Duyu Organları - Ders Notları (PDF)

DUYU ORGANLARI Prof. Dr. Ercan TANYELİ  Dokunma duyusu DERİ (cutis) Vücudun en büyük organıdır. Dış etkenlere karşı koruyucudur. Boşaltım fonksiyonu vardır (ter ve yağ bezleri). Termoregülasyonda görev alır. UV. ışığı ile D vitamini üretimini sağlar. Deri iki katmandan...

DUYU ORGANLARI Prof. Dr. Ercan TANYELİ  Dokunma duyusu DERİ (cutis) Vücudun en büyük organıdır. Dış etkenlere karşı koruyucudur. Boşaltım fonksiyonu vardır (ter ve yağ bezleri). Termoregülasyonda görev alır. UV. ışığı ile D vitamini üretimini sağlar. Deri iki katmandan oluşur: Epidermis Melanositleri içerir, derinin rengini verir. Dermis  Deri katmanları DERİDEKİ DUYU RESEPTÖRLERİ Dokunma reseptörleri Basınç reseptörleri Isı reseptörleri Ağrı reseptörleri  ORGANUM OLFACTORIUM (Koku organı) Cavitas nasi Regio respiratoria Regio olfactoria (koku alanı) Dış yan duvar Septum nasi Koku mukozası (mavi renk ile gösterilmiştir) Regio olfactoria  ORGANUM GUSTATORIUM (Tad alma organı) Dilin mukozasında bulunan tad tomurcukları içindeki tad reseptörleri, tad alma organı olarak görev yapar. Tad tomurcukları dildeki papillalarda bulunur. Dil papillaları: Papilae vallatae Papilae foliatae Papilae fungiformes Papillae filiformes (dokunma) Tad tomurcuğu Dil (lingua) Apex, corpus ve radix (pars posterior) bölümleri vardır.  Tatlı Ekşi Tuzlu Acı reseptörleri reseptörleri reseptörleri reseptörleri  GÖRME ORGANI – ORGANUM VISUALE (GÖZ)  Çevremizdeki objeleri görmemizi sağlayan, orbita içine yerleşmiş küresel biçimli (ufak bir ceviz büyüklüğünde) olan duyu organına GÖZ (OCULUS) adı verilir.  GÖRME SİSTEMİ  Görme sistemi, duysal bir sistemdir.  Bu sistem; göz , optik sinirler ve beyin içindeki görme yolları ile görme merkezini içerir.  Görüntü bilgilerini beyine iletir.  Bu bilgiler şekillendirilmek üzere beyinde bir dizi işlemden geçerler.  GÖRME ORGANI – ORGANUM VISUALE (GÖZ) Görme organı iki bölümde incelenir :  Bulbus oculi (göz küresi)  Organa oculi accessoria (gözün yardımcı organları)  BULBUS OCULİ (GÖZ KÜRESİ) Göz küresi (BULBUS OCULI) üç katmanlı bir yapı gösterir: Corpus ciliare Tunica fibrosa bulbi: Sclera Cornea Tunica vasculosa bulbi (uvea): Chroidea Corpus ciliare Iris Tunica nervosa bulbi (retina) Göz küresinin katmanları  TUNICA FIBROSA Fibroz katmanın 1/6 ön bölümüne cornea , 5/6 arka bölümüne ise sclera adı verilir.  Sclera Cornea Tunica vasculosa (uvea) yapıları: 1- Choroidea 2- Corpus ciliare m.ciliaris,proc.ciliaris 3- Iris M.constructor pupilla M.dilatator pupilla Camera anterior Camera posterior Tunica nervosa (Retina) GÖZ KÜRESİNDEKİ IŞIK KIRICI YAPILAR Cornea (kırıcı gücü en fazla olan yapıdır) Humor aquosus (ön ve arka kamarayı doldurur) Lens Corpus vitreum (lens ile retina arasında yer alan ve göz küresinin arka 4/5’ini dolduran jel kıvamındaki yapıdır.) Gözyaşı bezi ve kesesinin izdüşümü Apparatus lacrimalis Gl. lacrimalis Punctum lacrimale Canaliculus lacrimalis Saccus lacrimalis Ductus nasolacrimalis Gözü hareket ettiren kaslar  AURIS (KULAK) Auris externa (Dış kulak) Auris media (Orta kulak) Auris interna (İç kulak) Kulağın kesit olarak görünümü (dış-orta-iç) Auricula (kulak kepçesi) Meatus acusticus externus 2/3 medial bölümü kemik yapıdadır (pars ossea). Bu bölüm aşağıya ve arkaya doğru gider. Dış kulak yolu (Meatus acusticus externus) Otoskop ile muayene Kulak zarının otoskop kamera ile görünümü Sağ orta kulağın önden görünümü  Cavitas tympani’de (orta kulak boşluğu) bulunan işitme kemikçikleri: - Malleus - Incus - Stapes Membrana tympanica Tuba auditiva  M I S İşitme kemikçikleri (ossicula auditus) Tuba auditiva AURIS INTERNA (İç kulak) İç kulağın temporal kemikteki lokalizasyonu AURIS INTERNA (İç kulak) Labyrinthus osseus (kemik labirent) Labyrinthus membranaceus (zar labirent) Canales Vestibulum semicirculares Fenestra Fenestra Vestibuli (oval pencere) Cochlea cochlea  Ses dalgalarının iletimi Fenestra cochlea (yuvarlak pencere) membrana tympani secundaria ile kapalıdır. Kemik ve zar labirentin şematik görünümü Mekanik titreşimleri elektrik impulslarına dönüştüren organum spirale (Corti organı) iç kulağın cochlea bölümünde yer alır. (Corti organı) Cochlea kesiti