Biyokimya - Biyokimyanın Temelleri PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
Bu belge, biyokimyanın temellerini ve hücresel yapıyı kapsayan ders notlarını içeren bir metin belgesidir. Belge genel biyoloji, kimya ve tıp öğrencilerine yöneliktir.
Full Transcript
# Biyokimya ## Biyokimyanın Temelleri - Biyo moleküller yeryüzündeki kimyasal element ve bileriklerden meydana gelir - Canlı organizmalar cansız moletullerden oluşur. Geşitli canlı organizmalar ortak kimyasal ozellikleri paylaşırlar. ## Hücresel Temeller - En küçük organizmalar tek hücrelidir, mik...
# Biyokimya ## Biyokimyanın Temelleri - Biyo moleküller yeryüzündeki kimyasal element ve bileriklerden meydana gelir - Canlı organizmalar cansız moletullerden oluşur. Geşitli canlı organizmalar ortak kimyasal ozellikleri paylaşırlar. ## Hücresel Temeller - En küçük organizmalar tek hücrelidir, mikrostobiktir - Hücreler tüm canlı organizmaların yapısal ve işlevsel birimleridir ### Plazma Zarı - Hücrenin sınırlarını belirler. İnorganik ve çok yüklü bileşiklerin geçişine engel olur. - Taşıma prokinleri belirli iyon ve moleküllerin geçişine izin verir. - Hücre dışına ekzositoz, içine endositozdur ### Stoplazma ve Stozol - Sitoplazmanın sulu çözeltisine stozol denir. ### Nükleotit - Tüm hücreler ya çekirdek ya da nükleotit içerir. - Çekirdek çift zar ile çevrilidir. Çekirdek genomu taşır. - Nükleotit tek katlı RNA'dan meydana gelmiş protein sentezi yapılan yerdir. ### Mitokondri - Enerji tepkimelerinin gerçekleştiği yerdir ### Endoplazmit Retukulum - Granülsüz ER ribozom içermez. - Lipit sentezi ve ilaç metabolizması gerçekleşir. - Granüllu protein sentezi yapılan yerdir. ### Golgi Kompleksi - Yeni proteinlere sülfat, karbonhidrat ya da lipit eklenmesi ile işlevsel hale getirir. - Ayrılan protein H202, hücre dışına çıkar. ### Peroksizomlar - Hidrogen peroksit, parçalar. - Uzun zincirli yağ asitlerini oksitler. - Zar ile çevrilidir. Yüksek kens. katalaz enzimi bulunur. ### Kloroplast - Güneş ışığını alır ATP ve karbonhidrat üretir ### Glikozisom - Bitkide bulunur, yağları karbonhidrata dönüştürür. ### Hücre Duvarı - Osmotik şişmeye karşı korur. ### Organizmaların gerekli enerji için karbon sentezleme yöntemleri - Güneş ışığı kullananlar fotoototroflardır, yakıtların yükseltgenmesinden yararlananlar kemoototroflardır. #### Fotoototroflar - Karbon kaynağı olarak CO₂ kullanır (bitki) #### Heterotroflar - Organik bileşikleri kullanır (bakteri) ### Aerobik hücrelerde - Yakıt molekullerinden (organik) Oz 'ye e- aktararak enerji elde eder. ### Anaerobik hücrelerde - Oz bulunmaz, elektronu nitrat, sülfat ya da CO₂'ye aktarırlar. ### Prokaryot hücre - E.coli örnektir, koruyucu bir dış zar ve ia plazma zarına sahiptir. - Bakterilerin plazma zarları lipit yopılı çift tabakadan oluşur ### Ökaryot hücrelerde - Getirdet ve zarla çevrili organeller bulunur. ### Hücreler supramoleküler (molekül üstü) yapılar oluşturur - Biyomoleküllerin monomerit alt birimleri arasında kovalent bağları vardır. - Bu makromoleküller kovalent olmayan etkileşimlerle bir araya gelip supramoleküler kompleksleri duşturur. - Kovalent olmayan etkileşimler, hidrojen bağları, iyonik elektrostatik, hidrofobik ve van der wass. ## Kimyasal Temeller - Organizmalar için gerekli elementler; - Yaygın; H,C,N,O, Na, P, S, Cl, K, co - Eser; Mg, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Se, Mo, I, W - Karbon hidrogen atomlarıyla tekli, oksijen ve azot atomlarıyla hem tekli hem çiftli bağ yapar. - Üçlü bağlar biyomoleküllerde çok nadirdir. - Çoğu biyomolekül hidrakarbon türevi kabul edilir. ### İşlevsel Gruplar - R-OH hidroksil - R-C-H karbonil - NH₂ amino - NH-C=O amido - C-S tiyo ester - O-P=O fosforil ### Sterokimya - 3 boyutlu yapı konfigurasyon ve konfarmasyonla tanımlanır. - Molekülün sterokimyası için kovalent bağlar önemlidir. - 4 farklı gruba sahip karbon atomu asimetrik ve kiraldır. - Bazı stereoizomerler birbirlerinin ayna görüntüsüdür ve enantiyomer denir. - Ayna görüntüsü alma yana diyasteromer denir. ### Adlandırma Öncelikleri - OCH₃ > OH > NH₂ > COOH > CHO> CH2OH > CH₃ > H - Saat yönü (R), saat yönünün tersi (S) 'dir. - Kinal moleküller Diglikoz) veya (L) aminoasit izomeri şeklinde bulunur. ### Konfigurasyon *- Atomların dizilişleri aynı *- Konfarmasyon : Uzaysal düzlemleri aynıdır. ### Bir Çok Biyomolekül Makromoleküldür - Daha kısa dan bigomoleküllere oligomer denir. - Bir bileşiğin molekül kütlesi dallon cinsinden ifade edilir 1 dalton 1 hidrogen kütlesini tanımlar ## Fiziksel Temeller - Organizmalar çevre ile energi ve madde dönüşümü yoparlar. - Sistem çevresi ile hem energi hem madde dönüşemü yapıyorsa açık sistemdir. - Hücreler, kimyasal, elektromanyetik, mekanik ve osmotik enerjiyi birbirlerine dònüştüre bilirler. ### Fotosentez - Su parçalanın açığa çıkan e Coa`nin indirgenmesi için kullanılır, - Bu sırada oluşan Oz atmosfere salınır. - 6CO<sub>2</sub> + 6H<sub>2</sub>O -> C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>O<sub>6</sub> + 6O<sub>2</sub> ### Ökaryot hücrelerde getirdet ve zarla çevrili organeller bulunur. ### Hücreler supramoleküler (molekül üstü) yapılar oluşturur - Biyomoleküllerin monomerit alt birimleri arasında kovalent bağları vardır. - Bu makromoleküller kovalent olmayan etkileşimlerle bir araya gelip supramoleküler kompleksleri duşturur. - Kovalent olmayan etkileşimler, hidrojen bağları, iyonik elektrostatik, hidrofobik ve van der wass. ## Kimyasal Temeller - Organizmalar için gerekli elementler; - Yaygın; H,C,N,O, Na, P, S, Cl, K, co - Eser; Mg, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Se, Mo, I, W - Karbon hidrogen atomlarıyla tekli, oksijen ve azot atomlarıyla hem tekli hem çiftli bağ yapar. - Üçlü bağlar biyomoleküllerde çok nadirdir. - Çoğu biyomolekül hidrakarbon türevi kabul edilir. ### İşlevsel Gruplar - R-OH hidroksil - R-C-H karbonil - NH₂ amino - NH-C=O amido - C-S tiyo ester - O-P=O fosforil ### Sterokimya - 3 boyutlu yapı konfigurasyon ve konfarmasyonla tanımlanır. - Molekülün sterokimyası için kovalent bağlar önemlidir. - 4 farklı gruba sahip karbon atomu asimetrik ve kiraldır. - Bazı stereoizomerler birbirlerinin ayna görüntüsüdür ve enantiyomer denir. - Ayna görüntüsü alma yana diyasteromer denir. ### Adlandırma Öncelikleri - OCH₃ > OH > NH₂ > COOH > CHO> CH2OH > CH₃ > H - Saat yönü (R), saat yönünün tersi (S) 'dir. - Kinal moleküller Diglikoz) veya (L) aminoasit izomeri şeklinde bulunur. ### Konfigurasyon *- Atomların dizilişleri aynı *- Konfarmasyon : Uzaysal düzlemleri aynıdır. ### Bir Çok Biyomolekül Makromoleküldür - Daha kısa dan bigomoleküllere oligomer denir. - Bir bileşiğin molekül kütlesi dallon cinsinden ifade edilir 1 dalton 1 hidrogen kütlesini tanımlar ## Fiziksel Temeller - Organizmalar çevre ile energi ve madde dönüşümü yoparlar. - Sistem çevresi ile hem energi hem madde dönüşemü yapıyorsa açık sistemdir. - Hücreler, kimyasal, elektromanyetik, mekanik ve osmotik enerjiyi birbirlerine dònüştüre bilirler. ### Fotosentez - Su parçalanın açığa çıkan e Coa`nin indirgenmesi için kullanılır, - Bu sırada oluşan Oz atmosfere salınır. - 6CO<sub>2</sub> + 6H<sub>2</sub>O -> C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>O<sub>6</sub> + 6O<sub>2</sub> ### Ökaryot hücrelerde getirdet ve zarla çevrili organeller bulunur. ### Hücreler supramoleküler (molekül üstü) yapılar oluşturur - Biyomoleküllerin monomerit alt birimleri arasında kovalent bağları vardır. - Bu makromoleküller kovalent olmayan etkileşimlerle bir araya gelip supramoleküler kompleksleri duşturur. - Kovalent olmayan etkileşimler, hidrojen bağları, iyonik elektrostatik, hidrofobik ve van der wass. ## Kimyasal Temeller - Organizmalar için gerekli elementler; - Yaygın; H,C,N,O, Na, P, S, Cl, K, co - Eser; Mg, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Se, Mo, I, W - Karbon hidrogen atomlarıyla tekli, oksijen ve azot atomlarıyla hem tekli hem çiftli bağ yapar. - Üçlü bağlar biyomoleküllerde çok nadirdir. - Çoğu biyomolekül hidrakarbon türevi kabul edilir. ### İşlevsel Gruplar - R-OH hidroksil - R-C-H karbonil - NH₂ amino - NH-C=O amido - C-S tiyo ester - O-P=O fosforil ### Sterokimya - 3 boyutlu yapı konfigurasyon ve konfarmasyonla tanımlanır. - Molekülün sterokimyası için kovalent bağlar önemlidir. - 4 farklı gruba sahip karbon atomu asimetrik ve kiraldır. - Bazı stereoizomerler birbirlerinin ayna görüntüsüdür ve enantiyomer denir. - Ayna görüntüsü alma yana diyasteromer denir. ### Adlandırma Öncelikleri - OCH₃ > OH > NH₂ > COOH > CHO> CH2OH > CH₃ > H - Saat yönü (R), saat yönünün tersi (S) 'dir. - Kinal moleküller Diglikoz) veya (L) aminoasit izomeri şeklinde bulunur. ### Konfigurasyon *- Atomların dizilişleri aynı *- Konfarmasyon : Uzaysal düzlemleri aynıdır. ### Bir Çok Biyomolekül Makromoleküldür - Daha kısa dan bigomoleküllere oligomer denir. - Bir bileşiğin molekül kütlesi dallon cinsinden ifade edilir 1 dalton 1 hidrogen kütlesini tanımlar ## Fiziksel Temeller - Organizmalar çevre ile energi ve madde dönüşümü yoparlar. - Sistem çevresi ile hem energi hem madde dönüşemü yapıyorsa açık sistemdir. - Hücreler, kimyasal, elektromanyetik, mekanik ve osmotik enerjiyi birbirlerine dònüştüre bilirler. ### Fotosentez - Su parçalanın açığa çıkan e Coa`nin indirgenmesi için kullanılır, - Bu sırada oluşan Oz atmosfere salınır. - 6CO<sub>2</sub> + 6H<sub>2</sub>O -> C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>O<sub>6</sub> + 6O<sub>2</sub> ### Ökaryot hücrelerde getirdet ve zarla çevrili organeller bulunur. ### Hücreler supramoleküler (molekül üstü) yapılar oluşturur - Biyomoleküllerin monomerit alt birimleri arasında kovalent bağları vardır. - Bu makromoleküller kovalent olmayan etkileşimlerle bir araya gelip supramoleküler kompleksleri duşturur. - Kovalent olmayan etkileşimler, hidrojen bağları, iyonik elektrostatik, hidrofobik ve van der wass. ## Kimyasal Temeller - Organizmalar için gerekli elementler; - Yaygın; H,C,N,O, Na, P, S, Cl, K, co - Eser; Mg, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Se, Mo, I, W - Karbon hidrogen atomlarıyla tekli, oksijen ve azot atomlarıyla hem tekli hem çiftli bağ yapar. - Üçlü bağlar biyomoleküllerde çok nadirdir. - Çoğu biyomolekül hidrakarbon türevi kabul edilir. ### İşlevsel Gruplar - R-OH hidroksil - R-C-H karbonil - NH₂ amino - NH-C=O amido - C-S tiyo ester - O-P=O fosforil ### Sterokimya - 3 boyutlu yapı konfigurasyon ve konfarmasyonla tanımlanır. - Molekülün sterokimyası için kovalent bağlar önemlidir. - 4 farklı gruba sahip karbon atomu asimetrik ve kiraldır. - Bazı stereoizomerler birbirlerinin ayna görüntüsüdür ve enantiyomer denir. - Ayna görüntüsü alma yana diyasteromer denir. ### Adlandırma Öncelikleri - OCH₃ > OH > NH₂ > COOH > CHO> CH2OH > CH₃ > H - Saat yönü (R), saat yönünün tersi (S) 'dir. - Kinal moleküller Diglikoz) veya (L) aminoasit izomeri şeklinde bulunur. ### Konfigurasyon *- Atomların dizilişleri aynı *- Konfarmasyon : Uzaysal düzlemleri aynıdır. ### Bir Çok Biyomolekül Makromoleküldür - Daha kısa dan bigomoleküllere oligomer denir. - Bir bileşiğin molekül kütlesi dallon cinsinden ifade edilir 1 dalton 1 hidrogen kütlesini tanımlar ## Fiziksel Temeller - Organizmalar çevre ile energi ve madde dönüşümü yoparlar. - Sistem çevresi ile hem energi hem madde dönüşemü yapıyorsa açık sistemdir. - Hücreler, kimyasal, elektromanyetik, mekanik ve osmotik enerjiyi birbirlerine dònüştüre bilirler. ### Fotosentez - Su parçalanın açığa çıkan e Coa`nin indirgenmesi için kullanılır, - Bu sırada oluşan Oz atmosfere salınır. - 6CO<sub>2</sub> + 6H<sub>2</sub>O -> C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>O<sub>6</sub> + 6O<sub>2</sub> ### Ökaryot hücrelerde getirdet ve zarla çevrili organeller bulunur. ### Hücreler supramoleküler (molekül üstü) yapılar oluşturur - Biyomoleküllerin monomerit alt birimleri arasında kovalent bağları vardır. - Bu makromoleküller kovalent olmayan etkileşimlerle bir araya gelip supramoleküler kompleksleri duşturur. - Kovalent olmayan etkileşimler, hidrojen bağları, iyonik, elektrostatik, hidrofobik ve van der wass. ## Kimyasal Temeller - Organizmalar için gerekli elementler; - Yaygın; H,C,N,O, Na, P, S, Cl, K, co - Eser; Mg, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Se, Mo, I, W - Karbon hidrogen atomlarıyla tekli, oksijen ve azot atomlarıyla hem tekli hem çiftli bağ yapar. - Üçlü bağlar biyomoleküllerde çok nadirdir. - Çoğu biyomolekül hidrakarbon türevi kabul edilir. ### İşlevsel Gruplar - R-OH hidroksil - R-C-H karbonil - NH<sub>2</sub> amino - NH-C=O amido - C-S tiyo ester - O-P=O fosforil ### Sterokimya - 3 boyutlu yapı konfigurasyon ve konfarmasyonla tanımlanır. - Molekülün sterokimyası için kovalent bağlar önemlidir. - 4 farklı gruba sahip karbon atomu asimetrik ve kiraldır. - Bazı stereoizomerler birbirlerinin ayna görüntüsüdür ve enantiyomer denir. - Ayna görüntüsü alma yana diyasteromer denir. ### Adlandırma Öncelikleri - OCH₃ > OH > NH₂ > COOH > CHO> CH2OH > CH₃ > H - Saat yönü (R), saat yönünün tersi (S) 'dir. - Kinal moleküller Diglikoz) veya (L) aminoasit izomeri şeklinde bulunur. ### Konfigurasyon - Atomların dizilişleri aynı - Konfarmasyon : Uzaysal düzlemleri aynıdır. ### Bir Çok Biyomolekül Makromoleküldür - Daha kısa dan bigomoleküllere oligomer denir. - Bir bileşiğin molekül kütlesi dallon cinsinden ifade edilir 1 dalton 1 hidrogen kütlesini tanımlar ## Fiziksel Temeller - Organizmalar çevre ile energi ve madde dönüşümü yoparlar. - Sistem çevresi ile hem energi hem madde dönüşemü yapıyorsa açık sistemdir. - Hücreler, kimyasal, elektromanyetik, mekanik ve osmotik enerjiyi birbirlerine dönüştüre bilirler. ### Fotosentez - Su parçalanın açığa çıkan e Coa`nin indirgenmesi için kullanılır, - Bu sırada oluşan Oz atmosfere salınır. - 6CO<sub>2</sub> + 6H<sub>2</sub>O -> C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>O<sub>6</sub> + 6O<sub>2</sub> ### Ökaryot hücrelerde getirdet ve zarla çevrili organeller bulunur. ### Hücreler supramoleküler (molekül üstü) yapılar oluşturur - Biyomoleküllerin monomerit alt birimleri arasında kovalent bağları vardır. - Bu makromoleküller kovalent olmayan etkileşimlerle bir araya gelip supramoleküler kompleksleri duşturur. - Kovalent olmayan etkileşimler, hidrojen bağları, iyonik, elektrostatik, hidrofobik ve van der wass. ## Kimyasal Temeller - Organizmalar için gerekli elementler; - Yaygın; H,C,N,O, Na, P, S, Cl, K, co - Eser; Mg, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Se, Mo, I, W - Karbon hidrogen atomlarıyla tekli, oksijen ve azot atomlarıyla hem tekli hem çiftli bağ yapar. - Üçlü bağlar biyomoleküllerde çok nadirdir. - Çoğu biyomolekül hidrakarbon türevi kabul edilir. ### İşlevsel Gruplar - R-OH hidroksil - R-C-H karbonil - NH<sub>2</sub> amino - NH-C=O amido - C-S tiyo ester - O-P=O fosforil ### Sterokimya - 3 boyutlu yapı konfigurasyon ve konfarmasyonla tanımlanır. - Molekülün sterokimyası için kovalent bağlar önemlidir. - 4 farklı gruba sahip karbon atomu asimetrik ve kiraldır. - Bazı stereoizomerler birbirlerinin ayna görüntüsüdür ve enantiyomer denir. - Ayna görüntüsü alma yana diyasteromer denir. ### Adlandırma Öncelikleri - OCH₃ > OH > NH₂ > COOH > CHO> CH2OH > CH₃ > H - Saat yönü (R), saat yönünün tersi (S) 'dir. - Kinal moleküller Diglikoz) veya (L) aminoasit izomeri şeklinde bulunur. ### Konfigurasyon - Atomların dizilişleri aynı - Konfarmasyon : Uzaysal düzlemleri aynıdır. ### Bir Çok Biyomolekül Makromoleküldür - Daha kısa dan bigomoleküllere oligomer denir. - Bir bileşiğin molekül kütlesi dallon cinsinden ifade edilir 1 dalton 1 hidrogen kütlesini tanımlar ## Fiziksel Temeller - Organizmalar çevre ile energi ve madde dönüşümü yoparlar. - Sistem çevresi ile hem energi hem madde dönüşemü yapıyorsa açık sistemdir. - Hücreler, kimyasal, elektromanyetik, mekanik ve osmotik enerjiyi birbirlerine dönüştüre bilirler. ### Fotosentez - Su parçalanın açığa çıkan e Coa`nin indirgenmesi için kullanılır, - Bu sırada oluşan Oz atmosfere salınır. - 6CO<sub>2</sub> + 6H<sub>2</sub>O -> C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>O<sub>6</sub> + 6O<sub>2</sub> ### Ökaryot hücrelerde getirdet ve zarla çevrili organeller bulunur. ### Hücreler supramoleküler (molekül üstü) yapılar oluşturur - Biyomoleküllerin monomerit alt birimleri arasında kovalent bağları vardır. - Bu makromoleküller kovalent olmayan etkileşimlerle bir araya gelip supramoleküler kompleksleri oluşturur. - Kovalent olmayan etkileşimler, hidrojen bağları, iyonik, elektrostatik, hidrofobik ve van der wass. ## Kimyasal Temeller - Organizmalar için gerekli elementler; - Yaygın; H,C,N,O, Na, P, S, Cl, K, co - Eser; Mg, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Se, Mo, I, W - Karbon hidrogen atomlarıyla tekli, oksijen ve azot atomlarıyla hem tekli hem çiftli bağ yapar. - Üçlü bağlar biyomoleküllerde çok nadirdir. - Çoğu biyomolekül hidrakarbon türevi kabul edilir. ### İşlevsel Gruplar - R-OH hidroksil - R-C-H karbonil - NH<sub>2</sub> amino - NH-C=O amido - C-S tiyo ester - O-P=O fosforil ### Sterokimya - 3 boyutlu yapı konfigurasyon ve konfarmasyonla tanımlanır. - Molekülün sterokimyası için kovalent bağlar önemlidir. - 4 farklı gruba sahip karbon atomu asimetrik ve kiraldır. - Bazı stereoizomerler birbirlerinin ayna görüntüsüdür ve enantiyomer denir. - Ayna görüntüsü alma yana diyasteromer denir. ### Adlandırma Öncelikleri - OCH₃ > OH > NH₂ > COOH > CHO> CH2OH > CH₃ > H - Saat yönü (R), saat yönünün tersi (S) 'dir. - Kinal moleküller Diglikoz) veya (L) aminoasit izomeri şeklinde bulunur. ### Konfigurasyon - Atomların dizilişleri aynı - Konfarmasyon : Uzaysal düzlemleri aynıdır. ### Bir Çok Biyomolekül Makromoleküldür - Daha kısa dan bigomoleküllere oligomer denir. - Bir bileşiğin molekül kütlesi dallon cinsinden ifade edilir 1 dalton 1 hidrogen kütlesini tanımlar ## Fiziksel Temeller - Organizmalar çevre ile energi ve madde dönüşümü yoparlar. - Sistem çevresi ile hem energi hem madde dönüşemü yapıyorsa açık sistemdir. - Hücreler, kimyasal, elektromanyetik, mekanik ve osmotik enerjiyi birbirlerine dönüştüre bilirler. ### Fotosentez - Su parçalanın açığa çıkan e Coa`nin indirgenmesi için kullanılır, - Bu sırada oluşan Oz atmosfere salınır. - 6CO<sub>2</sub> + 6H<sub>2</sub>O -> C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>O<sub>6</sub> + 6O<sub>2</sub> ### Ökaryot hücrelerde getirdet ve zarla çevrili organeller bulunur. ### Hücreler supramoleküler (molekül üstü) yapılar oluşturur. - Biyomoleküllerin monomerit alt birimleri arasında kovalent bağları vardır. - Bu makromoleküller kovalent olmayan etkileşimlerle bir araya gelip supramoleküler kompleksleri oluşturur. - Kovalent olmayan etkileşimler, hidrojen bağları, iyonik, elektrostatik, hidrofobik ve van der wass.