Komunikasyon 1st Quarter 1st Semester PDF

Komunikasyon 1st Quarter | 1st Semester Main Topic Halimbawa: Sub Topic I Magkaiba ang paraan ng pagkausap ng guro sa Sub Topic II kanyang mag-aar...

Komunikasyon 1st Quarter | 1st Semester Main Topic Halimbawa: Sub Topic I Magkaiba ang paraan ng pagkausap ng guro sa Sub Topic II kanyang mag-aaral at sa principal Kahulugan ng salita Keywords - Text- mensahe - Text- nakasulat na akda LESSON 1: MGA KONSEPTONG PANGWIKA Propesyon - Guro, abogado, inhinyero, computer WIKA programmer, game designer, at iba pa Mga kahulugan ng Wika Barayti Masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na Ano ang barayti? pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang - Pagkakaiba-iba ng paggamit ng wika batay sa magamit ng mga tao na kabilang sa isang kultura estilo, punto at iba pa. (Henry Gleason, 1999) Barayti ng wika: - Arbitraryo- walang eksaktong ★ Pangunahing wika pinagbabatayan Ito ay proseso ng pagpapadala at pagtanggap ng Cebuano Ilokano mensahe sa pamamagitan ng simbolikong cues na Binisaya Waray maaaring berbal at di berbal (Bernales et al., 2002) Ito midyum na ginagamit sa maayos na paghahatid Hiligaynon Tagalog at pagtanggap ng mensahe. Ito ay susi sa pagkakaunawaan (Mangahis et al., 2005) Pangasinense Bikol Ito ay isang kalipunan ng mga salita at pamamaraan ng pagsama-sama ng mga ito para magkaunawaan Uri ng barayti ng wika: o mag-usap ang isang grupo ng mga tao (Pamela ★ Dayalek Constantino at Galileo Zafra, 2000) - Wikang ginagamit sa isang partikular na rehiyon, lalawigan o pook Katangian ng Wika: Halimbawa: Masistemang balangkas Naga- Mahiguson ka talaga! Pinipili at isinasaayos Sorsogon- Maparangahon ka nagad! Sinasalitang tunog Arbitraryo ★ Sosyolek Patuloy na ginagamit - Barayti ng wika na nililikha at ginagamit Nakabatay sa kultura ng isang pangkat o uri ng panlipunan Nagbabago Halimbawa: - Ghorl Mahalaga ba ang wika? - Wow! Pare ang tindi ng tingin mo sa chick Pinapanatili, pinapayabong, at pinapalaganap ang kultura ng bawat grupo ★ Idyolek Kapag may sariling wika ang isang bansa, - Natatangi at espisipikong paraan ng nangangahulugan na ito’y malaya at may pagsasalita ng isang tao soberanya - Personal na dayalek ito ng isang tao na Nagsisilbing tagapag-ingat at tagapagpalaganap magiging marka o pagkakakilanlan niya ng mga karunungan at kaalaman Halimbawa: Mahalaga ang wika bilang lingua franca (isang - Paraan ng pagsasalita nina Noli de Castro, Kris wika na magkakaunawaan kayo) Aquino at Gus Abelgas REGISTER AT BARAYTI IBA PANG MGA KAALAMAN TUNGKOL SA WIKA Register Heterogenous Ano ang Register? - Tumutukoy sa pagkakaiba-iba ng uri at - Ito ay ang estilo sa pananalita katangian ng wika - Magkakaiba ang paraan ng pakikipag-usap natin sa ibang tao  Homogenous ★ Pampanitikan - Tumutukoy ito sa pagkakaroon ng iisang anyo at - Salitang ginagamit ng mga manunulat katangian ng wika sa kanilang mga akda na karaniwang matatayog, masining at ginagamitan ng Bilingguwalismo idyoma - Tumutukoy ito sa paggamit ng dalawang wika Halimbawa: Halimbawa: Paggamit ng ingles at wikang filipino Bukas palad- handang tumulong Ilaw ng tahanan- nanay Multilingguwalismo Mababaw ang luha- madaling umiyak - Tumutukoy sa higit sa dalawang wika Katuwang- katulong Halimbwa: Paggamit ng mother tongue, ingles at filipinp 2. Impormal WIKANG PAMBANSA - Mga salitang karaniwan at madalas na gamitin ★ Artikulo XIV, seksyon 6 ng Konstitusyon ng 1987 sa pakikipag-usap sa mga kaibigan o kakilala - FILIPINO ang pambansang wika ng Pilipinas 3 Kategorya: ➔ Ito ay may konstitusyonal na ★ Lalawiganin batayan - Ginagamit sa partikular na pook o ➔ Ito ay sumisimbolo sa lalawigan pambansang pagkakakilanlan - Madalas ang pagkakaroon ng punto sa pagsasalita ng mga taong kabilang sa lugar na yon WIKANG PANTURO - Bukod sa pagiging isang pambansang wika, ★ Kolokyal ginagamit din ang wikang Filipino bilang isang - Pinapaikli ang isang salita wikang panturo Halimbawa: Meron - mayroon OPISYAL NA WIKA Asan- nasaan ★ Ingles at Filipino Lika- halika - Binigyan ito ng natatanging pagkilala sa konstitusyon bilang wikang gagamitin sa ★ Balbal mga opisyal na transaksyon sa - Mga salitang nililikha ng grupo ng tao pamahalaan upang maging wika nila at sila lang ang nakakaintindi LESSON 2: SITWASYONG PANGKOMUNIKASYON - Tinatawag na salitang kanto ★ Wikang Filipino - Dynamic (patuloy na nagbabago) - Ito ang nangunguna sa komunikasyon sa halos lahat ng media ngayon IBA PANG BATAYAN SA KAALAMAN SA WIKA - Ito ay isa sa mga paraan upang - May higit 5,000 wika na sinasalita sa buong magbigay impormasyon sa masa mundo - Sa radyo, ito’y nangungunang mass - Hindi kukulangin sa 180 na wika ang sinasalita media na abot kaya ng mga Pinoy sa Pilipinas 2 URI NG ANTAS NG WIKA Sitwasyong Pangwika Paano ginagamit ang antas ng wika sa radyo/telebisyon: ★ Heterogenous - Maraming wika ang umiiral dito at may 1. Pormal dayalek o varayti - Ito ang mga salitang estandard dahil kinikilala, ★ Homogenous tinatanggap at ginagamit ng higit na nakararami - Kapag ang isang bansa ay tanging lalo na ng nakapag-aral ng wika iisang wika lamang ang sinasalita ng - Ginagamit sa paghahatid ng mga impormasyon mga mamamayan dito 2 Kategorya: Paano mo ibinabahagi ang iyong kaalaman, pananaw at ★ Pambansa karanasan gamit ang wikang Filipino? - Salitang ginagamit sa mga aklat Sanaysay pangwika, pampanitikan, Talumpati pampamahalaan at paaralan Editoryal Halimbawa: Tula - Maliit - Kasama Maging sa pamamagitan ng modernong - Mainit teknolohiya - Nakakulong  ★ Blog- website na regular na ina-update - Ito ay nakasaad sa bibliya na matatagpuan sa gamit ang bagong nilalarawan pahina ng Genesis II, 1-9 (Tore ng Babel) ★ Facebook- social networking site - Ginagamit sa pakikipag 2. Teoryang Bow-Wow communicate - Ang wika raw ng tao ay mula sa panggagaya sa ★ Youtube- nagbabahagi ng mga bidyo at mga tunog ng kalikasan nagbibigay daan para sa mga tagagamit - Ang mga bagay sa kanilang paligid ay natutuhan o user nito nilang tagurian sa pamamagitan ng mga tunog na nililikha ng mga ito WIKANG KATUTUBO 3. Teoryang Ding-Dong Unang wika/ Mother tongue - Sa pamamagitan ng mga tunog na nalilikha ng - narutuhan at ginagamit ng isang tao mula mga bagay-bagay sa paligid at kahalintulad ng pagkapanganak hanggang sa panahon kung Onomatopeya sa tayutay kailan lubos nang nauunawaan at nagagamit ng - Ayon sa teoryang ito, lahat ng bagay ay may isang tao ang nasabing wika sariling tunog na siyang kumakatawan sa bawat - Inang wika- iba pang katawagan nito isa at ang tunog niyon ang siyang ginagad ng mga sinaunang tao na kalauna'y Paano malalaman kung ang isang tao ay katutubong nagpabagu-bago at nilapatan ng iba't ibang tagapagsalita ng isang unang wika? kahulugan Nalalaman niya sa murang edad pa lamang - Tinarawag ding itong “simbolismo ng tunog” May instinktibong kamalayan sa wika May matatas at ispontanyong diskurso na gamit 4. Teoryang Pooh-Pooh ng wika - Unang natutong magsalita ang mga tao, ayon sa Kinitilara ang sarili bilang bahagi at kabahagi ng teoryang ito, mula sa tunog na biglang nabigkas lingguwistikong komunidad ng tao dahil sa kanyang emosyon o damdamin, May puntong dayalektal ang indibidwal na tao sa tulad ng pagkagulat, pagkasaya, pagnasaktan at katutubong wika iba pa Matuturing bang katutubong wika ang Filipino? 5. Teoryang Yoheho ★ Resolusyon Blg. 96-1 ng KWF - Ang Filipino ay katutubong wika na - Pinaniniwalaan ng lingguwistang si A.S Diamond ginagamit sa buong Pilipinas bilang wika (Beral, 2003) na ang tao ay natutong magsalita ng komunikasyon ng etnikong grupo bunga diumano ng kanyang pwersang pisikal - Etnikong grupo - Hindi namamalayan ng tao na siya pala ay ➔ grupo ng mga tao na may nakakalikha na ng tunog kapag siya ay pagkakatulad, pagkakahawig gumagamit ng lakas sa isang gawain o pagkilos sa kultura, lengguwahe, Halimbawa: Tunog ang nililikha natin kapag tayo'y tradisyon at paniniwala nagbubuhat ng mabibigat na bagay, kapag tayo'y sumusuntok o nangangarate o kapag ang mga ina ay Ikalawang Wika nanganganak - Wikang natutunan at ginagamit ng isang tao labas pa sa kanyang unang wika 6. Teoryang Ta-Ta - Ayon sa teoryang ito, ang kumpas o galaw ng ★ Lingguwistikong Komunidad kamay ng tao ng kanyang ginagawa sa bawat - isang grupo ng mga taong gumagamit partikular na okasyon ay ginaya ng dila at naging ng iisang barayti ng wika at sanhi ng pagkatuto ng taong lumikha ng tunog at nagkakaunawaan sa mga espisipikong kalauna'y nagsalita patakaran o mga alituntunin sa - Tinatawag itong ta-tana sa wikang Pranses ay paggamit ng wika nangangahulugang paalam o goodbye sapagkat kapag ang isang tao nga namang nagpapaalam TEORYA NG WIKA ay kumakampay ang kamay nang pababa at ★ Teorya pataas katulad ng pagbaba at pagtaas na galaw - Ang tawag sa siyentipikong pag-aaral ng dila kapag binibigkas ang salitang ta-ta. sa iba’t ibang paniniwala ng mga bagay-bagay na may batayan subalit 7. Teoryang Ta-Ra-Ra-Boom-De-Ay hindi ba lubusang napapatunayan - Likas sa mga sinaunang tao ang mga ritwal. - Sila ay may mga ritwal sa halos lahat ng gawain 1. Teoryang Biblikal tulad ng sa pakikidigma, pagtatanim, pag-aani, - Ginawang magkakaiba ang wika ng bawat isa, pangingisda, pagkakasal, pagpaparusa sa hindi na magkaintindihan at naghiwahiwalay ayon sa wikang sinasalita  nagkasala, panggagamot. maging sa paliligo at Psammatichos kung paano nga ba pagluluto. nakapagsasalita ang tao. May dalawang sanggol - Kaakibat ng mga ritwal na iyon ay ang siyang pinalaki sa loob ng kuweba at mhigpit na pagsasayaw, pagsigaw atincantation o mga ipinag-tos na hindi ito dapat makarinig ng bulong anumang salita. - Ayon sa teoryang ito, ang wika ng tao ay - Sa tagal ng panahon nakapagsalita raw ng nag-ugat sa mga tunog na kanilang nililikha sa "Bekos" ang dalawang bata na ang ibig sabihin mga ritwal na kalauna'y nagpapabagu-bago at ay tinapay. nilapatan Iang ng iba't ibang kahulugan - Sa maikling sabi, likas na natututuhan ng tao ang wika kahit hindi ituro ang pinanghahawakan ng 8. Teoryang Sing-song teoryang ito. - Iminungkahi ng lingguwsitang si Jesperson na ang wika ay nagmula sa paglalaro, pagtawa, Gamit ng wika pagbulong sa sarili, panliligaw at iba pang mga Ayon kay Mac halliday sa kanyang explorations in bulalas-emosyonal function of language na inalathala noong 1973(?), na ang - Iminungkahi pa niya na taliwas sa iba pang mga tungkuling ginagampanan ng wika sa ating buhay ay teorya, ang mga unang salita ay sadyang kinategorya mahahaba at musikal, at hindi maiikling bulalas na pinaniniwalaan ng marami. Instrumental Instrumental 9.Teoryang Hocus Pocus - tumutugon sa pangangailangan - Ayon kay Boeree (2003), maaaring ang - nagpapahayag ng pakiusap, pagtatanong at pinanggalingan ng wika ay tulad ng pag-utos pinanggalingan ng mga mahikal o relihiyosong aspeto ng pamumuhay ng ating mga ninuno Paraan ng paggamit: Pasalita- pakikitungo, pangangalakal, pag-uutos 10. Teoryang Eureka Pasulat- liham pangangalakal - sadyang inimbento ang wika - Ang ating mga ninuno ay may ideya ng Regulatori pagtatakda ng mga arbitraryong tunog upang Regulatori ipakahulugan sa mga tiyak na bagay. - komokontrol/ gumagabay sa kilos at alas ng iba - Nang ang mga ideyang iyon ay nalikha, mabilis Paraan ng paggamit: na iyong kumalat sa iba pang tao at naging Pasalita- pagbibigay panuto/direksyon, paalala kalakaran sa pagpapangalan ng mga Pasulat- Resipe, direksyon sa isang lugar, bagay-bagay panuto sa pagsusulat at paggawa ng isang bagay, tumutugon sa batas ng ipinapatupad 11. Teorya ni Charles Darwin Halimbawa: Bawal pumitas ng bulaklak - Nakikipagsalaparan ang tao kung kaya't nabuo ang wika. Interaksiyonal - Survival of the fittest, elimination of the weakest. Interaksiyonal Ito ang simpleng batas ni Darwin. - nagpapanatili, nagpapatatag ng relasyong - Upang mabuhay ang tao, kailangan niya ng sosyal wika. Ito ay nakasaad sa aklat na Lioberman Paraan ng paggamit: (1975) na may pamagat na "On the Origin of Pasalita- pangangamusta, pagayayang kumain, Language", sinasaad dito na ang pagpapatuloy sa bahay, pagpapalitan ng biro pakikipagsapalaran ng tao para mabuhay ang Pasulat- Imbitasyon sa isang okasyon nagtuturo sa kanya upang makalikha ng iba't ibang wika. Personal Personal 12. Teorya ni B.F Skinner - saloobin mo hinggil sa paksa - Ayon sa kanya, ang bawat nilalang ay may - pagpapahayag ng sariling damdamin o opinyon kakayahang matuto ng wika - Ang konsepto ng pagkatuto ay itinatakda ng Paraan ng paggamit: panloob, mga mekanismong pabigkas tulad ng Pasalita- pormal o dipormal na talakayan, debate dila, tenga, ngipin at iba pa, at mga panlabas na o pagtatalo salik Pasulat- editoryal, liham sa patnugot, pagsulat ng suring-basa, suring pelikula o anumang 13. Teorya ni Haring Psammitichos patanghalaan - Sinasabi sa paniniwalang ito na bilang hari ng Ehipto, gumawa ng isang eksperimento si  Heuristiko Heuristiko - naghahanap ng mga impormasyon o datos Paraan ng paggamit: Pasalita- pagtatanong, pananaliksik at pakikipanayam Pasulat- sarbey, pamanahong papel, tesis at disertasyom Representatibo/Impormatibo Representatibo/Impormatibo - nagpapahayag ng komunikasyon sa pamamagitan ng simbolo/sagisag Paraan ng paggamit: Pasalita- pagpapahayag ng hinuha Pasulat- anunsyo, patalastas Imahinatibo Imahinatibo - ginagamit sa pagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing paraan Paraan ng paggamit: Pasalita- pagbigkas ng tula Pasulat- pagsulat ng akdang pampanitikan Paraan ng pagbabahagi ng wika 1. Pagpapahayag ng Damdamin (Emotive) - Saklaw nito ang pagpapahayag ng mga saloobin, damdamin, at emosyon. 2. Panghihikayat (Conative) - ito ay ang gamit ng wika upang makahimok at makaimpluwensiya sa iba sa pamamagitan ng pag-uutos at pakikipag-usap. 3. Pagsisimula ng pakikipag-ugnayan (Phatic) - Ginagamit ang wika upang makipag- ugnayan sa kapwa at makapagsimula ng usapan. 4. Paggamit bilang Sanggunian (Referential) - Ipinakikita nito ang gamit ng wikang nagmula sa aklat at iba pang sangguniang pinagmulan ng kaalaman upang maparating ang mensahe at impormasyon. 5. Paggamit ng kuro- kuro (Metalingual) - Ito ang gamit na lumilinaw sa mga suliranin sa pamamagitan ng pagbibigay ng komento sa isang kodigo o batas. 6. Patalinghaga (Poetic) - Saklaw nito ang gamit ng wika sa masining na paraan na pagpapahayag gaya ng panulaan, prosa, sanaysay, at iba pa