Аңшылық (Аң аулау) туралы мақала PDF

Аңшылық (аң аулау) -- атам заманнан бері келе жатқан дәстүрлі қазақ кәсіптерінің бірі. Еліміздің аумағында жеке аң аулау мен бүкіл ру болып аң аулау бірдей дамыды. Дәстүрлі қазақи жіктеу бойынша сайман -- қарудың көмегімен аң аулау аңшылық, ал ит пен жыртқыш құстардың көмегімен аң түсіруді саятшылық...

Аңшылық (аң аулау) -- атам заманнан бері келе жатқан дәстүрлі қазақ кәсіптерінің бірі. Еліміздің аумағында жеке аң аулау мен бүкіл ру болып аң аулау бірдей дамыды. Дәстүрлі қазақи жіктеу бойынша сайман -- қарудың көмегімен аң аулау аңшылық, ал ит пен жыртқыш құстардың көмегімен аң түсіруді саятшылық деп аталады. Аңшылықтың тазымен аң қағу, саят, сонар, салбурын деген сияқты түрлері болды. Аң аулаудың сан алуын түрлері бар, бұл тәсілдер ұрпақтан ұрпаққа жалғасып келе жатқан күні бүгінге дейін маңызын жоғалтпаған тәсілдер. Олар үнемі жетілдіріп, толықтырылып отырады. Аңшылықтың құм қақпан, тас қақпан құру, орға жығу, індету, қысаңға қамап, сойылмен ұру, тұзақ, абақ, шаншу, атқы, баспа, ау, тор, ат үсті нен сойыл-шоқпармен соғу секілді тәсілдері белгілі. Аң аулаудың бірнеше түрі бар, ең кең тарағандары: жеке аң аулау, топ болып аң аулау және аңды ұрып алу. Әрқайсысы өз басына жеке аңшылық түрі саналады. Әрине, аң аулау қызық қуу ғана емес екенін есте сақтаған жөн. \"Бөрінің тәңірі, аңның киесі бар\" деп аталарымыз бекер айтпаған, себебі аң аулаудың да өзіндік ерекшеліктері мен жөн -- жоарлғылары, аңды аулайтын және ауламайтын кездері болады, аңды тек ермек үшін ғана ауламайды.