Document Details

TenderPolonium

Uploaded by TenderPolonium

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Tıp Fakültesi

Tags

embryology developmental biology human reproduction biological development

Summary

Bu belge, embriyolojinin genel kavramları ve tarihsel gelişimini ele almaktadır. Embriyoloji, canlıların doğum öncesi gelişimini inceleyen bilim dalıdır ve embriyonik gelişimin farklı aşamalarında meydana gelen olayları kapsamaktadır.

Full Transcript

Embriyolojiye Giriş Canlıların doğumdan önceki oluşum ve gelişim olaylarını inceleyen bilim dalına embriyoloji adı verilir. Embriyoloji; embryo (içinde gelişme) ve logos sözcüklerinin birleşmesinden türetilmiş birleşik bir kelimedir. Tarihçesi Aristotales (M.Ö.4.yy) embriyolojiyle ilgili ilk fikir o...

Embriyolojiye Giriş Canlıların doğumdan önceki oluşum ve gelişim olaylarını inceleyen bilim dalına embriyoloji adı verilir. Embriyoloji; embryo (içinde gelişme) ve logos sözcüklerinin birleşmesinden türetilmiş birleşik bir kelimedir. Tarihçesi Aristotales (M.Ö.4.yy) embriyolojiyle ilgili ilk fikir ortaya koyan kişi. Galen (M.S. 2.Yy) “Fötüsün oluşumu üzerine” başlıklı bir kitap yazmış ve bugün allantois, amniyon, vitellus kesesi ve plasenta olarak adlandırılan yapıların, fötüsün beslenmesinde ve gelişiminde rol aldığını ilk kez ileri sürmüştür. Leonardo da Vinci (15. yy) Hamile uterusu ve ilgili zarların resimlerini yapmış, ayrıca embriyonik büyümenin ölçümlerini de yaparak sayısal yaklaşımda bulunmuştur. Harvey (1651) Basit lenslerle civciv embriyonlarını büyültmüş ve kan dolaşımını tanımlamıştır. Yaptığı incelemeler sonucunda “Embriyonların uterustan salgılandığını” bildirmiştir. Graaf (1672) Tavşan uterusunda yuvarlak yapılar tanımlanmış ve bunların uterus tarafından salgılanamayacağını, ovaryumdan gelmiş olabileceğini bildirmiştir. Bugün bu yuvarlak yapıların blastosist olduğu bilinmektedir. Ayrıca ovaryumda bugün kendi adıyla anılmakta olan Graaf foliküllerini tanımlamıştır. Malpighi (1675) Tavuk yumurtalarıyla çalışmış ve erken dönemde embriyonlar gözleyerek bunların minyatür bir civciv kapsadığını düşünmüştür. Hamm ve Leeuwenhoek (1677) İnsan spermiyumunu göstermişler ancak spermiyumun fertilizasyondaki işlevini yanlış anlayarak bunların minyatür insan kapsadığını düşünmüşlerdir (Homunkulus teorisi). Wolf (1759) Gelişmenin özel hücrelerin büyüme ve farklanması sonucu olduğunu ortaya koymuştur. Embriyonik diski tarif etmiştir. Bugün kendi adıyla anılan Wolf kanallarını (Mezonefroz kanallarını) bulmuştur. Gelişim tartışması Spallazoni’nin hem ovum hemde spermiyum’un birey oluşması için gerekli olduğunu söylemesiyle 1775’de sona ermiştir. Köpeklerdeki yapay döllenmeyi de içererek spermin fertilize edici ajan olduğunu bu araştırmacı bildirmiştir. Von Boer (1827) Köpeğin ovaryum foliküllerinde oositi tanımlamıştır. Tuba uterinadan bölünen zigotu, uterusta blastosisti gözlemiştir. Germ tabakalarını ve bunlardan köken alan doku ve organları tanımlamıştır. Bu çalışmalarıyla da Modern Embriyolojinin babası olarak tanımlanmıştır. Estonya parası Edwards ve Steptoe; invitro fertilizasyon tekniğini geliştirdiler ve bu yöntemle 1978’de Louise Brown doğdu. İnsan gelişimi 2 evreye ayrılır: 1. Prenatal evre (Doğum öncesi, intrauterin) 1. Embriyonal Evre 2. Fötal Evre 2. Postnatal evre (Doğum sonrası) İnsan Embriyolojisi Genel Embriyoloji; Genel olarak sperm ve ovumun gelişimini, bunların birleştikten sonraki süreci inceler. Zigottan itibaren organların farklanmasına kadar olan evre genel embriyolojinin konusudur. Özel Embriyoloji; Doku, organ ve sistemlerin gelişmesini inceleyen bölümdür. Embriyolojik Terminoloji Oosit (Ovum, yumurta): Ovaryumda üretilen dişi germ veya seks hücrelerini ifade eder. Sperm (Sperma): Spermatozoon (çoğul;spermatozoa) olarak da bilinen sperm, testislerde üretilen erkek germ hücreleridir. Zigot: Bu hücre döllenme sırasında bir oosit ile bir spermin birleşmesi sonucu meydana gelir. Yarıklanma: Zigotun bir seri mitoz bölünmeler sonucu blastomerleri oluşturması olayıdır. Bölünmeler sonucu zigotun boyu değişmez çünkü her yarıklanma sonucu blastomerler küçülür. Morula: Fertilizasyondan sonraki 3-4 günlük evredir. Zigot’un 12-16 blastomere bölünmüş halidir. Bu dönemde embriyo uterusa ulaşmıştır. Blastosist: Fertilizasyondan sonraki 1. ve 2. haftalar arasındaki evredir. Morula uterus boşluğuna girdikten sonra blastomerlerin arasına uterus sıvısı girer ve içte sıvı dolu olan bir boşluk oluşur. İmplantasyon: Uterus boşluğunda serbest bulunan blastosistin uterus duvarına gömülmesi ve yerleşmesi olayıdır. (Fertilizasyonun 1. haftası) Gastrula: 3. haftada olaylanır. Bu evrede 3 tabakalı embriyon diski oluşur. Nörulasyon: Nöral plağın oluşumu ve nöral tüpün kapanması arasındaki dönemdir. Embriyo: Anne karnındaki gelişimin 3. ve 8. haftalar arası evresidir. Embriyonik periyod olarak da adlandırılır. Bu dönemde embriyo büyüklüğü C-R olarak ölçülür. Konseptus: Gebelik oluşumu demektir.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser