Dönem I- 2024- Gelişimin 2. haftası.pdf

Histoloji ve Emriyoloji Dersi DÖNEM I İnsan Gelişimi 2. Hafta Dr. Öğr. Üyesi Tuğba ÇELİK SAMANCI Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı 2024 2 Trofoblastlar; Sitotrofoblast Sinsityotrofoblast Sitotrofoblastlar; Mitotik olarak aktif Yeni hücreler oluşturan tabaka Oluşan yeni hücreler sinsityotrofobla...

Histoloji ve Emriyoloji Dersi DÖNEM I İnsan Gelişimi 2. Hafta Dr. Öğr. Üyesi Tuğba ÇELİK SAMANCI Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı 2024 2 Trofoblastlar; Sitotrofoblast Sinsityotrofoblast Sitotrofoblastlar; Mitotik olarak aktif Yeni hücreler oluşturan tabaka Oluşan yeni hücreler sinsityotrofoblast kitlesine göç eder ve zarlarını kaybeder. Sinsityotrofoblastlar; Hızla genişleyen Çok çekirdekli kitle Hücre sınırları yoktur. Endometriyal kan damarları ve bezleri erozyona uğratırlar. Sinsityotrofoblast hücreleri; Endometriyal bağ dokusuna invaze olur. Endometriyal hücreler apoptoza uğrar. ❖ Blastosist endometriyuma gömülmeye başlar. İmplantasyon; Blastosist invazyonu Endometriyumun Birlikte dengeli olarak gerçekleşen mekanizmasının sonucudur. Endometriyal hücrelerin mikrovillusları Sitokinler Prostaglandinler Homeobox genleri Büyüme faktörleri Matrix metalloproteinazlar Endometriyumu alıcı hale getirir. moleküler 8. gün; Embriyoblast içerisinde küçük bir boşluk oluşur. (öncü amniyon boşluğu) Amniyoblastlar epiblasttan ayrılır. Amniyon boşluğunu dolduran amniyonu oluştururlar. ❖ Bilaminer Embriyonik Disk Epiblast; Kalın tabaka Amniyon boşluğu ile ilişkili yüksek prizmatik hücrelerden oluşur. Hipoblast; Ekzosölomik boşluğa bitişik küçük kübik hücrelerden oluşur. 9. gün; Blastosist daha derine gömülür. Trofoblast hızlı gelişim gösterir. Sinsitiumda vakuoller belirir. (Sinsityotrofoblastlardan salınan proteolitik enzimler). Vakuoller birleşir. Lakunalar oluşur. Hipoblast hücreleri ekzosölomik boşluğu sınırlandıran membranı (primitif yolk kesesini) oluşturmak üzere sitotrofoblastların iç yüzüne göç eder ve orada dizilir. (Ekzosölomik membran- Heuser Membranı) 10-11. gün 10 günlük insan konseptusu endometriyum tamamen gömülüdür. Yaklaşık 2 gün fibrin tıkaç bulunur. içine 12.gün Penetrasyon alanı epitelle örtülmüştür. Blastosist, implantasyon bölgesinden uterus boşluğuna doğru küçük bir kabarıklık şeklinde fark edilebilir. Trofoblastik lakunalar embriyonik kutupta daha belirgindir. Maternal sinuzoidler lakunalarla birleşir (primordiyal uteroplasental dolaşım). Primordiyal Uteroplasental Dolaşım Sinsityotrofoblastlar içerisinde lakünalar belirir. Lakünalar içerisine; Yırtılmış endometriyal kapillerden gelen maternal kan Aşınmış uterus bez atıkları dolar. Lakünalar içerisindeki bu sıvı embriyotroftur. Embriyotrof difüzyon ile embriyoya besin sağlar. Spiral endometriyal arterlerden gelen oksijeni bol maternal kandan oksijen ve besin embriyoya geçer. Oksijeni az kan endometriyal venler ile uzaklaştırılır. Sitotrofoblastın iç yüzü ile ekzoçölomik membran arasında ince, gevşek bağ doku oluşur (ekstraembriyonik mezoderm)(endodermal hücreler) Ekstra embriyonik mezoderm içinde boşluklar oluşur, boşluklar birleşerek ekstraembriyonik çölom (ileride korion boşluğu) oluşur. Bilaminar germ diskinin büyüme hızı, trofoblasta göre yavaş olduğundan disk küçük kalır. Endometrial stroma hücreleri polihedral biçim alarak, lipid ve glikojenle dolar. İnterstisyel sıvı artışı ile ödemli bir hal alır. Desidua reaksiyonu; endometrial değişiklikler Desidual Hücreler İmplantasyon yerinin etrafındaki bağ dokusu hücreleri; Glikojen ve lipidleri depolar Polihedral görünüm kazanır Bu hücrelerin bazılarına Desidual hücreler ismi verilir. ❖ Desidual hücreler; invazyon gösteren sinsityotrofoblastlar hücrelerin yakınında dejenere olurlar. (Embriyonik beslenme için zengin kaynak, sinsityotrofoblastlarca kullanılırlar). ❖ Konseptus için immünolojik olarak ayrıcalıklı alan oluştururlar. Ekstraembriyonik sölom ekstraembriyonik mezodermi iki tabakaya ayırır; Ekstraembriyonik somatik mezoderm: Trofoblastın altını döşer Amniyonu örter. Ekstraembriyonik splanik mezoderm: Umblikal keseyi çevreler. Sinsityotrofoblastlar kendi içlerindeki lakünalar yoluyla maternal kana karışan bir hormon olan insan koryoniik gonoda tropin (hcg) üretir. Hcg ovaryum içindeki korpus luteumun hormonal aktivitesini gebelik süresince devam ettirir., Östrojen Progesteron 2. Haftanın sonunda gebelik pozitifleştirebilecek miktarda sinsityotrofoblastlarca üretilir. testini Hcg 13.gün; Kan akımı lakuner boşluklara yönelmiştir. Bu nedenle implantasyon bölgesinde kanama görülebilir. 28. güne rastladığından, menstruel kanama ile karıştırılabilir. Trofoblastta villöz yapılar belirir (primer villuslar) 26 Ekstraembriyonik sölom boşluğu içinde sekonder yolk kesesi oluşmaya başlar. Ekstraembriyonik sölom boşluğu içinde sekonder yolk kesesi oluşur bu sırada ekzosölomik boşluktan kopan parçalar ekzosölomik kistleri oluşturabilirler. Ekstraembriyonik sölom genişler ve artık koryon boşluğu adı verilir. Sitotrofoblastın iç yüzünü döşeyen ekstraembriyonik mezoderm de koryon plağı adını alır. Bağlantı sapı ise umblikal kord haline gelecektir. 29 14. günde; Prekordal plak (Hipoblastik hücreler kalınlaşır, epiblast hücreleriyle kaynaşır.) Ekstrauterin İmplantasyon – Blastosist uterus dışında implante olabilir. – Sıklıkla zona pellusidanın erken kaybolması sonucu implantasyon daha önce gerçekleşir. %94 Tubal gebelik – ektopik gebelik uterusun dış yüzeyi barsak duvarı mezenter periton duvarı – spontan düşük olmazsa cerrahi müdahale ✓Blastosist oluşumunun tamamlanması ✓İmplantasyon (6.-7. gün) ✓Uterustaki değişiklikler (trofoblast invazyonu) (7-14. gün) ✓Bilaminar germ diski oluşumu (7. gün) ✓Amnion ve vitellüs keselerinin ortaya çıkması (9. gün) ✓Primer koryon villuslarının belirmesi (12-13. gün) 7. 9. 8. 10.-11. 12. 13. 14.