Konu-13-Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri-II PDF

3.06.2024 BU BÖLÜMDE ELE ALINACAK OLAN KONULAR...

3.06.2024 BU BÖLÜMDE ELE ALINACAK OLAN KONULAR  Gümrük Birliğinin Güncellenmesi  Tam Üyelik Süreci Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 2 İİBF-İktisat Gümrük Birliğinin Güncellenmesi Gümrük Birliğinin Güncellenmesi Gümrük Birliği’nin dinamik etkileri, Türk imalat sektörünün rekabet ve verimlilik düzeyine olumlu yönde katkıda bulunmuş, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelmesinde etkili olmuştur. Sağladığı yapısal değişim ve ülkemize kazandırdığı rekabetçilik yaklaşımı, üretim yapısını çeşitlendirmiş, kaliteli ve güvenli ürün üretimini sağlamıştır. Ülkemizin AB’ye uygun şekilde oluşturduğu teknik mevzuat altyapısı, AB’nin fikri mülkiyet ve rekabet kurallarını benimsemesi, ülkemizin uluslararası pazarlarda rekabet gücünü yükseltmiş, Türkiye ekonomisinin dünya Sürekli eleştirilen GB Anlaşması sayesinde Türkiye’nin yıllara göre ihracatın ithalatı karşılama oranında artış kaydedilmiştir. 1996 yılında bu oran %51,6 ekonomisiyle entegrasyonunu artırmıştır. iken 2017 yılında %89,7 oranına yükselmiştir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 3 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 4 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 1  3.06.2024 Gümrük Birliğinin Güncellenmesi Gümrük Birliğinin Güncellenmesi Ancak Gümrük Birliği’nin uygulamadan kaynaklanan Avrupa Komisyonu tarafından, Gümrük Birliği’nin bu sorunlu tarafları da mevcuttur. sorunlarına ilişkin olarak Dünya Bankası’na (DB) bir Bu sorunları temel olarak; çalışma yaptırılmıştır.  AB’nin serbest ticaret anlaşması (STA) imzaladığı bazı Bu çalışma sonucunda Dünya Bankası tarafından ülkelerin, AB üzerinden pazara girme avantajının da hazırlanan rapor Nisan 2014’te kamuoyu ile paylaşılmıştır. etkisiyle ülkemizle benzer bir anlaşma imzalamada isteksiz Raporda, Gümrük Birliği’nin negatif ve pozitif etkilerine kalmasıyla oluşan ticaret sapması ve haksız rekabet riski, ilişkin tespitlerde bulunulmuş, Türkiye’nin Gümrük  Gümrük Birliği’ni ilgilendiren alanlarda AB’nin karar alma Birliği’nin asimetrik yapısından kaynaklan sıkıntılarının mekanizmalarına yeterli düzeyde dahil olunamaması, çözümüne vurgu yapılmış ve değerlendirme sonucunda AB  bazı üye ülkelerce ülkemizde kayıtlı ticari araçlara ile Türkiye arasındaki ticari entegrasyonun artmasının her uygulanan karayolu kotaları ile işadamlarımızla kamyon şoförlerimize uygulanan vizelerin oluşturduğu teknik iki tarafın da çıkarına olacağı önerisi getirilmiştir. engeller olarak sıralamak mümkündür. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 5 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 6 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Gümrük Birliğinin Güncellenmesi Gümrük Birliğinin Güncellenmesi Öte yandan, Gümrük Birliği’nin tesisinden bu yana geçen Buna göre, güncelleme kapsamında Gümrük Birliği’ni tesis süre zarfında ülkemizde ve dünya ticaretinde yaşanan eden 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı’nın daha iyi ekonomik gelişmeler ve değişimler de Gümrük Birliği’nin uygulanmasına ilişkin hususlar ile Gümrük Birliği’nin mevcut halinin gözden geçirilmesini gerekli kılmıştır. kapsamının hizmetler ve kamu alımları alanlarına da Bu çerçevede, taraflar arasında varılan mutabakat uyarınca genişletilmesi ve tarım tavizlerinin karşılıklı geliştirilmesi Türkiye ve AB bir dizi teknik görüşme gerçekleştirmiş ve hususları yer almaktadır. müzakerelerin çerçevesini belirleyen bir rapor üzerinde. uzlaşı sağlanmıştır.. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 7 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 8 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 2  3.06.2024 Gümrük Birliğinin Güncellenmesi Gümrük Birliğinin Güncellenmesi Gümrük Birliği’nin güncellenmesi konusundaki temel Diğer taraftan, Gümrük Birliği nedeniyle AB’nin üçüncü yaklaşımımız sürecin ülkemizin AB üyeliğine alternatif ülkelere yönelik uyguladığı tercihli ticaret sistemini teşkil etmeyecek şekilde yürütülmesidir. üstlenmek zorunda olan ülkemizin, STA’lar çerçevesinde Gümrük Birliği’nin güncellenmesine ilişkin resmi yaşadığı ticaret sapması ve firmalarımızın rekabet gücünün müzakerelerin 2017 yılının ilk çeyreğinde başlaması azalması sıkıntılarını AB ile ABD arasında müzakereleri beklenmektedir. Bu çerçevede hâlihazırda ilgili kurum ve devam etmekte olan Transatlantik Ticaret ve Yatırım kuruluşlarımızla birlikte müzakerelere hazırlık süreci Ortaklığı (TTIP) kapsamında da yaşaması kaçınılmazdır. devam etmektedir. Bu süreç, Ekonomi Bakanlığı’nın Dolayısıyla, Türkiye’nin TTIP ile oluşturulması öngörülen koordinasyonunda Avrupa Birliği Bakanlığı ve Dışişleri yeni transatlantik ekonomiye dâhil olma hedefinin de Bakanlığı ile birlikte yürütülmektedir. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi sürecinin. başlatılmasında önemli etkisi olmuştur. Her iki süreç de zamanlama bakımından birbirilerine etkide Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN bulunmaktadır. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 9 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 10 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Türkiye, Ankara Anlaşması’nda öngörülen aşamalı Gümrük Birliğinin kurulması sürecinin 1996 yılında bütünleşme sürecinin tamamlanmasını beklemeden 14 tamamlanmasıyla Türkiye’nin AB’ye tam üyelik sürecinin Nisan 1987’de tam üyelik başvurusu yapmıştır. hızlanacağı yönünde beklentiler oluşmuş ve bazı tezler ileri Bu erken başvuruya verilen cevapta, Toplulukların kendi iç sürülmüştür. bütünleşmesini tamamlamadan yeni bir üye kabul Ancak bu beklenti ve tezlerin çok da doğru olmadığı 16 edemeyeceği; Türkiye’nin, Topluluklara katılmaya ehil Temmuz 1997’de yayımlanan “Gündem 2000” Raporu’ndan olmakla birlikte ekonomik, sosyal ve siyasal alanda anlaşılmıştır. Rapor’da, MDAÜ’ler ile GKRY’nin iki dalga gelişmesi gerektiği ifade edilmiş ve ilişkilerin Ortaklık şeklinde 2000’li yıllarda AB’ye üye olmalarını öngörürken, Anlaşması çerçevesinde geliştirilmesi önerilmişti. Türkiye’nin siyasi ve ekonomik sorunları nedeniyle genişleme sürecine dâhil edilmeyeceğini belirtmiştir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 11 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 12 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 3  3.06.2024 Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Türkiye’nin, AB’nin mevcut genişleme sürecine dahil edilen Türk hükümeti, Zirve’de Türkiye’nin katılım ülkeler arasında gösterilmediği raporda, Gümrük Birliğinin müzakerelerinin başlatılması kararına dâhil edilmemesi Türkiye’nin uyum konusunda başarılı olduğunu gösterecek üzerine 14 Aralık 1997 tarihinde yaptığı bir toplantıda AB şekilde yürüdüğü yönünde ifadeler kullanılmakla birlikte, ile olan siyasi ilişkilerini askıya alacağını bildirmiştir. Türkiye hakkındaki bilindik siyasi ve ekonomik argümanlar Avrupa Birliği, dönemin Türk Hükümeti tarafından tekrarlanmasıyla yetinilmiştir. gösterilen sert tepki nedeniyle daha sonraki zirve 12 - 13 Aralık 1997 tarihlerinde gerçekleşen Lüksemburg toplantılarında Türkiye ile buzları eritmek için stratejiler Zirvesi’nde ise Türkiye, tam üyeliğe ehil olduğu teyit geliştirmiş, Türkiye’yi herhangi bir işlevi olmayan Avrupa edilmiş olsa da aday ülkeler arasında zikredilmemiştir. Konferansı’na davet etmiştir. Ancak Türkiye kendisi için çok Böylece Türkiye, Avrupa Birliği’nin mevcut genişleme büyük bir değer arz etmeyen bu çağrılara karşılık sürecinin dışında bırakılmıştır. vermemiştir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 13 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 14 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci 1999’a gelindiğinde özellikle Türkiye’de meydana gelen 17 Helsinki Zirvesi’nde alınan bu karar ilişkilere farklı bir Ağustos Marmara depremi sonrası Yunanistan ile boyut ve ivme kazandırmıştır. Nitekim Avrupa Birliği ilişkilerde oluşan yumuşama havasının Avrupa Birliği ile Konseyi, 8 Mart 2001’de Türkiye’nin Kopenhag Kriterleri’ne ilişkilere de olumlu yansıması olmuştur. uyum sağlaması için yapılması gerekenlerin somut olarak Komisyonun 13 Ekim 1999’da Türkiye’nin “aday ülke” belirtildiği ve insan hakları alanında kısa ve orta vade olmasını tavsiye etmesi üzerine Türkiye, 10 - 11 Aralık hedeflerin sıralandığı (ilk) Katılım Ortaklığı Belgesi’ni 1999’da Helsinki’de yapılan Avrupa Birliği Devlet ve kabul etmiştir. Hükûmet Başkanları Zirvesi’nde Avrupa Birliği’ne “aday Katılım Ortaklığı Belgeleri, aday ülkelerin üyeliğine kadar ülke” olarak kabul edilmiş, kendisinin diğer aday ülkelerle geçerliliğini korumakta, ancak adayların gösterdiği eşit konumda olacağı açık ve kesin bir dille belirtilmiştir. ilerlemelere bağlı olarak Komisyon tarafından yenilenmektedir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 15 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 16 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 4  3.06.2024 Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Türkiye, 19 Mart 2001’de bu belgede yer alan önceliklerin Bu olumlu gelişmeler karşısında Aralık 2002’de hayata geçirilmesine yönelik program ve takvimi içeren bir Kopenhag’da yapılan Zirve’de, müzakerelere başlanması ulusal program açıklamıştır (İlk Ulusal Program-24 Mart bakımından şartlı bir takvim öngörülmüş ve Türkiye’nin 2001). Bu çerçevede Türkiye’de önemli siyasi reformlar Kopenhag siyasi kriterlerini yerine getirmek için son gerçekleştirilmiş, insan hakları ve temel özgürlükler eksikliklerini Aralık 2004’e kadar gidermesi hâlinde 2005 alanlarında hukuki ve idari reformlar yapılmış, düşünce ve yılından itibaren kendisiyle katılım müzakerelere ge- ifade özgürlüğünün genişletilmesi, farklı din ve inançlara ciktirilmeden başlanacağı ifade edilmiştir. sahip bireylerin ibadet özgürlüklerinin güçlendirilmesi, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerin öğrenilmesi yö- nünde önemli adımlar atılmıştır. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 17 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 18 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Komisyon, Aralık 2004 Zirvesi öncesinde Türkiye’nin Bu bağlamda Komisyon’un Ekim 2004’te yayımlanan Kopenhag siyasi kriterlerine yeterince uyumu sağladığını Tavsiye Belgesi’nde zikredilen 6 düzenlemeyi yürürlüğe tespit ederek üye ülkelere Türkiye ile müzakerelerin koyması hâlinde Türkiye’nin katılım müzakerelerinin başlatılması yönünde açık bir tavsiyede bulunmuştur. açılması için öngörülen Kopenhag siyasi kriterlerin yeterli 17 Aralık 2004’te Brüksel’de gerçekleştirilen Avrupa Birliği ölçüde yerine getirmiş sayılacağı açıkça belirtilmiştir. Devlet ve Hükûmet Başkanları Zirvesi’nde, 1999 Helsinki Zirvesi ve 2002 Kopenhag Zirvesi’nde alman kararlar teyit edilmiş ve Türkiye’nin reform sürecinde atmış olduğu kararlı adımların memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, Türkiye ile üyelik müzakerelerinin - Zirve sonuç metninin 23. maddesinde öngörülen çerçeve dâhilinde - 3 Ekim 2005 tarihinde başlatılması kararlaştırılmıştır. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 19 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 20 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 5  3.06.2024 Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Bu Zirve’de, Komisyona iki temel belgeyi hazırlama görevi Komisyon, 29 Haziran 2005’te AB’nin müzakerelerde verilmiştir. Söz konusu belgelerden biri, müzakerelerin izleyeceği pozisyonu belirleyen bir çerçeve karar kabul esaslarını belirleyen “Çerçeve Belge”dir. Diğeri ise 2001’de etmiştir. Nihayet 3 Ekim 2005’te tam üyelik müzakereleri hazırlanan “Katılım Ortaklığı Belgesi”nin revize edilmesi, başlamıştır. yani ikinci bir “Katılım Ortaklığı Belgesi”nin Not: 30 Temmuz 2005 tarihinde Ankara Anlaşması’nı 2004 hazırlanmasıdır. yılında AB’ye katılmış olan on ülkeyi kapsayacak şekilde Bu iki belgenin hazırlanmasına ek olarak Komisyon, genişleten “Ek Protokol”ü imzalayan Türkiye, aynı gün Türkiye’nin üye devletlerde ve AB’nin Türkiye’de karşılıklı yayımladığı deklarasyon ile bunun GKRY’yi tanımak olarak daha iyi tanıtılmasına yönelik olarak sivil toplum anlamına gelmediğini ifade etmiştir. örgütleri aracılığıyla yürütülecek faaliyetleri içerecek olan “Sivil Toplum Diyalogu” başlıklı bir çalışma hazırlamakla görevlendirilmiştir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 21 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 22 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Katılım Müzakereleri, Türkiye'nin AB Müktesebatını ne AB Müktesebatı fasıl başlıkları şunlardır: kadar sürede kendi iç hukukuna aktarıp, yürürlüğe 1. Malların Serbest Dolaşımı 13. Balıkçılık 25. Bilim ve Araştırma koyacağının ve etkili bir şekilde uygulayacağının 2. İşçilerin Serbest Dolaşımı 14. Taşımacılık Politikası 26. Eğitim ve Kültür belirlendiği süreçtir. 3. İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi 15. Enerji 27. Çevre 4. Sermayenin Serbest Dolaşımı 16. Vergilendirme 28. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması AB Müktesebatı, AB Hukuk sistemine verilen addır. 5. Kamu Alımları 17. Ekonomik ve Parasal Politika 29. Gümrük Birliği Yaklaşık 120 bin sayfadan oluşmaktadır. AB'yi kuran ve 6. Şirketler Hukuku 18. İstatistik 30. Dış İlişkiler daha sonra değişikliğe uğrayan antlaşmaları, aday ülkelerin 7. Fikri Mülkiyet Hukuku 19. Sosyal Politika ve İstihdam 31. Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları AB'ye katılırken imzaladıkları katılım antlaşmalarını, 8. Rekabet Politikası 20. İşletmeler ve Sanayi Politikası 32. Mali Kontrol Konsey, Komisyon, Avrupa Toplulukları Adalet Divanı gibi 9. Mali Hizmetler 21. Trans-Avrupa Şebekeleri 33. Mali ve Bütçesel Hükümler Topluluk organlarının çıkardıkları tüm mevzuatı ifade 10. Bilgi Toplumu ve Medya 22. Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu 34. Kurumlar etmektedir. Söz konusu müktesebat, Katılım Müzakereleri 11. Tarım ve Kırsal Kalkınma 23. Yargı ve Temel Haklar 35. Diğer Konular Fasılları çerçevesinde 35 başlık altında sınıflandırılmıştır. 12. Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı 24. Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 23 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 24 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 6  3.06.2024 Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci AB Devlet ve Hükümet Başkanları tarafından 17 Aralık 2004 Fiili müzakerelerin başlamasından önceki hazırlık süreci tarihinde Brüksel’de düzenlenen Zirve toplantısında olarak nitelendirebileceğimiz tarama sürecinde aday ülke Türkiye’nin siyasi kriterleri yeterli ölçüde karşıladığı ve AB mevzuatları karşılıklı olarak incelenmektedir. belirtilerek 3 Ekim 2005 tarihinde AB’ye katılım Türkiye’nin Tarama Süreci 20 Ekim 2005 tarihinde müzakerelerinin resmen başlatılması yönünde alınan karar başlamış, 13 Ekim 2006’da sorunsuz biçimde tamamlanmış, Türkiye-AB ilişkileri açısından bir dönüm noktasıdır. belirlenen takvime bağlı kalınmıştır. Böylece, Türkiye AB üyelik sürecinin son aşamasına Bu sürecin başlıca aktörleri Avrupa Komisyonu ve Türkiye girmiştir. bürokratlarıdır. Tarama döneminde esas olarak, AB müktesebatı kapsamındaki mevzuat hakkında bilgi verilmekte, AB müktesebatı ile aday ülke mevzuatı arasındaki farklılıklar belirlenmekte ve uyum sürecinin çok genel bir takvimi ve bu süreçte karşılaşılacak muhtemel Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN sorunlar saptanmayaProf. çalışılmaktadır. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 25 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 26 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Her bir müzakere faslı için önce tanıtıcı sonra ayrıntılı Her bir müzakere faslı için önce tanıtıcı sonra ayrıntılı tarama toplantısı yapılmaktadır. Tanıtıcı taramada tarama toplantısı yapılmaktadır. Tanıtıcı taramada Komisyon yetkilileri ilgili müzakere faslındaki AB Komisyon yetkilileri ilgili müzakere faslındaki AB müktesebatı hakkında bilgi vermiştir. Ayrıntılı taramada müktesebatı hakkında bilgi vermiştir. Ayrıntılı taramada şu konularda bilgi verilmiştir: şu konularda bilgi verilmiştir:  Aday ülke ilgili fasıldaki müktesebatı kabul edilebilecek  İlgili fasıldaki müktesebatı uygulamak için gerekli idari durumda mıdır? yapılar mevcut mudur? Eğer yoksa ne zaman  İlgili fasıldaki müktesebata uygun kanunlar kabul edilmiş kurulacaktır? midir? Eğer edilmemiş ise, nasıl bir takvim  İlgili fasılda geçiş tedbiri talep edilmesi öngörülmekte öngörülmektedir? midir? (Tarama sürecinde geçiş düzenlemelerine ilişkin verilen ön bilgilerin bağlayıcılığı yoktur, bu talepler esas olarak pozisyon belgesinde yer alacaktır). Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 27 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 28 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 7  3.06.2024 Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Her bir müzakere faslının taraması bittikten sonra, Tarama toplantıları "Bilim ve Araştırma" faslı ile başlamış, Komisyon üye ülkelere "tarama sonu raporu" adı altında "Yargı ve Temel Haklar" faslı ile sona ermiştir. bir rapor sunmaktadır. Avrupa Birliği’ne 2004 yılında 10 yeni üye ülkenin Buradaki değerlendirme ve öneriler, o fasılda katılmasının ardından Türkiye ile AB arasında ortaklık tesis müzakerelerinin açılmasına temel teşkil etmektedir. eden Ankara Anlaşması’nı bu ülkelere genişleten Ek Komisyon, raporlarında, ayrıntılı tarama sırasında Protokol’ün imzalanması gündeme gelmiştir. Türkiye ülkemizce verilen bilgilere dayanarak ülkemizin tarafından 29 Temmuz 2005 tarihinde söz konusu Ek müzakerelere hazır olup olmadığını değerlendirmekte ve Protokol imzalanırken Kıbrıs ile ilgili bir deklarasyon sonuç kısmında ya faslın müzakereye açılmasını yayımlanmıştır. Bu deklarasyonda Türk Hükümeti şu önermekte; ya da bunun için tamamlanması gereken açılış beyanda bulunmuştur; kriterlerini (benchmarks) ortaya koymaktadır. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 29 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 30 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Ek Protokol'ün giriş kısmında Üye Devletler zikredilirken Türkiye’nin Kıbrıs ile ilgili bu deklarasyonu üzerine AB “Kıbrıs Cumhuriyeti” ifadesi kullanılmaktadır. Ülkemiz Konseyi bir karşı deklarasyon yayımlamıştır. COREPER tarafından Ek Protokol'ün imzalanmasının bir başka deyişle, toplantısında kabul edilen AB’nin Kıbrıs’a ilişkin karşı GKRY’den “Kıbrıs Cumhuriyeti” olarak bahseden bir Deklarasyonu, Üye Devletlerden metne itiraz gelmemesi belgenin altına Türkiye Cumhuriyeti olarak imza üzerine 21 Eylül 2005 tarihinde Konsey tarafından atılmasının, ülkemizin GKRY’ni tanıdığı anlamına onaylanmıştır. gelmemesini teminen tarafımızdan bir deklarasyon Karşı deklarasyon metninde de öngörüldüğü üzere konu yapılmıştır. 2006 yılında Konsey tarafından görüşülmüş ve Konsey Türkiye’ye karşı bazı yaptırımlar uygulamaya karar vermiştir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 31 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 32 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 8  3.06.2024 Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Konsey'in kararına göre Türkiye’nin Ankara Anlaşması’nı Bu fasıllar şunlardır: 2004 yılında üye olan yeni ülkelere, GKRY de dâhil olacak  1'inci Fasıl: Malların serbest dolaşımı şekilde uygulaması gerekmektedir. Bu doğrultuda  3'üncü Fasıl: İş kurma hakkı ve hizmet sunma Türkiye’nin liman ve havalimanlarını GKRY’ye açması özgürlüğü beklenmektedir. Bu olana dek gümrük birliği ile  9'uncu Fasıl: Mali Hizmetler ilişkilendirilen sekiz faslın açılmamasına ve hiçbir faslın  11'inci Fasıl: Tarım ve kırsal kalkınma da geçici olarak kapatılmamasına karar verilmiştir. Bu  13'üncü Fasıl: Balıkçılık durum Türkiye’nin müzakere sürecinin siyasi  14'üncü Fasıl: Ulaştırma politikası engellemelerle bloke edilmesine yol açmıştır.  29'uncu Fasıl: Gümrük birliği  30'uncu Fasıl: Dış ilişkiler. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 33 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 34 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Tam Üyelik Süreci Tam Üyelik Süreci Müzakere sürecinde Türkiye’nin önündeki tek engel 8 faslın Fransa Cumhurbaşkanlığı'na François Hollande’ın açılamaması ve hiçbir faslın geçici olarak kapatılamaması seçilmesinin ardından Fransa sadece bir fasılda vetosunu kararı değildir. kaldırmıştır. Bunun yanında Nicolas Sarkozy’nin 2007 tarihinde Fransa Konsey’in 2006 tarihinde aldığı 8 faslın açılmaması kararı Cumhurbaşkanı olması ve GKRY’nin Türkiye’nin AB 2009 tarihinde yeniden gözden geçirilmiştir. GKRY bu sürecini Kıbrıs konusunda tavizlere dayandırma politikası toplantıda Türkiye’ye ek bazı yaptırımlar uygulanmasını başta bu iki ülkenin müzakerelerin yürütüldüğü talep etmiştir. Ancak bu talepler diğer üye devletlerce Hükümetlerarası Konferans kapsamında tek taraflı olarak uygun bulunmamıştır. Bunun üzerine GKRY tek taraflı bir veto kullanmasına yol açmıştır. deklarasyon ile 6 faslı bloke edeceğini açıklamıştır. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 35 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 36 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 9  3.06.2024 Tam Üyelik Süreci Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? GKRY tarafından bloke edilen fasıllar şunlardır: Şu ana kadar AB ile katılım müzakerelerinde 16 fasıl  2’nci Fasıl: İşçilerin Serbest Dolaşımı müzakereye açılmış ancak sadece bir fasıl, "Bilim ve  15’inci Fasıl: Enerji Araştırma" faslı geçici olarak kapatılmıştır.  23’üncü Fasıl: Yargı ve Temel Haklar 2007 yılının ilk yarısında Almanya’nın Dönem Başkanlığı  24’üncü Fasıl: Adalet Özgürlük ve Güvenlik sırasında “İşletme ve Sanayi”, “İstatistik” ve “Mali  26’ncı Fasıl: Eğitim ve Kültür Kontrol” fasılları açılmış, yılın ikinci yarısındaki Portekiz  31’inci Fasıl: Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası Dönem Başkanlığı sırasında açılan “Trans-Avrupa Ağları” ve “Tüketicinin ve Sağlığın Korunması” fasılları ile 2007 yılında açılan müzakere faslı sayısı beşe yükselmiştir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 37 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 38 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Slovenya’nın Dönem Başkanlığı yaptığı 2008 yılının ilk 1 Temmuz 2008’de başlayan Fransa Dönem Başkanlığı yarısına, İrlanda’nın 12 Haziran 2008 tarihinde yapılan sırasında da “Sermayenin Serbest Dolaşımı” ve “Bilgi referandumda Lizbon Antlaşması’nı reddetmesi damgasını Toplumu ve Medya” başlıklı fasıllarda müzakerelerin vurmuş, aynı dönemde Türkiye ile AB arasında “Şirketler açılmasıyla 2008 yılı içinde açılan toplam fasıl sayısı dört Hukuku” ve “Fikri Mülkiyet Hukuku” fasıllarında olmuştur. müzakerelere başlanmıştır. 2008 yılının ve Fransa’nın Dönem Başkanlığı’nın son gününde Türkiye’nin AB müktesebatına ilişkin üçüncü Türkiye Ulusal Programı yürürlüğe girmiştir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 39 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 40 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 10  3.06.2024 Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Çek Cumhuriyeti’nin AB Dönem Başkanlığı'nı yürüttüğü Türkiye’nin AB üyeliğine destek veren ülkelerden biri olan 2009 yılının ilk yarısında sadece “Vergilendirme” faslı İspanya’nın AB Dönem Başkanlığı’nı yürüttüğü 1 Ocak-30 müzakerelere açılmış, İsveç’in Dönem Başkanlığı görevinde Haziran 2010 döneminin son gününde yalnızca “Gıda bulunduğu yılın ikinci yarısında da yalnızca “Çevre” Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı” faslı faslının müzakerelere açılmasıyla 2009 yılında açılan müzakerelere açılmıştır. müzakere faslı sayısı ikide kalmıştır. 3 yıllık bir aradan sonra 5 Kasım 2013 tarihinde gerçekleşen 2 Ekim 2009 tarihinde İrlanda’da yapılan ikinci Hükümetlerarası Katılım Konferansınında 22’nci fasıl referandumda Lizbon Antlaşması kabul edilmiş, AB “Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu” Dönem Başkanı ve Çek Cumhurbaşkanı tarafından da müzakerelere açılmış, böylece müzakerelere açılan toplam imzalanmasıyla yürürlüğe girmiştir. fasıl sayısı 14’e yükselmiştir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 41 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 42 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? 14 Aralık 2015’te ‘’Ekonomik ve Parasal Politika’’ faslı, 30 Kısaca müzakereye açılan 16 fasıl açıldığı tarihlerle şu Haziran 2016’da ise ‘’Mali ve Bütçesel Hükümler’’ faslı şekildedir; müzakerelere açılarak açılan fasıl başlıklarının sayısı 16’ya  25) Bilim ve Araştırma (müzakerelere geçici olarak çıkmıştır. kapanmıştır)(Avusturya, 12.06.2006)  20) İşletme ve Sanayi Politikası (Almanya, 29.03.2007)  18) İstatistik (Almanya, 26.06.2007)  32) Mali Kontrol (Almanya, 26.06.2007)  21) Trans-Avrupa Ağları (Portekiz, 19.12.2007)  28) Tüketicinin ve Sağlığın Korunması (Portekiz, 19.12.2007)  6) Şirketler Hukuku (Slovenya, 17.06.2008)  7) Fikri Mülkiyet Hukuku (Slovenya, 17.06.2008)  4) Sermayenin Serbest Dolaşımı (Fransa, 19.12.2008)  10) Bilgi Toplumu ve Medya (Fransa, 19.12.2008) Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 43 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 44 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 11  3.06.2024 Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Kısaca müzakereye açılan 16 fasıl açıldığı tarihlerle şu Avrupa Birliği Bakanlığı’na göre son durum itibarıyla (30 şekildedir; Haziran 2016);  16) Vergilendirme (Çek Cumhuriyeti, 30.06.2009) 1- Türkiye’nin katılım müzakerelerinde 16 fasıl açılmış, 1  27) Çevre (İsveç, 21.12.2009) fasıl geçici olarak kapatılmıştır.  12) Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı (İspanya, 30.06.2010) 2- Toplamda 14 fasıl AB Konseyi ve Güney Kıbrıs Rum  22) Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu Yönetimi'nin siyasi nitelikli engellemeleri nedeniyle bloke (Litvanya,05.11.2013) edilmiş durumdadır.  17) Ekonomik ve Parasal Politika (Lüksemburg, 14.12.2015)  33) Mali ve Bütçesel Hükümler (Hollanda, 30.06.2016) Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 45 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 46 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? 3- Türkiye için 33 fasıldaki tarama süreci 2006 yılında 4- Teknik açılış kriteri (AK) kesinleşen 7 fasıl sona ermiş olmasına rağmen, 9 faslın tarama sonu raporu bulunmaktadır: Konsey tarafından henüz onaylanmamıştır. Yani bunlar AB 1. Fasıl: Malların Serbest Dolaşımı Konsey’inde görüşülmesi devam eden fasıllardır. 3. Fasıl: İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi Dolayısıyla bu fasıllardaki muhtemel açılış kriterleri resmi olarak Türkiye’ye bildirilmemiştir. Bu fasıllar: 5. Fasıl: Kamu Alımları 2. Fasıl: İşçilerin Serbest Dolaşımı 23. Fasıl: Yargı ve Temel Haklar 8. Fasıl: Rekabet Politikası 13. Fasıl: Balıkçılık 24. Fasıl: Adalet, Özgürlük ve Güvenlik 11. Fasıl: Tarım ve Kırsal Kalkınma 14. Fasıl: Taşımacılık Politikası 30. Fasıl: Dış İlişkiler 19. Fasıl: Sosyal Politika ve İstihdam 15. Fasıl: Enerji 31. Fasıl: Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası 29. Fasıl: Gümrük Birliği Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 47 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 48 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 12  3.06.2024 Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? 5- Ek Protokol Kararı nedeniyle hiçbir fasıl geçici 6- Ayrıca 5 fasılda 7 kapanış kriterini (KK) yerine olarak kapatılamamakla birlikte, “İşletme ve Sanayi getirdiğimiz Komisyon Politikası” ile “Trans-Avrupa Ağları” fasılları teknik tarafından yazılı olarak teyit edilmiştir: olarak kapatılmaya hazır durumdadır. 6. Fasıl: Şirketler Hukuku 20. Fasıl: İşletme ve Sanayi Politikası 21. Fasıl: Trans- Avrupa Ağları 28. Fasıl: Tüketicinin ve Sağlığın Korunması 32. Fasıl: Mali Kontrol Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 49 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 50 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? 7- Önümüzdeki dönemde açılış kriterlerinin yerine getirilmesi koşulu ile açılması mümkün olabilecek olan ve siyasi blokaja tabi olmayan 3 fasıl bulunmaktadır. Bu fasıllar şunlardır:  5’inci Fasıl: Kamu Alımları  8’inci Fasıl: Rekabet Politikası  19’uncu Fasıl: Sosyal Politika ve İstihdam Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 51 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 52 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 13  3.06.2024 Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? 18 Mayıs 2012 tarihinde resmen başlatılan “Pozitif Türkiye-AB ilişkilerinde yaşanan bir diğer önemli gelişme Gündem” ile, Türkiye’nin AB sürecinde yeni bir ivme 16 Mart 2015 tarihinde Türkiye-AB Üst Düzey Enerji yaratılması hedeflenmiştir. Diyaloğu'nun başlatılmasıdır. Ancak Pozitif Gündem müzakerelerin yerini almayacak ya Türkiye’nin hem aday ülke olarak de AB’nin enerji da müzakerelere bir alternatif oluşturmayacaktır. Bilakis, güvenliğine önemli katkılar sağlayan bir ülke olarak enerji durağanlaşan müzakere sürecinin yeniden ilerlemeye alanındaki AB müktesebatına uyum sağlanması hususunda başlaması için bir altyapı oluşturulmasını ve iki tarafın önemli bir ilerleme kaydettiğine dikkat çekilirken, Üst teknik açıdan müzakere sürecinin yeniden ivme kazanması Düzey Enerji Diyaloğu kapsamında tarafların yılda en az için hazırlık yapmasını hedeflemektedir. bir kere bakanlar düzeyinde bir araya geleceği belirtilmiştir. Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 53 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 54 İİBF-İktisat İİBF-İktisat Müzakere Sürecinde Hangi Aşamadayız? YARARLANILAN KAYNAKLAR Türkiye-AB Üst Düzey Enerji Diyaloğu’nun AB müzakere 1- Avrupa Birliği ve Türkiye İlişkileri, AOF Yay. sürecine alternatif teşkil etmeyeceğinin, tam aksine süreci 2- http://www.ikv.org.tr tamamlayacağı ve destekleyeceği ifade edilmesi son derece 3- http://www.abgs.gov.tr önemlidir. TEŞEKKÜRLER Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Prof. Dr. İsmail Hakkı İŞCAN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 55 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi 56 İİBF-İktisat İİBF-İktisat 14