Çözeltiler PDF

ÇÖZELTİLER Dr Öğr Üyesi Nazife DERELİ  TANIM ❑ÇÖZELTİ; Katı, sıvı ve gazların birbiri içerisinde çözünerek oluşturdukları homojen karışımlar ✓Çözeltilerde bir veya daha fazla madde diğer madde içinde homojen olarak dağılır. Tek bir faz gibi görünür ❑Ç...

ÇÖZELTİLER Dr Öğr Üyesi Nazife DERELİ  TANIM ❑ÇÖZELTİ; Katı, sıvı ve gazların birbiri içerisinde çözünerek oluşturdukları homojen karışımlar ✓Çözeltilerde bir veya daha fazla madde diğer madde içinde homojen olarak dağılır. Tek bir faz gibi görünür ❑ÇÖZÜNME; Bir maddenin bir başka madde içerisinde kimyasal özelliklerini kaybetmeden serbest moleküller veya iyonlar hâlinde homojen olarak dağılması ❑Çözelti en az iki bileşenden oluşur; ✓ÇÖZÜCÜ; Bileşenlerden miktarı çok olan diğerinin içinde dağıldığı ortamı ✓ÇÖZÜNEN; miktarı az olan ve karışım içinde dağılan madde  TANIM ❑SÜSPANSİYON; Bütün maddeler bir çözücü ile çözelti meydana getirmezler. Heterojen (iki fazlı ) karışımlara süspansiyon denir. Fazların yoğunlukları farklı olduğundan birbirinden kolaylıkla ayrılabilir. Örnek: Tebeşir tozları & su → tozlar suda asılı kalır. ❑ KOLLOİD; Çözeltilerde olduğu gibi molekül veya iyon düzeyinde birbirinden ayrılmaz, ancak parçacıklar süspansiyondaki kadarda iri değildir. Dışarıdan bakıldığında tek fazlı homojen karışımlar gibi görünürler. Fazlar fiziksel yollarla birbirinden ayrılamaz, mikroskopik inceleme ile fark edilir. Süt, duman gibi Çözelti; ✓Homojen (çözelti boyunca her yerde aynı yapıdadır). ✓Çözünen madde, çözücü içinde moleküler düzeyde dağılır. ✓Çözelti, ışığı geçirir (eğer çözünen ve çözücü renksizse). ✓Çözeltiler, fiziksel yöntemlerle kolayca ayrıştırılamaz. Süspansiyon; ✓Heterojen (karışımın farklı bölgeleri farklı özellikler gösterebilir). ✓Zamanla, katı maddeler dibe çöker ve karışım ayrılır. ✓Parçacık boyutu büyük olduğu için çıplak gözle veya mikroskopla görülebilir. ✓Fiziksel yöntemlerle (filtrasyon gibi) kolayca ayrılabilir Kolloid Çözelti; ✓Görünüşte homojen görünse de mikroskopla bakıldığında heterojen yapıya sahiptir. ✓Kolloid çözeltiler ışığı saçarlar (Tyndall etkisi). ✓Parçacıklar askıda kalır ve zamanla çökmez. ✓Filtrasyon ile ayrıştırılamaz, ancak özel yöntemlerle (ultrafiltrasyon) ayrıştırılabilir.  ÇÖZÜCÜ VE ÇÖZÜNENİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNE GÖRE ÇÖZELTİLER Çözücü Faz: Katı Çözücü Faz: Sıvı Çözücü Faz: Gaz Çözünen Faz: Katı Çözünen Faz: Katı Bir katının bir sıvıda Çözünen Faz: Gaz Bütün alaşımlar katı-katı çözünmesiyle çözeltileridir. Bütün gaz karışımları (Tuzlu su, şekerli su, Ag içinde Hg homojendir ve çözeltidir. (Lehim, çelik, tunç, prinç, Cu vb.) içinde Zn vb.) (Hava, tüp gaz) Çözünen Faz: Sıvı Çözünen Faz: Sıvı Bir sıvının başka bir sıvıda (Amalgam; Civanın başka çözünmesi metallerle alaşımı) (Kolonya, sirke vb.) Çözünen Faz: Gaz Çözünen Faz: Gaz Bir gazın bir katıda çözünmesi Bir gazın bir sıvıda çözünmesi (Paladyum içinde H2) (NH3 - su, CO2 - su çözeltileri, soda vb)  TANIM ❑ÇÖZÜNÜRLÜK: Herhangi bir sıcaklıkta belirli miktar çözücüde çözünebilen madde miktarı, o maddenin o koşullardaki ‘çözünürlüğü’ olarak tanımlanır. ❑ Bir maddenin çözünürlüğü genellikle belirli bir sıcaklıkta 100 g veya 100 ml çözücüde çözünebilen maddenin gram cinsinden ağırlığı olarak ifade edilir NaCl'ün sudaki çözünürlüğü 20°C da 36 g/100 ml  ÇÖZÜNEN MADDE MİKTARINA GÖRE ÇÖZELTİLER Doymamış Çözeltiler Doymuş Çözeltiler Aşırı Doymuş Çözeltiler Belirli bir sıcaklıkta, belirli bir Belirli bir sıcaklıkta, belirli bir Belirli bir sıcaklıkta, belirli miktar çözücünün miktar çözücünün çözebileceği bir miktar çözücünün çözebileceğinden daha az maksimum maddeyi çözmesi çözebileceğinden daha fazla çözünen madde içermesi çözünen maddeyi içermesi. Bu çözeltiler soğutulursa Örnek; çözünmüş maddenin bir Örnek; 20 ◦C’de 100 ml suya 36 g NaCl miktarı dibe çöker, çözelti 20◦C’de 100 ml suya 20 g NaCl çözeltisi doymuş hâle gelir. eklenen çözelti Çözünensaf Çözünençözünmüş denge  ÇÖZÜNEN BAĞIL MADDE MİKTARINA GÖRE Seyreltik Çözelti; Göreceli olarak Derişik Çözelti; Göreceli olarak az miktarda çözünen içeren çok miktarda çözünen içeren çözeltidir. Diğer bir deyişle çözeltidir. Diğer bir deyişle çözüneni az, çözücüsü çok olan çözüneni çok, çözücüsü az olan çözeltidir. çözeltidir  ÇÖZELTİNİN ÖZELLİKLERİ ❑ Çözeltinin yoğunluğu (öz kütlesi) saf çözücünün yoğunluğundan büyüktür. ❑ Çözeltinin kaynama noktası, saf çözücünün kaynama noktasından büyüktür. ❑ Çözeltinin donma noktası, saf çözücüden düşüktür. ❑ Çözeltinin buhar basıncı, saf çözücünün buhar basıncından düşüktür.  KONSANTRASYON (DERİŞİM) KONSANTRASYON (DERİŞİM): Herhangi bir çözelti için belirli miktar çözücüde çözünmüş madde miktarıdır. C = Çözeltinin konsantrasyonu mçözünen = Çözünenin miktarı Vçözelti = Çözünen + çözücü miktarı  KONSANTRASYON (DERİŞİM) Hacim Bazındaki Kütle Bazındaki Mol Bazındaki Konsantrasyonlar Konsantrasyonlar Konsantrasyonlar Hacimce -kütlece yüzde Kütlece yüzde Yüzde mol Molarite (M) Molalite (M) Mol kesri Normalite (N) Milyonda ( ppm ) (Daha çok fizikokimyasal büyüklükler için kullanılır) Milyarda ( ppb ) SI ÜNİTELERİ (Système international d'unités) ❑ Uluslararası Birimler Sistemi ✓ Dünyanın hemen hemen her ülkesinde kabul görmüş tek resmi ölçü sistemi konumunda. ✓Farklı disiplinlerde aynı simgelerin farklı değerler için kullanılması sonucu görülen karışıklıklar gidermeyi amaçlar ✓Her fiziksel büyüklük için bir tek birim tanımlanmış ✓Her fiziksel değer için tek ve iyi tanımlanmış simgeler kullanılmış ❖ Temel birimler; yedi tanımlayıcı sabitten, türetilmiş birimler sisteminin tanımının temelini oluşturur ❖ Türetilmiş birimler; Temel Birimlerden yararlanılarak, sayısal çarpan kullanılmadan, matematiksel işlemlerle birleştirilerek türetilmiş, özel adlar ve sembollerle ifade edilen birimler  SI TEMEL ÜNİTELERİ Temel büyüklükler Temel birimler İsim Sembol İsim Sembol Zaman t Saniye s Kütle m Kilogram kg Uzunluk x,r Metre m Elektrik akımı I,i Amper A Termodinamik T Kelvin K sıcaklık Madde miktarı n Mol mol Işık şiddeti Iv Kandela cd SI TÜRETİLMİŞ BİRİM ÖRNEKLERİ TÜRETİLMİŞ BİRİMLER İSİM SEMBOL Kütle Yoğunluğu Kg/L Kütle Fraksiyonu Kg/Kg Volüm Fraksiyonu L/L Volüm L (Klinik kullanım için Ü) Madde Konsantrasyonu mol/L Molalite mol/Kg Mol Fraksiyonu mol/mol Basınç N/m2 (Pascal)(Pa) ONDALIK FAKTÖRLER 50 µl = ? ml 0.05 mg = ? ng 0.5 5 X 104 0.5 mg = ? µg 10 cm = ? mm 500 100 250 ml = ? L 20 µg = ? pg 0.25 2 X 107  SICAKLIK Üç sıcaklık sıkalası; ▪ Fahrenheit (F) ▪ Celcius (C) ▪ Kelvin (K) 0 Celcius = 273 Kelvin 0 Celcius = 32 Fahrenheit Deniz seviyesinde (Atmosfer basınçta); Suyun Donma Noktası: 0 ⁰C (32⁰F; 273⁰K) Suyun Kaynama Noktası: 100 ⁰ C (212⁰F; 373⁰K)  ppm ppm (parts per million) milyonda bir birim 1 ppm: Herhangi bir karışımda toplam madde miktarının milyonda 1 birimlik maddesi. Derişim (konsantrasyon) birimidir Çok düşük değerleri ifade etmek için kullanılır. Örnek: 5000 g etanol içinde → 5 mg metanol Metanol 1 ppm değerindedir Ppm/…..  ÇÖZELTİ HAZIRLAMA 1 Kimyasalların üzerindeki etiketlerinden etiket bilgileri öğrenilir; yoğunluğu, ağırlıkça yüzdesi, molekül ağırlığı vb Maddelerin ‘Ürün Güvenlik Bilgi’ formları kontrol edilir Hazırlanacak çözelti için gerekli maddeler belirlenir Kullanılacak kimyasal maddelere uygun kişisel koruyucu ekipman giyilir Katı maddeler mümkün olduğunca saf ve uygun koşullarda saklanmalı  ÇÖZELTİ HAZIRLAMA 2 İstenilen konsantrasyon ve hacme uygun olarak çözünen madde miktarı hesaplanır, tekrar kontrol edilir Her çalışma öncesi ve sonrası eller yıkanır, çalışma alanı temizlenir Kullanılacak malzemeler temizlenmiş, saf sudan geçirilmiş ve kuru olmalıdır Katı maddeler için; terazide kullanım talimatlarına uygun olarak maddeler tartılır; terazinin kalibrasyonu, temizliği, kabın darası vb Tartılan madde aktarılırken kayıp olmamasına dikkat edilir Çözünen katı madde ise tartıldıktan sonra bir beher ya da erlende az bir çözücü ile çözülür sonra balon jojeye aktarılır.  ÇÖZELTİ HAZIRLAMA 3 Sıvı ise alınacak hacme uygun olarak kalibre pipet (küçük hacimler için) /mezur ile gereken hacimde maddenin ölçümü yapılır Pipetle birlikte puar kullanılmalı Çözücü olarak aksi belirtilmedikçe yeni hazırlanmış, oda sıcaklığında, saf su kullanılır. Çözünen, önce bir miktar saf su ile çözünür Toplam hacme tamamlamak için ölçü çizgisine kadar saf su eklenir Hacim bazlı çözelti hazırlarken; çözünen maddenin ve çözeltinin son hacmi belli, çözücünün miktarı belli değildir. Azami dikkat gerekir  ÇÖZELTİ HAZIRLAMA 4 Hazırlanacak hacime uygun balon joje kullanılır; 25°C için kalibrasyonu yapılmış, temiz, kapağı sızdırmaz ve hacmi hazırlanacak çözelti hacmine eşit olmalıdır Toplam hacim tamamlanırken kabın çeperinde hava kabarcığı kalmamalı, çeperin tamamı sıvı ile ıslanmış olmalı Açık renkli sıvılarda sıvının oluşturduğu kavisin alt noktasının, renkli sıvılarda ise üst noktasının ölçü çizgisiyle teğet olmasına dikkat edilmeli  ÇÖZELTİ HAZIRLAMA 5 Balon jojede çalkalama; balon jojenin kapağı sıkıca kapatıldıktan sonra kapak avuç içine alınıp ters çevrilmeli ve öteki el ile balonun geniş kısmından tutulur Dökülme meydana gelirse hacim tamamlanmaz; çözeltinin seyreltik olmasına sebep olur Hazırlanacak çözelti asit ise balon jojeye önceden bir miktar saf su konur, Asit suyun üzerine yavaş yavaş eklenir Aside su eklendiğinde aşırı ısı artışı; cam kabın çatlaması, kırılmasına veya patlamasına neden olabilir.  ÇÖZELTİ HAZIRLAMA 6 Katı madde zor çözünüyorsa sıcak su banyosunda çözdürülmeye çalışılır. Sonra oda sıcaklığına soğutulup hacim kontrolü yapılır Hazırlanan çözelti iyice karıştırıldıktan sonra uygun hacimde, temiz, kuru çözelti şişesine aktarılır ve ağzı kapatılıp etiketlenerek muhafaza edilir. Çözelti şişeleri çözeltinin özelliklerine uygun; aside ve baza dayanıklı, kapaklı ve çözeltinin özelliğine göre koyu renkli veya saydam olmalı  ÇÖZELTİ HAZIRLAMA 7 Çözelti şişesi üzerinde bulunması gereken bilgiler: ✓ Çözeltinin derişimi ✓ Çözeltinin adı ✓ Hazırlanış tarihi ✓ Hazırlayan kişinin adı veya bunu belirten işaret-simge (gerektiğinde) Çözeltinin özelliğine uygun saklama koşullarında saklanmalı; serin, kuru ortamlarda açık veya kapalı raflarda direkt güneş ışığından korunmalı LABORATUVAR MALZEMELERİ  YÜZDE ÇÖZELTİLER ❑ % 5’lik tuz çözeltisi dendiğinde ne anlamalıyız? ✓ 5 g tuz, 100 ml saf suda çözülmüştür. ✓ 5 g tuz, 100 g saf suda çözülmüştür. ✓ 5 g tuz, saf suda çözülerek 100 ml’ye tamamlanmıştır. ✓ 5 g tuz, 95 g saf suda çözülmüş, toplam çözelti kütlesi 100 g’dır Genellikle yüzde ifadesi; çözeltinin 100 biriminde çözünen madde miktarıdır ve % olarak ifade edilir  YÜZDE ÇÖZELTİLER ❑Kütlece % (%w/w); ✓ 100 g çözeltide, çözünmüş maddenin gram cinsinden miktarıdır. Çözünen ve Çözücülere bağlı ✓ Çözünen ve çözücü miktarı; g, mg, kg gibi kütle birimi ile ifade % Çözeltiler edilir ❑Hacimce % (%v/v); ✓ 100 ml çözeltide çözünen maddenin ml cinsinden miktarıdır. ✓ %Ağırlık – Ağırlık: %w/w ✓ Çözünen ve çözücü miktarı; ml, L, m3 gibi hacim birimi ile ifade ✓ %Hacim – Hacim: %v/v edilir ✓ % Ağırlık – Hacim: %w/v ❑Hacimce-Kütlece % (%w/v); ✓ 100 ml çözeltide çözünmüş maddenin g cinsinden miktarıdır. ✓ Çözücü ml, çözünen gr olarak ifade edilir. Çözünen g, kg, ton vb. Çözücünün ise ml, L, cm3 vb ile ifade edilir  YÜZDE ÇÖZELTİLER w/w ❑ % 10’luk (w/w) Ba(OH)2 çözeltisi dendiğinde; Ba(OH)2 : 10 g Saf su: 90 g Toplam kütle: 100 g 100 g çözücüde 10 g KCl ise 250 g çözücüde 25 g KCl gerekli ❑ 250 ml % 10’luk (w/w) KCl çözeltisi Çözücü su ise KCl: 25 g Su için d: 1g/cm3 yani m = V Saf su: 225 g → 250-25=225 ml çözücü Toplam kütle: 250 g  YÜZDE ÇÖZELTİLER w/w Kütlece % 15 NaCl içeren çözeltide 3 g NaCl kaç g suda çözünmüştür? Kütlece % = 15 g mÇözünen= 3 g mÇözücü= ? 15 = (3)/(3+ mÇözücü) X100 → mÇözücü = 17 g saf su Ya da % 15 NaCl = 15 g NaCl → 85 g su 3 g NaCl → X g su  YÜZDE ÇÖZELTİLER w/w Kimyasal depodaki Fe(NO3)3.9H2O tuzundan kütlece %20’lik 500 g Fe(NO3)3 çözeltisi? (Fe=56, N=14, O=16, H=1 g/mol) 100 g çözelti için → 20 g Fe(NO3)3 gerekli 500 g çözelti için → 100 g Fe(NO3)3 gerekli M.A Fe(NO3)3 : 242 g/mol M.AFe(NO3)3.9H2O : 404 g/mol 242 g/mol → 404 g/mol 100 g → X g? 166, 94 g Fe(NO3)3.9H2O 333,05 g saf su  YÜZDE ÇÖZELTİLER v/v ❑% 36’lik (v/v)sülfürik asit (H2SO4) çözeltisi? H2SO4 : 36 ml Saf su: 64 ml Toplam hacim: 100 ml  YÜZDE ÇÖZELTİLER v/v % 96’lık alkolden 500 ml hacimce % 50’lik alkol çözeltisi? 100 ml’de 50 ml alkol → 500 ml’de 250 ml alkol olmalı 96 ml alkol → 100 ml’de 250 ml alkol → X ml’de = 260,4 ml 260,4 ml alkol saf su ile 500 ml tamamlanır  YÜZDE ÇÖZELTİLER w/v ❑% 20 (w/v) NaCl (Sodyum Klorür) çözeltisi? NaCl: 20 g Toplam hacim: saf su ile 100 ml’ye tamamlanır ❑ 500 ml % 50 (w/v) NaOH çözeltisi? NaOH: 250 g Toplam hacim: saf su ile 500 ml tamamlanır  MOLAR ÇÖZELTİLER Molarite: Bir litre çözeltide çözünmüş olan maddenin mol sayısıdır. Molar Çözelti: Litresinde 1 mol çözünmüş madde içeren çözeltiler Birimi: mol/L veya M 1 mol: Bileşiğin atom ağırlığı !!! Sıcaklık nedeniyle sıvı hacmindeki genleşme derişimi değiştirir !!! !ısınma olursa çözelti, oda sıcaklığına kadar soğutulmalı ve hacim kontrolünün yapılmalı!  MOLAR ÇÖZELTİLER M = Çözeltinin molaritesi (mol/L) n = Çözünen maddenin mol sayısı (mol) V= Hazırlanan çözeltinin hacmi (L) m = Çözünen madde miktarı (g) MA = Çözünen maddenin molekül ağırlığı (g/ mol) V = Çözelti hacmi (ml)  % 37’lik olan derişik HCl’den 250 ml 0.3 M HCl çözeltisi ? MA(HCl) = 36.5 g/ mol  % 37’lik olan derişik HCl’den 250 ml 0.3 M HCl çözeltisi ? Saf asit için 2.3775 g gerekli % 37’lik derişik asitten ne kadar kullanmalı? d= 1.19 g/cm3 Terazide tartmak zor olduğundan hacim olarak kullanmak istersek? 250 ml 0.3 M HCl çözeltisi için; Yoğunluğu 1.19 ve % 37’lik Derşik HCl’den 6.2173 cm3 pipetleyip 250 ml’ye tamamlanır  MOLAL ÇÖZELTİLER 1 molal çözelti = 1 mol çözünen 1 Kg çözücüde çözünür w/w ölçüsü → ısı değişiminden bağımsız Molariteye göre daha duyarlı Klinik laboratuvarlarda kullanımı yaygın değildir Klinik lab.da çözücü genellikle su olduğundan Molarite/Molalite arası fark çok azdır  MOLAL ÇÖZELTİLER 127 g NaCl 1000 g distile su ile çözündüğünde kaç molal çözelti elde edilir? MA(NaCl)= 58.5 g 127 g/58,5 g = 2,17 mol 2,17 mol/1 kg = molal  NORMAL ÇÖZELTİLER Molaritedeki molekül ağırlığı yerine eqivalan (eşdeğer) ağırlık kullanılır Normalite: Her 1 L’deki eqivalan ağırlık Normal çözelti = 1 L çözeltideki eqivalan ağırlık sayısı 1 Normal: 1 litresinde 1 Eq (1000 mEq) çözünen bulunur Ölçüm birimi; Eq/L Sembolü: N  NORMAL ÇÖZELTİLER Eqivalan Ağırlık; 1 mol hidrojen ile birleşen veya onun yerine geçebilen miktarını ifade eder; molekül ağırlığını etki değerliğine bölerek hesaplanır. Etki Değerliği; ✓Asitler için;1 mol molekülün verebileceği H iyonu sayısı ✓Bazlar için; OH iyonu sayısı ✓Tuzlar için; pozitif yüklerin toplamı ✓Redoks tepkimelerinde; formül başına alınan verilen e sayısı  NORMAL ÇÖZELTİLER 2 L 25 g BaCl2 içeren çözelti kaç mEq’dır (MA: 208) Eqıvalan ağırlık; 208/2 = 104 25/104= 0,240 Eq/L → 240 mEq/L  NORMAL ÇÖZELTİLER 0,2 N 250ml NaOH çözeltisi nasıl hazırlanır? MA(NaOH) =40g/mol Tesir Değeri: 1 Ekivalan (Eşdeğer) ağırlık: 40/1= 40 değerliği 1 L çözeltide 40g NaOH alınıp çözülseydi= 1 N’lik çözelti 0,2 N çözelti için → 0,2x40=8g NaOH gerekirdi 1000ml çözelti için 8g NaOH →250ml’lik çözelti için 8X250/1000= 2g NaOH 2 g NaOH 250ml’lik bir balon jojede saf su ile 250ml’ye tamamlanır  MOLARİTE NORMALİTE 5 M H2SO4 kaç N? MA=98 M=n/V N= Eşdeğer ağırlık/V ve Ve n=m/MA Eşdeğer ağırlık=MA/TD 1M →1 L’de→ MA=98 g Eşdeğer ağırlık=98/2=49 5M→ 1L’de → 98X5= 490 g madde 49 g→ 1L’de →1N 490 g → 1 L’de →490/49=10 N  NORMALİTE MOLARİTE 12 N H3PO4 kaç M? MA=98 N= Eşdeğer ağırlık/V M=n/V Ve ve Eşdeğer ağırlık=MA/TD n=m/MA Eşdeğer ağırlık=98/3=36,66 MA=98 g → 1 L’de → 1M 1 N → 1L’de →36,66 g 392 g → 1L’de → 392/98= 4M 12 N → 1L’de →392 g  SULU BİLEŞİKLERDE M/N HESABI CaCl2-2H2O kullanılarak hazırlanan 400 ml 0.5 N çözeltide kaç g CaCl2-2H2O gerekir? CaCl2→ MA= 111 g CaCl2-2H2O → MA= 147 g Etki değeri: 2 → 111/2 = 55,5 g 1 N → 1 L çözeltide → 55,5 g 0.5 N çözeltide → 1 L çözeltide → 55,5/2= 27,75 g 0.5 N çözeltide → 0.4 L çözeltide → 27,75 g X 0,4 = 11,1 g Susuz MA= 111 g → 11,1 g 2 sulu MA= 147 g → 14,6 g  DERİŞİK ÇÖZELTİLERİN SEYRELTİLMESİ 5 ml serum örneğini 15 ml tuz solüsyonu ile dilüe ettiğinde 1 volüm çözünen sulandırma faktörü? 9 volüm dilüent 10 volüm final çözelti 5/(5+15)=1/4 → 1:3 (1’e 3) sulandırma; sulandırma faktörü = 4 Dilüsyon: 1:9 Çözünen/Toplam hacim = 1/Dilüsyon Faktörü 1/10 Serum örneğini 250 ml, 1/5 sulandırınız? Dilüsyon faktörü: 10 1/5=X/250 → 50 ml serum + 200 ml dilüent 1 L %10’luk alkol hazırlamak için %20 lik alkolden ne kadar almak gerekir? 1 X %10 = ? X %20 → 0,5 L alkol 100 ml 4 M NaOH nötralize etmek için 5 M H2SO4’den ne kadar almak gerekir 100 X 4 = ? X 5 → 80 ml  Seri seyreltme, bir maddenin çözelti içinde kademeli olarak seyreltilmesidir. Genellikle, her adımda seyreltme faktörü sabittir Seri seyreltmeler, biyokimya, farmakoloji, mikrobiyoloji ve fizik gibi bir çok deneysel alanda kullanılır Serolojik testlerde, antikor titrasyonu vb SERİ SEYRELTME SERİ SEYRELTME  KAYNAKLAR Biyokimya Laboratuvarı Teknik ve Yöntemleri (Gürbüz Polat, Uğur Atik, Gülçin Eskandari, Lülüfer Tamer) Çözeltiler-Mustafa Altınışık (sunum) http://kimya.fen.firat.edu.tr/sites/kimya.fen.firat.edu.tr/files/%C3%8 7%C3%B6zeltiler%20Ders%20Notu.pdf https://www.foodelphi.com/02-cozeltiler-ve-derisim-prof-dr- mustafa-demir/ Uluslararasi Birimler Sistemi- Tevfik Gülyagüler