EKONOMIKS.docx

**EKONOMIKS** -Agham panlipunan na nag aaral kung pano tutugunan ang tila walang katapusang pangangailangan\[needs\] at kagustuhan\[wants\] ng tao gamit ang limitadong pinagkukunang yaman -Nang galing sa salitang griyego na OIKONOMIA nana nanggaling naman sa dalawang salita na OIKOS\[BAHAY\] at NO...

**EKONOMIKS** -Agham panlipunan na nag aaral kung pano tutugunan ang tila walang katapusang pangangailangan\[needs\] at kagustuhan\[wants\] ng tao gamit ang limitadong pinagkukunang yaman -Nang galing sa salitang griyego na OIKONOMIA nana nanggaling naman sa dalawang salita na OIKOS\[BAHAY\] at NOMOS\[PAMAMAHALA\] **TAO** Pinagkukunang yaman (yamang , pantao, pisikal at likas na yaman) -- tumutukoy sa mga biyaya at yaman ng kalikasan tulad ng lupa, katubigan, ilog, at mineral na kailangang linangin, upang tumugon sa pangangailangan ng tao. **Yamang pantao** -- taglay ang talino para makalinang ng mga produkto at likas na yaman. **Yamang pisikal** -- mga bagay na gawa ng tao. **Kakapusan (Scarcity)** -- pangunahing suliraning pangkabuhayan(permanent). Sentro sa anumang pag-aaral ng ekonomiks. **Kakulangan (Shortage)** - ay isang kalagayan na panandalian lamang. Amrtya Sen-hindi sapat ang yaman ng mundo upang matugunan ang lahat ng pangangailangan ng tao LAKAS-PAGGAWA -ito ang kakyahang 'MENTAL' at 'PISIKAL' na ginamit ng tao sa paggawa ng produkto at pagkaloob ng serbisyo MGA PALATANDAAN NG KAKAPUSAN 1. Patuloy na pagtaas ng presyo ng mga bilihin 2 pagdami ng bilang ng nagkakasakit 3 pagtaas bilang /antas ng kriminalidad 4 pagtaas ng bilang /antas ng mahirap MGA KATANUNGAN SA KAKAPUSAN - Anong ang gagawin - Paano gagawin - Para kanino - Gaano karami ang gagawin MATALINONG PAGDEDESISYON TRADE-OFF-pag pili o pagsakripisyo ng isang bagay kapalit ang ilang bagay OPPORTUNITY COST-best alternative INCENTIVES-pabuya MARGINAL THINKING-karagdagang gastos o pakinabang MENCIOUS- ay isang pilosopong tsino''ANG TAO ANG PINAKAMAHALAGANG ELEMENTO NG ISANG BANSA'' SISTEMANG PANG-EKONOMIYA-sumasaklaw sa uri ng kaayusan batas at patakarang pangkabuhayan TRADISYUNA -batay sa kaugalian at tradisyon -walang pormal na edukasyong pang ekonomiya -komyunal ang pag-aari ng lupa at produksyon -agrikultura ang pangunahing batayan -umiiral sa sistemang barter -tumangkilik sa ekonomiyang subsistence\[pantawid buhay\] PAMPAMILIHAN-lugar kung saan nagtagpo ang mga mamimi at tagatinda -batay sa teoryang laissez faire\[LEAVE US ALONE\] -ang pamahalaan ay nagpatupad ng HANDS OFF POLICY\[no imteruption of the government\] -kinikilala ang pribadong pagmamay-ari -ang presyo ay itinakda batay sa puwersa ng demand at suplay -mahigpit ang kompitesyon na nagbunga ng MONOPOLYO MONOPOLYO -pamilihan na iisa lamang ang nag titinda -ang pagpaplano ng ekonomiya ay DESETRALISADO ADAM SMIT-ama ng makabagong ekonomiks ENTREPRENYUR-kapitan ng industriya INVISISBLE HAND-puwersa ng demand at suplay by ADAM SMITH MGA SALIK NG PRODUKSYON - LUPA - LAKAS-PAGGAWA - KAPITAL - ENTREPRENYUR PINAG-UUTOS NA SISTEMA -batay sa sistemang sosyalismo at komunismo -ang pinagkukunang yaman ay kontrolado at pagmamayari ng gobyerno/estado -POLITBURO ang komite na nangangasiwa sa pamamahagi ng yaman -SENTRALISADO ang pagpaplano at pamamahagi ng yaman -sahod at presyo ay itinakda ng pamahalaan -tinawag na 'RULE OF THE PROLETARIAT' o 'WORKING CLASS' MINIMUM WAGE-pinakamababang pasahod na itinakda ng pamahalaan MGA BANSANG KOMUNISMO - RUSSIA - CHINA - CUBA - NORTH KOREA RUSSIA- nagging komunismo noong 1917 pagkatapos ng REBOLUSYONG BOLSHEVIK CHINA-naging komunismo noong 1949 KARL MARX-ama ng komunismo