J polski.pdf

 3 & ↑ G · G 3 I ⑤ · · So r· 3. - &...

 3 & ↑ G · G 3 I ⑤ · · So r· 3. - & 2 & · · # : · d - &8 & & & X & -  C 5 s & I · X · · · 3 · · s · & O s -. 5 -- i & 3 ! P d 5 e I I & & · · e · M · ⑤ N E··  MITOLOGIA Frazeoogizmy : do vozwigzania Wazet gordyyski-Trudng problem Stagnio Augiasza-Zaniedbare miegae Karowe loty-smiate ryzykowne plany , Syzyfowa praca-bezsensorna ben cel , Sad Parysa-sytracza jodjgi adjowiednig decys trudo , ktorey w  Pisciolesierg Apololipsa-Ap statio les ↳ sigge Rodzoge-Role NT beigga Myjecia-Wy les -. Rocoge-Rub ksiegahaptonsha-Sipt Pierren a lesinger 2 sprote Geiggen (icz6-Lt Lasigga Ozersza O2 - ↳ zizga portoronego proma-Put dwie ksiggi profetyizne & Dydaktyzne E2 , Da ST Preektod bibli materinski wolgota IV w NT I Biblia Wiglen-Pierisy procketed Ap na Y Polek ; Krigga psalmon Ps. - Hbr-List do Hobrogzukon Lesigga portomonego prora-Ptw Welgote Homazenie no Pl Pierwusza Lesigga ST-Rdz J-list su Jahrba apostator beiggen (icb-L6. 11 Testament" T triniste : Przymiene. Dienuse proctad 6161 ; higgi History cer septrong in to ST : Ja , So Vw NT: Da ,  BIBLIA PODZIAt K. historyzzne K Provatle. Tora (ST) ↳. Madrosciowe (ST) k Kayaeza (ST/ - -. - h. Jozego IST) - k Hioba (ST). - K Jeremiasza (ST). - r. Selzion IST ( - E Psalmow(ST). - k Daniela. (ST) Evangelge (NT) l KoheletalSi) Apokalipsu in Jana (NT) - - -.. - Pieen nad Piesniami (ST) - Listy Apostole tie (NT) Naystarsy przektad Biblii-Septuaginta Naystare Tumaczenie Giblii na tains - Wilgate Naystare tumaenie Giblii Polski-Biblio na Wighor Wepotesma Giblia-biblio Tyziaslecia  & & & & S 5 -0 T & 3 S - 3 - · - · & - S X- 3 = & I S - 3 & of · S - & 3 · · · I 9 ↳ E - O & I * s I 3 2 i S & & · g & · & Y G & i & s - I & s J ⑤ - 5 e · 3 C ↳ - Is e % : S I S ↑ s e & · & I S e S & & 8 35 · S I # st 5- & h F [ & · I s 5 & ② I - - T O & & S o - O e - % E gi - T · -i e3 ! I E S S Il I 7 ↳ · S & ⑤ & & s s t 3 · I 3 S % & jo · G s & · S 5 S · · · E s · · 5 E- S I S e 9 3 & - S - F · S & - 5 · · - - · % · · ! & S I got S E e · - 9 & = 50 5 · s & = i· & - ·  1 & · · & - T S & - S N & ⑮ · & 3 ⑮ so : d · · · 3 S S D · -3 3 T I S & & I & -& I y e S & ⑬ ⑧ I I 2 3 · S 5 I -a S S - · · S E - -- & G 5 & ⑤ & & 1( · · 3 E S & & · O - = 5 S - 3 - - I -S & & & &s · s E & s * & g s T & S 5 - I Es · & & & - & & -- E 9. i S i go & 1 S - & 5: S G iS · & g S s. I i· S & & 9 S · S · e - ·I & S &s T & S - S & I · S S-- - · - & - 5 & -- 3 G I I & 3 I [ E ⑤ # * & · F & D 5 S * e 5 O & g S & - O S③ · S s & s C ·· · & & ↑ ↑ 6 I · 20 & - ↑ · - - -- E - & & D · Si ! - & & ⑳ - I & ·s ↳ I 3· · S 3 C - :↳ 8 as i e i · · 5 ·· s  - Kochen odwaise notung , , ARCHAIZMY Franpiezel ofny ↳ lepnic - Leksykalne-nievigr Boyrrocica" · and dais Warazy - Fonetyinne-Inaszey sie such Legenda o sw. Francisch zepiszen daisiegenych c a - Naystorey zachorany Fleksygne-archaicne formy Polski utwiv Piesa -. , proba odmiany vyrezow Dessis"-modlition. Sktadniore-Innyszyle remain Motyu - - , stoneeznar ↓gioga Charter e - Stowotwornze - Zariera idee hierarchi bytow prensters S Avangarda-strai prednio Straitylnia Aviel garden - hrabia Ronald Arturi Tiro SME Inacenee - Woda Bracia isiostry - ziemia - Istrofo - haisies I Proba do Mathi Boshieg Kandymale opien : - Latery moty · modlituach -stonce · posrednicence w do Jezuga. Su Grall. -grische 2 Nacrynie Istrofa - pit Yezumi - h +orego · Porozomiewanie sir z Bogiem ~ ktorge zbierand - Wetrzeniliwos Jana chaziciela & knew. przez jego Smiercia fo state Rozmora Mistra Polikarpa ma ze 32124 moviendi Blizey honorem. Ars (bene) 2 wishszym 1 siedziei zysenz / dobrego Umitrania Satuka stole. Stolice-miegsion pray Smiercin Dance macabre-tanies ze gazeenni opisani w telescie : Ludzie >is piwer UTWONY - Visizionie upigagacy nicepraviedline waroki - Sedzionie Wydaggly Luci Saramarza oszukuggeych Gonzale - Rymazenskie-rymy si nu tor sama somogtoske 'mierci wutworze Opis · - Naga Chuda, blada Plan legenda : - podheyiem tranz (miedziana) Lament switokrzyski/Postuchazciebracia mita(Zale Mathiboshies - - Zottor Odpador zeg kawatch nosa Zonktad stamie 1. Wprowadzenie - Liato W harawa rosa pynie. Moment 2 practomowy - 2 or widniege bustor - Nachasce 3 129ss. Storna - Odkryte Kosci 4 Smier ! - Brahwary hosa but to. - Jeg atry Charakter (Plankt) utro-Lamentaryy Stabat mater" Matka cierpiosa - Il wezelkich dobr , prayzemnosci Asceza-Osoba , litora Wyneka siz sir cerpienie Umartwia Kronika Polska dobrovonie shazuge sig. na i Legendar o su. Aleksum Autorzy Grunil Dtugosz Naroding Alebsego - 1. - Galla a monim rodzinie kowa. Dorastonie 2 wRzymskieg - Jandoz card pastra w donym 3 Sleb. no prosbe open - Vincenty Hauttubra Historiografia - opisje historie. O pusaczenie 9 okresie poslibnes. 2 wrothi w nos 5. Opuszczenie rodzinnego miasta. Rozdonie 6 do Ludzi magattr Giednam 7-3 : Odrotonie. 7 do Chrystrea Igie zebrace pod progiem Gossiste 3- 5 : 0 drotonic. Led 8 Archanista Gabriela zegicie Manggiz obrazu inakazanie 6 : Odvotanic do ktronicowi upusaenia Match : 7 Odwotanie do Wezysthich 9 Vananie Aleksego do hosiote. Aleksego swistego za zako ident wody. 8 : Odvotanie de Powrof Aleksego do Raymu Bolestaw (hrobry Chrystrea 20. 17 T slat domr. zycie zako zebrak na proge ojc. 22. Smieri Aleksepo. 13. Luda po smiercinp : - Samoiste bicie daronow. - List Kory 2 gego rak mopte wegal , talho jego zona.  SREDNIO WILLIE Data rozpoczęcia średniowiecza jest uznawana data upadku cesarstwa zachodnio rzymskiego 476r. , w Polsce ta data jest chrzest polski w 966 roku. Za kres tej epoki uznaje się 1453 r. Czyli upadek cesarstwa wschodnio rzymskiego lub 1440 rok czyli rok wynalezienia druku przez Jana Gutenberga, 1492 rok w którym Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę. Medium aevum - wieki średnie Kultura średniowiecza była oparta na chrześcijaństwie. Teocentryzm - centrum wszechświata jest Bóg i stanowi on przyczynę i cel wszystkich ludzkich działań. Charakterystyczne cechy epoki: -Dualizm świata i człowieka -Uniwersalizm Malarstwo i rzeźby średniowieczne miały symbolikę religijną. Według średniowiecznych przekonań artysta tworzył nie dla zdobycia sławy lecz ku większej chwale boga, artysta odegrał w nich znikomą rolę. Jest to nazywane „anonimowość”. BOGURODZICA Bogurodzica jest najstarszym zachowanym polskim utworem poetyckim, pieśnią religijną. Najpopularniejsza wersja utworu pochodzi z XIII wieku. Treść odwołuje się do motywu desiss czyli prośba, błaganie, ukazuje Maryję i Jana Chrzyciciela jako pośredników w modlitwie do Chrystusa. Utwór ten odzwierciedla ideę hierarchicznego porządku (Tomizm) Znaczenie strof: 1- Prośba do matki boskiej o pośredniczenie w modlitwach do Chrystusa, pomoc w uzyskaniu łaski 2- Zbiorowa modlitwa przywołująca wstawiennictwo Jana Chrzciciela. Zbiorowy podmiot czyli lud boży Wszystkie strofu są zwrotem do Jezusa. Środki stylistyczne: Porównanie- Porównywanie czegoś do czegoś, Metafora- np. Niebo płacze ze mną Epitet- opisuje np. Ciężki Anafora- powtórzenie tego samego zwroty na początku kolejnych wersów Apostrofa- Bezpośredni zwrot do czegoś np. Ojcze nasz  Archaizmy: Leksykalne: słowa które wyszły z użycia Składniowe: Przestarzały szyk wyrazów Fleksyjne: Nie używanie już dziś końcówki Fonetyczne: inna wymowa niż dzisiaj Słowotwórcze: Wyrazy utworzone za pomocą nieużywanych dziś formatów słowotwórczych Lament świętokrzyski: Lament świętokrzyski to utwór poświęcony Maryja. Powstał on pod koniec XV wieku autor jak w większości tekstów średniowiecznych jest nieznany. Inne nazwy utworu to „Żale Matki boskiej pod krzyżem” , „Posłuchajcie bracia miła”. Utwór ten należy do liryki bezpośredniej o czym świadczą zaimki osobowe jak „mi” i „widzęć”. W tekście podmiot (Matka boska) zwraca się do wielu odbiorców, z którymi dziali się swoimi żalami. Plankt- utwór ,którego celem jest wyrażenie żąlu po zmarłej osobie. Legenda o św. Aleksym Aleksy pochodzi z Rzymu. Jego Rodzice to Eufamijan i Aglijas. Gdy miał 20 lat ojciec nakazał mu wziąć ślub, Aleksy jako posłuszny syn zgodził się.Pojoł on za córkę cesarza jednak jego plany mijały się z planami ojca, więc podczas nocy poślubnej oświadczył on swojej kochance, że zamierza opuścić dom i poświęcić się służbie bogu, zostać ascezą, następnego dnia z ranka opuścił dom a wszystkie ubrania i drogocenne rzeczy zabrane z domu oddał ubogim. Leżąc na schodach kościołą w LAodycei jako żebrak doznawał wielu niewygód, w końcu stał się cud, ponieważ matka boska wystąpiła z obraza i nakazała klucznikowi kościoła wpuścić Aleksego do kościoła. Aleksy wraz z czasem zaczął byś traktowany z coraz większą czcią przez mieszkańców Ladocei. W tym czasie jego ojciec nie ustawał w poszukiwaniach syna. Aleksy płynąc do Syrii został zapchany przez wiatr do Rzymu, pogodził się on z wolą bożą i został tam, zapytał się swojego ojca czy może żyć jako żebrak pod jego domem, ojciec nie rozpoznając syna zgodził się. Na koniec Aleksy zachorował i czując≤ że kres jego życia się zbliżą napisał na kartce losy swojego życia. Gdy Aleksy umarł zaczęły bić wszystkie dzwony w Rzymie, a list, który trzymał on podczas śmierci wyciągnąć mogłą jedynie jego żona.  Rozmowa mistrza Polikarpa z Śmiercią Utwór ma formę dialogu, rozpoczyna się inwokacją do boga, zawiera on motyw dance macabre czyli taniec z śmiercią. Śmierć w tekście jest przedstawiona jako rozkładający się trup kobiety, jest chuda, blada, ma żółtą twarz, jest bez nosa bo jej odpadł, z oczu płyną krwawe łzy, nie ma warg, zgrzyta zębami i ma kosę w rękach. Utwór wyśmiewa: oszukiwanie przez karczmaży, złe nalewanie, swawaolne życie i uciekanie z klasztorów przez mnichów i sędziów, którzy dają się przekupić, dających wyroki korzystne dla bliskich. Kwiatki św. Franciszka z Asyżu Kwiatki św. Franciszka to cyrkla anonimowych utworów powstałych na przełomie XIII i XIV w. Pokazują one miłość Franciszka do zwierząt i roślin, natury,. Utwory te zaweirają wiele legendarnych zdarzeń np. Rozmowa z wilkiem lub kazanie ptaków. Pieśń o Ronaldzie Pieśń o Ronaldzie powstałą w XI wieku. Wydarzenia w niej są przedstawione literacką wersją prawdziwej historii. Hrabia Ronald naprawdę istniał i był rycerzem Karola Wielkiego, na tym kończy się prawda utworu. Karol wielki nie podbił Hiszpanii, wycofał wojska, Hrabia Ronald naprawdę umarł. Utwór ten to epos rycerski, który należy do epiki. Ronald podczas bitwy wyjaśnia, że woli umrzeć niż popaść w niesławę. Wojska Ronalda spotykają się z wrogami pod Roncevaux, Ronald po bitwach czzując zbliżającą się śmierć kładzie się na ziemi pod drzewiem wzrokiem zwrócony ku Hiszpanii aby pokazać tym co go znajdą, że umarł jako zwycięzca. Modli się do boga wyznając swoje winy. Utwór ten ukazuje Harbia Ronalda jako ideał średniowiecznego rycerza.  Dzieje Tristana i Izoldy Tristan to siostrzeniec i wasal króla konwalii, Marka. Marek chce poślubić właścicielkę złotego włosa, na jej poszukiwanie wysłał Tristana. Rycerz odnajduje Izoldę Złotowłosą i płyną do Kornwalii. W czasie podróży bohaterowie wypijają przypadkiem napój miłosny, przygotowany przez matkę Izoldy dla jej i króla. Od tej chwili Tristan i Izolda zakochują się w sobie, mimo to odbywają się zaślubiny jej i króla, zaś kochankowie spotykają się potajemnie, Baronowie donoszą na nich władcy. Karzeł Frocyn szykuje podstęp żeby ich schwytać. Tristanowi i Izoldzie cudem udaje się uciec. Po pewnym czasie znajduje ich leśny i informuje o nich Króla. Gdy król nakrywa ich śpiących widzi, że oddziela ich miecz co oznacza ze Tristan nadal jest wierny władcy, ogarnia go litość. Izolda wraca na dwór, a Tristan musiał się pożegnać z ukochaną przybywa do Bretanii. Żeni się z Izoldą o Białych Dłoniach, cały czas cierpiąc i rozmyślając o Izoldzie Złotowłosej. Gdy zostaje w walce zraniony zatrutą lancą, prosi swojego przyjaciela, aby pomógł mu zobaczyć ostatni raz ukochaną. Kaherdyn płynie więc po Izoldę Złotowłosą. Gdy zbliżają się już do brzegu, zazdrosna żona mówi Tristanowi, że statek ma czarną flagę (co miało znaczyć, że nie ma na pokładzie Izoldy Złotowłosej). Tristan umiera w rozpaczy, tak samo zaraz po przybyciu jego ukochana. Po śmierci kochanków z grobu Tristana wyrasta krzak głogu i łączy go z grobem Izoldy. To symbol wiecznej, prawdziwej i niezniszczalnej miłości. Boska komedia W utworze jest pokazana wiodąca przez piekło i czyściec drogę ludzkości do boga, do prawdziwego wyzwolenia. Raj w boskiej komedii zostaje osiągnięty przez miłość za pośrednictwem idealnej kobiety. Ten poemat epicki zbudowany jest z 3 części piekła, czyśćca i raju. Każda z nich obejmuje 33 pieśni. Piekło jest zbudowane z 9 kręgów podzielonych na górne i dolne. Czyściec ma 9 części wędrówka przez niego trwa 3 dni i 3 noce. Do raju bohatera prowadzi droga przez 9 niebios raju. Przewodnikami po tych światach są Beatrycze i Wirgiliusz. Przez piekło i czyściec Dantego prowadzi Wirgiliusz, a w drodze przez raj prowadzi go Beatrycze. Beatrycze to młodzieńcza ukochaną Dantego która przedwcześnie umarła, a Wirgiliusz to jeden z najwybitniejszych rzymskich poetów, w utworze symbolizuje mądrość i doskonałość literatury czasów antycznych. Utwór ten jest utworem przełomu średniowiecza i renesansu.  Treny Tren 1. Tren ten rozpoczyna zbiór trenów napisanych przez Jana Kochanowskiego. W tym tranie pojawiają się aluzje mitologiczne (łzy Heraklitowe- Heraklit z Efezu, lamenty Simodinowe- Syminides z keos). Pokazuje on smutek który zagościł jego dom po śmierci córki. Poeta porównuje śmierć do smoka, a córkę do słowika przez niego porwanego. Tren 5. W tym trenie poeta porównuje córkę do drzewka oliwnego, które pnie w górę lecz zanim zdoła urosnąć zostaje ucięte przez śmierć ukazaną jako nie uważnego sadownika, uważą że śmierć nie zabiła Urszulki z premedytacją lecz przez pomyłkę. Nawiązuje on też do Persefony pytając „O zła Persefona, jak mogłaś tak wielu łzą dać upłynąć”. Tren 6. Poeta tutaj porównuje córkę do greckiej poetki Safony, która byłą uważana za najwybitniejszą poetką swych czasów, co pokazuje jakie nadzieje ukłądało on w swojej córce. Urszulka bowiem miała odziedziczyć nie tylko majątek po ojcu lecz też talent poetycki. Ojciec mówi że dziecko nie zdołąło nasycić jego uszu swojemu pieśniami, Urszulka nie przestała śpiewać nawet w chwili śmierci. Tren IX. Utwór rozpoczyna się apostrofą do mądrości, która według ludzi może ich uchronić przed smutkiem i cierpieniem Takiej mądrości jednak nie da się kupić za żadne pieniądze. Gdyby istniała taka mądrość byłą bo ona w stanie przerobić człowieka w anioła. Taki człowiek nie odczuwałby smutki, bólu ani żalu, autor mówi tu o postawie stoickiej. Autor tutaj się żali że taka postawa nie pomogła mu w obliczy śmierci córki. Tren X. W tym utworze autor konfrontuje śmierć z wieloma pytaniami retorycznymi( Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała, Czyliś do raju wzięta, Czyli się w czyśćcu czyścisz) Próbuje się dowiedzieć gdzie podziała się jego córka, nie dostaje odpowiedzi. Nawiązuje on do Postaci mitologicznej Charona, który przewozi dusze zmarłych przez jezioro Styks, nawiązuje też do przemiany Filomeli. Na koniec tekstu autor pokazuje swoją absolutną rozpacz prosząc żeby Urszulka pokazała mu się „Lubo snem, lubo cieniem, lub marą nikczemną” Tren XI. Utwór ten przedstawia żałobę ojca po śmierci córki która przyjmuje formę ogólnych refleksji. Podmiot liryczny nawiązuje do Brutusa kwestionując ideały swojego wieku. Oprócz parafrazy do Brutusa zawiera też on parafrazę do fragmentu biblijnego księgi koheleta „Marność nad marnościami i wszystko marność”, te słowa pokasują przemijalność ludzkiego życia. Tren XIX. Ostatni tren po części odpowiada na pytania zadane w trenie V, ukochana córka ukazuje się poecie na pograniczu snu i jawy. Otrzymane pocieszenie było wyrazem trwałej nadziei na jej szczęśliwy los po śmierci. Tekst zawiera też odpowiedź na pytanie gdzie podziała się Urszulka „miedzy anioły i duchy wiecznemu jako wdzięczna jutrzenka świeci”. W ten sposób autor pociesza sam siebie.  Pieśni Pieśń XV. Utwór jest zwarcia całej potęgi świata. Podmiot liryczny podziwia cały wszechświat, jak i małe drobiazgi jak rosa na liściach. Pieśń rozpoczyna się apostrofą do Boga. Podmiot liryczny nie wie jak dziękować Bogu za te wszystkie dary, zwraca się z pytaniem czego oczekuje ale nie spodziewa się odpowiedzi. Pieśń IX. Tekst ten zawiera refleksje nad szczęściem, Poeta zastanawia się jaki sposób abe je osiągnąć jest najlepszy. Na samym początku mówi aby korzystać z życia, zachęca do epikurejskiego podejścia, człowiek nie powinien się przejmować przyszłością bo i tak nie ma na nią wpływu. Nawiązuje do myśli horacyjskiej carpe diem czuli chwytaj dzień Pieśń XXIV. Utwór ten to osobisty manifest poety, nawiązuje do jego nieśmiertelności, bo będzie żyć w swoich dziełach, nawiązaniem parafrazą horacyjskiej ody”Do mecenasa”. Podkreśla od swoją wyjątkowość, zwraca się on do swojego przyjaciela. Biskupa Piotra Myszkowskiego którego porównuje do”mecenasa” Pieśń V. Pieśń ta była reakcją na prawdziwe wydarzenie. W 1575 r. Miała mniejsze napaść tatarów na podole za tym atakiem stałą Turcja, Polacy ponieśli klęskę. W tym utworze autor kieruje gorzkie słowa nie tylko w stronę wroga ale też i rodaków, nieudolność polskiej szlachty doprowadziła do dramatycznej sytuacji, powiania z tej klęski wyciągnąć lekcje i zacząć kierować się wartościami patriotycznymi a nie własną wygodą. Autor ośmiesz prymitywną kulturę wroga, styl życia i nie honorowe sposoby walk nazywa ich „Psami bisurmańskimi”. Naród polski jest porównany do porzuconego stada, jest to metafora do panującej sytuacji w Polsce, Polska szlachta zostałą ośmieszona przez Tatarów i nie ma w nich ni chęci zemsty. Pieśń XIX. Utwór jest próbo wyznaczenia godnej drogi życiowej. Nakłania do sięgania myślą poza dobra materialne, kierowania się wyższymi wartościami. Próbuje do zachęcenia do zastanowienia się nad sensem życia. Zaznacza że wszystkie dobra są tylko nietrwałym przedmiotami które muszą przeminąć, a popularność również nie jest wieczna. Podmiot liryczny próbuje wytłumaczyć na czym polega cnota dobrej sławy.  TRENY I : - Wprewodzenie - Cal , smatchi vospac ~ Heraklit-rospacza nach Ludzhim bosem Symonicles autor tremor - - · - Telest zozpocque wis incobago - Orzzula-stowin - Smiezi-smok I : - Wusz olkea-Dazewho diwne Los - Smieri-Sadownik - - bez-senzowna smier Urszuli ↑ - W S - Porownanie Unsuli do Safony - Podbreshenie Talente Urszuli - Unszella spadkobierczyni talento J. Kochanowskiego - Lutnia-talent I : - Apostrofa do moschosci - Autor vozwaza suoje prackonania - Nic nie more przygotowa ma strate blishing osoby - Stat sir gal haidy inmy I: - Nie pewnos autora - Poscubizomnie Urszuli - Proba verszulki o pokazanie sie : - Brutus - Fraszkz-Gtachoustha Autor twierdniem to - utozsamia siz z , is fruszke note Il-unain zer zolo stract jei -- sozum , - Rozarowanie Zuciem - Bunt przecier losowi - e XIX. - - Posieszenie porta - Za