İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ PDF

İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri...

İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz.  TARİHÇE HIPPOCRATES(460-377BC) ❖Yunan doktor ❖Tıbbın Babası ❖Adı Hipokrat yemini ile ölümsüzleştirilmiştir (tıbbi terimler, hastalıklar, anatomik terimler; akromion, bronş, periton)  TARİHÇE HEROPHILUS (335-280 B.C.) ERASISTRATUS (310-250 B.C.) Anatominin Babası İnsan kadavralarını disekte etti. Kan akışını inceledi. Anatomi dersleri verdi. Beyin, beyincik, dördüncü ventrikülü tanımladı. Sinirleri ilk kez duyu ve motor olarak tanımlayan kişi. TARİHÇE ANDREAS VESALIUS (1514- 1654) Eserleri 7 ciltte yazılmıştır (De humani corporis fabrica) Eserleri, anatomi öğretiminde devrim yaratmış ve iki yüzyıl boyunca hüküm sürmüştür. Modern Anatominin Babası 'Anatominin Reformcusu'  ANATOMİ Anatomi = Ana (Gr) Tome (Gr) Ayırmak Kesmek Diseksiyon = Dissecare (Latin) Keserek ayırmak  Anatomi’nin Tanımı Organizmaların yapısıyla ilgilenen morfolojinin bir dalı. Vücut yapılarının ve birbirleriyle olan ilişkilerinin incelenmesi.  SUBDICIPLINES OF ANATOMY Gross anatomi / Makroskopik anatomi Histoloji / Mikroskopik anatomi Embriyoloji / Gelişimsel anatomi TOPOGRAFİK YAKLAŞIM Vücudun her bölgesi ayrı ayrı incelenir ve o bölgenin tüm yönleri aynı anda ele alınır. SİSTEMATİK YAKLAŞIM Vücudun her sistemi incelenir ve tüm vücut boyunca takip edilir.  VÜCUDUN BÖLÜMLERİ Toplam 4 ana bölümden oluşur 1. Caput (Baş) 4. Extremiteler 2. Collum/Cervix (Boyun) A.Üst ekstremite 3. Truncus (Gövde) -Cingulum pectorale (Omuz kavşağı) -Brachium (Kol) Cavitas thoracis -Antebrachium (Ön kol) Cavitas abdominalis -Manus (El) Cavitas pelvis B. Lower Extremity -Cingulum pelvicum (Pelvis kavşağı) -Femur (Uyluk) -Crus (Bacak) -Pes (Ayak) 2.11.2024 9 SİSTEMİK ANATOMİ - İskelet sistemi (Osteoloji) - Eklem sistemi (Arthroloji) - Kas sistemi (Myology) - Sinir Sistemi (Nöroloji) - Dolaşım Sistemi (Anjiyoloji) - Endokrin Sistemi (Endokrinoloji) - Sindirim Sistemi (Gastroenteroloji) - Solunum Sistemi (Pulmonoji) - Ürogenital Sistem (Üroloji) - Üreme Sistemi (Jinekoloji + Androloji)  Skeletal muscles Skin Bones Joint Skeletal system Muscular system  The Body’s Organ Systems Brain Heart Spinal cord Blood Nerves vessels Nervous system Endocrine system Cardiovascular system  The Body’s Organ Systems Lymphatic system Respiratory system Digestive system  The Body’s Organ Systems Urinary system Male Reproductive Female Reproductive System System  YÜZEYEL ANATOMİ Vücudun önemli yapılarının bir görüntüsü, fiziksel muayenenin temelini oluşturur. Palpasyon, fiziksel muayenenin önemli bir tekniğidir ve yüzey anatomisi bilgisine dayanır. SURFACE ANATOMY  Vücut Boşlukları Dorsal boşluk Kafatası boşluğu (Kafatası boşluğu beyni içerir.) Omurga boşluğu (Omurga boşluğu omuriliği içerir.) Ventral boşluk Göğüs boşluğu (Göğüs boşluğu akciğerleri, kalbi vb. içerir.) Karın boşluğu (Karın boşluğu mideyi, karaciğeri, böbreği, bağırsakları vb. içerir.) Pelvik boşluk (Pelvik boşluk mesaneyi, uterus'u, rektumu vb. içerir.) 2.11.2024 18 Body Cavities ANATOMICAL POSITION Dik duruş İleriye bakış Üst kollar vücudun yanında sarkıyor Avuç içleri öne bakıyor Alt kollar paralel, parmak uçları öne doğru yönelmiş Dik pozisyon  Superior TERMS OF POSITION Superior (kranial), başa doğru veya daha yukarıda Inferior (kaudal), baştan uzak veya daha aşağıda, altında Inferior  TERMS OF POSITION Proximal, vücudun Proximal Proximal a merkezine veya bir yapının köküne daha yakın olan kısmı, Distal b Distal ise vücudun merkezinden veya bir yapının kökünden daha uzak olan kısmı belirtir. Distal  Medial TERMS OF POSITION Lateral a b Lateral:vücudun ortasından uzağa Medial: vücudun ortasına veya orta çizgisine daha yakın olan Median: vücudu sağ ve sol olmak üzere iki eşit parçaya bölen orta çizgiyi tanımlar. TERMS OF POSITION Radial (Lateral) Ulnar (Medial) Fibular (Lateral) Tibial (Medial) TERMS OF POSITION Anterior (ön) = Ventral Posterior (arka) = Dorsal TERMS OF POSITION Hand Posterior yüz Anterior yüz Dorsal yüz Palmar yüz  TERMS OF POSITION Inferior yüz Foot Plantar yüz Superior yüz - Dorsal yüz OTHER TERMS For solid organs: -Superficial (yüzeyel) -Deep (profundus) (derin)  İNSAN ANATOMİSİNE GİRİŞ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz.  TERMİNOLOJİ Tıpta terimlerin temelini oluşturur. Ayrıca diş hekimliği, veterinerlik, eczacılık, botanik, zooloji ve biyoloji gibi diğer disiplinlerde de kullanılır. Nomina Anatomica Terimler, Uluslararası Anatomik İsimlendirme Komitesi tarafından düzenlenmiştir.  Terminolojiyi Anlamak Tüm binlerce tıbbi terimi ezberlemek imkansızdır. Ancak, kelime parçalarını analiz ederek birçok farklı kelimenin anlamını ayırt edebilirsiniz. Kelimelerin kökleri Birleştirme biçimleri Önekler Sonekler  Basic Word Parts Kelimenin kökü terimin temel anlamıdır. Ön ekler ve son ekler kök kelimeyi değiştirir. Birleştirme ünlüleri diğer kelime parçalarını birbirine bağlar.  Example (Meaning) Word Part Kelimenin kökü Cardiology (branch of medicine that deals with the disorders of the Ön ek heart) Son ek pericardium (around the heart) carditis (inflammation of the heart) Birleştirme cardiomyopathy (heart muscle ünlüleri disease)  Ön ek Kelime kökünün önüne eklenir ▪ supra- = üstünde ▪ mono- = bir ▪ post- = sonra  Ön ek Örnekler ▪ Anti- (zıt) ▪ Endo- (içinde) ▪ Epi- (üstünde) ▪ Infra- (altında) ▪ Peri- (çevresinde) ▪ Supra- (üstünde) 2.11.2024 7  Son ek -alji ağrı -stenosis sentez -therapy tedavi -trophy gelişme Corona-Taç Crista-İbik Equus-Kuyruk Folium-Yaprak Stylus-Kalem Ala - Kanat Spine (of scapula)-diken  Çoğul Word Ends In Singular Plural ▪ -a ▪ vertebra ▪vertebrae ▪ -ax ▪ thorax ▪thoraces ▪ -ex or -ix ▪ appendix ▪appendices ▪ -is ▪ metastasis ▪metastases ▪ -ma ▪ sarcoma ▪sarcomata ▪ -nx ▪ phalanx ▪phalanges ▪ -on ▪ ganglion ▪ganglia ▪ -um ▪ ovum ▪ova ▪ -us ▪ nucleus ▪nuclei ▪ -y ▪ biopsy ▪biopsies  Kısaltmalar A. : Arteria Aa. : Arteriae V. : Vena Vv. : Venae N. : Nervus Nn. : Nervi M. : Musculus Mm. : Musculi Art. : Articulatio Artt. : Articulationes Lig. : Ligamentum Ligg. : Ligamenta Gl. : Glandula Gll. : Glandulae  ANATOMİK EKSENLER VE HAREKETLER İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz.  Anatomik planlar Vücudun bölümlere ayrılmasında kullanılan düzlemler planum olarak adlandırılır Planum sagittale Planum frontale Planum horizontale 30.09.2024 2 Planum sagittale Midline Vücudu sağ ve sol iki bölüme ayırır  Face part Back of head part Planum Frontale Vücudu ön ve arka iki bölüme ayırır. Transverse Plane Superior Transverse section Inferior Vücudu üst ve alt iki bölüme ayırır Sagittal plane Transverse plane Frontal /coronal plane  Anatomik eksenler Vücut üzerinde tarifler yapmak için üç hayali eksen tarif edilir. Axis verticalis Vücudun tepesinden aşağı doğru uzanan eksen Planum transversale’ye diktir. Axis transversalis Vücudun bir yanından diğer yanına uzanan eksen Planum sagittale’ye diktir. Axis sagittalis Vücudun önünden arkasına uzanan eksen Planum forntale’ye diktir.  Vertical axis (Rotation) Transversal axis (Flexion – Extension) Sagittal axis (Abduction – Adduction)  HAREKETLER Fleksiyon Pronasyon Ekstansiyon Supinasyon Abduksiyon Inversiyon Adduksiyon Eversiyon 30.09.2024 9  Fleksiyon: Eklem açıklığını daraltır. Fleksiyon sagittal planda ortaya çıkar. Ekstansiyon: Eklem açıklığını arttırır. Sagittal planda ortaya çıkar. flexion extension hyperextension Dorsiflexion Plantar flexion Abduksiyon: Orta hattan uzaklaşma Adduksiyon: Orta hatta yaklaşma Rotation: Vertikal eksende meydana gelir. Döndürme hareketidir. Inversiyon Eversiyon Sirkümdiksiyon Kol ile koni çizme hareketi  TERMS OF MOVEMENT Protraksiyon: Çenenin öne kayması Retraksiyon: Çenenin arkaya kayması Mnadibula ve scapula’da görülür.  İSKELET SİSTEMİNE GİRİŞ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz.  Kemiklerle ilgilenen bilim dalına OSTEOLOJİ denir. Kemikler, insan vücudunda bir bütün olarak iskeleti oluşturur. Aksial İskelet Columna vertebralis: 26 Kafatası: 22 Os hyoideum: 1 Kaburgalar ve sternum: 25 Kulak kemikçileri:6 Total: 74+6 The column that starts from the beginning and ends at the lower part of the pelvis is called AXIAL SKELETON Apendiküler iskelet Üst ekstremite kemikleri: 64 Alt ekstremite kemikleri: 62 Toplam: 126 Toplam: 74+126+6= 206 Üst ve alt ekstremite birlikte apendiküler iskelet olarak adlandırılır.  Osteoloji Yenidoğan ~270, Yetişkin ~206 bones Periosteum, çoğu kemiğin etrafını saran kan damarları ve sinirlerin zarı için tıbbi terimdir. Medüller boşluk (kemik iliği burada bulunur)  Kemiklerin fonksiyonu Vücudun sert iskeletini oluşturur. Kaslar için bir tutunma yeri sağlar.Bazı iç organları korur. Kemik iliği (sarı-kırmızı ilik) içerir. Kırmızı kemik iliği, kan hücrelerinin üretiminde görev alırken, sarı ilik yağ depolamak için önemlidir.Kalsiyum ve fosfor depolar..  Kemiklerin Sınıflandırılması Şekillerine göre: Uzun kemikler (ossa longa) Kısa kemikler(ossa brevia) Düz kemikler(ossa plana) Susamsı kemikler(ossa sesamoidea) Havalı kemikler(ossa pneumatica) Düzensiz kemikler(ossa irregularia) Uzun kemikler Humerus Radius Ulna Femur Tibia Fibula Clavicle Metacarpal bones Metatarsal bones Phalanges Kısa Kemikler Carpal bones Tarsal bones Düz kemikler(ossa plana) Rib (costa) Frontal bone Parietal bones Scapula Sternum Thin, flattened, and a bit curved Susamsı kemikler Periosteum Havalı kemikler Temporal bone (mastoid part) Frontal bone Ethmoid bone Sphenoidal bone Maxilla Düzensiz kemikler Vertebrae Coxae Sphenoidal bone Ethmoidal bone Facial bones  Doğumda Kafatası Kemikler arasındaki boşluklar daha geniştir ve yalnızca bir zarla kaplıdır. * Fontanelle=Fonticuli The Skull At Birth * Fontanelle=Fonticuli Anterior Fontanelle – (Bregma Fontanelle) – 18-24 months Posterior Fontanelle (sagittal-lambdoid suture) – (Lambda Fontanelle) – 3 month Anterolateral Fontanelle (sphenoidal) (Pterion) Posterolateralis Fontanelle (mastoid) (Asterion) İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ BESYO  ÜST-ALT EKSTREMİTE VE THORAX İSKELETİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz. ÜST EKSTREMİTE KEMİKLERİ OMUZ KAVŞAĞI – Scapula – Clavicle KOL – Humerus ÖNKOL – Radius – Ulna EL – Carpal bones – Metacarpal bones – Phalanges SCAPULA Fossa supraspinatous Spina scapula Fossa infraspinatus Cavitas glenoidalis Acromion Processus coracoideus Fossa subscapularis 3 köşe 3 kenar 2 yüz  En yüzeysel yerleşen kemik ThEn kolay kırılan kemik Kemikleşmesi ilk başlayan kemik Lateralde acromion, medialde sternum ve birinci kosat ile eklemleşirrib (costa). Sternal Sternal extremity extremity Clavicle Acromial Acromial extremity LEFT CLAVICLE extremity LEFT CLAVICLE  ÜST EKSTREMİTE KEMİKLERİ Kol – Humerus Önkol – Ulna – Radius El – Carpal kemikler – Metacarpal kemikler – Phalanges  Humerus Tipik bir uzun kemik. Gövdesi, üst ve alt uçları bulunmaktadır.  Sulcus ntertubercularis Collum anatomicum Cerrahi boyun Anterior view  Epicondylus medialis Epicondylus lateralis Fossa Fossa radialis olecrani Fossa coronoidea  Head Radius Neck Ön kol kemiklerinin lateralde olanı Tuberositas radii El bileği eklemini asıl Body oluşturan kemik Styloid process  Ulna Trochlear notch Ön kol kemiklerinden medialde olanı El bileği eklemine katılır. Olecranon Coronoid process Styloid Head process OS CARPALE ✓Proximal sıra – Os scaphoideum – Os lunatum – Os triquetrum – Os pisiforme ✓Distal sıra – Os trapezium – Os trapezoideum – Os capitatum – Os hamatum  Os metacapales I V I IV V III IV II III II  Phalanges 14 Phalanges Thumb: 2 phalanx Proximal phalanx Middle phalanx P P Distal phalanx D P P P M M D M M D D D Alt ekstremite kemikleri Pelvis kavşağı – Os coxae Ischium Ilium Pubis Uyluk – Femur Bacak – Tibia – Fibula Ayak – Tarsal kemikler – Metatarsal kemikler  Pelvis Kavşağı Pelvik kuşak, aynı zamanda os coxae olarak da bilinir, Latince'de "kalça kemiği" anlamına gelir ve ilium, ischium ve pubis olarak adlandırılan 3 kemğin kaynaşmasıyla oluşur Ilim Pubis Ischium Caput femoris Trochanter major Collum Trochanter minor Femur Linea aspera Medial & lateral epicondyle Medial & lateral condyle  Head Medial & lateral condyle Tibia-Fibula Neck tTuberositas tibia Margo interrossea Lateral malleolus Medial malleolus Tarsal bones Calcaneus Talus Navicular Lateral Medial Cuneiform Intermediate Cuboid  Metatarsal kemikler Phalanges V IV II III I  C1-C7 THE VERTEBRAL COLUMN – Cervical Vertebrates (7) – Thoracic Vertebrates (12) T1-T12 – Lumbal Vertebrates (5) – Sacrum (1) – (5) – Coccyx (1) – (4-5) – L1-L5 S1-S5  Omurlar arası disk (IVD), omurganın normal işleyişinde önemlidir. Fibrokartilajdan oluşan bir yastık görevi görür ve omurga kolonunda iki omur arasındaki ana eklemi oluşturur. İnsan omurgasında toplam 23 disk bulunur: 6 tanesi servikal bölgede (boyun), 12 tanesi torasik bölgede (sırtın orta kısmı) ve 5 tanesi lomber bölgede (bel).  Columna vertebralis eğrilikleri Cervical lordosis (secondary) Thoracic kyphosis (primary) Lumbal lordosis (secondary) Sacral kyphosis (primary)  Torakal ve sakral kavisler, fetal yaşamda geliştikleri için birincil eğriliklerdir. Diğer iki kavis ise fetal yaşamda bulunur ancak sonradan belirginleşir; bu nedenle ikincil kavislerdir. ikincil kavislerdir  Tipik bir vertebranın anatomis Corpus Pedicle Processus transversus Processes articularis Canalis vertebralis  Cervical Vertebrates Processus spinosus(1) Atlas C1 Axis C2 Processus Foramen transversus(2) transversarium Thoracal Vertebrates Spinosus process (1) Transvers process(2) Transvers foramen Lumbal Vertebrates Processus spinosus(1) Proccess mamillaris (2) Processus transversus(2) Sacrum-Coccyx promontorium Sacral canal  THORAX Kaburga kafesinin büyük bir kısmını oluştururlar. Uzun, ince ve kavisli kemiklerdir. Arkada torasik omurlara bağlı 12 çift kaburga (costa) bulunur.  THORAX 1 İlk 7 çift kaburga doğrudan 2 sternuma bağlanır (gerçek 3 kaburgalar), 8-12. kaburgalar ise sahte kaburgalar olarak bilinir. 4 11. ve 12. kaburgalar serbest 5 yüzücü kaburgalardır. Kaburgalar 7. kaburgaya bağlanır 6 ve dolaylı olarak sternuma bağlıdır. 7 8 9 11 10 12 Costal arch  Costovertebral eklemler Tubercle: Vertebraların processus transversus’ u ile eklemleşir Collum Caput: Kaburga başları omur gövdelerindeki eklem yüzleri ile eklemleşir.  STERNUM Manubrium sterni Manubrium sterni Corpus sterni Processus xiphoideus Corpus sterni Xiphoid process  KAFA KEMİKLERİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz.  Cranium Kafatas neurocranium kemikleri ve yüz kemikleri olarak ikiye ayrılır. 1. Brain case = cranium = neurocranium 2. Face= splanchnocranium = viscerocranium  Face= splanchnocranium = viscerocranium 14 BONES Os zygomaticum(2) Os lacrimale (2) Os nasale(2) Vomer (1) Concha nasalis inferior (2) Os palatina(2) Os maxilla (2) Mandibula (1) Maxilla Os palatina Os zygomaticum Os nasale Os lacrimale  Vomer (sphenoid, etmoid, maxilla ve palatin kemik ile eklemleşir)  Mandible * Yüz kemiklerinden en büyüğü * Yüzde hareket eden tek kemik  NEUROCRANIUM 8 kemik Os frontale (1) Os occipitale(1) Os sphenoidale(1) Os ethmoidale(1) Os temporale(2) Os parietale(2) Parietal bone Temporal bone  Ethmoid bone Sphenoid bone Frontal bone Frontal bone Occipital bone Foramen magnum occipital kemikte bulunan bir deliktir. Bu delikten omurilik ve beyni birbirine. Bağlayan medulla oblangata geçer.  BASIS CRANII INTERNA *Cranium’a içerden baktığımızda gördüğümüz bölümdür. BASIS CRANII INTERNA FOSSA CRANII ANTERIOR  FOSSA CRANII MEDIA  FOSSA CRANII POSTERIOR ORBITA APERTURA PRİFORMİS  PIRIFORM APERTURE Armut şeklinde bi açıklıktır. Burun boşluğu buraya yerleşir.  PARANASAL SINUS Frontal sinus Ethmoidal sinus Sphenoidal sinus Maxillary sinus  Orbita Göz çukur olarak adlandırılır. Göz buraya yerleşir.  PTERION ASTERION GONION  EKLEM SİSTEMİNE GİRİŞ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz.  ARTHROLOGY - SYNDESMOLOGY Arthroloji eklemler ile ilgilenenbilim dalıdır. Articulatio latince eklem anlamına gelir. Syndesmoloji ise ligamentler ile ilgilenen bilim dalıdır.  Yapısal sınıflandırma Günümüzde eklemler, yapılarına göre üç gruba ayrılmaktadır: 1- Fibröz eklemler: Yoğun fibröz bağ dokusu ile birleşir (kraniyal sütürler, distal tibiofibular ve cuboideonaviküler eklemler) (sinoviyal olmayan eklemler) 2- Kartilaginöz eklemler: Kıkırdak ile birleşir (kostokondral eklemler); iki türü vardır: birincil - synchondrosis (hiyalin kıkırdaktan oluşur), ikincil - symphysis (hiyalin kıkırdak kemikleri kaplar, ancak onları fibröz kıkırdak bağlar) 3- Synoviyal eklemler: Doğrudan birleşmezler; kemikler, sinoviyal boşluğu paylaşır ve bu boşluk eklem kapsülü ile kapanır, kemikleri birleştirir (sternoklavikular, omuz, dirsek, kalça, diz, radiokarpal, proksimal tibiofibular eklemler)  SINIFLANDIRMA 1. Fibröz eklemler 2. Kartilaginöz eklemler 3. Synovial eklemler  SINIFLANDIRMA Fibrous joints ❖Sutures ❖Syndesmosis ❖Gomphosis  CLASSIFICATION OF JOINTS Cartilaginous Joints (Kartilaginöz Eklemler) Kartilaginöz eklemler tamamen kıkırdak (fibröz kıkırdak veya hiyalin) ile birbirine bağlıdır. Kartilaginöz eklemler, kemikler arasında fibröz eklemlere göre daha fazla, fakat yüksek derecede hareketli sinoviyal eklemlere göre daha az hareket imkânı sağlar. Synchondrosis (birincil kartilaginöz) Symphysis (ikincil kartilaginöz Sinoviyal eklemler Vücuttaki eklemlerin çoğu bu gruba aittir. Bu eklemlerde, eklem yüzeyleri ayrı ayrı hiyalin kıkırdak ile kaplanmıştır. Eklem kapsülü, eklemi çevreler.  Synovial joints Sinoviyal eklemlerin hareketli olabilmesi için aşağıdaki yapılar gereklidir: 1. Eklem boşluğu 2. Synovial sıvı 3. Eklem kıkırdağı 4. Eklem kapsülü 5. Eklem ligamentleri  Eklem boşluğu: Kıkırdakla kaplı yüzeyler ile eklem kapsülünün iç yüzü arasındaki boşluktur. Bu boşluk, sinoviyal membran tarafından salgılanan sinoviyal sıvı ile doludur. Eklem kapsülü: Kollajen liflerden oluşur. Eklem yüzeylerini ve eklem boşluğunu tamamen kaplar. Yapı ve işlev açısından iki tabakadan oluşur: Dışta membrana fibrosa, içte membrana synovialis.  Eklem kıkırdağı: Eklem yüzeylerini (facies articularis) oluşturan kemiklerin yüzeylerini kaplayan hiyalin kıkırdaktır. Yüzeyleri pürüzsüz ve kaygandır. Eklem bağları: Eklemi oluşturan kemikler, eklem bağları ile birbirine bağlanır. Eklem kapsülü de bir eklem bağı olarak kabul edilebilir.  Classification of Synovial Joints Plane Joint Hinge Joint or Ginglymus Pivot Joint or Articulatio Trochoidea Ellipsoid Joint or Condyloid Joint Saddle Joint or Articulatio Sellaris Ball-Socket Joint or Articulatio Spheroidea Bicondylar Joint  Ginglymus or Hinge Joint Transvers eksende hareket eder Flex-Ext Ex: Humero-ulnar joint Ginglymus or Hinge Joint EXAMPLES Dirsek – Humero-ulnar joint El – Metacarpophalangeal joints – Proximal interphalangeal joints – Distal interphalangeal joints Ayak Diz Ayak bileği  Plane Joint Sadece limitli kayma hareketi yaparlar. Ex: Intercarpal joint  Pivot Joint or Articulatio trochoidea Rotasyon hareketini yapar. Proximal-distal radioulnar joint  Ellipsoidal Joint Transvers ve sagittal eksende hareket eder Metacarpophalangeal joint  Saddle Joint or Articulatio sellaris Transvers ve sagittal eksende hareket eder Carpometacarpal joint of the thumb  Ball-and-Socket Joint or Spheroidal Joint (enarthrosis) Üç eksende de hareket edebilir. Ex: shoulder joint, hip joint  Bicondylar Joint Transvers eksende hareket eder. Flex-Ex Ex: Knee joint, temporomandibular joint  Üst ve Alt ekstremite eklemleri İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz.  ÜST EKSTREMİTE EKLEMLERİ Üst ekstremite eklemleri: Art. Sternoclavicularis Art. Acromioclavicularis Art. Humeri Art. Cubiti Art. Radioulnaris distalis Art. Radiocarpalis  Art. Sternoclavicularis Aksiyel iskelet ile üst ekstremite arasındaki birincil iskelet bağlantısı görevi gören eyer şeklinde, sinovyal bir eklemdir.  Art. Acromioclavicularis Acromion ile clavikula arasındaki bağlantıyı sağlar Plane synovial eklem.  Art. Humeri Omuz eklemi, humerus başının scapula'nın glenoid boşluğu (veya çukuru) ile eklem yapmasıyla oluşur. Bu da omuz ekleminin alternatif ismine, yani glenohumeral eklemine neden olur.  Art. Cubiti Dirsek, humerus, radius ve ulna olmak üzere üç kemiğin eklem yapmasıyla oluşan karmaşık bir eklemdir.  Art. Cubiti Humero-radial joint (ball-and-socket) Humero-ulnar joint Proksimal Radio- (hinge-joint) ulnar joint (hinge-joint)  Radioulnar eklemler "Proksimal radioulnar eklem, radius başı ile ulna arasındaki pivot tipi sinoviyal bir eklemdir. Distal radioulnar eklem, ulna başı ile radius arasında oluşan bir pivot eklemdir."  El bileği eklemi Bilek eklemi, aynı zamanda radiokarpal eklem olarak da adlandırılır ve ön kol ile el arasındaki bağlantıyı sağlar ve bir geçiş noktası görevi görür. ALT EKSTREMİTE EKLEMLERİ Art. coxae Art. genus Art. tibiofibularis Art. talacruralis Art. intertarsalis Art. tarsometatarsales Art. metatarsophalangea  Art. coxae Femur ile pelvisin asetabulumu arasındaki eklem, vücudun ağırlığını hem statik (örneğin ayakta durma) hem de dinamik (örneğin yürüme veya koşma) pozisyonlarda desteklemek için birincil işleve sahiptir. SPHEROİD TİPTE BİR EKLEMDİR.  Art. genus Diz eklemi, esas olarak fleksiyon ve ekstansiyona (ve küçük bir miktarda medial ve lateral rotasyona) izin veren menteşe tipi sinovyal bir eklemdir. Patella, femur ve tibia arasındaki eklemlerle oluşur. Bikondiler eklem  Medial ve lateral menisküsler, dizde Right iki işlevi olan fibrokartilage yapılardır: Tibianın eklem yüzeyini derinleştirmek, böylece eklemin stabilitesini artırmak. Kuvvetleri daha fazla dağıtmak için yüzey alanını artırarak şok emici görevi görmek. Left Art. Tibiofibularis Art. proximal tibiofibular plane type synovial joint Art. distal tibiofibular joint fibrous joint  Art. talocruralis Ayak bileği eklemi Tibia Fibula Talus Functionally hinge type joint Art. intertarsalis Plane joint Art. metatarsopahlangea Metatarsofalangeal eklemler (MTP eklemleri), ayağın metatarsal kemikleri ile ayak parmaklarının proksimal kemikleri (proksimal falankslar) arasındaki eklemlerdir.  Aksial iskelet eklemleri İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz.  Aksial iskelet eklemleri  ART. TEMPOROMANDIBULARIS Mandibula'nın kondiler başı ile temporal kemiğin mandibular fossa arasındaki eklem Kafadaki tek oynar eklem MANDIBLE TEMPORAL BONE external auditory canal or meatus mandibular fossa ARTICULAR DISC ARTICULAR DISC TMJ LIGAMENTS Synovial - Bicondylar joint  FUNCTION OF THE TMJ DEPRESYON ELEVASYON PROTRÜKSİYON FUNCTION OF MANDIBLE RETRAKSİYON LATERAL HAREKET  COLUMNA VERTEBRALIS VE THORAX EKLEMLERİ Columna vertebralis, omurganın çeşitli hareketlerine izin veren birkaç eklemden oluşur. Bu eklemler genellikle şu şekilde organize edilir: Omur gövdelerinin eklemleri, Faset eklemler Kraniyovertebral eklemler, Kostovertebral eklemler, Sakroiliak eklemler. Sternocostal eklemler Omur gövdelerinin eklemleri FASET EKLEMLER Atlas ve axis arasındaki eklemler OCCIPITAL ATLAS C1 C2 C2 Kraniovertebral eklemler Costovertebral eklemler  The Costovertebral Joints The Costotransverse Joints SACROİLİAC EKLEM Sacrococcygeal Eklem  Columba Vertebralis eklemleri Hareket aralığı bölgeye ve bireye göre Hareketlilik, esas olarak intervertebral disklerin sıkışabilirliği ve elastikliği ile sağlanır Columna vertebralis’in hareketleri Flexion (Öne Eğilme) Extension (Geri Eğilme) Lateral Flexion (Yanal Eğilme) Rotation (Dönme) Circumduction (Dairevi Hareket Sternocostal eklemler  KAS SİSTEMİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz. Kaslar vücudun hareket etmesini sağlar, duruşu korur ve vücutta kan dolaşımını sağlar. Vücutta üç tip kas bulunur İskelet kası Kalp kası Düz kaslar  Origo, hareket etmeyen veya az hareket eden kasın başlangıç noktasıdır Kasların kalın orta kısımlarına karın veya venter denir İnsertio, hareket eden nokta kasın sonlanma bölümüdür.  Kasların tipleri Ana hareket ettirici – belirli bir hareket için başlıca sorumluluğu olan kas Antagonist – ana hareket ettiriciye karşı çıkan veya onu tersine çeviren kas Sinerjist – bir harekette ana hareket ettiriciye yardımcı olan ve rotasyonu engellemeye yardımcı olan kas  Kasların isimlendirilmesi Kas liflerinin yönüne göre Example: rectus (düz) Kas boyutuna göre Example: maximus (en büyük) Kasın lokasyonuna göre Example: temporalis muscle Orijin sayısına göre Example: triceps (üç başlı)  Naming of Skeletal Muscles Şekline göre Example: deltoid (üçgen) Hareketine göre Example: flexor and extensor  Kasın kemiğe bağlandığı kısımlara tendon veya aponevroz denir. Bunlar paralel kollajen liflerinden oluşur  Aponevroz terimi, kasların yapışma yerleri ile ilişkili sert, kalın ve büyük bağ dokusu yaprakları için kullanılır.  FACIAL MUSCLES Origin KEMİK YA DA FASYA Insertion DERİYE TUTUNUR  M. ORBICULARIS OCULİİ GÖZ KAPAKLARINI KAPATIR.  M. CORRUGATOR SUPERCILII KAŞLARI ÇATAN KAS  BURUN ETRAFI KASLARI MUSCLES OF NOSE CONSISTS OF: I. M. Procerus ıı. M. Nasalis ııı. M. Depressor septi  AĞIZ ETRAFINDAKİ KASLAR M.Orbicularis oris M.Levator labii superioris M.Levator labii superioris alaeque nasi M.Zygomaticus major M.Zygomaticus minor M.Levator anguli oris M.Depresor anguli oris M.Depresor labii inferioris M.Mentalis M.Risorius M.Buccinator  Levator labii superioris Levator labii superoris alaeque nasi Zygomaticus minor Zygomaticus major Orbicularis oris Buccinator Depresor anguli oris  M. TEMPORALİS Kasın tek taraflı kasılması alt çeneyi kendine çekerken, çift taraflı kasılma (bilateral) alt çenenin yukarı kalkmasını ve ağzın kapanmasını sağlar.  M. MASSETER Dörtgen şeklinde kalın bir kas olan masseter kasının en temel görevi mandibula'yı maxilla'ya karşı eleve etmek, dişlerin ısırma ve çiğneme işlevlerini gerçekleştirmek suretiyle çeneyi kapatmaktır.  Medial&Lateral Pterygoid Muscle M. pterygoideus medialis: çeneyi kapatır. M. pterygoideus lateralis: çeneyi açar. Vücut kasları 3 gruba ayrılır. ❑ SIRT KASLARI ❑ GÖĞÜS KASLARI ❑ KARIN KASLARI  M.Trapezius OMZU KALDIRIR  M. Latissimus dorsi Extension Adduction İnternal rotation M. Levator scapulae M. Rhomboideus major M. Rhomboideus minor Bu kaslar, kürek kemiğinin medial sınırını medial ve yukarı doğru kaldırır, kürek kemiklerini aşağı doğru döndürür.  SOLUNUM KASLARI İki tür solunum vardır: inspiratuar (nefes aldığınızda) ekspiratuar (nefes verdiğinizde).  İntercostal kaslar Kaburgalar arası kaslar, kaburgalar arasında uzanan ve göğüs duvarının oluşmasına ve hareket etmesine yardımcı olan birçok farklı kas grubundan oluşur. External intercostal Internal intercostal Innermost intercostal  DIAPHRAGM Diyafram, göğsün tabanında bulunan ve karnı göğüsten ayıran ince bir iskelet kasıdır. Nefes aldığınızda kasılır ve düzleşir.  Solunum kasları Soluk alma kasları Diaphragm External intercostals Levatores costorum SCM, scalenes muscles help Soluk verme kasları Mostly passive Internal intercostals  M.DELTOIDEUS Abduction Flexion&Ekstention Medial & lateral rotation Intramusculer enjeksiyonda kullanılan kaslardan bitanesidir.  KOL KASLARI FLEKSOR KASLAR M.Biceps brachii M.Coracobrachialis M.Brachialis EKSTANSÖR KASLAR: M.Triceps brachii Flexor Compartman kasları Fleksör kaslar el bileğine fleksiyon yaptırır. Extensor compartman kasları Ekstansor kaslar el bileğine ekstansiyon yaptırır. ALT EKSTREMİTE KASLARI Gluteus medius Gluteus minimus Tensor fascia latae Gluteus maximus Gluteus maximus kası uyluk ekstansiyonu yaptırır.  Piriformis Superior gemelus Obturator internus Inferior gemelus Quadratus femoris Bu kaslar dış rotasyon yaptırır. Bu kaslar adduksiyon yaptırır. Pectineus Adductor magnus Adductor longus Adductor brevis Gracilis Obturator externus  Sartorius Rectus femoris Vastus lateralis Vastus medialis Vastus intermedius Bu kaslar diz ekstansiyonu yaptırır.  Bu kaslar diz fleksiyonu yaptırır. Biceps femoris (long head and short head) Semitendinosus Semimembranosus DİL KASLARI  Dil muscular hareketli bir organdır. Yerleşim Oropharynx te ağız boşluğunu doldurur. Fonk Tat alma Konuşma Çiğneme Şekil Konik  Presenting Parts Radix lingua Apex lingua Corpus lingua  Dil kasları Extrinsik kaslar Intrinsik kaslar Ekstrinsik Kaslar- Dilin dışındaki yapılardan köken alırlar. Dilde sonlanırlar. Dilin hareketlerini üretirler. Intrinsik kaslar Dilin içindedirler. Dilin şeklini değiştirirler.  4 ekstrinsik 4 intisinsik kas bulunur. Extrinsic Muscles- M.Genioglossus. M.Hyoglossus. M.Styloglossus. M.Palatoglossus. Intrinsic Muscles- M. Longitudinalis superior. M. Longitudinalis inferior. M. Transverse lingua M. Verticalis lingua  Genioglossus Yelpaze şeklinde bir kas. Dilin büyük kısmını oluşturur. Dili dışarı çıkarır (ağızdan dışarı çıkan dil)  Hyoglossus Düz, dörtgen bir kas. Dilin Bastırılması (dorsal yüzeyi dışbükey hale getirmek). Dili Geri Çeker.  Styloglossus Dilin geri çekilmesi (genioglossus'a karşı antagonist).  Palatoglossus Dili yukarı çeker. Palatoglossal kemerlere yaklaşır.  SOLUNUM SİSTEMİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI WARNINGS ! Bu ders slaytları mevcut anatomi ders kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır. Bu ders slaytları yalnızca ders amaçlıdır. Bu ders slaytlarını takip etmek için diğer kaynakları ve görselleri kullanabilirsiniz. Bu ders slaytlarının hiçbir bölümü ya da içeriği kopyalanamaz. Bu ders slaytları kaynak olarak kullanılamaz.  Solunum Sistemi: Solunum sisteminin temel görevi oksijeni taşımak ve fazla karbondioksiti uzaklaştırmaktır. Nefes aldığınızda hava akciğerlerinize girer ve o havadaki oksijen kanınıza geçer. Aynı zamanda, atık bir gaz olan karbondioksit kanınızdan akciğerlere geçer ve dışarı verilir (nefes verilir).  Solunum Sistemi organları Burun Pharynx Larynx Trachea Pulmones  The Nose Solunum sisteminin dışarıdan görünen tek bölümü Hava buradan ciğerlere ilerler Burun içi septum nasale ile iki boşluğa ayrılır. Nasus  Nasus externus Piramit şeklindedir Irka ve coğrafyaya göre değişiklik gösterir – Apex nasi – Radix nasi – Dorsum nasi – Ala nasi – Nares – Piriform aperture Burun kıkırdakları Skeleton of cartilage Septal nasal cartilage Major alar cartilage Lateral nasal cartilage Accessory nasal cartilage  Sinus Paranasales Burun boşluğu etrafına yerleşirler ve çeşitli işlevleri vardır, bunlar arasında şunlar yer alır: başın ağırlığını hafifletmek, solunan havayı ısıtmak, konuşma rezonansını artırmak yüz travması durumunda hayati yapıları korumak Ductus nasolacrimalis burun boşluğuna drene olur  PARANASAL SINUS Frontal sinus Ethmoidal sinus Sphenoidal sinus Maxillary sinus  Pharynx (Throat) Burun boşluğundan larynxe kadar uzanan yapıdır 3 bölümü vardır Nasopharynx – Oropharynx – Laryngopharynx –  LARYNX Ses organıdır. Gırtlak olarak da bilinir. Solunum yolu açıklığını kontrol eder  Boynun ortasına yerleşir Erkeklerde C3 - C6 vertebrae seviyesinde kadın ve çocuklarda biraz daha yukarıda bulunur. Adem elması, ergenlikle birlikte daha da yükselir ve daha belirgin hale gelir. Epiglottis, gırtlağınızı (ses kutusu) koruyarak nefes alma yeteneğinizi korur. Yiyecek ve sıvının solunum sisteminize girmesini engeller.  Vocal kordlar, iki esnek kas dokusu bandıdır. Konuştuğunuzda, bantlar bir araya gelir ve ses çıkarmak için titreşir. Geri kalan zamanlarda, ses telleri nefes alabilmeniz için açık bir pozisyonda rahatlar. Rima glottidis, ses bağları arasındaki potansiyel boşluktur  Trachea Trakea, gırtlağınızı (ses kutusu) bronşlarınıza bağlayan uzun tüptür. Bronşlar akciğerlerinize hava gönderir. Trakea, kıkırdak halkalarından oluşur.  Daha aşağıda, trakea bronş adı verilen iki tüpe (sol ve sağ) ayrılır. Bronşlar trakeayı akciğerlere bağlar.  Pulmones Göğüs kafesinde bulunan solunum oragnıdır.  Akciğerler ve solunum sistemi havadaki oksijenin vücuda alınmasını sağlarken, aynı zamanda solunan havadaki karbondioksitin vücuttan atılmasını da sağlar.  Pulmones özellikleri 1. Sol ve sağ birincil bronşlar trakeadan ayrılır. 2. Sol ve sağ birincil bronşlar akciğerlere girdikten sonra daha küçük tüplere ayrılırlar. 3. Alveolar keseler alveollerin demetleridir: 4. Alveoller gaz değişiminin gerçekleştiği yerdir. Alveoller, akciğerlerinizde bulunan ve soluduğunuz oksijeni alarak vücudunuzun çalışmasını sağlayan küçük hava kesecikleridir.  Cardiovasculer Sistem ISTANBUL UNIVERSITY FACULTY OF MEDICINE DEPARTMENT OF ANATOMY WARNINGS ! ! These lecture slides are prepared using the available anatomy lecture resources. ! These lecture slides are for lecture purposes only. ! You can use other resources and visuals to follow these lecture slides. ! The references of these lecture slides are indicated on 42 slide. ! No part or content of these lecture slides may be reproduced. ! These lecture slides cannot be used as references. Kardiyovasküler Sistem Kalp, damarlar ve kandan oluşur İşlev: Gazları, besinleri, atıkları, hormonları taşır Cardia/Cordis/ Kalp Kalp, göğüs kemiğinin hemen arkasında ve hafifçe solunda bulunan koni biçimli, içi boş bir kas organıdır. Kalp, kanı, kardiyovasküler sistem adı verilen atardamar ve toplardamar ağı aracılığıyla pompalar. Kalp duvarlarının yapısı Kalp 3 katmandan oluşmaktadır: Perikard Miyokard Endokard Pericardium Kalbi mediastenevsınırlar Yeterli hareket özgürlüğüne izin verir. Myocardium Miyokard, kalbin duvarını oluşturan ana dokudur. Kasılan gerçek kalp kası. Kalp odacıkları 4 odacık: 2 atria: kanın toplandığı yerler 2 ventricles: kanın pompalandığı yerler Septum: sol kalbi sağ kalpten ayırır Kapakçıklar: kanın tek yönde akmasını sağlar Dört kapakçık: – 2 Atriyoventriküler kapakçık, – 2 semilunar kapakçık Atrioventriküler Kapaklar AV kapakçıkları: atriyumlar ve ventriküller arasında Semilunar kapakçıklar Ventriküllerden çıkan damarlarda bulunur Pulmoner kapakçık: pulmoner arterin tabanında Aort kapakçığı: aortun tabanında Kan Damarları Atardamarlar: kanı kalpten uzaklaştırır Toplardamarlar: kanı kalbe taşır Kılcal damarlar: atardamarları toplardamarlara bağlar ve dokularla gaz alışverişi yapar Arterler Oksijence zengin kan taşırlar Aort: En büyük damar. Kanı sol ventrikülden alır Venler Oksijence fakir kan taşırlar ▪ vena cava superior : Üst ekstremite ve başta venöz kan taşır ▪ vena cava inferior : Alt ekstremite ve başta venöz kan taşır Systemic Dolaşım Kalbin İletim Sistemi Bunlar, miyokardda bulunan ve kalp kası aracılığıyla kasılma uyarılarını başlatan ve ileten bazı özel Nöro-müsküler organlardır İletim yolu SA düğümü: “Kalbin Pacemaker’ı” AV Düğümü: Atriyumlar ve ventriküller arasında His Demeti: İmpulsu ventriküllere iletir  Diastol-Sistol Cardiac döngü olayları diyastol ve sistol olarak ikiye ayrılır. Diyastol ventriküler dolumu, sistol ise ventriküler kasılmasını temsil eder. Sistol ve diyastol hem sağ hem de sol kalpte meydana gelir, ancak basınçları çok farklıdır.  Ana Arterler Superfi cial temporal a. Facial a. External carotid a. Internal carotid a. Vertebral a. Common carotid a. Brachiocephalic trunk Subclavian a. Subclavian a. Axillar y a. Aortic arch Internal thor acic a. Diaphragm Subscapular a. Deep brachial a. Brachial a. Common hepatic a. Splenic a. Radial collateral a. Renal aa. Superior ulnar Superior mesenteric a. collater al a. Gonadal a. Inferior mesenter ic a. Radial a. Common iliac a. Internal iliac a. Ulnar a. External iliac a. Interosseous aa. Palmar arches Deep femoral a. Fem or al a. Popliteal a. Anterior tibial a. Posterior tibial a. Fibular a. Arcuate a. tüm organlara oksijen ve besin sağlar 20-20  Baş ve Boyun Arterleri Supraorbital a. Superficial temporal a. Ophthalmic a. Posterior auricular a. Occipital a. Maxillary a. Internal carotid a. Facial a. External carotid a. Carotid sinus Lingual a. Vertebral a. Superior thyroid a. Thyroid gland Thyrocervical Common trunk carotid a. Costocervical Subclavian a. trunk Axillary a. Figure 20.24a Brachiocephalic trunk (a) Lateral view A. carotis communis external ve internal carotis arterlere ayrılır A. carotis externa başın dış yapısını besler A. carotis interna beyni besler  Üst ekstremite arterleri Copyright © The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. Subklavian arter Common carotid a. clavikula ve 1. kaburga arasından Subclavian a. Brachiocephalic trunk Axillar y a. Circumflex humer al aa. Brachial a. geçer Deep brachial a. Superior ulnar Damar farklı collater al a. Radial collateral a. Interosseous aa.: bölgelere geçtikçe ismi değişir. Common Posterior Anterior Radial a. Ulnar a. Subklavian axiller, Deep palm ar arch Superficial palmar arch brachial, radial ve ulnar arter olur. (a) Major arter ies 20-22  Thorax Arterleri Copyright © The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. Vertebral a. Common carotid aa. Thyrocervical trunk Brachiocephalic trunk Costocervical trunk L. subclavian a. Thoracoacromial trunk Subscapular a. Aortic arch Pericardiophrenic a. Lateral thoracic a. Bronchial aa. Descending aorta Anterior intercostal aa. Posterior intercostal aa. Internal thoracic a. Subcostal a. Esophageal aa. (a) Major arteries Thorasik aorta thoraxtaki organları ve thorax duvarını besler  Truncus coeliacus Copyright © The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. Gallbladder Left gastric a. Liver Short Spleen gastric a. Short Cystic a. Hepatic aa. gastric aa. Aorta Celiac trunk Hepatic a. proper R. gastric a. L. gastric a. Gastroduodenal a. Splenic a. Splenic a. Superior L. gastro- Right gastric a. pancreaticoduodenal a. omental a. Left gastro- Pancreatic aa. Gastroduodenal a. Pancreas omental a. Common hepatic a. Inferior pancreaticoduodenal a. R. gastro-omental a. Superior mesenteric a. Right gastro- Duodenum omental a. (b) Celiac circulation to the stomach (a) Branches of the celiac trunk Abdomendeki organları besler. Mide, Karaciğer, Pancreas ve Dalağı besler. Mesenteric Arterler: Bağırsakları besler Copyright © The McG raw-Hill Compan ies, In c. Permission re quired for repro duction or display. Inferior pancreaticoduodenal a. Transverse Transverse colon colon Aorta Jejunum Middle colic a. Descending colon Superior mesenteric a. Aorta Inferior R. colic a. mesenteric a. Left colic a. Ileocolic a. Jejunal aa. Sigmoid aa. Ascending colon Superior Ileal aa. rectal a. Sigmoid colon Cecum Rectum Ileum Appendix (a) Distribution of superior mesenteric artery (b) Distribution of inferior mesenteric artery  Alt ekstremite’nin beslenmesi Copyright © The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. Lateral Medial Medial Lateral Aorta Common iliac a. Internal iliac a. External iliac a. Inguinal ligament Obturator a. Circumflex Circumflex femoral aa. femoral aa. Fem or al a. Descending Deep femoral a. Descending branch of branch of lateral lateral circumflex Adductor hiatus circumflex femoral a. femoral a. Genicular Genicular aa. Popliteal a. aa. Anterior tibial a. Fibular a. Posterior tibial a. Anterior Fibular a. tibial a. Dorsal pedal a. Medial tarsal a. Lateral plantar a. Lateral Medial tarsal a. plantar a. Arcuate a. Deep plantar arch (a) Anterior view (b) Posterior view Alt ekstremiteye giden dallar a. iliaca communis arterin dış external dalından kaynaklanır. Parmak uçlarına kadar alt ekstremiteyi besler.  Ana Sistemik Venler Copyright © The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. External jugular v. Internal jugular v. Brachiocephalic v. Subclavian v. Axillar y v. Superior vena cava Diaphragm Hepatic v. Kidney Inferior vena cava Renal v. Cephalic v. Brachial vv. Basilic v. Gonadal vv. Common iliac v. Internal iliac v. Radial vv. External iliac v. Median Ulnar vv. Antebrachial v. Venous palmar arches Dorsal venous network Deep femoral v. Fem or al v. Fem or al v. Popliteal v. Anterior tibial vv. Posterior tibial vv. Sm all saphenous v. Great saphenous v. Fibular vv. Dorsal venous arch Plantar venous arch The superior vena cava and inferior vena cava oksijensiz kan getiren çok büyük damarlardır.  Copyright © The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. Superior sagittal sinus Corpus callosum Great cerebral Inferior vein sagittal sinus Superficial Superior Straight sinus middle cerebral ophthalmic vein vein Confluence of Cavernous sinuses sinus Transverse To internal sinus jugular v. Sigmoid sinus Sigmoid sinus Internal jugularv. Straight sinus Transverse sinus Confluence of sinuses (b) Dural venous sinuses, inferior view (a) Dural venous sinuses, medial view V. jugularis interna beyinden kanı boşaltır. 20-28  Portal sistem Copyright © The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. Diaphragm Inferior phrenic v. Hepatic vv. Inferior vena cava R. suprarenal v. L. suprarenal v. Lumbar v.1 L. v. R. renal v. Lumbar vv. 1−4 Lumbar vv. 2–4 L. ascending R. ascending lumbar v. lumbar v. Iliolumbar v. Common iliac v. R. gonadal v. L. gonadal v. Hepatic portal Median sacral v. Internal iliac v. vein İç organlardan (mide, dalak ve bağırsaklar) besin açısından zengin oksijence fakir kanı karaciğere boşaltır, böylece kan şekeri seviyeleri korunur  DIGESTIVE SYSTEM-1 ISTANBUL UNIVERSITY FACULTY OF MEDICINE DEPARTMENT OF ANATOMY WARNINGS ! ! These lecture slides are prepared using the available anatomy lecture resources. ! These lecture slides are for lecture purposes only. ! You can use other resources and visuals to follow these lecture slides. ! These lecture slides are 22 in total. ! The references of these lecture slides are indicated on 22 slide. ! No part or content of these lecture slides may be reproduced. ! These lecture slides cannot be used as references.  Function of the digestive system · Yutma: yiyecek ve sıvıyı ağza alma · Salgılama: toplamda lümene yaklaşık 7 litre · Karıştırma ve itme: GI kası ve peristaltizm ve hareketlilik yoluyla · Sindirim: Yutulan yiyeceklerin parçalanması (mekanik ve kimyasal) · Emilim: Besinlerin kana geçişi · Metabolizma: Hücresel enerji (ATP) üretimi · Dışkılama: atık maddelerin anüs yoluyla GI yolundan çıkması Sindirim sistemi organları İki ana grup Sindirim kanalı veya gastrointestinal sistem – ağızdan anüse kadar sürekli kıvrılmış içi boş tüp (5-7 metre) Yardımcı sindirim organları: dişler, dil, tükürük bezi, karaciğer, safra kesesi ve pankreas Organs of the Alimentary Canal Ağız Pharynx Oesophagus Mide İnce Bağırsaklar Kalın Bağırsaklar Anus Mouth (Oral Cavity) Anatomy · Dudaklar (labia) – ön açığı korur · Yanaklar – yan duvarları oluşturur · Sert damak – ön çatıyı oluşturur · Yumuşak damak – arka çatıyı oluşturur · Uvula – yumuşak damağın etli çıkıntısı Mouth (Oral Cavity) Anatomy · Ağız boşluğu – dişlerin içerdiği alan · Dil – kafatasının hyoid kemiğine ve stiloid çıkıntılarına ve lingual frenulumla bağlı Dil Tat reseptörleri bulunur. FİLİFORM PAPİLLAE FUNGİFORM PAPİLLAE CİRCUMVALLATE PAPİLLAE  Tükürük bezleri -Parotis bezi: Parotis fossasında, - Submandibular bez: Submandibular üçgenin en arkasında yer alır, - Sublingual bez: En küçük tükürük bezi ağız tabanındaki oral mukozanın altında yer alır. Dişler (mekanik bozulma) – Kesmek için kullanılan kesici dişler – Tutmak için kullanılan köpek dişleri – Büyük yüzey alanına sahip azı dişleri öğütmek için kullanılan Birincil veya süt dişleri 20 İkincil veya kalıcı dişler 32 Pharynx Anatomy Nasopharynx –Burun boşluğu ile komşu Oropharynx – Ağız boşluğu ile komşu Laryngopharynx – Larynx boşluğu ile komşu Pharynx Function · Hava ve yiyecek için bir geçit görevi görür · Yiyecek, iki kas tabakası tarafından yemek borusuna itilir · Yiyecek hareketi, kas tabakalarının dönüşümlü kasılmalarıyla gerçekleşir (peristalsis) Oesophagus · Diyafram (25 cm) aracılığıyla yutaktan mideye kadar uzanır · Peristalsis ile yiyecekleri iletir (yavaş ritmik sıkma) Peristalsis in Esophagus Muscles Muscles contract contract, constricting Muscles relax passageway and pushing bolus down Muscles relax, Muscles contract allowing passageway to open Muscles relax Stomach Anatomy · Karın boşluğunun sol tarafında bulunur · Yiyecekler kardiyoözofageal sfinkterden mideye girer. Yiyeceklerin kimusa dönüştürüldüğü yer Protein sindirimi başlar Stomach Anatomy · Midenin bölümleri · Kardiyak bölge – kalbe yakın · Fundus · Corpus · Pylor – huni şeklindeki terminal uç · Yiyecekler pyloric sfinkterden ince bağırsağa boşalır  Stomach Anatomy Rugae gastricus Curvatura minor Curvatura major  Stomach Functions · Yiyecek için bir depolama tankı görevi görür · Yiyeceklerin parçalanması ve karıştırılmasının yeri · Proteinin kimyasal parçalanması başlar · Kimusu (işlenmiş yiyecek) ince bağırsağa iletir Small İntestine İnce bağırsak, mide ile kalın bağırsak arasında bulunan ve yiyeceklerinizden besinleri emen özel tübüler yapıdır. İnce bağırsağın bölümleri şunlardır: Duodenum Jejenum İleum İnce bağırsağın temel işlevi yiyecekleri parçalamak, vücut için gerekli besinleri emmek ve gereksiz bileşenlerden kurtulmaktır. Kalın bağırsak, gastrointestinal (GI) kanalın son kısmıdır, yiyeceklerin sindirim sisteminizden geçtiği uzun, tüp benzeri yoldur. İnce bağırsaktan gelir ve yiyecek atıklarının vücudunuzdan ayrıldığı anal kanalda son bulur. Kalın bağırsak, yiyecek atıklarının dışkıya dönüştüğü, depolandığı ve son olarak atıldığı yerdir. Kolon, rektum ve anüsü içerir. Bazen "kolon" tüm kalın bağırsağı tanımlamak için de kullanılır. Kalın bağırsağın bölümleri: - Caecum(apandis vermiformis) - Colon - Rektum - Anal kanal Hepar Karın boşluğunun sağında yer alır. Filtrasyon. Sindirim. Metabolizma ve Detoksifikasyon. Protein sentezi. Vitamin ve minerallerin depolanması.  Safra, karaciğer tarafından yapılıp salgılanan ve safra kesesinde depolanan bir sıvıdır.  Azotlu atıkları (üre) ve metabolik atık ürünleri idrarla atarak uzaklaştırır. Kan hacmini (osmos yoluyla) kan iyonlarını (Na+, Ca2+, vb.) atarak veya emerek kontrol eder."  Üriner sistemin bileşenleri Böbrek – idrar boşaltım organı, kanı süzerek idrar üretir Böbrek atardamarı – böbreğe kan sağlayan atardamar Böbrek toplardamarı – böbrekten kanı boşaltan toplardamar Üreter – idrarı böbrekten mesaneye taşıyan kaslı tüp Mesane – idrarın vücuttan atılana kadar depolandığı kaslı kese Üretra – idrarı mesaneden dışarıya taşıyan tüp Nefron – böbreğin fonksiyonel birimi (her bir organda bir milyondan fazla), kanı süzerek idrar üretir. Cortex renalis– böbreğin dış tabakası, nefronların çoğu burada bulunur. Medulla renalis– böbreğin iç tabakası, piramit adı verilen konik kütleler halinde düzenlenmiştir. Pelvis renalis– idrar burada toplanır ve üretere akmadan önce burada birikir. Cross Section of a kidney Renal Cortex Renal Medulla Pyramids Renal Pelvis Renal Artery Renal Pelvis Renal Vein Ureter Ureter Üreterler, idrarı bir böbrekten depolanmak üzere mesaneye taşıyan, çift taraflı, kaslı ve tübüler yapılardır. Mesane İdrarı toplar, idrar yapma hissini ve motor kontrolünü sağlar. İdrar mesanenin gövdesinde toplanır ve son olarak üretra yoluyla dışarı atılır. Prostat, erkeklerde mesanenin hemen altında yer alır.  Mesanenizle ilgili iki önemli yol vardır: 1.Mesanenizin dolu olduğunu ve boşaltılması gerektiğini size bildiren his, 2.İstediğiniz zaman idrar yapmanızı sağlayan mesane motor kontrolü.  M. Detrusor vesica, mesane duvarının düz kas liflerinden oluşan bir tabakasıdır. Bu sinyal, mesanenin idrarı üretra yoluyla dışarı atmasını sağlar. Urethra Üretra, idrarı vücut dışına taşıyan mesanenin bir kanal yapısıdır. Kadınlarda üretra kısadır, yalnızca 3 ila 4 cm uzunluğundadır. Dış üretral açıklık, vajina açıklığının hemen önünde dışarı açılır. Erkeklerde üretra çok daha uzundur, yaklaşık 20 cm uzunluğundadır ve hem idrarı hem de meniyi (ejakülat) taşır KADIN GENİTAL SİSTEM ORGANLARI External Organlar Internal Organlar -Mons pubis -Vagina -Labia majora -Hymen -Labia minora -Uterus -Clitoris -Ovaries -Fallopian tubes Mons pubis Mons pubis, diğer adıyla mons veneris, pubis kemiği (os pubis) üzerinde yer alan yuvarlak bir çıkıntıdır. Labia majora&minora Labia (dudaklar), vajinal açıklığınızın etrafındaki deri kıvrımlarıdır. Labia majora (dış dudaklar) genellikle etli ve pubik kıllarla kaplıdır. Labia minora (iç dudaklar) dış dudaklarınızın içinde yer alır. Klitorisinizden başlar ve vajina açıklığınızın altında sona erer. Clitoris Klitoris, cinsel hislerden sorumlu erektil bir organdır. Erkekteki karşılığı penistir. Vagina Vajina, en dıştaki iç kadın cinsel organıdır. Uterustan vulvaya (dış genital bölge) uzanır. Fonksiyonel olarak menstruasyona, cinsel ilişkiye ve doğuma olanak sağlar. Vajina, idrar kesesi ve üretranın arkasında, rektumun ise önünde bulunur. Hymen Vajinal açıklık kısmen kızlık zarı adı verilen bir zarla kaplı olabilir. Uterus Uterus, aynı zamanda rahim olarak da bilinir, kadın pelvisinde yaklaşık 8 cm uzunluğunda içi boş kaslı bir organdır ve mesanenin üzerinde dorsokranial olarak yer alır. Ayrıca, kadın üreme sisteminin bir organı olarak hamilelik sırasında embriyonun ve fetüsün gelişiminden sorumludur.  Rahim, fallop tüplerine bağlıdır. Bu tüpler yumurtaların yumurtalıklardan rahme taşınmasına yardımcı olur. Rahmin alt kısmı vajinaya bağlanır ve cervix olarak adlandırılır. Tuba uterina(Fallopian tubes) Rahim (fallop) tüpleri, rahim boynuzlarından yumurtalıkların üst kutuplarına kadar uzanan iki taraflı kaslı organlardır. Fallop tüpleri, yumurta döllenmesinin olağan yerini temsil eder. Ayrıca, ortaya çıkan zigotu implantasyon için rahime taşırlar. Ovarium Yumurtalıklar, çift taraflı dişi gonatları ve erkek testislerinin eşdeğeridir. Döllenme amacıyla yumurtayı serbest bırakırlar. Ayrıca, dişi üreme, adet görme ve cinsel olgunlaşma için gerekli çeşitli hormonları salgılayan endokrin bezleri olarak işlev görürler. Erkek Genital Organları İşlevleri üreme ve cinsel haz ile ilgilidir. Internal organlar External organlar -Testis -Scrotum -Epididymis -Distal urethra -Ductus deferens -Penis -Ductus ejaculatorius -Seminal gland -Prostate -Bulbourethral gland Testis Testisler (tekil: testis), skrotum içerisinde bulunan iki oval şekilli erkek iç genital organıdır. Görevi sperm ve testosteron hormonu üretmektir. Penis Penis, dış erkek üreme organının çiftleşme organıdır. İşlevleri, üretra yoluyla idrar ve seminal sıvı için bir çıkış sağlamaktır. Scrotum Skrotum, testisleri ve spermatik kordonun alt kısımlarını içeren bir deri kesesidir. Neuroanatomy  Neuroanatomy Nöroanatomi, sinir sisteminin yapısı ve organizasyonunun incelenmesidir. Sinir Sisteminin üç özel işlevi vardır: Duyusal Giriş - Ciltte ve organlarda bulunan duyusal reseptörler dış ve iç uyaranlara yanıt verir Entegrasyon - Vücuttan alınan ve sinir uyarıları gönderen veriler. Motor Çıkışı - Merkezi Sinir Sisteminden gelen sinir uyarıları efektörlere (kaslar ve bezler) gider.  Nöronlar, nefes almaktan konuşmaya, yemek yemeye, yürümeye ve düşünmeye kadar her şeyi yapmanızı sağlamak için vücudunuzun her yerine mesajlar gönderen sinir hücreleridir.  NERVOUS SYSTEM CENTRAL SYSTEM PERIPHERIC SYSTEM Periferik sinir sisteminiz (PNS), – Encephalon (beyin) beyninizin ve omuriliğinizin dışında bulunan sinir sisteminizin bir – Medulla spinalis parçasıdır. -Cranial sinirler -Spinal sinirler  PERIPHERIC NERVOUS SYSTEM somatic sinir sistemi autonomic sinir sistemi iskelet kaslarının kullanımı yoluyla kalp hızı, kan basıncı, solunum, vücut hareketlerinin istemli sindirim ve cinsel uyarılma gibi istemsiz kontrolü ile ilişkili periferik sinir fizyolojik süreçleri düzenleyen sinir sisteminin bir bileşenidir. sisteminin bir bileşenidir.  CENTRAL SYSTEM BRAIN (ENCEPHALON) MEDULLA SPİNALİS Merkezi Sinir Sistemi  BRAIN cerebrum cerebellum Beyin sapı İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ BESYO  Encephalon Beyin Sapı 1. Mesencephalon 2. Pons 3. Bulbus Medulla Spinalis Medulla Spinalis Beyin arterleri İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ BESYO  A.carotis interna A.vertebralis  PERIPHERIC SİNİR SİSTEMİ 31 çift spinal sinir ve 12 çift kranial sinir vardır. - Cervical 8 –Thoracal 12 –Lumbar 5 –Sacral 5 –Coccygeal 1  KRANİAL SİNİRLER 1. N.olfactorius 7. N.facialis 2. N.opticus 8. N.vestibulocochlearis 3. N.oculomotorius 9. N.glossopharyngeus 4. N.trochlearis 10.N.vagus 5. N.trigeminus 11.N.accessorius 6. N.abducens 12.N.hypoglossus 1. N.olfactorius: Koku alma duyusu 2. N.opticus: Görsel bilgi 3. N.oculomotorius: Göz kaslarının motor innervasyonu 4. N.trochlearis: Göz kasının motor innervasyonu 5. N.trigeminus: Karma sinir 6. N.abducens: Göz kasının motor innervasyonu 7. N.facialis: Yüz kaslarının motor innervasyonu 8. N.vestibulocochlearis: İşitme ve vestibül siniri 9. N.glossopharyngeus: Karma sinir 10. N.vagus: Karma sinir 11. N.accessorius: Boyun kaslarının motor innervasyonu 12. N.hypoglossus: Dilin motor innervasyonu Autonomic Nervous System Otonom sinir sistemi iki ana bölümden oluşur: Sempatik Parasempatik Otonom sinir sistemi, aşağıdakiler gibi vücudun iç süreçlerini kontrol eder: Kan basıncı Kalp ve solunum hızları Vücut sıcaklığı Sindirim Metabolizma (bu nedenle vücut ağırlığını etkiler) Su ve elektrolit dengesi (sodyum ve kalsiyum gibi) Vücut sıvılarının üretimi (tükürük, ter ve gözyaşı) İdrar yapma Dışkılama Cinsel tepki  Genel olarak, sempatik bölüm şunları yapar: Vücudu stresli veya acil durumlar için hazırlar - savaş ya da kaç Parasempatik bölüm şunları yapar: Olağan durumlarda vücut süreçlerini kontrol eder.  CORTEX CEREBRİ FONKSİYONEL LOKALİZASYONLARI  Central Sulcus (Rolando groove) Parietooccipital Parietal lobe sulcus Frontal lobe Occipital lobe Temporal lobe Slyvius fissure or sulcus  Frontal lob-fonksiyonel lokalizasyonlar Birincil motor alanı (4 BA) Premotor (ikincil motor/somatik motor ilişki alanı) alanı (6 BA) FRONTAL LOB-FONKSİYONEL LOKALİZASYONLAR Frontal göz alanı (8 BA) Görsel uyaranlardan bağımsız olarak gözün istemli hareketlerini kontrol eder.  Frontal lob-fonksiyonel lokalizasyonlar Prefrontal korteks (9,10,11,12 BA) Duygu, davranış ve yargılamada rolü vardır.  Frontal lob-fonksiyonel lokalizasyonlar Motor konuşma alanı/Broca alanı (konuşma üretimi) (44, 45 BA)  Broca's motor speech area Motor konuşma merkezi Broca uyarıldığında, gırtlak kasları, ağız, dil, yumuşak damak ve solunum kasları uyarılır.  Temporal lobe Birincil işitsel korteks (41,42 BA) İlişkili işitsel korteks (22 BA)  Temporal lobe Duyusal konuşma alanı (Wernicke alanı) (22 BA ve 39, 40 BA) İkincil işitsel alan (22 BA) Yazılı kelimeleri anlama (39 BA) Wernicke’s area Metin veya şekillerle anlama (40 BA)  WERNICKE'S SENSORY SPEECH AREA Yazılı veya sözlü dili anlamak, kişinin bir cümleyi okumasını, anlamasını ve söylemesini sağlar Wernicke alanı, Broca alanı, fasciculus arcuatus birbirine bağlıdır  Afaziler (Konuşma bozuklukları) Motor afazi (Broca afazisi): Anlama normal, konuşma akıcılığı ve tekrar bozukluğu. Hastalıklarının farkındadırlar. Duyusal afazi (Wernicke afazisi): İşitme kaybı olmamasına rağmen duyduklarını anlayamaz. Düzgün konuşmasına rağmen konuşmanın içeriği çarpıtılır. (Kelimelerin yanlış sıralanması, kelime uydurma). Hastalıklarının farkında değildirler. İletim afazisi (Fasciculus arcuatus hasarına bağlı): Duyusal afaziye benzer şekilde konuşma akıcıdır ancak konuşmanın içeriği anormaldir. Duyduklarını anlarlar, ne söylemek istediklerinin farkındadırlar ancak konuşurken yanlış kelimeleri kullanırlar. Yüksek sesle okuyamazlar ancak sessiz okuduklarında okuduklarını anlarlar. Broca’s BA: 44-45 Wernicke’s BA: 39-40  Paracentral lobule: Burada idrar ve dışkılamanın istemli kontrolüne yönelik merkezler bulunmaktadır. OKSİPİTAL LOBUN ÖZEL ALANLARI BİRİNCİL GÖRME ALANI (17 BA) GÖRSEL İLİŞKİLENDİRME ALANI (18, 19 BA)  Eye areas Oksipital korteksteki göz alanı: Gözün hareket eden nesneleri istemsizce izlemesini sağlar. Frontal göz alanı, oksipital göz alanına ilişki lifleri ile bağlanır.  LIQUOR CEREBROSPINALIS (BOS; BEYİN-OMURİLİK SIVISI) Beyni mekanik etkilerden korur, intrakranial basıncı düzenler, sinir dokusunu besler, beynin ağırlığını azaltır ve sinir metabolizması sonucu oluşan atıkların atılmasına yardımcı olur. Toplam miktarı yaklaşık 140 ml'dir, ventriküllerde yaklaşık 30 mililitre ve subaraknoidal boşlukta 110 mililitre. Günde yaklaşık 500 ml üretilir..  Azotlu atıkları (üre) ve metabolik atık ürünleri idrarla atarak uzaklaştırır. Kan hacmini (osmos yoluyla) kan iyonlarını (Na+, Ca2+, vb.) atarak veya emerek kontrol eder."  Üriner sistemin bileşenleri Böbrek – idrar boşaltım organı, kanı süzerek idrar üretir Böbrek atardamarı – böbreğe kan sağlayan atardamar Böbrek toplardamarı – böbrekten kanı boşaltan toplardamar Üreter – idrarı böbrekten mesaneye taşıyan kaslı tüp Mesane – idrarın vücuttan atılana kadar depolandığı kaslı kese Üretra – idrarı mesaneden dışarıya taşıyan tüp Nefron – böbreğin fonksiyonel birimi (her bir organda bir milyondan fazla), kanı süzerek idrar üretir. Cortex renalis– böbreğin dış tabakası, nefronların çoğu burada bulunur. Medulla renalis– böbreğin iç tabakası, piramit adı verilen konik kütleler halinde düzenlenmiştir. Pelvis renalis– idrar burada toplanır ve üretere akmadan önce burada birikir. Cross Section of a kidney Renal Cortex Renal Medulla Pyramids Renal Pelvis Renal Artery Renal Pelvis Renal Vein Ureter Ureter Üreterler, idrarı bir böbrekten depolanmak üzere mesaneye taşıyan, çift taraflı, kaslı ve tübüler yapılardır. Mesane İdrarı toplar, idrar yapma hissini ve motor kontrolünü sağlar. İdrar mesanenin gövdesinde toplanır ve son olarak üretra yoluyla dışarı atılır. Prostat, erkeklerde mesanenin hemen altında yer alır.  Mesanenizle ilgili iki önemli yol vardır: 1.Mesanenizin dolu olduğunu ve boşaltılması gerektiğini size bildiren his, 2.İstediğiniz zaman idrar yapmanızı sağlayan mesane motor kontrolü.  M. Detrusor vesica, mesane duvarının düz kas liflerinden oluşan bir tabakasıdır. Bu sinyal, mesanenin idrarı üretra yoluyla dışarı atmasını sağlar. Urethra Üretra, idrarı vücut dışına taşıyan mesanenin bir kanal yapısıdır. Kadınlarda üretra kısadır, yalnızca 3 ila 4 cm uzunluğundadır. Dış üretral açıklık, vajina açıklığının hemen önünde dışarı açılır. Erkeklerde üretra çok daha uzundur, yaklaşık 20 cm uzunluğundadır ve hem idrarı hem de meniyi (ejakülat) taşır KADIN GENİTAL SİSTEM ORGANLARI External Organlar Internal Organlar -Mons pubis -Vagina -Labia majora -Hymen -Labia minora -Uterus -Clitoris -Ovaries -Fallopian tubes Mons pubis Mons pubis, diğer adıyla mons veneris, pubis kemiği (os pubis) üzerinde yer alan yuvarlak bir çıkıntıdır. Labia majora&minora Labia (dudaklar), vajinal açıklığınızın etrafındaki deri kıvrımlarıdır. Labia majora (dış dudaklar) genellikle etli ve pubik kıllarla kaplıdır. Labia minora (iç dudaklar) dış dudaklarınızın içinde yer alır. Klitorisinizden başlar ve vajina açıklığınızın altında sona erer. Clitoris Klitoris, cinsel hislerden sorumlu erektil bir organdır. Erkekteki karşılığı penistir. Vagina Vajina, en dıştaki iç kadın cinsel organıdır. Uterustan vulvaya (dış genital bölge) uzanır. Fonksiyonel olarak menstruasyona, cinsel ilişkiye ve doğuma olanak sağlar. Vajina, idrar kesesi ve üretranın arkasında, rektumun ise önünde bulunur. Hymen Vajinal açıklık kısmen kızlık zarı adı verilen bir zarla kaplı olabilir. Uterus Uterus, aynı zamanda rahim olarak da bilinir, kadın pelvisinde yaklaşık 8 cm uzunluğunda içi boş kaslı bir organdır ve mesanenin üzerinde dorsokranial olarak yer alır. Ayrıca, kadın üreme sisteminin bir organı olarak hamilelik sırasında embriyonun ve fetüsün gelişiminden sorumludur.  Rahim, fallop tüplerine bağlıdır. Bu tüpler yumurtaların yumurtalıklardan rahme taşınmasına yardımcı olur. Rahmin alt kısmı vajinaya bağlanır ve cervix olarak adlandırılır. Tuba uterina(Fallopian tubes) Rahim (fallop) tüpleri, rahim boynuzlarından yumurtalıkların üst kutuplarına kadar uzanan iki taraflı kaslı organlardır. Fallop tüpleri, yumurta döllenmesinin olağan yerini temsil eder. Ayrıca, ortaya çıkan zigotu implantasyon için rahime taşırlar. Ovarium Yumurtalıklar, çift taraflı dişi gonatları ve erkek testislerinin eşdeğeridir. Döllenme amacıyla yumurtayı serbest bırakırlar. Ayrıca, dişi üreme, adet görme ve cinsel olgunlaşma için gerekli çeşitli hormonları salgılayan endokrin bezleri olarak işlev görürler. Erkek Genital Organları İşlevleri üreme ve cinsel haz ile ilgilidir. Internal organlar External organlar -Testis -Scrotum -Epididymis -Distal urethra -Ductus deferens -Penis -Ductus ejaculatorius -Seminal gland -Prostate -Bulbourethral gland Testis Testisler (tekil: testis), skrotum içerisinde bulunan iki oval şekilli erkek iç genital organıdır. Görevi sperm ve testosteron hormonu üretmektir. Penis Penis, dış erkek üreme organının çiftleşme organıdır. İşlevleri, üretra yoluyla idrar ve seminal sıvı için bir çıkış sağlamaktır. Scrotum Skrotum, testisleri ve spermatik kordonun alt kısımlarını içeren bir deri kesesidir.  DIGESTIVE SYSTEM-1 ISTANBUL UNIVERSITY FACULTY OF MEDICINE DEPARTMENT OF ANATOMY WARNINGS ! ! These lecture slides are prepared using the available anatomy lecture resources. ! These lecture slides are for lecture purposes only. ! You can use other resources and visuals to follow these lecture slides. ! These lecture slides are 22 in total. ! The references of these lecture slides are indicated on 22 slide. ! No part or content of these lecture slides may be reproduced. ! These lecture slides cannot be used as references.  Function of the digestive system · Yutma: yiyecek ve sıvıyı ağza alma · Salgılama: toplamda lümene yaklaşık 7 litre · Karıştırma ve itme: GI kası ve peristaltizm ve hareketlilik yoluyla · Sindirim: Yutulan yiyeceklerin parçalanması (mekanik ve kimyasal) · Emilim: Besinlerin kana geçişi · Metabolizma: Hücresel enerji (ATP) üretimi · Dışkılama: atık maddelerin anüs yoluyla GI yolundan çıkması Sindirim sistemi organları İki ana grup Sindirim kanalı veya gastrointestinal sistem – ağızdan anüse kadar sürekli kıvrılmış içi