباری مهن رآور ی و یگهر فعالی ههای میر اخالقی که ر قانون )Sarbanes-Oxley( Sarboxمطهر شبهاسه ،تنهها ر سهالهای اخیر اس که تشخیص ا ه شبهاس که اخالق نیازمنب تووریسازی و تحقیقات بنیها ین ر مطالعه سازمان و رفتار سازمانی اس (.قانون Sarboxیکی از مهمترین یها شهایب مهمتهرین قهانون نهاظر بهر شرک های عظیم تجاری و رفتار مبیران ارشب آنهاس که ر پها اِنرون و رسال 2002تصویب شب). از دستاوردها و موفقیتهای اندیشمندان در مطالعه اخالق کسبوکار :انجام مطالعات و انتشدار آنهدا در مجالت معتبر و شکلگیری سازمانها و نهادهای حرفهای ،خبره و تخصصی برای بررسی موضوعات اخالقی در کسبوکار. موسسه اِتیسفر :از سال ، 2007هر ساله فهرسه اخالقمهبارترین شهرک ها را منتشهر میکنهب کهه ر 5شاخصهه شرک ها را مور انبازهگیری قرار می ههب و امتیهاز می ههب :طر ههای الرایهی اخهالق و اطاعه ( ،)%35شههرونبی سازمانی و مهوولی ( ،)%20فرهنگ اخالق ( ،)%20حاکمی ( )%15و رهبر ،نوآوری و حهن شهرت (.)%10 16 اهمیت اخالق در مدیریت کسبوکار اهمی اخالق ر مبیری کهبوکار ،به معنی لاوم لحاظ اخالق ر تصمیمگیریهای مبیری اس . اهمیت اخالق از دید کاربردی اهمیت اخالق از دید نظری اخالق و اعتماد :رعای اخالق و للب اعتما ذینفعان ارتباط مههتقیمی ارنهب و از اخالق و عقل سلیم :هیچ عقل سلیمی نمیپهیر که انهانها ر قرن 21هر اقبامی آنلایی که اعتما ر کهبوکار اهمی زیا ی ار ،رعای اخالق میتوانهب ر تهههیل که وس ارنب انجام هنب و قطعا نیاز به نوعی محبو ی ر رفتارها از لملهه منفعه کهبوکار برای مبیران اهمی اشته باشب. شخصی اس . اخالق و مال های پایهای عملکدرد :بها قطعیه میتهوان گفه شهواهب نشهان اخالق و تصمیمگیری :نه تنها سازمان ،بلکه فهر و لامعهه نیها تاحهبو ی برآینهب می هنب بباخالقی و اقبامات نا رس مبیران و کارکنان (به ویژه ر رقاب ) مولب افول و سقوط سازمان میشو . تصمیمات مبیران ههتنب.ر بههیاری از متهون علمهی مهبیری و سهازمان ،اخهالق ر مبحث تصمیمگیری مطر میشو و هر انبازه که تصمیمگیری ر مبیری اهمی ار ، اخالق و تاثیرات اجتماعی عملکدرد :اخهالق کههبوکار بها مقولهههایی ماننهب اخالق هم حائا اهمی اس . مهوولی التماعی ،پایباری و شهرونب مرتبط اس و همه این مفاهیم تها یر بههاایی ر فضای عمومی لامعه ار . چالشهای سازمان و مدیریت در هزاره جدید :ریچار ف ،ر کتاب طراحی و تووری سازمان ،لهانی شبن ،رقاب شهبیب ،سهرع و واکنشپههیری و محهیط کهاری اخالق و منافع فردی :رعای اخالق به نفع خو فر هم هه و بهباخالقی ممکهن یجیتال ،مبحث اخالق و مهوولی التماعی را به عنوان چالشههای لهاری سهازمانها اس عواقبی برای فر اشته باشب. انهته اس .این موار تاکیب بر تغییرات اساسی ر شرایط ،محیط و سازوکارهای حاکم تاثیر شدید بداخالقی مدیران بر کارکنان و زیردستان :بباخالقی و ارتکهاب بر مبیران سازمانها ار و اگهر مهبیران بها ایهن تحهوالت متناسهب نشهونب ،عملکهر و رفتارهای نا رس از سوی مبیران و به ویژه مبیران ارشب ،به سرع ر سراسر سهازمان ا ربخشی سازمان کاهش یافته و حتی ممکن اس به افول سازمان منجر شو . لاری میشو و فرهنگ سازمانی را به لحاظ اخالقی به انحطاط میکشب. پیامدهای ناگوار بداخالقی :ر مجموع بباخالقی ،لامعه را به تبهاهی میکشهانب و شرایط و کیفی زنبگی را برای عموم مر م که ر قبرت نیهتنب ،تنال می هب. 17 علل بداخالقی و رفتارهای نادرست: ضعف و ناتوانی فردی :مهمترین و ادلیترین عل بهباخالقی، ضعف فر ی و رونی اس ،منفع طلبی و تح فشار قرار گرفتن ههم به نوعی از ضعف و عجا فر ی نشات میگیرنب. منفعت طلبدی شخصدی بیرحمانده (حریصدانه): منفع طلبی شخصی ،الاامها نکوهیهبه نیهه و اتفاقها مطهابق برخهی فلهههفههای اخههالق ،برخههی اقههبامات رس ه را میتههوان بهها نظریههه منفع طلبی شخصی تولیه کر .اِشکال زمانی پیش میآیب کهه افهرا به طمع منافع بیشتر ،منافع یگران را به خطهر انباختهه و بها ز ی و مارت اموال عمومی یا خصودی ،به قبرت و روت برسنب. فشار خارجی :شواهب نشان می هب ،بهه ویهژه ر شهرایط رکهو اقتصا ی ،مبیران با فشارهای بیشتری برای ارتکاب رفتارهای نا رس له رسیبن به اههباف سهازمانی موالهه هههتنب و ایهن فشهارها بهه دههورت آبشههاری بههه ببنههه سههازمان منتقههل شههبه و ر نهایهه بههه آسیبپهیرترین افرا یعنی سرپرستان خط مقبم و کارکنهان معمهولی میرسنب(.تولهه :مهبیران سهطو پهایینتر بیشهتر ر معهر فشهار ههتنب). 18 برخی توجیهات برای رفتار غیراخالقی: الف) متقاعد کردن خود مبنی بر اینکه رفتار ،واقعا غیرقانونی یا غیراخالقی نبودهاست :برای مثال پهیرفتن هبیه از ارباب رلوع توسط کارمنبان برای تهریع امور. ب) متقاعد کردن خود مبنی بر اینکه رفتار به نفع همه است :برای مثال فر ی به مامور راهنمایی و راننبگی رشوه می هب تا مبلغ لریمه را کم کنب و تصور میکنب ایهن کهار به نفع هر و طرف اس . پ) متقاعد کردن خود مبنی بر اینکه هیچکس نخواهد فهمید :یکی از متباولترین و خطرناکترین تولیهات برای رفتاری میراخالقی. ت) متقاعد کردن خود مبنی بر اینکه سازمان (مدیران ارشد) از من حمایت خواهد نمود :این نوع تولیهات ،باور اشتباهی اس که ر واقع نشاتگرفته از زیها هخواهی، ضعف و رک نا رس از وفا اری (تعهب) سازمانی اس . جنینگز( )2009توجیهات دیگری نیز بیان کرده است: -عوم کردن نام اقدام :برای مثال مبیر کارخانهای به بهانه درفهلویی ،حق و حقوق کارگران را کنار میگهار . -همه این کار را انجام میدهند :برای مثال ر سازمانها و ا ارات ،افرا از اموال سازمان سوءاستفا ه یا ز ی میکننب به بهانه اینکه همه این کار را انجام می هنب. -اگر ما اینکار را نکنیم ،دیگران آن را انجام میدهند :برای مثال مامور گمرک حق حهاب ریاف میکنب و معتقب اس اگر او این کار را نکنب ،کارمنب یگری انجام می هب. -این کار به کسی آسیب نمیزند :برای مثال انشجویی ر امتحان تقلب میکنب و نمره پایانترم خوبی میگیر . -سیستم یا جامعه ،کال غیرمنصفانه است :برای مثال فر ی برای گرفتن حق خو ،اموال سازمان را می ز یا کمکاری میکنب. -من فقط دنبالهروی دیگران بودم و یا من فقط از دستورات اطاعت میکردم :یکی از خطرناکترین و ببترین تولیهات و نشانه ضعف فر ی اس . جمعبندی :اگرچه الیل خوبی برای رعای اخالق ولو ار اما افرا بهیاری به علل مختلف به رفتارهای نا رس مبا رت میکننب و ر این راستا بهه لیل میل ذاتی انهان برای عل خواهی و عل لویی یا لیلتراشی ،شروع به بیان تولیهات برای رفتارهای نا رس خهو میکنهب.ایهن تولیههات املهب باطل بو ه و نمیتوانب الیل مهتحکمی برای رفتاری نا رس باشنب. 19 با تشکر از توجه شما سیبه مهبیه میرهاشمی
