Aralin 1.5 - Ang Panitikang Itawit PDF
Document Details
Tags
Summary
This presentation explores the rich culture and traditions of the Itawit people, a Filipino indigenous group. It discusses their history, language, and unique ways of life. The presentation also touches on their oral traditions, social customs, and relationship with the environment.
Full Transcript
MAGANDANG ARAW! PAGPUKAW SA DATING KAALAMAN PAHINA 54 ANG PANITIKANG ITAWIT ITAWI T Ang mga Itawes ay isa sa mga pangunahing katutubong grupo sa Cagayan Valley Region. Sila’y itinuturing na mga orihinal na naninirahan sa kabila ng Ilog Caga...
MAGANDANG ARAW! PAGPUKAW SA DATING KAALAMAN PAHINA 54 ANG PANITIKANG ITAWIT ITAWI T Ang mga Itawes ay isa sa mga pangunahing katutubong grupo sa Cagayan Valley Region. Sila’y itinuturing na mga orihinal na naninirahan sa kabila ng Ilog Cagayan. Tinatawag din silang Itawis o Itawit. Ang kultura ng mga Itawes ay katulad ng mga Ibanag, ngunit mas gusto nilang manirahan sa maliliit na pamayanan malayo sa mga urbanong lugar. ITAWI Ang pangalanTna “Itawit” ay nagmula sa salitang “i,” na nangangahulugang “mga tao ng,” at ang salitang “tawid,” o “sa kabila ng ilog,” kaya’t ito’y nangangahulugang “mga tao mula sa kabila ng ilog.” ITAWI T pangalan ay Bagamat ang kanilang isinusulat na “Itawes” simula noong panahon ng pananakop ng mga Kastila, tinatawag nila ang kanilang sarili na “Itawit” dahil sa kanilang pagbigkas ng titik [s] bilang [t] kapag ito ang huling titik ng isang salita. Ang Cagayan ay matatagpuan sa hilagang-silangan ng Luzon, at ang Ilog Cagayan, na pinakamahabang ilog sa bansa, ay dumadaloy dito. ITAWI T Itáwit ang tawag sa wika ng mga katutubong itáwes na naninirahan sa lalawigan ng cagayan, partikular sa mga bayan ng enrile, solana, piat, tuao, iguig, amulung, tuguegarao, peñablanca, gattaran, lallo, appari, at santo niño. May ilan ding naninirahan sa lalawigan ng isabela, nueva vizcaya, at quirino. Sa enrile, cagayan matatagpuan ang pinakamalaking bílang ng mga itáwes. ITAWI T ay mga Itáwes. Ang Tatlumpu’t limang porsiyento (35%) ng kabuoang populasyon ng Cagayan natitirá ay binubuo ng mga grupong Kalínga, Ilokáno, Kapampángan, at Ibanág. Sa pakikisalamuha sa mga grupong ito ay hindi maiwasang matutuhan ng mga Itáwes ang alinman o ang lahat ng wika ng ibang grupo, bukod pa sa Ilokáno na ginagamit nilá bílang lingua franca ng rehiyon. Natututuhan rin ng mga katutubong Itáwes ang Filipíno at Inglés na mga wikang panturo sa paaralan. TRADISYON NG MGA ITAWES PAGGUNITA SA MGA YUMAONG KAMAG- ANAK Sa Undas o Araw ng mga Patay, ang mga Itawes ay nagdadala ng pagkain at bulaklak sa mga puntod ng kanilang mga yumaong kamag-anak. Ito’y isang paraan ng pag-alala at pagbibigay-pugay sa kanilang mga minamahal na pumanaw. PAMAMANHIKAN Bago ang kasal, ang pamilya ng lalaki ay nagpapakita ng respeto sa pamilya ng babae sa pamamagitan ng pamamanhikan. Ito’y isang seremonya kung saan ang mga magulang ng lalaki ay bumibisita sa bahay ng babae upang humingi ng pahintulot para sa kasal. PAMUMUNONG Ang pamumunong ay isang tradisyonal na sayaw ng mga Itawes. Ito’y ginagamit sa mga selebrasyon, tulad ng fiesta o kasal. Ang mga tao ay sumasayaw sa ritmo ng musika, na nagpapakita ng kanilang kasiyahan at pagkakaisa. PAGDIRIWANG NG MGA PISTA Ang mga Itawes ay aktibo sa pagdiriwang ng mga pista o fiesta. Ito’y isang pagkakataon para sa mga tao na magtipon-tipon, magbigayan ng regalo, at mag-enjoy sa mga paligsahan at selebrasyon. PAG-AALAGA SA KALIKASAN Ang mga Itawes ay may malalim na pagmamahal sa kalikasan. Sila ay nagtataguyod ng mga tradisyonal na pamamaraan ng pagsasaka at pangingisda, na may paggalang sa kalikasan at kalusugan ng lupa. AKADEMIKONG PAGSULAT TEKSTONG EKSPOSITORI Ito ang mga tekstong naglalayong magpaliwanag o maglhad at magbigay ng impormasyon at mga ideya ukol sa tiyak na paksa. Mula sa Medieval Latin na salitang expositorious mula sa salitang exposit at exponere at sa wikang Ingles na expound. MGA KATANGIAN 1. Nagagamit sa Edukasyon 2. Paggamit ng malinaw na salita at nauunawaang wika. 3. Nagtataglay ng makatotohanang impormasyon. 4. Pagsasaayos ng mga imposmasyon. 5. Gumagamit ng mapagkakatiwalaang mga ABSTRAK Overview o pangkalahatang ideya ng pananaliksik ang nilalaman ng abstrak. Nakapaloob ang layunin, suliranin ng pag-aaral, ang metodo o pamamaraang sinunod, resulta, at kongklusyon ng pag- aaral. Hindi kasama sa abstrak ang rekomendasyon. Iba ang abstrak sa buod dahil mas maikli ang abstrak sa buod. MARAMING SALAMAT!
