آیین_نامه-اجرایی-سازمان-زندان_ها-PDF

‫‪1‬‬ ‫آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی‬ ‫کشور‬ ‫مصوب ‪ 1400/3/28‬رئیس قوه قضاییه با آخرین اصالحات و الحاقات تا ‪1400/11/6‬‬...

‫‪1‬‬ ‫آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی‬ ‫کشور‬ ‫مصوب ‪ 1400/3/28‬رئیس قوه قضاییه با آخرین اصالحات و الحاقات تا ‪1400/11/6‬‬ ‫بخش اول‪ -‬کلیات‬ ‫فصل اول‪ -‬تعاریف‪ ،‬اصول و ّ‬ ‫اهم تشکیالت‬ ‫ماده ‪ -۱‬اصطالحات و اختصارات به کار رفته در این آییننامه به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف‪ -‬سازمان‪ :‬سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور؛‬ ‫ب‪ -‬مؤسسه کیفری‪ :‬که در این آییننـامه بهاختصار «مؤسسه» نامیده میشود‪ ،‬واحدی زیرمجموعه سازمان‬ ‫است که متهم یا محکومبه دستور مرجع قضایی یا قانونی صالحیتدار‪ ،‬بازداشت و یا برای تحمل محکومیت حبس‬ ‫با هدف اصالح و تربیت و بازسازگاری اجتماعی در آنجا نگهداری میشود که انواع آن عبارت است از‪ :‬زندانهای‬ ‫بسته‪ ،‬نیمهباز‪ ،‬مرکز حرفه آموزی و اشتغال یا زندان باز‪ ،‬بازداشتگاه‪ ،‬اردوگاه کاردرمانی و کانون اصالح و تربیت‬ ‫اطفال و نوجوانان‪،‬؛‬ ‫‪ -۱‬زندان بسته‪ :‬زندان محصور با برجهای دیدهبانی که دارای دو پوسته یا حصار داخلی و خارجی و برخوردار از‬ ‫شرایط و ضوابط امنیتی و حفاظتی کامل است‪.‬در این نوع از زندان‪ ،‬خوابگاه‪ ،‬هواخوری‪ ،‬مکان فرهنگی‪ ،‬آموزشی‬ ‫و کارگاههای حرفه آموزی و اشتغال‪ ،‬همگی در پوسته داخلی قرار دارد؛‬ ‫‪ -۲‬زندان نیمهباز‪ :‬مکان محصوری است با حفاظت مناسب در حدفاصل حصار داخلی و خارجی زندان بسته‪،‬‬ ‫که در آنجا محکومان‪ ،‬در زمان معین و تحت نظارت مأمور مراقب مسلح‪ ،‬به کار گمارده میشوند و پس از خاتمه‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ً‬ ‫کار‪ ،‬مجددا به خوابگاه گروهی یا اختصاصی بازگشت داده میشوند‪.‬این نوع زندان‪ ،‬بخشی از کارگاههای صنعتی‪،‬‬ ‫خدماتی‪ ،‬کشاورزی و عمرانی درون یا محوطه زندان بسته را نیز شامل میشود؛‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ -۳‬بازداشتگاه‪ :‬محل نگهداری موقت متهم تحت قرار تأمین کیفری که با دستور کتبی مقام قضایی یا قانونی‬ ‫صالحیتدار‪ ،‬به آنجا معرفی شده و تحت مدیریت یا نظارت سازمان است و شامل بازداشتگاههای عمومی‪ ،‬امنیتی‪،‬‬ ‫انتظامی یا نظامی میباشد؛‬ ‫‪ -۴‬اردوگاه کاردرمانی‪ :‬محلی است برای نگهداری‪ ،‬اصالح و تربیت محکومان جرائم مواد مخدر و روانگردان‬ ‫که در اجرای ماده ‪ ۴۲‬قانون اصالح قانون مبارزه با مواد مخدر (مصوب ‪ ،)۱۳۸۹‬تشکیل میشود؛‬ ‫‪ -۵‬کانون‪ :‬کانون اصالح و تربیت اطفال و نوجوانان‪ ،‬مرکز اقدامات تأمینی و تربیتی‪ ،‬برای نگهداری متهمان و‬ ‫محکومانی است که سن آنها در زمان ارتکاب جرم تا هجده سال تمام شمسی میباشد؛‬ ‫‪ -۶‬مرکز حرفهآموزی‪ ،‬تحصیل علوم و فنون و اشتغال یا زندان باز‪ :‬یکی از اقسام ندامتگاه عمومی‬ ‫است که محکومان بهموجب رأی دادگاه و یا با تصویب شورای طبقهبندی‪ ،‬با سپردن تأمین مناسب‪ ،‬محکومیت‬ ‫خود را در آنجا با حرفه آموزی‪ ،‬تحصیل علوم و فنون یا اشتغال به کار در حوزههای صنعتی‪ ،‬خدماتی و کشاورزی‬ ‫میگذرانند‪.‬این اماکن بدون مأمور مراقب مسلح بوده و محکومان پس از اتمام ساعت کار‪ ،‬برای استراحت به‬ ‫خوابگاه گروهی درون ندامتگاه و یا بیرون از آن‪ ،‬که تحت نظارت سازمان میباشد‪ ،‬باز میگردند؛‬ ‫پ‪ -‬ندامتگاه عمومی‪ :‬مکان نگهداری عموم محکومان به تحمل حبس و دیگر الزامات قانونی (شامل زندان‬ ‫بسته‪ ،‬نیمهباز و مرکز حرفهآموزی) بهجز مواردی که فرد باید در دیگر انواع مؤسسههای کیفری مانند اردوگاه‬ ‫کاردرمانی و کانون نگهداری شود‪.‬‬ ‫ت‪ -‬اندرزگاه‪ :‬هر ندامتگاه‪ ،‬اردوگاه و بازداشتگاه‪ ،‬بر اساس ظرفیت اسمی آن‪ ،‬متشکل از یک یا چند اندرزگاه‬ ‫است که حسب مورد‪ ،‬زندانیان یا متهمان‪ ،‬در آن نگهداری و طبقهبندی میشوند؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ث‪ -‬قاضی اجرا‪ :‬قاضی اجرای احکام کیفری یا هر مقام قضایی که وظیفه وی را انجام میدهد؛‬ ‫ج‪ -‬زندانی‪ :‬محکومی که به دستور مرجع قضایی یا قانونی صالحیتدار‪ ،‬در یکی از انواع مؤسسههای کیفری‪،‬‬ ‫‪3‬‬ ‫نگهداری میشود‪.‬‬ ‫چ‪ -‬مددجو‪ :‬متهم یا محکوم دارای سن کمتر از هجده سال تمام شمسی در زمان ارتکاب جرم که مطابق قانون‬ ‫و این آییننامه باید در کانون نگهداری شود؛‬ ‫ح‪ -‬حالت خطرناک‪ :‬وضعیت متهم یا محکومی است که پیشینه‪ ،‬ویژگیهای روانشناختی‪ ،‬شخصیتی و رفتاری‬ ‫وی و ماهیت جرم یا جرائم ارتکابی یا کیفیت ارتکاب آن‪ ،‬او را در مظان ارتکاب جرائم خشن یا مهم در آینده قرار‬ ‫میدهد‪.‬تشخیص این امر به عهده شورای طبقهبندی است‪(.‬مصادیق جرائم خشن و مهم‪ ،‬مطابق با تعاریف‬ ‫مذکور در ماده یک دستورالعمل اجرائی کنترل مجرمان حرفهای و سابقهدار مصوب ‪ ۱۳۹۷ /۰۴/۲۶‬میباشد‪).‬‬ ‫خ‪ -‬پرونده وضعیت‪ :‬پروندهای است‪ ،‬متشکل از مجموعه اطالعات مربوط به متهم بازداشتی‪ ،‬زندانی و یا‬ ‫مددجو که مشتمل بر بخشهای اجرای احکام‪ ،‬شخصیت‪ ،‬سالمت و مددکاری اجتماعی میباشد؛‬ ‫د‪ -‬پرونده رفتاری‪ :‬پرونده ای است برای ثبت مجموعه اطالعات مربوط به رفتارها و سوابق عملکردی متهم یا‬ ‫محکوم در طول مدت بازداشت یا حبس‪ ،‬از حیث انجام تکالیف و مشارکت در برنامههای اصالح و تربیت مؤسسه؛‬ ‫ذ‪ -‬پرونده نظارتی‪ :‬پروندهای است جهت ثبت درخواستهای زندانیان از قاضی اجرا (ناظر زندان) و همچنین‬ ‫ثبت پاسخها و تصمیمات اتخاذی مربوط و مدیریت مواعد و ارفاقهای قانونی‪ ،‬که با مسؤولیت قاضی اجرا تشکیل‬ ‫و تکمیل میشود؛‬ ‫ر‪ -‬طبقهبندی‪ :‬تفکیک انواع مؤسسههای کیفری بر اساس جنس‪ ،‬سن‪ ،‬پیشینه کیفری‪ ،‬نوع اتهام متهمان و‬ ‫زندانیان‪ ،‬میزان مجازات آنها‪ ،‬ظرفیت پذیرش مؤسسهها و نیازمندیهای هر استان و همچنین تقسیمبندی‬ ‫زندانیان در مؤسسههای کیفری بر مبنای منشأ یا علت اصلی ارتکاب جرم (مانند بیکاری‪ ،‬اعتیاد‪ ،‬اختالالت روانی‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫و عادت) و با لحاظ پیشینه کیفری‪ ،‬وجود حال ت خطرناک‪ ،‬شخصیت و پیشنهاد سامانه سجازا بر اساس نمره‬ ‫اعتباری حاصل از آخرین وضعیت رفتاری آنها‪ ،‬با هدف صیانت از شرایط جسمی و روانی آنان و تأمین مقدمات‬ ‫‪4‬‬ ‫الزم برای اجرای برنامههای اصالح و تربیت؛ مطابق با مصوبات و سیاستهای ابالغی شورای مرکزی طبقهبندی؛‬ ‫ز‪ -‬نمره اعتباری‪ :‬نمرهای است که به هر زندانی متناسب با انجام تکالیف و نتایج حاصله از شرکت در برنامههای‬ ‫اصالحی و تربیتی تعلق میگیرد که موجب تعیین درجه اعتباری زندانی و بهرهمندی وی از نهادهای ارفاقی از‬ ‫قبیل مرخصی‪ ،‬مالقات حضوری‪ ،‬نظام نیمه آزادی‪ ،‬آزادی مشروط‪ ،‬تعلیق و آزادی تحت مراقبت الکترونیکی‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫ژ‪ -‬امتیاز رفاهی‪ :‬نوعی درآمد یا عائدی مجازی اختصاص یافته به محکوم در ازای اشتغال یا ارائه خدمات‬ ‫عامالمنفعه و یا مشارکت در برنامههای اجرایی مؤسسه کیفری است که قابلیت هزینه کرد در موارد مشخص شده‬ ‫برای برخورداری از امور آموزشی‪ ،‬فرهنگی و رفاهی فوقالعاده (بیشتر از حداقل سرانهها) در مؤسسه را دارد؛‬ ‫س‪ -‬سامانه سجازا‪« :‬سامانه جامع اطالعات زندانیان ایران»‪ ،‬سامانهای است هوشمند با کمترین اعمال‬ ‫سلیقه شخصی‪ ،‬حاوی اطالعات پروندههای وضعیت‪ ،‬رفتاری و نظارتی متهم یا محکوم‪ ،‬که طبقهبندی‪ ،‬برنامه‬ ‫اصالح و تربیت‪ ،‬دریافت خدمات یا امور رفاهی درون زندان‪ ،‬مواعد قانونی‪ ،‬استفاده از ارفاقها‪ ،‬اعمال محدودیتها‬ ‫و تنبیهات و خدمات پس از خروج را برای هر یک از آنان در یک فرآیند مشخص از زمان ورود به مؤسسه تا یک‬ ‫سال پس از خروج‪ ،‬بررسی‪ ،‬تحلیل و به بخشهای ذیربط پیشنهاد میدهد‪.‬‬ ‫ش‪ -‬انجمن‪« :‬انجمن حمایت از زندانیان» که مؤسسهای است غیرانتفاعی تحت نظارت دفتر اقدامات حمایتی‬ ‫سازمان‪ ،‬در راستای حمایت مادی و معنوی از زندانیان نیازمند و خانواده آنها؛‬ ‫ص‪ -‬مرکز مراقبت‪« :‬مرکز خدمات اجتماعی و مراقبت بعد از خروج» که بهعنوان زیرمجموعه دفتر اقدامات‬ ‫حمایتی سازمان‪ ،‬ضمن نظارت بر انجمن و مددکاران اجتماعی‪ ،‬حمایت از زندانیان آزاد شده واجد شرایط را بر عهده‬ ‫دارد؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ض‪ -‬بنیاد‪« :‬بنیاد تعاون زندانیان»‪ ،‬مؤسسهای است غیرانتفاعی و دارای شخصیت حقوقی مستقل که با‬ ‫هماهنگ ی رئیس سازمان در راستای حرفه آموزی و اشتغال‪ ،‬ایجاد خدمات فرهنگی‪ ،‬ورزشی و رفاهی زندانیان‪،‬‬ ‫‪5‬‬ ‫کمک به امرارمعاش خانواده آنان و آزادی زندانیان با تعیین اولویتها توسط سازمان‪ ،‬در چارچوب مفاد اساسنامه‬ ‫خود فعالیت مینماید‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۲‬در اجرای تعالیم عالیه اسالم‪ ،‬اصول قانون اساسی‪ ،‬سیاستهای کلی قضایی‪ ،‬مقررات و قوانین موضوعه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران و موازین حقوق بشر اسالمی و حقوق شهروندی‪ ،‬برنامهها و اقدامات سازمان‪ ،‬در ارتباط‬ ‫با کلیه بازداشتشدگان‪ ،‬زندانیان‪ ،‬خانوادههای آنان و کارکنان سازمان‪ ،‬مبتنی بر رعایت اصول زیر است‪:‬‬ ‫الف‪ -‬احترام به ّ‬ ‫عزت و کرامت انسانی و رعایت حقوق و آزادیهای مشروع؛‬ ‫ب‪ -‬اتکا به تعلیم و تربیت دینی و ارائه الگوی سبک زندگی ایرانی اسالمی و تقویت روحیه خداپرستی‪ ،‬مهرورزی و‬ ‫ایثار؛‬ ‫پ‪ -‬تأمین امنیت‪ ،‬عدالت و اعمال منصفانه رویههای انضباطی بر اساس ضوابط و مقررات؛‬ ‫ت‪ -‬ارتقاء سطح سالمت جسمی و روانی و توانمندی فردی و اجتماعی؛‬ ‫ث‪ -‬توجه به وضعیت و شرایط سنی‪ ،‬جنسیتی‪ ،‬شخصیتی و نیازهای عمومی و متعارف افراد؛‬ ‫ج‪ -‬برخورداری تمام افراد از حقوق عادالنه‪ ،‬بدون تبعیض ناروا و عاری از هرگونه انحصار و فساد و فارغ از نژاد‪،‬‬ ‫جنس‪ ،‬سن‪ ،‬زبان‪ ،‬مذهب‪ ،‬ملیت‪ ،‬قومیت‪ ،‬نسب‪ ،‬طبقه اجتماعی‪ ،‬ثروت یا تمکن مالی و قدرت جسمی؛‬ ‫چ‪ -‬احترام به عقاید و حریم خصوصی اشخاص و حفظ محرمانگی اطالعات؛‬ ‫ح‪ -‬شفافیت در امور و پاسخگویی در قبال مسؤولیتها؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫خ‪ -‬بنا نهادن امور بر پایه «احترام و محبت» بهعنوان اولین حلقه زنجیره اصالح و تربیت و اهتمام ویژه بر «حرفه‬ ‫آموزی و اشتغال» بهعنوان حلقه ضروری زنجیره مذکور؛‬ ‫‪6‬‬ ‫د‪ -‬حمایت از زندانیان نیازمند و خانواده ایشان بهمنظور اصالح و تربیت‪ ،‬جامعهپذیر شدن زندانی و بازگشت به‬ ‫زندگی شرافتمندانه؛‬ ‫ذ‪ -‬ارائه الگوهای رفتاری مثبت و سازنده از سوی کارکنان مؤسسه و انجام وظایف مطابق با موازین قانونی و اخالق‬ ‫اسالمی و به روش حرفهای‪ ،‬متعهدانه و منصفانه‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۳‬تأسیس‪ ،‬احداث و اداره کلیه مؤسسههای کیفری و تغییر محل آن از وظایف و اختیارات سازمان است‪.‬‬ ‫تشکیل زندان و بازداشتگاه اختصاصی توسط مراجع قضایی‪ ،‬اجرایی‪ ،‬امنیتی‪ ،‬نظامی و انتظامی ممنوع است‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۱‬تأسیس و اداره بازداشتگاههای عمومی و نظامی مطابق مقررات این آییننامه و بازداشتگاههای‬ ‫انتظامی و امنیتی مطابق آییننـامههای اختصاصی مربوط است و در موضوعاتی که آییننامههای مذکور مسکوت‬ ‫است‪ ،‬مقررات این آییننامه حاکم میباشد‪.‬تحت نظرگاههای ضابطان قضایی و بازداشتگاههای انضباطی نیروهای‬ ‫مسلح جمهوری اسالمی ایران از شمول این آییننـامه خارج است‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۲‬سازمان برنامه ریزی و اقدامات الزم را برای اعزام هیئتهای بازرسی (در سطوح معاونان سازمان‪،‬‬ ‫مدیران کل ستادی و استانی و مسؤوالن واحد بازرسی زندانهای هر استان) حداقل هر سه ماه یکبار از تمام‬ ‫بخشهای بازداشتگاههای امنیتی‪ ،‬نظامی و انتظامی به عمل میآورد و نتایج حاصله از کل بازرسیهای مربوط در‬ ‫سطح کشور را به رئیس قوه قضائیه گزارش نماید‪.‬مسؤوالن بازداشتگاههای مذکور موظفند حداکثر همکاری الزم‬ ‫را جهت اجرای مقررات‪ ،‬انجام بازرسی‪ ،‬پاسخ سریع به استعالمات مسؤوالن سازمان و مدیران کل زندانهای‬ ‫ً‬ ‫سراسر کشور و همچنین ثبت فوری اطالعات بازداشتشدگان در سامانه سجازا (با دسترسی محدود‪ ،‬صرفا برای‬ ‫دادستان کل کشور‪ ،‬رئیس و معاون قضایی سازمان زندانها‪ ،‬دادستانهای مراکز استان و مدیران کل زندانها)‬ ‫به عمل آورند‪.‬در غیر این صورت سازمان به قید فوریت ضمن انعکاس موضوع به رئیس قوه قضائیه و باالترین‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫مقام نهاد امنیتی‪ ،‬نظامی و یا انتظامی مربوط‪ ،‬حسب مورد نسبت به اعالم جرم علیه شخص یا اشخاص خاطی‪،‬‬ ‫تغییر مدیریت بازداشتگاه و یا تعطیلی آن مرکز اقدام نماید‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ماده ‪ -۴‬سازمان در سیاستگذاریها و ازجمله تدوین بخشنامه و دستورالعمل‪ ،‬مصالح مددجویان و زندانیان ناتوان‬ ‫و نیازمند به حمایت بیشتر از قبیل زنان و افراد دارای سن کمتر از هجده سال تمام شمسی‪ ،‬بیمار و سالمند را‬ ‫موردنظر قرار میدهد و همچنین باید بر اساس نظر کارشناسان فنی و با استفاده از تجارب دیگر کشورها و با هدف‬ ‫رعایت اصل بازدارندگی مجازات حبس‪ ،‬تفکیک و طبقهبندی زندانیان‪ ،‬به حداقل رساندن تجمع زندانیان در کنار‬ ‫یکدیگر‪ ،‬بهرهگیری از نظام نیمهآزادی و آزادی تحت نظارت سامانههای الکترونیکی‪ ،‬حفظ بهداشت فردی و‬ ‫عمومی‪ ،‬رعایت نظم و انضباط و کنترل زندانیان‪ ،‬الگوهای مناسبی را در امر ساخت و مدیریت مؤسسههای کیفری‬ ‫طراحی و اجرا کند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۵‬سازمان در صورت تأمین اعتبار از سوی دولت باید نسبت به باز مهندسی معماری مؤسسههای تابعه‬ ‫متناسب با ویژگیهای هر زندانی و طبقهبندی آنها‪ ،‬با اهداف اصالح محکومان و توسعه حرفه آموزی‪ ،‬کار و‬ ‫اشتغال زندانیان اقدام کند‪ ،‬بهطوریکه فضای آموزشی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬ورزشی و کارگاههای تولیدی نسبت به فضای‬ ‫خوابگاهی غلبه داشته باشد‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۶‬سازمان ضمن مشورت با صاحبنظران قضایی‪،‬حوزوی و دانشگاهی‪ ،‬هر سه سال یکبار شاخصها و‬ ‫استانداردهای زندان و زندانبانی مانند حداقل و حداکثر سرانههای اسکان‪ ،‬بهداشت و درمان‪ ،‬امور رفاهی و‬ ‫شاخص های اشتغال‪ ،‬اصالح و تربیت‪ ،‬ایمنی و امنیت را متناسب با اصول طبقهبندی در هر یک از انواع‬ ‫مؤسسههای تابعه تعریف‪ ،‬تعیین و جهت تصویب به رئیس قوه قضاییه ارائه مینماید‪.‬‬ ‫ماده ‪ّ -۷‬‬ ‫اهم واحدهای مؤسسه کیفری به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف‪ -‬واحد امور قضایی‪ :‬واحدی است مشتمل بر بخشهای پذیرش‪ ،‬تشخیص‪ ،‬اجرای احکام و مددکاری‬ ‫قضایی‪ ،‬بهمنظور پذیرش زندانی‪ ،‬تشکیل پرونده و ثبت اطالعات اولیه‪ ،‬نظارت بر عملکرد سایر واحدها از حیث‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ثبت اطالعات تخصصی و تکمیلی در بخشهای مختلف «پرونده وضعیت» اتخاذ تمهیدات الزم برای طبقهبندی‬ ‫و تفکیک زندانیان مطابق با مصوبات شورای طبقهبندی‪ ،‬بهروزرسانی اطالعات مربوط به وضعیت قضایی‪ ،‬محاسبه‬ ‫‪8‬‬ ‫مدت و تقویم محکومیت در پرونده اجرای احکام و سامانه سجازا‪ ،‬معاضدت قضایی و اجرای دستورها و آراء قضایی‬ ‫در مؤسسه؛‬ ‫ب‪ -‬واحد آمار و فناوری اطالعات‪ :‬بهمنظور پشتیبانی و اداره سامانه سجازا و نظارت فنی بر ثبت صحیح کلیه‬ ‫اطالعات ازجمله اطالعات پرونده وضعیت‪ ،‬پرونده رفتاری‪ ،‬برنامه اصالح و تربیت‪ ،‬امتیاز رفاهی‪ ،‬نمره اعتباری‪،‬‬ ‫شکایات و اعتراضات زندانیان و همچنین آموزش کاربران‪ ،‬هوشمند سازی برنامهها با استفاده از ابزارهای نوین‪،‬‬ ‫حفظ اطالعات و تهیه آمار زندانیان و انعکاس بهموقع گزارش به رئیس مؤسسه و امکان برقراری ارتباط سامانهای‬ ‫با دیگر مراجع ذیربط؛‬ ‫پ‪ -‬واحد اصالح و تربیت‪ :‬بهمنظور اجرای برنامههای اصالح و تربیت‪ ،‬مدیریت و برنامه ریزی در امور‬ ‫آموزشی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬تربیتی‪ ،‬مذهبی‪ ،‬هنری‪ ،‬ورزشی‪ ،‬حرفهآموزی و اشتغال با هدف باز اجتماعی کردن‪،‬‬ ‫توانمندسازی زندانیان و حمایت مادی و معنوی از زندانیان نیازمند و خانوادههای آنان توسط مددکاران اجتماعی و‬ ‫همچنین مشارکت در تکمیل پرونده وضعیت و تهیه و بهروزرسانی پرونده رفتاری؛‬ ‫ت‪ -‬واحد بهداشت و درمان‪ :‬بهمنظور حفظ و تأمین سالمت جسمی‪ ،‬روانی و نیازهای پزشکی و دارویی‬ ‫زندانیان و همچنین نظارت بر بهداشت عمومی و فردی‪ ،‬بهداشت محیط‪ ،‬بهداشت حرفهای و تغذیه و مشارکت در‬ ‫تکمیل پرونده وضعیت از حیث بخشهای سالمت و شخصیت؛‬ ‫ث‪ -‬یگان حفاظت‪ :‬بهمنظور تأمین امنیت و حفاظت از مؤسسه و اعزام زندانی در حوزه قضایی مربوط و سایر‬ ‫امور محوله‪ ،‬بر اساس دستورالعمل تشکیل یگانهای حفاظت در دستگاههای اجرایی (مصوب ‪)۱۳۹۶/۱۲/۱۴‬؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ج‪ -‬واحد حفاظتواطالعات‪ :‬بهمنظور جمعآوری محرمانه اخبار و اطالعات و بررسی گزارشهای دریافتی و‬ ‫نظارت بر رفتار کلیه کارکنا ن مؤسسه‪ ،‬برای تأمین امنیت مؤسسه و تضمین اجرای مقررات و صیانت از شأن و‬ ‫‪9‬‬ ‫مسؤولیت کارکنان مؤسسه و گزارش جرائم و تخلفات کشف شده طبق ضوابط؛‬ ‫چ‪ -‬واحد ارزیابی عملکرد‪ ،‬بازرسی و پاسخگویی به شکایات‪ :‬بهمنظور بازرسی و نظارت بر اجرای‬ ‫مقررات در تمام واحدها‪ ،‬ارزیابی عملکرد کارکنان مؤسسه و بررسی‪ ،‬پیگیری و پاسخگویی به شکایات و همچنین‬ ‫گزارش جرائم و تخلفات کشف شده به نحو مستدل و مستند‪ ،‬جهت انعکاس به مراجع قضایی و یا هیأت رسیدگی‬ ‫به تخلفات اداری؛‬ ‫تبصره‪ -‬تأسیس واحدهای دیگری غیر از موارد مذکور در این ماده‪ ،‬از قبیل واحد مبارزه با مواد مخدر‪ ،‬واحد مشاوره‬ ‫و خدمات روانشناختی‪ ،‬واحد ترک اعتیاد (اعم از دولتی و غیردولتی)‪ ،‬واحد مددکاری اجتماعی‪ ،‬واحد مددکاری‬ ‫قضایی و واحد اشتغال‪ ،‬متناسب با نیازها و در حدود امکانات‪ ،‬با تشخیص مدیرکل زندانهای هر استان و تأیید‬ ‫دفتر برنامهریزی‪ ،‬نوسازی و تحول اداری در ستاد سازمان است‪.‬‬ ‫فصل دوم‪ -‬وظایف و اختیارات‬ ‫مبحث اول‪ :‬قاضی اجرای احکام‬ ‫ماده ‪ -۸‬عالوه بر وظایفی که در قانون آیین دادرسی کیفری و دیگر قوانین و مقررات‪ ،‬برای قاضی اجرای احکام‬ ‫پیشبینی شده است‪ ،‬انجام اقدامهای زیر در خصوص زندانیان نیز به عهده قاضی اجرا است‪:‬‬ ‫الف‪ -‬شرکت در جلسات شورای طبقهبندی؛‬ ‫ب‪ -‬اظهارنظر فوری نسبت به موضوعات مطرحشده در شورای طبقهبندی و مصوبات شورای انضباطی؛‬ ‫پ‪ -‬بازدید برنامهریزی شده بهطور روزانه یا حداقل هفتهای دو نوبت از تمام سالنها و اندرزگاههای مؤسسه‬ ‫بهمنظور مال قات مستقیم و استماع اظهارات و بررسی وضعیت هر زندانی یا متهم بازداشتی و رسیدگی به‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫درخواستهای قانونی و مشکالت قضایی او و ابالغ کتبی و سیستمی نتیجه اقدام حداکثر ظرف یک هفته به وی‪.‬‬ ‫کمیت و کیفیت بازرسی قضات و اسامی زندانیان مالقات شده‪ ،‬با ذکر مشکالت یا درخواستهای ابرازی‪ ،‬توسط‬ ‫‪10‬‬ ‫مقام قضایی مربوط صورتجلسه و در پرونده نظارتی زندانی در سامانه سجازا ثبت و جهت درج در سوابق زندانی‪،‬‬ ‫تحویل مسؤول واحد امور قضایی میشود‪.‬‬ ‫ت‪ -‬نظارت بر مؤسسه کیفری در امور راجع به حقوق قانونی زندانیان و متهمان بازداشتی؛‬ ‫ث‪ -‬نظارت بر انعقاد عقد نکاح و اجرای صیغه طالق و تنظیم اسناد مربوط به قراردادها و تعهدات‪ ،‬در مؤسسه که‬ ‫یک طرف آن متهم یا زندانی است‪ ،‬پس از هماهنگی با مقام قضایی مربوط و بهوسیله یکی از سردفتران اسناد‬ ‫رسمی یا ازدواج و طالق‪ ،‬معرفی شده از سوی اداره ثبتاسناد محل؛‬ ‫ج‪ -‬اظهارنظر ظرف یک هفته درباره متهمان و محکومان واجد شرایط استفاده از ارفاقهای قانونی از قبیل عفو‪،‬‬ ‫آزادی مشروط‪ ،‬آزادی تحت نظارت سامانههای الکترونیکی‪ ،‬نظام نیمه آزادی و بررسی ادعای توبه و پیگیری‬ ‫مقتضی در مراجع قضایی و اعالم نتیجه به مؤسسه‪ ،‬پس از ثبت در سامانه مربوط؛‬ ‫چ‪ -‬نظارت بر اعزام زندانی به خارج از مؤسسه و عودت وی؛‬ ‫ح‪ -‬اتخاذ تصمیم درباره محکومان سالمند‪ ،‬مبتالیان به بیماریهای روانی‪ ،‬جسمی و همچنین دیگر محکومان‬ ‫نیازمند به مراقبت و توجه ویژه از قبیل صدور دستور اعزام به پزشکی قانونی‪ ،‬بستری شدن آنها در مراکز درمانی‪،‬‬ ‫صدور دستور تعویق اجرا و یا پیشنهاد تبدیل مجازات‪ ،‬بر اساس ضوابط و مقررات؛‬ ‫خ‪ -‬صدور مجوز خروج زندانی بیمار از مؤسسه بهمنظور معالجه و درمان بهاستثناء موارد اورژانسی و اضطراری که‬ ‫ً‬ ‫مؤسسه رأسا اقدام میکند؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫د‪ -‬اظهارنظر ظرف سه روز و اخذ تأمین مناسب برای اعزام زندانی به مرخصی و همچنین اخذ تأمین برای زندانیان‬ ‫شاغل در مراکز حرفهآموزی و اشتغال یا زندان باز‪ ،‬پس از تصویب شورای طبقهبندی و اعالم مراتب به مؤسسه‪ ،‬از‬ ‫‪11‬‬ ‫طریق ثبت در پرونده نظارتی؛‬ ‫ذ‪ -‬اقدامهای قانونی بهمنظور ضبط تأمین اخذ شده برای اعطای مرخصی و اشتغال‪ ،‬صدور دستور دستگیری‬ ‫زندانی فراری و یا زندانیانی که پس از خات مه مرخصی یا در حین اشتغال در خارج از زندان یا مراکز حرفه آموزی و‬ ‫اشتغال‪ ،‬مرتکب غیبت شدهاند و همچنین گزارش غیبت زندانی به دادستان و قاضی اجرای احکام دادسرا و اعالم‬ ‫نتیجه اقدامهای صورت گرفته به مؤسسه بهمنظور ثبت در سابقه زندانی؛‬ ‫ر‪ -‬نظارت بر وضعیت متهمان تحت قرار‪ ،‬از حیث رعایت مواعد قانونی‪ ،‬بازنگری در قرار تأمین و ارائه گزارش ماهانه‬ ‫به مراجع قضایی و نظارتی؛‬ ‫ز‪ -‬اجرای تکلیف مقرر در ماده ‪ ۴۹۱‬قانون آیین دادرسی کیفری؛‬ ‫تبصره ‪ -۱‬چنانچه قاضی اجرای احکام در راستای تکالیف خود با قرارها و احکام نامتناسب منجر به بازداشت‬ ‫مواجه شود‪ ،‬مراتب را به دادستان اعالم میکند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۲‬بهمنظور ثبت درخواستهای زندانیان از قاضی اجرا (ناظر زندان) و همچنین ثبت پاسخها و تصمیمات‬ ‫اتخاذی مربوط و مدیریت هوشمند مواعد و ارفاقهای قانونی‪ ،‬در سامانه سجازا‪ ،‬برای هر زندانی پروندهای تحت‬ ‫عنوان «پرونده نظارتی» با مسؤولیت قاضی اجرا تشکیل میشود‪.‬‬ ‫مبحث دوم‪ -‬مدیران مؤسسه‬ ‫ماده ‪ّ -۹‬‬ ‫اهم وظایف «رئیس مؤسسه کیفری»‪ ،‬به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫الف‪ -‬اجرای قوانین‪ ،‬آییننامهها و دیگر مقررات مربوط و دستورهای سلسلهمراتب سازمانی و مقامهای قضایی یا‬ ‫قانونی صالحیتدار و نظارت بر همه بخشها و فرآیندهای تحت امر در مؤسسه؛‬ ‫‪12‬‬ ‫ب‪ -‬اجرای تصمیمات شوراهای طبقهبندی و انضباطی؛‬ ‫پ‪ -‬همکاری‪ ،‬مساعدت و نظارت بر اجرای برنامههای بنیاد‪ ،‬انجمن و ستاد دیه؛‬ ‫ت‪ -‬نظارت بر عملکرد کارکنان مؤسسه از حیث رعایت حقوق زندانیان و نحوه رفتار آنها با زندانیان و خانوادههای‬ ‫آنان و پاسخگویی در قبال اعتراضات و درخواستهای دریافتی؛‬ ‫ث‪ -‬تأمین امنیت و محافظت از مؤسسه و زندانیان و اتخاذ تمهیدات الزم برای پیشگیری از وقوع تخلفات و‬ ‫جرائم در مؤسسه و جلوگیری از فرار زندانیان و همچنین جلوگیری از ورود اشیای ممنوعه و مواد مخدر به مؤسسه؛‬ ‫ج‪ -‬برنامه ریزی‪ ،‬مدیریت و نظارت بر آموزش‪ ،‬اصالح و تربیت‪ ،‬تأمین سالمت‪ ،‬بهداشت‪ ،‬تغذیه‪ ،‬تربیتبدنی و‬ ‫تفریحات سالم زندانیان؛‬ ‫چ‪ -‬اتخاذ تمهیدات الزم برای توسعه اشتغال زندانیان و نظارت بر مراکز اشتغال مربوط و همچنین اتخاذ تصمیم‬ ‫در خصوص حرفه آموزی و اشتغال در زندان بسته اعم از اشتغال در کارگاههای داخلی و یا اشتغال نشسته در‬ ‫خوابگاههای مؤسسه؛‬ ‫ح‪ -‬گزارش فوری تخلف یا جرائم ارتکابی توسط زندانیان و موارد فوت‪ ،‬خودکشی و خودزنی در مؤسسه به‬ ‫سلسلهمراتب سازمانی و حسب مورد به دادستان یا رئیس حوزه قضایی بخش؛‬ ‫خ‪ -‬بهرهمندی از سامانههای الکترونیکی و فناوریهای نوین در اداره امور مؤسسه و بهویژه کنترل زندانیان‪ ،‬آمار‬ ‫و اطالعات‪ ،‬مکاتبات و ثبت سوابق و اتخاذ تدابیر الزم در جهت توسعه و بهروزرسانی سامانهها؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫د‪ -‬نظارت بر وضعیت عمومی و فردی زندانیان و رسیدگی به امور آنان و نظارت بر اجرای برنامههای روزانه‪،‬‬ ‫آمارگیری از زندانیان‪ ،‬کنترل دفتر ثبت وقایع و تهیه و ارسال گزارش روزانه آمارهای مذکور برای مقامهای ذیربط؛‬ ‫‪13‬‬ ‫ذ‪ -‬جذب کمکهای مردمی با اجرای برنامههای انگیزشی و استفاده از ظرفیت تشکلهای مردمنهاد در زمینههای‬ ‫مختلف از قبیل مالی‪ ،‬معاضدتی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬حرفهآموزی‪ ،‬اشتغال و اصالح و تربیت و تأمین و یا ارتقای‬ ‫زیرساختهای عمرانی با هدف بهبود امور زندان‪ ،‬تأمین نیازهای زندانیان‪ ،‬مساعدت به آنها یا خانوادههایشان‬ ‫حسب دستورالعمل سازمان؛‬ ‫ر‪ -‬راه اندازی تارنما یا سامانه الکترونیکی مختص مؤسسه با همکاری و هماهنگی دفتر آمار و فناوری اطالعات‬ ‫سازمان‪ ،‬برای اطالعرسانی عمومی‪ ،‬جلب مشارکت و همکاری تشکلهای مردمنهاد ونهادهای حمایتی‪ ،‬ارتقاء‬ ‫نظام پاسخگویی و ارائه خدمات الکترونیکی و معاضدت قضایی و اجتماعی به خانواده زندانیان‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۱‬رئیس اندرزگاه نیز مطابق با اختیارات و وظایف تفویضی‪ ،‬مسؤولیتهای رئیس مؤسسه را در محدوده‬ ‫اندرزگاه بر عهده دارد‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۲‬رئیس مؤسسه حقوق متهمان بازداشتی را با رعایت حداکثر استانداردها‪ ،‬تأمین مینماید‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۱۰‬رئیس مؤسسه با موافقت مدیرکل زندانهای استان‪ ،‬برای زمانی که در مرخصی یا مأموریت است‪ ،‬یکی‬ ‫ً‬ ‫از معاونان خود را بهعنوان جانشین و برای روزهای تعطیل و ساعات خارج از وقت اداری‪ ،‬حداقل سه نفر را ترجیحا‬ ‫از میان رؤسای اندرزگاهها‪ ،‬مراقبان مسؤول و یا افسر نگهبان بهعنوان جانشین خود تعیین میکند تا بهصورت‬ ‫نوبتکاری انجام وظیفه نمایند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۱۱‬در اجرای ماده ‪ ۳۰‬قانون آیین دادرسی کیفری‪ ،‬تمام رؤسا‪ ،‬معاونان و مأموران مؤسسهها که وظیفه‬ ‫ضابطیت را بر عهده دارند‪ ،‬از سوی سازمان جهت طی دوره آموزشی الزم و اخذ کارت ضابطیت به دادستان مربوط‬ ‫معرفی میشوند‪.‬رؤسا‪ ،‬معاونان و مأموران مؤسسهها که دارای کارت ضابطیت هستند‪ ،‬در اجرای قرارهای‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫صادرشده و احکام حبس در مؤسسه‪ ،‬مطابق احکام یا دستور مقام قضایی اقدام مینمایند‪.‬چنانچه متهمان یا‬ ‫محکومان از بازداشتگاه یا زندانهای بسته و نیمه باز و یا حین اعزام و بدرقه فرار کنند و یا مرتکب جرمی شوند‪،‬‬ ‫‪14‬‬ ‫رئیس‪ ،‬معاونان و مأموران مؤسسه با رعایت مقررات قانون آیین دادرسی کیفری بهعنوان ضابط خاص انجام وظیفه‬ ‫میکنند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۱۲‬در هر مؤسسه «مراقب مسؤول» زیر نظر رئیس مؤسسه و یا رئیس اندرزگاه انجام وظیفه میکند‪.‬اه ّم‬ ‫وظایف مراقب مسؤول در مؤسسه به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف‪ -‬سرشماری و تهیه آمار زندانیان و ثبت موارد آزادی‪ ،‬جابجایی و انتقال زندانیان و تحویل گرفتن زندانیان‬ ‫جدید؛‬ ‫ب‪ -‬نظارت و کنترل ورود و خروج زندانیان و ثبت وقایع و گزارش فوری حوادث و رویدادها از قبیل قانونشکنی‪،‬‬ ‫درگیری و نزاع‪ ،‬اغتشاش‪ ،‬تجمع غیرعادی‪ ،‬قدرتنمایی‪ ،‬بهرهکشی و اجیر کردن دیگران‪ ،‬قماربازی‪ ،‬ایجاد‬ ‫سروصدا و بینظمی‪ ،‬اعتصاب غذا‪ ،‬فرار‪ ،‬خودزنی‪ ،‬خودکشی‪ ،‬بیماری و فوت زندانی به مقام مافوق؛‬ ‫پ‪ -‬نظارت بر تحویل و تحول نوبتکاری و جابجایی کارکنان داخل اندرزگاه و تنظیم لوح نگهبانی نوبتکاری‬ ‫مراقبان داخل اندرزگاه؛‬ ‫ت‪ -‬نظارت بر اعزام زندانیان به مراجع و مراکزی مانند بهداری‪ ،‬سالن مالقات‪ ،‬واحد اصالح و تربیت و کارگاههای‬ ‫حرفه آموزی و اشتغال و انجام هماهنگی و مراقبتهای الزم؛‬ ‫ث‪ -‬دریافت درخواستهای قانونی زندانیان‪ ،‬رسیدگی به این درخواستها‪ ،‬گزارش آن به مقام مافوق و اعالم‬ ‫نتیجه به زندانی؛‬ ‫ج‪ -‬نظارت بر امر توزیع خوراک‪ ،‬پوشاک‪ ،‬مواد غذایی‪ ،‬لوازم بهداشتی و ارائه خدمات رفاهی و فروشگاهها؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫چ‪ -‬کنترل و پیشگیری از هرگونه تخلف در درون اندرزگاه و نظارت بر تقسیم کار عادالنه بین زندانیان؛‬ ‫ح‪ -‬بازرسی و کنترل تمام بخشهای اندرزگاه‪ ،‬اعم از بازرسی نوبهای و سرزده بهویژه در شب به همراه مأموران‬ ‫‪15‬‬ ‫یگان و همچنین نظارت از طریق تجهیزات و دوربینهای مداربسته؛‬ ‫خ‪ -‬نظارت بر عملکرد مراقبان و دیگر کارکنان اندرزگاه؛‬ ‫د‪ -‬انجام وظایف رئیس اندرزگاه در غیاب وی؛‬ ‫ذ‪ -‬نظارت بر اجرای برنامه روزانه زندانیان؛‬ ‫ر‪ -‬همکاری و تبادل اطالعات با فرمانده یگان حفاظت در امور مربوط به تأمین امنیت مؤسسه؛‬ ‫ز‪ -‬انجام دیگر امور ارجاعی طبق دستور مافوق و شرح وظایف سازمانی‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۱۳‬وظایف دیگر مسؤوالن و کارکنان مؤسسه بر اساس شرح وظایف پست سازمانی مصوب و امور محوله‬ ‫از سوی مقام مافوق است‪.‬‬ ‫مبحث سوم‪ -‬یگان حفاظت‬ ‫ماده ‪ -۱۴‬یگان حفاظت سازمان‪ ،‬وظیفه حفاظت فیزیکی از مؤسسههای تابعه‪ ،‬اعزام زندانیان‪ ،‬استقرار نظم و‬ ‫تأمین امنیت‪ ،‬پیشگیری و جلوگیری از فرار زندانی‪ ،‬کنترل هرگونه اغتشاش‪ ،‬شورش یا اقدامهای مخل امنیت و‬ ‫همچنین آموزش و مدیریت پاسیاران و سربازان و دیگر نیروهای تحت امر را بر عهده دارد‪.‬اعزام خارج از حوزه‬ ‫قضایی تا تأمین نیروهای موردنیاز و استقرار کامل یگان یادشده‪ ،‬با هماهنگی سازمان‪ ،‬توسط نیروهای انتظامی‬ ‫صورت میگیرد‪.‬‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ماده ‪ -۱۵‬مسئولیت اداره یگان حفاظت بر عهده رئیس سازمان است؛ این امر مانع از نظارت تخصصی ناجا‬ ‫(انتظامی و حفاظتی) بر یگان نیست‪.‬‬ ‫‪16‬‬ ‫ماده ‪ -۱۶‬اهم وظایف فرمانده یگان حفاظت مؤسسه به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف‪ -‬تهیه و تنظیم برنامه های حفاظت فیزیکی و نظم و امنیت مؤسسه در چارچوب دستورالعملهای ابالغی و‬ ‫پیشبینی وسایل‪ ،‬امکانات و نیروی انسانی موردنیاز؛‬ ‫ب‪ -‬نظارت مستمر بر امور حفاظت فیزیکی و برقراری نظم و امنیت مؤسسه و محوطه پیرامونی‪ ،‬بررسی دفتر‬ ‫وقایع‪ ،‬رسیدگی به گزارشهای رسیده از اتفاقات‪ ،‬تأیید لوحه نگهبانی و پاسداری و گزارش امور به مقامات مافوق؛‬ ‫پ‪ -‬برنامه ریزی و نظارت برای کنترل ورود و خروج و بازرسی از تمامی وسایل نقلیه‪ ،‬اشیاء و وسایلی که به مؤسسه‬ ‫وارد یا از آن خارج میشود و ثبت وقایع مربوط؛‬ ‫ت‪ -‬برنامهریزی و نظارت بر ورود و خروج مراجعان و بازرسی بدنی دقیق از زندانیان‪ ،‬کارکنان و مراجعان به هنگام‬ ‫ورود به مؤسسه یا خروج از آن بهنحویکه اقالم ممنوع وارد یا خارج نشود؛‬ ‫ث‪ -‬نظارت بر حضوروغیاب کارکنان یگان و نیروهای وظیفه در نوبتکاری یگان‪ ،‬امور نگهبانی و گشتها؛‬ ‫ج‪ -‬بازدید و بررسی وضع ظاهری کارکنان یگان و نیروهای وظیفه به هنگام برگزاری مراسم صبحگاهی و حین‬ ‫انجام وظیفه و ارائه آموزش و تذکرات ضروری به آنها و در صورت لزوم تنبیه انضباطی کارکنان و نیروهای وظیفه‬ ‫یگان مطابق مقررات حاکم؛‬ ‫چ‪ -‬برنامه ریزی و نظارت بر آموزش و تمرین کارکنان یگان نسبت به وظایف مقرر و اجرای طرحهای دفاعی‪،‬‬ ‫امنیتی و انضباطی مؤسسه؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ح‪ -‬بازدید مستمر از کلیه اماکن مؤسسه‪ ،‬بازرسی و تفتیش نوبهای و موردی با هماهنگی رئیس مؤسسه از داخل‬ ‫سالنها و اندرزگاههای آن مؤسسه جهت کشف اشیای ممنوعه و دستور جمعآوری اشیای زائد در محل‪ ،‬نظارت بر‬ ‫‪17‬‬ ‫تجهیزات دوربینهای مداربسته و عملکرد متصدیان آن‪ ،‬پستهای نگهبانی و انبار سالح‪ ،‬مهمات و تجهیزات و‬ ‫نظارت و کنترل امر تحویل سالح و مهمات و استفاده صحیح از آنها مطابق مقررات حاکم؛‬ ‫خ‪ -‬برنامه ریزی و هماهنگی در مورد نحوه اعزام و انتقال زندانیان و یا متهمان بازداشتی به مراجع قضایی و دیگر‬ ‫مراجع قانونی توسط مأموران ناجا و یا کارکنان یگان حفاظت سازمان؛‬ ‫د‪ -‬ابالغ دستور مقامات مافوق و بخشنامههای اداری و انتظامی به مأموران مربوط و نظارت بر حسن اجرای‬ ‫آنها؛‬ ‫ذ‪ -‬انجام دیگر امور ارجاعی طبق دستور مافوق و شرح وظایف سازمانی‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬مقامهای رسمی به تشخیص رئیس مؤسسه و همچنین مقامهای قضایی از اقدام موضوع بند «ت»‬ ‫مستثنی هستند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۱۷‬افسر نگهبان مؤسسه تحت نظر فرمانده یگان حفاظت انجام وظیفه میکند‪.‬اهم وظایف افسر نگهبان‬ ‫به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف‪ -‬مطالعه وقایع ثبت شده در گذشته و پیگیری دستورهای صادره از سوی مقام مافوق و ارائه گزارش به مقام‬ ‫مذکور؛‬ ‫ب‪ -‬نظارت بر عوامل نگهبانی از قبیل کنترل حضوروغیاب آنها‪ ،‬تحویل اسلحه و مهمات؛‬ ‫پ‪ -‬نظارت بر امور نگهبانی و تحویل و تحول این امر و گزارش وقایع نوبتکاری قبلی و آخرین وضعیت موجود؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ت‪ -‬بازدید مستمر از عوامل نگهبانی و اماکن انتظامی؛‬ ‫ث‪ -‬نظارت بر وضعیت ظاهری کارکنان یگان حفاظت؛‬ ‫‪18‬‬ ‫ج‪ -‬اجرای مراسم صبحگاه و شامگاه؛‬ ‫چ‪ -‬تنظیم و ثبت وقایع و گزارشهای نهایی در دفاتر و سامانه مربوط بهصورت صحیح و بدون امکان تغییر و‬ ‫خطخوردگی مطابق دستورالعملهای صادره؛‬ ‫ح‪ -‬نظارت بر نحوه بازرسی در درب ورودی‪ ،‬درج اطالعات زندانیان و مراجعان و بازرسی دقیق بدنی آنها‪ ،‬ورود‬ ‫و خروج وسایل نقلیه و بازرسی آنها بدون لحاظ هرگونه استثناء و همچنین بازرسی دیگر تجهیزات و جلوگیری از‬ ‫ورود اشیاء و اقالم ممنوع به مؤسسه و نظارت بر امر نگهداری اشیای امانی دریافتی از مراجعان‪ ،‬در محل صندوق‬ ‫یا کیسه اختصاصی با درج مشخصات یا کد صاحب اشیاء؛‬ ‫خ‪ -‬ارائه گزارش از وضعیت حفاظت فیزیکی مؤسسه در زمینه مشکالت‪ ،‬ایرادها و نقایص به رئیس مؤسسه و‬ ‫فرمانده یگان حفاظت و پیگیری تا رفع کامل این موارد؛‬ ‫د‪ -‬نظارت بر امور محوطه داخلی بین پوسته اول و دوم مؤسسه‪ ،‬مانند نظافت کلیه اماکن انتظامی و اطمینان از‬ ‫نبود ضعف حفاظتی در ساختمان و تأسیسات؛‬ ‫ذ‪ -‬گزارش فوری حوادث و رویدادهای داخل مؤسسه به مقام مافوق؛‬ ‫ر‪ -‬عهدهدار شدن امور در غیاب رئیس و جانشین مؤسسه در صورت تفویض اختیار؛‬ ‫ز‪ -‬کنترل و نظارت بر عملکرد دوربینهای مداربسته؛‬ ‫ژ‪ -‬انجام دیگر امور ارجاعی طبق دستور مقام مافوق و شرح وظایف سازمانی‪.‬‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫تبصره‪ -‬کلیه نیروهای یگان حفاظت در زمان نگهبانی یا اعزام و انتقال زندانی‪ ،‬به دلیل مالحظات امنیتی باید‬ ‫از رفتارهای زیر اجتناب نمایند‪ :‬ترک نگهبانی‪ ،‬خوابیدن‪ ،‬غذا خوردن‪ ،‬استعمال دخانیات‪ ،‬صحبت کردن با زندانی‬ ‫‪19‬‬ ‫و انجام افعالی که باعث انصراف خاطر آنان از خدمت و مراقبت از زندانیان در تکالیف مقرره شود‪.‬نگهبانان باید‬ ‫همیشه مجهز و ملبس به لباس رسمی و تمیز و مرتب بوده و مواقعی که در داخل مؤسسهها مأموریت داشته باشند‪،‬‬ ‫بدون اسلحه انجام وظیفه نمایند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۱۸‬کارکنان یگان حفاظت بهجز کارکنان مأمور به خدمت از نیروهای مسلح جمهوری اسالمی ایران در‬ ‫ارتباط با ضوابط اداری‪ ،‬مالی و استخدامی تابع قوانین و مقررات و آییننامههای مربوط سازمان هستند‪.‬کلیه‬ ‫کارکنان این یگان در راستای وظایف حفاظتی‪ ،‬انتظامی و بهکارگیری سالح‪ ،‬مهمات و تجهیزات انتظامی تابع‬ ‫آییننـامه انضباطی نیروهای مسلح جمهوری اسالمی ایران و تحت امر فرمانده یگان حفاظت سازمان‪ ،‬هستند‪.‬به‬ ‫تخلفات کارکنان این یگان‪ ،‬به جز موارد مذکور در این ماده‪ ،‬در هیات رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان سازمان‬ ‫رسیدگی میشود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۱۹‬ضابطان دادگستری مکلفاند در مواقع اضطراری با درخواست مؤسسه و هماهنگی با مقام قضایی‬ ‫ذیربط‪ ،‬همکاری الزم را با یگان حفاظت مؤسسه به عمل آورند‪.‬‬ ‫مبحث چهارم‪ -‬واحد امور قضایی مؤسسه‬ ‫ماده ‪ -۲۰‬اهم وظایف مسؤول واحد امور قضایی مؤسسه به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف‪ -‬مدیریت و نظارت بر اجرای فرایند پذیرش زندانی؛‬ ‫ب‪ -‬ثبت اطالعات مربوط به وضعیت قضایی زندانی و یا نظارت بر ثبت این اطالعات از سوی مددکاران قضایی یا‬ ‫کارشناسان اجرای احکام مؤسسه؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫پ‪ -‬ثبت و یا نظارت بر ورود سیستمی اطالعات قرارها‪ ،‬احکام‪ ،‬اوراق و دستورات قضایی از سامانههای قوه قضاییه‬ ‫به سامانه سجازا و درج اوراق قضایی در پرونده مربوط‪ ،‬بهروزرسانی و تطبیق اطالعات سامانه و پرونده زندانی با‬ ‫‪20‬‬ ‫وضعیت وی‪ ،‬خالصهنویسی‪ ،‬اسکن و برگشماری اوراق پرونده کاغذی و تکمیل پرونده الکترونیکی؛‬ ‫ت‪ -‬نظارت بر مدیریت بخش تشخیص مؤسسه و کیفیت تکمیل اطالعات پرونده وضعیت زندانی توسط واحدهای‬ ‫ذیربط؛‬ ‫ث‪ -‬تهیه خالصه گزارش از وضعیت قضایی زندانی بهمنظور بهرهبرداری در جلسات شوراهای طبقهبندی و‬ ‫انضباطی؛‬ ‫ج‪ -‬پیگیری درخواست های قانونی زندانی ازجمله تقاضای انتقال به زندان محل اقامتگاه و همچنین نظارت بر‬ ‫عملکرد مددکاران قضایی در راستای اعمال بهموقع معاضدت قضایی و ارفاقهای قانونی و حسب مورد انعکاس‬ ‫به شورای طبقهبندی و مراجع قضایی؛‬ ‫چ‪ -‬ابالغ بهموقع دادنامه‪ ،‬احضاریه‪ ،‬اخطاریه و دیگر اوراق قضایی یا اداری به زندانی و ارسال نتیجه ابالغ به مرجع‬ ‫قضایی‪ ،‬مطابق قوانین و مقررات؛‬ ‫ح‪ -‬اجرای فوری دستورهای قضایی از قبیل دستورهای راجع به حبس‪ ،‬حبس بدل از جزای نقدی یا ناشی از‬ ‫محکومیتهای مالی‪ ،‬عفو و تخفیف مجازات‪ ،‬آزادی مشروط و یا تعلیق و توقف اجرای حکم؛‬ ‫خ‪ -‬نظارت بر اعمال تقویم و ثبت محکومیتها در پرونده الکترونیکی و آزادی بهموقع زندانی و در صورت لزوم‬ ‫پیگیری از طریق مراجع قضایی؛‬ ‫د‪ -‬پیگیری وضعیت قضایی متهمان و محکومان دارای محکومیت غیر قطعی‪ ،‬از طریق مکاتبه با مراجع قضایی‬ ‫در خصوص رعایت مواعد قانونی برای بازنگری در قرار تأمین؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ذ‪ -‬گزارش اجرای محکومیت یا اعالم آزادی به مراجع ذی ربط و درخواست رفع ابهامات مربوط به اجرا از قاضی‬ ‫اجرا و اعالم محکومیتهای متعدد بهمنظور اعمال مقررات تعدد؛‬ ‫‪21‬‬ ‫ر‪ -‬فراهم کردن مقدمات الزم برای اعزام بهموقع زندانی به مراجع قضایی‪ ،‬قانونی‪ ،‬درمانی‪ ،‬پزشکی قانونی و یا‬ ‫محل اجرای مجازات‪ ،‬خروج زندانی از مؤسسه و تحویل به مراجع انتظامی یا اطالعاتی و نظارت و پیگیری عودت‬ ‫زندانی به مؤسسه در مواعد مقرر؛‬ ‫ز‪ -‬همکاری با بهداری در امور مربوط به زندانی بیمار و گزارش وضعیت وی به مقام مافوق؛‬ ‫ژ‪ -‬فراهم کردن تمهیدهای الزم بهمنظور دسترسی متهم به کفیل یا وثیقهگذار‪ ،‬در وقت اداری و یا خارج از آن‪.‬در‬ ‫این موارد واحد کشیک قضایی مستقر در مؤسسه باید حتیالمقدور بدون مطالبه پرونده اقدام کند‪.‬‬ ‫س‪ -‬نظارت بر حضور کارشناسان اجرای احکام یا مددکاران قضایی بهصورت نوبتکاری شبانهروزی در خارج از‬ ‫ساعات اداری و روزهای تعطیل‪ ،‬جهت ارائه خدمات مستمر در واحد امور قضایی مؤسسه در موارد فوری و ضروری‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬چنانچه مسؤول واحد امور قضایی در راستای تکالیف خود با حکم یا قرار غیرقانونی یا نامتناسب منجر به‬ ‫بازداشت و یا دستور قضایی مغایر با سیاستهای مصوب شورای مرکزی طبقهبندی و یا مغایر با مصوبات شورای‬ ‫طبقهبندی مواجه شود‪ ،‬مراتب را به رئیس مؤسسه اعالم میکند‪.‬‬ ‫ماده ‪« -۲۱‬پرونده اجرای احکام» هر زندانی یا متهم بازداشتی‪ ،‬شامل اطالعات زیر است‪:‬‬ ‫اطالعات سجلی‪ ،‬کد ملی‪ ،‬تصویر چهره زندانی‪ ،‬آدرس محل سکونت و کدپستی آن‪ ،‬نشانی و تلفن محل اقامت‬ ‫والدین یا یکی از بستگان درجهیک‪ ،‬برگ قرار یا محکومیت‪ ،‬صورتجلسه لباس و اشیاء زندانی‪ ،‬رسید تحویل‬ ‫زندانی‪ ،‬اعالم بازداشتی به مرجع ذی ربط‪ ،‬مستندات و اطالعات پرونده قضایی‪ ،‬مکاتبات زندان با مراجع مذکور‪،‬‬ ‫اطالعات مربوط به درجه قانونی جرائم‪ ،‬انگشتنگاری‪ ،‬سوابق کیفری‪ ،‬تصویر آراء قضایی‪ ،‬ابالغیهها و دستورهای‬ ‫قضایی صادرشده‪ ،‬عنوان اتهامی‪ ،‬نوع محکومیت‪ ،‬نوع و میزان قرار تأمین کیفری‪ ،‬شماره قرار یا حکم و تاریخ آن‪،‬‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫میزان مجازات و محکومیت مالی‪ ،‬تاریخ شروع بازداشت‪ ،‬ایام بازداشت قبلی‪ ،‬تاریخ آزادی‪ ،‬سوابق برخورداری از‬ ‫ارفاقها و معاضدت قضایی‪ ،‬خالصه وضعیت آراء‪ ،‬سوابق مرخصی‪ ،‬غیبت از مرخصی‪ ،‬غیبت از محل اشتغال‬ ‫‪22‬‬ ‫خارج از مؤسسه و صورتجلسات شورای طبقهبندی و شورای انضباطی و تصمیمات رئیس مؤسسه یا کمیته‬ ‫تخصصی اصالح و تربیت در خصوص اجرای ماده ‪ ۲۷‬این آییننـامه و تبصرههای آن؛‬ ‫فصل سوم‪ -‬طبقهبندی زندانیان و شورای طبقهبندی‬ ‫ماده ‪ -۲۲‬بهمنظور ایجاد رویه واحد در تفکیک و تخصیص زندانهای هر استان‪ ،‬برنامهریزی و نظارت در امر‬ ‫طبقهبندی زندانیان در چارچوب این آییننامه‪« ،‬شورای مرکزی طبقهبندی» با حضور دادستان کل کشور یا نماینده‬ ‫وی‪ ،‬رئیس سازمان‪ ،‬معاون قضایی‪ ،‬معاون اصالح و تربیت و معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان‪ ،‬تشکیل‬ ‫میگردد‪.‬معاون اصالح و تربیت سازمان بهعنوان دبیر این شورا‪ ،‬برگزاری جلسات را حداقل برای هر سه ماه یکبار‬ ‫هماهنگ مینماید‪.‬هر یک از مدیران کل زندانهای سراسر کشور به هنگام بررسی وضعیت طبقهبندی زندانیان‬ ‫استان مربوط‪ ،‬با هماهنگی قبلی در جلسات شورا شرکت میکنند‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬مصوبات این شورا برای اجرا‪ ،‬توسط دادستان کل کشور به دادستانهای سراسر کشور و توسط رئیس‬ ‫سازمان به مدیران کل زندانها ابالغ و در سامانه سجازا ثبت میشود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۲۳‬در هر مؤسسه‪« ،‬شورای طبقهبندی» با ترکیب زیر و با حضور قاضی اجرا تشکیل میشود‪:‬‬ ‫الف‪ -‬قاضی اجرا (قاضی ناظر زندان) بهعنوان رئیس شورا؛‬ ‫ب‪ -‬رئیس مؤسسه یا یکی از معاونان وی؛‬ ‫پ‪ -‬مسؤول واحد امور قضایی مؤسسه یا یک نفر از مددکاران قضایی بهعنوان دبیر شورا؛‬ ‫ت‪ -‬رئیس اندرزگاه مربوط؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ث‪ -‬مسئول واحد اصالح و تربیت و یا احد از مددکاران اجتماعی یا کارشناسان فرهنگی مؤسسه به انتخاب وی؛‬ ‫ج‪ -‬مسؤول واحد حفاظتواطالعات موسسه؛‬ ‫‪23‬‬ ‫چ‪ -‬مسؤول واحد بهداشت و درمان و یا روانشناس مؤسسه‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۲۴‬وظایف شورای طبقهبندی به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف‪ -‬اتخاذ تصمیمات کلی برای تفکیک و طبقهبندی برای متهمان و محکومان جدیدالورود‪ ،‬با رعایت مصوبات‬ ‫شورای مرکزی طبقهبندی و همچنین اتخاذ تصمیم موردی در خصوص مواردی که رئیس مؤسسه با پیشنهاد‬ ‫سامانه سجازا برای طبقهبندی مخالفت کرده و یا در مواردی که زندانی اعتراض نموده است؛‬ ‫ب‪ -‬اتخاذ تمهیدات و تدابیر الزم برای اجرای سیاستها و دستورالعملهای ابالغی از سوی سازمان در خصوص‬ ‫سطح امور رفاهی و خصوصیات تفصیلی هر طبقه یا هر بخش از مؤسسه؛‬ ‫پ‪ -‬بررسی وضعیت زندانیان دارای شرایط انتقال به انواع مؤسسههای کیفری؛‬ ‫ت‪ -‬بررسی درخواستهای مرخصی زندانیان؛‬ ‫ث‪ -‬بررسی درخواستهای اشتغال یا عدم اشتغال در زندان نیمه باز و همچنین در مراکز حرفه آموزی و اشتغال یا‬ ‫خارج از مؤسسه که تحت نظارت سازمان است؛‬ ‫ج‪ -‬بررسی ادعای توبه متهمان بازداشتی بر اساس گزارش مشروح مددکار اجتماعی یا یکی از روحانیون به انتخاب‬ ‫رئیس مؤسسه و همچنین بررسی ادعای توبه محکومان‪ ،‬مبتنی بر درجه اعتباری زندانی و صدور گواهی مستدل‬ ‫مبنی بر تنبه زندانی و مقرون به صحت بودن ادعای توبه وی‪ ،‬برای ارائه به مرجع قضایی مربوط؛‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫چ‪ -‬پیشنهاد و اظهارنظر نسبت به درخواست آزادی مشروط‪ ،‬تعلیق اجرای مجازات‪ ،‬عفو و تخفیف مجازات‬ ‫محکوم؛‬ ‫‪24‬‬ ‫ح‪ -‬پیشنهاد تبدیل مجازات حبس به نظام نیمهآزادی و یا آزادی تحت نظارت سامانههای الکترونیکی‪ ،‬موضوع‬ ‫مواد ‪ ۵۷ ،۵۶‬و ‪ ۶۲‬قانون مجازات اسالمی و ماده ‪ ۵۵۳‬قانون آیین دادرسی کیفری؛‬ ‫تبصره ‪ -۱‬مصوبات این شورا با لحاظ پیشنهادهای سامانه سجازا و درجه اعتباری زندانی‪ ،‬مبتنی بر رأی اکثریت‬ ‫است و در سامانه سجازا ثبت و به زندانی ابالغ میشود‪.‬اجرای این مصوبات‪ ،‬در خصوص طبقهبندی‪ ،‬انتقال‪،‬‬ ‫اشتغال خا رج از زندان بسته و مرخصی زندانیان‪ ،‬منوط به موافقت قاضی اجرا است و در سایر موارد‪ ،‬رئیس مؤسسه‬ ‫مراتب را به همراه صورتجلسه مصوبه‪ ،‬جهت اتخاذ تصمیم قضایی‪ ،‬به واحد اجرای احکام دادسرا یا مرجع قضایی‬ ‫ذیربط گزارش مینماید‪.‬صورتجلسات مذکور با درج تاریخ و بدون خطخوردگی تنظیم و امضاء کنندگان نام و‬ ‫نام خانوادگی‪ ،‬سمت و نظر خود را به صراحت اعالم میکنند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۲‬درصورتیکه شورای طبقهبندی‪ ،‬درخواست طرحشده و یا پیشنهاد سامانه هوشمند سجازا را نپذیرفت‪،‬‬ ‫علت مخالفت را بهطور کتبی و مستدل در سامانه مذکور و پرونده اجرای احکام ثبت میکند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۳‬سامانه بر اساس درصد پیشنهادهایی که توسط شورای طبقهبندی در هر مؤسسه تأیید نمیشود‬ ‫بهصورت تصادفی درصدی از موارد عدم تأیید را جهت تحلیل و بررسی به مدیرکل زندانهای استان ارجاع میدهد‬ ‫و او نتایج این بررسی را جهت اخذ تصمیمات مقتضی به معاون قضایی سازمان و دادستان مرکز استان اعالم‬ ‫میکند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۲۵‬در مؤسسههایی که بیش از یک قاضی اجرا حضور دارد‪ ،‬انتخاب قاضی عضو شورا بر عهده دادستان‬ ‫شهرستان مربوط است‪.‬در ندامتگاه عمومی و مؤسسههایی که از حوزههای مختلف قضایی یک استان‪ ،‬زندانی‬ ‫میپذیرد‪ ،‬حسب مورد یکی از معاونان دادستان مرکز استان یا قضات اجرا‪ ،‬توسط دادستان مرکز استان بهعنوان‬ ‫سرپرست واحد نظارت و رئیس شورای طبقهبندی مؤسسه تعیین میشود و در خصوص کلیه امور مربوط به ارفاقات‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫قانونی و درخواستهای زندانیان تمام حوزهها اتخاذ تصمیم مینمایند‪.‬این امر مانع از نظارت دادستانهای‬ ‫حوزههای قضایی مربوط به امور زندانیان آن حوزه نیست‪.‬در مؤسسههایی که جمعیت کیفری آنها بیش از یک‬ ‫‪25‬‬ ‫هزار نفر است‪ ،‬به ازای هر هزار نفر زندانی یک قاضی اجرا به صورت تمام وقت مستقر میشود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۲۶‬جلسات شورای طبقهبندی در مؤسسههای دارای بیش از پانصد زندانی حداقل دو روز در هفته و در‬ ‫مؤسسه های دارای کمتر از این تعداد زندانی‪ ،‬حداقل یک روز در هفته به دعوت دبیر شورا تشکیل میشود‪.‬‬ ‫درهرحال شورای طبقهبندی باید حداکثر ظرف یکماه حسب گزارشهای رسیده یا تقاضای زندانیان‪ ،‬نسبت به هر‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫یک از موضوعات مطرح‪ ،‬نفیا یا اثباتا تصمیمگیری مجدد نماید و باید نظر مکتوب و مستدل خود را به زندانی ابالغ‬ ‫و در سامانه مذکور و پرونده اجرای احکام ثبت کند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۲۷‬پس از تکمیل پرونده وضعیت‪ ،‬رئیس مؤسسه‪ ،‬با رعایت مصوبات کلی شورای طبقهبندی و پیشنهاد‬ ‫سامانه سجازا‪ ،‬برای بهرهمندی زندانیان از برنامه اصالح و تربیت ّ‬ ‫معین و مناسب‪ ،‬نسبت به تطبیق و ابالغ طبقه‬ ‫هر زندانی و تفکیک و انتقال وی به بخش مربوط در مؤسسه‪ ،‬اقدام مینماید‪.‬چنانچه تصمیم رییس مؤسسه مغایر‬ ‫با پیشنهاد سامانه سجازا باشد یا زندانی به تصمیم رییس مؤسسه اعتراض نماید‪ ،‬موضوع به شورای طبقهبندی‬ ‫ارجاع میشود‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۱‬رئیس مؤسسه میتواند این وظیفه را به «کمیته تخصصی اصالح و تربیت مؤسسه» تفویض نماید‪.‬این‬ ‫کمیته متشکل است از‪ :‬مسؤول واحد اصالح و تربیت یا مسؤول واحد فرهنگی مؤسسه و دو نفر کارشناس در‬ ‫زمینههای روانشناسی و علوم تربیتی با انتخاب رئیس مؤسسه‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۲‬هر یک از متهمان بازداشتی و محکومان زندانی میتوانند ظرف یک هفته از تاریخ طبقهبندی و یا‬ ‫جداسازی‪ ،‬به تصمیم اتخاذ شده از سوی رئیس مؤسسه یا کمیته تخصصی اصالح و تربیت‪ ،‬اعتراض نمایند‪.‬به‬ ‫اعتراضات مطروحه در اولین جلسه شورای طبقهبندی‪ ،‬حداکثر ظرف یک هفته رسیدگی و تعیین تکلیف میگردد‪.‬‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫تبصره ‪ -۳‬هرگونه تصمیمگیری برای تعیین یا تغییر طبقهبندی و تفکیک هر یک از زندانیان توسط شورای‬ ‫طبقهبندی یا رئیس مؤسسه و یا کمیته تخصصی اصالح و تربیت‪ ،‬ضمن ابالغ به زندانی‪ ،‬باید کتبی صورتجلسه‬ ‫‪26‬‬ ‫و ضم پرونده اجرای احکام زندانی گردد و تصویر آن در پرونده رفتاری زندانی منعکس گردد‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۲۸‬زندانیان هر یک از مؤسسههای کیفری بهجز کانون‪ ،‬درصورتیکه به علت ارتکاب تخلف‪ ،‬در شورای‬ ‫انضباطی محکوم شوند و اخالق و رفتار و سوابق آنان حکایت از وجود حالت خطرناک باشد‪ ،‬به تشخیص و تصویب‬ ‫شورای طبقه بندی در نوبت اول حداکثر به مدت ده روز و در نوبت دوم به مدت پانزده روز در محل جداگانه‬ ‫(عنداالقتضاء در اتاقهای یک یا چند نفره) در آن مؤسسه نگهداری میشوند‪.‬اختصاص سالن جداگانه برای‬ ‫نگهداری این زندانیان بالمانع است‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬کلیه محکومان جرائم مواد مخدر و روانگردان در «اردوگاههای کاردرمانی»‪ ،‬نگهداری میشوند‪.‬در‬ ‫استانهایی که این اردوگاهها تاکنون از سوی دولت احداث نگردیده است‪ ،‬این محکومان‪ ،‬مطابق با ضوابط این‬ ‫آییننامه‪ ،‬در ندامتگاههای عمومی نگهداری میشوند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۲۹‬رئیس مؤسسه و در غیاب وی باالترین مقام مسؤول در مؤسسه میتـواند زندانیانی را که در نظم مؤسسه‬ ‫اخالل کردهاند‪ ،‬حداکثر به مدت ‪ ۲۴‬ساعت جداسازی و در اول وقت اداری مراتب را به شورای طبقهبندی و شورای‬ ‫انضباطی گزارش کند‪.‬شورای طبقهبندی بر اساس ماده ‪ ۲۸‬اتخاذ تصمیم میکند‪.‬وضعیت زندانیان یا متهمانی‬ ‫که به دلیل داشتن حالت خطرناک و یا اخالل در نظم عمومی و اذیت و آزار دیگر زندانیان‪ ،‬مطابق تصمیم شورای‬ ‫طبقهبندی مؤسسه‪ ،‬جداسازی شده و در محل جداگانه در مؤسسه نگهداری میشوند‪ ،‬بالفاصله به مسؤول واحد‬ ‫بهداری و واحد مشاوره مؤسسه و حداکثر ظرف ‪ ۲۴‬ساعت به قاضی اجرا و دادستان شهرستان گزارش میشود‪.‬‬ ‫الزم است زندانی در این شرایط نیز بهصورت روزانه از مالقات با پزشک یا مسؤل بهداری‪ ،‬استحمام‪ ،‬کتابخوانی‪،‬‬ ‫مشاوره روانشناس یا روحانی مؤسسه و همچنین از هواخوری (حداقل یک ساعت در روز) جدا از دیگران‪ ،‬بهرهمند‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ماده ‪ -۳۰‬زندانیان در حال تحمل محکومیت که به دلیل داشتن پرونده اتهامی دیگر تحت قرار میباشند‬ ‫(محکومان دارای قرار باز) در مؤسسه کیفری مربوط نگهداری میشوند‪ ،‬مگر آنکه طبق دستور صریح مقام قضایی‬ ‫‪27‬‬ ‫صالحیتدار‪ ،‬حضور آنها برای مدت معین در نزدیکترین بازداشتگاه به مرجع قضایی‪ ،‬ضرورت داشته باشد‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۳۱‬نگهداری محکومان و متهمان در یک مکان ممنوع است‪.‬نگهداری متهمان در بازداشتگاهها و زیر‬ ‫نظر سازمان صورت میگیرد‪.‬متهم بازداشتی حداکثر تا زمان صدور رأی دادگاه در بازداشتگاه عمومی نگهداری‬ ‫می شود‪ ،‬مگر آنکه به دستور مقام قضایی یا مطابق با مصوبات کلی شورای مرکزی طبقهبندی‪ ،‬نگهداری وی در‬ ‫بازداشتگاه امنیتی‪ ،‬نظامی و یا انتظامی که زیر نظر سازمان تشکیل شده و تحت نظارت سازمان میباشد‪ ،‬ضروری‬ ‫ً‬ ‫تشخیص داده شود‪.‬حضور محکومان در بازداشتگاه مطلقا ممنوع است‪.‬متهم‪ ،‬زندانی محسوب نمیگردد و محل‬ ‫نگهداری او درهرحال حتی در قرنطینه یا واحد تشخیص و محوطه هواخوری باید جدا از محکومان باشد‪.‬تا هنگامی‬ ‫که بازداشتگاههای موضوع این آییننـامه ایجاد نشده است‪ ،‬در نزدیکترین مؤسسه‪ ،‬محل جداگانه و‬ ‫طبقهبندیشدهای برای نگهداری متهمان تحت قرار در نظر گرفته میشود‪.‬کلیه ضوابط و مقررات اداری‪ ،‬امنیتی‪،‬‬ ‫انضباطی‪ ،‬بهداشتی‪ ،‬درمانی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬مشاوره و مددکاری و اصول طبقهبندی مربوط به مؤسسههای کیفری‪ ،‬با‬ ‫رعایت حداکثری حقوق متهمان و حداقل محدودیتها‪ ،‬در بازداشتگاهها نیز حاکم است‪.‬بازداشتگاهها باید از حیث‬ ‫امکانات و امور رفاهی‪ ،‬در مقایسه با زندانها از حداکثر امکانات برخوردار باشند‪.‬به محض ابالغ رأی یا برگ اعالم‬ ‫محکومیت اعم از قطعی و غیر قطعی‪ ،‬محکومعلیه حسب مورد از بازداشتگاه به ندامتگاه عمومی و یا اردوگاه‬ ‫کاردرمانی منتقل میشود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۳۲‬سازمان میتواند برای ایجاد بازداشتگاهها از ظرفیت بخش خصوصی و نهادهای عمومی غیردولتی‬ ‫استفاده کند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۳۳‬در هر یک از مؤسسهها‪ ،‬ضمن رعایت مصوبات شورای طبقهبندی‪ ،‬درهرحال زندانیان زیر جدای از‬ ‫دیگر زندانیان نگهداری میشوند‪:‬‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫الف‪ -‬محکومان دارای بیش از هجده سال تا بیست و پنج سال سن؛‬ ‫ب‪ -‬محکومان جرائم سیاسی؛‬ ‫‪28‬‬ ‫پ‪ -‬محکومان روحانی و نظامی؛‬ ‫ت‪ -‬محکومان مالی در اجرای مواد ‪ ۳‬و ‪ ۵‬قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب ‪۱۳۹۴‬؛‬ ‫ث‪ -‬محکومان اتباع خارجی تا حد امکان؛‬ ‫ج‪ -‬محکومان دارای ناتوانی جسمی‪ ،‬روانی یا اختاللهای هویت جنسیتی؛‬ ‫چ‪ -‬محکومان دارای بیماریهای واگیردار بر اساس دستورالعملهای معاونت سالمت‪ ،‬اصالح و تربیت سازمان؛‬ ‫تبصره ‪ -۱‬جداسازی موضوع این ماده به معنای نگهداری زندانی در بند انفرادی نیست و طبقهبندی باید به نحوی‬ ‫اجرا گردد که محکومان مشمول این ماده از همه حقوق خود بهرهمند شوند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۲‬هرگونه اعمال سلیقه شخصی و یا نقض ضوابط فوق ممنوع است‪ ،‬مگر در موارد اضطراری و دارای‬ ‫ً‬ ‫فوریت‪ ،‬که در این صورت رئیس مؤسسه با احراز ضرورت‪ ،‬رأسا نسبت به جداسازی این دسته از زندانیان اقدام و در‬ ‫اولین فرصت مراتب را جهت اتخاذ تصمیم به شورای طبقهبندی و قاضی اجرا اعالم میکند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۳‬در اجرای تبصره ‪ ۲‬ماده ‪ ۱۵۰‬قانون مجازات اسالمی و پس از تأمین بودجه و نیروی انسانی متخصص‪،‬‬ ‫سازمان در حوزه قضایی مرکز استان‪ ،‬برای نگهداری افراد دارای اختالل روانی که فاقد مسؤولیت کیفری هستند‪،‬‬ ‫مرکز اقدام تأمینی ایجاد میکند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -۴‬جوانان باالی هجده سال که به هر علتی (جسمی‪ ،‬فکری و ظاهری) شرایط یا ظاهری متناسب با‬ ‫همساالن خود ندارند و کمتر از هجده سال به نظر میرسند‪ ،‬با تأیید مسؤول بهداری یا روانشناس مؤسسه‪ ،‬در‬ ‫‪www.ekhtebar.com‬‬  ‫ً‬ ‫بخش جوانان کانون اصالح و تربیت نگهداری میشوند‪.‬انتقال این افراد از بخش مذکور‪ ،‬صرفا با توصیه پزشک‬ ‫مؤسسه و مصوبه شورای طبقهبندی صورت میپذیرد‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫ماده ‪ -۳۴‬چنانچه ظرفیت و فضای فیزیکی فعلی مؤسسه‪ ،‬قابلیت اجرای مطلوب طرح طبقهبندی‪ ،‬بر اساس‬ ‫سیاستهای ابالغی شورای مرکزی طبقهبندی را نداشته باشد‪ ،‬مدیر مؤسسه با هماهنگی مدیرکل زندانهای‬ ‫استان و دفتر فنی و عمرانی سازمان و با رعایت ضوابط و مقررات مربوط از طریق تغییر معماری‪ ،‬نسبت به اجرای‬ ‫طرح طبقهبندی اقدام مینماید‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۳۵‬جابجایی زندانی داخل مؤسسه‪ ،‬با رعایت مصوبات شورای طبقهبندی‪ ،‬در اختیار رئیس آن مؤسسه‬ ‫است‪.‬رئیس مؤسسه میتواند زندانیان شاغل در بخش خدمات مؤسسه را در خوابگاه جداگانه نگهداری کند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -۳۶‬شورای طبقهبندی در خصوص زندانیان سالمند و زندانیانی که به سبب ناتوانی جسمی و روانی یا داشتن‬ ‫اختاللهای هویت جنسیتی نیازمند نگهداری در شرایط و امکانات خاص هستند‪ ،‬بالفاصله ضمن اخذ نظر‬ ‫پزشک‪ ،‬تشکیل جلسه داده و اتخاذ تصمیم میکند و برنامههایی متناسب با مشکالت و نیازهای آنان و منطبق با‬ ‫سیاستها و رویههای وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و آموزش پزشکی را تنظیم و ابالغ میکند‪.‬این زندانیان تا حد امکان‬ ‫جدای از د یگر زندانیان و یا در اتاق مستقل که مجهز به امکانات الزم است نگهداری میشوند‪.‬در این صورت‬ ‫زندانی حق شرکت در برنامههای روزانه و اصالح و تربیت و هواخوری مؤسسه را دارد و از هرگونه اقدامی که تبعیض‬ ‫ناروا محسوب میشود نسبت به این گونه زندانیان باید اجتناب شود‪.‬‬ ‫ً‬ ‫تبصره‪ -‬در موارد اضطراری و دارای فوریت‪ ،‬رئیس مؤسسه با احراز ضرورت‪ ،‬رأسا نسبت به جداسازی این دسته?