Antibiotica 1 PDF

Bacteriologie  Achtergrond Colleges verzorgd door 2 docenten Dr. S. Vreden Drs. L.R. Woittiez Maandag en vrijdag van 10.30u – 12.00u Voorlopig via Zoom 11-04-2022 Antibiotica 1...

Bacteriologie  Achtergrond Colleges verzorgd door 2 docenten Dr. S. Vreden Drs. L.R. Woittiez Maandag en vrijdag van 10.30u – 12.00u Voorlopig via Zoom 11-04-2022 Antibiotica 1 2 Studiestof Colleges Clinical microbiology made ridiculously simple (op Moodle) 3  Lycke Woittiez Antibiotica deel 1 11 April 2022  Inhoud Achtergrond bacteriën Achtergrond antibiotica Diverse groepen antibiotica Beta lactam antibiotica Overige – volgende keer Resistentie tegen beta lactam antibiotica 9/4/20XX Presentation Title 5 Indeling bacteriën 1. Morfologie 2. Gramkleuring 3. Groei omstandigheden 4. Anaeroob/aeroob 5. … Opdracht: typ in de chat wat je nog weet van bovenstaande punten Morfologie Bron: Biology Expert Notes Gram kleuring Groei omstandigheden Op welke ”plaatjes” – voedingsstoffen Bij welke temperatuur Anaeroob of aeroob  Groepen bacteriën Gram positieve kokken Staphylokokken Streptokokken Enterokokken Gram negatieve kokken Meningokokken Gonokokken Groepen bacteriën Gram negatieve staven Haemophilus influenzae Enterobacteriacae Non fermenters: Pseudomonas, Stenotrophomonas, Acinetobacter, … … Gram positieve staven Nocardia Actinomyces Listeria Corynebacterium Even oefenen…. Vraag 1 – welke vorm? A: kok B: staaf Vraag 2 – welke kleur? A: gram positief B: gram negatief Vraag 3 – welke bacterie? A: Streptococ B: E coli C: Stafylokok Bron: pinterest  Antibiotica 9/4/20XX Presentation Title 13 Geschiedenis 1928 Fleming: Ontdekker van Penicilline (vanuit Penicillium notatum) 1940/41 Howard Florey & Ernst Boris Chain 1945 Nobel prijs Bacteriostatisch vs Bacteriocide Bactericide Doden de bacterie Bv: penicilline verzwakt de celwand, waarna bacterie “ontploft” Bacteriostatisch Doden de bacterie niet; Bacteriën kunnen niet meer vermenigvuldigen Bv: tetracycline  Hoofdgroep Voorbeelden Aangrijpingspunt Beta-lactam antibiotica Penicillines Celwand Cefalosporines Groepen antibiotica Carbapenems Gentamicine Aminoglycosiden Eiwitsynthese Amikacine Tetracyclines Tetracycline Eiwitsynthese Bron: www.microbiologie.info Doxycycline Macroliden Erythromycine Clarithromycine Eiwitsynthese Glycopeptiden Vancomycine Teicoplanine Celwand Remmers foliumzuur synthese Sulfamethoxazol Enzym Synthese foliumzuur Trimethoprim Cotrimoxazol Quinolonen Ciprofloxacine DNA replicatie Overige: Nitrofurantoïne Fusidinezuur Chloramphenicol Eiwitsynthese Rifampicine RNA-transcriptie Antimicrobiële werking Synthese cel wand Penicilline, cefalosporine, vancomycine Cytoplasma-membraanfunctie Polymyxine B DNA/RNA Synthese Sulfapreparaten, trimethoprim, chinolonen, rifampicine Eiwitsynthese door ribosomen - translatie mRNA Aminoglycosiden, tetracycline, chlooramfenicol, clindamycine, erytromycine Spectrum Tegen hoeveel soorten bacteriën is antibioticum werkzaam? Smal: slechts tegen selectief aantal bacteriën Voordeel: ‘gezonde’ bacteriën blijven zoveel mogelijk intact Nadeel: mist potentiële ziek makende bacteriën Voorbeeld: flucloxacilline, penicilline Breed: vrijwel alle bacteriën worden aangepakt Voordeel: groot deel van ziekteverwekkers wordt aangepakt Nadeel: ontwikkeling resistentie, gezonde flora gaat ook dood Voorbeeld: meropenem  MIC = minimal inhibiting concentration Minimale dosering waarmee antibioticum groei van bacteriën wordt geremd. Werkzaamheid beta lactam antibiotica – afhankelijk van tijd boven MIC Groep 1 – beta lactam antibiotica Grootste groep Aangrijpingspunt – celwand synthese Penicillines Cefalosporines Carbapenems Bron: Combination Antibacterial Therapy against β-lactam Drug Resistance (thesis online)  Amoxicilline Indicaties: Met name luchtweginfecties Dosering Oraal – 3dd 500mg IV – 4dd 1000mg Bijwerkingen: Allergie, diarree  Augmentin Amoxicilline + clavulaanzuur Clavulaanzuur = remmer van beta lactamase Beta lactamase = enzym dat effect van beta lactam antibiotica kan blokkeren à Resistentie Daardoor heeft augmentin een breder spectrum Kennen jullie nog andere penicillines? Andere penicillines Flucloxacilline Werkt tegen Staphylococcus aureus Smal spectrum Benzylpenicilline Indicaties oa pneumonie, endocarditis, syfilis, … Werkt tegen oa streptokokken Cefalosporine 5 generaties (> 20 soorten) 1e generatie: cefazoline 2e generatie: cefuroxime 3e generatie: ceftriaxone, cefotaxim, ceftazidim 4e generatie: cefepime (tegen AMP-C) 5e generatie: ceftaroline (tegen MRSA) /ceftolozane-tazobactam (tegen ESBL) Positief à negatief Cefotaxim en ceftriaxon Meest gebruikte cefalosporines in Suriname 3e generatie – goede gram negatieve dekking Alleen intraveneus beschikbaar Dosering: Cefotaxim meestal 4dd 1g iv Ceftriaxon 1dd 2g iv Cefotaxim Indicaties: Infecties urinewegen, abdominaal, sepsis Bijwerkingen Allergische reacties Diarree Drug fever Wat is drug fever? Koorts veroorzaakt dóór een medicament Antibiotica vaak geassocieerd met drug fever Therapeutische dilemma’s Carbapenems Meest brede spectrum In Suriname beschikbaar = meropenem “Reserve antibioticum” Indicaties = multiresistente bacteriën Meropenem Dosering 3x daags 1 gram Alleen intraveneus beschikbaar Indicaties Multiresistente bacteriën (Klebsiella, Pseudomonas) Bijwerkingen Allergiën, Clostridium, … Probleem met beta lactam AB Allergieën Resistentie Bron: Mayoclinic Allergie Penicilline allergie = meest gerapporteerde medicatie allergie Klachten: Jeuk Huiduitslag Urticaria Angio-oedeem Anafylactische shock Zowel vroege als late reacties Vroeg = vaak IgE gemedieerd à risico op ernstige reacties groot  Consequenties? Rapportage >> werkelijk voorkomen Langer na reactie = kleiner risico op recidief Diagnose via huid test Géén penicillines meer… Kruisovergevoeligheid met cefalosporines? Meer gebruik “bredere” antibiotica Resistentie – groot probleem! Betalactamase Extended spectrum beta-lactamase (ESBL) Carbapenemase….  Beta lactamase Enzym geproduceerd door bacteriën Beta lactam ring van antibiotica wordt afgebroken Antibioticum wordt onwerkzaam Resistentie tegen oa penicilline en amoxicilline Clavulaanzuur = toevoeging aan antibioticum Remt beta lactamase 25-04-2022 39  Extended spectrum beta lactamase “ESBL” Enzym geproduceerd door bacteriën Resistentie tegen penicillines, maar ook cefalosporines Behandeling nog mogelijk met carbapenems 25-04-2022 41  Carbapenemase Enzymen die ook werking van carbapenems tegengaan Resistentie tegen penicilline, cefalosporines en carbapenems 25-04-2022 43 Preventie van Suggesties? resistentie? Preventie van resistentie 1) Rationaal antibioticagebruik Gebruik antibiotica alleen als dit nodig is Kies voor het smalst mogelijke antibioticum 2) Isolatie In zorginstellingen worden patiënten met BRMO (bijzonder resistente micro-organismen) geïsoleerd verpleegd Doel: voorkomen van verspreiding van resistentie 4/25/22 45 Take home message Bacteriën in vele soorten en maten Vorm, gram kleuring, groei omstandigheden verschillen Te groeperen obv deze kenmerken Antibiotica vele groepen Verschillende mechanismen, verschillend werkingsspectrum Beta lactams grootste / belangrijkste groep Penicillines, cefalosporines en carbapenems Gebruik bemoeilijkt door allergische reacties en resistentie Vragen? Referenties Syllabus Antibiotic Therapy in Practice (UMC Utrecht Center for Infection) Clinical Microbiology made Ridiculously Simple UpToDate